장음표시 사용
31쪽
RERUM AEGYPTIARUM Lin. I. CΑΡ. I. s
incolisque satis temperatus, atque salubris existit. Verum tamen , ut quicquam p uliare de illiusce aeris inaequali intemperie dicamus, in aegypto mense Martio circa vernum aequinoctium ubique locorum aer incipit fieri admodum inaequalis ex Ventis Champssinis, a Cambysis eXercitu arenis iis ventis subactis suffocato ita vocatis, quasi venti Cambysis dicantur, a Cambysis nomine corrupto, Camsi appellati. Idi tunc temporis flare incipiunt perseverantque quo ad Sol ad Tropicum Gesti-Vum perVenerit. Aliquibus annis brevius, & aliquibus prolixius durantes, finientesve, nunquam tamen ii venti ultra trOpicum cancri, aestivumve permanent. Et elaim hoc tempore perpetuo flare incipiunt venti contrarii, scilicet a septentrione, S ab occasu aerem refrigerantes, Etesiae vocati. Hi per totam aestatem jucundissime , placidissimeque spirantes, continenter diu, noctuque caeli calorem immodicum temperando, aerem maXime temperatum, S salubrem e Sciunt. Quo tempore recte valere solent. O summam Dei optimi Maximi Providentiam in AEgyptiorum commodum : namque nisi ii Venti, scilicet Etesiae vocati, summe placidi, pos Champsinos spirare inciperent, S continenter aerem refrigerarent, non ab S-que maximo I Jptiorum damno, S fortasse non sine multorum interitu aer ille summe aestuosus, maximeque insequalis, S maleficus adhuc in longius protraheretur, permaneretque. Itaque hic ver ita sestuosus, ct inaequalis ab iis ventis calorem immodicum spirantibus plerumque solet incipere circa vernum aequinostium , & usque ad tropicum Gellivum perseverat. Persant sane hi venti aestuosi continenter diu, noctuque, nonunquam trium dierum intervallo , aliquando
quinque integris diebus, & nonnunquam septem , quandoque etiam novem; quod si fiat, aer redditur veluti pestilentissimus, quippe qui innumeros fere in tota civitate Cairi exitiali eo morbo epidemico quem Demelinari appellant opthalmiis exceptis quae ubique locorum pessime grassari solent) vel etiam unius tantum horae spatio, jugulet. His vero ventis Champsinis finitis, postea per aliquot dies, quippe tribus, aut quinque, aut septem , aut denique novem, quoad denuo Champ-
32쪽
sini aestuosi redeant, septentrionales frigidi valenter spirant,
eg quo ibi maximae temporum mutationes fiunt, quare mirum
non est si morbi innumeri, exitialesque hoc tempore grassentur. De similibus aeris mutationibus & Aristotelem, S Hippocratem locutos fuisse, nobis haud injuria visum est, cum
dixerint , Maxime aeris mutationes morbos pariunt. Hicque aeris morbosus status , ut etiam diXimus, permanet usque ad
solstitium aestivum , scilicet quod die nunc vigesima prima Iunii mensis fit. Mox, sublatis Champsinis ventis , Etesiae ex septentrione , atque occasu placidissime spirare incipiunt, quae
die noctuque spirantes aerem adeousque contemperant, atque aequalem essiciunt, ut per totam aestatem in qua haec placida aeris constitutio continuat, cuique jucundisiimus, & saluberru.mus evadat. Accedit etiam ad augendam eam aeris benignam , salubremque constitutionem, Nili fluminis augmentum ,
