장음표시 사용
191쪽
A. Pratum AEquitatis syptum citris arboribus densatis & implicitis. B. Templum Themidis quasi ad radices montis Parnasii. C. Deucalio rex aequissimus, & restaurator generis humanis post
D. Pyrrha uxor de soror Deucalionis: Iuxta utrumque essigies lapidum versorum in homines.
192쪽
Praestantiam 2Equitatis declarauit Aristoteles:nunc per vallem sub tectam Reginae viam aperit in collem propinquum, ubi locus ac regio est .Equitatis : quam coloribus suis scitissimc pingit. Nempe amoeni - smumpratum esse, aggere incinctum, fossaque maxima. In aggere autem ipso copiam citrorum esse, quae saepimenti ac muri vicem expleat. In prato deinde interiore duo tanquam Parnassi montis iuga esse unum vestitum laurii: alterii hedera. Ad radices autem ipsas montis temptu esse ThemidisC li filiae, ut apud Fellum est, quae Iustitiae,& Equitatis olim Dea dicta & habita est. Itaque Ausonius in Monosyllabis Deorum. Prima, inquit, Deum fas, Quae Themis es Graiis. α carmine xxiii. in professores Burdigalenses. Sub Ioue qu.e Minos, quid themis ante Iovem. Iouem, leges siue ius constitutum dicit: Themidis autem nomine aequitatem, sine instituto fluentem ex natura intelligi vult. Quanquam generatim quidem Themis etiam usurpari solita pro Dea legum &aequitatis. De templo autemThemidis Strabo lib. ix. Ouid. lib.i. De mutatatione sormarum. luxta vero templi aditum atque adistensum, dextra laevaque statuae sint Deucalionis Thessaliae olim regis,& coniugis, eius Pyrrhae, de quibus Poctae fictis fabulis prodiderunt eos ex oraculo Themidis, lapidibus proiectis a tergo,& in homines mutatis, post eluui nem terrarum,rursus initium attulisse propagationis humanae. Re autem ipsa & veritate intelligi voluerunt, Deucalionis regis iusti, integri, religiosi institutione ac disciplina, bomines diritate ac immanitate sic efferatos, ut pene saxei viderentur, sic emollitos fuisse ut ab institutis agrestibus ad religionem,aequitatem ac bonitatem flecterentur. Quod Plutarchus attingit lib. a. disputationis suae contra Coloten discipulum Epicuri,&Lucianus in comment. suo lib. de Dea Syria. Aliter tamen allegoriam huiusce fabulae Ioannes TZet Za expressit. Chiliadis vii. histor. cxxxiv. Aliter etiam Iustinus lib. iv.& Paulus Orosius cap. ix. lib. i. Philo quidem Herennius lib. de praemiis N poenis, qui Graecis Deucalio est,nunc Chaldaeis esse Noe inquit,cuius tempore maxima illa coimtigerit,uniuersi orbis terrae eluuio, de qua est in literis saeris. Similiter que Iustinus Martyr. Apolog. i. Et argumento est, quod de arca Deucalionis,&columbae ex ea emisso ne Plutarch.commemorat, lib. quo animalium prudentiam comparauit. Bene autem Poeta fano Themidis & Equitatis, quasi aedituos a Lposuit Deucalionem & Pyrrham. Qui aut canit Ouid. Non illo melior qui uam,nec amantior aequi, Hir fuit: aut illa, reuerentior vlta Deorum.
