장음표시 사용
31쪽
torum dicit idem Paulus exemplum essu audicii Dei' Quae sententia latius ab apostolo Petro manifestatur, sicut Supra Commemoravi, ubi ait tempus esse ut judicium incipiat a domo Domini v Et si initium, inquit, a nobis, qualis, sinis erit eis, qui non credunt Dei Evangeli, Et si jus - η ius vix salvus erit, peccator et impius ubi parebunt ι ΜΗ inc enim intelligitur quomodo non parcatur impiis, tanquam Sarmentis praecisis ad combustionem' quando justis non parcitur propter persiciendam purgationem. Nam et ipse et rus testatur haec illius voluntate fieri, qui in libris veteribus ait: Non parcam, nec justo, nec peccatori. Dicit enim et ipse Melius est bene facientes, si velit Spiritus
ii Dei, pati, quam male sacientes'. Cum ergo ex Voluntate Spiritus Dei patiuntur bene facientes, non parcitur justis: Cum autem male facientes, non parcitur peCCatoribus : secundum illius tamen Voluntatem sit utrumque, qui ait : Non parcam , nec justo, nec peccatori cillum flagellando ut filium, illum puniendo ut impium. XXI. Ecce ostendi, quantum potui, O non olere versatum ex aeterno in tenebris Deum, sed eum qui luxeSt, et tenebrae in eo non sunt ullae M atque in se ipso habitat lucem inaccessibilem, cujus lucis aeternae Candor est coaeterna Sapientiast. Nec lucis inopinatae admiratorem sed lucis factae creatorem, ut subsisteret approba torem, ut maneret. Nec ignarum futuri sed mandatorem praecepti, et damnatorem delicti ; ut adversus inobedientiam juste prolata vindicta praesentes coerceret, futurOSque terreret. Nec improvidum nesciendo quaerentem sed interrogando judicantem. Nec invidum ac timentem sed ab aeterna vita, quae juste obedienti datur, praevaricatOrem juste prohibentem. Nec sanguinis et adipis appeten-
32쪽
tem : sed carnali populo congruis sacrificiis impositis, per quasdam siguras Verum Sacrificium promittentem, nec Iivida perturbatione, sed tranquilla bonitate elantem, ne uni Deo debens anima castitatem, per multos alsos corrupta et prostituta turpetur Nec ira velut humana, turbide saevientem; sed alia divina, Severe justa retribuentem,
quae non propter ulciscendi libidinem, Sed propter judicandi vigorem certo usu locutionis ira nominatur. Nec oblevia vel nulla commissa hominum millia perimentem; sed sequissim examine per temporales mortalium mortes utilitatem timoris sui populis imponentem. Nec sine ullo delectu caeca confusione juSto peccatoresque punientem: sed justis salubrem correptionem propter perfectionem, peccantibus autem debitam Severitatem propter equitatem distribuentem. Unde Vo apparet, Manichaei, SuSpicionibus vestris esse decepto , cum male intelligendo Scripturas nostras, Vel malos intellectore experiendo, falsa de Catholicis creditis ac sic relicta sana doctrina, conversi ad sacrilegas fabulas, nimiumque perversi et alienati a societate sanctorum, nec X NOVO ΤeStamento corrigi vultis, unde talia proserimus, qualia in Vetere arguitis Unde sit, ut adversus OS, Sicut adversus Paganos , utrumque estamentum defendere compellamur. XXII. Sed facite aliquem prorsus carnaliter ita desipientem, ut Deum colat, non qualem olimus, qui unus et verus est Sed qualem nos colere dicitis , qui vestris vel calumniis vel suspicionibus ictus est nonne etiam iste meliorem colit quam O. Quaeso enim advertite et qualescumque oculos aperite meque enim Opus est magno acumine ingenii, ut hoc quod dicam, perspici possit omnes prudentes imprudentesque appello audite, advertite, judicate. Quanto enim melius Deus Vester ex aeternitate Versatus esset in tenebris, quam Coaeternam sibi et cogna-
33쪽
tam lucem mersisset in tenebras 3 Quanto melius exortam sibi novam lucem ad fugandas tenebras miratus laudaret, quam irruentes sibi Veteres tenebras nisi sua luce contenebrata, evitare non posset Infelix, si perturbatus; crudelis, si securus hoc fecit. Melius enim certe a se sactam lucem Videret, et miraretur bonam, quam a Se genitam faceret malam mus sic ab eo repulit tenebras inimicas, ut ei sieret inimica. Hoc enim culpae imputabitur damnandis in globo illis reliquiis, quod errare se a priore
