Angeli Politiani Opera, quae quidem extitere hactenus, omnia, longè emendatius quàm usquàm antehac expressa quibus accessit historia de coniuratione pactiana in familiam Medicam, elegantissimè conscripta quorum omnium ordinem post Politiani elogia in

381쪽

LIBER VI. 37ysii iste uitibus stiperiores,sed numero uidebant. Cuius rei argumentum est, quoatriennio mox aut quadriennio Barbari nequa Parma resumpserunt. Gibus in tesse stis Alexander Antiochiae comorabatur, hilariorq; iam, θc liberior, laxatis bellorii curis,urbis eius deliciis indulgebat. Enimuero putante illo tum quiet ros Persas, aut sane: multu spatii morae Q intercessum,priusquam exercitu de int gro cogerent,haud ficile,cum semel dissipatus est, in unu cocuntem, utpote in certu ait inordinatu,uulgus p potius cy exercitum,tantum , comeatum habentem, quantum sibi unusquisl ad praesentem usum domo attulisset,preterea aegre

filios uxores4,re sedes proprias relinquentem, statim nuncii liter Q ab lilyas

procuratoribus adsuerunt, qui eum uehementer pcrturbarent, curamq; animo

maiorem iniicerent.Quippe significabant Germanos Rhenu Danubiuo in Lyestas Romanos in fines hostiliter intrasse, oppugnarec, iam exercitus ripis ii sidentes perc, urbes & uicos magnis copijs excurrcre.Quapropter haud leuiter Illyricas nationes conterminas,uicinasi, italiae periclitari.Opus esse igitur ipsius praesensia,toto F quantu secti exercitu haberet. Haec & sormidinem Alexandro, ct Illyricis militibus molestiam attuleriit: quippe duplici se calamitate usos intelligebant, quod & ipsi male accepti in acie aduersus Persas fuerant, re suos domicae s a Germanis audiebant. iniare indignabantur, atin Alexandro succense Mnt,tanqua res in Oriente prius,uel metu,uel negligentia prodidisset, nunc ai

rem rebus ad Septentrione uocantibus,metu cunctaretur. Erant aut Alexander

iam,at amici illius etia de ipsa Italia soliciti. Necp enim par periculua Persis alma sciminis impedebati Nam qui sub Orientem habitant magno terraru mari

litteruallo discreti, Italiae uix nome audiunt. At Illyricae gentes angustae uidelicesinem multu agri Romanis subieeli possidentes,solae discrimen faciunt inter Italia at* Germaniam. Edicit itaq; proscistione ingratis,atm aegreserens, d urgete in men necesssitate. Relietis aut copiis, quantas fore sitis tuendis Romanis ripis aris bitrabatur castris j oc castellis diligensius comunitis, ac prisidio firmatis,ipse ad uessius Germanos cum reliqua omni multitudine approperabat. Confecto p coleriter itinere constitit ad Rheni ripas, ait ibi res ad bellu necessarias compara hat. Pontem , primo iuncius inter se nauigins secit in Rheno flumine, ut per eum exercitus transgrederetur. 4rippe hi maximi fluminu sub Septentrione serutur, Rhenus ac Danubius,quoin alter Germanos,alter Pannonios praeterfluit. At sstate quide nauigabiles,altis limo latissimo p alueo, per hyeme dein cocreti gelu camporsi in more perequitatur. Est aut adeo eius aluci solida glacies, ut n5 equo rum ungulis tantu pedibus uirorsi subsistat: sed qui hausturi inde sunt,non tam

urnas aut uasa alia sera asserant, i securςs,ac dolabras,ut caesam inde aquam sine uase ullo ueluti lapidem asportent.Haec igitur illoru amnium natura est. Alexander aut Mauros copi eis,ac uim ingentem sagittariors,quos secum ex Oriente adduxerat, partim ex agro Os homorripartim d Parthia transfugas pecunia ueillectos, aduersus Germanos instruebat. Quippe huiustemodi milites maxime Germanos in stant: cum re Mauri longius iacula intorqueant, sinto faciles ad incursus recursusΦ, utpote leues atm expediti, Zc sagittarii nuda Germanorum capita prs grandiaqi tala corpora iacile eminus ueluti signum aliquod c5tingant, Nonnun4 uero etiam collata acie res gerebatur, ex qua Germani persaepe haud impares Romanis abibant.Cum in his Alexander uetiaretur, decreuit taliae ora tores ad illos de pace mittere, qui pollicerens omnia illis principem Romanum quom foret opus, praebituris,pecunias* dat si magna copia.Sut enim Germani pecuniae in primis auidiatunqua , nd auro pace Romanis cauponantur. Gare Ang.Politi i Alexander

