Rationale iuris pontificij, quinque libris distinctum. Auctore Io. Baptista Viuiano Vrbinate ... Opus, in quo omnium, quae a summis Pontificibus constituta sunt in libris Decretalium, Sexti, Clementinarum, & Extrauagantium, viua & fundamentalis ratio

발행: 1628년

분량: 331페이지

출처: archive.org

분류:

61쪽

DE POSTvLATIONE PRAEL ATORUM.

Liber Primus. Titulus Quintus.

DE POSTULATIONE PRAELATORUM. In Decreta, Cap. I. Ad haec.

IMPOSTULABILIS , qui violat interdictum.

OViri secundum Apost. t. ad Cor. Qio.

Papa debet esse promptus, inobedientiam omnem ulcisci. Nil enim o hedientia prodesse videretur humilibus , si

contemptus contum Icibus non obesset ii vnde iuxta canonicas se retiones, quaedam sunt culpae , in quibus culpa est relaxare vindiaetam .rt intex. Et quoniam ille, qui violat interdictum, contemnit Petri claues, dc ecci fiasticam laedit potestatem. c. in. de excess prat Ideo in eius poenam statuitur, ut sit suspensus ab officio, beneficio,& omni iurisdictione. .cfln. Et quod tanquam indignus non possit Postulari. Nin sex

Cap. 2. Gratum. I postulationem cassatam vitio persona imo-uat, est eligendi, O istidi potestate praua

Qvi A priuilegium meretur amittere,qui

fibi permissa abutivir potestate. c. cum I lorum. desent. excom. Ideo cum Isti,qui in is nouant electionem , vel postulationem de persona indigna, ct iam callata, scienter abu gantur potestate eis permissa, merentur illa Privari. N in tex. vr. cprox. Sunt autem priuati ipso facto, vel sunt per sententiam priuandi, secundum quod in iure, ubi de tali electione. dc postulatione tractatur, hoc exprimitur. glos vers mare,ctibi Abb num. P .s r. in c. rex. In casu autem huius tex. intelliguntur priuati ipso facto. Abb. hic num. t. Ita enim exprimitur, ut qui scienter indignum elegerint ea vice eligendi potestate nouerint se pri-Datos. r intex. Sc. cum in cunctis. Delec . quod cap. ad postulationcm extenditur, quia per postulationem peruemtur ad electione ni glosi ad rer priuare. Secus tamen eli, cum postulatur illegitimus, ut dispensetur cum eo, vel ut legitimetur. S similia. dglos nam tunc recurritur ad superiorem pro gratia obtinenda de

eo, qui non pote it eligi propter defectum, non autem Propter vitium inibin Sum. talistit. s. quid sit. Tunc enim non est abusus po testatis, sed proprium postu Iationis. Postulatio enim describitur, quod est petitio gratiae per capitulum a superiore facta de eo, qui eligi non potest, non propter vitium,sed propter defectum, qui tamen postulatum non Omnino inhabilem reddit ad praesidendum Eceleliae. Η. . in aes . quid sit. sicut electio inniaritur iuri ; cum sit alicuius personae ad praelationem, vel societatem fraternam canonice facta vocatio. ut not. in princ ca. Dic. O triglos Fer. Pera. eod. iii I. in o. O Abb. in rub. huius tit.

Cap. 3. Bonae. it. I.

POSTULATIO, per quam priuata, rei minor utilitas, communi, res murirefertur, admitti non debet.

Qui A bonum publicum, di quod magis

prodest, est melius, quam priuatum, ocquam illud, quod minus prodest. Ari . g.POL c. q. Et ad illud superiores praecipue respic re d ebent. capsu . . q. i ct Ara t. i. pol c. 3. O . Et quoniam postulatio quo ad effectum recipit vires a gratia superioris. ut not.Apr. in c.prox. Ideo in ilIa admittenda superior speciali utilitati communem, de minori maiorem praeferre debet. vi intex. Personata mea priuata non tenetur prafferre bonum publicum suo priuato, si bonum priuatum non M. eluditur sub publico .glos hic. rra. i. nmunem. Nam priuatias Don tenetur ad noe ex officio, si cur tenetur superior, det prxiatus. Abb. hic m.

M. Et prima charitas incipit a se ipso. cap. cua

NE C illa est admittenda, qua fit a minori parte collegii.

QUI A in actibus Collegii ct Universita

tis regulariter praeualet, quod fit a maiori, & saniori parte illius. M. i his, Prasiami. par. cap. nam censetur factum ab omni bus, nisi minor pars rationabiliter contradicat. d. c. I . Et quoniam praesumitur pro maiori parte quod iit ramor. csn. d. ret. Ideo postu latio facta a minori parte, non censetur facta

a toto Collegio. N ob id a Sede Apostoli ea

non cosueuit admitti. xt intex. Ad hoc tamen . quod actus gestus ab una uerlitate valeat, oportet quod duae partes vocandorum sint in capitiato ; nam potentia capitulantis consistit in duabus partibus. l. nulli. dileg. plave. s. quod isseruermura nom. Ualet autem polica quic-

G a quid

62쪽

sx LIBER L Ti

quid facit malor pars illarum duarum partium. Et intelligitur hoc modo. d. c. i. de his, quaest. Sed si aliquis de Collegio fuit contemptus , de non vocatus, potest facereactum retractari , quantuncunque fit factus 1 maiori. parte. Abb.in'. inc prox i. ii

Cap. q. Bonae. il. t. ARCII IEPISCOP VS in archiepiscopum postulatur .

Qui A ille postulatur ad aliquam Eccle

siam, qui propter aliquod impedimentum non potest ad illam libere eligi,&assumi.rt nons .inc.gratum. Et quoniam Archi episcopus non potest ad aliam eligi, vel astumi, cum sit alligatus illi, ad quam spirituali matrimonio iam est coniunctus. c. inter corp.de transi.*is. Ideo, ut possitad aliam a Tumi, est postulandus, ut Papa absoluat eum ae vinculo,. quo priori Ecclesiae est alIigatus, th et Iicenistiam tribuat ad aliam transeundi. ut intex.

