Quaestiones Vellejanae

11쪽

Constat inter omnes 'ut in anuquis litteris versantur paucos admodum Veterum scriptores tam multum et laboris et molestiae interpretibus et criticis attulisse quam Velirium. Nam eum omnium sere scriptorum latinorum, quorum quidem scripta ad nos pervenerint, codices habeamus aut antiquissimos ideoque opumos aut certe tales, quibus recte accurateque Inter se collatis archetypo restitui possit tum Velirius tam corruptus tamque misere laceratus posteritati est traditus, ut vix ulli veterum scriptorum graviora vel temporis iniquitas vel criticorum male sedula cura inflixerit vulnera quam ipsi el-lelo. quod quo Morem scriptor legentibus praebet ducunditatem venusto quodam atque Xqulsit scribendi genere, eo magis dolendum est Unus enim qui sui historiarum effusco de manuscriptus, ex quo Rhenani editio typis impressa est, asservatus tum in monasterio Benedictinorum Murbacensi in superiore Alsati sit mirum in modum vetustate arrosus ac depravatus suit Fatalem jacturam auxit, quod codex urbacensis post Menanum et urerium a nullo visus mox disperiisse videtur De Amerbachiano autem libro usque ad hoc tempus novis asservato, cui deliter quidem exprimendo orae-

12쪽

lius satis operae navavit, tamen salsa de elus praestantia opinione seductus nimium tribuit auctoritatis, Frld. IIaastus, cui omnium editorum plurimum debet scriptor pristinae integritati restituendus, praes ad edit. Velles. p. v. ita rudicat ut huic codici aut nullam aut exiguam admodum et secundariamstdem tribuendam esse dicat. Amenachlanus enim liber quamquam aliquot cum bonas habet scripturas tum ejusmodi, ex quibus facillus quam ex editione principe veram lectionem eruas, tamen exemplis a Laurentio et Erligio' allatis ulvis videt malarum scripturarum numerum bonas tantopere Superare, ut de madore auctoritate Amerbachi libro tribuenda cogitari non possit. Quid euod Rhenanus atque urerius

Amerbachium non solum doctrina et ingenio, verum etiam codicum antiquorum legendorum peritia multum superaverunt. Quare recta ratio postulat, ut editioni principi primus in usu critico locus, merbachio secundus assignetur ).quoniam igitur operae pretium est animum advertere ad varias quae in ipsa editione principe reperiuntur seripturas, editionem principem ipse diligenter Xcussi, exemplo usus bibliothecae lenensis, nondum antea collato, e quo intellexi discrepatitiam illam quam primus orellius animadvertit in diversis ejusdem editionis exemplis deprehendi non omnem ab eo notatamesse. Quod issem vidit lammaasius, cum exemplum bibliothecae regiae ratistavlensis deni lo accurate perscrutare-1 cf. Laurentii ommentationem uber den veri de AmerbaehisehenHandsehri inseriptam in Novis Annali Phil. et Paed. vol. VI age. 1 pag. 1 - ejusque praelauonem ad loeos Velleianos pag. XV - XIX.

13쪽

tur. iterque enim liber et ratistavlensis et denensis p. 27 V. 11, qui locus est lib. II cap. 35 2 habet: homo virtuti simillimus, ubi in allis non legitur homo, sed non Item lib. II. c. 83, 2 pag. 47, 13 in utroque libro legitur unoverat. AEunc mox avunculum, ubi in allis: Mox autem hunc avunculum. Simulque vidi ex collatione diversorum ed. r.exemplorum ab orellio et Laurentis instituta, quam uterque in praelatione libri sui proposuit, exemplum denense quinquies consentire cum eo, quod Turic. R. 81 ab inellio notatum est semel ab eo discrepare pag. 30 ubi in margine empL Tur. R. 1 leguntur haec Verba: ,sis destituerit nisi paulo ante velis legere obtinebant--, quae in exemplo Ienensi desunt. iis de Velleian libri condicione expositis haud mirum videbitur neque superioribus neque nostris temporibus demisse, ut suo ipsorum ingenio scriptor tam male tradito Succurrere atque maculas abstergere studerent, quibus longa Vetustas eum consperserat. Sed quamvis multi atque ipsi etiam arus criticae principes velut Rhenanus, urerius, Acidalius, Gerh. ossius, Lipsius, Ruhnkentus, ut alios omittam,

orellius, Laurentius, Halmius, EritZius, IIaastus in Velirilscriptis corrigendis ac sanandis tantam et operam et industriam collocarint, ut eorum curis non parum scriptor debeat, tamen etiamnunc innumeris sane mendis scatet, quae a selicioribus manibus medelam exspectant. Quod Verum esse luculenter apparet ex ingenti scriptorum numero, in quibus de Velirio agitur quo latior gitur campus in Velleio emendando philologis patet, eo More cum industria ad ejus studium me contuli nec me, si uno alterove loco genuinam scriptoris manum restituero aut certe aliis verum inVeniendi occasionem dedero,

