장음표시 사용
651쪽
C pvet Ι. De mundi principio, duratione, et unitate philosophorum ei rores reseruntur ac PerStringuntur. 99 Circet II. Moysis opinio de initio rerum auctore mundi, et creatione materiar. Idem multis noniinibus commendatu r; cui uni explosis atomis deisque, credendum Ostenditur. Si Ckpuet III. Principium suum a Deo mundum habere; a proinde eum, licet sphaetica figura sit, aeternum non esse. 55 Caput IV. Principiorum Varia generari et in quo Deus secisse costhim ac terram intelligendus. 56Chpur V. Mundum divina operationis specimen osse r a gentilibus eum Dei umbram non recte dici silio enim soli , ut imago Dei sit, conVenire. o Circi I. In coelo et terra quatuor elementa, e qui hiis omnia componuntur, cre3ta SSe Qualis coeli substantia , qualisve terraepositio , et quam diverse philosophi de coelorum natura judicarint: iis neglectis, divinae auctoritali auscultandum. 4, C, pcet VII occurritur iis, qui uiateriae deternitatem e Scripturae verbis conantur astruere Terram eo inVisibilem dici, quod aquis cooperta esset. Cur ea prius laeta significetur, quam ornata. 48
652쪽
Chpur VIII. Terram neompositam suisse, tum quia in ea nihil distincti, tum quia tenebris esset velata Malitiam per tenebras non intelligendam Spiritus sanctus qui serebatur Super aquas, aliaque declarant sed vel maxime quod naalitia nonnisi a nobis oriatur. 52C pc IX. Creatur lux : eadem a tenebris discernitur atque approbatura et qua causa lux dies, e tenebrae nox appellatae. 58 CAPUT X. Diem nocti contra quam nonnuliis videatur hic anteponi. Cur dies unus potius dicatur quani primus ac matutino sine concludatur. 6i
C pn I. Operibus primi diei structim recensitis, rejectisque iis qui mundo materiam aeternam effingebant, transit ad secundum diem et in rerum creatione non naturae possibilitatem, sed potentiam Dei spectandam docet. 64 Capuae II. Firmamentum, ut aquas ob aquis disterminet, creatur. Coeli probantur plures esse, ac coelestium Orbium concentus resellitur. 66Chpo III. Firmamentum non idem esse ac coelum seras Bqua Super ipso residere perperam negari idque ostendi Soriptura , exemplis, ac multiplici ratione ubi qui calidam soli naturam inesse nolimi, revincuntur. 69CApuae IV. Coelum nomen commune speciale Vero, firmamentum Petunde vox utraque desumpta. Hinc coeli acceptiones nonnullae, et ad extremum cum celorum ac firmamenti, tum aquarum moralis interpretatio. 76 CAPuae V. Quam persecta Patris ac Filii in operibus suis conjunctio videre in Deo idem atque approbare opus laudare, Partibus nondum absolutis, Deo proprium. 79
Chri I. Cum aquae divino obediant imperio homines eidem non parere sagiliosum. In aquarum congregalione Ecclesiae siguram exprimi. Quam praeclarum spectaculum exhibeat eadem Ecclesia et quomodo super lumina fundata siti a
653쪽
Chpd II. Terram superfusis aquis prius invisibilem, iisdem unum in locum confluentibus apparuisse. labilitatem ac postea fluidi talem aquis inditam divina potestate, quae Variis exenapiis astruitur. Quam mirum aquas omnes uno loco contineri illisque suos limites a Deo
Cipd III Codectionem aquarum unam et continuam Sse, nomina vero pro diversitate regionum diversa. Quomodo locum aquis, lolo orbe di sis , Deus paraverit. Item de lacubus et stagnis sub una congregatione comprehensis. OC POTH V. Terrae praecipuam qualitatem cum arida vocatur, signis ari. Quae sint elementorum, quibus invicem connectuntur, proprietates; idque speciali de terra disquiritur. 93Capcet . Quaedam hoc Scripturae loco addita esse nonnullos arbitrari. Maris commendatio a pulchritudine ac mu tiplici utili late , sed praecipue quod insulanos anachoretas undis ampleelatur, et coetus ecclesiastici guram referat; quae claudit pia auctoris Precatiuncula. 95 CAPUT VI Terrae suam speciem, quae in germinatione ac viriditate PoSita est, percommode additam esse : Vocem Dei oecundi talis causam praebere; quod quidam Solis calori perperam acceptum serunt. 98Chpvi III. Cur pabulum pecori prius reatum , quam cibus homini, herbam virentem humauae imaginem esse conditionis, cujus fragilitas eleganti descriptione exponitur. Eiusdem herba imilatores infructu serendo nos esse oportere ubi Manichaei Eunomianique