382쪽

3 4 HERODIANI Alexander pace foederat, potius ab illis emercati * periclitari bello tedebat. Caetenim miles Romanus iniquo animo serebat, s ustra se tempus terere, nulla o icasione sortiter quic*,animosei gerendi,intento aurigationibus ut aiebant aedesichs Alexandro, cum cotra oporteret uindicare potius Germanos, poenas ab ijs exigere audaciae. Erat asit in exercitu Maximinus e quoda Thraciae, θί quiadem intimae uico,semibarbarus homo, & qui a pueritia opilio fuisset, dein inmeaetate ob corporis proceritate,uireset ingentes,equo stipedia secerat,postremo iisertuna quali manu ducet'ac prsula,cum per omnes militis gradus ascendis et, etiam ad exercitu prouinciaruo praeposituras euaserat. Hunc igitur Maximinc ob eam quam supra diximus rei militatis peritia, tyromtius uniuersis Alexander prssecerat.quos ad imittis munera exerceret,at 3 ad bellandu idoneos redderet. Qui eum in eo negotio nihil sibi ad omne diligentia reliqui faceret, maxima scilicet a cuncto exercitu gratia inibat, non selu quae goeda forent alssidue edocens, sed ipse etia primus obiens quae usias posceret,ut no discipulos tantu,sed amaulos etia alta imitatores haberet suae uirtutis,quos etia muneribus, omnii genere honora sibi adiungebat. Quapropter adulescentes, quorii bona pars ex Pannonia erat, laeti uirtute Maximini,vulgo obtrectabant Alexandro,quod sub matris a toritate adhuc esset,nihilo no ex arbitrio consilio illius administrare bellummsegniter timide gereret, feretes identide sermonitius inter se quanta detrimeti ne aude illius in Oriente accepissent, nihili adhuc sortiter ac uiriliter gestui aduersus Germanos. Quare oc suapte natura proni ad res novandas,& tam longum principatu grauathminus iam lucrosum omni ambitione pride consumpta: tum sperantes alteru mox principe,adepto praeter expediatione imperio plus ali. quantu utilitatis,honoruQ ipsis,ac studii desarum, decreuere Alexandrii obtruncare,ac Maximinu uocare Augustu,cdmilitonem uideli cet,& colubernat prae tereaet rei militaris petitia maximer praesenti bello idoneu.Cum igitur frequentes in campu conueni ment,uenienti de more ad exercendos tyrones Maximino, duhium,ignaro,an re prius coposita,purpura circundant,imperatore' salutant.Isseptimo reniti,& abiicere purpuram. Vt aut nudos intentari gladios a militibus uidit, occisuros nisi cederet mini tantibus, futurii in praesens periculu prsoptans ionore scilicet recepit,sortunamo illa saepe ut aiebat oraculis ac somniis prsmommatam,teritus milites prius ,inuitu,retrectantem p se cogi, sed illoru tamen ob sequi uoluntati. Quamobre quae ipsis placuerint,re sanciant, sublatiso armis etiaproruento rumore, Alexandrum iam rei totius ignara opprimant: ut milites illius,acstipatores re subita perterriti,aut spote cum reliquis cosentiant, aut certe dum imparati sunt nihil p eiusmodi expediant, etia ingratis subigantur.Postea uero ἐγheneuolentia omni u atin alacritate prouocauit, duplicata scilicet annona, ingen-

, til promis Ib donativo, poenis' omnibus,t ominiisj remissis,cdsestiis ad Alexandri tabernaculu,quod haud procul ab Met,uniuersis educit. His ille nunti tis, uehementer res nouitate perturbatus atm Maenitus, prosilit er tabernaculo uesano similis,lacrymansi re tremes,nunc Maximinu p dii ingratum p uocare, enumeratis quon* in illii beneficia contulisset, nunc tyrones accusare, qui nowedio sacrameto, adeo proterviter id facinus auderct postremo asst pollicetida tum se quae uellent, mendaturuml, si qua desiderarent.Sed milites qui eum tue- hantur inusitis in praesens acclamationinus prosecuti, defensuros eum cunctis ii ribus assirmabant.Noete aut exacta, cum iam lucesceret, nuntiantibus quibusda esse Maximinsi, pulueremm haud procul excitatu uideri,ac uoces magnae multitudinis exaudiri: rursus in planicie egressus Alexander,conuocare milites, ro Sare

383쪽

LIBER UI 1. 37 gare ut se defenderet tuerent 4 eum que ipsi educauissent,quoin iam quatuor, decim annos imperante, sine ulla querela uixissent. Comotis miseratione omnia hus arma capere,ac resistere hostib.imperabat. At milites etsi omnia principi pollicebantur,paulatim tamen alii alio dilabebatur. Quida etiam presec)um praetorii at Alexandri familiares ad suppliciu deposcebat, ortam ab itus desectionem causantes. Alq matre ipsius accusabant auaram scemina,qquae pecuniis congerendis,ob sordes nimias, parsimoniamΦ erga milites, inuisum cudiis Alexandrii reddideritagitur aliquandiu haec inter se diuersi dictitantes, stabant adhuc tame. Vt uero exercitus Maximini in con ectu uenit, aloe hortari comilitones cepit in muliere sordidam, et pusilli adulescente etiamnu siub matris seruicio statim de' sererent,lei, uiro sorti proboin aggrestarent, comilitones ipsoru, at Q in armis semper,bellicisci muneribus uersato,confestim uniuersi ab Alexandro desciuerunt,

at* unanimiter imperatorem Maximinu consalutauerunt. At ille tremens atque exanimatus in tabernacula reuerti tur, matric, implicitus,& ut aiunt conqueres

at et incusans, quod ob illam talia pateretur, pectabat interfectore.Maximinus aut posti eum exercitus uniuersus Augusta appellauit,tribuno, ecceturionibus aliquot negotiis dat Alexandri, matris Q unar,re qui ψ uim contraiaceret occidendoru. 4n impetu in tabernaculu,statim ipsum cu matre amicis si re honoratissimo quo obti uncant,exceptis qui paulo ante fuga sibi,ac latebris con suluissent. Quos tame uniuersos haud multo post coprehensos Maximinus ipse morte assecit Hunc fine habuit uiis Alexander,una cum matre,cum annos quatuordecim,sine ulla subiectorum querela,at adeo sine sanguine imperasset.SL quide a caedibus re crudelitate abhorrens,nemine nisi iudicio damnatu perire patiebatur,ad humanitate indelicet ac beneuolentiam primensus. Quapropter nissilium mater auara ac sordida infamasset , nihil planer desiderati in illius gubernatione imperij potuisset.

