Quaestiones neotericae imprimis ad Ausonium pertinentes

41쪽

vulgaris ep0d0n, qua saepe usi sunt antea Archilochus et Horatius, postea rudentius et aulinus. 4. trimeter iambicus Hipponacteu sconi. p. 13 Sq.

in carmin 128 21 S. 344 Ρ. . Satis mirum in modum trimeter claudus quattuor trimetris uulgaribus praefixus est' in epistulae 396 u. 19 165 S. 2513. quod si figuras fabulis adumbratas.

Fortasse poeta ab initio hanc partem epistulae uersibus claudisc0nscribere uoluit, tum uero fere inuitus in uiam solitam numerorum Tegressus est uersu enim ipponacteos non uidetur amauisse. Ηο metrum et ex Catulli et ex eotericorum carminibus sumere p0tuit. 5. tetrameter trochaicus catalecticus coni. p. 15

in carminibus 201 64 S. 61 . , 326 B 125 S. 115 P. , 384 14 S. 102 P ), 313 248 S. 4073.i et in epigrammate 5 de quo paul0

infra loquemur. Altera syllaba dipodiae producta est in dipodia prima 384,2 0st semidiem postque totos nonaginta et quattu0r, 384, inde autumnus noctis horas librans aequo lumine, tortia 384,2, 384, 10midis flagrans habenis pulsum aestiuum conficit, 384,4, 384, additis ad hos priores Oeros geminis orbibus praeterea in dipodia altera in 13,2 et Ausonium cum hunc uersum adhibuit, morem ne0tericorum secutum esse supra demonstraui. Sed utrum tetrameter apud neotericos idem fuerit necne, uideamus. Ῥeruigilium quidem Veneris exhibet hanc formam

idem factum est in epigrammato Graeco nili. lan. 384 sod illa aetate qua hoc carmen scriptum est, uis accentus tanta erat, ut uerisimilo sit poetam omnino non animaduertisse se scazontem fecisse.

42쪽

- 38 eandemque fere Apulei fr. 1 Sereni tr. 6, lac uu 21-29 65, 153,Τiberiani tr. 5, Flori carmina 2 et 5-9.λὶ In Flori uero carminibus 3 et 4, si litteris traditis fides habenda est, et in Tiberiani carmine 1 syllabae longae extant in dipodiarum altero loco, uti in Ausonicamino 384. t Flori quidem uersus 3, omnis mulier intra pectus celat uirus pestilens et , ambo de donis comis edd. calorem, uite uitae edd. et radio, conferunt conrexerant uiri docti, certe iure, si et hi uersus et eruigilium Veneris uere a Floro iacta sunt; quod cum nondum demonstratum sit, uix ei adsentiemur qui uersum , ita temporum iniquitate uexatum esse dicit, ut tribus locis conrectura opus sit. In Tiberiani carmine 1 legimus hunc uersum 14 quae fluenta labibunda guttis ibant lucidis et praeterea 7 et nemus fragrabat omne uiolarum sub' spiritu. Ausonius igitur longas illas syllabas de quibus loquimur morem communem illius aetatis secutus intulit in tetrametrum trochaicum. 6. tetrameter trochaicus catalecticus coniunctus cum trimetro iambico in epigrammate 51 208 S. 314Ρ. . Haec forma podica antea non extat. Fortasse igitur Ausonius eam inuenit, quod haud tam dissicile erat septenarius enim quem neoterici, et Senarius quem omnes p0etae amauerunt, c0nglutinati sunt. 7 hendecasyllabus coni. p. 16 subo quo iam Catullus et postea neoterici usi erant, in carminibus 93 82-104 162 S.