O p ELIX ANIMI.Digreditur in laudationem populi antiqui a Deucalione Pyrrhaque
193쪽
propagati primitus,atque ita peropportune ostendit, quaenam partes sint aequitatis ex Aristo t. Rhetoricis c. xiii. lib.i. Vt si duo, conditione dispari homines, idem forte flagitium susceperint, saepe hunc ad poenam vocet, illi vero ignoscat, in voluntatem & animum eius qui peccauerit magis intuens quam in peccatum ipsum, De voluntate autem eius coniectura faciens ex vita eius antegressa, cuius perpetua vox, inquit Tullius pro Sista, grauissima debet esse. Huiusmodi aequitatis rivulus Persarum lex illa quam dilaudat Herodotus lib. i. vi reorum culpae cum
laudibus quasi bi lance perpensis, fieret quasi compensatio,& hae vel ad
pernicie vel ad salute rei valerent, quae plures&grauiores inuentae,&c. Qua & Philotas aequitatis defensione usus apud Q. Curt. lib. vi. Philotas inquit, Complexus regem,orate tarpit,vtpraeteritam potius vitam quam culpam intueretur. Et M. Cato apud C. Sallustium hanc praestindit coniuratis defensionem, de quasi viam intercludens delicet, inquit, cetera eorum vita
huic sceleri obstat 5ec.Bene & Tullius Verrina u. Recte factis mitia subleuari. Sic Aristotelis loco anted. Equitatis praeceptum est, ση πύν. lim ιν , α πιοῦς etum cia ,ς ως 'Arnmλυ. Spectare, non cuiusmodi quisque in praesens, sed qualis semper, aut plerumque,&c. Sunt item aequitatis praecepta, ut citius iniuriam acceptam obliuisci quam beneficium:accepti autem magis quam dati benefici j meminisse iniurias& contumeliam, aut aequo animo pati, aut depellere legibus ac iudicio magis quam vi de armis. λίνω λδ ν κώνειοί ς ε ω. Masse ratione ac verbo decernere, quam facto, &c. ut ille apud Comicum. Omnia prius experiri quam armis, sapientem decet. Eaque sepe lcgationum
causa:vt apud Dionys.legat. H. Legati Romanorum ad Sabinos. Leg tionempnquiunt,prius ad VOS mittere volucre, μή et πιυνγγων, πιπιν η Θαμα λογων, neque prias facere ordiri, quam praetentare merbis. Et Menelaus apud Libanium. - δικχυα τω ,- πει , - mς σπλοις ' kr δῶν, αυλ νω προν. Ius suum ditas persequi oer amgumentis, humanius est: quam amis mox incursare. &c. Similiter Sc Pericles
apud Thucydidem lib. D. sed verbis Latino interpreti non intellectis. Neque alius Creonti regi sensus, apud Euripid. Phoenissis Item, arbitrum adigere potius, quam ire ad iudicem aut reciperatorem. Et legem totam spectare, non partem, Quod Iulij Celsi quoque praeceptum l. xxiv. D De legib. Inciuile est, nisi tota lege perspecta, una aliqua parte eiusnoposita, iudicare vel respondere,&c. sed bene hoc philosophus generatim posuit, quasi ad omnes contractus omniaque negotia pertinens. Haec taliaque iam olim exposuit Aristoteles taxm. lib. i.Rhetoricor.
194쪽
EDI BV s egressus placidi viridantibus et V sSub lucem Sapiens, collis regione propinqui Floriferum, late vestitum lumine campum Purpureo coepit proficisci, ac talia fari. Jamyolito citius propera Noa demere pepli Uela tui, quibus oe male nita silentia nostra Lenta facis lingua, vario que odiosa colores Eripis ex oculis: tu contra lucide mundi . Praestui, cir assiduo tereas, mare, dem caeli Lumine qui comples, clam luce atq. serena Nunc solito magis exorere, cor de stamine textis uri fami mante tui inestiuius horasyndue, quas paritur nunc perbrevis area Circi Paucas ire tui. Sedes lustrare beatas Tendimus Et A vererum latissima pRATA HEROUM, quos acta piὸ sancteq. mereri Uita pias fecit seris, agitat . terris
A'. homines inter varios, commercia caeli.
Labe procultati, Tatio illis perstitis q.
In statione sua, σ vigilaci mente voluntas Optima: Ieu castris alacres adsigna, mouererat, Sanguinei graue URIartis opus: seu leniter aquomperi, regerent urbes moderamine pleno Sive foro mersi, lites ac ciuica iura Tractarent agiles; sim dulcia pignora natos Coniugiumq. domi patria pietate fouerenti. Mil. ita dum media sese in vertigine rerum I i agitant, memore .sui popΠω . parre . Promeritis faciunt, meliores inde magi H. Felices abiere: Arabum velut auia Thoenix
Vnica semper auis, lucos sit Qq. pererrans, Pulchrior est, rediuiua suo cum funere prodit. Hac ita prafatus senior, sese intulit alte
195쪽
is C I V I T. V E R Ictua pater Et ij sEDEs HEROICA campi, Atque ait. Hac circum titi sapimine prati Planities viden ' ut lauru pal que vicssimo, Et myrto varie implicitis, est viasque clusapUincere consuetis frondes Η Ε R O I B Us, i a Victrices bene conueniunt , DIUIN A coronas
De quo. implectens, circum uis tempora cingat VI RTU s. Semper mlhaec viridissima in aggere nisi
Frons viget, Et ij semper pia natio campi
Floret, ut hi quorum si mulacra dicata relucent,
Callis quaeque si is , celsi que superba tropaeis Ei spoliis. Numero sed paucis praemia dantur
Talia diuini semperforentia honoris.