ET ex quo postulatio prastentata est Papa, non post sunt postulantes ab ea recederet sed debet superioris ii dicium expectari.. QVI A per praesentationem factam superiori, postulates declararunt,quod quan tum ad se iam postulatum approbauerunEglos hic. vem illuderent. Et quoniam si pocsent ab ea recedere, Papae frequenter illude

rent, ct mciiciun. um e R eorum arbitrio pendere videretur.ri intex. ideo ne postulan

tium actio fit superiori in ludibrium . statuita cur, ut non possint , praesentata postulatione recedere ut intex. Sc luet.&σι τCap. s. Postulationem ..

Quia per postulationem huiusmodi non

est alicui aliquod ius acquisitum. vi imtex. Ideo nullum praeiudicium irrogat superior,illam non admittendo. Abb hic nu. T. Et hoc prae cipue, quia talia postulatio non est valide facta. Abb L nu. a. nam quando est valida , licet superior non cogatur illam admittere; iniuriam tamen videtur facere postulato,

si fine causa reiicit eum.giosi hic, di abb. supra

POTEST tamen despeciali gratia admitti Qui A cum potiulationis admissio, tota depe udeat a gratia superiorii, Pt Boisi P.

in gratum. Sicut quando postuIatio fuit faeis in concordia, dicitur recipere vires a gratia generali superioris illam admittentis; ita, quando non est facta in concordia, si superior vult illlam admittere squod potest, cum di sua voluntate dependeat) dicitur admitti ex gratia speciali. Ab hicn et Cap. o. Et si .. E PIS C o P T S non est eluendus ad aliam dignitatem, sed postulandus. Qui A per electionem initiatur matrimoniale vinculum spirituale inter Ecclesiam, dc eleetiam. c. . de transi. visi. Oc cum intende et . Et quoniam Episcopus iam habet coniugem, scilic et, priorem Ecclesiam. c.inter.de tranu .visi. Ideo non potest consentire in aliam coniugem; nam committeret spiritualiter adulterium. c. sicut. m. q. i. Oportet ergo, ut prius absoluatur ab illo vinculo matrimoniali , antequam aliud matrimonium initiet cum aliaeecl. M. ut intex. Et lic debet postulari, quia postulantes non consentiunt in postulatum, ut in sponsum; Et fimi I iter postulatus. Sess solum Petune, ut ab illo tollatur vinculum, do defectus. Abb. hic num. R Et si iste, postulatus nollei e insentir ad relinquendam priorem ecclesiam, de aliam acceptamdam, posset inuitu er Papam ob bonum publicum transferri; quia ecclesia uniuersalis est unum corpus mysticum; unde ex quos mel consensit episcopari in hac ece Iesi avnitaueri alti non potest rei istere Papae, si pro bon, publico vult illum transferre ad aliam ecclesiam particularem ; quia solum hic alteratum locus, non autem dignitas respectu ecclesie uniuersalis. c. scias. r. q. t. In aliis vero, si nunquam quis fuit promotus in Episcopum, nomvidetur, quod possit praecise compelli ad aeceptandum episcopatum , ni se pro bono publico, quando non reperitur alius aeque id neus ; quo casu peccaret electus, fi non acceptaret dignitatem. Abb. hic insn. ct Io. Ans. imc. quamst.de elect.in s.

In Sexto. Cap. vni c. Perpetuo .. PERPET Z O edicto prohibentur elut es, aut postulationen sub aliqua ex his quatuor formuseri, scilicet, elucrpostulando, postula eligendo. eligo postulandum,postilla eligendum Qv I A ex his formis, nec vera electio,ne vera Post uo resultat. sed potius libi

inuicem

63쪽

DE POST VL ATI ONE PRAELATOR v M.

tmiicem aduersantur. xt in tem nam qui eli- sit . dicit eum, quem eligit , nul Iaem habere defectum; qui aurem postulat, fatetur postu-Iandum habere defectum ; ct sic est eontra .rietas in ista commixtione formarum, glos hic. NT. eligo, di Gemin. num. ter. Et quoniam duo contraria non possunt esse simul. l. hac verba. f. de vera gra. Et quaecunque tanquam affirmatio, , negatio opponuntur, necesse est, atterum eorum esse verum, alterum esse falsum. Arsi. in pred. cap. de opposit. Ideo istae formae electionis, ct postulationis commi tae, quas perniciosa curios tas ad inuenerari. tanquam absurdae , ct nihil concludentes, hae constitutione repelluntur, di perpetuo prohibentur. Nin tex. f. Ter.aduersentur.

PRO IMBE T UR etiam seri sub aliis duabusfor-mu silicet, eligio inpostulandum, postulo in elugendum: Qui A istae duae formae rem imperfecta trefignificare noscuntur, vi in tex. nam cum

gerundia habeant idem significatum eum in finitiuo cum adiectione prspositionis, quando dicitur, postulo in eligendum, ct eligo in postulandum, idem est ac dicere, postulo in ad eligere,id est, postulo in hac via, ut ad

electionem venire possim. Io Amnach. hic unde nec electionem per se, nec postuIationem important. Gemin. hic nu. 6. Et quoniam postu Ianter, dc eIigentes debent exprimere eo-llum intentionem , aIias non censentur nec postulasse, nec eIegisse. ut in rex. Ideo etiam ia hae duae formae tanquam absurdae. ct nihil concludentes in postulationibus,ta electioni-hus prohibentur. Gem . n. 6

Er si contrarium fuerit factum, eo ipso est irr

QVI A haec constitutio non ta Ium prohibet huiusmodi formas, ut qui contrase cerit, censeatur venisse contra legem; lid etiamvlterius procedit, decernendo illas esse ipso iure nullas. ut in tem per quae verba non solum infertur, quod actus gestus contra regem fit per exceptionem annullandus, sed fignificatur, quod fit ipso facto nullus. pinor.m Clement. i. in Fn.de rescript-TROII I B ET V R etiam hac formae, siluet, eligo, Spostulo,prout potest melius de iure pinu

UIA haec forma incertitudinem cor tinet. yt intex. Et in postulationabus, re electionibus vota incerta sunt reprobata. ut dictum est superius, ct habetur inca. a. mst tu.

