Quintilianum eloquentiae fontem

41쪽

fato profugus: seu loga corripit : ut unius obnoxa 5c futias . extra carmenon deprehendas: feci nec in carmIne uitia duceda sui: illa uero no nisi

aure exigutur quae fiunt p sonos: qqp aspiratione: siue adiicit uitiose: siue detrahitur. Apud nos potest quaeri an i sccpto fit uitui: R. bdittera

est non nota: cuius quidem ratio mutata cum temporibus est saep1us: parcissime ea ueteres tasse etiam in uocalibus cia aedos ircosq: drcebant. Diu deinde reseruatum ne consonantibus aspiraretur : ut in Gracch1sS triumphis: erupit breui tepore minitIS U US ut choronae : Cheruinoes:

prectiones: adhuc quibus iatri Inscriptionibus maneant. Qita de re Ca tali 1 nob1le epigrama id e durat ad nos usq: uehemeter: Sc coprehedere& mihi. nam mee quoq; pro me apud antiquos tragoediarum D captae sciripto S in ueteribus libris iuenimus. Adhuc difficilior obse: uatio est per denores: quos Oem ab antiquis dictos tonores cSper1 Ut uidelicet declinato a graecis uerbo: qui dicunt: uel accentUS quas graeci UOcant: cum acuta de grauis alia P alia ponitur: ut in hoc Camillus: si acuit p: ima: aut grauis P flexa: Ut Cethegus: dc hic prima acuta. Nd si media mutatur aut flexa pro grauHaut apICe circundit sta sequente: quam ex duabus syllabis in una cogentes: dc demae sectetes dupliciter percant. Sed id saepius i graecis noibus accidit: Ut Atreus que nobis 1uuenibus doctissimi senes astita prima dicere solebant: ut neces fano secti da grauis ess . Item Terei Nereiq;. Haec de acceribUs tradita. Ceterum 14 scio quosdam eruditos nonnullos etiam grammaticos sic docere ac loqui: Ut Ppter quaedam uocii discrimina uerbu interi actito sono finiant: ut in illis qVae circii sitiora: circii pascosos scopulos: ne sigrauem posuerint secundam: carcus dici U1deartir: non circuitUS . Item quantum quale interroganteS graui: c6paranteS acuto tenore cocludur:

quod tame in a luerbiis fere solis ac Pracibus u&licat: in cae eris Uetere legem sequunt mihi uidet conditionem mutare' his locis uerba con iungimus. Na Oi dico circum littora tanq unum enuncio dissimulata dissipectione : itaq; tanq in Una uoce una est acuta : quod idem accidit in illo Troiae qprimus ab oris Euenit ut metri quoq; Coditio m Utet ACCO tum: Ut Pecudes plectaeq; uolUcres. Nauolucres media acuta lega: quia 6 si natura breuis: tamen positione longa est: ne faciat iambum: quem non recipit uersus heroi s. Separata uero haec a praecepto nostro non recedent:aut se consuetudo uicerit: uetus lex sermonis abolebis: cuius

dissicilior apud graecos obseruatio est: quia plura illis loquendi genera:

quas dialectos uocant: S quod alias uitiosum est interim alia I tam est:apud nos uero breuissima ratio . id quia in omni uoce ac in intra numeni triti syllabayc5t1netur: siue eae Cant in uerbo solaesiue ultamae:

42쪽

Δ in his aut proxima extremae: aut ab ea tertia. Trium porro de quibus loquor media toga aut acuta aut flexa erit: eode loco breuis utiq; graue habebit sonum rideoq; posita ante se. i. ab ulcima tertia acuet. Est autein omni uoce utiq; acuta: sed nuq plus una: nec ultima unq: ideoq; inbi syllabis prior. Praeterea nuq eadem flexa oc acuta: quia eadem flexa 6cacilla: utiq; neutra cludet uoce latinam. Ea uero quae fui syllabae unius erut acuta aut flexa: ne sit al1qua uox 1ne acuta. Et illa psonos accidui: quae demostrari scripto non possunt uitia oris Ac linguae tota cismus delabda 1smus 1 schnotetas ct platea mus sceliciorcs fingendis no1bus

graeci uocant: sicut colostoma an : Cha uox quasi in recessu Oris auditur.