quod septima die mensis Junii incipit , atque ad finem ferὰ mensis Septembris perseverat. ΙIisque Etesiis ventis placidistia me spirantibus eo profecto tempore in quo auctio fluminis fit, cum Egyptii optima valetudine utentes marime gaudeant, vitam in ludis, deliciis, ct voluptatibus ducentes, ab omniabus solitis laboribus abstinent, ipsosque solatii loco intermitatunt. Ab aqua fluminis aucta, fere AEgypti planities, utrinque
ad flumen posita usque ad mensem Novembrem eXundata, ac veluti obruta jacet. Hocque mense solummodo, aqua eX toto absorpta, terra conspici solet. Tanto enim tempore aqua Nili aucti terrae AEgypti supernatat , atque ipsam inundat. Qua ex tota ab rpta plerumque in locis mulsis , nulla ejusce terrae, quae veluti limus apparet, praemissa -cultura, agricolae triticum, linum, trifolium, atque legumina serunt. Quae semina ternae sic commissa in aqua nasci, ct crescere saepius vidimus. Segetes Vero Omnes usque adeo cito creseunt, atque ad maturitatem perveniunt, ut ad finem mensis Novembris seges adeo aucta esse videatur, quod linum ubique flores produxerit, trifoliumque ita auctum est, ut & equis pro pabulo tune temporis S metent atque viride exibeant pro tuenda equorum Vale tudine. Metunt inquam, atque in manuales fasciculos sicea
33쪽
tum colligunt, atque ad animalium usum servant. Quo pabulo equi AEgyptii non continuo Vescuntur, sed aliquibus diebus, i rum enim hordeum perpetuum illis est cum Πάleis critis nutrimentum. Triticum vero perpetuo ad Nativitatem Domini ex toto spicas profert, quod initio mensis Martii maturum colligitur. Aer mensibus Novembri, Decembri, atque Ianuario frigidior est, ita ut Itali, & Turcae etiam in ea regione pellibus utantur , quod nimirum aer per id temporis , etsi vere haud multa in ipso ssit frigiditas quando inibi nunquam pruina, nunquam ni X, nunquam gelu, nunquamque Vel etiam grando ab AEgyptiis fuerit visa) veruntamen aer essentiae subtilitate corporum meatibus die ob aliquem calorem apparentem laXatis; plus frigoris quam habeat partibus corporis penitioribus, calidioribusque profundius penetrando , inducere Videtur. Sed de iis nos diligentius scripssimus in libris de Medicina Egyptiorum praeteritis annis editis. Est praeterea AEgyptus maxime amaena , oculisque gratissima , cum perpetuo inibi arbores complures Vireant, ut palma, sycomorus, paliurus Athenei, Acacia, Cassia fistula, Tamariscus, Labiab, Limonium, malum Aurantium, malum Medicum , Musae, atque similiter aliae arbores, frutices , atque herbae, praesertim Oleraceae, cujusmodi est Collocassia, quae usque adeo soliorum amplitudine, atque jucunda viriditate in vastissimis planiciebus luxuriat, ut
amenissimo ejus aspectu oculi summe deleetentur , recreentu que. Non minus quam faciat Saccarinarum Cannarum Viriditas.
EXceptis vite , persico , malo punico, fictique, & aliis non multis, reliquae aliae stirpes in AEgypto nunquam solent folia abjicere. Ficum vero quae in horto sedis illustrissimi consulis Veneti jam annos multos vixit, per illud tempus quo inibi viximus, scilicet quadriennio fere, observavimus si1ne soliis in hymme manere spatio dierum vigintiquinque, initioque Februarii haec nova solia semper producebat.
34쪽
De Nili fluminis incremento, dimensione, atque incis ne ad agros irrigandos.