v A LEM se gesserit Alexander quatuordecim annorsi imperio, sepe

riore uolumine exposuimus.Interea Maximinus rein potitus, mutata uehementer rem conditi5e,aspere serocitcri, adepta potestate utebatur, sic ut ex molli mansuetoo imperio ad tyrannidis crudelitate ueristere omnia contenderet.Nam cum se inuisum hominibus cognosceret,quod primus ex infimo loco ad eam fortuna peruenisset, praeterea moribus perinde ut g

nere Barbarus patriol instituto caedis auidissimus, ad idpotissmu dabat opera, ut inmeria sibi saeuitia constabiliret: scilicet metuens ne Senatui reliquis, omniis hus Romanae ditionis hominibus contemptibilior fieret, dum no tam in eo presens fortuna Φ nataliu obstiaritas spectatur . Quippe iam id tritu vulgatuo api id

omnes opilionem fuisse in Thraciae monti bus,dein corporis uastitate,ac robore inter eius regionis tenuissimos milites adscitu, quasi , manu ductu a sortuna ad Romansi imperiit Quare omnes confestim amicos consiliarios , Alexandri a Senatu lectos sustulit et medio, partimi, Roma dimisit, partim administratione rerucausatus ossicio priuauit.Id eo consilio secit,ut solus esset in exercitu, nemineminprope se haberet ex conscientia nobilitatis potiore, sed uelut ex arce quada cincultius reuerentia,tyrannidis operibus uacare posset.Omni ac, Alexandri ministeria quihus ille per tot annos usus fuerat,ex aula eiecit, plurimis etia interfectis, cpinsidias uidelicet suspectaret, quando omnes illius interitu incestos esse intelligehat. Caeterum magiis crudelitate latitauit colurationis cuiusda in se delatio, g Politi i a conspi

384쪽

HERODIAN sconspiratis in una centutionib.permultis, omniin senatu Romano. Magnus erat quidam nomine,uir patricius re consularis, qui ci elatus imperatori est, quasi manum contra ipsum copararet, ac militibus posuaderet, ut ad se impertu transfer xcnt.Consiliu aute huiuscemodi suisse putatur.Pontem construxerat Maximinus si pra flumen, qua aduersus Germanos transiret: ut enim primum summa rerum suscepit statim bellica facinora affectauit.Siquide ob immanem corporis statura,. re militare robur,ac peritia pugnandi,adscitus ad imperiu,re ipsa fama confirma re,ati opinione militu tendebat,ut metu silvaim cunctatione Alexandri in prγliis capessendi Φ iure improbatam fidisse coargueret. iniare nihil sibi ad exercen dos milites reliqui faciebat,& cum ipse in armis asstiduus crat,tum exercita uelio menter adhortabatur. Sed tum constructo ut diximus ) ponte, transire in Germaniam statuerat. iterum Magnus haud sane paucis militibus, sed qui virtute cae teros anteirent,atq; ijs potis lunu,quibus custodia pontis, cura ii fuerat demandata persuasissae dicebat,ut simul ac Maximinus in alteram ripam pervasisset, ponte abscisso,reditu i intercluso Barbaris eum proderent. Siquide tanta erat amnis si lius profunditas ac latitudo,ut irremeabilis sere uideretur, nullis praesertim nauiasiis in aduersa ripa.Talia scilicet sermonibus serebant, incerili uero, an cdposita Daude: neq; essi racilis sententia, para explorata re,citra iudicisi, aut defensione

ulla, correptis intersectis , omnisus quoscum suspicio attigerat. sed & militu OL. rhomora desectio n5nulla oborta est. Na eii magnopere indoluissent Alexadri nece, ac sortesortuna in quenda ex illius amicis,cui nomen Quarcino sitit, paulo ante a castris a Maximino dimissum incidissent,correpta at* retractantem, nemtale quippia cogitante duce sibi delegerunt,purpurat eum,prslatoc, igni, sun stis scilicet honoribus condecorassi, nihili minus optantem, ad imperiu protulerunt. Qui tamen haud diu post in tabernaculo dormiens, a colubernali quodam suo,& ut credebat amico per insidias occidit. Macedoni nomen fuit,qui-ana tea Osrhoamis praefuerat, re nunc primus eisde autor fuerat desesedi a Maximi no.Cum . nulla subesset odij aut inimicitiara causa, tame eum occidit, que ipse mel corripuerat,ati ad suscipienda imperium perpulcrat. Sed enim magnopere tunc gratu se Maximino facturii putans,absessum marcino caput dono obtulit Verum Maximinus quamuis eo facinore laetus gaudesi, praerepta sibi hoste, t men situ haud modica siperante, putantemcp sibi insigne gratia relatu iri, extremo supplicio assecit, ceu desectionis auctore, interfectorem p eius cuin secinus inuito persuaserat,at insidu homini quem antea pro amicissimo habuisset Huiust nodi