248 Ρ.i 396, 24-35 165 S. 251 Ρ. , 400 170 S. 231Ῥ.i, 471 120 S. 86 P i, 312 24 S. 407 Ρ. J. Ausonium imitatum esse Catullum

manifestum est ex carmine 471. 8. uersus Asclepiadeus minor coni. p. 26 sub 16 in

epistula 396 36-56 165 S. 251 .i et in 11 24 S. 17 Ρ. J. 9. tetrameter choriambicus coni. p. 27 sub 18 in Bissulae carmine 29 126 S. 116 P. fet in carmine 314 249 S. 408 .iJ 10. Stropha Sapphica sumpta ex Catuli et Η0ratio, in carminibus 151 3 S. 5 Ρ.ὶ 197 61 S. 56 Ρ.i 198 62 S. 57 P. .

11. monometer anapaesticus

in carmine 196 60 S. 54 Ρ i,

in edita a Luciano uellero in appendice ed. Rutili amat p. 28 sqq.

43쪽

in carmine 211, 1-24 6 S. 67 . , 13. dimeter anapaesticus catalecticus siue par0emiacus coni. p. 16 sq. subra in carmine 176 50 S. 40 Ρ.i. De monometro ii imprimis statuendum est eos qui strophis exeuntibus positi sunt pri0ribus locis semper dactylicos esse, qua monometri forma Synesius quoque in hymno 10 saepius quam aliis usu est. Ut monometer oritur ex dimetro, si in exitu prioris metri hiatum et syllabam ancipitem fieri permittitur, sic str0pha quoque Ausoniana ni fallore uersu continuo facta est. Diomedes ' enim hoc adfert exemplum pentametri anapaestici acatalecti celebret hoebus cithara superos mipotentes resonetque melos usi placitum. Hoc in uersu si dipodiis et altera et quarta exeuntibus hiatum et syllabam ancipitem poetae concesserimus, habebimus Stropham Supra adlatam. Sed siue hoc uerum est, siue non est, id constat Ausonium in metris anapaesticis adhibendis neotericorum m0rem quodammodo Secutum esse. 0 eo certius est, quod usonius alio metro anapaestici simillim aperte Sereni carmen imitatus est, dico 14 tetra metrum proceleumaticum catalecticum coni. p. 17sq. subra in carmine 186 54 S. 46 Ρ. . 15. trimete dactylicus catalecticus

in carmine 200 63 S. 58 Ρ. Quamquam pedis tertii arsis omnino non adest, tamen uersus hypermeter inuenitur 16 sobrius et puerorum utilis ingeniis. 3Τheses numquam Soluuntur, nam in v. 13 credita pueritiesy coni. Julian symp. 318 sqq. p. 409 Horti. Synes hymn. 3. 4. 10; Clemens Nox hymnus in exitu aedagogi I p. 29 sqq. d. tintino Luc. Mueller, o re motr. p. 104 sq.' p. 76,5 Κ. Inc. u. M. y cons. h. Raohsium l. s. p. 29.

44쪽

- 40 sine dubio e uelut dipthongus proferendum est. Versu, si omnia carmina hoc metro scripta seruata sunt, primus usus est Ausonius κατὰ στίχον in carmine maiore pauci uersus extant in Euripidis Τroad 1094-99 - 1112-17.16. tetrameter dactylicus catalecticus in unam

syllabam coni. p. 20 sqq. sub 11 in carminibus 187 54 S. 46 Ρ. o 78 218 S. 345 Ρ. .

17. hexameter dactylicus catalecticus et 18. distichon elegia cum in plurimis carminibus Ausonianis.18a penta meter elegiacus κατὰ στίχον positus coni. p. 24 sub Tai in Anacharsis sententiis olim usoni attributis. Idem metrum extat Graece in hymno quem Heliodorus in Aethiopicis' a uirginibus hessalis recitari finxit; sed iam antea a poetis Graecis talia carmina comp0sita esse testatur Aelius Lampridius,' cum dicit: uersus in Commodum Antoninum dicti Commodus Herculeum nomen habere cupit te. hi uersus a Graeco nesci quo compositi a malo poeta in Latinum translati sunt4 Ρostea pentametris adsiduis usus est Martianus Capella. Paulinus quoque olanus in fine carminis 5 quod constat distichis elegiacis, tres pentametros subnerit.'19. trimete dactylicus catalecticus cui praecedit tetrameter dactylicus acata lectus in carmin 184 53 S. 45 .i, et 20. idem uersus, cui praecedit hexameter her0us str0pha

Archilochia prima in carminibus 185 54 S. 46 Ρ. et 327 125 S.