lucida sua natura passae sunt, et inimicae lumini sancto extiterunt quod antequam eis accideret ex aeternitate, si nesciebant hoc sibi futurum , aeterna ignorantiae tenebras; si autem sciebant, aeternas timoris tenebras patiebantur. Ecce Vere pars et substantia dei vestri in suis
tenebris ex aeternitate Versata Si me pOStea acem no-Vam mirata est, sed alias tenebra alienas, qua Semper
timebat, incurrit. Porro ipse Deus, cujus illa pars erat, si eidem parti suae futurum tantum malum timebat, etiam ipsum Occupaverant timoris tenebrae si autem hoc futurum nesciebat, ignorantiae tenebris secabatur: si autem hoc parti suae futurum sciebat, et non timebat, priores Sunt tenebrae tantae crudelitatis, quam Vel ignorantiae vel timoris meque enim habebat deus Vester, quod in ipsa carne, quam non a Deo, Sed ab Hyle factam dementissime creditis, sic laudatrapostolus Si patitur unum membrum,
, compatiuntur omnia membra ., Sed non accusamus :praesciebat, timebat, dolebat, sed quid faceret non habebat. In his ergo suae miseriae tenebris expeternitate Versa- tu eSt, nec OStea novam lucem quae ab illo tenebras fugaret, miratus est , sed alia tenebras, quas Semper timuit, magno malo suae lucis expertus est. Quanto melius, non dicam praeceptum daret sicut Deus, sed praeceptum CCi-
34쪽
peret sicut homo' quod bono Suo custodiret, malo suo Contemneret, in utroque tamen motu animi libera voluntate uteretur, potiu quam Contra Voluntatem ad contenebrandam lucem suam inevitabili necessitate permeretur. Nam illud multo utique melius esset, ut praeceptum daret
humanae naturae Uam peCeaturam SSemeSciret, quam naturam suam divinam necessitate preSsu peccare compelleret. Evigilate, et dicite nobis quomodo Vincit tenebraS, quem vincit necessitas. Haec jam erat apud illum hostis major, a qua Victus et jussuS Cum minore pugnaVit. Quanto melius nesciret quod ab ejus facie fugisse Adam, quam ipse primo a sacie durae ac dirae necessitatis, et postea a facie diverso atque adversae gentis quo fugeret non haberet. Quanto melius naturae humanae invideret vitam beatam, quam naturam divinam daret in miseriam: desideraret sanguinem et adipem sacrificiorum potius quam ipse toties etiam idolis mactaretur, mixtus adipiet sanguini omnium victimarum: perturbaretur Zelo, Si illa sacrificia et diis aliis offerrentur, potius quam ipse h-gatus, non solum in Omnibus fructibus , verum etiam in omnibus CarnibUS, per Omnes aras Omnibus daemonibus offerretur. Quanto melius vel humana indignatione Commotus ac turbidus peccantibus et suis et alienis irasceretur, quam ipse non solum in omnibus irascentibus, sed etiam in omnibus timentibus turbaretur in peccantibus omnibus coinquinaretur, in damnati Omnibus puniretur ubique ligatus ex illa sua parte, quam ad tale dedecus innocentem ipse damnavit, ut per illam vinceret quod timebat etiam ipse sub tam exitiosa necessitate damnatus, ut ei damnata pars ejus posset ignoscere, Si cum jam miser sit, vel humilis esset. Nunc autem quis ferat reprehendi a vobis Deum irascentem suis alienisque peccantibus , Cum deus quem singitis, membra sua, quae coactus coegit ire
35쪽