igitur causae magis magis* animu exasperabat Maximini, at ad saeuitia exacuehant,etia antea tiua sponte crudelis Iimu.Caeterum asipectu quom erat horrendus, uasto atq: immani corpore,ut nemo illi uel exercitatis limorsi Graecorumuel pomacissimorti Barbaroru coserti possit. His ita dispositis rebus, collecto exercitu omni,ac ponte intrepider pertransito,bellu Germanis intulit.Secuti illum magna uis mortaliu ac pene omnes Barbaroru copiae ad haec Maurisii iaculatores,sa Gratij in * plurimi. Praeterea Osrhoarni,di Armenii quorsi hi Romanis subierit illi

in amicitia fuerant, cietatem , adsciti: tum si qui ex Parthis aut pecunia condacti,aut transfugae,aut item capti bello Romanis seruiebant. Haec aut e multitudo coacta ab Alexandro prius,aucta dein ato exercitata a Maximino fuerat. Care mim iaculatores sagittarii in gerendo aduersus Germanos bello magnopere id net uidetur, siquide expediti hoste Nprimul incauti ficile4 rursus in tutu se recipiunt. At uero Maximinus ingressus agrum, diu nemine qui resisteret inuento

quippe omnes abscessetiuit Barbari regione illorum depopulabatur, marinis segetibua

385쪽

segetibus, uicosci omnes incendendos, diripiendosci militibus tradebat . Sunt

aute urbes aedificiat illa maxime incendiis obnoxia. ara apud Germanos struis stura er lapide,ac lateribus coetilibus, densist potius sylvis, quorii confixis coagmentatisci lignis,quaeda quasi tabernacula aedificant. Iginar Maximinus in eam regione grassatus,populatis segetibus,omni . pecore captiuo militib. permissis, nullos adhuc hostes inuenerat.biqvide campestres regiora, locat ab arboribus pura deseruerant,aim intra Muas cic paludes delituerant,ut inde praeliaretur, aloe eruptione in hoste facerent. Etenim densitas illa arborsi,sagittis iaculis, hostium allatura impediment 8c paludu altitudo periculosi Romanis locorsi ignaris,ipsis aut iacilis expeditac, sere uidebar, non ignaris quae usqua perula,quae invia, ct genuit tenus quotidie per illas discursantibus . Sunt aut Germani petitissimi ira tandi,ut qui tantummodo in fluminibus laventur.lii huiuscemodi igitur locis, pugna inita, ubi etia imperator ipse Romanus sortissime praelia inchoauit. Na eum ad ingente quandam, uastam p palude uentu esset, intra quam Germani ista se

receperant,uerentibus Romanis eode hostes insequi, primus Maximinus equo palude ingressus,cum quide etiam supra aluit equus uoragine hauriretur,magnaui repugnantes Barbaros cotrucidauit. Quare exercitus reliquus pudore instinctus,ne prodere pugnante pro se imperatore uideretin ,ausus et ipse est paludem ingredi,multiq utrini ceciderunt,ita tamen,ut nullus pener Barbarorsi fuerit re

liquus,dimicante insigniter Romano principe.Quare & stagna cadaueribus oppletu,& palus stamine confusa,pedestiis prael inauase faciem praeserebat.Hane initur pugna,suai, ipsus sortia facinora, non sol si per literas Senatui populo' que Rom. signiscauit, sed etiam depicta maximis imagini b. ante curiam publicauit, ut no tam audire quae gesta serent,st etia subincere oculis Romani possent. Eam

tabulam deinde una cum reliquis illius honoribus Senatus sit stulit. Fuere ite alia melia,quibus omni b.ipse manu pugna capellcns,ae sortissime dimicans explendescebat Multis 3 captiuis,at ingenti abaeta prirda,instante hyeme in Pannoniam reuersus est,intrat urbem Sirmiu, quae maxima omni u eius regionis habe tur,in hybernis agens, ad uernam sese expeditione comparabat, identidem minitans,id quod etiam praestiturus uidebatur,excisura, subacturum , Oceano tenus omnes Germaniae Barbaras natiora. Talis uti p suit in bellicis negotiis, maxima rebus gestis claritudine adepturus,nisi grauior multo suis,ae truculentior, ct ipsis

suisset hostibus. o em Barbaros interemptos, si longe plures in ipsa urbe Roma, subiectis in nationilnas caedes edebantur si id ptaeda aut captiuos abactos proderat, si suis fortunis Romanae ditionis mortales quotidie dispoliabantur eQuippe omnis no modo libertas, sed instigatio quo P delatorib. permissa, ut es cumuenire quos uellent, renouaret etia si ita usus posceret us* a progenito ribus ignota,at indeprehensa ad eam diem crimina liceret. Nem siner desiim Glicuius quispia arcessebatur,quin idem continuo reus perageretur,ac ceni, sor tunisi omibus expellereturillain quotidie cerneres, qui pridem opulentissimi fuissent, os nunc mendicare stipem. Tanta uidelicet tyrannidis auaritia incesserat,asIiduas erga militem largitiones obtendentis Erant pr crea illius aures omnibus calumniis patulae,sic ut nullius uel aetatis uel dignitatis ratione haberet. Igitur complures exercitistius aut prouinciis praepositos, consulares, triumphalesin

uiros, leuissima tenuissima si calumnia attactos corripi d improvise ita bebat, ac sine ullis ministeriis solos uehiculis impositos die noctu iter ficere ab Oriente aut Occidente, si ita cecidisset, item a Meridie in Pannoniam us , in qua tunc ipse morabatur. De spoliatos omici ignominia assectos exilio ueImorte pi