115 .i. rimeter, in qu multos spondeos inesse uidimus ubi κατὰ οτιχον adhibebatur, in his strophis semper meros dactylos exhibet. Stropha Archilochia 20 plane eadem iam Horatius usus est in carmine , 7 alteram stropham 19 frustra quaeras ante usonium, sed 10rtasse aliquid lucrabimur ex Sereni tr. 1 pingere c0nlibitum est, graphidem date, promite b0larium. Hunc heptametrum dactylicum supra' uidimus constare ex isdem duabus partibus atque stropham us0nianam, nempe tetrametr0 heroo acatalecto et odimidio elegiaci i. e. trimetro dactylico irai 5 249 S. 408 P. .

45쪽

- 41 catalectico in unam syllabam. 0re ut putem Ausonium hoc in metro adhibendo Serenum secutum esse, id me mouet, quod Ausonius praeter primum carmini sui uersum nusquam in exitu tetrametri syllabam longam posuit. 21.4ρxameter herous coniunctus cum dimetro iambico ad stropham quam uocant Pythiambicam priorem in epistulis

399 168 S. 228 Ρ. et 392 158 S. 254 Ρ.ὶ quam stropham ex Horati

ep0dis sumere p0tuit Ausonius. Sed quoniam mnes strophas attulimus in quibus uersus iambici insunt, iam uideamus quae sit 10rma uersuum iambici rura apud Aus0nium. Qua in re tractanda omittemus et trimetrum claudum in quo nihil noui nos offendit, et senarios Ludi septem sapientum qui certe more Italico formati sunt. Adferamus igitur formas dimetri et trimetri et κατα στίχον et in strophis adhibitorum: a dimeter κατὰ στίχον

His in uersibus omnes loci asterisco notati miri sunt ex re igitur erit eos excribere':

aD 30,1 204 S. 330 P. Ogygiae me Bacchum uocant' 152,10 4 S. 6 P. rei diuinae copia est 152,17 4 S. i. maiestas unius modi 360,1 146 S. 218 Ρ. lasciua, aule, pagina 406,22 175 S. 240 Ρ. collega Augusti consulis 406,62 176 S. 241 P. quibusdam missis perleget 406,76 176 S. 2423. Ausonius, nomen Italum

i duae reus in carmino 117J, 1 253 S. 422 Ρ.ὶ coni. p. 36 adn. 2.' longa syllaba in epistulas 414 184 S. 274 P. u. 23

mercator quo libet foro uenalium, duae breues in eiusdem epistulae . 43 iam iam erusina, iam Saguntina fame, sed utorque locus homini critico dubitationes mouet.' duas breues in epistula 414 185 S. 275 Ρ. u. 47

Triptolomon olim, siue pimonidem uocant excusantur nomine proprio Graeco. item eos conlegit Rashsius p. 34sq. sed ita ut rem iterum tractare fortasse non sit inutilo. Ogygia. . . uocat conr Lugdun.

