Qua ratione pictores Pompeiani in componendis parietibus usi sint

4쪽

CAROLO ROBERT

6쪽

De spatio circumscripto in tabulis pictis

Graecorum.

Priusquam ad eas picturas, quae ompei et Herculane erutae sunt, accedam, ea repetere vel colligere in animo habeo, quae et monumenta et auctorum testimonia de tabularum Graecarum compositione docent. Quamquam enim fortasse fieri potest, ut ipsis illis picturis

excussis distinguere discamus, quae in compositione Romanorum, quae Graecorum propria sint, tamen tabulae illae Graecae regulam praebere poSSunt, Secundum quam picturas ompeianas ad exempla Graeca referre liceat. Sed pauca sunt monumenta, testimonia paulum diserta. Itaque singulorum pictorum artem cognoscere abstinere atque satis habere debemus, fere universum artis incrementum explorare. Tabularum autem pictarum historiam in duas, quod ad compositionem ab tinet, partes dividere possumus, quarum prior est ab initio usque ad dimidium quarti saeculi, altera ab hoc usque ad originem Romanae parietum picturae. De ratione autem, qua priore illa aetate tabulae compositae erant, unum idque summi momenti non iam dubium esse potest, quin spatium profundum circumscribere Graeci nescirent. Cui rei testimonio sunt primum quidem

tabulae illae marmoreae, quas post adios C Robert' edidit, deinde autem ea, quae Franciscus ichliosi' e

p. 45 st.

7쪽

Servatis nonnullorum monumentorum coloribus, ex ecty-

Porum comparatione, ex testimoniis scriptorum de indole illius picturae erui Demonstravit enim Wicthoi pictores illorum temporum non tam veritati quam pulchritudinicolorum studuisse neque ullum auctorem de spatio in tabulis circumscripto verba facere. De argument agunt,

non de arte illis exceptis arbitriis, quae apud Plinium et Quintilianum tradita sunt, quae tamen ne ipsa quidem de compositione quicquam dicunt. Hi autem in quaestione vel e silentio concludere licet Atque primum quidem testimonia quamquam locum diserte non indicant tamen ipsis descriptionum verbis locum

declarant, cum numquam figurae, quae post alias sive inrecem Sint commemorentur, sed figurarum dispositio per praepositione had', iuxta Graece παρου, πλησίον etC.

ponatur, velut Plin. N. Η. XXXV, 70 Deuelam rhasius rinxit Philiscum ei Liberum a rem adstanteriri e .... tum sacerdo em adstante 'Mero . . .

74 FHos dormiens in areola tabella, cuius e Sic magni udinem exprimere cupiens pinxi iuxta Sabros

Huicem eius metiens . Tum autem inter insequentis aetati pictura nonnullas invenimus, ubi locus a scriptoribus commemoratur. Itaque cum usque ad Alexandrum agnum iere pi tores continuatum locum non depinxerint, picturae autem Pompeianae pleraeque continuationem praebeant, Wickhoi eam artem intercedentibus saeculis inventam et auctam esse putat, ita ut una incrementi linea ad illas

picturas Pompeianas duceret amet dubitari potest 33,

3 W. lein Gesch. d. Griech. unst, HI, P. . - Quod autem idem continuationem loci iam Zeuxidi adscribit, mihi certo fundamento carere videtur, cum fieri possit, ut Verba illa, quibus locus Centaurorum tabulae Lucian Zeuxis 4 significatur: ἀχλόη - ἁ-ς, nullam colorem veritatem Lohalfame significenti ratum enim nunquam alio quam Viridi colore pingitur. vel in aetatihus quae non nisi ad pulchritudinem colorum speetarit

8쪽

num recte mcthois hanc 1nventionem initio secundi demum saeculi tribuerit immo ni fallor ex testimoniis monumentisque et tempora et auctores, imprimis autem ratio, qua illis saeculis continuatio loci fingebatur, etiam accuratius cognosci poteSt. Primam autem loci commemorationem in Aetionis clarissima tabula invenimus Lucianus Herod sive Aetionet λαμος ἐστι περιγαχμὶς καὶ κλίνη νυμφικῆ. Quae verba docent, thalamum non solum, sicut in picturis vasculorum priorum indicatum, Sed repraesentatum fuisse continuatus igitur locus erat. Idem evenisse in