in fauces peccati, postea damnet in globo P uod quidem cum faciet, ut dicitis, iram non habebit. Sed miror, si frontem habebit inserendo in eos quasi vindictam, a quibus petere deberet veniam, et dicere : Obsecro, ignoscite, membra mea estis: quando ego in vos istud nisi victus necessitate facere possema Scitis et vox, quod tunc quando vos huc misi, horrendus hostis eruperat quod autem nunc voc hic illigo, time ne rursu erumpat. Iam certe etiam illud fatemini, multo melius esse hominum millia ob nullam vel levem culpam temporali morte interficere, quam membra sua, id est, membra Dei, substantiam Dei, et plane Deum et in peccati voraginem tradere, et poenae sempiternae colligatione damnare. Si enim esset illis membris peccandi vel non peccandi liberum arbitrium : Quanquam de substantia Dei, quae vere substantia Dei est, ac per hoc omnino incommutabilis , luemadmodum hoc dicatur , non invenitur Deus enim Omnino peccare non poteSt, Sicut negare se ipsum non potest 'Om autem poteSi peccare,
et Deum negarea sed si nolit, non facit Si ergo istis membris dei vestri, velut animae humanae ac rationali, esset, ut dixi, peccandi vel non peccandi liberum voluntatis arbitrium, recte fortasse pro gravibus criminibus illo globi supplicio plecterentur : nunc autem libertatem voluntatis illas particulas habuisse dicere non potesti S, quam totus deus ipse non habuit quia si eas non miteret in
peccatum, totus a tenebrarum gente perva SVS peccare cogeretur quod si cogi non possent, peccaVit, Cum eas Omisit ubi cogi possenta et ideo magis ipse illo velut parricidali culeo dignus, qui hoc fecit libero imperio , quam
illae quae obtemperando illuc erunt, ubi recte vivendi arbitrium liberum perdiderunt. Si autem ad peccandum et
36쪽
ipse invasus atque possessus cogi posset, nisi per suae partis primo flagitium, deinde supplicium, ibi providisset, nullaque fuit in deo vestro, nec in ejus partibus libera voluntas non se fingat judicem, Sed agnoscat reum non quia passus est quod nolebat, sed quia se simulat justa retribuere, damnando eos, quos OVit malum paSSOS ESS PO-tius, quam fecisse : quod ad hoc tantum simulat, ne Victus inveniatur quasi aliquid prosit alicui misero, si felix
aut fortunatus vocetur. Nempe jam et hoc melius erat, ut deus Vester sine ullo sequitatis examine hominibus nec justis nec peccatoribus parceret, quod in reprehensione
Dei nostri Faustus nihil intelligens ultimum posuit, quam
in membra sua sic saeviret ut parum sit quod ea inexpiabiliter venenanda hostibus obtulit, nisi etiam salso crimine iniquitatis accuset. Quae ideo merito dicit pendere sine tam immane ac sine supplicium, quod errare Se a priore sua lucida natura passa sunt, et inimica lumini sancto extiterunt. Unde nisi quia, ut ipse dicit, ita erant inviscerata primae aviditati principum tenebrarum, ut originem Suam recolere , seque ab hostili natura discernere non
valerent Ergo animae hujusmodi nihil mali ipsae fecerunt,
sed innocentes tantum malum perpeSSae Sunt. Quo faciente, nisi illo primitus, qui ut a se in tantum malum procederent, imperavit Pejorem ergo expertae Sunt patrem, quam hostem. Pater enim eas ad tantum malum misit hostis autem tanquam bonum appetiVit, Cupiens perfrui, non nocere cille sciens nocuit, ille nesciens. Sed deus infirmus atque inops aliter sibi consulere non valebat, prius adversus hostem improbum, et post adversus
inclusum. Saltem ergo non accuset eas, quarum Obedientia tutus eSt, quarum morte Securus est. Si enim Coactus
est praeliari, numquid et calumniarii am quando se errare a priore sua lucida natura passae sunt et inimicae lu-
37쪽
mini sancto extiterunt, ad hoc utique ab hoste coactae sunt, cui si resiStere non aluerunt, innocentes damnantur : Si autem valuerunt, nec Voluerunt, quid adhuc tam fabulose inducitis naturam mali, cum a propria Voluntate sit origo peccati pio enim certe sua culpa, non Vi aliena fecerunt, quod cum possent malo resistere noluerunt. Quod enim si facerent, bene facerent si autem non fac rent, graViter immaniterque peecarent: si potuerunt et non secerunt, utique noluerunt. Si ergo noluerunt, Oluntatis crimen est, non necessitatis A voluntate igitur
initium peccati unde autem initium peccati, inde initium mali, vel faciendi contra justum praeceptum, vel patiendi secundum justum judicium.