46쪽

b 404, 12 173 S. 2373. declinas, ut Lucas bouesci 205,1 65 S. 633. facete, comis, animo iuuenali senex 413,23 18 S. 271 . ' dic te ualere, dies saluere te iubet di 68,1 212 S. 339 Ρ. unam iuuencam pastor forte amiserat

quamquam tribus locis inusitata species uersus nominibus propriis quodammodo excusari potest, tamen tot restant, ut coniecturis ossi nequeant. Quaerendum igitur est, utrum Ausonius hos undecim uersus, qui satis pauci sunt, si consideramus in eius opusculis 348 dimetros et 1 trimetros extare, fecerit oblitus praeceptorum metricorum an artis metricae lege quadam adductus. Quod ut discemere possimus, perscrutemur dimetros et trimetros neotericorum; ex ea enim aetate quae fuit inter eotericos et Ausonium neque dimetri neque trimetri seruati sunt. In censum uenire possunt 6 dimetri,' qui omnes hanc formam praebent

Trimetri, si Apulei di 2 et 'Aνεχύμενον ' omittimus quae aperte more Italico composita sunt, aut hanc qi

aut hanc formam

exhibent. Separatim uero tractandi sunt lac. u. 41 caerula nec aliter superans liquida malaciae et 49 acuta falce si uirentis aesculos.' hoc exemplum, ut alia quoque, non attulit Rae ius, attulit p. 35 - 4modolia nostri, epotiane, pectoris; uidetur syllabam o longam putasso. Idem fore uias do 216 3 71 S. II P. historia si quos uel poeticus stilus. Versum quoque 205, 13

et Epirote Cinea memor magis melius erat omnino non adferro P motum enim est Ausonium in nominibus Graecis ubi ea in uersus Latinos inserit quantitatem syllabarum plane neglegere eum morem secutum quo tunc Graeci utebantur.' eiusdem carminis . 39uidi paratum cruciant cantherio sumptus est ex lauti Capt. u. 814.' Soroni D. 2, adriani tr. 3, Alphi Auiti 1r. 1-3, ariani D. Lupercaliorum, Incerti darium FΡ p. 375 lac. u. 123, orentiani uersus quindecim, Tiboriani tr. 6.

' Inc. u. 38 40 42-48; erentianus.

47쪽

- 43 Qui quamquam primo aspectu alieni uidentur esse a forma Graeca trimetri, tamen subito apparebit rem aliter se habere, si eos locos inspexerimus ubi haec fragmenta tradita sunt. Blud enim cum aliis uersibus iambicis Rufinus' ex Jubae libro quarto excripsit qui exempla iamborum maxime frequentata ita conlegerat, ut semperuersui Graeco parem uersum Latinum subiceret. Bini uero uersus tantopere inter se congruunt, ut Syllabae breui in uersu Graeco semper respondeat breuis syllaba in uersu Latino, item longa longa. Φ, Versu igitur Graeco ἱμύτιον ἐφορε μαλακὁ ἐριων Σικελικων non potest respondere uersus Latinus huius formae et satis dissicile est dictu, cur Baehrensius emendationem lenem

caerula nec aliter liquid superans malaciae non probauerit, nisi putamus eum fere inuitum coactum esse, ut uerba tradita conseruaret, cum ei coniectura apta a ellio iam praerepta esset. eo melius tractavit h. 49 quod adseruit trimetris iambicis inuito pthonio' qui haec dicit: nam aut creticis aut eorum solutionibus, id est paeonibus aut primo aut quarto, indisserenter mixtis carmen ediderunt, sed et bacchiacis et creticis coniugationibus adaeque usi sunt, ut est hoc, acuta falco si uirentis esculos. Baehrensius quidem adfirmatinarium Victorinum de metro erasse , sed quidnam eum in errorem induxerit non dicit, nec quomodo in trimetrum iambicum syllaba longa acuta falce inrepere potuerit exponit. Omnia uero optime se habent, si cum Apinoni putamus uersum constare ex duabus partibus paribus quarum utraque bacchium et creticum exhibet. Hoc non casu factum esse mea sententia manifestum est. Et cur poetae cuidam,

' nam uersus 562,5 - Ιnc. u. 38 misera marino quas timida in litoro certo conrigendus est; et si ea probauerimus quae supra exposui eius coniecturam maxime probabimus qui pari uersu Graeco Λαναος ὁ στεν μαγντα θυγατέρων στήρ

nisus erit. Hoc uero solus fecit te Brinc Iuba roliquiae p. 20h qui scripsit,quae tumidula litore. α' apud Mar Vict. p. 97, Κ.

