장음표시 사용
171쪽
adfectum ad omnia verecundantis & quasi obstupescentis, & impude-tiam. Huiusmodi quo l. res laudabilis cst,indignatio,media nempe adsectio inter inuidentiana S: Malcuolentiam c. vn. lib. H. ad Nicom. Huiusmodi quoque Misericordia, & id genus alij adfectus, qui non ipsi laudantur, sed modus eorum. Concinne itaque Poeta finxit, vespertiliones circum Pudoris tecta visas, ut enim vespertilio, neque musculus proprie nequeauis est: sic Pudor nec virtus proprie nec vitium.Sic Varro Terentius in Agathone lusit, Factusum vespertiti,5 c.
RTA PUDORI COLOR simul ac Tithonia, clivo Descendit Senior, tectoq. rubente PUDORIS Egressus, procul ostendit rutilantia costis Sidereo circum iuga lumine, quam sibi legit Sedem IV sr IT IAE U I a T V s debis arier orsius υ Sapiens, atq. his animos accendere dictis. Omnia cum lustrer, terras, mare dem, caelum
Nil Hyperionides se pulchrius a icit uno:
Cumq. obit, oe circo fessos vitare diurno Destitit alipedes, versicoloria terra Pallia I o x remouens, caelum velamine pulti
Jmplicat, anne aliquid, ico cris deformius ipsa E se potes caca caligine Z Sic uones,
Jn regione, nihil sieciosius eniter inaJU s TITI AE U IRTU TE, nihil distortius atris Uallibus in viiij, quam iusti migra aequigua snes, varians Asedo discrimine gas EsTerra I N Us TITI AE: de qua nunc dicere primum ordiar, est vulgo quia trita cognita inerti, tior ut sua sit nulli domus : at a rerum sebitra IV sT IT IA est oras celeriam per omnes Illa quidem gentes, claro sed nomine tautum .
Notior est non qui suo sibi nomine, cuncitis Nomine
172쪽
Nomine J V sT IT I A est quam cognita semper in udo Illud, oe extremo saepimine tinnitin oris. uoc pueri recinunt parui, iuueue seu que, Hoc ita per ei sus sermo sale suauior omnes In is, auriculas sed res incognim MVLT Is se, acens PAUCIS quos Iupiteraequus amauit, PLURIs Vs est odio quassormula Stoica, vita Infuscans faciem, quia circumscribere inique, Fallere, miluinos extendere qualiber ungues,
Jnnocuo temerare manus impune cruore ,
Cingere se alterius raptis de stonte corosiis, Dilapidare suam, atque alienae incumbere famae,
Debi a virtutis LAUDI, dare praemia FRAUDI, Figere lucripetas pretio atq. refigere leges, Imperiosi votor: tanta caligine mentes
VIs IN I sT IT IAE valet occaecare, nec illam ,
D steriem patitur defigere lumina , V IRTVsI V sT IT Iis rebus qua praenitet aurea cunctis, Lua neque Luciferi, caelo nitidissimus alto, Ignis amabilior stondet, licet aquore lautus Eoo neque Vesper, amans praecurrere stellis Omnibus, dubia dirimens confinia lucis. Haec nobis facies vicino vertice collisollicienda venit, tanto perfusa decore :Ante sed hanc opus in subieriti misere valli Sedem , I NI UsT IT IAE turpi ima regna profanae.
Ad lice flant picea circum caligine, tecti Horrida tam laceri fastigia, dedecus ingens
omnibus in terris, inimitaque moenia caelo. Excubar ante fores , pauidis exercita curis, Moris eAVARITIA, macro larualiter ore.
4Adsidet Mars Irio, Cr sibi propudiosa venenoe Uuricis infecit fulgenti pastulam, Gallo Vertice fert oculos circum inus O ,superbos.
Tarte alia sedet uncta, sorida versicolore Palliolo, varie sertis incincta corollis,otque tinis BROMIUM hinc, PHIAM inde amplectitur ta&ua vino Veneri male perdita temperat, unde Dicta INTEMPERIE s. Furiarum haec triga nefanda
Regno Diustitia Misi a conciliatrix,
Hoc lacerum populo pandit ceu 8 lanea tecturata.
173쪽
16α Ci I V I T. VERI Vorreat ut tecto vians interiore triquefraonumis 8 Hanc sibi cum Furiarum maxima vestet Ponere, in hostitiis alienis ante ruinas
segentes dedit, e . illis sibi tecta locauit
Talia maceriis, mptisque aliunde tropae is Instruxit rutubam ,furtivos induit oum mi Garrula plumarum, ignaua natione, colores,
Et placuit sibi, sed neque An o tempore, cornix.