386쪽

niebat. Quam diu igitur unus aut alter talia patiebantur, ne* ea calamitas extra ipsorum familiam egrediebatur, non sane magnopere populorum gentiumcp in teresse uidebatur.Siquidem beatorum diuitum , res aduersis,non solum a plebe negliguntur,sed eis nonnulli etiam prauo mali molingenio, ob inuidiam sciliacet potentiorum ait felicium delectantur. Poliquam autem Maximinus pluriamas illustrium uirorum semilias ad egestatem redegit, leuiora iam illa, ac minora ducens,quam ut ipsius cupiditati sitissecerent,animum ad publicas opes transtirlit.Igitur quaecuram pecuniae ciuiles,aut ad publicam annona renositae, aut in ple hem diuidendae supercransitum quae theatris ac celebritatibus seruiebant,uniuersias sibi adiudicauit. Ad haec temploru omnia donaria, statuael deorum, herost phonores,tum quicquid publici operis,aut ciuilis ornamenti, aut materiae deniq;suit nummis idoneae conficiundis,omni a pariter ignibus conflabantur. 4rae res in primis animos multitudinis exulcerauit,quasi 4 luctum publicu cffecincum citra pugnam at* arma quasi oppugnatioi esse urbs obnoxia uideretur, sicut quia dam e populo cdua re istere, temptat ausi tueri, etiam cadere ante aras deorum immortalium,quam spe stare patriae spolia prgoptauerint. Hinc ital potissimum per urbes ato navoncs popularium animi intumuerant, ac nec milites quom Giis aequo animo serebant, probrantibus inuidiose continguineis, at p domest cis,& ipsorum culpa talia patrare Maximinum di stitatibus. Huiuscemodi igit causae minime prosedio leues ad odiu ac deseetionem populos proritabant. Ca

rerum uotis tantumodo agebant, laese implorantes numina, nullo scilicet aude

te profiteri se uindice, donec exario imperii trienneso, exiqua leuit occasione cui sunt lubricae tyrannorum res primo arma sumpserunt, rebellaruntj Asii tali caus Procurator erat quidam Carthagini,cui nihil ad extremam uel asperitatem uel saeuitiam deerat.Is damnandis iudicio hominibus, exigendiu pecuniis Luorem principis aucupabatur.Siquidem Maximinus,quos sibi iactos cognoscebat, eos potissimum diligere cdsueuerat.Quicunq; igitur fisci rem curabant, si modo uiri

probi forent quod perraro eueniebat aut Procuratione exciderant,aut praeso ii periculo contentu, gnariis illius auaritiae, quamuis inuiti caeteros imitabantur. Quapropter Africae procurator,cum plerassi alia in Ieter laetitabat, tum ab ad lescentibus quibusdam nobilibus at opulentis damnatione circumuenus, st tim exigere pecunias intenderat, patrimonioc, illos re auitis bonis exuere. Quia hus rebus exacerbati adulescentes, periimam quidem se daturos pollicentur, petito trium dierum spatio,conspirantes interim in unum, quieu. graue aliqvid uel passi fuerant,uel passurqs metuebant, iubent noete ex agris iuuentutem cum iustibus ae securibus adesse. Illi dominorum imperia exequentes, uenere antei cem uniuersi in urb em,celantes sub uestibus arma,quae cuil tumultuaria se oblaterant Magna uero uis mortalium confluxere, siquidem sce dissima hominum Astica, plurimos tunc etiam aetrorum cultores habebat. Vt autem dies iam illi xit, iubent adulescentes poner sequi seruorum suorum gregem, tanquam si er retia qua essent populi multitudine,nem tamen arma proferre prius, aut uim iacere, O ubi aliquos aut er militibus,aut crpopulo in derint irruere contra se, at cpire ultum sicinus quod gesturi mox essent.Ipsi reconditis intra sinum pugionibus, adeunt procuratorem tant cum eo de perioluendis pecuniis acturi, counuo nihil tale iuspicantem neci dedunt. Ibi exertantibus gladios illius militibus, at ire ultum uolentibus, repenter agrestes cum fustibus ac securibus occurrunt, sortiterch pro dominis pugnantes, iacile omnes in sirgam uerteriant. Ad hunc modum negotio

succedente, iuuenea desperatia semel rebus , unam sibi reliquam tautem fore a histrati

387쪽

hurati si patratum nuper facinus maiore aliquo lacinore cumularent, flatuunt in comunionem periculi rectorem prouincis aissumere,ac populos ad desectionem solicitare, quod optari iampridem ab uniuerili cognouerat,Maximini odio, sed metu prohiberi agitur cum omnes mulsitirdine nocte intempesta domum proconsillis petunt is Gordianus fuit proconsulatum sortitus eum,cum antisi ageret cir citer octogesima, multarumet ante prouinciarum fuerat rceior, at in in maximis

spectatus negotiis.Quocirca iaciter susceptum iri ab illo imperium existimabant, quasi sestigium aliquod sit periorum digrutatum, Senatui , dc pop. Rom.gratum futurum principem,qui praeteri quod crat illust sortus genere, etiam et honores plurimos, quasi per gradus quosda ad imperii culmen ascendisset. Cenit au

tem,ut quo die haec agebantur, domi Gordianus resideret, dilati, laboribus, omisnic, actu rerum suspenso. igitur adulesirento cum gladiis magna stipante multi tudine,proturbatis ianitoribus,impetum in aedes iaci unt,eum , supra grabatum requiescentem ossendunt,circumnisil senem purpura induunt,ati Augustesib honoribus consalutant. Ille re subita exterritus, insidiasin oc dolum in se copositum ratus,deiicit humi se ex grabat obsecrans parceret senes, a quo nihil iniuria rum accepissensifidemq; principi et beneuolentiam seruarent. Instantibus autem illis, ac nudos manu gladios tenentibus, cum partim metu, partim ignoratione. haudquaquam sciret Gordianus,quid sibi ea res uellet, quae in subiis sertunae tauia foret, unus er numero adulescentium, qui re nobilitate 5c lacundia caeteros an triret reliquis tacere, o paulisper quiescere iussis, dextra capulum tenes, in hane sentcntiam uerba fecit:

