장음표시 사용
91쪽
DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE.
Cap. so. Cumana. ELECTIO saeta a non maiori parte capituli, Bonvalet.
vi A potentia capitularis ex sui matura
contulit apud totum capitulum; sed ex fictione iuris propter difficultatem, quae est,
ut omnes conueniant in unam sententiam, ad
facilitandam negotiorum expeditionem fuit introductum, ut consistat etiam apud maiorem partem capituli; non autem ut consistat apud partem aequalem. vel minc rem ; cum non ita praesumatur bona expeditio negotiorum per consilium ipsorum , sicut fit per deliberationem plurium s nili altera pars maior, vel aequalis esset priuata, de sic tota potestas ad
aliam partem quantumcunque minorem Me
uoluta. ut in c. se his, quae p. a maisaricap.Onot. supra in c. ecclesa. unde si una pars non est pri-aeata, ct electio fuerit facta ab alia parte non maiori , est ipso iure nulla, tanquam facta a non habentibus potestatum. Traiot u cin cau- , tu,Oglosint quod maior.gadmum cIp. SI MI LITER non palit, omissa collatione.
QVI A collatio etesi numeri,& meriti, est
deforma substantiali electionis.iuo.not. In cclvia propters r. eod. v bi traditur haec forma , deglatshic ver contra. Et quoniam defectus formae inducit nullitatem actus, ipso facto. vi not.in d c. quia. Ideo si fuerit omissa eoIIatio in casu , in quo es seruanda forma tradiista per d.c. quia . electio non debee habere effectum,ct eligentes debent puniri ex transgres
PER compostionemfactam cum praelato. Scaputulo. non potestim eligendi competere laico, etiam patrono, in ecclesia res egiata. QV I A nullus praelatus, citra Papam , po-
dum hoc non potest inducere praelatus, ita non poteth co n suetudo inst. c. massana. Sed ex quo hic dicitur in tex quod laicus non potest habere ius eligend i a praelato, capitulo in ecocletia collegiata ; quaeritur, nunquid possit illud ab ipsis habere in non collegiatat Respon.
detur. quod non ,sed ratione patronatusco m.
petit sibi sola praesentatio Rectoris. ut in c. nobis. Oc n. de inrepatr. Quae autem fit diuersit Ration. Iur. Pomis. Lib. I.
tis ratio. Dic, quia per praesentationem non instiatur aliquod matrimonium spirituale inter praesentatum, ct ecclesiam , ad quam praesentatur; sed totum ius spirituale transfertur in praesentatum ex institutione Episcopi, quae debet sequi: ideo dicimus, quod ius patronatus non est spirituale, sed annexum spirisualis quia per praesentationem patroni peruenitur ad institutionem,quq est quid spirituale.Nnot. . in c. quanto. de iv c. sed per electionem initiatur matrimonium spirituale.Tt in c.f. de transsivis. OApr. c. cum inter. Et per eam acquiriturius spirituale electo glosin c. quanto.dis. 63. ubi dicit, quod per electionem aequiriturius adis ministrandi in habitu, sed per confirmationem competit in aetu. ct not. Apr. im. trans Et quoniam laicus non est ea pax iuris spiritualis.c. causam. depraescript. Ideo non potest in alium transferre ius, quod ipse possidereno potest. c. quod autem de iure patr. Ias autem fecit in hoc tex. mentionem de ecclesia collegiata ; quia in collegiatis proceditur regulariter per viam electionis.rt notiso in c. quanquam. eo in d.Vnde ex praedictis potest colligi ratio diuersitatis, quare ecclesia concessit laico potestatem praesentandi,& non potestatem eligendi. Noluit enim in hoc mero iure spirituali cum ipsis dispensare, sicut dispensavit in annexis spiritatuali. N not. Innocs Minc.quodsicut. Decet tamen pro honestate, ut electio iam facta in ecclesia collegiata praesentetur patrono, ut suia, si voluerit, honestum impertiatur assensum ut in tex. Et ut possit contradicere, si habeat aliquam iustam causam contradicendi; si autem fine rationabili causa contradiceret,ia I scontradictio non deberet obesse .vitior urinc cum terra. O quodAuto Abb.hicnu. s.
II per Papam mandatur habentibus eligere, quod eligant cum consilio aliquorum, alioquin consiliarii provideant, eligentes debent consuum re i-rerem tractati eleetionis.
QVI A consilium est aliquid faciendi vel
non faciendi ratio excogitata. Aristot. 6.eth. cap. s. OCic de inuent. Itb i. Et quoniam tractatus electionis praecedit ipsam electionem. glos hic. rer. in tractatu. Ideo in illo tractatu de hei interuenire litorum consilium, ut ii fuerit rectum, possit trahere eligentes in ipsorum conliliariorum sentetiam ad electionem maturius faciendam; (licet illud consilium non
92쪽
sit de necessitate sequendum) nam fi postquam eligentes concordastent , , de certa persona eligenda statuissent consilium requi reretur, illud de lusorium esse videretur. In proc. hic insu. Aliquando autem con filium ponitur pro consensu , , tune est de necessitate sequendum. stlate per Abb. hic nu. 3. ET congruo te fre expectarer ossium.
QVI A consilia non sunt praecipitanda. M.
pone disi. so. unde tempore indigemus, ut aliquid maturius agamus. d. c. pond. Et quoniam consilium videretur delusorie titulit, si conliliariorum responsum non expectaretur glas hic ver. in tractatu. Ideo debet Per congruum tempus ipsorum expectari re ponsum. xt in tex. Quod si fuerit expectarum, ' consiliarii differunt plus debito respondere, vel nolunt impendere consiIium, Poterunt eligentes procedere ad actum electionis, etiam ipsormn con lilio non expectato. Abb. lni num. i. ct Bar. in l. i. s. si plures. f. de exercit ac . Quod autem tempus dicatur comis Teteris , est relinquendum arbitrio iudicis, qui debebit considerare arduitatem, vel faci- itatem negotii. amg. l. cant s. cum ita.f. de preb. oblis. Neque enim praecipitanter, neque m - rose debent respondere. 'g. I. quod dum .ctI. ratum .sdestolat. I LIAS electio non tenet.