Qua nam virtus ea, vel magis unicus omni Ex virtute velut, caeloque eductus acerum, Omnibus atque auis inuentu rarissima terris.
Sto prima tandem, vagus olim, limine Gliavi MPHITRTONIADE s, spoliisue horrente leonis unc quoq. terrificus, nodosa robore claua Proximus A ides, neque tantum proximus illi de sed σ merito, Gr nanquam Tyrinthius alter. Conditor haud procul hinc Troiana DARDANUs arcis, Eminus ille sua clarum de gentenepote Respicit, eximium Troia decus, HEC Tox A, cuiuNRestitit ad Troia magnis virtutibus arces o nis lenta decem, Uraia victoria classis. Frexione trisclisenex , al. ore erius Dulciloquo Esrost, mitissapientia cuius Tlus nocuit Troia, quam profuit hasta minacis Pelias AE acida Graiis. Hunc Troius heros ANcHIs Essequitur, patria 'reuntis amorem Nunc quoq. te cans, ceu tristi in marmore vultu: Atque suum cineri cinerem miserere volenti
on licuisse dolens patrio ,patrias ruinis.
Inde duo geniti summo foue, notuN GDq. rtibus Aphnaea sanctis laudibus aequi. Terror uterque malis ingens scopulusq. reorum uicatque illa domo Cretes, RHADAMANTHUS, acere INos. nrsIUM domus his, regione tribunal Ter ca dirum est Erebi, mane . cocreet. Hac Sapiens, atq. bis venturi praescius olim
196쪽
mc quoque fatidico jsc non temerarim ore
Addidit. Extremo stati margine campi falsa duplex superest summa testudine pietas
mus, est meritu rerum cognomine Id As N Us . CAROLUs actarum dicenduae: Saxonas illi
inprimet alnoces armis: Saracenica belli Arte latrocinia elidet ,summittere fess stus in omni aeuo tanta feritat es Perdomuit gentes, toties certamine belli
Quamuis indomitos sua victos sub iuga misit Hostes: nec minus interea quoquepectore fouit Uuisitaque manu, Musas cir Apollinis artes. A quimanus -sic iste erit. Ast qui sceptriger artes Martis amat crudas: Musarum sternit odit Artes innocuas, nullo sanguinis haustus briolas inta Castalio de rore madentes, ectare Apollineo saturas, manthide θmpha, Mancus, Cr exstinctae visit quasi uula dextrae. Alierim casia laqueari s urat in aureo,
figies regis Ludovici, praelia fecis Multa Palapinis quire igiosus in oris,
Et Syriis: utcunque ferent ea facta minores, Vincet amor caeli, studium pietatis auitae. Flanitie in campi, celso sedet agrere vates Thracius, Cy blando citharae moderamine mulcet
Omnia ,siluestre que feras ,sis q. ferarum c tria: quin terra potis est penetrare per ossa
Matris , Cr hac tanta dulcedine carminis, aures
JUnsis tribuit idictu mirabile)fixis. Hac ita fabellis sunt prodita: at ista ferarum Secti fuere homines, ritu quibus acta ferino istas in silvis: stirpes, ut vinitor ipse, Agricolaue seront qui stirpes ax . duri Ceu rupices posita hos dociles feritate subegit
Orpheus in coetu iuste Cr socialiter aeuum Degere, in Elysius etiam nunc ilibus idem Dulciloquo meritas HEROUM , pectine laudes Diuid victum carpit, ritusque ferinos.
Si j procul a campo in caligine vallis Subiecta, Feritas es habet atra, nefandi Hunnos terrifico bellatos pectore
197쪽
18ς CIVIT VERI Isia strem litebris , olente voragine mersa est.