E Duobus periculis, quora alterii praesens manifesti ., altera sutilia forsitatu

dubiic, euetus,eligendu tibi hodie alterutra est,ut aut nos,iel una serues,et spe melior qua omnes steti sumus, amplectaris,aut iamiam nostris manib. inte reas . Qiiod si potiora malueris, multa ad spe bona uiatica sunt. Quippe inuisum omnibus Maximinii, pestemet illam crudelissimae tyranidis tolle uitaq; antehac praeclarer tibi actam, illustii gloria cumulabis,maximosc, a Senatu P. Q R . h ono res ac sempiternam laude nancisceris. Sin uero abnueris, ac nobiseu conspirare pernegaueris,iamiam te hic obtruncabimus,atm ipsi quom si oportuerit occiibtibi immoriemur.Maius nan* facinus ausi sumus, ut salvi esse citra desperatio nem possim .lacet em tyramidis ministe luit; poenas crudelitatis,nostris nue

nuper manibus interemptus. Quapropter si cos eris nobiscis,aim in parae periculoru accesseris,cum ipse honore imperii cdsequeris, tu quod nos facinus per petrauimus, laude * supplicio digna reputabitur. Dum haec loquit adulestens,

impatiens morae caetera multitudo,cum quide eodem iam ciuitas uniuersa re uulgata concurrisset, Gordianum unanimes Augustu appellant. Ille quamuis recusaret, ac senectute obtenderet, tamen suapte natura gloriae auidio haud me tandem honore suscepit, malens sui si dein,* prasesu iam periculum subire, simul aetate iam exacta minimὰ recusandu putabat,quin si ita res posceret etia imperatorijs honorib. immoreret.Igitur statim tumultuati omnis Asica,sublatisin Maximini honoribus ciuitates plerae. imagines Gordiani ac statuas ponere. Sed eu

uom a se cognominarunt Asticanu: nam qui ad Meridie Libyes habitant, Asti

Romana uoce nuncupantur. At Gordianus aliquot dies Thystri commoratus, qua in urbe haec acta iuerant,nomen imperatoris iam, cultuinc, gerens, Cartha ginem prosciscitur,ut in ciuitate maxima celeberrimam omnia quasi Rome agia

tarent.Siquide urbs illa uel opibus,uel populi stequetia, uel magnitudine tanta Romae concedens, cum Alexandri urbe Aegyptiaca desecuda palma cotenditi

388쪽

Sequebatur asit ipsum principalis pompa omnis, lites. quictim aderant, tuu

nes ii urbani procera statura, ad eoru similitudine, qui Romae imperatore comi tantur,uirgae item laureatae, quo insigni principes a priuatis dignoscuntiar. Prae..terea* ignis de more praeserebatur, ut speciem fortunamc, exiguu saner ad tepust Romanae ciuitatis Carthago repraesentaret.Coeterum Gordianus literas compluteis,ad primu quem Romam missitabat,ati ad proceres Senatus,quom erant ei permulti amici,ac necessarij.Scripsit item publicer ad Senassi P. Q R. significans Mora erga se e5sensum,simul p accusans Maximini crudelitate, quam es Ie on tutius magnopere invitam sentiebat. Ipse omne prae se mansuetudine serebat.Naet delatores omnes exilio affecit,& iis qui parii iusto iudicio danati fuerant, itera defendendi suci potestate induixit, quin exules in patria restituebat, ac militiabus plura se Φ quisqua antea largitum, populoc, ingens daturii congiariu pollicebatur adem praesectu quo F praetorii Vitalianu,serit, crudelemci homine, cha rissimu deuotissimum p Maximino,in ipsa urbe curauit interimenda. Siquidem suspectans, ne ille suis inceptis sortiter resistedo, caeteros quo p metu deterritos

a se auerteret,mittit prouinciae quaestorGadulescente audacissimu , corpore ualiadum,at aetate florente, promptum , ad omne pericula pro se suscipiendu, traditis centurionitius, ac militibus nonnullis, cui etia literas dedit obsignatas dupli cibus tabellis,per quas arcana occultat negotia significare imperatores consus uerunt. Iubet iram illos intrare urbe ante luce, ac dum adhuc in a stibus occupatus essetVitali anus,accedere ad eum intra cellula, ubi res secretas at* arcanas ad salute principis pertinetes scrutari,at p inquirere cosueuerat, habere se ad eu litoras arcanas a Maximino dicetes,ac uelle etia,remotis arbitris,de rebad securit

