장음표시 사용
21쪽
tur eis Fuistis aliquando tenebrae , nunc autem lux in , Domino Quod si rationales mentes per voluntatem impiam tenebrosae lucem sapientiae Dei nusquam absentem comprehendere non possunt, quod ab ea longe sint assectu , non loco , quid mirum si Spiritus Dei, qui superferebatur super aquas , Superferebatur etiam Super aquarum tenebras , incomparabili quidem longinquitate, sed substantiae, non Oeorum. XII. Scio quidem istis quam surdis haec cantem mectamen despero quod cantici mei veritas inventura sit aurem Suam quam Dominu aperuerit, a quo Sunt Vera quae dicimus. Istos autem , quales divinarum Scripturarum judices patimur, quibus etiam displicet, quod Deo placuerint opera sua, quem tanquam insolitam lucem miratum esse reprehendunt, quia Scriptum est Et vidit Deus lucem , quia bona est Approbat enim opera Sua , quia placent ei, quae fecit, et hoc est videre quia bona sunt. Neque enim aliquid invitus facere cogitur, ut quod ei non placet faciat aut in aliquid faciendum imprudens labitur, ut factum esse displiceat. Cur autem istis non displiceat, quod Deus noster opu Suum vidit , quia bonum est quandoquidem Deus eorum cum membra sua mersit in tenebras, Velum contra se posuit pNon enim quod fecit vidit, quia bonum est sed noluit Videre, quia malum St. XIII. Miratum sane Faustus Deum nostrum dixit, quod scriptum non est nec omnino est OnSequenSut cum aliquis vidit quia bonum est, etiam miratus dicatur. Multa enim bona videntes non miramur, tanquam praeter opinionem ita sint med tantummodo approbamus, quod ita esse debuerint. Verumtamen Ostendimu eiS, non in Vetere estamento cui malitiose calumniantur,
22쪽
sed in Novo quod ut imperitos fallant accipiunt, Deum
esse miratum Christum enim fatentur Deum, et hanc in laqueo suo velut escam dulcissimam ponunt, qua Christo deditos capiant Deus ergo miratus est, cum Christus miratus est: sic enim scriptum est in Evangelio, quod audita id cujusdam Centurionis miratus est, et ait Discipulis suis Amen dico vobis , non inveni tantam idem in Israel Ecce nos ut potuimus , exposuimus. Vidit Deus quia bonum est et melius fortassis exponunt ista meliores exponant et isti quare sit miratus Iesus, quod
antequam fieret, praesciebat , et antequam audiret, utique noVerat. Quanquam enim plurimum intersit, utrum
videat aliquis quia honum est, an etiam miretur in hoc tamen est nonnulla similitudo , quia etiam Iesus lucem sidet miratus est, quam in corde illius Centurionis ipse fecerat, qui verum est lumen , quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum . XIV. Quem posset certe aliquis impius paganus ita calumniari et reprehendere in Evangelio, sicut Deum Faustus in Vetore estamento. Dieseret enim et ille improvidum Christum, non solum ex hoc quod miratus est Centurionis idem' verumetiam quod Iudam inter Discipulos elegit , qui mandata ejus non erat ServaturUS , Sicut reprehendit iste, cur praeceptum in paradiso datum
fuerit homini non facturo' Culparet etiam illud, quod
Scire non potuerit quis eum tetigerit, quando tetigit simbriam vestimenti ejus , quae fluxum sanguinis patiebatur': sicut iste culpavit Deum nescisse ubi lateret fidam. Credo
quia dixerit : et Adam ubi os Sicut dixit Christus u Quis me tetigit a , Diceret et invidum ac timentem ,
23쪽
ne si triti arent quinque aliae virgines in regnum ejus , Viverent in aeternum contra quas ita clausit, ut nec miserabiliter pulsantibus aperii et velut obliviscens quod ipse promiserat, dicens Pulsate et aperietur vobis sicut iste invidiae timorisque arguit Deum, quod ad vitam aeternam non admiserit peccatorem. Diceret et appetentem , non pecudum, sed hominum sanguinis , quia dixit: Qui perdiderit animam suam propter me, in Vitam deter- , nam inveniet eam sicut iste de sacrificiis animalium, quibus figuris promittebatur sacrificium sanguinis, quo redempti sumus, voluit calumniari. Reprehenderet et Zelantem , quia cum ementes et vendentes de templo flagellando decisset , commemoravit Evangelista de illo esse Scriptum elus domus tuae comedit me sicut iste accusavit gelantem Deum , quod aliis sacrificari vetuisset. Diceret irascentem in suos et in alienos in suos
quidem, quia dixit: si Servus qui scit voluntatem domini v sui, et non facit digna , plagis vapulabit multis in alienos autem , quia dixi Si quis Os non receperit, excutit illis pulverem de calceamentis vestris. Amen, dico vobis , quia tolerabilius erit Sodomae in die judicii,s quam illi civitati sicut iste criminatur irascentem