DNndi . LI TraANNORUM, primum latus occupat huius cario, oramidis : P A Uc I M AL I secunda Oligar- Tarte sedent ν η oc EREs , iunctis male perdere votis oesio. Rem populi, vigiles ἰU ES A NAE tertia piga Is
Infelix regio, mscentis sacra profanis.' Rapidus omnibus his mens cruda, manus rapidisi a ,- ventruomnia ceu Boreas conuerrere callida, oer ipsas Vincere aura properans Stymphalidas , ungue lagacia
Ipsa sedens summa cesse regione Otino.
Impia P ramidis, leges concerpit auitas cauiter, σ rapidis blargit ludibria ventis, Haec IN IV sr Irt Aε late dominantis imago est. Sed nimis hac mora longa mihi est in valle profana: Iam propero mἰ animus vicini lucida collis In iuga, de bene quaesitis τbi struxit ad auras Tecta sibi omnimodo βlendentia marmore , VIRTUS
Inclica Irs TITI AE , vario distincta nitorcis. Porticibus late circundata quattuor, intus Area , portarum totidem quoque limina, Semper Illa parent cuiuis. Non hinc excluditur talo Tempore ineu veniat is tutamine legura Seu peregrinus egens: aditum quoq. pauper in illa,
que ac diues habet: nullo discrimine iuris Invalidi veniunt magnis viribus acres.' Nunc oriam vide sis, ut abenis porticus illa Nititur, Apurgitquadrina colamnis.
Iussa licet legere hic cuiuis sancti ima legum Principis imperio sanctive incisa senarus, ut populi serie triplici distincta, sacrarum Et populi rerum, priua discrimine sortis.
Stat media tecti regione triquetra, in auras
'ramis excellit, domina sanct ima sedes Justitis. Hoc sancte venerabile limen, Garam
174쪽
Polite summisso par est, cultuque piare.
Hinc etenim populis vita est , regut . beata,
omnimodis cumulata bonis, expcr . malorum e V HGq. haec merito virim cluet: vica nempe
Est aliis semper bona, quam sibi, commoda curat Tublica pra quam priua : sua traus tempora mittit Temporibus populi, leges peccare vetantes Dum statuit , ciuesique regens, Chironia morunia Ulcera, qua serpunt populosas retra pervi bra nat, cir a vitio poenas absterret, honesto
Fraemia constituit, sontra elidit, ut acre
Cultor agri Alium filicemue, mactat honore Promeritos bene, ceu flores fouet aura Favoni. Hramidis residens AsTRAE A cacumine V IRGO Defixis oculis ceu in versatile templum 6 Sidereoq. micans stellantis tegmine pallae,
suibus impertit pacem, At si a tecta Vrbibus, oe pleno fruges quasi Copia cornu Fundit atris, populis ampli a re a frequentat. Inferius, lateris longo primi ordine ,fulgenta
Purpurei gradibus reges Ierieqsecundi Nobilitas, moderans rerum sapienter habenas: Tostrema triquetri positus regione Senatus,
guem populi legere suo suffragia iussu,
Temporis imperio parui qui reddere iura, Jnq. vicem positis, alieno inciret habenis, Parere imperio, iuri ciuiliter aequo. ramis, quadruplex ea circum porticus, atrum Subter habet stems, caeci loca senta recessus. Carceris haec domus, oe mala mansio. Tetricus illic Arte reos iudex audit, subigit. fateriore dolos timido, commissa piacula: raptan
Sauiter insonti multo cura sanguine VITAM: Aut so NA, qua miseris mortalibus altera tata Siue trucis multo confectam vulnere lingua Semisere neci FAMAM, quae tertia vita est.
Spurcidicis Criticus scriptis hanc laedere, laudi
ex sibi ducit iners. UITAs interprete creduum Inlustrare stilo, Vir As Aliginis atra Nequiter infuscant alienas Janguine AE VI WAE Nescia turba sua, neque cernens mantica tergo
175쪽
1ις CIVIT. VERI Vibbere quid celet, contemtu impia sacris,
e Vortiferoq. atrox iraefodisq. veneno Et misera uter uti multo stiramine turgens Gloriola: non ut ventis in vota paratis, uuneris AEAj, tumuit auondam uter Vl i. Sunt alia oe maiora ea hac me etester in oras Edere nunc lucis prohibet, neq. sacra mouere Sacrilega ista sinit. Venient labentibus annis Tempora, cum velis portum mea Jmba citatis Ibit in hunc, lacerans inimici vela theatri. Sic ait, Nocti Sapiens ea iura remisit.
