Quintilianum eloquentiae fontem

241쪽

Iam se illa uel ultro offerent argumeta. Et infans filius n5 assuit: Ac qui aberat:& qui m1litabat: de qui in legatione erat. Iam multum acti est. possct aliquis non affuisse oc haeres esse. Transeat nunc idem 1lle qui

cogitauit ut ait Cicero:rbicini latini modo ad disertu ut 1sta conceda: tu nec infans es:nec assuisti: nec militasti: n6 aliud occurrit q 1llud: sed rusticus sum . Contra quod palam est dicit: ut agere non potueris: ast 1 dere potuisti: dc uerum est quare redeundum est rustico aὰ ammii legulatoris impietatem punire uoluit. Ego autem impius non sum. Contraq; disertus tu impie fecisti inquit cum exhaereditationem meruisti: lic5 te postea uel poenitentia uel ambitus ad hoc genus optionis adduxerit. Praetebea*pter te damnatus est pater uidebas enim de causa*nuciasse. Ad haec rusticus: tu uero in causa damnation1s fuisti: multos ossederas: inimicitias domui contraxeras: haec coniecturalia. Illud quoque quod coloris loco rusticus dicit patris fuisse tale consilui : ne un1uersa donati piculo subiicero Haec prima quaestione scripti 5 uolutatis c6tinent. Intendamus ultra animum: videamusq; an aliquid inueniti praeterea possici quo id modo fiat sedulo imitor quaerentem ut quaerere doceam. Et omisso speciosiore 1llo genere ad utilitatem me me summitto discestium. Omnes adhuc quaestiones ex persona petitoris ipsius diximus :cur non aliquid circa patrem quaerimus: dictum uero est: cui sis non affuetit exhaeres erit. Cur n5 coamur & sic quaerere nu cuicuq: n6 assuetit. facimus hoc saepe in his controuersiis in quibus petunt in uincula: qui parentes suos non alunt: ut eu qtestimoniu 1 filiu peregrinantis reum

dixit: eum qui filium lenoni uendidit: in hoc de quo loquimur patre: quod apprehendi potest damnatus est nunquid igitur lex ad absolutos

tantum patres pertin5 . dura prima fronte quaestio: n5 desperemus cre/d1bilc est hoc uoluisse legum latorem: ne aux1l1a liberorii inocentibus deessent. Sed hoc dicere rustico uerecundum est: quia innocente fuisse pati m fatetur. Dat aliud argumentum controuersiae damnatus *diti Ois Ca aduocato exul&. uix uidet posse fieri: ut poena filio 1 eodepfe&sia uetit ocia n5 affuerit c5stituta sit. Praeterea lex ad exules nulla plin&. Non ergo credibile est de aduocato damnati scriptum. An possint enim bona esse ulla exulis: scholastica in utraq; parte dubium facit . Disertus 6c uerbis inhaerebit: in quibus nulla exceptio est :& propter hoc ipsum poenam esse constitutam eis qui non affuerunt: ne periculo ex1lii deteri reantur ab aduocatione:& Histicum innocenti non affuisse dicet. Illud protinus non indignum quod annotetur: posse ex uno statu duas gene

rates fieri quaestiones an quisquis an cuicunq;. Haec ex duabus psonis quaesita sunt. Etertia autem quae est aduersatii nulla otiti quaestio p6t:

242쪽

quia nulla fit ei de sua pie controuersia. nondum tamen cura deficiat. Ista enim omnia dici possent: et1a no restituto pee: nec statim eo tenda/mus: quod occurrit ultro a rustico rest itutu: qui id subtiliter quaeret ali quid spectabit ultra. Nam ut genus speciem sequiturrita speciem genus praecedit. Fingamus ergo ab alio restitutum rocinatiua atq; collectiva quaestio orieci an restitutio pro sublatione iudic11 stet: oc Pinde ualeat: ac si 1udicium non fuisso ubi tentauit rusticus dicere: ne impetrare Oealiter potu1sse suorum restitutionem uno premio nisi patrem: perinde ac se accusatus non esset reuocato: quae res aduocari quoq: poenam laqi no affuisset remiserit. Tum uenimus ad id quod primit occurrebata rustico restitutu esse patre. Vbi rursus rociamur an stitutor acc1pi de beat* aduocato quado id praestiterit quod aduocatus petiit: neciprobus1ty simili accipi quod plus e: reliqua ia aeqtatis e. Vtrius iustius set de sideriurid1psit adhuc diuidit etia si uterq; stibi totum uendicaret: nunc . utiq; cum alter semissem: alter uniuersa fratre excluso. Sed h1s tractatis etiam habet magnum momentum apud Iudices patris memoria cum praesertim de bonis eius quaeratur. Erit ergo coniectura qua mente pater 1testatus decesserit sed ea pertinet ad qua 1tate. Alterius status is frume tum est: plerunq; autem 1 fine causarum de aequ1tate tractabitur: quia nihil libentius iudices audiui. aliquando tamen hunc ordinem mutauit ut1litas: ut sti in iure minus fiduciae erit:aequitate iudicem praeparemus: nihil habui amplius quod in uniuersum praeciperem. Nunc eamUS per

singulas causa' iudicialium partes: quas ut persequi ad ultima specie 1dest ad singulas lites cotrouersiasq; non possit : Ita 1n generalibus scri

bere licet: ut quae in quenq; statum frequentissime 1ncidant tradam. quia natura prima quaestio est factu ne sit ab hoc ordiar. Coniec tura omnis aut de re aut ae aio est utr1usq; tria ipsa praeteritum: praesens: fu turum. De re dc generales quaestiones furit 6c definitae. i.& quae non c5 tinentur: & quae continentur . De animo quaeri potest nisse ubi psona est:& de facto constat. Ergo cum de re agitur aut quid factu sit 1 dubiuuenit: aut O fit: aut sit futurum : Ut in generalibus r an atomoru con cursu mudus sit effectus: an Puidentia rega an si aliquando casurus. In definitis an parricidiu commiserit Rosius:an regnu affect& Mal1us an recte Verrem sit accusatus. Qu. Caecilius. In tuaicias praeteritu Fus maxime ual&:nemo enim accusat nisi quae facta sunt: nam & quae fiat de quae futura sint ex praeteritis colligunt Q etit &undeqd ortum: ut pestilentia: ira deum: an itempetie caeli: an corruptis aquis : an nono terrae halitu:& quae causa facita ut quare ad troiam quinquaginta reges nauigauerunt iureiurando adacta: an exemplo moti: an gratificantes

243쪽

atrissis. Quae duo genera non multum inter se distant. Ea uero quae sui praesentis temporis si non argumentis quae necesse est praeces isse: sed oculis deprehendeda funimon egent c6ieci ura: ut si apud lacedaemotos quaeratur an athenis muri fiant: sed de illud potest uideri extra hoc pro/possitum coniecturae genus: cum de aliquo homine quaeritur quid sit: ut est quaesitum contra Urbiniae haeredes : si is qui tanq filius petebat bona figulus ess&: an Sose pateria Sc substantia eius sub oculos uenit: ut non possit quaeri an fit: quomodo: an ultra oceanum : nec quid fit: nec quale sit : sed quis fit. Verum hoc quoq; genus litis ex praeterito pend&: an hic fit ex Urbinia natus Clusinius figulus. Fuerunt aut tales

ripis etia ipsibus controuersiae: atq; aliquae in meum quoq; patrociniuincideξt. Animi coniectura non dubie in ola tempora cadit. Qua mete