Deum , nunc in alienOS, nunc in SuOS, UOS Utrosque Apo8tolus commemorat, dicens Quicumque enim sine
lege peccaverunt, sine lege peribunt; et quicumque in lege peccaverunt, per legem judicabuntur . , Diceret et trucidantem et effundentem multorum sanguinem oblevia quidem vel nulla commissa LeVe quippe aut nullum commissum pagano Videretur, vel non habere in convivio nuptiarum Vestem nuptialem' propter quod Rex noster in Evangelio jussit hominem ligatis manibus et pe-
24쪽
dibus projici in tenebras exteriores vel nolle Super Se Christum regnare, propter quod peccatum ait : Illos autem qui noluerunt me regnare sibi, adducite , et in- γγ tersicite coram me sicut iste accusavit Deum in Vetereaestamento, qui ei visus est propter levia vel nulla commissa, hominum millia trucidare. Jamvero illud quod
reprehendit Faustus, minantem Deum Venturum e Mecum gladio, quo non parceret, nec justo, nec peccatori:
quomodo paganus ille reprehenderet, audiens apostolum Paulum dicere de Deo nostro Quia Filio proprio non η pepercit, sed pro nobis Omnibus tradidit eum . Ἀudiens et Petrum cum de magnis tribulationibus sanctorum et interfectionibus loqueretur, ad tolerandum exhortantem et dicentem: Iempus est ut judicium incipiat a domo Dominici et si initium a nobis, qualis finis erit eis, qui non credunt Domini Evangeli, Et si justus quidem Vix salvus erit, peccator et impius ubi pare, bunt' Θ, Quid enim justius Unico, cui tamen Pater non pepercit 3 Et quid evidentius, quod nec justi parcat,
emendans eos varietate tribulationum, cum de hac re aperte sit dictum et Et si justus vix salvus erit , non O- Ium enim in Vetere estamento scriptum est: si Quem enim diligit Deus , corripita flagellat autem omnem si lium quem recipit et strii bona percepimus de manu Domini, mala non sustineamus sed etiam in NOVO Ego quem amo, arguo et castigo et illud Si enim nos ipsos dijudicaremus, a Domino non judin remur cum judicamur autem, a Domino corripimur u ne cum mundo damnemur Sed tamen si aganus in Novo estamento talia reprehenderet, qualia isti reprehendunt in Vetere , nonne et ipsi ea defendenda suscipe-
25쪽
rent 2 Quod si facere possent, qua tandem vecordia hic talia reprehendunt, qualia ibi defendunt 8 Si autem non
poSSent, cur in uno tantum, ac non potius in utroque
Testamento, quod non intelligentibus impiis pravum videretur, idem non intelligentibus piis rectum , sed tectum credi oportere concedunt P. An forte, quae de Novo estamento similia protulimus , ipsa quoque audent dicere falsa esse atque perversa, privilegio illo suo diabolico, ut quidquid est in Evangelio vel Epistolis canoncis, quo adjuvari haeresim suam putent, id esse a Christo et Apostolis dictum teneant atque suadeant quidquid autem ex iisdem codicibus adversus eas sonuerit, immissum ab infalsatoribus ore impudenti ac sacrilego non dubitent dicere Cui furori eorum, auctoritatem omnium librorum extinguere atque abolere conanti jam supra, quantum Suscepti operis ratio sinere videbatur, non pauca respondi. XVI. Nunc illud admoneo, ut cum insanas et Sacrilegas fabulas suas christiani nominis pallio velare contendant, videant tamen, quando ista contra Scripturas ehristianas disputant, non a nobis contra Paganos tantum, sed etiam contra Manichaeos, Veritatem codicum divinorumaestamenti utriusque defendi. Et ista quidem, quae modo Faustus velut indigna Deo de nostris veteribus litteris in Sermone suo posuit, contra Paganum et in Evangelico vel Λpostolico sermone talia reprehendentem ita fortasse defenderem, ut paria de auctoribus eorum, Sicut Paulus noster apud Athenienses fecit, commemorarem . Invenirem enim fortasse et in litteris eorum Deum mundi creatorem ac fabricatorem, et lucis hujus institutorem qui tamen antequam eam conderet, non jacebat in tenebris : et ex Opere suo perfecto elatum esse gaudio quod
26쪽
certe amplius est, quam i Vidit quia bonum est v et legislatorem, quam si homo sequeretur, suo bono faceret , si autem Sperneret, Suo malo. Quem non ideo dicerent ignarum suturi, quia et futuris contemptoribus legem dedit. Iamvero ideo improvidum , quod aliquid interroget, nec hominem dicerent, in quorum libris multa non ob aliud interrogantur, nisi ut suis quisque responSionibus con- Vincaturo cum ille qui interrogat, non solum sciat quod sibi vult ab altero responderi, sed itiam illum hoc respon- Surum. Invidentem autem cuiquam Deum : quod malos beatos fieri non sineret, si vellet dicere, plenos inveniret suorum libros de hac re ad divinam providentiam perti