HA C T E N V s de virtutibus quae reseruntur ad illos ipsos, in quila insunt. sequitur illa quae refertur ad alios, nempe Iustitia, quam idcirco is G, α ιτυον sive bonum aliensi. Thrasymachus sophista vocauit apud Platonem liba.de republica, de tangit Aristoteles c. i.lib. v. ad Nicom. Octauus igitur & decimus hic dies in veri ciuitate Iustitiae dicatua est,quo non alius pulchrior inluxit: conuenientissimumque huic tam festiuo diei auctor coepit exordium, partima pulchritudine solis, cui parem fecit sipiendorem Iustitiae, partim a tenebrarum horrida specie, cui sit persimilis turpitudo & dedecus Iniustitiae. Q gemadmodu enim virtutis splendor in Iustitia maximus est: sic Iniustitia nihil turpius, nihil foedius. Atque huius armis, utrinque Iustitiae laus acerrime oppu- gnatur.Neque enim, ut in aliis animi virtutibus, diuersia etiam Iustitiae extrema sunt : sed ultra citraque iustitiae fines siue terminos, omnia ii iustitiae labes occupauit. Aristotel. c.v.lib. v. ad Nic. Quanquam&Iustitue extrema sic differre possunt,ut hinc sit desectus Iustitiae, siue δκαὶο- et 8 ελ λυσα,la litia deficiens: inde Aviβοίκοωον sit uenimia fueritas, nimius rigor Iustitiae. De qua extremorum pugna, ornate copioseq. Dionysius Originum lib. ux. Plutarch.in Bruto. Sed illud ipsum .i victia viis profecto iniustitia est,unde notissima illa vox, Summum ius summa iniuria. Manet itaque decretum illud, Iustitiam oppugnari undequaque ab iniustitia. Et altera illa regula. Virtutum mediocritates,utrinque oppugnari a vitio.
Iauellus nescio quis ,& id genus alij, de puluees 5 schola proceres,
disputauere,non esse Iniustitiae vitiosum extremum utrinque. Quippe iniuriam facere, vitiosum e se: iniuriam accipere quod Aristoteles alterum extremum facit, non esse vitium. Nemo enim voluntarie ultroque accipit iniuriam, neque si acceperit, eo vituperari nomine potest. ReL
pondent aliqui hodie eiusdem farinae homines, quod ante dixi, Iniusti- -
176쪽
A. Domus Inius filiae. B. Statua Iniustitiae concerpentis Codicem legum. C. Avaritia& Ambitio, quibus maxime homines mouentur ad Iniustitiam. D. In temperantiae essigies inter Bacchum & Venerem. Haec ei licet quo l. labes iniustos facere solita. E. Pyramis structa ex parietinis, dirutis nempe ab iniustitia virtutum aliarum aedificiis. Tricluetrae illius Pyramidis primo latere sedes Tyrannidis siue dominatus: in altero autem Oli-garchiae: in tertio deniq. Ochlocrati x. In his tribus, dominatur Iniustitia. γ iij
177쪽
Legitimae Iustitiae regia marmorea, in eaque porticus, & columnae quibus adfixae legum tabula . Statua Iustitia egitimae, siue uniuersalis, siue architectonicae,cum palla distincta stellis, laevaque codicem legum tenens, lex tras icam virginis Erigonae sue Astraeae, siue Iustitia inter stetitas.
Pyramis triquetra. Primo latere sedes Regni: altero Aristo cratiae: tertio Democratiae. In his dominatur Iustitia.