Sed ad Nilum flumen venimus, cujus praesentia tota illa regio accolitur , faecundatur, atque ditissima redditur, sine quo non foret AEgyptus habitabilis , cum primis illis temporibus
tota ea regio Veluti lacuna , palustrisque fuerit, ut recte etiam Herodotus, atque alii tradiderunt. Nilus vero quotannis limum continue secum multum longa annorum serie in illiusce regionis solum adducendo, paludes, lacusque limo replendo, siccandoque terram illam siccam habitabilem effecit. Quae Veritas eo argumento praesertim videtur confirmari, quod Herodoto, atque aliis referentibus flumen olim octo vel parum plus cubitis auctum satis fuerit ad totam AEgypti planitem aquandam: Quoniam tunc temporis solum AEgypti longe humilius, quam nunc sit, eXstiterit. Hae autem aetate Nilus cum ad irrigandum solum AEgyptiacum non nisi decem , ct octo cubitibus auctus sum-ciat, nobis indicio est, quod illiusce regionis a limo quotannis ex ipso Nilo adducto plurimum terra aucta sit. De quo quidem flumine tria a nobis considerabuntur , scilicet augmen tum, ejusdem aquae dimensio, atque denique inciso, ad agros irrigandos ; etenim Nilus flumen aestate accedit hyeme autem recedit, pinguissimo limo ad serendum relicto , in quo sane SDei donum, & naturae miraculum valde mirari licet. Nam cum hyeme ubique locorum flumina augeantur, aestate autem fere exsiccentur contra Nilus maXime dum in aere calores Vigent, tum ipse augetur, imbrium autem diebus decrescit. Levat etiam ZEgyptios a stercorandi labore, arandi, atque oblimandi agros. Saepe Vidimus mensis Novembris principio nondum aqUa a terra CX toto absorpta, projectis in aqua seminibus segetes nasci. Antiqua in AEgypto consuetudo est, ut dum Nilus crescit, summa laetitia tota AEgyptus assiciatur, & quod maxime naturae sapientes admirantur, ex terrae Egyptiae glebae
35쪽
pondere, etiam ubilibet sumpta fuerit, quam nunquam Nilus
madefecerit, annonae caritatem Copiamve praevideant. De qua
sane observatione nos alias abunde scripsimus in primo libro de Medicina AEgyptiorum. Principium istiusce fluminis incrementi semper ab antiquitate usque ad hanc aetatem incipere die xvis. Junii non observata hic anni Gregoriani correctione
consuevisse narrant, nunquam ante, & nunquam postea a quO- . quam hoc principium fuisse observatum. Patrio more, quoad crescit flumen, aquae auctionem quotidie dimetiuntur, ad quod munus domus ad ripas Nili fuit construsta quam Beli et Cha-Zar nuncupant, quae a Cairo quingentos passus distat, quaeque tot gradus ex marmore habet, ut Nili fundum fere tangat, si per quos quotidie mane aquae incrementum transverso pollice dimetiuntur. Auctione vero cognita varii praecones, civitatem , nobiliumque domos percurrunt, tot digitis Nilum ea die auctum fuisse nuntiantes, omnique accuratione quotidie id faciunt, quoad seXdecim, aut decem & septem cubitis quotidianam aquae altitudinem superasse offendant. Cum vero aquae altitudo decem & octo cubitos superaverit, Nilum incidunt , illamque diem, in qua incisio fit, Jacum et Cha-zar, idest incisionis diem, vocant, qui quidem adeo ab AEgyptiis colitur, adeoque ipsis Augustus est, ut in eo vel homicidium fiat impune. Fit autem hodie incisio haec eo modo quo apud antiquos AEgyptios fieri suerat consuetum. Foderant Eg3pti Reges magnum alVeum , quo Nili aquam in urbem ducerent. Hic hyeme siccatur, o clauditur, clausumque in hunc usique incisionis diem servant, quoad incisionis tempore resecetur; ex quo Nili incisio nil aliud quam alvei hujus apertatio est: quae triplici de causa fit, tum ut Reges ostendant sese