14쪽

studi ac laboris suscepti pigebit. Sin autem quis requirit,

quam viam in arte critica exercenda ingressns sim, eum cerus artis criticae tundamentis viti non possimus hanc et tus sum legem, ut nisi scriptoris ingento et dicendi genere aecurate cognito ad emendandum eum non accesserim semper curans, num Velleius ita potuerit aut debuerit dicere, atque ita quidem, ut neque ulla pinione praedudicata ductus Amer-hachlano libro omnem dem derogaverim neque editioni principi tanquam oraculo consssus sim. Itaque cum constituissem de nonnullis locis ex Vellest historia romana ita disputare, ut et antiquam codicis lectionem tuerer et ubi manifesto mendosa erat, corrigere ac sanare studerem, ea quae inveni virorum doctorum iudicio proponere visum est mihi aptissimum. Sicub vero errore captus salsam emendandi rationem intero, quo plus habet res dissicultatis, eo olementius de me Iudicatum iri spero.

Scripsi Ιsenaci Cal. Jan. A. MDCCCLXVI.

15쪽

Velle . I, 6, 3:

Vellei. I, 6 Med. r. habet ea aetate clarissimus Graii nominis Lycurgus Lacedaemonius, vir generis regii sui severissimarum rustissimarumque legum auctor et disciplinae con-Vententissimae vir. Vluosam hic esse postremam vocem, ,Vir-- in eo omneSsere consentiunt. Corruptam autem hanc scripturam ludico non ob repetitam di vocem, quam Velleio, scriptori Rin elegant repugnare putavit utilius salsa de Velledi elegantia

opinione seductus ), sed quia quo vox convenientissimae pertineat non intelligitur. Nam cum aliis locis' Velleius ea voce ita utatur, ut quo reseratur habeat, eam hoc quoque loco oblecto quod dicitur non esse destitutam dure concludi potest quod ut restituerent, Vario modo Vir docti elaboraverunt. Ac ipsius emendavit conVenientissimae viris, quod Iacobsius, EritElus,maaslus probarunt. . Sed ne haec quidem emendatio sententiam idoneam praebere mihi videtur. Recte quidem se habent ea, quae ErltZius ad lectionem ,viris-- de-

1 A Velleio eadem voeabula vel in eadem nuneiatione vel in confimo duarii saepissime repetita esse ritgius exemplis sati superque analis docuit simulque his refutavit sententiam eorum, qui ubi idem voeabulum brevi spatio interjeet bis vel ter legitur, de corruptela aut interpolatione

eogitarent. s. ritetit Proteget. p. LXVII-LXX. 2 1, 13, 5 convenientior decori publie illa imprudentia; 2, 14, 2:

estudi vocem eonvenientissimam eonscientiae suae; 2, 29, 2 forma, in illam eonveniens amplitudinem.

16쪽

sendendam dicit Spartanos virilem animum ac sorlitudinem e coluisse neque quidquam magis vitasse quam ne esseminarentur; et prosecto disciplinam Lycurgi viris c. Lacedaemoniis maxime suisse idoneam satis testatur historia. An vero eadem disciplina Atheniensibus apta esse potuit Immo viris a Laomdaemoniis natura et indole moribus ac studiis plane diversis illa disciplina minus conveniens, ne dicam inepta esse debebat. Deinde Lycurgi leges non modo ad viros, sed etiam ad mulleres spectasse Plutarchus vlt Lyc. c. 14 sqq. nobis tradit. Itaque quam non sit aptum illud utris-- videre licet. Clrcumspiciendarantur est alia emendandi ratio. Ac mihi quidem mutatione a codicis scriptura non nimis recedent locus resiliae

posse videtur si pro VmΙ scribatur VIS. Quod strat,

sententia eruitur haec disciplinam Lycurgi non tantum ad viros, sed ad omnes cives pertinuisse et Lacedaemoniis fuisse convenientissimam. Inde patet Lycurgum a Gelo laudari ob singularem prudentiam, qua leges naturae atque ingenio Lacedaemoniorum accommodaVerit.