48쪽

- 44 qui uiderat creticum ubique cum paeone uel primo uel quarto coniungi, ditrochaeos etiam et liambos ionicis et choriambis admisceri, in mentem uenire non potuit, ut cretico carmini bacchios insereret Uterque enim pes est quinarum morarum. Immo Si praeterea animaduerterimus hoc uersu agi de uita agresti, de qua summi neoterici tanto studio et amore egerunt, dicemus et propter rem et propter metrum neminem hunc uersum scribere potuisse nisi neotericum. In neotericorum igitur uersibus iambicis qui more Graeco formati sunt syllabam longam tertio dipodiarum loco n0n inuenimus. Quae cum ita sint, conligemus y Ausonium quamquam legis inscius non erat, lapsu quodam memoriae peccaSSe, et quod mensuram syllabarum ex libris poetarum antiqu0rum, non e Sermone cotidian didicerat et qu0 mult0s praeterea senari08 0re

Italico fecit.

Serenus comparatur cum AuSonio.

Proficiscendum est a titulo carminum Sereniorum,' quem fuisses opuscula ruralia constat. Nonius enim idem fragmentum 8 adfert et uerbis Serenus opusculis et Serenus Ruralibus 4 et Τerentianus Maurus' dicit docuit m ruris opuscula libro, ubi pro ruralia poetae libertate usu posuit ruris . Solitum uer0 nomen erat opusculaq, ut quater apud N0nium Mi semel apud Terentianum,' semel apud Marium Victorinum.' Hanc tituli formam Ausonius ad sua carmina transtulit 7 Neque enim solum uerbis in c0dice Vossian traditis abhinc Ausonii opuscula 40 dem0nstratur, sed Ausonius ipse quoque bis carmina sua hoc nomine appellauit: imagini ipsius hi uersus subscripti sunt neque minus in opusculorum meorum Seriem relati , et ergo nisi Delirus tuus in re tenui non tenuiter laboratus opuscula mea, quae promi Studueras, retardasset .' Itaque non iam licet suspicari Ausonium nisum ess loe Η0ratiano'

idom statuit Luc. Muellor, de re metr. p. 92.

' epist. 1, 19, 35.

49쪽

laudet;

apud 0ratium enim opuscula mon est titulus libri Ceterum Ausonius multa quoque singula carmina puscula nominauit. Nunc, quoniam de titulo locuti sumus, quaerendum est, quae fuerint forma et argumentum opusculorum Sereni. Ac primum quidem ea constitisse ex carminibus breuibus uel ex e apparet, quod carmina longa metris tam difficilibus c0nfecta neque a poeta persici neque a lectoribus tolerari poterant Argumentum potissimum fuit buc0licum, quod ex permultis fragmentis manifestum est. Ρoeta audit canticulum ephyri 11 , arvorum pulchritudine ad pingendum commouetur 21i, proficiscitur a uilla ad mercatum et antea cum ilico c0nloquitur. Nonnullis locis agriculturae et piscatus mentio sit 2 9. 10, ad pueros in maris ora ludentes 19 et in agros qui ab hominibus lepores uenantibus sonitu complentur 16 17ὶ ducimur a poeta. Sed didascalica quoque quodammodo haec carmina fuisse constat ex erentiani Mauri u 1975 Septimius docuit quo ruris opuscula libro.Quocum c0nuenit optime, quod in D. 2 origo uerbi occandi inquiritur. Anniani quoque D. 3 praecepti Speciem prae se fert. Jam si circumspicimus, ubi similis carminum series extet, obuiam se n0bis fert Ausoni Ephemeris./ Nam quamquam Ausonius in his carminibus non rure ut Serenus, sed in urbe in uiuentem Seinducit, tamen et si rem omnem et si Singula spectamuS, multa Simillima sunt. 0 quoque opus totum diuisum est in carmina breuiora, quae ipsa quoque uaria metra exhibent, et ita quidem, ut alternis uicibus dimetri iambici acatalecti, uersus maxime neoterici, alia metra Sequantur. Id certe concedendum est non tantam esse uarietatem metrorum in Ausoni Ephemeride atque in Sereni fragmentis; sed numquam neglegendum est nos nescire quotiens Singula metra in Seroni opusculis inuenta sint fortasse igitur dimeter iambicus apud Serenum eandem uim habuit atque apud Ausonium. Praeterea usonium in carminibus similibus diuersis metris usum esse et ex ipsa re intellegi et argumento probari potest. Nam primum Ephemeris facta est in prior Ausoni uitae parte,' difficiliora uero metra in p0steriore demum, quantum nouimus, imitando effingere ausus est tum Ausonius, ut Serenus in opusculis carmen ad anum precatus est 23 , sic in Ephemeridem rationem 1 53 inseruit, pro metro uero choriambico hexametris dactylicis usus est.