Ligarius in africa fuerit: qua mente Pyrrhus foedus petat: quomodo la turus sit Caesar si Ptolemaeus Pompeium occiderit. Qiiaerit p c6ieci uraec qualitatem circa modum : speciem: numerum: an sol maior 'i terra: luna globosa: an plana: an acuta: unus mundus:an plures. Itemq; extra naturales quaestiones maius bellum troianum an peloponnensium :qualis clipeus Achillis: an unus Hercules. In 11s autem qUae accusa loe ac defensione constant: unum est genus in quo quaeritur & de fasto de de auctore: quod interim coniunctam quaestionem habilc: oc utrunque pariter negatur. Interim separarum cum & factum sit nec ne: 5c si de fa

cto const& a quo factum sit ambigitur. Ipsum quoqr faetiam aliquado simplicem quaestionem hab&: an omo perient. Aliquando duplicem

ueneno: an cruditate perierit. Alterum est genus de facto tantum cum si id certum sit non potest de auctore dubitari. Temum de auctore ii tum cum factum constoc: sed a quo factum sit in controuersiam uenit. Et quod tertio loco posui non est simplex : aut enim reus fecisse talli modo negat: aut alium fecisse d1cit. Sed ne in alterum quide trafferedictiminis una forrna est. Interdum enim substituitur mutua accusatio quam graeci uocant: nostrorum quida concer latiuam . Interdum in aliquam personam qui extra discrimen iudicii

est transfertur: oc alias certam alias incertam . Et cUm incertam aUt In

extrariam uitam: aut in ipsius qui petit uoluntatem. In quibus similis atq; in personarum causarum certorum com paratio est: ut Cicero pro Vareno 1 familiam ancharianam: pro Scauro circa mortem Bostatis in matrem auertens chmen facit. Est etiam illud

huic c6tra tu coparatois genus: in quo uterqi a se factum esse dicit. Et illud in quo non personae inter se: sed ipsae res collidunt idest non uterfecerit :sed utrum factum sit cum de facto oc de auctore constat de Mo

244쪽

poe. Nunc de singulis cum pariter negatur hoc modo. adulteriunon commisi: tyranidem non assectavi. In caedis ac ueneficii caussis fre quens est 1lladiu1 1o: non est factum :& si est factum ego non fec1. Sed cum dicimus proba hominem occisum: accusatoris tantum partes fui: a reo nihil dici contra praeter aliquas fortasse suspiciones potest v quas spargere qmmiane uarie oporcebit: quia fi Unum aliquid aftirmaris et probandum est : aut causa pictitandum. Nam ut cum inter 1d quod ab aduersario,id quod a nobis propositum est quaerit : uides utiq; alteFuerum rata ex euerio quo defendimur reliquia est quo premimur. At cuquaerius de ambiguis signis cruditatis uenen1: nihil tertiti est. Ideoqrutraq; pars quod proposuit tues. Interim autem ex re quaerit ueneficiusuerit aut cruditas: cii ex aliq ipsa citra psona quoq; argumeta ducunt. Refert enim conUIUIum praeceis erit an tristitia. laborantium uigilia an quies:aetas quoq; eiuS qui perierit discrimen facit. Interest subito ese cerit: an longiore ualitudine consumptus sit .l1bcrior adhuc 1n utrant partem disputatio : ii tantum subita mota in quaestionem uenit. Interi ex persona probatio rei petitur: ut propterea credibile snt uenenii fuisse: quia credibile est ab hoc factum ueneficium uel corra. Cum Ueroci reo

k de facto quaerit: natalis ordo est ut prius factum esse accusator Pbet: deinde a reo factum. Si tamen plures in persona probationes habuerit: conuertit hunc ordinem. Defensor autem prius negabit esse factum: qasi in hac parte uicerit: reliqua non necesse hab& dicere . Vieto superest ut tueri se possit. illic quoq; ub1 de facto tantum cotrouersia est. quod si probet no possit de auctore dubitari Sim1liter argumenta 6c exps a& ex re ducunt sed in una faeti quaestionem: sicut in illa controuersia. Vcendum est enim S his exemplis quae sunt discentibus magis familiacia. Abdicatus medicinae studuit :cu pater eius aegrotardi :desperatibude eo caeteris medicis : adhibitus sanaturu sed1Y1t: si 1s potione a se datam bibissci . pater acceptae potionis epota parte dixit uenenum sibi datum: filius quod reliquu erat exhausit. pater decessit: 1lle parricid11 reus est. manifestum quis potionem dederit: quae s1 vcnem fuit nulla quaestio