NI ST probabiliter dabitetur, an quo sit eligendus, aut postulandis, Qv I A probabilis dubitatio exeusat, si

ut probabilis ignorantia. Aichiae his.vera dubitatur. Ideo ratione probabilis dubii Iiquid admittitur, quod alias ex sui natura non ad misteretur. glashic re robab.

sego casus clectus, ct postulatus, tempore conflensis alteram viam eligere necesserio tenetur, lectionustisset,pes postulationis. QVI A cum iste non possit, nisi ex una talium viarum ius habere .c. utqui duas. instit. prox ne cum ipsius Ecclesiae, vel sui aduerasarii, si quem habet, discrimine in incerto vagetur a iura voluerunr, ut laum decIararet consensum, per quem cognoscatur, qua istarum viarum uti velit. vi in tex. Od. c. N i. Et

iste consensus est intra mensem ab ipso praestandus a tempore praesentationis huiusmodi electionis, ta postulationis sibi faetasne ecce- Ea diu propter vacantiam praelati , patiatuet detrimentumcquamst.im.tit rex. st a clecta,ad alteram redire neu poterit

Q viA per electionem unius,alteri renum

clare , sibique ius eae ea non competere, profiteri videtur. s. ut qui. Ideo electio unius. praeiudicat alterr. fo n. hic.

Dispendiis

MINORES viginti septem annis . secviam se O mendicantes religio , ad certae eccletias prohibentur ollatari.

Viri per postulationem illorum,qui

minus tempus habent, varia dispendia, Sc pericula solent ecclesiis euenire. N in tem Ideo ad obviandum huiusmodi periculis, statuitur, ut ilIe, qui vigesimum septimum annum non attigerit, ad cathedr iem, nec nore professores cuiusuis mendicantium ordinis, ad inferiores cathedralibus ecclesias, ac monasteria extra suos ordianes, postulari perpetuo pro hiabantur. xt in texis

64쪽

M LIBER L TI

E r puniuntur tam ostulantes, quam postulati.QVIA cum ambo huic constitutioni contra ueniant. vi in tex. ambo pro eorum

culpa, poenam merentur. tap. qui ea. dist.s8. Et sunt praesertim puniendrin eo, in quo peccariant. cap.inter excesibpralat.

DE ELECTION E, ET

ELECTI POTESTATE. In Decreta l. Cap. I. NulluS.

ECCLESIAE colle satae non debet provideri depralato per cellationem, seu prouisionem; se per electionem canonicam Andam per ipsam collegium.

rium corpus,cuius praelatus est cap ut, ct canonici sunt membra ; S ad istud corpus spectat gubernatio negotiorum eccle liae. c.nouit.de his, quaesunt a praelat sine cons. Et quoniam ille est praeficiendus in praelatum, qui magis ecclesiae possit prodesse. inst. cap.

cum in cunctae. Et de necessitatibus ecclesiae melius censentur informati ipsi de ecclesia, quam alii. argum.ι. quotus. detesta. Ideo ubi agitur de prouidendo de capite, quod praecipue habeat curam ecclesiae, non ad alios non informatos, sed ad ipsa membra, quibus sunt notae necessitates propriae, ct ecclesiae, decet electionem spectare. iit in tex. Sc. ea, noscitur, erit .de his, quas. a prael. Unde ii aliter quis ecclesiam collegiatam adeptus fuerit,praesumi.tur, quod per ambitionem, di cupiditatem iIIam habuerit . ut in tex. Et hoc procedebat Olim, antequam Summi Pontifices sibi reseruauerint potestatem prouidendi etiam de ec .elesiis collegiatis. Hodie enim virtute reseris uationis, electores non conferunt ius, ct sic cessat illa praesumptio. Et ubi Summi Pontifices sibi reseruant collationes, per alios de illis ecclesiis prouideri non potest. Prodest tamen multum testificatio canonicorum et quia Papa facilius mouetur ad prouidendum et , in

quem concurrunt vota eorum. Abb. hic num. . Quo modia autem ex temporum, di constitiationiam varietate, fuerit beneficiorum dinpositio variata tractat, in c. quamquam rcr.d Loluetur. hoc tit. in o. oeabae hic nu. io

Cap. 2. Osius. ELECTUS ad clamorem populi, non debet persu-

morem confirmari.

Qv i A in populo reperiuntur multi viIra.

non habentes synceram fidem, qui praemio, di mercede possent corrumpi ut in ecclesia clamarent, ct talem petere viderentur. Nintex. Et quoniam huiusmodi fraudibus eli obviandum. mi tra. ideo prouidetur, ut ite electus non confirmetur. vi intex. O c.

s ergo. r. q. t. Praeterea ius eligendi praelatum,eli quid spirituale, cuius Iaiei sunt incapacesis inst. c. ni sana. Ideo etiam ex hac ratione nor valet eleetio praelati facta a populo laico. Dinocra. hic. Sed licet populus non possit sibi eligere praelatum, potest tamen electioni factae consentire. cap. plebs. cum tribus seqq. dist. 53. adeo quod electio, in quam populus non consentit, potest irritari, ii ex illa sequi scandalum videretur. c. i. Olbiglafi .dist. 62. Et ex urbaniatate potest introduci,quod canonici non procedant ad electionem prius, quam denuncient principi loci mortem praelati , petant ipsius assensum in electione futuri praelati. are. c. lectis. Ast. 63. Posset enim princeps obiicere contra electum, quod est sibi suspectus in regimine, nec tenetur admittere praelatum, det quo non possit confidere, ne forte reuelaret aduersario secreta regni. Innoc. in c. super hu. de accusat. O Abb. Apr. in cap.prox. nu. I. Est tam era attendendum, ne malitiose principes aliqua opponant propter aliquod iniustum eorum interesse, quo casu ipsorum contradictio nota esset admittenda. Innocan ec super hu.