Nili praestantissmi fluminis potestatem habere , tum ne quiSante hunc diem Nilo suos campos irriget: quod si quis facere
ausus fuerit, capite punitur: tum postremo ut hac aqua adducta totam urbem delectent: eX qua per mediam urbem e currente magnam Voluptatem capiunt AEgJptii , utpote qui aqua caelesti ut plurimum carent. Ita per urbem magna O
36쪽
insignem illam voluptatem intus cohibere nequeuntes, Variis ludis oblectantur, unde illorum quosdam videas inibi se lavantes, natantes allos, naviculiS quosdam flumen transfretantes,
canentes alios , aliosque S viros, S steminas continuo in aquam vestitos se projicientes, atque alios cujusque generis flores aspergendo, quassi sumen ipsum tanquam numen divinum colere, & adorare videantur. Tota urbs hac die ad alveum illum quem ChaleZ Vocant) spectandum transfertur; undὰ domus, quae prope sunt, citius, cariusque multis locantur. Ad locum vero ubi Nilus inciditur AEgypti Proreges, Ducesque pulcherrima in triremi Veniunt, per totam noctem incisioni praecedentem se ipsos variis modis oblectantes, quos alii fere omnes milites cum innumeris fere naviculis magno applausu concomitantur. Dictu fere incredibile videtur, quanta illiusce gentis turba die noctuque Nili fluminis ripas illuc impleat, ibique, & foeminae multae cum Viris pernoctent, gaudeant , atque ut ludis Variis, qui per noctem supra flumen in variis, fereque innumeris cymbis ab AEgyptiis nullam aliam ob causam fiunt, quam ut intuitu aucti suminis oblectentur. Equestres milites eo se conserunt , S aqua denuo dimetita Deo optimo Maximo datori primum omnes gratias 3gunt. Tum ProreX, Bassa vocatus, gladio apprehenso, ut incidant illis imperat. Mandatumque tam cito peragitur, Ut factum.
dicto praeisse putes. Prorex cum suis, S ante, & post incisionem, placentas, pepones, nummos, aliaque similia in aquam projicit, perinde ac flumen quasi adorare videatur. Quae omnia Arabes innumeri, nautae, piscatores , ac peritiores in arte natandi, intercipiunt, quorum non parva in AEgypto copia est. Adeoque sunt in hac arte periti, ut vestibus in veru impositis , ipsoque capiti adligato, equorum ephippia deserentes , ac equos secum ducentes, in flumen se conjiciant, ipsumque
nullo labore tranent, qua arte saepius Turcas deceptos, praeda pleni, relinquunt, qui cum natare haud sciant, eos insequimin1me audent. Multis ante, & post incisionem diebus, scaphae, Cymbae, omniumque naVicularum genus in flumine visitur, quibus huc illucquc discurrentibus ignes arte saetos, in
37쪽
RERUM AEGYPTIARUM LIB. I. CAP. II.
quibus parandis omnes alias nationes Mauri antecedunt excitdnt, componuntque, Ut spectatores maxime oblectent. Ad incisonis locum, neque Hebraeis, neque Christianis accedere licet, nulli denique admittuntur, qui ipsorum feetae minime addisti, tanquam profani , aquarumque fascinatores , quorum praesentia minime bonis, felicibusque auspiciis incisionem fieri autumant, adeo ut ego, qui incisioni interesse maxime desiderabam, habitum mutare, sectamque mentiri adactus fuerim. Longus nimis sim, si quae hisce diebus laetitiae signa edulitur enuis merare vellem , quibus suos Unusquisque agros irrigare, felicissimumque annum, ut ita dicam, sibi comparare licet. Atque haec de iis, quae S ante, & post incisionem Nili fluminis fiunt, a nobis dicta sufficiant. Nunc de istius numinis aquae summa praestantia atque bonitate agamUS.CΑγυΥ III.
De aquae Nili fluminis bonitate, atque praefantia.