perstringuntur. IDOC pcet VIII De virtute seminariari deque germinandi ac Duelificandi modo plane mirabili; item de terrae seraei tale, agri pleni pulchritudine herbarum salubritate ac remediis. iob Capv IX. Noxia cum utilibus non sine ratione generari eum quod uni noxium , alteri sit utile atque ad noxia vitanda instinctum brutis hominibus rationem Deus indiderit. Quam degens ordo in terrae fructificatione Sel 3luS.C1pc X. Semina nunquam proprie degenerBre, cum eorum non mutetur genus, sed persectio; lolium enim aerat Zania e frumenti semine nequaquam nasci. Verbum Dei miram terrae Decunditδlem conlulisse antequam homo peccaret; attamen terram etiam nunc ea non prorsus esse destitutam. 14oCApo XI. De ortu arborum atque inibi de rosa, quae primo sine spinis nata illis postmodum inhorruit, et Vitae noStrae speculum laeta est. 113CApc XII. Laudatur vitis, et eum Ecclesia comparatur; necnon exemplum ejus nobis ad imitationem proponitur. 1 gL in XIII. De arborum utilitate, ac diversitate de ratione illas
654쪽
iugandi ac medicandi postremo de arboreorum succorum proprietatibus cum morali ad Singula expositione. Ii 8CkpsT XIV. De simplicium pomorum disserentia soliorumque diversitate; ubi praecipue de pampino, ac solio sicus deque variis aliorum soliorum figuris. 122 Capo XV. Stupenda aqua diversitas. Inde et fructuum , qui ea nutriuntur, disserentia nascitur; et stillantium ex arboribus lacrymarum discrepantia , quibus accuratioris perscrutationis excusatio subjungitur isti Cipsi XVI. Quomodo ad vocem Domini subito omne virgultorum genus efflorescens victum , delicias a medioinam ministraverit. Quo etiam modo plantae Omnes ut semen, aut aliquid quod seminis vicem suppleat, in se habeant. De magna Dei virtute in singulis; ubi speciatim de pinea ac myrteis. IapCaput XVII. Surditate humani cordis increpata , mirabilis Dei providentia in minimis declaraturri ubi praecipue de arboribus semper virentibus et illarum disserentiis, tum de primo vilis cultore, ac vini usu disseritur. 30
CApD I. Leelopem parat ad realion fim solis re te intelligendam declinandamque in eo idolomaniam qua de re ejusdem cum auctore suo comparationem instituit, et ordinem quo inter alia creatus est, expendit subjecta eleganti terrae prosopopaeia. 33 Cipui ΙI. Solem Dei Filio servire, a quo ad ornamentum coelicum aliis luminibus creatus fuit. Foecunditatem a Deo terris inditam non sole cum actus sit in otestatem disi, sicut et bina in potestatemnoetic quod etiam Christo et Eoriesiae aecommodatur. 36 Cascet III. Aliud esses lumen diei, aliud siderum Discrimen diurnum ne nocturnum igni duobus notari, ae duplicem esse ignis operationem, illuminare et urere, quae in retributione meritorum separabuntur Deum dio ignem exurentem et qua causa. Postremo omni corpori suam umbram odii Crere a 39
Cipset IV. Luminaria acta sunt in signa, sed non nativit alum. Mathematicorum scientia inutilis si, ae impossibilis. Quam inepte proprietates animalium terrestrium ad cariestia, et horum ad homines transferat. Quam ridicule stabilem vitae stolum e signis erraticis pendere asserat. Quam Stulte tandem proponat manifeste salsa, et
malitiae ac inertia exsusationem supprditet. 3 a
655쪽
CΑpvae P. Luminarium vicinitate vel remolione annua tempeSlates desiliri quod Christo Synagogae, atque Ecet id accommodδtur. Cur umbrae majores in hyeme, in aestate minores; et quaedam alia id genus Denique quomodo eadem luminaria Sint in dies. 149 Casu VI. Solis ac lunae magnitudo hinc probatur, quod Omnibus eadem appareat. Solvitur objectio et de remotorum spectu pulchre diSpuid turri tum asserta soli Insgnitudine , nonnihil de temperamento ejuSdem adjicitur. 155 CApuae VII. Plurima quae de sole dicuntur, lunae etiam convenire; eom tamen Proprios quoque habere essectus, quorum liqui hic re-