Sut etia proprii quida & in umerabiles s Cni: qu1bus nonnUq nationes reprehendimus. Remotis igi coibus de quibus supra diXimus uitiis: erit illa quae uocas orthoepera. i. emedata cu suauitate vocum explanatio. Na sic accipi potest recta. Caetera uicia omnia ex pluribus uocibus sui: Cuo e soloecismus: C qcirca hoc qUoqa disputatiae. naetia qco textu u et

coplexu oratIonis accidere eu cofitentur: quia tame unius emedatione

qui de reprehedo: cu fit utriusq; Virgilius auctor. Sed figamus utru libet

no rected letum mutatio Vocis alterius : 1 qua uitiu erat: rccta loquedi

ratione sic reddit: ut amari corticis fiat: uel mi dia cortice: quod mani festae caluniae e. neutru enim urtiosi sepatu L st: sed copositione peccat: qtiae 1a sermonis est. Illud eruditius quaeritur: ani singulis quoq; uerbis possit fieri soloeci mus: uti si unu qu1s ad se uocans dicat: uenite: aut si plures a se dimittens ita loquaci abi aut discede. Necno cum responsu abi terrogante dissentit: ut se diceri: que uideo: ita occUrras ego. In gestu etiam nonulli putat 1li Ud 1dem u1tium 1 esse: cu al1ud uoce aliud nutu Vel manu demostratur. Huic opinioni neq; omnino accedo: neq; plane dissentio. nam id fateor posse accidere Voce una mo tamen aliter qsi fit

aliquid quod uim alterius uocis opt1neat: ad quod uox illa referas: ut soloecismus ex coplexu fiat eo': qbus res sign1ficat: oc uolutas ostedit At qui ut omnem efffugiam cauillationem: fit aliquido in uno uerbo: n6nunq i solo uerbo . Per quot autem 5 quas accidat species mon satis cHuenit: q planassime quadripartita uolui esse ratione: nec alia qbarba rismla ut fiat adicistione ut ueni de fusis 1 alexadria: detractione abulo Uia: aegypto uenior nec hoc serit: trasmulmone qua ordo ibat: quoq; ego eni hoc uolui: auten 6 habui: ex quo genere an sit igies init3o sermo nis positu: dubitari petiest: qa maximos auctores diuersa fuisse opinio nes u1deor cum apud alios sit etia frequens: apud alios nunq reperiat.

43쪽

Haec tria genera quida deducunt a soloecismo: & adiectionis uitium:

detractionis Inversionis

uocat: quae si in speciem soloecismi cadantcunqr appellari eodem modo posse. Immutatio fine c6trouersia est: cualitari pro alio ponit : id p Omnes oracionis pies deprehendimus: freque tissime in uerbo: qa plurima huic accidunt ideC 3 1 co fiunt soloeci mip genera: rdpora: psonas: modos: sive cui status eos dici seu qualitates

placet: uel sex uel ut alii dicunt Octo .na totidem Uiciorum ei sit formae:

an quot species eoru quodq; de quibus supradictu e riuiseris. Praeterea numeros in quibus nos singularem ac pluralem habemus : graeci ocqq fueru t Q nobis quoqr adiiceren t dualem 1 cripsere legere:

quod deuitadae asperitatis gracia mollitia est: ut apud Ue Cres pro male mereriS male merere adeoq; quod uocat Oualet illo solo genere c6iis fit: si apud graecos ec in uerbi tota rei eratione 5 In nominIDUS fere deste hendatur. Et sic quoq; rariss mus eicis stit latus: apud noli riam Uero nomine: haec Obseruatio reptat: qn eco trarto Deuenere locos ec cim ere omnes S CHsedere duces:aptenos doceit: nil horia ad duos plinere.