Proinde nulla Causa est, cur quaerentes unde sit malum, irrueritis in hujus erroris tam magnum malum, Ut naturam tot bonis abundantem, naturam mali diceretis; et in natura summi boni ante commixtionem naturae inali, horrendum necessitatis malum poneretis. Et hujus enim erroris
VeStri Causa superbia est, quam non habebitis si nolitisci sed vos dum vultis illud quo irruistis quoquo modo defendere, aufertis originem peccati a voluntatis arbitrio, et ponitis in vana et falsa fabula naturam mali. Ac per hoc restat, ut dicatis etiam illas animas in horribili globo aeterna colligatione damnandas, non Voluntate, sed necessitate inimicas lumini sancto extitisse talemque deum vestrum judicem constituatis, apud quem nihil prodesse possitis eis, quarum causam demonstrata necessitate defenditis; et talem regema quo fratribus vestris, siliis et membris illius, quorum inimicitias adversus vos et ipsum, non Voluntate, Sed necessitate extitisse perhibetis, nec indulgentiam impetrare valeatis. O immanissimam crudelitate nil nisi quod convertitis vos ad ipsius defensionem, ut eum quoque ista quod necessitate faciat excusetis. Si ergo possetis invenire ait
38쪽
rum judicem , qui liber vi iaculo necessitatis moderator existeret aequitatis cistum certe in illo globo non forinsecus si geret, sed cum ipso terribili hoste intus includeret. Cur enim non juste prior sit ad poenam damnationis, qui prior est ad crimen necessitati. Quanto ergo melius eligeretis deum in comparatione prioris, non qualem olimVS, sed qualem nos colere vel fingitis vel putatis, qui sine ullo aequitatis examine, sine ulla distinctione damnationis et
disciplinae, non parceret Servis Suis, nec USt n peeCatori, potius quam non parceret membris Suis vel innocentibus, si necessita crimen non est vel illi obtemperando factis nocentibus, si et necessitas crimen est ut ab illo in aeternum damnarentur, cum quo vel simul abSolvi, si post victoriam respiraret libertas , vel simul damnari debuerunt, si et post victoriam tantum saltem aleret necessitas, ut aliquid valeret et equitas. Sicut autem deum, ne illum verum et summum quem Olimus, Sed alium nescio quem falsum confingitis, quem nos colere Vel arbitramini vel calumniamini, qui tamen etiam ipse multo est melior deo vestro, ambo enim non sunt, et a Ohis ambo singuntur . sed me liorem singitis eum, quem tanquam nOStruma ceu Satis, quam eum quem VeStrum adoratis.