Cap. 3. Postquam.

ELECTIO canonica confirmanda est. v I A per electionem acquiritur electo ius praelaturae, di ius administrandi; per

confirmationem vero acquiritur exemcitium praelaturae, ct administrationis. glosi in c. quanto. dis. 63. Vnde postquam electus consensit, non potest ei ius suum auferri s nec potest ab illa electione recedi. dglos i. Et quom

niam ecclesia pateretur detrimentum, si electus non exerceret ius suae praelaturae. inst. c. cum in cunctis. Ideo postquam est canonice electus, de bet confirmari, ut possit actu eces liae dei eruire. c.cum inter.=c.vepro defectu . inst. eod. unde confirmatio est necessitatis, licet electio 1 principio fuerit voluntatis: Canonici enim non tenentur eligere certum, sed po sunt clitere, quem volunt, dummodo ido

neum

65쪽

DE ELECT. LT EL

reum .imc.qiuapropter Sed superior,ad quem spectat electionis confirmatio, tenetur ex debito electionem confirmare, ii nihil impedit electum. Hinc est, quod potestas confirmandi , seu instituendi pertinens ad Episcopum, transit ad capit usum, sede vacante. ut in c. cum clim de maior.Sobed. Sc. a.de institut.in s. Secus est in potestate conferendi, seu eligendi. N in c. rmc.nesederac. in o. dic a e ret eo lib. Nam diuersitatis ratio est,quia confirmatio, seu inuitutio est necessaria, ct nullam liberalitatem Luperior in ea exercet, sed utitur iurisdictione necessaria; collatio autem seu eIectio est li-hera, ct computatur inter fructus, qui non transeunt ad capitulum, sede vacante,& ideo

nec ipsa transit glo n. in c. res, deprab. Oabb. hic nilm. . DEBET tamen Apreior, ante confirmationem in quirere de conmersatione, O vita electi.

QVI A nihil est, quod ecclesiae Dei magis

officiat, quam quod indigni assumantur praelati ad regimen animarum. cap. nihil inst. eod. Et quoniam sicut digne electus .est confirmandus. ut dictum est superius ; ita indigne electus, est reiiciendus. d. c. nihil. Ideo nemini est per superiorem cito manus imp nenda, nec electio statim confirmanda, sed an electus tali honore sit dignus est diligenter

examinandum. d. c. nihil . oe ibiglos per.RO. Sc n eod. in c. V B I fuit conversatu . Qui A vicinus praesumitur scire facta vi

cini. c.quosdam .de praef. Ideo ut verisimiliter possit haberi certa notitia de vita, ct moribus electi, inquisitio eius famae est facienda in loco,vhi ipse est conuersatus.n in tex.

Cap. g. Significasti.

ELECTO in Archiepiscopum Sedes Apostolica paLuum non tradet, ns raus protei Melitatis, O

obesisutia iuramentum.

QV I A per pallium confertur pIenitudo

pontificalis officii, di nomen archiepiscopale. c. nisi de auet. ct upat. Et quoniam omnis Christi actio debet esse nostra instru cti . c. Deis. 2.q. i. Et Dominus noller Ie sus Christus,qui, cum ovium suarum curam petro committeret, conditionem apposuit dicens: Si diIigis me,pasce oves meas. Si consciisentiarum factor, ct cognitor secretorti, conditione hac usus elisnec semel tantum, sed de secundo. usq; ad contristationem; quaP

ECTI POTESTATE. A

pam solicitudine oportet tanta Ecclesiae praemlationem imponere fratribus, quorum conscientias non videt ut in rex. Ideo cum a Sede Apostolica Archiepiscopus suae insignia dignitatis exigit , quae a beati Petri tantum compore assumuntur, iustum est, ut ipse quoque Sedi Apostolieae subiectionis debitae signa soluat, quae ipsum cu beato Petro, tanqua membrum de membro habere, dc eat holici capitis

unitatem seruare declarent. Pt intex.

Cap. s. Qui a.

SI sibi alitiis ad rmonem Ecclesia reuersus, g

tur in Episcopu m elictio non tenet.

Qv IA ut electio fit valida. debet fieri de

illo, qui non habeat defectum, dc impedimentum ad exercendam dignitatem, ad quam eligitur. Pinat in c. vnic.s r. tit. Prox.in 6. alias, si habet defectum, non est eligendus , sed postulandus. cetratum. d. tit. prox. Et quoniam ille qui fuit schismaticus, est impeditus .ec inhabilitatus propter illud grauissimum, dc notorium schismatis crimen, vi non possit amplius adni inistrare sacramenta sine dispensatione. c. sn. de tempor.ervin. O c. nos. Olbia syn dis .ir. Ideo electio facta de tali, eum

sit fa cta de inhabili, non tenet. vi intea.di infra c. innotuit. Et quando dicitur, quod post poenitentiam quis efficitur nouus homo, ct non debet in eo inspici, quod fuit. cferrum. dis. o. sic videatur, quod cum iste ut reuersus ad unitatem ecclesiae, non debeat impediri, qui ripossit de iure eligi. Respondetur, quod illud habet Iocum quo ad Deum, S etiam quoad ecclesiam militantem in paruis criminibus; sed in magnis eriminibus, quo ad ecclesiam militantem non habet locum; nam etiam post peractam poenitentiam de talibus, ille remanet irregularis ob delictum, quod scandalia uit. Butr. hic m m. s.ctabb. num. 6opide S. Tha.

S ED ex discnsationepotest confirmari. Qv I A talis inhabilitas est introducta, iure politiuo. d. s. nos consuet. O ibi glossn. Et quoniam in iis, quae sunt de iure positivo Papa potest dispensare, cum sit supra illud. c. proposivit. di ibi glos persupra ivi. de comessprab. Ideo per consequens potest talem electionem confirmare ; hcet regulariter electionem nullam Papa non confirmet, sed ilis Iam irritam denuntiet. s. innotuit. in nece Ca

66쪽

LIBER I. TITULUS v I. Cap. 6. Licet.