Dixere quoq: Qq id Antonius Rufus ex diuerib ponit exempliadeptu

ribus parronis: preco Inuciet: quid no Liuius circa inicia statim primi Lb 1 tenuere 1nquit arcem fab1ni: oc moxi ad Uersi romani Iubiere . Et Cue potius ego Q. M. Tulliuin sequar: qui in Oratore no reprehendedo inquit Pretpsere: scripserui etiam ueriuS lencio. Similiter I uocabulis ocnoibus fit soloecismus:genere:numero. Sprie autem casibUS:qUIcq Uadeo alteri succedet: huic parti subiugat: licet p copationes des uplatio nes ritemq; In quibus patrium pro possessivo dicit: uel cotra. a Uit1u quod fit p qualitate: ut magnu peculiolu: eriat qui soloecis nata putent: quia pro nomine integro positu fit d inuti. Ego dubito an id 17priupoti US appelle. significacione. n. deerat. Soloecismi porro uirium no est in sensu: sed in c6plexu . In pricipio p genus casum Ut in Vocabulo: p tepora ut in Uerbo : p nUmedi ut in utroq; peccas Pionome quoq; gQ

nus: numeF: casus habet quae omnia recipi ut huiusmodi errore FlUnt

soloecismi dc quide plurimi p ptes ordnis : sed id tradere facis 115 e: ne ita demu uitati credat esse puer: 1 ἔ, alia ponas alia ut uerbii ubi nomeesse debuerat: uel adueibium tibi ἔ, nomen:& similia. Na sunt quaedam gnata Ut dICunt. I. eiusdem generis : In quibus q alia specie q oportet utes: n6 minus q ipso genere pmutato deliquerit. na& an S aut CSIU

chrones sunt: male tame interroges: hic aut ille sit 5 ne ac no adverbia: qui tamen dicar pro illo ne feceris :n6 seceris: 1n idem acidat UIUUm: Malterii negata est altem ueladi. hcc amplius Atro de Intus lac1 adtaei bia:

44쪽

eo tame intus:& 1tro su soloecism1 sui:eade in d1uersitate Pnominum: interiectionu: praeposicionu accident: Est etia soloecismus in oratione eoprehenonis unius sequetiu ac prioF iter se icduenies positio. Q datame oc faciem soloecismi habet : de dici uitios a no possultaut tragoedia: thyestes:& lud1 floralia ac megalestia: Qq haec sequeti tepore itercideriat: nuq aliter a ueteribus dicta . Schemata igit nominabunt frequentiora quidem apud poetas : sed oratoribus quoq; pinissa. Verum schema fere habebit aliqua ratione: ut docebimus eo que paulo a .pmisImUS loco.

Sed hic quoq; quod schema uocas si ab aliquo p Urudelia faectum erit:

soloecismi uitio non carebit An eadem specie fui: led schemate caret: ut supra dixi nomina foeminea quibus mares ututur: dc neutralia quibUS foeminae . Hactenus de soloecismo . neq;. n. arte gramatica Coponere ag grelli sumus: sed cu i ordine icureciet: ihonorata trasile noluimi S. Hoc

amplius ut institutu ordine sequar: uerba aut latina aut pegiana sunt: pegrina porro ex Omnibus prope di Xerim gentibus: Ut homines: imit tutae Iam multa uenerunt. Taceo de tu scis oc sabinis de praenestinis quoqr. nam ut eoru sermone utente Uect tu Lucilius infectat : qutadmodum Pollio deprehedit i Liuio patavinitate: licet omnia Italica pro romanIS habea: plurima gallice ualuerui: ut rheda S petoritu quoq;: quoF altero Cicero tame: altero Horatius utit:& mappa quCU usitatu circo nome: poe'ni sibi uendicat oc gurdos: quos pro stolidis accipit uulgus ex hispa nia dux1sse originem audiui. Scd haec diuisio mea ad graecum sermone PraeclPUeptinet. na& maxima ex pteromanus ide coversus e S c6fessisquOP graece utimur uerbis rubinia desul: sicut ill1 a nobis n6nUqmu tuat. Inde illa quaestio exorit: an eade ratione p casus duci externa quari stra coueniat. At se reptas gramaircu Uecerti amatorem: neget quicqex latina ratione mutadu: qa cii lit apud nos casus ablativus quem illino habent: parum c6ueniat: uno casu nostro qnq; graecIS Uti: qn eciam laudet uirtute eo' : qui potetiorem facere lingua latina studcbant:nec alienis egere istitutis fatebatur. Inde castorem media syllaba producta Pnticiartit: quia hoc nostris nominibus accedebat: quo prima positio in easde quas castor litteras exit S ut Palaemo ac T elamo dc Plato nasic eu Cicero quoq; appellat diceret: retinuerui. qa latinI qUOd. o. 5 . n.