XVII. De sacrificiis vero nihil aliud mihi aganus objiceret, nisi cur apud eos illa reprehendamus, cum in nostris veteribus libris talia sibi Deus noster jussisse legeretur offerri. Hic ego de vero sacrificio latius fortassedisserens, demonstrarem id non deberi nisi uni vero Deo, quod ei unus verus Sacerdos obtulit mediator Dei et hominum cujus sacrificii promissivas siguras in victi-
.mis animalium celebrari oportebat, propter commendationem futurae carnis et sanguinis, per quassi unam Victimam ieret remissio peccatorum de Carne et Sanguine Contractorum quae regnum Dei non possidebunt, quia eadem substantia corporis in coelestem commutabitur qualitatem: quod ignis in sacrificio significabat, velut ah- sorbens mortem in Victoriam . In eo autem populo haec rite celebrata sunt, cujus et regnum et sacerdotium prophetia erat ventur Regis et Sacerdotis ad regendos et consecrandos fideles in omnibus gentibus et introducendos in regnum coelorum et sacrarium Angelorum ac Vitam aeternam.
Hujus itaque veri sacrificii sicut religiosa praedicamenta
27쪽
Ηebrae celebraverunt, ita sacrilega imitamenta agani u Quoniam quae immolant Gentes, ait Apostolus, daemoniis
vim molant, et non Deo .n Antiqua enim reS est praenuntiativa immolatio sanguinis, suturam passionem Mediatoris ab initio generis humani testificans hanc enim primus Abel obtulisse in sacris Litteris invenitur . Non igitur mirum St, Si praeVaricatore angeli, quorum duo maxima vitia sunt superbia atque fallacia , per hunc aerem Olitantes, quod uni vero Deo deberi noverant, hoc sibi a suis cultoribus exegerunt, a quibus dii putari voluerunt, dante sibi locum vanitate cordis humani maxime cum ex desideri mortuorum constituerentur imagines, Unde simulacrorum USUS exortus est et majore adulatione divini honores deferrentur tanquam in Coelum receptis, pro quibus se in terris daemonia colenda supponerent, et sibi sacrificari a deceptis et perditis flagitarent. Sacrificium ergo non solum cum juste imperat verus Deus, Sed etiam cum superbe exigit salsus deus, satis ostendit cui debeatur. Haec illi Pagano si essent dissiciliora ad credendum, etiam ipsa
prophetia persuaderem, in qua tam longe ante conscripta Sunt, quae nunc impleta monstrarem. Quod si et hanc Contemneret, hoc quoque agnoscerem potiuS, quam mirarer quandoquiden non Omnes fuisse credituros, in ejusdem prophetis Veritate recolerem. XV ΙΙΙ. Si autem gelantem Christum vel Deum ex utroque estamento mihi objiceret, atque ipsum Verbum exagitaret, nihil aliud quam se Omnium litterarum vel expertem Vel negligentem ostenderet. Cum enim docti eorum discernant inter voluntatem et Cupiditatem , gaudium et laetitiam , cautionem et metum, clementiam et misericordiam , prudentiam et astutiam , sidia Ciam et audaciam et multa in hunc modum, ita ut in his l)inis vor-
28쪽
bis, ea quae priora posui, virtutibus; quae autem POSteriora, Vitiis apponant : pleni sunt tamen libri eorum abusione istorum nominum , quae proprie vitia significant, Cum etiam Virtutes sic appellantur cum vel cupiditas pro voluntate, vel laetitia pro gaudio, Vel metus pro cautione, vel misericordia pro clementia, vel astutia pro prudentia, vel audacia pro fiducia ponitur. Et quis omnia commemorare valeat, quae ad similem licentiam mos locutionis usurpat Huc accedit etiam singularum quarumque linguarum Sua quaedam proprietas. Nam in Ecclesiasticis litteris , nusquam misericordiam vituperatione positam recolo. Cui rei sermonis etiam quotidiani consuetudo concordat Graeci duas res vicinas quidem, sed tamen distinctas, uno nomine appellant, laborem et dolorem nos eas Singuli nominibus enuntiamus sicut a nobis uno nomine appellatur ita, Sive secundum quam dicimus, vivit, quod exanime non est sive secundum
quam dicimus, bonae vitae homo est Graeci autem ista duo duobus quoque vocabulis significant. Unde fieri poteSt, ut excepta Verborum abusione, quae in omnibus linguis late patet, aliqua etiam hebraeae linguae proprietate gelus in utroque ponatur; sive cum conjugis adulterio turbatus animus contabescit, quod in Deum cadere non potest Sive Cum Servandae pudicitiae conjugali custodia diliguns adhibetur, quod Deum facere, cum plebem
suam tanquam conjugem alloquitur, quam per multos falsos deos ornicari non vult, non solum sine dubitatione, Verumetiam cum gratiarum actione nobis utile est confiteri. Hoc et de ira Dei dixerim neque enim perturbatur Deus , cum infert ramo sed ira pro vindicta ponitur , sive abusione, siVe aliqua praecedentis linguae proprietate.