Qui Aa eius gestus contra formam mar dati, est ipso iure nullus. c. cum Hl. O ibitio ver.urtivm.de rescripta deo cum in ea.
si huius rex. fuerit mandatum, ut requireretur in electione facienda confitium aliquo-xum, si illud non fuerit requisitum, ct con- Erue expectatum. forma mandati fuit transgressa re sic redditur electio milia .glos his veF. in tria.mst n. O D. Andraol. r. ver. im t. Nec obias alglos in Gem. i. veri inhib. de inrepare. dum dixit, quod fi mandatur alias habenti potestatem, ut aIi quid faciat sub certa forma, tenet Mus, licet forma non seruetur, ad quod adducit. c dii ii. a. deprab. ubi valait collatiosa et a per canonicos contra mandatum Papae, ree fuit irrita collatio , qUanquam canonici
fuerint aliter punit, ex transgreni orae mandati. Nam respondetur, quod illud procedit, quando per mandatum factum alias habenti Potestatem, superior adulteriora non pro cecsit in commissione, sicut est in aec dii Secus, quando Sperior mandat, quod si illino exe- Euantur mali istum, altercxciuatur,sicut osc
in casa huius tex. in quo mandatur, quod lihabentes eligore, non eligant cum confit Oaliquorum, prouideant ipsi consiliarii; ct Leux defectum illorum datur consiliariis potestas prouidendi , , ii inite huic te menta si capit. econceis rab.in o. ubi dicitur; quod finiandatur
canonicis alias potestatem habentibus, ut conferant certum beneficium, dato executore,ut illis negligentibus,exequatur. per solam Iitterarum praesentationem afficiuntur m Nus canonicorum , ut prouilio alteri facta non valeat; nam ex quo superior transfundit
potestatem in executorem in defectum ill rum , quibus mandat , adimit illis potestatem in casu contumaciae, , inobedientiae; Sita contingit punctualiter in hoc tex. ut colligiis tur ex illo verbo, Alioquin . Sc.AM. hicn ,
SI maior pars capituli scienter eligit in stram,r is elicti ofacta de digno a minori parte.
QVI A per electionem scienter factam de
indigno, amittitur ipso hare ab illis elugentibus pro illa vice potestas eligendi, ct totum ius capituli deuoluitur in illo calaad alios de capitulo, qui non elegerunt in diagnum stupr. c. cum in cunctis. F.sin. O c. bona. d. t. Ideo fi maior pars fuit illa, qtiae in tali eam deliquit, pars minor tunc repraesentat totum ea.
pitulum, cum in eam sit tota potestas deuol tas r. c. script. Unde e Iectio facta ab ipsa dedigno, censetur facta a toto capitula, ct ideo
valet glos n. hic. ETI A M ex eodemscrutinio facta QVI A licet minor pars capituli non repraesentet totum capitulum, nisi post deuoliationem potestatis ad eam factam per priuationem maioris partis. Nin d. es raptum. Odi. bona. Et sic ut valida sit electio inronoris partis , oportet, ut praecesserit ese in seienter facta a maiori parte de indigno. D. ans. hic col. a. Tamen si electio minoris partis
fiat incontinenti post primam electionem, non est opus nouo scrutinio ; nam satis est, quod ex eodem scrutinio sequatur unica v lida electio. PIAp.in s. quia propter. Et quoniam scrutinium liabet partes successivas , cum electores consentiant successive, in non simul. Abb. hie n. s. Ideo in fauorem minoris partis eis ligentis dignum, in poenam maroris eligentis indignum, ius single, di interpretatur, et strongm maloris Partiserae cessii se' minoris
93쪽
DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE. St
esse subsecutam. Bala. hic n. i. Et sic electio fatacta , minori parte censetur esse post deuolutationem sibi factam per priuationem maioris partis; ut hoc pacto actus potius valeat, quam Pereat. arg. c cum expediat. eod. in s. Si vero electio minoris partis sequitur ex interuallo, debet fieri scrutinium de nouo.Apr.cap. cumpos
p .ct Comps. hic. Cap. sq. Dudum .il. E. HABENS plurra dignitates, vel plura beneficia curata , De dissensatione Papa , inelegibili
Qui A in concilio generaIi sub Innocentatio III. fuit statutum, ut quicunque receperit aliquod beneficium, curam antismarum habens annexam, si prius aliud tale beneficium obtinebat, eo fit, ipso iure, priuatus: di si forte illud retinere contenderit,& alio spolietur; re idem iudicium de dignitati-hus, ct personatibus est habendum. ut intex. Et quoniam ille, qui venit contra huiusmodi
statuta, transgressionis notam . necnon cupiaditatis vitrum ex tali pluralitate beneficiorum incurrit.Et retinendo beneficia,quae non spectant ad ipsum s cum post receptionem alterius . prius fimile beneficium vacet ipso iure. in ipse sic amittat titulum) per consequens rem coirectat alienam,ssi quodammodo tam tum committit, vel rapinam. Nin tex. Ideo cum tempore electionis iste sit ingraui crimi ne constitutus, eligi non potest ; nam criminosus non est ad beneficia, ch dignitates promouendus. cfln Sibigiosi .disset y-Oc. .d s. 8 i. Et hodie magis specifice prouisum est in terminis h uius It iterat, per extra uag. Ioan.XXII. quae incipit: Execrabilis. in s. quirero. deprab. ubi est dispositum , ut qui receperint dignitatem, vel personatum, seu officium, aut aliud beneficium animarum curam habens anne .mam, si antea simile beneficium obtinebant, illud quo ipso iure,postquam secundi posse sionem habuerint, vel per eos, omni dolo, ct fraude cessantibus, quominus habeant, steterit, priuati noscunturi absque morae dispendio in ordinariorum manibus dimittere de- eant; alioquin ex tunc sint ipso iure secundo priuati; re ne dum ad sacros suscipiendos ora dines, quin etiam ad habendum quodcunq; beneficium eccIesiasticum inhab les repute
tur. cf.cxtra g.exec. Solus autem Papa cum ta
libus dispensat, quia Episcopi dispen Iare non possunt, nisi in casibus sibi concessis a iure.glos iv d. c. dil. ver. permissa. de impor. ordin. nam
eum dispensatio sit iuris communis relaxatio. ut not. Abb. ind. c. dilici. eius concessio est
odiosa , di fie venit stricte intelligenda . cap.