Hic PHALA ars qui elixa fui pater se comedit Visceras toti si veni es fama:) nec inde
Illa procul Lamia, ex meris prandere puelgos Esem quae matrum exinctos, consueuerat. Illic
Pasiphae puri turpissima filia Solis,
criter infandi stimulata Cupidinis oestro, Et nitidum cernens, oculostiente ciuuencum Tale de fabro lapide, CY fuligine ratra Horrentes, propius statuas stinare, decorum esti Iec mihi, nec Regina tibi. Non tam mihi Noctis Pulla parism irata est facies, caligine caeli Atria qua inuoluens, probiba nunc visere plum.
IN s V L A Rhodi aut Syracusarum urbis, ubi nullo non die sol est. haec veri siue morum cinitas persimilis est. Nullum diem habent s- ne aliqua serenitate,& quin solis radio hilarentur: sed alius tamen alio
clarior est. De clarissimis autem hic unus est, in quo de virtutis Meroicae praestantia dicturus Aristoteles, conuenienter in exordio radium a sole petit, antegressis omnibus inlustriorem, quo facilius Reginae locum& sedem Heroicae virtutis demonstrare possit, quae tanto virtutib. ceteris antecellit, quanto diuina praestantiora humanis. Haec enim illa virtus est, qua qui instructi & ornati sunt, videntur tanquam Dii quidam versari inter homines. Itaque a virtutis excellentia diuini olim Spartae viri nominati. Quam & Romani crebro locutionem usurparunt,ut M. Cicero, & ceteri. Atque iidem dicti Heroes, unde nomen mirtutis Heroicae: iidem Semones & Semidei quasi altera tantum parte homines. Deserenitate autem illa perpetua Rhodi & Syracusarum, Cicero Verrina vii. L. Seneca c.xvii. Consolationis Marciae. C. Plinius c. LVII. lib. i. Solin. c. XI.&XVH. Neque dissimiliter de Alexandria A gypti Ammian. Marcellin. lib. XXH. Huic igitur tantae virtuti non ut ceteris tecta quaedam auctor aedificauit: sed campum Elysium depinxit,ad exemplum illius quem Virgialius poeta in sexto AEneidis suae diuinit is exprestit. In campo igitur tali degere ait auctor Heroica virtute praecellentes, ita nempe adsectos, ut nullis perturbationum statibus animi eorum agitentur: sed in terris constituti, vitam agant caelestem. Qualem sapientis animum etiam Stoici esse voluere ut L. Seneca ep. LXI. Talis,inquit, est sapientis animus, ualis mundi flatussiuper lunam.Semper illisserenum est, &c. Eiusce autem modi Heroicae virtuti opposita est Feritas. Interiectus namque inter excellen tem Dei aeternamque naturam & expertes rationis
198쪽
A. Sedes Heroicae virtutis, lapta palmis, lauris,&myrtis arboribus intextis & implicatis,e quarum ramis coronamenta olim he-
B. Orpheus qualem Poetae pinguiax maximeque Maro AEneide vi. Ouidius lib.x. C. Decem caelis,n quibus Heroum statuae ut Herculis Thesei&e. D. Antra se talis, quod vitium Heroicae virtuti opp0stum. E. Efferatorum statuae.
199쪽
i88 CIVIT. VERI pecudes, homo e sL Itaque licet ei vel ad similitudinem aliquam Dei
appropinquare,vel ad immanitatem belluae, ut apud Aristot. c. ii . lib. r. de Rep. qui tantopere gutus ac ferus, siue ut Antidamas loquitur apud Fulgentium, ex pecuatus est , ut in hominum societate vivere nullo modo possit,ut Timon ille ser hominum apud Laert. Plutarch.alios, MQNetellus apud Ciceron.epist. xiv. lib. i.ad Attic. dc Bellerophon Iliade vi. is non homo sed bellua est:qui autem societate non egent, quia sint ri inscio, siue quia in veri contemplatione acquiesciit, aut ab hominibus abeunt,ut ad Deum magis adpropinquent,ni tanquam Dij sunt. Sapienterque olim Heraclitus ,--πων vide Πάνον. Sapiens ab omni commercio seiunctus est, apud Stobaeum Serm. xxti x. Inter hos Deos, & feros illos silue bellutos, interiecti homines: inter diuinam siue heroicam virtutem,& seritatem media virtus hominis quales illae de quia bus anteactum est. Heroica illa virtus,eximiae laudi est, ut viceversa feritas, summae vituperationi. Neque enim laus vlla praeclarior est, quam illa quae similitudinem & speciem aliqua diuinitatis homini attribuit, ut apud Homerum λειδής, -κελος, αντίθεο Neque ineleganter Nicephoro Gregora dicitur, Q αἰs a sonis, , historiae lib. x. siue Jupra hominem homo. De quo genere laudis Lucianus in apologia pro imaginibus. Neque maior esse potest vituperatio, quam belluarum, in specie figuraque humana, feritatis. Quales in poeta um fabulis Titani& Cyclopes. Hinc illa conuicia, inlus bipes, asinus, animal, sius occisa, et
phanti corio circumtectus,&c. PHOENIX UNICA sEMPER AVIS.