de auctore: tamen an fuerit uenenum ex argumentis a persona ductis

colliget: supest tertiti in quo factum esse constat aliquid a quo sit faetii quaerit:eius rei superuacuit est ponere exemptu: cum plurima sint hu ius modi iudicia: ut si homine occisu esse mamias tu est uel sacrilegium comissu. Is aut qui arguit fecisse negS . Ex hoc nascit utiq; hoc factum esse conuenit: quod duo inuice obiiciunt. In quo Oegenere causa' admon& Celsus fieri id in foro non posse quod nemine ignorare arbitror. de uno reo consilium cogitur: etiam 5 siqui sunt qui

245쪽

inuicem accusent alteF iudiciu praeserre necesse est. Apollodorus quo

duas esse controuersias dixit:& sunt reuera secundum sorense ius duae lites potest: tamen hoc genus in cognitione uenire senatus aut principis. Sed in iudicio quoq; nihil iterest actionuutrum simul de utroqr pronuncietur: an etiam fi de uno fertur : quo in genere semper prior debeba t esse defensio. Primum quia natura potior est salus nostra q aduersarii pernicies. Deinde i plus habebimus m ac cusarione auctoritatis: si prius de innocencia nostra constiterit. Postro 30 ita demit duplex causa erit. Na qui dicit ego no occidi : hab& reliqua Partem ut dicat tu occidisti. superuacuum habet postea dicere ego non

occidi. Hae porro actiones c6stant coparatione. Ipsa comparatio no una uia ducitur. aut enim totam causam uestra cum tota aduersarii causa

componimus: aut singula argumcta cum singulis. Quo utrum sit sta ciendum non pol nisi ex ipsius litis utilitate cognosc1: ut Cicero figula pro Uareo comparat in primo crimine. Esto enim tapetior psona alieni cum persona matris temere compararetur . Quare optimum est si fieri poterit: ut singula uincantur a fingulis. Sed siquandom partibus labo

rabimus: uniuersitate pugnandum est: siue inuicem accitfant: siue C i men reus citra accusationem in aduersarium uertit: ut Rosius in accu/satores suos: quis reos non fecissoc: siue in ipsos quos sua manu periisse dicemus: factum deflectat non aliter q in iis quae mutua accus acronem habent. Vtriusq; Parcis argumenta inter se comparant. Id autem genus de quo nouissime dix1 non solum in scholis saepe tract i tuta sed etiam in foro. Nam id est in causa Neuit appiniani solii quaesitum praccipitatane es c ab eo uxor: An se ipsa sua sp te iecistis . Cuius actione eqdesola in hoc tempus emiseram : quod ipsum effecisse se ductum iuuenili cu piditate gloriae fateor. Nam caeterae quae sub nomine meo ferunt negli gentia excipientium in quaestum notariorum corrupte minima partem mei habis. Est: Ac alia duplex con1ectura huic diuersa de premiis: ut in illa c6trouersia tyranus suspicatus a medico suo datusibi uenenum torsit eum: dc cum id dedisse se negar&: accersit alterum medicum: ille datum e1 uenenum dixit: sed se antiodotum daturum: εc dedit ei potione qua epota tyrannus decessit. De prem1o duo medici contendunt. Nam ut illic factum in aduersatium transferentium rita hic sibi uendicantium personae: causae: facultates: tempora: instrumeta:

testimonia comparant . Illud quoq) 8 si non est simili

tamen ratione tractat : in quo citra accusationem quaeritur uim factu sit. utraq; enim pars expositionem suam hab&: arcti eam tuet:ut in lite