ELECT T S in Romanum Pontificem a duabus

partibvi Cardinalium, nulla exceptione obstan .

te, est Papa. v I A electio Romani Pontificis spectat

ad Collegium Cardinalium. cap. Inn m.

Damiust. ybi. iii' eo . in s. Et qkoniam in actibus collegii illud, quod fit a maiori

parte, censetur factum a toto Collegio. c. t.

de his, qua sunt a mai par. cap. Ideo multo magis debet censeri tactum ab omnibus illud, quod fit, duabus partibus, apud quas intelligitur esse potestas uniuertitatis, etiam in illam congregando. Butr. hic num .i8. O abb.nu.i . Speciale autem est in electione Romani Pontificis , ut non sufficiat maior pars , sed requirantur duae partes; quia post eius electionem non potest ad superiorem haberi

recursus vim rex. Et ideo dum eligitur,conis

firmatur , ct statim habet plenam. liberam administrationem elo .hic. Quod non est me lectionibus aliorum praelatorum, in quibus,

si est aliqua difficultas, debet per superiorem

ante confirmationem examinari. Ttnot.supinc postquam. Ideo in illis non mutatur commv. nis forma, ct necessario non requiruntur duae partes, ficut requiruntur in electione Roma ni Pontificis, vi in tex. In cuius assumptione propter grauitatem oneris, cum maius periculum vertatur, plenius est consulendum. d. c. ubi. eod. in 6.3Possunt tamen Cardinales

conuenire, ut electus a maiori parte sit Papa; quia ille, qui sic electus est per istam condientionem specialem, non tantum 1 maiori parate eligitur, sed a toto Collegio, qui dedit hane facultatem illi parti . sicut a toto Collegio dieitur electus ille . qui a compromissiariis eligitur. inst. cap. in causis. Composte . hic in . qui

tamen putat ,quod, uno contradicente . non

possit compromitti, nec ordinatio ista fieris quia in re commutii potior est conditio prohibentis. I. Sabinus scommvn. divid. Nunquid autem vox electi debeat computari in numero vocum eligentium I distingue, quod, aut fit electio per scrutimum secretum , de

vox sua non computabitur innumero , quia

eum ipse ignoret, an fuerit electus ab aliis, non potest dicere: eligo me ipsum; nam tunc tanquam ambitio A esset repellendus. Sed si electio fuit facta per scrutinium publicum, ita quod quilibet exprimebat votum suum,

tunc vox elaeli computatur ita numero, quod

intellige, quando prius fuit electu tab aliis. stipse consensit illi electioni; nam tunc non potest diciam hitiosus cum non oriatur a se .ctast vocatus di fratribus. Et est speciale in Papa. ut quandocunque in serutinio publico . vel secreto consensisset in ali uin, dc postea viderisse electum ab aliis, possit recedere ab electione, quam fecit, & accedere ad electionem de se factam ; nam in el: et ione Papae admittitur variatio per accessum. Abbhun. s. Et in quantum ad duas partes Collegii, quod debeam esse praesentes; conclude tam de iure ciuili,

quam canonico;quod ad hoc ut valeat, quod agitur in aliqua uniuerfitate. oportet, quoaduae partes vocandorum in t praesentes, ut ire

iuribus adductis hic per olos per. oeciale. Et quicquid , maiori parte illarum duarum d terminatur, tenet. lv. quod maior.g ad muniis ci p. ct c. i. de his, questunt a mai. par. cap. quae iv.ra debent sic intelligi s de hoc communiter tenetur legistis. N not. glos in L plane. f. quod

cuiusque uniuer. nom. cir Bart. in I. omnes ide i sit. S iur. Sed de iure canianico dubitatur, mirum requirantur necessario duae partes, si multi vocati noluerunt venire, de quo videin c. cum nobig. O cap. in causis. in p. eod. Et d e imre canonico certum est, quod si contemnatur Unus, qui debebat vocari, potest facere . cassari quicquid fuerit actum pertotam uniuersitatem. c. bene it t. ct c. quod Aul. inst. eae Et quo ad Cardinales, tenent hic Doctores. quod sufficiunt duae partes praesentium, diam.

modo alii fuerint expestati iuxta c. rhi peri.eod. in s. Vnde non est necesse, quod consentiant

duae paries omnium Cardinalium; sed praesentium iri conclaui. arg.c ea mim. s. hoc ius. lo.

q. t. O Abb. hic n. id. Et est sciendum, quod suis per electione Papae emanauerimi quinq; iura.i Primum ius antiquum sede quo in c.si quu P

nouum huius capituli. Tertium fuit magis nouum in quadam extrauaganti Innocentii Quarti, quae incipiebat: Frequenter. ct hodie illa en sublata propter compiliationem Sexti . Quartum fuit aliud ius magis nouum ut in c. rbi peric. t r.eis in o. Quintum fuit ius

nouissimum, quod habetur in Clemen. Ne Romani. infr eod. Et nulla exceptio admittitur contra eleetum , duabus partibus Cardinalium. vi in rex. quia ex tali eiectione eleetus consequitur ius. re plenam, ac liberam ad .

67쪽

DE ELECT. ET ELECTI POTEsTATE.

opponitur contra petentem . eum sit actionis

exclusio. cap. t. de ordinaeogn. Cum enim electus sic in Papam iam sit adeptus plenum ius, nihil petit. ut superius dictum est. Potest tamen contra eum excipi, ct accusiari de haereae glos . hic versic absque , quia ius Papatus non

cadit in haereticum a nam cum haereticus fit extra eccletiam, non potest esse eaputeeelesiae. Abb. hic nam'. undecimo. Et siccum in tali. casu sit incapax, non potest diei,quod sit ius adeptus,nec quod possitillud retinere. Abb.

, EL E C T U S autem a minori numero gerens se pro Papa,incidit una . umsibi adhaerentibus in paenis

hic contentas.