te imperatoris spe fiat us,in illo colloqui, ac madata principis exponere. Destis is agnoscedis occcupata pugidibus,quos in sinu occultos habere deimprouiso confoderenti ae scilicet omnia ex sententia successierunt. Etenim ante luce quo tempore prodire illi mos fuerat, inueniunt homine pener solu, paucis tantum circumstantibus,quippe alii nonda uenerant,alii salutato abierant, priusqua dilacesceret Igitur uacante illo, ae paucis duntaxat ante cellula inuentis, ubi quae si pra diximus,nuntiauerunt, siciter scilicet intromiissi sunt, porrectiso epistolis,contemplante eum signa diligentius, prolatis pugionibus confodiunt, nudoset eos manibus prae se tenentes prosiliunt,omnibus loco cedetibus. Nam id Maximini Licta imperio putabant.Qitando idem saepenumero etia in eos iacere consueue-tat,qui antea ipsi charis Iami indebantur. Dein uadetes media secra uia, proponiit

epistola Gordiam ad populsi literas , item ab illo consulibus ipsis, caeteris. reddunt, uulgata eua sima interseilii Maximini. Quod ubi auditu est,statim uniuer sus populus discurrere undi , sineti similis . Nam eui ubi uulgus semper ad res nouas leuissimii, tame Romana plebs in prinus quae ex magna uatia , etia per c orsi multitudine cdstat,ime caeteris mobilior est. Igitur ualuae at imagines Maximini,caeterita honores statim conuulsi,clausumin antea formidine od si, ita centia iam & potestate ad yta,nullo prohibete essundebat. Quare senatus quo que iseques, etsi de Maximino certi nihil habebat,ex praesenti fortuna rem con iei ians,abolitis illius honoribus, Gordianusiliunio ipsius Augustos declarati

runt,statimi delatores atm accusatores uniuersi aut mi igerat aut ab iis quos onsenderant,occidebatur. Procuratores aut,& qui ius in illius crudelitatis ministe

rium dicina traicti a plebe s habicistic, in cloacas. Multi ite insontes occisi.Nare creditorem suum quis & aduerseria in seresibus causis, & ut quem p aliquis leuissima de cauia oderat, impetu in domum iacto, bonisj direptis trucidabant. Ita

389쪽

vit. 3 sitia sib specie libertatis, pacis praetextu, ciuilis belli estiora edebantur: quin

praesediu quoin urbi Sabinu, prohibere talia conante fiaste capiti illi ma stati runt.Haec igitur populus agitabat. Enimuero Senatus quando iam semel periculum subierat metu Maximini mMil sibi ad selicitandas ad defeetione prouinciasi eliqui faciebat. Quocirca Ierationes undit ad rectores prouinciaru mittebana tur,electis e Senatorio equestri , ordine clarissimis hominibus, cit literis quibus Senatus populic, Rom. mens exponebatur, qui a curatores ipses hortaretur, uti comune patria capes Icrct, curiam p Romana tueretur, persuadere c. nationibus, ut in side pop. Rom. perseueraret, cuius propriu antiquitus imperi si foret, ueter rimuini, cu illis amicitiae ius a maioribus instituta. Quocirca pleram legatis beni gne: cxceptis,populos ad defeetione perpuleriit, quod scilicet pronum fuit,adeo incredibili apud omnes odio Maximinus laborabat.Igitur omni b.quicum apud ipsos mammatu gerentes, cum Maximino sentiebSt,repenter ad unu occisis, ipsi uniuersi ad Romanos de coiit,pauci tame inueti, qui legatos ad se missos inter ficeret aut ad ipsum mitteret,adhibitis custodibus sui deinde omnes exquisitissiinis a Maximino siuppliciis assecti sunt .Haec mens Romanae ciuitatis, hic animus luit. Quae postqua Maximino nuntiata sunt,quan* tristis ac solicitus, tame illa se contemnere simulabat, ac primo quide alteroo die domi quietus, ad amicos dero negotio retulit. etenim exercitus omnis,cuncti , eius regiois mortales, etsi rem omne intellexerant, intumueranti, animis,audacia rern tantaru,ac nouitate,

rame pro se quis in tacebant,ac se ignorare Omma simulabant. Quippe tantus erat Maximini metus,ut nihil illia plane lateret, omnisil n5 tu uerba, sed nutus spectenim oris obseruaret. Tertio uero die couocatis in campilante urbe militi i, iis suis Maximinus, tribunal inscendit, atq; ex libello oratione ab amicis copo si tam, in hanc sententia recitauit. Scio me uobis incredibilia noua pdictura, sed ut esto existimo no tam admiratione cibi risii digna . Arma uobis uestraec, uirtutino Germani inscrut saepe deuicti, n5 Sarmat. e,qui de pace nobis quotidie supplicant.Peris ite. qui oliin Mesopotamia peruagabantur,n sic suas intra sedes qui