50쪽

cendi causa, sic ex Terentiani uerbis effici non potest Serenum opuscula sua conscripsisse, ut lectorem aliquid doceat. Itaque quamquam non puto Ausonium in Ephemeride Serenum accuratissime imitatum esse, tamen id mihi persuasi ex hoc Ausoni opere nos uerissimam speciem opusculorum Ruralium capere posse. Fuerunt igitur carmina breuia quibus uita et opuscula eius qui rure uiuit describebantur, et ita fortasse, ut opera unius diei ex ordine tractarentur.)ὶ Qua in re poeta quidem non id spectabat, ut lectorem aliquid doceret, lector uero tamen aliquid discere poterat. Ρarentalium carmine 27' Ausonius aperte imitatus est id carmen ex quo Sereni fragmenta 1 et I relicta sunt.' Nam et metrum satis mirum M et uerba properiter abiit uel obiit ita inter se consentiunt, ut de casu cogitari non possit Serenus uero secutus est Hadriani illud carmen ' quod moriens fecisse dicitur, ita tamen ut ex Hadriani tribrachis proceleumaticos efficeret. Quamobrem fortasse ex Hadriani et us0ni carminibus nonnulla lucrari possumus ad Sereni carmen restituendum. Ac primum quidem constat h. 1 fuisse initium carminis Serenii: Hadrianuus inni mula uagula blandula Serenus animula miserula properiter abiit Ausonius et amita Veneria properiter obiit. Cum et Hadriani et Ausoni carminibus de morte agatur, cenSe0 Sereni quoque carmen compositum fuisse in mortem cuiusdam. Carmen fuisse epigramma sepulcrale eo uerisimilius fit, quod Diogenis quoque Laertii uersus proceleumatici inter sepulcrales habendi sunt. Sereni epigramma fortasse factum est in mortem leporis' qui in D. 17 ' commemoratur. Hunc uersum eiusdem carminis esse demonstratur similitudine uerborum sceleripes apud Ausonium et ymipes apud Serenum. Etiam loca Erebi et uerbum tale quale pallidulus uel placidulus apud Serenum non defuisse ex simili' coni. Ribbeck l. s. p. 323.

' coni. Baehrensium ad Sereni tr. 16. cons. p. 17 sq. subra.' tr. 3. Verbis Anglicis roddidit Byronius, Hours of Idiones uol. III p. 98od Tauchnitz.' in Anth. Ρal. 7, 20 extat oleagri carmen sepulcrale is λαροπιν, quod tamen carminis Sereni dissimilo est. 7 de hoc fragmento contra ea quas Wostphalius in libro de s metrica Graecorum II, 2 Aligemeino riochischo oui 186 p. 129 scripsit, optime disseruit Otto Henso do Juba, in Actis societatis phil. Lips tom. IV p. 11 sq.