29쪽
XIX. De intei sectis autem hominum millibus non miraretur, si Dei judicium non negaret quod neque Pagani negant, qui Dei providentia istam universitatem regi et administrari a summis usque ad ima concedunt. Quod si et hoc negaret, vel suorum auctoritate facilius, vel aliquanto diutius certarum rationum disputatione ConVinceretur, Vel tanquam nimium durus et stolidus, ipsi, quod esse non crederet, divino judicio relinqueretur Le-Via porro Vel nulla commi8Sa, propter quae Deus interfecerit homines, si expresse commemoraret, StenderemuS nec nulla esse, nec levia : velut quod exempli gratia posuimus de Veste nuptiali demonstraremus quantum esSet nefas, Sacras nuptias adire quaerentem ibi gloriam, non sponsi, sed suam vel si quid sorte aliud illa vestis meliore intellectu significare inveniretur aut quod ante ΟCulos regis interficiuntur, qui eum sibi regnare noluerunt', non longo forte sermone nostro appareret, non quemadmodum nulla culpa est hominis, si nollet sibi regnare quemquam hominem , ita nullam vel parvam esse culpam eum sibi nolle regnare, in cujus solius regno recte beate, Semperque ViVitur. XX. Iam illud ultimum, quod Faustus posuit, insidians veteribus libris tanquam vituperantibus Deum, quod minetur gladium, quo nemini pareat, nec juSto, nec peccatori, cum Pagano exponeretur quomodo accipiendum sit, fortassis nec ovo nec Veteri es tamento resisteret, eique placeret similitudo Evangelica, quae istis qui se Christianos haberi Volunt, aut non apparet ut caecis, aut displicet ut perversis. Summus quippe ille Vitis agricola aliter parat falcem sarmentis fructuosis, aliter infructuosis'. lamon non Parcit, ne probis, nec reprobis, illis purgandis, illis amputandis. Nullus enim hominum S tanta justitia prae
30쪽
ditus, cui tota Sit necessaria tentatio tithulationis, vel ad persiciendam vel ad confirmandam, vel ad probandam virtutem nisi forte nec Paulum isti apostolum inter justos numerant, qui quamvis humiliter et veraciter sua praeterita peccata fateatur, tamen se ex side Iesu Christi ustificatum gratias agit o vero illi parcebat ille, quem
vani non intelligunt dicentem Non parcam, nec juSto, , nec peccatori ii Audiant ergo ipsum Et ne magnis tudine, inquit, revelationum extollar, datus est mihili Stimulus carnis, angelu Satanae, qui me colaphiget: propter quod te Dominum rogaVi, Ut auferret eum a , m et dixit mihi : Sustiuit tibi gratia mea, nam virtus, in infirmitate perficitur φ. v Ecce nec just parcebat, ut ejus virtutem in infirmitate persiceret, qui ei dederat colaphigantem angelum Satanae nisi dicitis quod eum diabolus dederit. Diabolus ergo agebat, ne magnitudine revelationum Paulus extolleretur, et ut Virtus ejus persicero tur. Quis hoc dixerit pol illo igitur traditus erat justus colaphigandus angelo Satanae, qui per eum tradebat et injustos ipsi Satanae : de quibus idem dicit: si uos tradidi, Satanae, ut discant non blasphemare'. , Iamne intelligitis quomodo ille desuper non parcat, ne juSto, neCpeccatoria An quia illic gladius nominatus est, amplius exhorrescitis p Aliud est enim colaphigari, aliud occidi.
Quasi vero non diversis mortium generibus prostrata Sint Martyrum millia, aut hoc re vera persecutores in poteState haberent, nisi eis desuper data esset ab illo, qui dixit: Non parcam, nec USto, ne peccatori cum ipse Dominus Martyrum, Filio proprio non pepercit , apertissime Pilato dicat Non haberes in me potestatem, nisi data