장음표시 사용
91쪽
De Morbis, qui ex utero derivantur. Ex Ictoro tam accidentali ab obstructione scilicst cholidici ductus dependente, vel a viscida biis, vel a follea se vesicae calcnto producto; quam originario, ab ho patis scilicet obstructione, vel scirrho orto duo stitim effectus morbosi oriuntur, bilis scilicet sanguinis
Balsami, & condimenti intra intestinorum cavitates do-ffectus, quo chylus ob inperfectam secretionem fecibus commixtus non in fluidorum, succorumque dige- stivorum reparationem in cruoris massam ingreditur, sed cum ipsis per intestina descendens foras excluditur, unde fςcos ut plurimum cineritiae esse solent, una cum manifesto a gri, vel ab ipsis morbi primordiis, languor , & imbecillitate. Alter vero est nimia eiusdem bilis in fluidorum massa congestio, a qua postea color cutis deturpatur, urina crocea redditur , aliique effectus producuntur, quibus aperte noscitur, cruoris massam biliosis impuritatibus scatere. Ex effectu prius m morato peris continuam novi chyli detractionsem, ut plurimum succedit Atrophia. Ab effectu vero post riori sanguinis massa alterata, & morbide affecta, utpoto particulis biliosis, acribus, & pungontibus ni-nris saturata in calorem mihi um degenerat, unde quandoque etiam ex Ietero succedit febris tabida &quandoque etiam eX ipsa febri tabida pulmones ca- , Iosiunt, inflammantur, & putrescunt, unde etiam obit tonum sanguinis sensim eversum phthisis pulmonaria
cronica ex Ict ro succedere solet.
Ictoro etiam ab hepatis duritie orto hydrops ascilicus frequenter supervenit, ob vasorum lymphaticol rum p r hepatis substantiam reptantium constrictio. ll nsem, a qua constrictione ita comprimuntur vasorum
extremitates, ut ad tantam dilatationem ob impedia tam
92쪽
tam in illis partibus circulationsem deveniant, don peearum iuptura sequatur; cui etiam frequens narium haemorrhagia a circulatione in aliis partibus impedita ab hepatis obstructionibu 9 orta, uti otiam a nimia serv-guinis acritate, fere semper adjungi sol pt. Forestus lib. I 0. Obser. O. pag. 393. T. a. narrat historiam de Ascite ab ictero origi nona habenise, pro cujus Cura tione adhibet celeb rrimus Auctor fotum cum spongia paratum ex radice Altheae, malva r. & violar. l smilis chamom. , & Melit. floribus, rosis rubpis, &Abj scinthii summitatibus cum seni inibus malvae cocti nAq . eom. addit. acet. R Osac. & Aq. Bosarum cum specie, ut aiunt, Dyarrhodon Abbatis, inter vero morbos, qui frequ0ntiu S ictor o sup rv niunt, sunt intestinorum, hypochondriorumque dolor os, qui, cum
duplex icti rus sit accidύntalis scilicset, & originarius, duplici pariter, de admodum differenti modo excitantur ; nam fiat si ictoriis a Ductus follet obm uct ne, ob maximum, quem has, ni inter se chol dochus &intestina consensum, a bilis scilicet acri viscidita is, ejusdem ductus spasmodico: Tectus, in tostina pariter
in consensum trahit, unde primum spasmodici uniores excitantur, qui subinde etiam ventriculum invadunt, eo licamque ventriculi propriam Oxcitant, nec non Ptiam quandoque augmpntum sortiuntur ab ipsarum fe- cum visciditat , S glutinositate, quae nimis arcto internis int stinorum cavitatibus achacrciat, undo ingens colicus dolor aliquando oritur, ut de Muliere Alemariana asi serit Forescas o uoi v. 2I. lib. I9. g.
363. Alter vero modus, quo hypochondriorum dolo es fiunt, eis, quando Ictoria, ab induratione, obstructione, vel sciri ho hepatis oritur; ubi enim primum hepatis Paren chima in tantum constringi, seu condensari contingit, ut naturali sua laxitates iam privatum
sanguinis trajectioncm disticultor admodum per se ad
93쪽
mittat, nocesse est per v nam Portae atque ejus ramulos, qui sanguinom huc referunt, a continuo novi sanguinis appulsu propter hic positum obicem multum denuo tumefieri, & varicosos reddi, quo facto ob distensionem, irritationemque continuo in membranis factam , quas vasa haec varicosa perreptant, horrendus hic. & spasmodicus dolor oritur, qui usu solum chalybeatorum, & diureticorum partibus subtilibus, di penetrantibus praeditorum, eoque satis longo &pextinaci, qui quidem obstrussionum hepatis reser tioni par sit, tolli potest.