sti, qui retinent plura curata, vel dignitates ecelesiasticas , per ius commune reddantur inhabiles ad alia beneficia, nee fiat mentio de facultate concessa Episcopis dispensandi. Nin Hextraura exec. immo exprimitur,quod Sedis Apostoli eae dispensatio requiratur ad talia retinenda. ut in tex. Sc. de multa. de praeb. Ideo sequitur, quod alius praeter Papam, non pota sit eum ipsis dispensare. Abb. hic num. 23. Secus est in absolutione ab excommunicatione; nam cum illa tendat in fauorem animarum. est favorabilis, ct sic eius concessio venit late intelligenda , unde quando Papa sibi illam non reseruat, censetur concedere Episcopis facultatem absoluendi. Fines in cauperidesent.
IRRIT A est et is, quam collatio non praecessint quascia non est a maiori parte capituli, vaque nonfuit commmis.
IA ista tria sunt de substantiali forma
e lectionis. ut in rex. Os r. c. qui ropter. Et quoniam defectus formae reddit actum nullum,ipso facto. glaran. hic Onot upra in c.cumana. Ideo si electio fit talis, ut in ea veniat seruanda forma tradita perata. quia si in ea ista tria superius enumerata non interueniunt, electio est ipso iure nulla. pi intex. Secussi est et electio, in qua dicta forma necessario
non requiritur; nam in ea sufficerent fingulares consensus canonicorum, licet non subsequeretur electio communis nomine capituli Innoc.hic. ver. numero. Sicut etiam tunc ten ret electio, licet non praecesserit collatio. Nnot.in d.c. quia. Maior vero pars capitu Ii, semis
per requiritur, (nisi per priuationem illorum istius partis, tota potestas sit d euoluta ad partem minorem) ad hoc, ut eIectio fit valida recenseatur facta a toto capitulo. rt not.s r. in cap. cumana. Forma vero, quae est seruanda,
quando fit electio communis, hodie habetur. infrain 6.cscur. O de uiuin caeum ab uno. radsisut puta, quod unus nomine cap: tuli eligat per ver ba lingularis numeri, ut in dictis iuri biis. Et si quaeratur per quem; dic per eum, qui habet primam voce, usi per eum, cui capitulum L a comis
94쪽
eommiserit, vel si capitulum expresse non commisit s saltem si unus eligat nomine omnium . ipsis praesentibus, qui , ratum habuerint ; praesertim in re fauorabili, qualis est electio, perquam prouidetur ecclesiae. glosan d.
c. icut.Terper rnum. Quomodo autem sit facie-da collatio numeri ad numerum. Zeli ad Eelum, & meriti ad meritum; Iate hic tractant. Innoc. O Abb. Nisi enim fieret ista collatio, non posset sciri, quis a maiori parte, numero; quis Alaniori parte, Eelo ; dc quis ab eligentibus maioris auctoritatis electus, fit maioris meri
QVI A ius eligendi in Ecelesia, est quid
spirituale. supra c virosancta. Et quoniam
laici non limi huiusmodi iuris capaces.c.causam. Aprorip. Nec alius citra Papam, potest eos habilitare ad huius in odi ius spirituale tenendum. d. c.sacro m. Ideo nec canonici, nec Episcopus possunt eos admittere ad eccle.siasticam electionem faciendam. vi in tex. v n- de si canonici fecerint electionem simul cum laicis, ex ad mixtione laicorum, qui sun t in capaces, ct in odium illos admitten tium. talis eis Iectio redditur nulla. Abb. hic num . . Et sic imputatur ipsis canonicis; quia illud, quod potuerunt, noluerunt, ct illud, quod voluerunt, adimplere nequiuerunt. c. cum Aper. deosc. d lig. Propter enim huiusmodi admixtionem, canonicorum electio, quae esset utilis, redditur inutilis. Butr. hic num. r. C u in e n im et ect io fit unus actus inseparabilis. c.pimi. deosA. delet. non potest pro parte valere, re pro parte non valere , sed contra communem regulam, iritali eam inutile vitiat utile. ghanc. rtile. de reg. iur. in 6. Et haec intes lige, quando laici admittatuntur ad coeIigendum, secus si admitterentur propter aliquam utilitatem Ecclesiae; ut puta, admittitur tabellio ad scribendum electionis processum,vel vocatur Iaici, ut defendant clericos electores contra schismaticos, alios ipsos impedientes,& fimiIla. ut in c. yota. principi bis.s R. 6s. ET IA M. si hoc habeat consuetudo.Qv I A talis consuetudo est contra Ecclesiasti am libertatem supra sacrosancta. Et non potest reddere laicos capaces ad possidenduimus spirituale. c. causani. Aprascr.
Ideo nulla temporis longinquitate defendi
tur. c.cum mira.decemlvet. Et nunquam prae cri
bitur. cdn. d. tIt. de consset. cum enim sit lacris canonibus inimica, est potius dicenda corruptela ;& ideo extirpanda . c. cumFener. d. tit.