Capuae VIII. Lunae mutuli rerum instabilitatem docet; at ipsa turpiter in moribus nostris expriniitur Christi mysterium atque Ecclesiam eadem ephdeSentat quam qui mogicis cantibus de coelo detrahi credunt, irridendi. 158 Capi 1 IX. Conclusio quarti diei. Quam vanuni sit eum cavere; et unde in eumdem daemonum ac gentilium offensi derivata. 16i
CApui I Ornatis superioribus duobus elementis, mari propria praerogativa conceditur. Describitur aquarum obedientia, ac mira foecunditas , quo homo gustatis interdictis abutitur Demum ostendituri s 'tilia non modo serpentes vocitari, sed etiam pisces. 65CAPOTHI. Virtute hujus vocis, Producant a tu reptilia, mullo plura in mari quam in terra esse productari eamque gratium aquis additam, ut quae in terris noxia , in mari innoxia generentur. 65 Capuae III. Multiplicem piscibus rationem esse generandi, a Singularem in prolem pietatis sensum. Quanta sit eorum puritBS, qua non solum alia bruta , Sed etiam homines ipso superant. 168 CAPvae IV. Mutuam aquae ac piscium necessitudinem docere, quali Sparentum et siliorum necessitudo esse debeat. Quomodo respirationis usum aqua Suppleat in piscibus. Iro C,pci V. Pisces cur tam bene dentati. Hi sibi invicem in escam cedunt quod imitantur avari , qui ebenienti objurgatione casti-
CAPUT VI Hominem esse piscem sed piscem alium bonum , alium malum inveniri bonum vero Petri hamum, ac sinum timere non debere. 175
656쪽
CApuae VII. Per mare Evangelium et Ecclesiam signari, et quid in mari hoc praeSlare debeat homo liscis Conjuges ad mutuam
morum tolerantiam, charitalem, idem, exemplo vipera impelluntur. Cur idem exemplum in utramque partem uSurpalum. 75CApuae VIII. De astutia polypi et catieri, quibus fraudulenti homines adumbrantur cum exhortatione ad fugiendam cupiditatem. 78CApυ IX. De praescientia echini suturam tempestatem nuntiantis. Eum accepiSS hoc donum a Deo, cujus indulgentia in omnia creata Praedicatur. 18i Capuae X. Cuique piscium generi praescripta esse sua domicilia, unde humana levitas, ac luxuria condemnantur tamen quosdam PisceS ad Sobolem loca mutare cujus rei ratio expenditur, et hominis reprehenditur incontinentia. Item de specialibus aliquorum piscium virtutibus. 185 Capuae XI. De piscibus Atlantici maris item de sale corallio et aliis quibusdam ob ea sed maxime ob navigationem mare terris praestareri post quae paucis de Iona ac Petro memoralis , Sermo clauditur. 88CApuae XII. Fingit sibi e memoria aves evolasse, ad quas Orationem elegenter revocat. Auditores sibi attentionem praebituros dicit Se autem illis brevitatem. Denique variarum avium Suavit3tem
CAPUT XIII. Exorsurus a volucribus aquaticis, primum de alcyone disserit et quanta sit divina benignitas in eam avem exponen , OS B expectandam a Deo opem hortatur. De axibus imbrium aut ventorum praesagis taeque fida anserum custodia. 195C1Puae X lv. Aves cum piscibus multiplici cognatione conjungi nullastismen pedum Ossicio carere. De variis variarum avium generibus aedisserentiis. 196 CAPυ XV De gruibus, atque earum vigilantia in custodiis, necnon de ordine ab iisdem inter volandum servato. Et hac occasione de priscae reipublicae statu humanaeque incuriae causis. 399 C puae XVI. Quomodo eiconiae proficiscantur, atque a cornicibus deducantur ac defendantur Laudatur earimidem cornicum hospitalitas, et tumiina reprehenditur negligentia. Tandem ciconiarum pietati in parentes noStra impietas opponitur. 20 IC puae XVII. De hirundinis sedulitate, industria et pietate in filios. De paupertate ipsius qua hominis in egestate positi impatientiis, improbitas et desperatio arguuntur. 203CApo XVIII. Amorem in filios a cornicibus homines edoceri, eorumque damnari impietatem. Accipitres et aquilas inclementiae neulia quam Ccusandos; sed fulicam, quae abdicatum aquilae pullum nutrit, commendundum. 65