Quod vero ad horum morborum curationem a
tinet, scuti hi non oriuntur nisi primario adhuc permanente morbo Ietero scilicet, a quacunque demum eaussa orto, ita successio morborum ab Ictero emabantium, quaecunque tandem ea sit, tolli non potest, nisi pariter primarius morbus rescindatur. Itaque quieunque talem successionem cuxandam aggreditur, is semper mentem suam ad illum scopum dirigere debet, ut & primigenium morbum curet, & secundariis eodem tempore, di succedentibus morbis succurrat,
quod certe fiet, si modicamenta hepatica, dc destruentia iis medicamsentis, quae peculiarem, & secundarium morbum respiciunt, optime commiscere sciat, itaque si atrophia curanda veniat, reparanda substantia nutritiva est, eodemque tempore cholodochi o
struetio tollenda. Quod sit insus. C. C. raspat. Balarao Eboris cum ranarum, & vituli carnibus addendo in fino decoctionis radices Petroselini Fqniculi, ci chorei & curcum, si febris phthisica, indicantur statim Gelat. C. C. serum la lis radicibus , apscientibus alteratum, infusiones Rhabarbari & similia si tabes pulmonaria, adhibenda remsedia sunt pectoralia hepaticis commixta, uti decoctum
Pectorale, radicum aperientium cum cro
94쪽
eo in nodulo ligato, & Pilulae Balsamicast Bi- cardi Mortonis. Si hydrops, doobstruentia, & cha lybeata, & diuretica, sed hanc sempor lethalem Vidi , utpote ab exulceratione hepatis & lymphaticorum ruptura dependentem, si tandem intestinorum, di hypochondriorum dolores curandi sint, iis diureti cis , & chalybeatis succurrere debemus. Illud tamen semper animadvertendum est, quod in omnibus hisca morbosis affectionibus, utpote vel a choledoci ductus,
vol ab hepatis obstructione pendentibus, semper sapovenotus, & thermales Aquae, & quidem salinae, sulphureae, aut chalybeatae, uti sunt illas Fontis Divas Virginis , , atque illae Becubarii optimae sunt, & in
usum revocandae. Hepatis autem regioni si morbus. ab obstructione bilis ductus oriatur, fotus ex radicibus aperientibus, seminibus lini, & sqnugraeci, ex floribus chamomaeli, & meliloti paratus apponendus, at si ab hepatis ind uratione, & obstructione, aut
oxicratum, aut Ceratum sentalinum, aut unguentum
rosiaceum, aut alia huiusmodi styptica, & infrigida tia eaque frigide applicata scopum multo magis attin- ' gunt, quam totus, & lenimenta calida, quibus potunus sanguinis varicibus contentus agitatur magis & excandescit. Reverendissimus Archipresbyter Nicoletti ob vehemens animi pathema , & ob longam in loco clauso , & humido moram Ictero nigro recidivante corripitur, inde post duos annos febri lenta continua aggreditur, ex qm postea tussis sicca circa Septembris finem, hyemis medio mortuus est. Admodum Reverendus Caspar Searia2Zi Ictero flavo recidivante, cui' etiam multoties ceIeberrimus Macoppe succurrit, per plures annos correptus, tandem dolore, hepatis, hypochondriorum tensione, labri albida continua,
pulsu debili, & parvo, siti inestinguibili, manentibus partibus exterioribus, ut plurimum frigidis, Decem.
95쪽
bris mense aggreditur, & intra vi sinti dies mortuus est. Non di cui eorum cadavera, quia Domestici &Consanguinei abnuerunt. In nobili quodam Alae Graecorum militum Praefecto ex Ietero flavo recidi-vante dolores ventriculi, & hypochondriorum excia tantur, qui quandoque usque ad dextrum latus propagabantur; curatur aestivo tempore aquis thermalibus, & chalibeatis, at hyemis medio iterum recidivat, & mortuus est; ex quibus observationibus facillime deduci potest, quod ut plurimum morbi illi Ictoro superveniunt , qui in recedivam prolata solent.
CAPUT IX. De morbis qui ex doloribus Intestinorum sunt.