litteris fin1ret non replebat. Nec in . a. quide atq; s. litteras eYire temere

masculina graeca nomina recto casu patiebant. Ideoq; dc apud Caelium legimus pelia cincinatus: ct apud Messalam bene fecit Euthia. 8c apud Cicerone Hermagora. Nec miremuri ab aliquoru pleri sq: Aenea Anchisa sit dicitas. a se ut Maecenas: suffenas: asprenas diceret: genitaUocasu no. e. littera sed. es. syllaba terminaretur. 1 olympo de tyrano acuta

45쪽

media syllaba degeriit:quia duabus logis sequetibus prima breue acui

noster sermo no patit. Sic genitivus Achilli de Vlyxi fecit: sic alia pluria.

Nunc recentiores istituerunt graecis nominibus graecas declinaciones

potius dare: quod tame ipsum non seper fieri potest. Mihi aute placet latina ratione sequta quo usq; parit decor. Neq; em 1a Calipso ne dixeriui Iunone: Qq secutus antiquos. C. Caesar utitur hac iacione declinadi. Sed auctoritatem cosuetudo supauit. In caeteris': poterunt utroq; no1ndecenter affert: qui graecam figuram sequi mallet: non lacine quidem sed citra reprehesione loque . Siplices uoces prima possicione. I. natura sua c6stant: c6possitae aute praepositionibus subiugii Mutinoces Ilerdia: repugnacibus inter se duabus: quale ei plercitus: alioqn postiat aliqua do concinuari duae ut Incopos 1 tus rec6d1tus: oc quo Ciceio utis subab surdum: aut e duobus quasse corporibus coale cut: ut maleficus . Na ex tribus nostrae utiq; lingitae non concesserin): qu1s capsis Cicero dicat co posse tum esse ex cape dc fiuis : o inueniat qui lupcalia aeque tres pies orationis esse c5tedant: quasi luere p capru. nam solitauritia 1a ps asiae esse sue oue Jc tauro. Et sane ita se habet sacru quale apud Homerum quoq: est. Sed haec n6 ta eae tribus q ex pticulis trium Coeut. teria erit ex praepositone dc duobus uocabulis dure uidet struxisse Pacuuius: nerei repandi rostru incumiceruicui pecus. Iungutur aute aut ex duobus lati nis integris: ut sup 1 dc subterfugi: qqex integris an coposita sint citia:

rit: aut ex integro dc corrupto: ut maliuolus: aut ex corrupto dc integro: ut noetivagus : aut duobus comaptas: ut pec isequus: aut ex n O &pere

grino ut biclinium: c6tra ut epilogi u dc alicato: aut ex duobus pegrinis: ut epirhediu . Na cii sit praepositio epi graeca rheda gallicii: nec graecus tame nec gallus uti coposito: romani s Uum ex utroq: alieno fecerUnt. Frequeter autem praepos mones quoq; Coptilatio ista corrumpit: inde abstulit: : aufugit: amisit: cum praepositio fit ab sola: & co1t: cum fit praepositio con: sic ignaui 3c e re. p. oc similia. sed res tota magis graecos decet: nobis minus fuccedit: nec id fieri natura puto: sed alienis faue mus: ideoq; cu cyrtauchea mirat1 fumus :icuruiceruicta uix a risu dese dimus. Propria sunt uerba id significat in quod primo denominata sit: translata mi alii natura 1ntellectu: aliti loco praebet. Vsitatis tutius utimur. Nova no sine quodam pictato fingimus . Na si recepta sunt: modica laudem asserunt oratori nepudiata etia i iocos exesit. Audedutamen riaq; ut Cicero ait etia quae primo dura uita sunt: usu mollititur. Sed minime nob1s concessae quis. n. ferat: siqii id simile ill1s merito laudatis θc fingere audeam US.