Qui A cum talis electio sit irrationalis;

fuit per hanc constitutionem sub poena excommunicationis, staliis poenis dam natae vi in text. Quae constitutio huiusmodi contra uendentes ligat; nam Papa potest constituere etiam super electione sui successoris .ec super explicandis post mortem suam. Et hoc procedit ex potestate sibi a Christo tra, dita . dum in persona Petri sibi dictum est:

Quodcunqueligaueris&c. Matth. cap. 6. Et, exponuntur illa verea, Quodcunque ligaueris,scilicet, per statuta, vel praecepta. rt notat. Innoc. in cap.quanto. de consuet. Et pondera nis. dum est illud verbum, Quodcunque, quod .est v niuersaleaffirmatiuum s nihil enim excludit dum dicit. quodcunque.rt rare . iRo- . man.ds. iv. ct capselitae. de maior . O obea. Et in

-dicimus, duas esse claues Petri per unam si .gm lacatur Pote itas, per aliam d iseretio siue scientia .ut not. in cap i .cumsae dist. et o ct cap n. derectisprat. Non tamen Papa potest eligere successorem, ut not glas cap. apost , hae n. s.qvas l. i. SIoan. Anumhu, O archid in c. si transitis. dist. s. Et tenetur hoc communiter per Doctores: oc est ratio,quia effectus huiusmo.di electionis refertur ad tempus, quo non est futurus Papa,l eum, qui j de iuri dict.oin n.ivdic. Sed constitutio, quam facit super electione, ad mittitur,quia prouidet futuris standalim, in casu, quo alius praeter eum prouidere non potest. Posset tamen Papa dare potestatem alicui praelato eligendi tibi successorem .utinc petis . q. o. Et tunc fit electio auctori tate Papae,& non propria. Abb.

hic num. et

Ration. Iur. Pontis Lib. i.

Cap. . Cum in cunctis.

ELECTIO ad episcopatu era debet dedignoscientia, moribus, atate, o quod habeat trige

mvmanuum completum.

Qui Abeum in cunctis sacris ordinibuti

ct ecclesiasticis ministeriis , sint aetatis maturitas, grauitas morum, littera isrum scientia inquirenda. ut in text. MuIto fortius in Episcopo haec oportet inquiri, qui ad curam aliorum positus, in seipso debet ostendere, qualiter alios in domo Dei oporteat conuersari. yt Intrat. Et quoniam aetas triginta annorum est perfecta, in qua Dominus Iesus fuit baptiZatus, re coepit praedicare. S. GregoriusAp.ra ech nprinc.ct appres tem . i. adeo in Episcopo, cuius praecipuum munus est praedicare , requiritur haec aetas. per quam praesumatur cum aliis requisitis ita doneus ad tantum munus. aliis a.Invict. cap. pres

Ersit de Iegitimo matrimonio natis. Qv I A filius .dehonestatur propter incontinentiam paternam, quam illegiti- mitas prolis ostendit. cap. lit. desit presbia Et quoniam propter hunc defostum non potest illegitimus ii ne dispensatione Papae . ad dignitatem, personatum,ctbeneficium cur tum promoueri .cap. n.d.tit. des presb. Ides multo minus debet prom oueri ad Episcopatum,qui eli dignitas maior illis. vlinteo. Et qui requirit personas sine vitiis,&multis virtutibus ornatas. Pt in vis. a Tit. cap. i. O i ad Timoth cap 3. 3c habetur a C. as.Uqueis io.dr. a S . queia tot.

s. Cum vero,

AENEFICII elem in Episeopum vacant per confirmationem,adeptionempossessionis , O consecra

tionem siciuam.

QVI A episcopatus de iure communi est

incompatibilis in eadem persona cum aliis benefie i is. cap inter. de trans L episcoco figui et i .quaest. r. Et quoniam quando duo beneficia sunt incompatibilia. per assecutionem secundi vacat primum. cap. de multa. de praeben. Dicitur autem secundum assecutum, quando quis est illud plene consecutus. d. v. si quu.ctibulosi Ideo epis patus dicriurassecutus post confirmationem s nam ante ista posset adhuc.excipi contra electum, re ab eri Pisto-

68쪽

piscopatu remoueri. Composteae hic. circ. med.unde non potest diei ante istaserata , quod habeat episcopatum; nam habere,est cum e fectu habere .shic per. ad quem

VS L postquam refixum tempus ad petendum cst secrationem, lapsum fuerit. Ovi A cum iste sit in mora petendi conis

secrationem, in sui poenam quoad retenta beneficia , talis mora debet ei esse nociva, in sibi imputari. glog hic versi tempore. Et ob eandem culpam etiam ab illa dignitate , aquam fuerat electus, debet repelli. Et ne Propter diuturnam praelati carentiam ecclesia illa patiatur detrimentum , de alio debet ei prouideri .cap.quondistin ioo ct cap. t. s. S. Ideo talis morosus, ct beneficiis, ct episcopatu carebita cap quon. Ex hoc autem text.n tantur quatuor requisita ad hoc , ut vacentheneficia electi in Episcopum. Primo enim requiritur, quod fuerit electus. Secundo, auod confirmationem electionis fuerit con-ecutus. Tertio, quod sit adeptus possessionem. Quarto, quod sit consecratus,vel quod fit in mora petendi , consecrationem; di dici.tur esse in mora, si non petit intra tempus prae. fixum I canonibus, scilicet intra tres menses a tempore confirmationis habitae. dict cap. a. dist. s. O vrit Triden. session . et s. p. a. Ex quihus notatur ordo procedendi: nam primo quis eligit r: secundo electio confirmatur: rertio administrationem consequitur: quarto consecratur. Et unum nascitur ex altero; nam vigore electionis fit confirmatio ; ih virtute confirmationis copetit ius administran. di. Nin'. in c trans Et ut possit plene admini- Rrare debet co secrari; qa electus,ct e firmatus potest exercere ea,quae sunt iurisdictionis, ea vero q sunt ordinis episcopaIis, no exercet ante habita consecratione.ec trans. Vnde comuniter dicunt canon istae, quod consecratio episcopalis est ordo: ideo in multis iuribus di citur , Episcopum ordinari. ct in aliquibus consecrari; quia in consecratione recipit ora dinem episcopalem , Theologi vero dicunt, quod non est ordo, sicut nec prima tonsura; unde ipii tenent septem esse ordines. Cano istae autem asserunt nouem; nam computant primam tonsuram, Sordinem episcopalem. de quo vide glossin prose. Sext O S. Them. pari. 3 quad. o artu. i in addit. Notatur etiam ex hoc text. quod beneficia promoti,' tranclati ad episcopatum, vacant ipso iuresvnde