NON si cit ad confrmationem electio, , quod sit facta a maiori parte capituli, nise etiam illa pari sit senior.QV IA ista duoe requiruntur copulatitae'
ad hoc, ut gesta per collegium sint valida, de censeantur facta I toto collegio; scilicet maior pars respectu numeri, de tam ocre spectu auctoritatis, Zeli, demeriti, tam eliis gentium , quam electigio n. hic OAbba u. tr. . ubi late prosequitur, quomodo illa probentur. Et quoniam tota copulativa redditur talissa, ex falsitate unius partis. c. r.e, ibi oloci. ct inter de rescript. Ideo ut electio fit valida, debete ste facta a maiori, dc saniori parte capituli. cei de his, ques.a ma. r. cap. crhupra c.quia propter. Vnde si ex eodem scrutinio fierent duae lectiones, una, maiori parte respectunia meri; alia 1 saniori respectu deli, dc auctoritatis,neutra valeret.glos n. OIIo Z.hic. Electio vero facta a minori parte, solu valet in casu electi nis concurrentis eum postulatione, visu r. ad Ariptum. Et quando ius maioris partis est deuolutum ad minorem ratione delicti perpetrati , parte maiori. Iur. c. congr. Sed pars maior praesumitur sanior, nisi contrarium probetur, ut is rex. Salgi.in d. c. i Iehu,quas.
P VBL ICAT O si rutinio , non pcllunt electoria
QVI A per actus praecedentes usquc ad
publicationem scrutinii in elusiue, es ei ores fecerunt quicquid ad eos spectabat, dcfuncti sunt officio suo . nam electio communis, quae debet subsequi, non est fingulorum, sed eapituli; dc requiritur solum pro forma, ut electio appareat communis. TU D ing nesi ct abb. hic num. 3. Et quoniam qua Dd Cialiis quis in talibus functus est officio suo, non potest variare, etiam si adhuc non fit ius alteri quaesitum.'g. caps tibi. April. in o. Ideo, licet nulla obligatio orta sit nominato, vel electo, etiam post publicatione scrutinii, antequam electus consentiat electioni; nam absenti ni
95쪽
DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE.
ossi ibi electores,publicato scrutinio,variare non possunt, ex quo per consensum praestitum in scrutinio, ct alios actus praecedentes, functi sunt officio suo. arg. c. intit. de s delet. Crab, hi d. m. s. verum ii publicato scrutinio, vota eligentium reperirentur aequalia, tunc possunt electores artare; nam non potest ex illo scrutinio , quantumcunque publicato, sequi electio; cum non consenserit in aliquem maior pars. argsupra. c. iapropter, dic. Ecclesia Sibi gl. siti. V nde cessat ratio huius tex. quod tanta lint officio suo. Et ex variationet nc nulla infamia irrogatur nominato, cum nemo habuerit maiorem partem capituli. Abb hianum. . Et ex hoc infertur, quod publicato scrutinio , potest minor pars accedere ad maiorem partem; q uia ex votis minoris partis non potest sequi electio, ct nullum ius est acquisitum nominato,ad quod fac. not.pergius .inc cum iniures r.eod.
SED compelli debent ad collationem, O electionem. Qui A ex quo negotium est quasi eaeptum per consensum praestitum a serutinio, necesse est illud confirmaret cet. Ist s. qm.ssmand. ubi quis tenetur consumare mandatum, quod suscepit. Ol. in commodato.ssuuiss.commo Adiuuari enim beneficiis nos oportet, non decipi. d. in commodato. Sin p. de commod c.ynic. Et quod semel placuit, amplius displicere non potest. c.horrendus. 3Tq. Et quq fimpliciter promittuntur H fine conditione soluuntur,c. nonsolum. 3'.q.8. Et quae non caepit, deliberet , quae est ingressa, perseuere a. Ruptiarum. t . q. i. Ideo tales electores merito sunt compellendi perficere, quod coeperunt. glos. s. hic. Et in hoc casu valet electio, licet non fiat in continenti: quia fraus, ct dolus eorum non debent obesse nominato. dglos huc Sita
non contradicunt supra c. quiapropter. Oc.ctimpos nitam, ubi habetur, quod post publicais
tum strutinium . debet sequi in cotinenti collatio, Spostmodum electio; alias electio protracta non valet, ut indictis iuribus. Nam illud procedit, ubicunque protrahitur electio ex negIigentia, ignauia eligentium; secus si eligentes differant in fraudem electi. d. glosiae. Tunc enim non debet mora electionem vitiare; nam no potest adiri superior, ut com pellat istos, publicato scrutinio, ad elige dum, .
quin mora interponatur. Abb. hu num. 6. Quis
autem fit iste superior, qui habebit compelle
re electores t Dic, quod ille, ad quem spectat
confirmatio, licet alias non sit ordinarius istorum eligentium; quia ex quo conceditur confirmatio, videntur concessa omnia praeis ambu Ia, per quae peruenitur ad ipsam confimmationem. O D. Andri
CASSATA electione per simaniam, etiam Peculpaeliali, non dispensat Episcopus ea vice cum rasito.
Q vi A si talis posset in ea voeatione ad dis
tam praelaturam eligi, vel promoueri, ex proximitate vitii videretur promotio vitio L.Fos. r. hic. nam ea, quae incontinenti fiuunt, videntur inesse. Apr. c.ossiti. Og cera pet. l. m. Et quoniam aliquando quis impeditur fine sua culpa, ne aliquid consequatur, dum tamen adsit causa urgens, propter quam ad id assequendum remoueatur. c. transmissa. des presb. Ideo propter grauitatem vitii simoniae. ut etiam eius malus odor, suspicio euitetur, prohibetur, ne talis electus possit tunc promoueri, donec per intermediam personam velectam fuerit purgptum vitium simoniae. d. glashic. Et quoniam non reperitur concessum Episcopis, ut possint in tali casu dispensare. Asilacnum. . ideo dispensatio tunc intelligitur eis prohibita .rinois r.inc.dudum .is a. .
sECV S,s electis libere refignauit . QVI A per liberam resignationem spon
te factam ante motam quaestionem , statim atque ipse audiuit,se taliter fuisse promotum, electum , eius innocentia aperitur, de ille malus odor simoniae remouetur.glosa hic. O c. pres i. q. S. Ideo cum eo facilius dispensatatur, concedendo Episcopis tunc dispensandi. cultatem , dummodo illud beneficium sita simplex. ut intex. nam circa maiora beneficia, in quibus cautius est agendum, Episcopii tunc dispensare non possunt, nisi ecclesiae utibias suaderet. Hos hic,OIo. Ans.col. 2. In omni bus autem casibus, in quibus dicitur Episcopum posse dispensare, inteIIige, dummodo non fit cum ipso commissa fimonia. d. c.praef. Resignatio autem tunc dicitur esse libera; fit excludatur omne pactum, respes expreiIas. nam de occultast Ius iudicat Deus. Butr. . hic in .