Iam ne ballare quidem: aut hinnire sortiter diceremus : n1 si iudicio

46쪽

uetustatis n1terentur: ecia sua loqueribus obseruario: sua scribencibus. sermo confratr5ne: uetustate: auectoritate: c6suetudine. ratione praestat praecipue analogia: n6nunq dc eth1mologia. uetera maiestas quaedam :dctit sic dixerim religio comedat . auctoritas ab oratoribus uel historic1s peti solet. Ni poetas metri necesilitas excusat: nis1 siquado nihil medie te in utraq; modulatione pedia alteru malui: qualia i ut in mole stirpe recisum: dc aereae quo congessere palumbes:& selice in nuda:& ssimilia: Cti fumOR In eloquetia uiroria ita diciu pro ratione: dc uel error honestias est magnos duces sequentibiis . Consuetudo uero certissima loquendi 1 nagistra: uteduq; plane sermone: ut num o cui publica forma c. Omnia tamen haec eX1gunt acre iudiciti m. nalogia praecipue qUam PXime ex graeco transferetes in latinii Pportione uocauertat. Eius haec uis est: ut id quod dubiti e ad aliqu1 l simile:de quo no querit: referat: Ut Incerta certis probet. Q Uod efficit duplici uia copatione similium in extrem1s

maxime syllabis: propter quod ea quae sunt e singul1s negatur debere:

rarionem dc diminutione. Compatio in noibus: aut genus deprehedit: aut di 'clinat6ne. hnus ut 1 quaerat funis masculinia sit:ans mininu:

simile 1li1 1 it panis . Declinatione : ut si uen:at in dubium : hac domudicedum fit an hac domo :& domum an domo . similia furit domus: an US'mania S. Diminutio genus modo detegit Et ne ab eode exemplo D cedam : fune masculinu esse sunt culus osted1t. Eade i uerbis quoq:ro CHpationis: ut siquis aliquos secutus feruere breui media syllaba dicati deprehedatur uitiose loqtii: l omii a qtiae. e.&. Oditteris fatendi modo terminat: cadem si infinitis . e. litteram media syllaba acceperunt utiq; Produci a habet: pradeo : pendeo: spondeo: pradere: pedere: spodere. At Quae . O. lam habent dumo p eadem litteram in infinito exeant breuiantit: lego: dico: curro: legere: dicere: citrere. Etiam si est aptid Lucilium: feruit aqua 3c feruet: ruit nuc: seruer ad anu . Sed pace dicere hominis

erud1cissim1 liceat se feruit putati lii simile currit & lcgit fertio dicetur: ut curro Sc lego Quod nobis inaud1tu est. Sed no est haec Vera Copatio. nam seruit illi est simile seruit: qua Pportionem sequeri dicere necesse est: seruire Sc seruire. Prima quoq; aliquado positio ex obliquis menis:

Ut memoria repetO CHUictos a me qua reprehendcrar: Q hoc uerbo usus

cssem pepigi. Nam id quidem dixisse simos atae ores c5fitebas: r5neta me negabat pmittere: qua a prima positio paciscorcu haberet natura patiedi faceret tempore praeterito pactus sum: nos praeterata storitalcmorat OR atq; historico analogia hoc quoq dictu mebamur. Nam m2n. Y31. tabulis legerimus ni ita pagunt: iueniebamus simile huic cadiat. Inde prima positio cita se uestutate exolcuerat: apparebat pago ut cado:

47쪽

unde no erat dubiu: sic pepigi nos dicere ut cecidi. Sed meminerimus non p omnia duci analogiae posse ronem: cu sibi ipsa plurimis in locis repugnet . Qilaedi sine dubio conat eruditi defendere: ut cu deprehe uest lepus Sc lupus simili possitione quatu 1 casibus numerisq; distellat:

ita re podH no esse paria: quia lepus epicoenu fit. lupuS masculinu: Qq Varro i eo libro quo initia romanae urbis enarrat: lupum foemina dicit: Enn1um plectoremq; Fabiit secutus. Illi aut iide cu interrogat. cur aper apri pater patias faciat: illud nonae posita: hoc ad ali id esse cottaut. Praeterea quoniam utrunq; a graecis ductu est ad ea rone recurrunt rut patris apri faciat Allatame quomodo effugient ut nomina quis foemininas utaret notativo. US. tinata : nunqgenitati

casu 1n cis. syllaba terminatur. Faciat tame uenti S UCncriS. l. e. a cci .es.