urbiniana:petitor dicit Elusinum figulum filium Urbimae acie uicta in

246쪽

qua steterat fugisseriactatum qi casibus uariis retent ram etia a rege: tacle in ItalIam ac patriam suam marginos uenisse: atq; ibi agnosci: Polio contra seruisse eum pitauri dominis duobus : medicinam factitasse: mauum1sTu alienae se 1 a1liae ueali 1mmiscuisse: ac rogatem ut eis seruir5 emptum nonne totalis constat : duarum causaF comparatione con iectura duplic1 atq; diuersa . Quae autem accusantium atq; defendetui eadem petentium dc inficiantium rat1o est . Ducit coniectura primum a praeteritis. In his sunt perlonae: causae: consilia . na 1s ordo est ut facere uoluerit: potuerit: fecerit. Ideoq; intuendu ate omnia qualis fit de quo agitur. accusatoriS autem est efficere ut siquid obiecerition solu turpesset: sed etiam crimini de quo est iudicium qmaxime conueniat. Nam 1 1 reum caedis impulicum: Uel adulterum uocet. laedat quidem infamia: minus tamen hoc ad fidem ualeat: Q 1 audacem: petulantem: crudele :temerarium ostenderit. Patrono f1 fier1 potuerit id agendum e ut obieeta

uel neg&: uel defendat: uel minuat: proximum est ut a praesenti quaesti one separariS . Sunt euim pleraq; non solii dissimilia: sed etia aliquado

contrariami si reus furt1 43digus dicatur aut negligens meq: eni uidetur In eundem Contemptus pecuniae: dc cupiditas cadere. 1 deerunt haec re

media ad illa declinandum est : non de hoc quaeri: nec eum q aliquado

peccauerit utiq; comisisse omnia: S hanc fidiatiam fu1sse accusatoribus falsa obiiciendi: quod laesum oc uulneratum reum sperauere: hic iuid1a opprimi posse alia propositio est accusatoris: contra quam loci oriunt saepe a persona. prior dicit argumenta defensor oc interim generaliter. Incredibile esse a filio uirum occisum: ab imperatore proditam hostibus patriam facile resp6detur: uel st omnia scelera in malos cadant: ideoqrsaepe deprehens a fini: uel st ingenium fit crimina ipsa atrocitate desedi.

Interim proprie quod est uarium: nam dignitas oc tuetur reum: oc nonnunq ipsa in argumentum facti conuerti Alanil inde fit crit spes impii nitatis: sed proinde paupertas: humilitas: opes: ut cuiq; ingenio uis est:

in diuersum trahuntur. Probi uero mores ante actae uitae 1ntegritas nilqnon plurimum profuerint: si nihil obiicietur. Patronus quidem in hoc uehementer incumb5 . Accusator autem ad praesentem quaestionem de qua sola iudiciu sit: cognitione allegab1t. dices neminem non aliquado coepisse peccare : nec pro ducendum scelus primum. hoc in respondendo: sic autem praeparabit actione prima iudicium animos ut noluisse potius obiicere: q non potuisse credat. Eoq; satius est omni se ante actae uitae abstinere c5uicio :q leuibus:aut stiuolis: aut maifesto

falsis reum incessere:qa fides caeteris detrahitaoc quia n1hil obiicit omi/sisse credi potest maledicta inq superuacua: qui uana congerit:cofites

247쪽

uanum in ante altis argamentum. : in qu buῖ uinci si tacere maluerit. Caetera quae aperionis auci solent Inarganientoria In IOCIS exposuimus. Proaeima eit ex caulis probatio : in quious haec maxime spectantur :ira: Odiam: merus cupidi caS: spes . Nam reliqua in has species cadunt: quorum siquid in reta contaenidc: accusatoris est efficere ad quicquid ra ciendam causa: unere uidean ur: easque qUM in argia mencam tumo augere: si minus Illuc conferenda cit oratio aut aliquas fortalle latctes

fatus: aut nihil ad rem pertinere cur fecerit fi fecit: aut etiam dignitis ene odio scelus P non nactuerit causam. Patronus uero quotiens poterit instabic nuic loco ut nihil credibile fit factu este f1ne cauta. Quod Cicero