non requiritur alia sententia, ut colligitur ex tret ibi,habeat liberam facultatem. Non enim haberet collator liberam potestatem, seu facultatem conferendi, si haberet necesse expectare sententiam priuationis, vel alicuius consensum,iuxta cap. de multa. deprehend. O cap tiacet. Disc. eodem rit. in o. Sed quaeritur,nunquid de necessitate requirantur omnia hic exprensa ad hoc, ut vacent beneficia istius promotat Respondetur, quod saltem in effectu requiaruntur, ct fi non formaliter. Nam hodie propter reseruationes Summorum Pontificum electiones non confirmantur; sed Papa prouidet ex officio suo a unde illa prouisio, cum pronunciat aliquem Episcopum, habet vim electionis, di confirmationisi sicut dicumus in collatione beneficiorum, ut notat. inc p. cum olim. de caus pcleg ct propriet. Unde

dicendum est,quod post prouisionem factam Per Papam, non vacant immediate bene heia prouisi, seu pronuntiati; sed debet expectari, ut iste prouisus consequatur prius admini-ntationem, di quod consecretur. Et quanquam curia hodie de facto non seruet a sed immediate confert beneficia pronunciari; tamen illa colIatio non habet effectum , seu habere deberet, nisi postquam praedicta interuenerint; quia non debet quis perdere prumum beneficium , nisi plene fit secundum consecutus, ut dictum cit superius, ct habetur in cap.s qui . ai. quaila Ocap.si qui distin. vi. ct Abb. hic.

s. Inseriora.

IN dignitatibus. Sosciis citra Epistopatum M raris beneficiti, de et assumedis vigesimum qui tum annum attigisse, cy alim e se ooneus scie tia, ct moribus.

Qui A licet in istis beneficiis non requia

ratur tanta maturitas, sicut in episcopa.ibus. vi intret. Requiritur tamen ma-

maior . quam in inferioribus beneficiis, ut tales beneficiati possint ea , quae ad ipsa ben ficia spectant, conuenienter adimplere. ut in text. Ideo requiritur aetas lita, per quam po sint intra annum ad presbyteratus ordinem, qui est annexus curae animarum, pr ramo u ri cap. licet. eodem in c. Et per quam possint iura ficientem scientiam ad eorum munus exe cendum , haberegios hic. Tersic. arilad. Et per quam ex eorum probata vita possint alus bo

69쪽

DE ELECT. ET ELECTI POTESTATE.

fess et g. cap. it. In aetate autem, quando sufficiat annus inchoatus , vel requiratur annus

completus, sunt consideranda verba dispolitionis. Nam si diceretur, quod in anno Aecimo octauo quis posset promoueri. sufficit, quod attigerat unum diem decimi octauian- Di, quia verum est dicere,istum esse in decimo octauo anno 3 secus fidiceretur, quod habeat decimum octauum annum, de quo vide ple-mius per glossin Clem generalem. Aetat. O quia. Abbin princ huius cap. numer. 6. unde cum in iure dicatur, quod in Episcopo requiritur annus it igesimus exactus, di in istis inferioribus vigesimus quintus inchoatus, non reis linquitur dubitationi locus qualiter in eis annus intelligatur gloishic. vertexegerit. ct abb. d.

m si non est in ordine requisita, debet stes sera pro

mouet i in proximis temportibus. QVi A ex quo suscepit unum connexorum. videtur ad reliquum se obligasse. FUFhic.versi remoueantur. Ideo quam citius potest, debet competentibus temporibusaalis suscipere ordinem a suo beneficio requi situm, ex quo suscepit beneficium, quod habet talem ordinem annexum. c.Dro clerici apra in s. LIAS monitis non parem priuabitur bene, a

QVI A cum iste sit in mora id faciendi,ad

quod tenetur. vi in text. mora sua debet sibi esse nociva. cap. mara deret. ivr. in o. me ex sua culpa, per quam poenam meretur, commodum reportet cum Ecclesiae suae detrimento. Pt notatsupra in s. cum rero. Scap.

distin. s. Hodie autem in ecclesia parochali non collegiata , qui non facit intra annum se promoueri in sacerdotem . est priuatus ipso iure, nec requiritur alia monitio . vel se tentia. d. cap. licet eod.inc. Sed inaliis beneficiis , de quibus aliter non disponitur per ius

magis nouum,remanet firmum, quod statuitur in hoc te . viscit .ante priuatronem requiratur monitio. But hic n. 6.

NON obstante appellatione, nisi ex causa legitima

excusetur.

OvI A appellationis remedium , non ad defensionem iniquitatis, sed ad praesidiatim praesidium innocenti et fuit institutum. cap. ad nostram. de appellat. Ideo sicut appellatio non debet inlusit aliquem tueri contra hane constitutionem lita si per ipsum ordinandum

non stetit; quominus huic iuri pareret,appel- Iatio Iegitime interposita debet eum releuare,ne sine culpa puniatur. N in tem Scap. 2.de

constit.

s. Clerici.

xitGXNTES indignum contra formam huius cap. priuatisuntpro prima ricepotestate eligendi.