litteris finita p uarios exeant genitauOS: nun t tamen eadem. IIS. syllaba termina S cereS cogat dici cereris Qui uero qtiae tota positionis eius dei diuersos flexus exesit: cum alba faciat albanos de a. bensis: uolo uolui d uolaul. nam praeteiato quidem tepore uatae formari uerba prima psona. o littera terminata 1pl a analogia confite . Siquide facit cado cecidi:

spodeo spopodi pingo pinxi: lego legi: pono posui: frago fregi:laudo

laudati I. Non. n. cu primum fingeretur homines analogia damissa caelo forma loquendi dedit: sed inuenta est postqua loquebantur: notatui sermone. quid quoq; modo caderet. Iraq; no ratione nitit: sed exeplo: nec lex est loquia1 sed obseruacio: ut ipsa analogia nulla res alia feceritqconsuetudo. Inhaeret tarii quidam molestissima diligetiae puersitate: ut audaciter potatis dicat qaudacter: licet omnes oratCres aliud sequat:

dc sciuisse oc tribunale & facilier dicere :frugalis quoqr sit apud illos nofrugi: nam quo alio modo fiat frugalitas. item centum mil1a nummu& fidem deum offendant duplices quoq; soloecismos esse: qDando occasum mutant& numerum . Nesciebamus enim ac non coluetudo dc

decori serti 1ebamus : sicut i plurimis quae Tullius in oratore divine ut Cmnia exequitur. Sed Augustus quoq: in epistolis ad Caesarem scriptis emendaci quod is calidiam dicere q caldum malit: non quia illud no sit latinum: sed quia sit odiosum:& ut ipse graeco uerbo significauitat qui hanc quidem sola putant: qua ego minime

excludo. 1lid. n. tam necessa tu q certa locutio :1mo 1 haeredit ei iudico quoad licet: diu et1a muralibus repugnadu: sed abolita atq; abrogata retinere insolentiae cuiusdam est:&friuolae in paruis 3 a statiae. Multu. n.

litteratus qui sine aspiratione 5 rductas a syllaba salutauit: auere est enim: 6c caleface dixerit potius q quod dicimus oc conservavisse. Is

48쪽

ag11ciat face dc dice 5c similia: rei hi est haec ura: qu1s negat: scd alia est ocmollior oc magis trita. Ego tamen non alio magis angor : QmObliquiscatibus dueti: etiam primam sibi possitionem non 1 Uenire sed mutare pmititit: ut cum ebur oc robur ita dicta ac scripta 1 fumis auctoribus io. litteram secudae syllabae transfertit: quia sit roboris oc eboris: Sulphur

autem dc guttur u . litteram in genitiuo seruent: ideoq; Iecur etiam ecfoemur cotrouersu fecerunt: quod no minus e licentio su Q si . sulphura, uitur1 subiicerent: in genitivo litteram. o. media quia csset eboris

δί roboris: sicut Antonius Mifo : qui robur quidem dc ebur atq; etiam marmur fatetur esse: veru fieri uult ex his robura: ebura : mar: nura: u, fiat aduerteret litterarii affinitate : sciret ic ab eo q uod e robur roboris ne ri: quomodo ab eo quod e miles limes militas limitis : iudeX Uide X:1u

dicis uindicis : quae suprata attigi. Qtud no similes quoq; ut dicebapossitiones i loge diuersas figuras p obliquos casus exes t ut Urigo: Iuno: fusus : lusus: cuspis: pupp1s:& mille alia: cu illud etia accidat: ut quaedauerbis etiam accidit: Ut fero tuli : cuius praeterit si piactum: dc ulcera Us