178쪽
B A R T. D E L B E N. i57tiae utrumque latus oppugnari a vitioso extremo, si spectetur iniuste
agens parum aut nimium, siue ληπιοσεψε ,γ, de ακει aia ος. Sed hoc quidem prodere Aristotelis castra potius quam lucri est. Nam vere hoc quidem dicitur, ea ratione quam ostendi: sed alia mens philosopho est. Videlicet docere vult,virtutes omnes clie mediocritates inter nimium M parum sed cum discrimine. Nam virtutum quae in adfectionum siue ut L moderatione ac mediocritate versantur, ut fortitudini; , temporantiae,&c. dc actuum ut liberalitatis, Magnificentiae de c. nimium aut parum, aeque vitium est: virtutum autem quibus aequalitas proposita est,ut Iustitiae legitimae, commutantis,distribuentis, nimium & parum csse non aeque vitia: sed nimium, esse vitium, parum vero damnum aut malum. Damnum rei, malum personae. Alio praeterea dilarimine, cete ratum virtutum nimium & parum,& virtutibus pugnare ipsis, & inter
se ipsa quoque constigere iustitiarum autem parum & nimium ipsa in ter se dimicare: at virtutibus non repugnare proprie parum sed nimium. De Iustitia igitur atque Iniustitia hodierno die Aristoteles ad Reginam dicturus est,ac primum de Iniustitia, ex cuius deformitate Iustitiae pulchritudo facilius agnoscitur. Obvia enim ubique furialis Iniustitiae facies: at Iustitiae illa caelestis diuinaque imago lucet in paucis,l os aequus amauit
Iupiter Quare totius virtutum chori domina & Regina Iustitia, omnibus quidem aliis anteponenda fuisse videtur,ut excellenti specie pulchritudinis suae,faceret quod aiunt, siue splendidum principium : sed quoniam ceterarum virtutum quasi concursu exaggerata Iustitia est, illas primum explanari necesse fuit, quo facilius ad eminentem huiusce tantae virtutis regionem,illarum quas gradibus adscende
Hoc autem iustitiae generibus notatis apertissimum siet. Duplex enim Iustitiae tanquam facies & forma est: una illius quam Legitimam vocant sive Generalem: altera illius, quae in parte siue specie tantum excellit, vulgus dicit Particularem utraque suum cuique distribuit,
sed illa publice, haec priuatim: illa ex formula praescriptoque legis, haec
autem ductu & auspiciis tantum rectae rationis siue prudentiae. Sed genus illud Vniuersalis siue Legitimae iustitiae diuidere ac distin guere rursus necesse est. Vnu est enim iustitiae legitimae genus imperatis:alterum vero parentis.Illa principis de magistratuum egitima Iusti ita est: haec priuatorum in ciuitate hominum. Princeps enim ceteraque magistratus legibus descriptis, imperant ius unicusque tribui pro dignitate cuiusque: priuatorum autem ossicium est, ita suam cuique tribuere dignitatem, ut a principe aut magistratu imperatum est, id est, ita ut i sibus obtemperentealque observent. Vnde illud Ciceronianum 1. de
legib. Iustitiam esse obtemperationem scriptis legibus: de illa iustitiae definitio
quam expressit Aristoteles c. iii. lib. x. Sapientiae, οἷ καιος υ θίειν-πει-
ς νη-iς. Iullis est,in quo ines habitus, legibus obtemperandi: Impe-
179쪽
rantem vero illam Iustitiam Hippodamus Thurius apud Stobae unidia, uisi, di x it, qu asi rediam legum descriptionem, siue rectam legi stationem dixeris. De omni autem specie honestatis leges in ciuitatibus constitui solent. Itaque leges imponentem eisque obtemperantem licet omnium virtutum ornamentis abundare. Ex quo illud factum est iam tritum vectustate prouerbium, Iustitiae complexu omnes mirtutes contineri: perinde ut
si totius honestatis compendium csse diceretur. Ergo & philosophus
hanc ολην αρετ vocavit c. i.& H. lib. v. ad Nico m. id est,totam siue integram, exque ceteris virtutibus ceu partibus ac membris constantem. Et
πιλείαν se cio, id est, virtutem perfectam, cap. i. libri eius d. vi S: Theages apud Stobaeum. Et in literis sacris, masti Aouistia , . Portae Iustitiae , sunt ἰN , Variae species virtutis, ut explicat Suidas. Item alij. Hinc illa Iustitiae laus ex Poli Pythagorae institutorum aemuli scri