I, 12, 2. I, 12, 2 Burer et sub idem tempus, magis quia Volebant Romani quicquid de Carthaginiensibus diceretur credere quam

quia credenda asserebantur, statuit enatus Carthaginem excidere. Ed. r. et Amerb. diceba tur. Ad verba quicquid - diceretur urertus haec adnotaVlt exemplar vetustum habet ,diceretur ρ ba ab alio quo-plam additum videtur, nam non est chirographum veteris exemplaris Indicativum ,dicebatur-- quem e pr. et Amerh. exhibent unice verum esse demonstrare studuit motElus in

Novis Annali Phil. et Paed. Vol. XVII asc. 6 p. 1M,

cinus emendationem Erligius in editionem suam recepit. Nescio an aliquam excusationem habeat coriunctisus, quem Imasius probat, si statuis Romanos sibi proposuisse quicqvid diceretur

17쪽

non credere. s. Clini de n. 2, 14, 3 id sequi volunt quodcunque - videatur Legg. 2, 5, 13. In Velles loco

autem repelluonis notio esse videtur, ad quam indicandam lsaud raro condunctivus ad quisquis, quicunque - additur. Veni Jam ad alterum, quod puto in his ἐrbis offensioni esse, ad indicativum ,asserebantur G quem legibys grammaticis repugnare censeo. Neque enim adduci p. sum ut credam Velleium qui ratione grammaticae habita purum scribendi genus sequi soleret hoc loco a Vulgari constructione deflexisse. Leges autem grammaticae postulant, ut ,magis quia, cum indieativo, quam quia sive quam quod sive quam quo M, quod in alter membro sequi solet, cum coniunctiVo conjungatur. Quod verum esse multis exemplis comprobas potest, at tria attulisse satis habeo. lv. 9, 9 legitur id si magis dicunt ne dedantur, quam quia ta se res habeat. lv. 2, 13 laci tum in condicionibus nequicquam de Tarquiniis in regnum restituendis, magis quia id negare Porsena nequiverat Tarquiniis quam quod negatum Ir sibi ab Romanis ignoraret. Cic. ad lam. 16 6 hanc epistolam scripsi magis quia nactus erameae darem, quam quo haberem quid scriberem. Eandem vero vim ac magis quia, quam quia condunctiones non quod quo sed quia-- habent, quibus si Velleius hoc loco usiis esset, sine dubio dixisset: non quod credenda afferrentur, sed quia volebant Romani quidquid de Carthaginiensibus diceretur eredere etc. II, 5, 3. II, 5, 3 d. r. et meis habent tam severum litus Q. Macedonici in his gentibus imperium ut, ut, cum urbem Contrebiam nomine in Hispania oppugnaret, pulms praecipiti loco quinque cohortis legionarias eodem protinus subire uberet; facientibusque omnibus in procinctu testamenta, Velut ad certam mortem eundum oret, non deterritus proposito, perse-

18쪽

14 verantiti ducis quem moriturum miserat militem, victorem recepit. Tantum effecit mixtus timori pudor spesque desperatione

quaesita.

Quamquam periculosum est de loco dicere, in quo Ap diendo summi critici laboraverunt, tamen suspicari cum liceat, quid mihi de hoc loco visum sit proferre non dubitabo. Scribendum enim mihi videtur ,no deterritus proposita perseverantia dux . Verba perseverantia ducis Davlsius ad Clc. Tusc. III, 1, quae cum reliqua oratione non coirent, tamquam manifestum nossema efficienda censuit, Rubnkenio assentiente, quem IIaasius et ipse secutus est. Sed inde, quod ea verba eum reliquis non consentiunt, conclud minime potest . ea in codice omnino non fuisse scripta. uentur autem haec verba et ecl. r. et Amen. et auctoritas Burerit, ut ad hoc enunclatum nihil adnotat. Erligius locum sic edidit ,,non deterritus proposito ,quem moriturum miserat militem, Victorem recepit. Tantum effecit perseverantia ducis mixtus etc. Ac primum quidem quod EritZlus verba ,perseverantia ducis-- post este clitransposuit, id perverse fecisse mihi videtur quid enim lis verbis transposlus ad sententiam prbsscitur Neque enim intelligere possum ea emendatione nunciationis quae a Verbis, ,,tantum effixit pers ducis rancipit vim mirissce augeri, quod lis vocabulis additis primaria victoriae causa eontineatur ideoque aptissime a scriptor priore loco ponatur. CL ea quae I ritZlus in immermanni Annali stude antiq. a 1837 r. 1 p. 134 posuit. Atqui Erligius sibi ipse non constare videtur. Nam cum dem loco modo udato dicat eandem notionem quae sit in Vertiis ,perseverantia ducis contineri a Verbis ,non deterritus proposito seque ea lax permotum esse, ut Vocabula transponeret: nihil est sane quod vocabula per se ipsa supervacanea tu nunciato quod proxime sequitur repetantur. Mihi quidem res ita sese habere videtur, ut Velleius superiore nunciato ducis peremerantium usto copiosius explicet, posteriore vere nunclato orationis variandae causa, ut assolet, id quod perseverantia illa sit effectum, addat.. Metellus enim