657쪽
Captet XIX. Laudaturo viduitatem turtur, et hoc nomine mulieribus anteponitur etiam christianis. 208CApuae XX. VultureS, quae in maris copula gignere dicuntur, virginei partus possibilitatem Struere. 2O9 CapuT XXI. De avibus sub quadam reipublicae forma constitutis Ubi praecipue de apibus, deque earum mirabili natura in prolis generatione, in regis inStitutioiae ac fide erga illum in constructione saxorum, collectione mellis, necnon ejus utilitate, etc. 2IOCιput XXII. Volatilia cur dicuntur e volantia super terram secus firmamentum eculi. Atque ibidem de ea, quae obServatur in avibus , corporis diversitate. Postremo nonnulla de cygno et cicada Subjunguntur. 21 Capuae XXIII. De verme indico, chamaeleonte, leporem Phoenice, quibus ad sidem resurrectionis ac mortis praeparationem informatur. De praescientia vulturum, et locustae ad ultionem divinam exeqilendam ministerio, quae tamen a Seleuci ave devoratur. 216 CAPUT XXIV De nocturnis avibus, imprimis de lusciniae incubantiscuntu de noctua, vespertilione et gallo unde nonnulla ad nostros
Capuae XXV. ia auctoris precatio Lacrymarum commendatio. Di missio Auditorum ad resectionem. Denique ad mysteria Domini corporis invitatio. 22 a
C puae I Ultimi huj iis sermonis dissicultas exemplo certantium in ludis publicis explicatur atque a rerum de quibus agitur, jucunditate utilitateque conciliatur attentio. 224 C pc ΙΙ. Ad tractandum de bestiarum natura Ambrosius accedit: Scripturam simpliciter accipiendam docet instituit sui cum paupere conviVa comparationem curiosas quaestiones sugiendas monet; eamque vena MoySi confirmat exemplo. 226
Chpti et III. Animantibus inditam Dei verbo generationis legem in
specierum Successionibus ei Sever3re. Minime negandam naturae eorum , quae genii sunt, veritatem : at homini belluinam vitam, flagitiosum esse Demum sequitur viliorum quorumdam certis animalibus sumiliarium atque adeo fugiendorum expositio. 229 Capuae IV De mira indole nonnullorum animalium in vitandis sibi noxiis , atque utilibus prosequendis, et de naturalibus virtutilius, quas in illis imitari nos oporteat. 252
658쪽
C pu V. Qua ratione Dominus aliis hestiis colla breviora, aliis Iongiora creaverit. Ubi potissimum elephanti membra, proprietates, atque in re militari usus describuntur. 24i C puae VI. Belluas robu5tissimas ac serocissimas homini a Creatore
sui, litas eisdem minutissima animalia terrori atque exitio esse. Tum paucis de serpentum utilitate disputatis , homo ad sui animaeque propriae cognitionem excitatur. ait C Apur VII. Hominis creationem a consideratione Creatoris auspicatur. Filium uiris imaginem esse, necnon inter eo unitatem distinc ionemque inveniri demonstrat. Denique hominem ut Ogno eat unde oriatur, cujusve im3ginem, et in qua parte eam gel Bl, Adnione l. et 8 Ch pur VIII. Ut pressius intelligatur ubi divina similitudo resideat, corporis et animae dotes examinantur. Ostenditur totum hominem anima voeabulo designari. Qui Dei imaginem fuco crudelitate, perfidia obliterant objurgantur. Sub haec exhortatio ad vigilantiam contra vitia, et pauperum ac divitum inter se comparatio caput absolvit. 25i C pu IX. De corporis humani praestantia, deque singulorum ejus membrorum conformatione dispositione atque ossiciis. 26oCApur X. Diei sexto , totique adeo operi finem posituras quomodo Deus requieviSse dicatur, aperit, et Creatoris laudibus sermonem
CL putes. Quam dissicile sit de paradiso disserere. Rus tamen Auctor,
ii ututa situs, incola indicantur, et re ad mysticum Sensum tradueitur. 275Cάνυ II. Quod lignum scientia boni et mali in paradiso fuerit, quodque ibidem serpens extiterit, non reprehendendum. Et quid nonnulli per serpentem Adamum et Evam intellexerint. 78C UT II. Per sontem paradisi, Christuma per quatuor flumina inde Orientia, virtutes cardinales, et quatuor mundi et ales designari. 8a
659쪽