XXIII. Sic et Patriarchas et Prophetas non tales VituperatiS, quales honorantur a nobis; sed quales libris nostris non intellectis malevola vanitate uixisti quos tamen etiam ipsos quales fuisse suspicamini, parum est si dicam vestris Electis omnia Manichaei mandata servantibus, nisi etiam ostendam ipso de 'estro esse melioΘres quod non aggrediar demonstrare, nisi prius sanctos patres nostros Patriarchas et Prophetas a criminationibus vestris adjuvante me Domino, adVerSum Corda Carnalia, perspicua ratione defendero. Et vobis quidem Manichaei, si respondere susticeret, ut etiam vitia quae putatis noS-
39쪽
tronum, laudibus VeStrorum praeponenda OCeremus addentes ad cumulum confusionis Vestrae, ut etiam deus vester longe pejor inveniretur hominibus, quale nostros patres fuisse jactatis. Sic ergo, ut dixi, vobis respondere sufficeret: sed quoniam nonnulli etiam praeter VeStra Vaniloquia sua ponte commoventur, vitam Prophetarum in Vetere I estamento comparantes vitae Apostolorum in Νovo Τestamento, nec Valentes discernere consuetudinem temporis illius quo promissio velabatur, a consuetudine temporis istius quo promissi revelatur eis magis respondere
compellor, qui vel temperantiam Suam audent praeferre Prophetis, vel nequitiae suae quaerunt patrocinia de ProphetiS. XXIV. Qua in re hoc primum dico, illorum hominum non tantum linguam, verum etiam vitam fuisse propheticam totumque illud regnum gentis Hebraeorum, magnum quemdam, quia et magni cujusdam fuisse prophetam. Quocirca quod ad eos quidem attinet, qui illic erant eruditi corde in sapientia Dei: non solum in iis quae dicebant, sed etiam in iis quod faciebant; quod autem ad caeteros ac simul omnes illius gentis homines, in iis quae in illis vel de illis divinitus siebant, prophetia venturi
Christi et Ecclesiae perscrutanda est. Omnia enim illa, sicut dicit Apostolus, sigurae nostrae fuerunt . XXV. Sic autem isti in quibusdam factis, a quo rum altitudine longe sunt, reprehendunt tanquam libidinem Prophetarum, sicut nonnulli etiam sacrilegi aganorum reprehendunt tanquam stultitiam vel potius tanquam dementiam Christi, quia tempore anni non congruo Oma quaeSivit in arbore aut puerilis cujusdam fatuitatis affectum, quod inclinato capite digito scribebat
40쪽
in terra'. et cum hominibus interrogantibus respondisset, rursus hoc facere coepit . Nihil enim sapiunt, nec intelligunt in magnis animis quasdam virtutes vitiis parvorum esse Simillimas, nonnulla specie, sed nulla sequitatis comparatione. Similes autem sunt qui in magnis ista reprehendunt, pueris imperitis in schola , qui cum pro magno didicerint, nomini numeri singularis Verbum numeri singularis esse reddendum, reprehendunt latinae linguae doctissimum auctorem, quia dixit u Pars in frusta secant' , Debuit enim, inquiunt, dicere Secat. γ Et quia norunt religionem dici, culpant eum quia geminata littera dixi Religione patrum .i, Unde non absurde 1brtasse dicatur, in genere suo, quantum distant schemata et metaplasmi doctorum a soloecismis et barbarismis imperitorum, tantum distare figurata facta Prophetarum alibidinosis peccatis iniquorum: ac per hoc sicut puer in barbarismo reprehensus, si de Virgilii metaplasmo se vellet defendere, ferulis caederetur ita quisquis cum ancilla Suae conjugis volutatus, brahae factum, quod de garprolem genuerit, in exemplum defensionis assumpserit,
utinam non plane serulis, sed vel fustibus coercitus emendetur, ne cum caeteris adulteris aeterno supplicio puniatur. Minimae quidem illae res istae autem magnae Sunt me ad hoc inde ducta similitudo est, ut schema Sacrament , et
soloecismus adulterio Cosequetur Verumtamen Proportione sui cujusque generis, quod in illis locutionum quibusdam virtutibus seu vitiis peritia vel imperitia , hoc in his morum quamvis longe in diverso genere virtutibus seu vitiis sapientia vel insipientia valet. XXVI. Quapropter ne in quaeque laudanda vel vituperanda, accusanda vel defendenda , coercenda Vel re