stere, boni cosiuiunt, in gloria in armis uestra tum reris a me gestarum perieulo edocti,quae iam tum illis innotuerunt, cum tuendi ripas exercitui praefuimus. Vexum ne quid magis ridiculia dixerim Carthaginienties insaniunt, at ν sene infeliacissimo,& extremo iam aetatis delirante, dubium suasu an coaetu,quasi aliqua in pompa ludunt principatii. Quo enim freti exercitu, si apud eos procosulis miniasterio lictores satisfaciant Quibus porro usuri armis,ubi praeter lanceas exiguas ad seras excipiedas,nihil sit telom,prol bellicis exercitationibus chori tantu di Uta procacia,S numeri quida usurpentur Nel uero uos perterresecerint, qus sueta in urbe nuntiantur,iacmpe Vitalianus per dolusiaude , occisus est. inam aut leue instabile Φ sit Romani pop. ingenia, b prompta clamoru tenus audacia, notissimu scilicet uobis est.Si duos modo, tr 'ue armatos cospexerint, trudet alter alteris, re proculcantes, ac seu quis it periculii fugitantes, publicii neolei tui habet Quod si quis uobis etia quae aeta in Senatu sunt,renuntiauint,no es proseis 254miremini nostra illis continentia duriore uideri at* ob id morti congrum tiam uitam p illius iuxuriosam nobis antescrri. Qilippe apud illos sortissma quγque, ac grauissima pro asperrimis, distatuta at in ebacchantia pro mitibus uoluta

pluar asin habentur. Quocirca nostrum quidem imperium, quoniam industrium at* moderatum reformidant, Gordiani delectantur nomine, cuius infamia uitae minime uos praeterit . Igitur aduersus hos at* huiuscemodi homines bellum uo-

his est milites, si tamen id bellum appellandum. Nam ut mihi quidem, ait adeo

caeter

390쪽

caeteris omnibus uidetn5 prius Italiam attigerimus,* illo in maxima pars ramos supplices,liberos sitos pr ferentes,nostris se pedibus aduoluent,aut formidine degeneri fugam facient,ut mihi liberii sit,bona illorii uobis contribuere,quib. in perpetua persistamini. Haee eum dixisset, ae multa in ciuitate Senatum , uniuer sum interpellatim probra iecisset, manuum gobus minabundus,trucit uultu, nutum, oris quasi praesentibus irascens,profectione in Italiam edicit. Diuiis , inter milites ingenti stipendio, uno tantu die interie 'o facere iter incoepit, magnusecu exercitu, ali uniuersas adducens Romanas copias. Sequebat eunde etiam

Germanorii haudqua* negligendus numerus, quos uel armis subegerat, uel in amicitia societatem* adsciuetiit.praeterea machinae εc bellica insti uineta, quae halia aduersus Barbaros coparauerat. Caeterum tardius iter iaciebat, ob uehicina, res alias usi ii neces larias,quae undissi importabant. Nam cum repentinum id illi iter obueniliet,non cuiusqua prouidentia, ut consueuerat, sed tumultuario ac se stinato ministerio, quae erant militibus necessaria colligebant. Igitur praemittere Pannonioru cohortes decreuit, quibus fretus maxime: erat,quaeis primae impera torem colat utauerant , ait ultro etia pro illius salute omne periculu deposcebat. Iis igitur imperauit, ut caeteras copias praecederent, ac regiones occuparet Italici Dum in itinere Maximinus est, res interea Cartha ni praeter spem magnopere successciunt Erat enim Capellianus cruida senator l ordinis uir,procurator Mauritaniae Romanis subiectae, quae ab spus Numidia appellat. Ea gens munita exercitibus suerat,a quibus Barbaroru incursus ac populationes coercerent. Querare haud contemnenda militu manu circa se habebat. Cum hoc igiturCapelliano ueteres Cordiano simultates,ex forensi quada disceptatione intercesserant,quocirca nomen adeptus imperatoris,successiore illli misit,atin abscedere prouincia imperauit. Ille ea re indignatus, ac principi seo deuotus, a quo magistratu quo ea accepisset, omnes coacto exercitu,cum quide fidem tueri, ac iusiurandu per sic set, Carthagine contendit,maximas ualetissimasin copias secti adducens, uiro . cum aetate florentes, tum omni armora Renere in ucios, peritosc, res militaris, at ex consuetudine praeliorii aduersus Barbaros magnopere ad pugnandilpa ratos.Vt uero nuntiatu Gordiano est, aduentare ad urbe Capelli an remis affectus est extrema sormidine, εc perterriti Carthaginienses uniuers, qui scilicet in turba potius Φ in exercitus aliquo ordine, collocata uictoriae spe, cuncti pariter urbe effundunt obuiam Capelliano.Caeterum senex Gordianus ut quida perhihent simul at* ille Cartha nem attigit,desperatis rebus,m Maximino uires ingentes, nullas in Asito copias esse in deba laqueo se suspendit Sed occultata istalius nece, situ sibi duce multitudo elegitata uentu ad manus est.Erataut numero quide plures Carthaginienses,sed inordinati, ac rem bellicam imperiti,quippe in

altissima pace educare,siniso Ac delici js emolliti, nudii, armis, omni que belli eo

instrumento. Nam domo quis p pugione,aut secure,aut uenabul aut item prae ussas sudes, ut qui sim poterat acuminato,ad tuendu corpus extulerat. Coua, Numidae iaculatores optimi,aim equitandi peritissmi, sic ut equos etia iissimos uir ga tantu curretes moderent. Quocirca iacile Carthaginiensiu plebs in sum ueras, Siquide haud serentes illorii impetu, omnes abie s annis consertim effige runt,trudelesc, inter se,& proculcates,multo sane: plures ipsi inuice Migebant,

ψ eaedebant ab hostibus.Hie re Gordiam filius cecidit,& quicul eum secuti, sie

ut prs 'ultitudine intersectora,nem discernes ad sepultura funera potuerint,nem adulescetis Gordiani cadauer inueniret Etem ex lata copia fugientiu pauci dsitaxat urbe ingressi, coiecti , in latebras euaserant,caeteri ad porto conserti, ac pro

sequi