uehementi sime multis OrataonioUS tractat praecipue tamen O Vareno qui in omnibus malIs premebazur: nam occlamnatus est. Atti .pponi car ractum sit: aut fallam causam: aut leuem aut ignota pro leo dicet. Postunc elle aliquae interim ignotae an haeredemtiaouerit an accus acuSi aerit eum a quo dicitur occisus. Si alia defecerint non utiq; spectancias enecaa as . Nam quem posse reperiri qui non metuat : Ocierit: spero :prurimos tamen haec salua innoce tia ficere: neq; illiades omittentati no Omnis catas in omnibus personis ualere. Na a Palicui sit furandi causa pauperras: non erit idem in Curio FabritiOῆ momen M. De causa prius

an de persona dicendum fit quaeritur: uarieq; est ab Oratoribus factum:

a Cicerone etiam praelatae frequenter causae. Sed mihi ii neutro litis c5, dirio praeponder&: secundum naturam Uidezur incipere a persona. Nahocm igis generale est: rectiorq; diuisio : aut nullum crimen credibile aut noc. Poceit tamen id ipsum licut plerunq; uertere utilitas nec tantucausta Ioluntatis sunt quaerendae : sed interim dc errorIS Ut cbrietas Ocignorantian Iam haec ut in qualitate crimen cleuant: ita in coniectura preinant: dc persona quidem nescio: an unu utiq; in uno actu rei possieicidere: de qua neutra pars dicat. De causis frequeter quaeri nihil attin&: ut in adulteriis: ut in furtis: quia illas per se ipsa crimina secum habet.

Post haec intuenda uidentur: oc consilia quae late patent: an credibile fit reum sperare id a se scelus effici posse: an ignorari cum feciss&: an etiati ignoratum ess& absolui: uel poena levi trans 1I: uel tardiore: uel ex

qua minus incommodi consecuturus: qex facto gaudii uideret: an etiatanti parauerit poenam subire. Post haec an alio tempore:& aliter facere: uel facilius uel securius potuerit: ut dicit Cicero pro Milone enumeras plurimas occasiones : quibus ab eo Clodius impune occidi potuerit. Praeterea cur potissimum illo loco nilo tempore: 1llo modo fit aggressus: qui oc ipse diligentissime tractatur pro eodem locus : an etiam ii nulla ratione ductus est : impetu raptus fit dc absque sentencia . Nam uulgo

248쪽

dicitur. Scelera non habere consit miri : an etiam consuetud me peccassi fit allec las. Eccuisa prima parte an uoluerit: sequitur an potuerat . hic tractitur locus : tempus: ut furtum in loco clauso : frequenti tempore uel diurno cum testes plures : uel nolturno cum maior difficultas. In spiciuntur uriq; difficultates : occasiones quae stant plurimae . Ideoque exemplis non egent. hic sequens locus talis estvitii fieri non potuit sublata lis fit: 1 potuit sequat quaestio an fecerit. Sed haec etia aci animi coniectaram pertinent. Nam dc ex his colligitur an sperauerit. Ideo spectari debent instrumenta ut odii ac Milonis comitatus: quaestio an fecerit. Incipit a secundo tempore idest praesenti: ac deinde coluncto: quoram fiant sonus : clamor:gemitus. In sequenti latitatio: metus: si milia . His accedunt signa de quibus tractaturn est. Verba etia de facta quaeque antecesserunt: quaeq; insecuta sunt. Haec aut nostra funt: aut aliena. sed uerba magis nocent aut minus. magis prosunt nostra Ralie ria . magis prosunt oc minus nocent aliena q nostra. facta aut 1nterim magis prosint nostra: interim aliena : ut siquid quod pro nobis fit ad uersarius fecit. Semper uero magis nocent nostra e aliena. Eil Sc illa in uerbis differentia: aut aperta sunt aut dubia: seu nostra seu al1ena fui. Infirmiora in utrunque fuit necelle dubia: tamen nostra saepe nobis no centrat in illa controuersia. Interrogatus fil1us ubi ess& pater: dixit ubi cunq; est uiuit. at ille in puteo mortuus est inuentus . Aliena quae sunt