Hippyis tabula Πειρίθου Φιος ckhoifi interpretatio

docet, confirmatur eo, quod lucem e tecto dependens λυχνος ἐκ τει - κρῆς die vaενος depicta erat. - Ad eandem aetatem hellenisticam, quamquam tem S accuratius definiri nequit, complures tabulae referendae sunt, ubi loco tantum tribuitur, ut ex ipso loco argumentum capiatur. lin. N. Η. XXXV, 143. Philisctis pinxi Vo icinam pictoris ignem con inanis fuero. Quae pictura ipsa quoque ab ea Antiphili pictura pendere videtur, de qua Plinius l. l. XXXV, 38 Antiphilus fluero ignem con-

ante laudam ac 'Nlchra alias domo splendescense ipsiusque 'Neri ore. lin. l. l. 112. Piraeicus fons Irin assu rinasque pinxia min. l. l. 43. Simus pinxit . . . o i in a m ullonis. Quae exempla docent inde ab Alexandri agni aetate in pingendis aedificiorum internis exstitisse continuatam

picturam. Cetera autem tabulas, quae interna non Stendebant, ea omnino caruisse eo minus probabile est, quod insequentibus temporibus duas has classes propinquitate quadam coniunctas esse videbimus. Itaque cum duisses locum continuatum aetatei Athen. X p. 474 D. Michhon l. l. p. 51.

9쪽

scriptores doceant, qualis fuerit, interrogandum est. Hoc autem, ut exemplum afferam quam optimum, ex clarissimo illo Archelai ectypo i), quod Homeri apotheosim ostendit, discere possumus. Nam cum omnino ectypa Graeca cum picturis arctissime coniunctae sint, illud tota arte picturae simillimum est. Eius in infima parte intem templi ostenduntur, quatenus antiqua ars hoc efficere potuit Numquam enim antiqui ipsum loci intemispatium, sed fines tantummodo eius mente Senserant ), itaque non oculis, sed animis locum ostenderunt, id quod hic quoque factum esse videmus. Loci enim expressio in eo constat, quod omnis ectypi fundus ipsis rebus

i. e. velis capitibusque columnarum repraeSentatis, tamquam parte Significatur, cum cetera ars non diversa sit

ab aliis ectypis, id quod in eo imprimi apparet, quod

fere rectae et parallelae, non obliquae et concurrentes finguntur lineae ordinatae. Ex illa autem intem spatii fingendi ratione deri-Vandum est, quod plane eundem, nisi specie parietis commutata, locum monumentim aliquod praebet, quod homines non intra domum, sed ante domum in via stantes ostendit, opus illud musivum ompei repertum, in quo metra gyrtae nonnulli depicti sunt. )Eandem loci expressionem in superioribus fasciis Archelai ectypi invenimus, quae eo tantum ab infima illa diversae sunt, quod fundus non parietiS, Sed montis Speciem habet, quem amassum habendum Sse argumentum doce Neque tamen hic mons totam tabulam eXplet, sed supra flexuosa linea, quae hemicyclum fere efficit, definitur ita, ut ab utroque latere par marmoris levis relinquatur, in quam a dextra Calliopae brachium i C. Walainger, 3tes Berline miselmannsprogr. 1903. ' Cf. A. Riegi, patromische unstindustrie, p. 15'. Gahrb. d. Inst. X, 1886, Arch Ang. p. 122.

10쪽

Vestisque pars, a sinistra aquila et sceptrum Iovis proiecta sunt; non dubium esse potest quin haec par pro aere habenda sit, id quod olim colore quoque significatum fuisse verisimile esL agni autem momenti est, quod Iovis figura non in cacumine montis, sed in fronte cacuminis collocata est, quo fit, ut montis extremitates discrimen

inter montem et aerem efficiant. Similem quidem, sed quodam modo commutatam rationem praeter alias ratione in eo monument praeclarissimo invenimus, quod elephi tabulam reddit, gophorum dico Pergami repertum Pariter enim figurae ante montem et in monte collocatae sunt in illis fragmentis, quae navigii aedificationem adhibent ' Quorum in priore quattuor viros in aedificando illo navigio occupatos videmus,

alterum servam subsidentem ostendit in utroque autem iramento figurae ante montem collocatae sunt, cuius in

capite hic Auge iuxta eam autem duae Servae insistuno, illic nympha montana, ut videtur, insidet Sed cum inferiores partes in loco exprimendo cum Archelaiectypo omnino consentiant, superiores plane differunt. Nam cum illic mons quasi parietem efficiat, ante quem figurae collocatae sunt, hic mons et figurae simul easdem parte areae explendae habent, quo fit ut figurae non iam monti subditae sint. Itaque hic et mons et figurae eo munere iunguntur, quod illic mons solus vel paries effecerata Maec autem ratio quo fonte orta esse poteStySimilitudines habet cum ea, quam in pavimento illo Alexandri proelium cum Dario exprimente invenimuS, de qua disseruit Wickhoii l. l. p. 51. Summa autem eiuS rationis est totam inferiorem tabulae partem figuris X- pleri, quo iacto problema continuandi loci non tam sol-Vitur quam Vitatur, quae tamen evitatio, cum deliberata et consulto facta sit, pictores hoc problema cognovisse docet i Jahrb. d. Inst. II, p. 244, III, p. 7 Robert), XV, p. 113, Abh. 10 Schradeo.