. ntestinorum dolores frequentissime homines adorti utatur , & quandoque in alios etiam morbos transtra solent; & quidam praecipue in Passionem iliacam, in Abscessum, in dolorem dorsi, & Capitis, in epilepsisam, in Paralysim, in Arthritidem, ita noctiam, in Tabem, atquo in dropem , & urinae difficultatem. Intestinorum dolores in Ileos transeunt, cum scialicet dolores ipsi intestinorum, nullo adhibito x medio cedentes talem , ac tantam fibrarum crisp turam , irritationemque producunt, ut suspensa in iis partibus fluidorum, & praecipue sanguinis circul tione inflammationem excitent, unde restricto intestinorum diametro seces amplius descendere neque- .unt, subversoque sistallico, ac vermieulari eorumdem
motu totus excernendorum excrementorum ordo ea-dit , di febris lypiria excitatur, cui morbo utpote ab instaminatione excitato nullum remedium satis est, S a 4 quot-
96쪽
quotque aegros ego vidi ita a Tectos, totque orci Ducibus vidi traditos, quamobrom dchot prudens Modicus in pertinaci, & vo homonti in t stinorum dolore ad inflammationem impediendam opportuna sanguinis missions uti, oleum amyg. dul. exhibere, frequentes clysteres, unctiones, Ombrocationes, & λ- tus abdomini adhibers omentum vervecinum a Pp nere , refrigerantia, dc diluentia administrare, atquain pertinaci optatorum usu persistere, dummodo tamen dolores a materia acri calida oriantur, quod si voro a materia crassa, & viscida producti sint, tunc purgantibus, & laxantibus medieamentis utendum est. Intestinorum dolori succedit aliquando Abscessus,quod praecipue fit, cum morbus nogligitur, aut malct curatur , refert Guilhelmus Fabricius centu. a. observ. 7 . feminam quamdam gravissimo dolore colico cuniventris constipationse, ac vomitu correptam fuisse, indeque febrem exortam, n glectoqua morbo doloremita auctum, praecipuo in simistro latero sub costis no- this, ut per oetiduum nullum somnum capsessere p tuerit, ventrem fuisse turnidum instar tympani extensum, & neque flatum, neque excrementa, toto octi
duo ejecisse, tandemque ruptum esse abscessum dii stanistro hypochondrio, ea scilicet coli parte, ubi est angustius id quod Fabricius indo cognovit, quod non
parum puris Per alvum excrevit & superveniento sudoro frigido, ac syncope aegram mortuam esse. Dolor Dorsi intestinorum dolores aliquando con quitur, & tunc fit quando in tostinorum dolor, aut in consensum mesenterium trahit. aut per ipsum me senterium materiae vitiosae propagatione ad dorsum usque extenditur, quod utroque modo facillime evenire potest, cum mesenterium dorso allig0tur, haec morborum successio frsequenter evenire solebat in nobili Cive , admodum neverendo Dominico Pecudario
97쪽
adhuc vivente ς is enim primum doloribus intestinorum vehementibus excruciabatur, inde ad dorsum usque extendebantur dolores, flexionisque motum' ita impediebant, ut nisi eretius decumbere nequiret, adhibitis per multos annos incallum multis remediis, tandem usu Aquae dulcis Balnei, in meliorem valetudinem redactus est. Succsdit etiam intestinorum do.
lori capitis dolor, ut observatione 47. lib. 9. notat Forostus do Puella Delphia viginti duorum annorum, quae in Flandrica Platea vulgo dicta commorabatur anno I 566. mense Octobris circa intestina vexabatur, hiliosa dejiciebat non sine febre, & capitis dolore vehementiore. Tormina tunc circa ventrem experiebatur, & dolorem illum insignem capitis ab intestinis oriri putabam. In epilepsiam, & in artuum rosolutionem intesti horum dolores quandoque transmutantur, delata neminpe ex intestinis mediante sanguinis circulatione , vel ad caput vitiosa materia, vel etiam ad nervorum principia, unde vel epilepsia, vel paralysis producitur, legondus est Paulus libro 3. cap. 5. , ubi narrat, subditione Romana ita vagatum esse tempore suo morbum quendam colicum, qui aliquibus in comitialem morbum, aliquibus in artuum resolutionem Verteribatur.
Quod si in articulos ex intestinis deferatur materies morbosa, tunc doloribus intestinorum dolores artuum succedunt, quibus lac, & Balnea mederi maxime valent, ut observavi in aegrotantibus meis. At aliquando intestinorum dolores, Praecipue colici, & qui oriuntur a materia calida, transeunt in f brim synocham, translata nempe ex intestinis intra sanguifera vasa vitiosa materia, quas febris curatur refrigorantibus, emulsionibus, & blandis diaphoreticis, ut pluries, & pluries observavi praecipue in mu-
98쪽
here hujus nostri Vici Sanctii Christo fori, quae fre.' Renter doloribus colicis aggreditur,. qui postea in talem febrim tandem transeunt intrae septem, Vel quatuordecim dies discedentem. Oritur praeterea febris
tabida inis stinorum doloribus, & praecipue iliacis, qui a phlegmone quodam originem suam trahunt q*od postoa intestinarum substantiam laodit, & febrim loniam continuam producit, quae tabido modo fibrosam numpe solidorum substantiam consumendo aegrotos de medio tollit, ut observavi in Porgoboni conjuge, quae a doloribus intestinorum marasmodica facta tandem mortua est. Sunt etiam dolores quidam circa umbilicum , qui nullo medicamento solvuntur, & hi facile in ascitem transeunt, ut Hippocrate Magnus illis verbis docuit, quibuscunque tormina, Partiumque circumcirca umbilicum fiunt labores, unaque lumborum dolor, qui neque a pharmacia, neque alia ter folritur, in hydropem siccum finitur, rationemquctreddit Duretus, dicons id evenire ob flatulenti spiritus Perennitatem ab intemperie tabida tenujum intestinorum, quibus mederi non potis est Medicus, transeunt tandem intestinorum dolores in urinae dissicultatem, translata nempe materia morbifica ex intestinis in vesicam urinariam, ut etiam Hippocrates notavit.