Nili aqua merito omnibus aliis praesertur, quod ipsa alvum subducat, menses pellat, ut propterea raro mensium suppressio in AEgyptiis mulieribus reperiatur. Potui suavis est, ct dulcis: sitim promptissime extinguit: frigida tuto bibitur, concoctionem juvat, ac distributioni auxilio est, minime hypochon-driis gravis, corpus firmum, S coloratum reddit. Theophrastus ut auctor est Athenaeus) in libro de Aquis inquit, Nili foecundissimam, & dulcissimam esse aquam, & ventrem solvere cum bibitur, ob admiXtam quandam Vim niti Osam ; Obstacunis dissimam vero utriusque aquae naturam, S usum salubrem Ptolemaeum Philadelphum dZgypti Regem Berenicae filiae, Antiocho S3riae Regi nuptae , usque in Syriam aquam Nili ut ea sela ad potum uteretur, misisse. Athenaeus idem in a'. libro Deipnosophistarum tradidit. Nonnulli auctore Avicenna Nili aquam Jaudarunt, tum ob emanationis longitudinem, tum oblocorum, per qHae fluit, bonitatem: Tertio ob ejus copiam; B 2 atque
38쪽
atque demum quod flumen a meridie ad septentrionem tendata Neque ii injuria in hasce causas bonitatem aquae Nili fluminis, retulerunt: Namque longissimo in eo itinere, quod hoc flumen
a meridie incipiens in septentrionem ad mare mediterraneum usque perveniens facit, aqua plurimum eXtenuatur, tenuiorque redditur. Λ multis aquae non solent commendari bonitate, quae, currunt a meridie in septentrionem. Oribassius tamen de iis ita habet: si Quanquam autem aquas, quae ad meridiem fluuntis non laudem; Nilum tamen ita commendo, ut aquae bonitate,
,, patacis fluminibus comparari posse videatur, & quia ipsius iter iis fit per loca calidissima mirum quoque non est si etiam ab eo se calore plurimum alteratur, & quasi ex toto eXcoquit ζV. Habet,& Nilus cum S terra sit rotunda, atque ejus iter sit ad minus milliarium Italicorum quatuormillium , si verum est a tropie Capricorni ortum suum nancisci, & ultra alterum tropicum per gradus septem in mare terminari, atque sic longitudinem illius itineris recta via habere gradus quinquaginta quinque ad minus; sed iter ejus longius est cum non rectan, semper, at obliquam, tortuosam*ue viam habeat) complures CX praeruptis locis altissimis descensus cataractas Plinius vocat) in eo longo itinere habet, proximiorque AEgypto cataracta est, quae inter Lybiae, atque AEthiopiae montium angustias sit. Quare aqua Nili ex iis causis mirum non est si tenuissima, ct maxime excocta rediatur. Unde medici Egyptii eam crudam, at diligenter tamen clarefactam, aegrotis exhibent ad potum, at que o ea etiam dissolvunt potiones purgatorias , . a quibus ei iam eam ad libras migna cum utilitate superbibunt. Ex locorum quoque, per quae defluit, qualitate bonitas deprehenditur, quando fundum Nilus habeat maxime concoctum , S pingue, nihil cruditatis recipiens. Quo etiam cum istius e terrae substantiae
pinguissimae particeps sit; mirum haud est si AEgyptiis fuerit
persuasum ipsam aquam corpora nutrire. Q Od autem ejus usu corpora nutriantur, cuique ibi degenti est plane notum , corpora siquidem macra, extenuata, ejus usu bonum habitum nanciscantur, atque multum pinguefiant. Mihi vero, cum
Egyptum attingerem gracilissimo corpore constanti, ex illiusce
39쪽
RERUM AEGYPTIARUM Lis. I. CAP. III. I 3
largo aquae potu quem semper toto illo tempore quo ibi moram irmi, continuavi, bonum habitum, S pinguem fieri contigit ; Quod si aliquandiu moram longiorem in ea regione feci1Iem, obesitatem in corpore nactus profecto fuissem. Quare ab illius aquae usu corpora ali non est dubitandum. Unde AEgyptii pro certo habent aquam eam sanguinem in corpori