96쪽
ELECTORIBUS impediti, currit temptu possunt impedimentum tollere.
Qui A qui potest facere, ut possit condi
tioni parere, iam posse videtur. I. qui potest.jderet. iur. Et qui potest facere, re non facit, imputet sibi. leg. Labeo. f. de contrah. erit. Negligentibus enim iura non subueniunt. 1 non enim .sfex quid caus maior. Ideo ficut electoribus curreret tempus, si non essent impediti, ita debet currere, si possunt impedimentum remouere, & non remouenisses hi .m f. i. in d. hquipot. Si vero sunt legitime impediti, eis tempus non currit.gl hic; ne fine culpa iure suo priuentur. M.quia. de concessprab.
In Sexto. Cap. I. Statuimus. SI aliquid opponatur contra provisionem, electionem , vel postulationem factam ad personatum
dignitatem, velcanoniam, in personam, vel for-niaim ct ob hocsuerit appellatum ad Papam,
pellans, ct defendens, O quorum interest, . Aeobieci ionis intra mensem arripiant iter euias ad Papam a
vi A cum diuturnae vacationes e
etesiis fini periculosae; ct cum multi sepe interponant malitiose appellationem ad vexandum aduersarium, ad sub terfugium propriae culpae prolongandum. in . cap. cup. Ideo pro oportuno remedio contra huiusmodi mala , fuit assignatus iste terminus competens, ut intra mensem 1 die appellationis ad Sedem Apostolicam inter politae, iter ad illam arripiatur, ut si e S dictis malitiis obvietur, re appellans non nimis incommode ad iter statim post appellationem interpositam arripiendum, adstringa-
S I pars altera expectata per viginti dies post a
uentum alterius non penerit, in negotio procedatur.
QVI A terminus superius assignatus aditer post appellationem interpositam a ripiendum . non arctabat ad se iudiei praesentandum. Gemm. hic nu. i. Et quoniam erat conueniens, ut alius terminus ad hoc ast signaretur, ne pars, quae comparuit, aliam
partem nimium expectare deberet. Nos hic
rer. abs. Ideo statuitur, ut si alia pars non venerit intra viginti dies post aduentum alterius partis, in electionis negotio,non obstante cuiusquam absentia, per iudice in possit procedi ad quemcunque actum iudicialern, ae fi ille contumax e stet praesens. Archid. hic num. s. Debet tamen pars, quae comparuit, docere se obseruasse tempora huius cap. di petere, ut procedatur contra absentem, ut Iate hic per
NON probans, quod informavi opponit, condemnatur parti alieri in expensis.
I A cum ille, qui obiicit in formam,
tangat ius, quod clarum,dc indubitatum est. extr. V.quiapropter. non potest habere iustam ignorantiae causam . nam non licet claricis ignorare canonicas sanctiones. eor. cap. i. de conss. Et quoniam regulare est, ut victus, qui non habuit probabilem causam litigandi, condemnetur victori in expensis, tam ad indemnitatem illi seruandam, qui fuit in is iuste vexatus, quam in poenam temeritatis viis et i, qui causam non legitimam praesumpsit deducere in iudicium. cap.caeum. extri depaenu. O Bart. in I.s quust. depopt. Ideo cum iste non probans non possit legitime excusari, iuste in expensis debet alteri parti condemnari. vi intex. Oglose in cap. . Fen expensu. eor. de dolo.
NON probans, quod obiicii inpersonam,s a benesciis triennio Assensui. I A quilibet praesumitur bonus , nisi
probetur malus. cap. us extr.depraeludit. Unde qui non probat crimina, quae ob licit, videtur feci animo calumniandi. I per hi de accusat. Oglofa. in c. a.de calum. Et quoniam calumniatores sunt puniendi. c. i.d Iit.de calum. cum contraueniant diuino praecepto,
quo dictum est: Diliges proximum tuum, sicut teipsum, quem ipsi odio prosequi ostendunt, dum iniuste illi mala inferre perquirunt. c. non taetet q. s. Ideo talis calumniator in poenam per triennium 1 beneficio suspenditur. rt in tex. Quae tamen suspensio non e tenditur, nisi ad illa beneficia, quae iste obiiciens obtinet in ea ecclesia, de cuius electione tractatur.glos hic rer. bt n. O inst. O com
97쪽
DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE. 83x r perpetvapriuatus s. interim ad ilia mis uerit. Qui A supradicta poena suspensionis in
curritur ipso iure, cum te . hic loquatur per verba praeteriti temporis, dum dicit. Nouerit se suspensurn. Arihi d. rer ust. Et quoniam suspensus a beneficiis. si se ingerit illis, a quibus est a iure sippeiastis, efficitur irregularis. Tt veI inpae.i. de re iust . di c. . extri de cleri excom. Et propter elis temetri atem, S conis temptum, meretur bene siciis p petuo priuari, ut sic puniatur in eo, in quo deliquit. Archiae inc/qui. Disi. ii . q. s. Ideo etiam in hoc casu post incuriam suspensionem, imponitur poena priuationis. vlint x.
H AE paena lotum non habent legitim attat, eum calumnissum non fuisse. QVI A cessante causa, cessat effectus. e post
transi. de renunt. Et quoniam causa, ut Imponerentur hae poenae, erat culpa calumniandi, quae praesumebatur contra obiiciisentem, qui non probauit, ut dictum est superius. Ideo si manifestissimis constiterit documentis, quod obiicientem ii calumniae vitio causa probabilis, ct sufficiens excuset, rem uetur illa praesumptio, quae erat contra ipsum de calumnia ; ct sic poena, quae propter ii Iam imponebatur, debet cessare. ut intex. Qui enim non est in culpa, poenam non meretur.c. dis. dist. s. Et quoniam non stat per eum, ad quem pertinet, quominus conditio impleatur, perinde debet haberi, ac si impleta fuisset. c. cum nonstat. inst. deret. iur.
