Institutiones arithmeticæ Paulini a S. Josepho Lucensis ... cum Praxeon chronologicarum appendice

4쪽

INSTITUTIONES

ARITHMETICAE

. PAULINI A S. IOSEPHO

tare. Reg. Schol. Rari & in Archigymn. Romano Eloquentiae Prosessoris, C U M

APPENDICE.

NEAPOLI, MDCCLV. .

Ex Typographia BENEDICTI GESSARI. SUPERIORUM PERMISSU, ET PRIVILEGM.

6쪽

ORDINIL PRAEDICATORUM

saeia Theologiae Magistra, ct Eminentis. Cardinalis. SERsAiai Archispiscopi Neapolitani Theso

Um diu, multumque sit, quod mecum ipse meditabar , qui tandem studium erga Te meum publico aliquo argumento te- stari possem , qui votis satisfacerem; commoda sese mihi dodit occasio Institutiones hasce Arithmeticas . publici juris facere paranti. Et quidem uno, eodemque tempore posse mihi videor, &Tibi pluribus nominibus obligatam fidem liberare , & opel Iae huic pretium, & decus ex tuo in fronte ejusdem inscripto nomine arcessere. Quam sane optionem ab optimis rerum aestimatoribus, modo eosdem, qualis, quantus e Tu sis in re Philosophica non latear, probatum iri meismihi animus auguratur . Cuitiam enim commodius poterat hujusmodi argumenti tractatio nuncupari, quam Tibi, qui improbo, ut ita dicam, labore quicquid est sive veterum, siVe recentium Philosophorum nocturna, diurnaque

7쪽

versam manu; quique eam Tibi in hisce

studiis non mediocrem laudem adeptus es, ut longe, lateque extra angustos Claustrorum s ubi inter primarios tui ordinis Sacrae Theologiae Magistros non imum subsellium obtines J fines, ut solet regius amnis, Tui

nominis fama erumpente, Te certatim a

cirent universi, ut apud se philosophantem, ut ita dicam, audirent. Testis Bituntinae Ecclesiae Praesul ille vigilantissimus D.Ioamnes Barba, qui Tibi sui Seminari alumnos severioribus Philosophiae disciplinis concredidit informandos . Testis locupletissimus& Archiepiscopus noster Cardinalis Sertalius acerrimi iudici Vir, qui Tua unius opera utens in Brundusino & Tarentino Seminario Triptolemi instar Philosephiam spargere studuit, & promovere; quique ad regendum hujusce Metropolitanae Ecclesiae clavum admotus haud fuit Te a se divelli. Hic facile de Te caetera persequi supersedeo, ne modestiam Tuam Mutius fatigem; interim hoc qualecumque est ab animo certe Tibi deditistimo prosectum ossicium , ut aequi bonique accipias, TOM.

Humili ras, Servus Benedictus Gesuri.

8쪽

AD LECTOREM.

Auci sunt , qui de Arithmetica

recte judicent . La pleri: que vilescit, quod negotiatorum , aut eorum , qui accepti expensique t bulas conficiunt , artem ege putent . At longe aliter de illa viri sapientes judicarunt. Plato quidem in Epinomide asiamat , sine Arithmetica neque ullam scientiam , neque ipsam hominum societatem posse consistere. Aristoteles autem existimabat, tam proprium esse hominis numerare , quam ratiocinari . Quid vero D. Augustinus , qui frequentissime suis in libris , praesertim vero de Domina Christiana, praeclare de Arithmetica loquitur, mutitisque exemplis ostendit, ob numerorum inscitiam, plurima in sacris literis ignorari In eadem pro sus sententia fuerunt D. Hieronymus, ut ex lib. 2. contra Iovinianum , aliisque ex locis palam est; tum D. Gregorius Naziangenus, qui Divum Basillum praeceptorem suum summis laudibus celebrat, quod is numerorum scientia ad sacrae Scripturae intelligentiam, aliasque disciplinas sibi viam munivisset. Illud certe negari non potest , ab iis, qui Arithmeticae studia contemnunt , Geometriae quoque , ac verae Physicae studia, hoc est disciplina- m omnium succum 3c sanguinem, contemni omnino oportere: cum fieri non possit, ut haec, quae mirabili quodam ordine ac numerorum

9쪽

ne inter se cohaerent, sine scientia humerorum intelligantur . Quis enim sine calculis comprehendat

motus quantitatem ac leges, quadrata temporum, triplicatas corporum similium rationes , resistendi vires, sonoturn velocitares, liquidorum atqui libria , ac sexcentae alia , quibus non intellectis, natur tem omnem scientiam eum latere necesse estp It que non immerito Plato in lib. 7. de Repub. Arithmeticam vocat vestibulum scientiarum, quod scilicet numerorum tractatione speculationibus dis ficilioribuς animus assuescit,3c ad reliquos icientiae satus exci piendos. mirum in modum praeparatur . Imo ex iis a numerandi vi faustum ad ceteras disciplinas progressum auguratur . Homines , inquit , natura Arithmetici ad . omnes doctrisas acuti videntur. Hinc est, quod multi in omni memoria viri

doctissimi in ordinandis illustrandisque Arithmeticae

elementiς desudarunt, quod eorum utilitatem lummamque necessitatem probe nossent. Ex praeclaris

eorum inventis ego triginta & ampliuς ab hinc annis ea decerpsi in usum studiosae Iuventutis Coulegii metarent, quaae magis ad Juvenum ingenium apta , & ad Matheseos studia necessaria esse iudia cavi Semper enim illiς viginti M uno annis, qui-.bus nobiles ejusdem Collegii adolescentes in Math maticis disciplini; institur, i Arithmeticae studium

praemisi, cujus ope tum II., tum v. A via Et mentorum Euclidis propositione; facile ab illis percipi experientiae comperi contra vero Arithmetica destitutos in ipsis. diu multoque labore versari . Cum autem decursu temporis. in ea scripta per manuς tradita dualia menda , ut fieri sulet , i repsis-

10쪽

psissent, multoque labore ac tempore. in illis transcribenclis opus esset, res non inutilis visa est, iula typis emittere; . eaque . occasione adjecta est doctrina de natura atque usu Logarithmorum ἰ tum etiam nonnulla. alia , quae ad quaestiones aliquot ithmeticae practicae pertinent, quae sane in vita civili haud semel occurrunt. Ad praxes autem Arithmeticas , quae praecepti brevitate , & exemplorum copia satis clarae esse videntur , accedunt quoque demonstrationes, quales in hujus scientiae tyrones conveniunt , quibus nimirum Euclides adhuc ignotus : cujus nihilominus unam , vel al- aeram propositionem citare, aut supponere, Oppor-etunum visum est. Profecto meras praxes afferre , rem valde tritam & vulgarem putavi: demonstra. tiones autem adhibere ex Euclidis elementis VII., VIII., & IX., vel etiam is Analyseos speciosaepenu depromptas, quod alii fecerunt, juventuti nostrae rem immaturam. An vero in medio constiterim, sapientum esto iudicium.