dubia munil possunt nocere nise aut in certo auctore aut mortuo: nocte audita est uox caveto tyrannicidam. dc interrogatuS cuiuS ueneno mo

riretur: respondit non expedit tibi scire. Nam si est qui possit 1terrogari solu& ambiguitatem. Cum autem dicta factaq; noitratia defendi solo

animo possint aliena uarie rem cantur. De uno quidem maxime genere coniecturalium controuersiarum locuti videmur: et in omnes aliquid

de his cadit. Nam depossiti furti creditae pecuniae: 5c a facultatibus ar gumenta ueniunt an fuerit quod deponeretur: dc a personis an illum

deposuisse apud hunc: uel hunc creaidisse credibile sit: an petitorem

calumniari: an reum inficiatorem esse uel furem. Sed etiam 1 furti reo

sicut in caedis quaeritur de facto oc de auctore : crediti & depositi duae quaeitiones: sea nunq iunctae: an datum sit an redditum. Habent aliq3 proprii adulterii causis: quod pleruqa duorum discrimen est: de utri usq; uita dicendum: qq dc id quaeritur an utrunq; pariter defendi opor/teat. Cuius rei conlium nasceriar ex causa. Nam sti adiuvabit pars altera

coniungam: si nocebit separabo . Ne quis autem mihi putet temere excidisse : quod plerunq; duorum crimen esse adulterium non semper dixerim . Potest: accusata sola mulier incerti adulterii. Munera domi

249쪽

anuenta sunt: pecuni I: CAIUS auector extat: codicilli dubita ad que scripti. In falso quoq; ratio similis . aut enim plures in Crulpam uocantur : aut unus. dc icriptor quiciem semper tueri lignatore necesie his, : tignator scriptorem non semperiam oc decipi potuit AS autem qui EOS hibu, isse: oc cui id factam dicitur: oc scriptorem dc fignatores cierenata dem argumentorum loci In causiS proditionis dc ahcctatae tyrannidis . ciuilia scholarum consuetudo ituris in forum potest nocere. Quod Omnia

quae in themate non sunt pro nobis ducimus : adulterium OoliciS: quis testis quis index quod precium quis conlcIUS Uencnam ubi emi. a quo quando quanta Per quem decli: Pro reo tyrannidis aflectatae: ubi sunt ataria quos contraxi latellites. Ncq; limo nego esse dicenda oc 1piis

utendum pro parte fui cepta. Nam de in Ioro aliquando aduersarius bare non poterit desiderabo. Sed in foro tantum iliam facultatem ollinde iderauin1us rubi no fere causa ag1tur: ut non aliquid ex his aut plura

ponantur. Huic simile est quod in epilogis quidain: quibus uolunt i

berOS matrices: parentes accommodant: nui P magis concesseris ea quae

non filii posita deiiderare: Q dicere de animo quo modo quaerazur iacis

QIctum est: cum ita diuiserimus an uoluerit: an potuerit an fecerit. Naquia uia tractatur an uoluerit: cadem quo animo fecerit. Id enim citari

male facere uoluerit. Ordo quoq; rerum aue affert: aut detrahit fidem. multo scilici magis res prout congruunc: aut repugnant. Sed haec nisi in ipso complexu caularum non depreneiaciuntur. Quaerendum tamen semper quid cuiqa conectatur: dc quid cuiq; contentaac. DE Finitione