C pdet IV. Virum in paradi So non actum, sed positum et in eo sactam mulierem, per quam ille fuit deceptus. Tum quid sit operari et custodire. α88CApuae . Examinatur praeceptum de non edendo de ligno scientiae boni et mali, et circa id emergentes difficultates dissolvuntur. 29o Cisu VI Alias plures dubitationes circa praeceptum Adde datum, et Evae praevaricasionem excitatas diluit. 294CApuae VII. Quaeritur uirum a Deo , vel a ligno, vel demum aliunde mors homini acciderit atque objectio multiplici responsione diluitur. α98CApsae VIII. Solvuntur quaestione de praescientia Dei circa praevaricalionem Adae, et opinionem boni et mali humanis mentibus divinitu impressam. 5oo Caru IX. An decuerit a Deo praeceptum homini de cibo dari et cur in proponenda poena non dictum fuerita Moriemini, sed morte moriemini 3 365CAp Cur hominem Deus non approbarit nisi post actam mulierema et id maxime quod per hanc ille deceptus peccaverit; itemque cur eadem non de terra, ut Adam, Sed de coSta ejus creata
Capuae XI. Quomodo animalia adducta suerint ad Adam quid sopor ejusdem et costae aedificatio nos doceat quid etiam memorata animalia in paradisum adducta significent; et quo pacto justi in paradisum rapiantur e laCApuae XII. Serpentis qualis suerit sapientia; quomodo mulierem aggressus sit qualisve hujus responsio, quam longa digressio de quadam circa eam rem dubitatione consequitur. 316 C puae XIII. Quomodo tentamenta diaboli plena sint mendacii et de
deceptione mulieris, et lapsu Adae et quemadmodum etiam cognoverint se esse nudos, et Succincloria Sihi secerint, quidve per ea signi Cetur. α 5 CApur XIV De voce Domini deambulantis ad vesperam, et increpa tione Adam ibi es Cur praeterea primus increpatur Adam , cum prior mulier gustaverit; et de mulieri S excubatione ac mysteriis per
illa designatis. 5a9CApuae XV. Peccatum mulieris quare Veni dignum quidve per serpentem , foeminam, e virum Significetur. Qualis serpentis condem
natio et in quibus Adam condemnatione distinguatur. 553
660쪽
C pDTI. Post brevem a libro superiori ad huncce transitionem, agitur de ortu Cain et Abel a per hos sicut et per Esai et Jacob duas hominum sectas sibi invicem oppositas praesignara ostenditur 559ChpL II. In Cain Judaeorum figuram esse, Christianorum in Abel.
Hujus occaSione quaedam attexuntur de patribus, sed praesertim de sepultura saac per quem Christi incarnatio, et Moysis per quem ejusdem doctoratus exprimitur. Denique eorumdem Moysis et Christi comparantur inter se sepulturae. 342CApD III. Per Abel et Cain sapientia humanae processus, qui in Christo solo inventu non est, designari per Ordinem, quo uterque fratrum nominantur, necnon per eorumdem ossicia signi sicari Abelem etsi juniorem fratre tamen esse praestantiorem. 546 Capuae IV. Malitiam tempore priorem esse, virtutem digni late. Hoc ipsum per Esau et Jacob designari, sicut et per duas Scripturae mulieres; quarum altera Virtutis, ultera obiptatis imago est. Denique hujus ultimae artes describuntur. 548Chpuae . Sollicitato a voluptate virtus saniora consulit: quomodo diabolicis tentationibus resistendum, et a quo etiam emporalis expetenda, quamque illi improbis noxia sint, docet invitat ad convivium sapientiae, et quid ejus ebrietas a vinolentia discrepet, Perit ac tandem avaritiae mala declarat. 352CApυ VI. Virtutem ludio et labore comparari. Hoc Jacobi, quipriinatum in fratrem adeptus est, prohatur exemplo et mysticulae Abraham, Moyse, ac iisdem duobus fratribus exponuntur. 358 C pu VII. Iruli alo utilici desectu sacrificii Cti in ostendit tria vilia in nostris oblationibus obrepere posse necnon divina testinionia quibus eadem vitia prostscri huntur, adducit. 56i C pur VIII. Exemplo sacrificii Abraham qualitates, quibus Deo grata sit oblatio, exprimuntur, nempe celeritas, continuatio et si deS. Celeri intes Deus in utroque est limento praecipit; quam et ipse e Xhibet, Cum noli luti tum cito largiatur, sed litui nos praeveni ut G64