UOTA conditionalia, O alternatiua, Sincerta in electionibus reprobantur.
Qui A eligere, est aetiis legitimus. im de
fent coiv. c. solet. oegio infr.eod. c. t circa ver. elig. Et quoniam actus legitimi conditionem non recipiunt, neque diem. c. actis. inst. de reg. iur. nam in ipsis requiritur certus, clarus, ct liber consensus, qui per conditionem, alternatiuam,ct incertitudinem redditatur incertus, obscurus, ct non liber. glos in aeg. actus. Ideo talia vota in electionibus reprobantur. vi tu tex. O Archid. hic num. a. Si vero esset talis conditio, quae inest de sui natura, via; confero tibi talem eciae fiam, vel prae-endam, si vacat, vel si capax es; tMnc non
vitiatur legitimus actus ; quia talis expressio non facit actum conditionaIem, cum subm-teIligatur, etiam si non exprimatur. glas hi Wr.incerta. unde de tali conditione idem existimatur, ae si non fuisset apposita. l. candit lyde cond. Odemon'. ET habentur pro non adiectu.QVI A talis appositio in voto electionis
est contra iubstantiam liberi voti, quod debet esse in eIectione, ut dictum eo: Q-
perius, ct Gem. hic nu. t. Et quoniam .quae con traius fiunt, debent pro infectis haberi .ca qua contra. inst. deret. ivr. Et defectus format substantialis vitiat actum. l. non dub. C deleg. Ideo vota talium non computantur. Ied perinde habentur, ac si nullum nominassent. archi d. hic. rerpro non adiectu.ET recidunt inpure consentiantes.
v I A regulare est, ut ubi una pars coI-legii in aliquo actu deIinquit, tota facultas collegii deuoluatur pro illa vice ad aliam partem, quae non deliquit; ut sic illi puniantur in eo, in quo peccarunt, di isti possint
complere actum, ne ex altorum culpa remaneat imperfectiis. c.cum Uintoniensis. extr. eod. Oin'. de suppl. negi. prael. c. t. Ideo ex quo pars Illa deliquit non legitime dando vota, alia pars, quae legitime volat, totum capitulum reprae
PER hanc eun itutionem supplentur ea, que experientia probauit deesse in prioribus con tuti nibus editis ab aliis Summis Pontiscibus, ct pra- stertim ab Alexandro Tertio , pro euitanda distordia in electione Romani Pontificis.
QVI A ubi periculum maius vecrtitur, ibi
plenius est consulendum. pt in tex. Et quoniam prolixa Romanae Ecclesiae va. catio est periculosior, quam aliarum ecclesiarum vacationes. xt in tex. Ideo Summus Pontifex , qui etiam in reformandis vacationibus inferiorum eccle harum intendit, multo magis debet intendere , ct prouidere circa ea, quae expediunt pro euitanda discordia, quae posset Romani Pontificis electionem pro Ionia gare i ct ob id praeter statuta circa hoc ab aliis Summis Pontificibus, Gregorius x. per hanc suam constitutionem approbatam In Conc.
Lugd. multa in hoc supplet, di dispois nit. ptivi x. s. Hoc
98쪽
CARDINALEs, qui sunt prasentes in ciuit
te, in qua Summus Pontifex tunc defunctus cum Aa curia refidebat, tenentur expectare Cardin Ies absentes decem diebus pro electionesuturi Po
NIS Ut interdicta, aut Romana Ecclesia reisu. QVI A aicet electiones allorum priuatorum non reperiantur prohibitat fieri in huiusmodi loci si speciale tamen de Meesse in electione Romani Pontificis: propter eius praerogatiuam, ut in talibus locis tanto
tisicis ibi facienda. I A eum mors Summi Pontificis sit
per se notoria, sufficit Cardinales expectare, non autem est necesse eos vocare , ut fit in aliis electionibus inferiorum praelatorum, in quibus Hectores absentes sunt vocandi. elas hic ver. decem. Et quoniam prolixa vacatio Romanae Ecclesiae est multis plena periculis. ut intex. Ideo non assignatur Iongius tempus ad eos expectandum . quam decem dierum 1 die mortisPontificis; quod tempus datur non solum ad Cardinales absentes expectandum, sed etiam ad faciendam preparationem in conclaui pro illis, qui sunt praesentes. Archid.
DISPONITUR de clausera, destruitoribus, de cibo, cpatu, ct aliis obseruandis in conclaui. Qv I A per ea, quae hic statuu ntur, prouidetur necessitati Cardinalium incl usorum ict disponitur modus,per quem cito petaueniant ad bonamelectionem. U.hic. Per. ca
Papa mortuo extra fluam curiam,seu locum auis dientia cariarum, celebrari deui furari Pontiscis electio in Cinitali , in cui, mi ictu seu territorio es defunctus.
QVI A cum electio Romani pontificis fit
negotium principalissimum, eius digni ras non patitur, ut iri vilibus locis celebretur; praesertim cum in illis non possint commode exerceri ea, quae per hanc constitutionem cir
ca conclave, oc alia hoc negotium concera
nentia, disponiantur Arg.csat,ili princ. de restri' hoc lib. Et quoniam prolixa Romanae Ecclesiae vacatio est plena periculis. ris r. in tex. Ideo
eius necessitati non conuenit, ut ad rem otiores ciuitates pro electione celebranda proficiscariir; sed cum illa non possit iter in loco regulariter deputato , scilicet ubi Papa cum sua curia relidebat, debet fieri in loco magis apto, ct propinquo, ct sic in ciuitate capite illius districtus, ubi Papa est defuncturi a g. cap.
tu illius, in qua Romani Pontissu electio fuerit celebranda,auctoritate Apostolica ex hoc canoni, O approbatione generalis Concilii Lugdunenin, faciant namissa omnia observari.