S Equitur coniecturam sulitio . Nam qui non potest dicere nihil

fecit se: proximum habebit: ut cicat non id feciste quod obiiciatur. Itaq; pluribus legibus idem quibus conieci ura uersatur. defensionistat in genere mutato: ut in furcis depolicis adulternis. Na queadmodudicimuS non feci furtum: non accepi depolitum: non comiti adulteriur1ta non est hoc furtum: non est haec mutuatio: non est hoc adulterium. Interim a qualitate ad finititionem descenditur: ut In actionibus dementiae: malae tractationiS re1. p. laesae. In quibus si recte facta esse quae obiiciuntur: ici non potest: illud succurrit : non est male tractare repta. uerbis laedere. aicio igitur rei propositae propria . oc dilucida: ct breuiter compressa uerbis enunciatio: constat maxime sicut est dictum genere: specie : disserentabus: propriis : ut si finias equum noto enim maxime utar excplo Genus est animali Species mortale: Digerentia irratoab1le.

Nam Sc homo mortale erat :Proprium hinnies. Haec adhibetur oponi in pluribus causis: Nam tum est certum de nomine. Sed quaeritur quae

250쪽

res ei subiicienda s1t: tum res est: manifesta. :oc quod nomi e c5stat.de re dubium est. Interim coniectura est: ut si quaeratur quid fit deus Nam, qui id negoc deum esse spiritum omnibus partibus immixtummo hoc dicat fallam esse 1llius diuinae naturae appellationem: sicut Epicurus qhamanam ei formam locumq; inter mundos dedit:nomine uterq; uno utitur utrum fit in re conieci at. interim qualitas tractatur: ut quid sitrii torice uis persuadendi ac benedicendi scientia: quod genus eii 111 1u diciis diequetissima. Sic enim quaeritur an deprehesus in lupanari cum aliena uxore adulter fit: quia non de appellatione: sed de ui facti eius ambigitur : an Oino peccarit. Nam si peccauit non potest aliud este qadulter. Diuersum est genus cii controuersia consistit in nomine quod pendo, e scripto : nec uersatur In iudiciis: nisi propter uerba quae litem faciunt: an qui se interficit: homicida est: an qui syrannUm in mortem

compulit tyrannicida: an Carmina magorum VeneticiUm . S enim ma

nifesta est. Scitur quoq; non idem esse occidere se:quod alium . non 1de occidere tyrannum: quod compellere ad mordem. non idem carmina ac mortiferam potionem. Quaeritur tamen an eodem nomie appellanda sint: q4 haud dissentire uix audeo a Cicerone qui permultos secutus auctores : dic1t sin1tionem esse de eodem : Sc de altero semper neganti aliquod esse nomen dicendum quid fit potius . tamen eandem tris heo uelut species. Nam interim conuenit fic quaerere: an habMum fit adulaterium in tu Panari: cum hoc negamus non necesse est dicere quid id

uocetur: quia totum crimen inficiamur. Interim quaeritur an hoc furru :

an sacrilegium : non quin sufficiat non esse facrilegium: sed P necesse fit dicere: quid fit aliud quo 1n loco utrunq; finiendum est Inter1 quae/ritur in rebus specie diuersis : an & hoc eodem modo sit appellandum:

cum res utraq; habeat suum nomen ut amatorium uenenum. Inoibus

huius generis litibus quaeritrian etia hoc qa nomen de quo abigitus utiq; in alia re certum est. Sacrilegium est rem facram de templo farripere:

num 6c priuatam. Adulterium cum aliena uxore domi coire : an S in lupanari . Tyrannicidium occidere tyrannum : an etiam in mortem Coi

pellere. Ideoq; de quo postea dicam uelut ifirmior est finitio: quia in hac quaeritur an ide sit hu1us rei nomen quod alteri us illo : an proinde habenda sit haec atq: 1lla . Est Sc talis diuisionum diuersitas : ut quidam sentiuntinum iisdem uerbis coprehendatur: ut rhetorice berie dicendi scientia: θc eadem bene inuen1edi: & bene nucia di 5 dicedi secitdu uirtute orationis : dc dicedi quid fit osticii: atque prouidendum ut se sensu n5 pugnat comprehennone dissetiui. Sed de his disputatur no litigatur. opus est al1quado finiti de obscurioribus oc