bus gignere, similemque Vim gignendi sanguinem obtinuisse posteaquam miraculo a Mose, sanctissimo Propheta , olim in
sanguinem fuerunt mutatae. At corpora praesertim calida, de
sicca ob ejus aquae usum bonum habitum nancisci sane .posse S nos quoque assirmamus, sed non in eo quod sanguinem haec aqua gignere apta nata sit tametsi fortasse haud omnino negandum eam aquam aliqualis substantiae alimentalis esse participem) sed in eo quod hepar sanguinis ossicinam maXime contemperat ac proinde in biliosis corporibus jecoris calore contemperato plus sanguinis gignatur, eX quo plus nutriuntur , S in carne augentur. Nili itaque aqua in frigiditate est temperata , S in humiditate essentire tenuissimae, haud omninoe expers alimentalis substantiae, unde ipsa , Ut caeterae aquae,
non insipida, sed subdulcis gustui . apparet: alvum lubricam
servat, urinam, atque menses movet, in quam causam medici AEgyptii referunt, quod rarae mulieres in AEgypto sint,
quae laborent mensium suppressione. Quam suavis, & jucunda ad potum sit, dici satis non potest, eoque argumento etiam intelligitur, quod homines, Vino quoque assieti, ipsum spernant, aquamque libentius complectantur. Nec mirum est si Pescennius Niger in AEgypto exercitui tumultuarie vinum petenti, dixerit. Nilum hab iis, vinum meritis Θ Hoc scripsit
Flavius Vopiscus in ejus Vi a. Parum quoque nutrit, corporaque ad calidum distemperata contemperata, alimenti distul-butionem optimam facit, atque nutritionem. Renum caloremita contemperat, ut probe clare factae usus ealca forum produstionem prohibeat, atque etiam genitos calculos peris urinam expellat. Quod nobis calculo renum vexatis conrigit, qui ex largo istiusce aquae potu calculum magnum per urit m rejCCimus. Addimus, hanc aquam Ptolemaeum . Philadelphum tanti
40쪽
fecisse ad potum, ut Berenicae, Antiocho nuptae, ejus filiae, ex AEgypto perpetuo in S3riam ad ejus usum miserit, suppedit vetitque aquam Nili fluminis. CAPUT IV.
De Insula Tena, atque de Alexandria.
Producit Nilus flumen insulas multas, S ssinus emcit, atque, ut Omittam, quae supra Cairum cingit, tacendum minime duxi illam nunquam satis encomtis concelebratam Insulam Deltam vocatam , quod sua forma literam Δ imitetur , quam non longe a Cairo duo rami Νili nunquam Versus mare se conjungentes constituunt. Alter quidem ramus versus Pelusium delabens, alter Vero Canopum, quae hodie Rusiit vocatur. Intra hos duOS ramos, atque mare Mediterraneum Delta insula constituta est. Quae insula est adeo saecunda , ut in ea naturam maXime luxuriasse dicas. Hanc Arabes Gigirdaabi, hoc est Insulam auream , appellant. Saccharum in magna copia singulis annis producit, eoque semper abundat. Origae summa copia in ejus solo, S selectistimae quidem gignitur, quam prosecto per mare Turcae BFsantium conVehunt, atque ad Omnes Turcarum provincias , cum sit in omnibus iis communis, & gratissimus cibus. Hanc Turcarum Imperator Uxori Reginae dono dat. In ea quoque prope mare salis albisiimi copia foditur, quod praecopia non Uenditur, sed unicuique colligere quantum libet fas est. Istius Insulae urbs praecipua est Fue. Quae usque adeo omnibus ad victum attinentibus perpetuo abundat, ut nulla alia sit in ea provincia abundantior, omitto panis tritici optimi abundantiam, oriZam , legumina , animalia pro carnium usu cujuscumque generis terrestrium, S volatilium. ovisusque adeo abundat gallinaceis, ut pro sextertio argenteo nummo , sexaginta, & plura quandoque coemantur. Piscibus itidem scatet optimis. At quid de fiuctibus 8 Musas optimas copiose illud solum producit, uvas, melones, angurias et Mavi vocatas , cucumeres Cathi didios, quorum usus iis populis est