Qv i A parum est iura condere, nisi fit,qui
eadem tueatur. vi ivetis. Et quoniam inhta casu no est alius praeter istos. qui pocsit praedicta tueri glos hic. v r. praesumant. ideo propter bonum publicum, in cliorum defectum qui non adsunt superiores, ficut est in eis Iectionibus inferiorum, qui possint electionem tueri, per hune canonem datur auctoritatas istis laicis, praemissa tuendi etiam contra clericos. dglos bico Francinnu. i. Et vide alios ea sus in similibus, per missos laicis propter binum publicum. in c.principes. ales. i. O cs qui dist. R Caeterum. OBTESTATUR Cardiuales, ut inelictioneR. mavi Pontificis deponant omnem privatum a 'ctum. V IA cum arbitrium , vel inordinatus
captiuat affectus, vel ad certum aliquem obligationis cuiusque necessitas adigit,eessat electio, dum libertas adimitur eligenis di. vi in tex. Et quoniam CardinaIes debent attentius pensare,quid eis imminet, cum agitur doeeueatione vicarii Iesu Christi, succe si oris Petri. Rectoris uniuersalis Ecelesiae, gregia Dominici directoris. Pr in tex. Ideo omni priuatae assectionis inordinatione deposita. Seu iuslibet pactionis, conuentionis, obligationis necessitate,nec non condicti, & intend i menti contemplatione cessantibus, non in se rectis procent conliderationis intuitam,vel in suos. non quae sua sunt quaerant, non commodis priuatis intendat; sed nul Ioarctante ipsorum in eligendo iudicium, nisi Deo puris, ct liberis mentibus nuda electionis conscientia utilitatem publicam Iibere prosequantur omni
99쪽
DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE. 8,
eo natu . & solicitudine ( prout possibilitas pati- num, apud eum deuotis orationibus in fistatur, tur id acturi tantummodo, ut eorum ministe- ut ipse qui concordiam facit in sublimibus suis. rio acceleretur vidis , ct per necessaria totius sic efficiat eorundem CardinaIium corda in e mundi prouisio, idoneo celeriter eidem Ecele- ligendo concordia, quod prouisio celer, confix spon in dato. ut in text. O vide Turrecr. in Sum. cors, ct utilis pro ut animarum salus exigit, clade Ecciat, et c. 3 6. totius orbis requirit utilitas ex ipsorum unania
ET cassat omnia pacta, obligationes, O iuramenta, initate sequatur. N in temque data, redacta essent de aliquo eligendo. PRAELATI autem in suu praedicationibus ipsos subdia
QVI A cum talia pacta, obligatio ne s.ct iurata tota hoc hortentur, O frequentiam orationum, menta sint illicita ut in text. nullatenus sunt sobseruantiam ieiuniorum indicant. obseruanda.- quanto extra de iureiur nam Deo magis est accepta transgressio iuramenti illiciti quam eius obseruatio.N in tex. Et hoc clarum est de iuramentis illicitis , de quibus Ioquitur hic text. de quibus etiam si Papa hic non dixi
fet, non tenerentur illa obseruare ; dicit autem, ut ipsi minus excusentur. An hid hic colisin. licita autem iuramenta an Papa possit tollere , videtexi.nct ind. cap.quanto. ct cap. veni .eod. tit ubi dicitur, quod in omni iuramento intelligitur excepta auctoritas superioris, re ideo Papa potest tollere,&cassa repromissiones iuratas factas inter subditos.d. cap. remaeri ossin cap conss.extra de rescriptis
MONET emnessideles ut statim audita Summi Pontiscis morte, em elebrent exequias. OVI A cum summus Pontifex rector univer salis Eccle iix non cesset pro comm tini utilitate laborare. si pra prox. S inprooemio huius libri. Ratio bene ii centiae postulat, ut in vita, ct in morte ab omnibus fidelibus pro eius fiat te Deus deprecetur. cap. risum e Oec. dis. i. de
tumcunque inuentione fidendum, quam de instantia orationis humilis, ct deuot et sperandum. N in texti Respublica enim potius religione. re officio, quam labore corporis cotinetur. cap.inqua .l, I st. S. Et quoniam in electione Romani Pontificis tractatur de viilitate totius orbis.ut in text. Ideo statuitur,ut in omnibus ei Uitatibus,c steri R. locis insignibus ubi primum de Pontificis morte certitudo claruerit 1 cIero, dc populo, solemnibus pro eo exequiis celebra
tis , singulis diebus, (donec de ipsius Ecclesiae prouisione indubitanter rumor pertulerit veritatem: humiles preces fundantur ad domia Ration. Iur. Pontis Lib. I. QUI A licet constitutionibus in corpore tuistis elausae non fit tolerabilis ignorantia ; de quilibet primmatur illam scire post duos men ses a die publicationis absque alia notificatione
ut not in cap. i. extra de consi. Tamen si dicta eo n. stitutio non est semper in usu, sed raro practica tur per temporis interualla; tunc debet intimari, cum casus euenerit ; alias esset probabilis ignorantia. Ambar. hic. ct Francus num. io. Ideo
tam salubre praesentis sanctionis edictum, praetextu ignorantiae negligi contingat, praecipitur omnibus Eccletiarum Pi aetatis; caeterisq; , quibus concessum est proponere verbum Dei, ut elerum Spopulum propter hoc specialiter fre. quentius congregandos in suis sermonibus ad
supplicum precum sust agi a pro celeri, ct faelici
exitu tanti negotij frequentanda, solerter horten rur; ac etiam ieiuniorum obseruantiarn(prout circunstantiae pensandae suaserint indicanti
Ap PELLI NT ES conini electiones pestillationes,velprouision , omnia, qua obiicere intendunt contra personam, vel formam, tenentur exprimere, O
iurare, quod illa credunt vera esse, Oea sepos pro-
OV l A ut circa electiones, postillationes, de prouisiones ecclesiasticas via malitiis (prout est possibile praecludatur, ne diutius periculose vacent Ecelesiae, vel personatus, dignita istum,&aliorum ecclesiasticorum beneficiorum prouisio differatur; praeter alias constitutiones super hoc factas ab aliis summis Pontificibus, fuit per hanc constitutionem Gregorii Decimi sancitum, ut supra dicta requisita in huiusmodprouisionibus adhibeantur. Nin text.S R PER non expressis, ipsi, vel adhaerentes eis,non all-dientur.