De morbis ex Dysenteria fluentibus. Dysentoria longus, lethalis, & l boriosus 'morbus
in alios quandoque non minoris momenti morbos transire solet: praecipue vero in abscessum, pleuritidem, in pustulas L lienteriam, in hydropem; in deglutiendidissi.
99쪽
disii cultatem, in melancholiam, H epilopliam, in sca-hiem, in pphtalmiam, in insaniam, aliosque morbos. quoniam de dysenteria mentionem fecimus,opportunum duco, . nonnulla de opidemica anni praeteritia736. dysenteriarum constitutione recensere, quae Iessoribus meis non inutilia esse spero sutura, calida nimis, S sicce aestate prae dominante circa Men. sis Iulii medietatom hic morbus saevire c pit, ac priamum in eos se se exercere , qui aetate erant pro ve ictiores , temperamento calido, α sicco, aut calido,& humido praediti, & mentis, vel corporis agitationi bus dediti, inde etiam in juvenes , & pueros, atque infantes, atque in eos praecipue , qui minus fructiabus fugacibus indulgebant, quorum copia tunc tem Poris frequens erat, in aliquibus febri aut continuae, aut primum intermittenti fluxus superveniebat, in aliis vero fluxibus ipsis febris, dolores quandoque . tu quibusdam totum abdomen, in aliis circa umbilicum tantum , & in aliis circa hypostragium sinistrum invadidebant, egestio ut plurimum, erat cruenta, quandoque excoriativa , ' & mucosa; quandoque etiam cum carunculis saniosa, & craenta aderant premitus, &quandoque etiam inanis egerendi cupidias, vigiliae, sitis, nausea , atque appetitus Prostratio, nec non etiam intolerabiles dolores, & cruciatus, quibus ad ejulandum, & exclamandum aegroti cogebantur,
nullam dysenteriam illis temporibus viginti diebus
breviorem vidi, omnes sere ad quadraginta usque dies , vel etiam ad duos menses extendebantur, harum dysenteriarum nonnullae ad septimum usque diem mucosae, & sanguineae erant, caeterum biliosae, virides , & croceae aut etiam stercoraceae, & varii coloris reddebantur, inter hos fuit quaedam nobilis Claustralis aetatis viginti circitex annorum naturae sanguineae, quae Postquam plus quam 'Par erat, pa
100쪽
nem comedisset, incidit in dysonteriam, quast primis quidom diebus mucosa, & cruenta erat, at post isoptimam dism stercor a facta est tanta cum copia, ut ne cogitari quidem possit, quomodo intra intestino rum cavitatem tota illa maioria contineri posset; hule Per totum morbum abdom0n durum , & elevatum erat, & intra f0cos fluidas identi dom moles quaedam ad castaneae, magnitudinem r0periebatur , quae lapidis duritiem aemulabatur, haec non nisi saepius repetitis purgantibus potionibus sanata est, dysenteriarum principio ita aegrotantium vires prosternebantur, ut opportunum duxerim eos in lectulo ad egerendum detinere, quod si consequi non potuerim ob aegri impotentiam , excrementa qualibet vice exportare a cubiculo faciebam, ne ab eorum malitia foveretur morisbua , semperque vas aqua frigida abluere, & deters re. Porro, Et horum morborum curationem ea diligentia , quae tanto morbo par erat, susciperem, cogitavi primo statim, cum haec affectio in iis potissimum, qui exercitationibus, & lab ibus dediti erant. quique natura sanguinea, aut biliosa erant praediti, se se exerceretur, atque eo anni tempore, quo maximo calor, & siccitas visebant, cogitavi, inquam, dysenterias illas a specifico aliquo humore, qui caliditatem, & siccitatem redolleret, Produci, quemque alia modo mente concipere nequibam, quam sub nomine,&idoabiliosi, salini, acris calidi humoris, malignam naturam habentis, & intestinorum villos, atque in-tsernas membranas ita crispantis, atque irritantis , ν ut ad eorum exulcerationem, & dissolutionem morbus d veniret, tali hujusce morbidi affectus concepta Idea stat im abluendi, refrigerandi, acredinem tempera- mendi, humores vitiossis educendi, ac tandem affectas partes roborandi indicationes ultro se obtulerunt, quibus ut satis sacerem in remediorum praea. scrip