Phoenici merito similes auctor secit heroes , siue diuina virtute homines. Tum quia perpauci sunt,ut est Cl. lib. vii. ad Nicom. tum quia ut ex funere suo Phoenix pulchrior: sic heroes illi ex negotiis.
Topographia vel Topothesia verius, campi Elysii cum domiciliis
Infrequenter habitari ait Elysium, & perpauca in eo heroum esse tanquam sacella Nam sacella quidem eis & fastigia tanquam diis attriabuit propter diuinam virtutem,paucos vero esse inquit, quoniam diuuna virtute homo, rae auis. Exempla tamen adiungit eorum, quos innumero heroum reposuit antiquitas,ut Herculis,Thesei, Dardani, H
ctoris,Nestoris, Anchise Rhadamanthi, Minois. Quibus illustri or tione & quasi poetica pictura expressis, deinde αυλη siue anteocci patione poetis usitata, Caroli quoque Magni exemplum adiungit, &Ludovici Galliae regis sanctitate insignis. Quorum a diuinandi perito Zeuxide, iam tunc aetate Aristotelis, depictas in hoc Elysio campo fui si se imagines fingit multis saeculis antequam ipsi nascerentur. Nam Ze
200쪽
xis quidem ipsium quoque antecessit Aristotelem, ut videre licet in linbris temporum. Argute vero ingenioseque Poeta, Rhadamantho MMinoi sedes posuit in Elysio,tribunal apud Orcum, satis arguens aliorum Poetarum ineptias, qui tanta iustitiae laude fulgentes,snxerint habitare quoque, non autem ius dicere tantum in Orci Erebo si ueten bris. Optime noster ut ciues in Elysio,vi iudices in Erebo esse commentus. Tria nempe apud manes iudicia,& tribunalia, Unum Minois in circulis ,& quasi suburbiis siue procestriis: alterum Rhadamanthi in carcere siue Tartaro:tertium Catonis in Elysio,vi H neide ii x. I acus autem portae ac vestibuli custos,apud Lucian. lib. de luctu. Atque ita capiendum,quod AEneide vi. Hercules dicitur, Ipsius a solio regis Cerberum detraxisse. Relu videlicet AEaci, non autem Ditis, ut male accipit
Cum heroum statuis coniungit quoque illam Orphei,ad exemplum Virgili j in sexto Aineidis,apud quem Orphei partes in Elysio sunt, dulcedine carminis sui mentes illas sanctissimas delectare & virtutem Heroicum laudando extollere, vituperandoque feritatem liuic tantae vi tuti repugnantem, affigere. Vt autem Poeta nunc de Orpheo fabellam, interpretatur,sic & Ioannes TZetetes Histor. xu. Chiliad. i. Clem. Alexandrin principio sit Protreptici.
Hic iam quasi de caelo in cornum,ex virtutis Heroicae regione, in vallem Feritatis eundum est,in qua speluncam eius esse,inquit Aristoteles, infinita quadam altitudine,eamque orationis siuae penicillo pingens, minime dignam csseat cui regina appropinquet. Eminus igitur eam dem strans, statuas in ea inquit esse, vili scabroque & impolito lapide , ut Phalaridis, Lamiae, & ceterorum,de qui b. Aristoteles lib.vn. ad Nico m. Et Graeci interpretes.Item Pasiphaae matris Minotauri,& id genus alio rum. Quippe ut Aristoteles ipse tradit c.iv. lib.vH. ad Nicomachum, Omnis quae magnopere modum excedit vitiositas siue amentia illa, sue timiditas, siue intemperantia,sive fouitia sit, ferina est, nisi ex ino bo nata sit,aut nisi quid insitum a natura sit, aut a consuetudine profectum.