- tam ατ Iustitia, inquit, consociatio quaedam cir concinnitas conuenientiaque animi partium est, persediaque m omninosumma quaedam vir tus. Huic enim uni laudes omnes domi nascuntur, ceterae minutes huiusice opibus carere nullo modo possunt.Nelae aliter in eodem ludo eruditus Hippod mus Thurius, in lib. de Beatitudine. Ei ui αι siue legitimam Iustitiam, Cornu maltheae vocavit. Nam iustis imperiis principum & ciuium obtemperatione, quasivirgula diuina, Vt aiunt, ciuitatibus omnis omnium rerum expetendarum ubertas, varietas, copia suppeditatur. Et tamen illud a nobis die tertio ex cuiusdam Pythagorei sententia dictum de prudentia, illam virtutem ceterarum ducem esse ac matrem, haud mutamus. Nam si administratio reip. &societas hominum inter ipsos, vitaeq; coniunctio spectetur, Iustitia excellit: sin autem virtutum in animis procreatio conlideretur, omnibus anteponenda prudentia est. Huius enim radio lustrati & completi animi, omnia virtutum omnium quasi curricula sine offensione ulla consciunt. E;que mente Ploto prudentiae in omni virtutum genere attribuit principatum lib. ni. de legibus. Et quoniam haec a me tanquam schola explicari coepta est i illud quoque ceu manti sim & ςorollarium adiunxero, vittiates omnes adfici quodammodo posse nomine Iustitiae legitimae siue publicae, quatenus scilicet omnes thius admonitu & imperio, deseruiunt publicae laudi Mincolumitati. Nihilominus tamen eas a Iustitiae vi naturaque differre ex subiecta illis materie intelligi licet. Nam legitimae Iustitiae materia
est,utinxti. tabulis, seluspopuli:sortitudinis vero, res sormidolosae, temperantiae voluptates Liberalitatis&Magnificentiae pecunia, Magnani mitatis honores sumi,mansiretudinis ira,comitatis, urbanitatis,sinceritatis,c5gressiones couictusq; humani.D. Tho. Hai. Quaest. Lux. Art. Vi.
180쪽
Attingit veteris poetae senarium, qui est cap. i. lib. v. ad Niconi.
Non tam Hesperus admirandus est,aut Lucifer: . Nempe quam species formaque Iustitiae. Videtur vero quiqui est Poeta ille, sic locutus quasi alia Luciferi stella sit, alia Vesperi: sed eandem esse primus deprehendit Parmenides apud Laert. aut Pythagoras apud eundem, teste quoque ipso Parmenide.
Pingit Iniustitiae sedem ipsam, Pyramidem praecelsam, & triangulam
sue trigonam, siue triquetram, male materiatam,quippe ex dirutis aliarum virtutum tectis,exq. parietinis & maceriis male coportatam. Late-xa vero eius tria no sine scalarum gradib. esse,eo'. teneri trib. in laudatis
rei p. formis. In primo enim latere domini siue tyranni sedent,in altero deinde oligarchici siue pauci principatu obtinentes iniuste, in tertio est octilocratia, siue democratia,sive iniusta populi dominatio, quae zzo- τος Δημοκοπια, Plutarcho, in Cimone. In culmine Pyramidis Iniustitia ipsa rectam rationem,sue Prudentiam, pedibus premit, & quas contemtim conterit. Iuxta basin sime acropodium Pyramidis, sedent nutriculae Iniustitiae rerumque publicarum pestes ac furiae mes, quantia, Ambitio intemperantia. SED NIMIs HAEC.
Pereleganti occasione ab iniustitia conuertit sese ad explicationem iustitiae. Nam Aristotelem ait exsecrantem scelerata Iniustitiae tecta, colendisse ad limen Iustitiae quod in colle proximo. Depingitur autem Iustitiae legitimae regia,Ornatius ceteris omni b. virtutum domiciliis, ae dificata esse.In aliaru enim virtutum aedib. substrue lis,certu aliquod genus saxi aut marmoris adhibitum est: in huiusce vero tectis, omnia illa genera saxi,omne'. marmorum coloris Varietates continentur. Qualis. apud Strabonem lib. ix. πικιλη λιθία, siue marmoris vari G. Neq.admodudissimili specie Thebaicus lapis, quem Pyrrhopoecilon vocavere,apud C. Plinium c. xxii. lib.xxxv I. Hoc autem propterea sic auctor commetus est, quia ut iam dixi, omne virtutis genus ad iustitiam quodam odo resertur. Deinde Iustitiae domus columnis aheneis imposita esse fingitur, ita quidem ut sine ostiis tota sit,sempόrq. patens ut Romae olim Tribunorum pl.domus, quia nullum tempus vacare debet iustitia. Concinneque olim Archytas,iudiceni arae consimilem esse dixit,apud Aristotel. c. xi. lib. ita. Rhetoricor. ab utri ue enim perfugio neminem oportere excludi. Ad columnas autem alieneas cum Regina propius accedens Aristoteles, incisas in eis omnium praeclare institutarum ciuitatum leges ostendit, ut florente olim Romae imperio, ἐκ -- μω φοm οἰνhoi, id est,in pilis aheneis leges in cribi soli ut est apud Dionem lib. Ox.