Qui A eum supradicta praecipiantur exprimi , ut malitiis, quae possent interuenire ad impediendam electionem, obvietur. N in text.bi Sinon
100쪽
Si non suerint juressa, sit contra praeceptum
Uegis,&ideo praesumitur malitia. arch.hic rer.alioquin. Et quoniam malitiis non est indulgendum csedes.exr.deres. Sed qui R. de sua culpa est Puniendus.cap. dis dist. s. Ideo tam ut obvietur malitiis in posterum, quam ut puniantur inpre. teritum, talib. interdicitur potestas, ne amplius Sponant circa ista.ut in tex. OGem. hic ins Et id si censetur de adhaerentibus, v de principalibus. ut in tex. nam qui adheret alicui, unus spiritus est
s. Et cohaerentia censentur sicut ea, quib. cohaerent c.volans eos.leg. Sicut agentes,&consentien tes pari paena puniuntur c. rotum. 2 q. i. Vnde adhaerentes debent seruare ea, quae in hac con- itutione continentur,sicut ipsi principales;&si hoc non esset, non praecluderetur via malitiis, sicut intenditi ita cor istitutio ; nam adhaerentes possent malitiose multa facere, & una via concederetur. quod alia prohibetur. quod esse non debetethic rer.adhaer. illi a. dicuntur posse ad hae Tere quorum intereti m caula, ct non alij. c.cum inur il l .extrieo Et Archid hi. .rer. adhar. FISI de nouo emergant,relperueniant, reipuperueniis
at probandifacultas. Qui A quae de nouo emergunt, nouo indige ni auxilio .c in .ext. e of del. OhdeaIate. f. de inter.act. Et quoniam tempore appella. onis interpositae, appellans illa exprimere non Poterat, cu de ipsis non posset cognitio vel probatio haberi glatshic. Per perue. Ideo tunc non est,
ipsis imputeiur,ut in posteru probandi facultas circa talia debeat impediri. Arch.inc res.n: Asir PER quo iurare debebunt. Qv I A per huiusmodi iuramentu remouetur illa praesumptio.q poterat esse, quod ipsi velint adhuc malitiose,pponere ista ex quo a principio diligenter inquirere debebant. ripen. hic Et quonia dependet a propria conscientia,an iste maIitiose opponat, vel non. Gem hic stip. Et quae occulte a conscientia dependent, aliter probari non possunt.ceas eo de excep. Ideo in tali casu statur proprio riiramento. c. i r ra.
ih r.extr defient excom. ct Archid. hic insn. ETATUTUM Innoc niti editum contra non proba tes, qua obtutumar inpersonam, rei firmam,in suo
OV l Am tali statuto ponitur poena deficientis in probatione. Vis r. c. i. hic vero ponitur poena non seruantis hanc formam in appellandogl.flv. hic. Et quinqconcordanti ascia totidem uifferentius inter d. c. i. (in quo habetur ialiud statutum Innocentu) hanc constitutione
Gregorii X. enumerat. m. hic. s n.Ideo cum haec constitutio non sit contraria illi, sed diuerasa; una non tollit aliam. I. vnit. C. de inurdotib. OI Papis .de minor. Cap.r. Auaritiae. ELECTI S ante consrmationem administrare non debet pcrst, rei per auum. QV IA ii electi ante confirmatione adminias rarent, postea de confirmatione non cu rarent, ne se submitterent periculo cassationis: maxime ij qui non habent consecrari. Et eo firmatio nil videretur operari, si administratione per electione haberent; ct non possent sic de facili remoueri, ii contingeret electione catasari.gl. lac. per. conser. Ideo, licet per electione acquiratur electo ius platurae, re ius administrandi, non in acquiritur exercitium praelaturae, vel admini lirationis, sed illud acquiritur per eo firmatione.rt not in c. nosti Sc qi al. ext eod. Et licuino debet ante confirmationem electus administrare per se, ita no debet per alium rimim. natalis faceret fraude legi,du obseruaret verba leagis, fingendose no adimnistrare tanqelectum, sed tanqoeconomum, vel procuratore; dc contraueniret menti Iegis, q intendit,illia nullo moedo posse ante confirmatione administrare. ut intex. Et ista vocatur fraus de uno cotractu ad abii contractum .na quadrupliciter fit fraus Iegi. Pri. ms de re ad rem,i.e. quando in fraude datur a. liqua res. Secundo de persona ad person a, vi cu quis sub persona alterius exercet usura. Tertio de uno cotractu ad alium contractum , ut eum mulier non possit donare aliquid viro, fingit illud ven dere ei. Quarto modo fit fraus de uno contractu ad altu, sed alio modo, ut cum mulier
non possit fide iubere, constituit se principalem d e bit ric em glassi .i n cap pleri , .q S.IN totum, Fri inpilrtem. QVI A ide iuris est de toto, P de parte. tquade solo siderei renedic rust.depaenidis. i. Ideo
sicut no potest talis elee ut adminiit rare in totu, Ita nec in partem ; cum non sit maior ratio
de una parte quam de alia; dein quacunm se im misceret, gereret se pro administratore glossia ver pro par e, O Archiaerer.perse. SUB quocunque colore.
v I A quocund modo talis se ingereret, fa
ceret fraude legi;quq intendit, ut nullo mordo electiis administret ante confirmationem,ut dictum est superius. Et quonia malitiis hominii non est indulgendu . Nintex. Ideo ut remoueatur ista fraus, 2 auaritiae ccecitas, ct damnandae ambitionii improbitas inuenerant, hic clarius stata