pluraliterno dicat: quaeda cotra figulari rata mero: quaeda casibUS CAI eat: quaeda a primis statim positionibus tota mutetur: ut Iuppitar. Qti Od non Uenit : nec plurimu refert: nulla haec an praedura sint. Nam quid progenies genitivo figulari: quid species plurali raciet Q ii omodo autequire & ire uel i praetenta pariedi modo uel in placipia trafibrat Quid

de altis dicam cum senatus sena tus senatui: an senatiis senati senato DCl at: Incertum sit. Qitare mihi non inuentisse dici uidetur : al1ud esse lacine: aliud gramatice loqu1. Haec de analogia nimium . Etymologia quae uerborum originemquuit a Cicerone dicta est notatio: quia nomeeius apud Aristotelem suenis: quod est nota nam uel buex uerbo ducto is est. veriloquiu ipse Cicero qtii finxit: reformIdat. StitqUI Uam potius initiati Originatione uocet. Haec habet aliquado usum necessariti : quotiens iterpretatione res de qua qUams eget: Ut CUrri. M.

Caelius se esse hominem frugi uult probaremon quia abstinens fit nam id me mentiri quidem poterat sed quia utilis multis. i. fructuosus: ude sit dicta frugal1tas. Ideoq; i diffinitionibus assignat etymologiae locus:

nonnunq etiam barbara ab emendatis conat discernere: uicti reiqUltrad1 1 Siciliam : an triquedram meridiem : an meridie Oporteat 'traetar. Aliquado coietudini seruit: cotinet autem in se multam erUdata ic: siue illa ex graecis orta tractemus quae stant plurima: praecipUeq; aeolicarSne: cu1 e sermo noster simillimus declinara: siue ex historiarii hieteris notaria nomina homines: loco : gent1υ: urbium requiramus : Ude brtici publicolae: pithici: cur latium italia: beneuentu : Quae capitolita 5 colle

49쪽

es utrinale θ argilentum appellissi ro. Ia illa minora in quibus maxime studiosi eius rei fatigat : quae uerba paulli declinata uarie 5c multiplici/ter ad ueritatem reducunt: aut coireptaS: aut porrectis: aut adiectis: aut

detractis: aut pinutatis litteris syllabis ue. Inde prauis i gemis ad foedissessima usq; ludibria dilabuntur. Sit. n. cosul a coiulendo uel a iudicado. Na Sc hoc cos utere ueteres uocauertit. Unde adhuc remanet illud rogat boni cos UlaS. 1. bonum iudices : senatui nome dederit aetas : nam Iidem patres fui: oc rex & refctor:& alia plurima idubitata: nec abnueri regulae regulaeq; similium h1s ratione a sit oc classis a catado: S lepus levipes: de vulpes volipes : dc eciam interpretatione recta sequedam , bandam Contraria me a Cottariis aliq sinamus trahi: ut lucus quia umbra opacus parum luceat:& ludus quia snt logissime ab lusu . oc ditis quia minime d1ues: etiam ne hom1ne appellari quia sit humo natus: quasi uero non omnibus animal1bus eadem Origo : aut Illi primi mortaleS Ante nomeimposuerint terrae q sibi. 5 uerba ab aere uerberato pgamus: sic puenimus eo usqr ut stella luminis stila credatur: cuius etymologia: audi ore clara sane i litteris nominari in ea pie qua a me reprehcdis: thhim an Uest . qu1 uero talia libras coplexi sunt: nomina sua ipsi inlcripserunt: igenioseq; uisus e Caius caelibes dicere ueluti caelites: quod Onere grauis fimo Vacent: idq; Graeco argumeto Iuuit enim eadem de causa dici affirmanime ei cedit moles 1s liuentione. Nam quia Caelio Satrurnus genitalia absciderit: hoc nomine appellatos: qui uxore careat: ait L. Aelitis pituita quia peta t Uita. Sed cui no post Varrone fit uenia qui agrum: P in eum agatur aliquid:& graecillos quia graecatim uolet: dictos Ciceroni psuadere uoluit ad eu eni scribit cu altera ex graeco fit manifes tim duci alterum ex uocibus auium: sed hoc tanti fuit uertere: ut merula: quia sola volat: quasi mera uolans nominaret. Quidam n5 dubitati ei ur etymologiae subiicere omne nomin1s causa r ut ex habitu: queadmodum dixi: longos de rufos ex sono strepere murmurare: etiam deri Uata: ut a Velocitate dicitur uelox:& composita pluraq: his similia:

quae fine dubio aliunde originem ducunt: sed arte non egent. Cuius in opere non est usus ni 1 in dubiis. DE Uetustate. Erba & a uetustate reperita non solum magnos assertores habent: sed etia asserunt orationi maiestate aliqua no sine dele statione: na 8c austoritatem anciquitatis habent:& quia intermissa fui: gratiam nouitati similem parant . Sed opus est modo: ut neq; crebra sint haec: nec manifesta: quia nilii est odiossius affectatione: nec utiq; ab ultimiseriam oblitterat1S repetita temporibus: qualia sunt toppet & antegerio:

50쪽

exanclare: ic prosapia t& salioru carmina uix sacerdotibus suis saltis iiitellecta. Sed illa mutata uetat religio:&cosecrat1s utendum e.Oratio uero cuius fuma uirtus est pspicuitas : Q fit uitiosa si egeat Interprete. Ergo utriOUOF Optima erum maxime ueterarita ueteria maXime noua. SHnilis circa auctori ratem ratio. Na eria si potest uaderi: nihil peccare: qui utitur his uerbis: quae fumi auctores tradiderut: multa tame refert:

non solu rb qd d1xerint: sed etia quid psuaserit. Neq;. n. ciburchiabudulurchiabudum 1a in nobis qui1 q ferat. Licet Cato sit avector: nec hos lodices: qqid Pollioni placeat: nec gladiola: atq Messalla dixit: nec parricida tuni: quod 1 Caelio uix tolerabile uidetur: nec collos m1h1 Caluus pCuaserit: quae nec ipsi iam d1ccren' . DE Consuetudine ueteris sermonis.

SVperest igitur c6suetudo: na fuerit pene ridiculu malle sermone: quo Lacuti sint homines: q quo loquatur . & sane qu1d est aliud , Vetus sermo : q uetus loquia1 cosuetudo. Sed huic ipsi necessarium est liacis Clum : constitu edumq: i primis 1dipfu: quid fit quod cosuetudine

Vocemus: qUaesi ex eo quod plures facitat: nome accipiat: piculosissse nata dabit praeceptum: n6 orationi modo: sed quod maius e uitae. Vnde n. tantia boni: Ut plur1bus quae resta sui placeant. Igitur ut uelli:& coma a gradus fragere: oc in balneis perporare qualibet haec suaserint ciU1tate: Dd ei irci suetudo: quia nihil hoF caret reprehesione: at lauam Urct tode mUr dc Conuiuimus eae cos uetudine. Sic in loquedo: non siquid u1tiose multis insederit: pro regula sermonas ac predii erit. Nam ut transeam queadmodum uulgo imperati loquvntur: tota saepe theatra:& omnemcnci zbaeaeclamas e barbarescimus . Ergo cos eludine sermonis uocabo cd senium emadito : sicut uiuendi consensum bonorU .

DE Ortographia. Vnc quoniam diximus quae sit loquend1 regula: dicendum quae

fcrabentibus custodieda: quod graeci orthographiam uocant: HOS recte scribe si scieti si nominemus : cuitas ars nothoc posita e Ut NOUeri mus quibus quaeq; yllaba Lin ris constet. Na id qli1de 1 fra gramatici officium ist sed totam ut mea fert opimo) subti l 1 talem i dubiis habet: ut longas syllabis omnibus apponeret apicem : ineptissimUm est: qUIaphirimae natura ipsa Veibi quod scrib1s patent: sed interim necessario clam cadem littera alium atq; aliti 1 tellectu prout correpta vel 1 ducta est facit: tit malus utrum arborem significet: an hominem non bonum

apice dist uiti palus aliud priore syllaba l5ga: aliud sequeti significat:

dc cum eadem littera nominatiuo casu breuis tablatauo longa est: utrum sequamur plerunq; hac nota molaedi sumus. Similiter putaueriat alla