Qui A dignum est, ut quos Dei timora

malo non reuocat, ecclesiasticae saltem coerceat seueritas disciplinae. ut in text. Et quoniam conueniens est poena, ut quis puniatur in eo, in quo deliquit. cap. interide excespralat. Ideo contra istos, qui in eIectione deliquerunt , imponitur poena, ut pro prima vice non possim eligere ; quia etiam deliquerunt circa beneficia . ab ecclesiasticis benefi ciis per triennium suspenduntur. vi in text.Quae poena suspensionis restringitur ad ben ficta , quae tales obtinent in illaeciae fia . ad quam fuit facta electio ; nam ipsa per electionem indigni fuit laesa ; non autem extenditur ad alia beneficia extra illam ecclesiam, in qui bus non fuit peccatum. vi per cap. si compromis eodem in c. Et talis poena inteIligitur un- posita eligentibus scienter indignum; seeus fiquis elegerit ignoranter. cap. innotuit.&abbhun. t. di ora idem in collatore

QVIA eum etiam ipse simili eulpa delique

rit.ut in tem conueniens est, ut simili poena multetur.l illud Fadlet Aquit. ET desectum capituli supplet episcopus , ct pcem uerso fi capitulum negligit,st Auclutio iam

tropositanum.

QVI A regulariter maior supplet neglia

gentiam inferioris.iuxta notat in cap. msimus.'.quia. 3. dic.exparte de concessprab. Minor autem non supplet negligentiam superioris, nisi in casibus in iure expressas. renat.

Innocen. in cap. quia. de concesspreb. Ideo cuni hic exprimatur, qualiter defectus unius sib supplendus per alium, iste ordo ad sup-γIend um in his ea us erit atten dendus gloss.D. hic, diabb. fi

70쪽

LIBER L. TITVLVS VI.

Cap. 8. Causam . .

COMPROMITTENTES super electione, tenentur recipereelictum a compromissario. . OVI A electus a. compromissario censetatur electus ab ipsis compromittentibus, quorum nomine ipse eligit; nam subrog tum sapit naturam illius, in cuius locum subis rogatur. s.fuerat Institu de action- Et qui per alium facit, per seipsum facere videtur cv.Fos ut desinten. excom. Et quoniam huiusmodi forma eligendi per compromissarium est vinna de formis in electionibus approbata instas . quia ropter. Ideo sicut ipsi principales non poessent post electionem factam,ab electo re-tilire ; nam eligendo functi sunt eorum omiscio , di per electionem est electo ius aequissis tum gla . n. hic. ct inst. c. cum inter.itanon licet eis recedere ab electione facta a compromi

sario eorum.yt in text..

in P L ipse compromissarius habet fati

cultatem eligendi per mandatum tibi factum a compto imittenti si infra capim causis, Et quoniam in mandato generali non censentur mandantes cogitasse, quod e- Iigeret indignum, cap. sic ompromisseoden in 6. . nam verba sunt ciuili modo intelligendae e

scuissdestruit. Ideo eius facuItas non debed

ultra interitionem mandantium, re vires mata

dati, se extend i dict. cap.si compromisso Butriushi. insin. Et fictalis electus non est recipiem. dus , . cum compromissariues non censeatur habere mandatum ad talem. ut inmere. Et e iam, quia talis electio non est valida en parte electi, qui tanquam inhabilis, non erat capam

Cap. s. Nosti ..

XLECTUS ante confirmationem, beneficia constrare, vel alitera bustrare nonpotest..in cap. auar. vers.constr. eodem in s. Per confimismationem autem administrat ea , quae sunt iurisdictionis, sicut est, iudicare, excommu- Icare, corrigere beneficia conferre, de similia,quae consistunt in iurisdictione. Ea vero, quae lunt ordinis , sicut clericos ordinare. . chrisma conficere,depositio clericorum, benedicere virgines, e eelesias, ct altaria consecrare,ct similla. conferuntur in consecratio,

ne episcopali. gliis n. insta in cap.trans. Vnde:

praelati, qui nodie prouidentur per Papam. statim atque sunt per Papam pronuntiati, possunt administrare ea,quii sunt iurisdicti nis. Abb. hic num. . nam talis prout fio habet vim electionis, ct confirmationis. ut not. imc.cum olim de . ac possess

Cap.. IO.. Considerauimus. ELECT IO facta post anellatianem, Oprima MMcassatas cassanda est. Ovi A. per primam eIectionem fuit contractum matrimonium inter ecclesiam,

di electum .inma' cum inter cano ct abbhicnu. t. Et sicut una mulier non potest habere duos spontas, ita nec ecclesia. Evir. hi num. . Ideo cum prima electio sit aliqua (quantumcunque reuocabitiis ecclesia non est libera, utpo L. fit dari secunda electio, ruit prius cassetur pri

SIMi LITERfacta contra priuilegia Ecclesia.. y A gesta contra priuilegia ecclesiae, ,

non sunt ipso iure nulla,licet veniant retractanda. At h. hic num. a. Ideo eum prima electio in tali casu fuerit a Iiqua , non potera dari secunda, antequam ca staretur prima, vVdietiam est superius, Ab bd. num. 2. v bmotat differentiam inter priuilegia, ct iura com

munia ; nam attentatum contra ius commia

ne, regulariter est ipso iure nullum i ut in cap vides distin. io. Ocap.quacontra. de reg. vLII 6. l. non dubium. Cod. delegiae secus in attentato contra priuilegium , ut ex hoc tex. nam priuuilegia non sunt leget communes, licet finite U Ia per electionem quis consequitum D ditis praelaturae, re ius administrandi in ' habitu; sed per confirmationem superioris consequiturius administrandi in actu .. Fusi. incap quanto disso Poenotat.βpra in cap.

n incanta. se, cum vero. Ideo ante confirmationem non electus sibi attribuere plus iuris,. quam ipse habeat,ne rerum ordo confunda- priuatae leges.cap priuil dis. Et cum consistanet in facto, possunt probabiliter ignorari. cap. n. dδconssin o. iura vero communia concernunt publicum commodum, nec possunt probabiliter ign orari, immo est latae culpae ignora

vino superioris auctoritas contemn iuro.

SEARCH

MENU NAVIGATION