19쪽

15 qua erat perseverantia militum pudorem excitavit. Quo facto milles, ut verbis scriptoris exquisitioribus utar, Spem desperatione quaesiverunt. Adde quod Verba ,tantum effecit mixtus timori pudor spesque desperatione quaesita eo quo in ed. r. leguntur ordine consulto collocata videntur, ut singula singulis responderent. Itaque chlasmus vos mixtus - quaesita, timori desperatione, pudor spesque evertitur Erlinii conlectura. Quae si tecum reputaVeris, quam vehementer langueat oratio insertis vocabulis ,pers ducis facile intelliges. At ne quis eo offendat, quod ex mea condectura Verba ,non deterritus, cum Verbis ,proposita perseVerantia dux conduncta leguntur, hoc monuerim Velirium saepissime in re uberius describenda ac depingenda in versari, ut geniose suo atque aetati suae nimis indulgens vocabula idem sere signincantia anquirat et cumulet. Cuius rei luculentissima praebent testimonia 2, 113, 2 exe citum Morem quam ut temperari posset neque Millem gubernaculo 2, 125, 4 plurimo igne emicans incendium militaris

tumultus es etiam 1, 12, 7 2 6, 3 2, 14, 3;i2 66, 4.

Deinde etiam accedit, quod consuetudo loquendi pro deterritus proposito-- postulare videtur deterritus a proposito. Sed nolo hoc premere, viam vel ea quae antea dixi eiusmodi sunt, ut non videamur in Erligi condectura acquiescere debere. Denique rem a Veliri litteris mandatam Valerius Maximus , , 5 bis commemorat Verbis memorabilis etiam consilli Q. Metellus. Qui cum pro consule bellum in Hispania adve sus Celtiberos gereret urbemque Contrebiam, caput ejus gentis, Viribus expugnare non posset, intra pectus suum multum ac diu consillis agitatis, viam reperit qua propositum ad exitum ex duceret, 'quem locum nem assthuc interpres attulit.

20쪽

II, 10, 1.

It 10 1 prosequamur notam severitatem censorum Cassi Longin Caepionisque, qui abhinc annos centum quinquaginta tris Lepidum Aemilium augurem, quod sex milibus HS aedis conduXisset, adesse dusserunt. , d. r. et merb. Xhibent annos CLVII; Lepidum Aellum; S. deest. Multis modis hunc locum, quem corruptum esse Xlstimo, emendare conat sunt vir docti, sed nihil adhuc prolatum est, quod ex omni parte satisfaciat. Albquot errores Rhenani et merbachl feliciter a criticis amcorrectos esse verbis ut supra scripsi cum illa quae in ed. r. et lib. Amerb. leguntur comparatis videre licet. Nunc quid de voce notam statuendum sit quaeritur. Atque hasius quidem notam, quod in ed. r. et cod. merb. legitur, pro glossa vocis severitatem habet Bothlus contrario modo severitatem tamquam praecedentis vocis interpretationem expellendam censet. Praeter ceteras autem condecturas duae dignae sunt quae commemorentur, altera Rubnkenit, alteranrausit, quamquam ne hae quidem carent offensione. Ruhn-kenius enim condecit legendum esse prosequamur notam se Veram censorum atque condecturam constrmari dicit a Valerio Maximo , 1, 7 eandem sere rem narranti admodum severae notae et illud populi Judicium, cum . Aemilium Porcinam a L. Cassio accusatum crimine nimis sublime exstructae villae in Alsiens agro gravi multa affecit. Quae quamquam per se ipsa rectissima sunt, tamen vocem se Vert talem d. r. et Amerb. tuentur, quare in hac voce nihil mutandum est. Paulo minus a codicis pectione recedit rausii conlectura, qui scribi vult notae severitatem censorum. Et Mileti quidem Kraustus locum ea ratione persanasse Videtur. Sed ne in hac quidem conlectura acquieverim, quia duorum genitivorum conjunctio est durior. Ut igitur virorum doctorum sententiis exposlus restat ut dicam quid ipse sentiam de hoc loco. Ac mihi scribendum esse videtur: prosequamur