장음표시 사용
41쪽
XVIII. His ita comparatis, ut omnia iusta ante bellum serent, legatos maiores natu, Q. Fabium, M. Livium, L. Aemilium, C. Licinium, Q. Baebium, in Asel eam mittunt ad percunctandos Curthaginienses, publicone consilio Hannibal Saguntum oppugnasset 'et si . id cluod facturi videbantu P, saterentu P, ac d senderent publico consilio sactum, ut indicerent Populo carthaginiensi hellum. Romani - postquam Carthaginem Venerunt, Priam senuius datus esSet, et Q. Fabius nihil ultra, quam unum. quod mandatum erat, porcunctatus ESset ; tu in ex Carthaginiensibus unus: a Praeceps Vestra , Romani, et prior legatio fuit β. , qu Uin Hannibalem, tan cluam suo consilio Saguntum D OPPNgnantem deposcebatis: ceterum haec Iegation verbis adhuc lenior est, re asperior. Τunc enim ,, Hannibal et insimulabatur, et deposcebatur: nuneis ab nobis et consessio culpae exprimitur; et, ut a γγ consessis, res extemplo repetuntur. Ego autem non,
o privato publicone consilio Saguntum oppugnatum
. Sit, cIuaerendum censeam; sed Mirum iure, an indi, iuria. Nostra enim haec quaestio atque animadversio M in civem DOStrum est; nostro, an suo secerit arbi
is trio. Vobiscum una disceptatio est, licueritne per
C p. XVIII. I. Logatos ma ores rantia . . . mittunt; tota fer ad e. p. 6 , n.
esse non Potra , qtiod consul esset lumqtium liace missa si
2. Romani postquam C. enerunt, qutim Asnati s datus esset; vide ad II l . S. v. I. Si d eum stiriero leg. Romanis, P. C. F., quum ete. 3. Praeceps Mestra et prior legatio μιι. remeraria. ii considerata. temere et partim eonxtilio missa. Conser ad 13. Ineonsiderantive et celerioris eonsilii orator insimulat Bo-m iraris, quod priore logntione statim Hannilaolem sibi tradi nilum postulaverint ; iam vi ro eo consilio legatos miselliit, ut PGenis, Publieo eonsilio Hai inibidem Saguntum OPPMknRS e.
scissis sui tim bellum indicant, liaudqunere te de ration thus, ex quihus id ab illis fieri potuerit; Doer. Μ x adishuc non est ei itim troch ), sed hueu qite: nisi plura a duriora sequuntur et adduntur; Ba aeri
42쪽
D foedus fieri. Itaque quoniam discerni placet, quidis publico consilio, quid sua sponte imperatores sa-
ω ciant; nobis vobiscum foedus est a Lutatio consule M ictum: in quo quum caveretur utrorumque Sociis,
nihil de Saguntinis nec dum enim erant socii ve- is stri cautum est. At enim eo foedere, Piod cum, Hasdrubale ictum est, Saguntini excipiuntur Α : ad- M versus quod nihil ego dicturus sum, nisi quod ais vobis didici. Vos enim , quod C. Lutatius consulis primo nobiscum foedus icit, quia neque auctoritate, Patrum, nec populi iussu γ ictum erat, negastis is vos eo teneri: itaque aliud de integro foedus pu- , blico consilio ictum est ε. Si vos non tenent vestra, foedera , nisi ex auctoritate aut iussu Vestro icta ;. ne nos quidem Hasdrubalis foedus, quod nobis in- , sciis icit, obligare potuit. Proinde omittite Saguntiis atque Iberi mentionem 7 sacere, et, quod diu paris turit animus vester. aliquando pariat '. M Tum Romanus , sinu ex toga facto s, re Hic, inquit, vobis bel-M lum et Pacem Portamus; utrum Placet, Sumite. D
eiliam missis; vid. Polyb. I. 6a,εῖ;
III. 27 Fq. 7. Sagunti atque ueri mentionem; vide ad eaP. z , n. s. s. El. quod iam diu parturil αδ ι- mus Mestar, tanquam fetum malum miti lueem edere enititur, aliquando Portar, ut ap. Cie. Phil. aexu. titinam re M. dolor rariae. iam diu raris it - , mod diu etα ἔeoni. Bauer. s. Sinti ex eo facto, laeiniis i me ita collectis. ut sinus, vel gremium
fieret; Dot r. Cf. Appian. Hisp. XIII; Salmas. ad Flor. II. ε; Sil. II, 38 in pr. Polyh. III, 33, n. a seq. ubi cons. Seh.eigh. . et Zonar. Anti. VIII. zz. qui copiosius apertiusque dieit Μάρκος ο Φάζιος, iat ματιον - και ὐ πιάσας αυτας et . - Iterum , quia Lignificat secundo, altera vice, non rursus, resere dum ad dixisset, nou ad amia esso: nee enim antea essuderat si um. neque iterum pro eontra, vel rursus
43쪽
Sub hanc vocem haud minus ferociter, daret, utrum pellet, succlamatum est: et quum is iterum sinu effuso bellum dare dixisset, acothere se omnes r Sponderunt, et, quiBus acciperent animis , iisdem se gesturos.
XIX. Haec directa percunctatio ac denuntiatio belli magis ex dignitate populi romani visa est, quam de foederum iure verbis disceptare , quum ante, tum maxime Sagunto cxcisa. Nam, si verborum disceptationis res esset ' quid laedus Hasdrubalis cum Lutatii priore foedere. quod mutatum est, comparandum erat 3 quum in Lutatii foedere diserte additum esset, ita id ratum fre,sipopulus censuisset Τ in Hasdrubalis foedere nec exceptum tale quidquam suerit, et tot
annorum silentio 4 ita vivo eo comprobatum sit laedus, ut ne mortuo qui lom si in re quidquam mutaretur. Quamquam et, si priore laedere Staretur ,, satis cautum erat Saguntinis, sociis utrorumque ex optis: nam
Cap. XIX. r. Dii ecla percunctatis, quum sine ambagibus rogaretur, uin rum pacem an bellum vellent; Stroui. Cf. ad I . t 1 , n. 6. a. Si Mer mιm diseeptationis res esset ele., si verbis contendere voluissent Roma I. ne sie quidem causa Poenorum erat aequior etc.; Gron.
L. P. f. commutatum est, eo arandum non erat, sitium etc. ae V e. m-
mutatum sane locum nou habet, si signiscat, in loeum alterius venire: at ego commutatum aecipio, eomp ratum, mixtum, eonfusum, pro altero
Positum. quasi idem, aut simile, qood se tant Poeni, eum superiori; Bauer. -- Exeq)ltim lati quisiuram , disertis verbis definitum, vel pactum; talisco ditio exPressa , tit Passim ap. Cic. Dedere, vel lege exemitur. CL in pr. Cie. P. Balbo cap. t , auP. ad e. 18. n. 4, et mox not. 4.3. Tot annorum silentio; vide ad
satis eantum erat Saguntinis . a ias utrorumque Populorum exemeis: cf. not. Σ, et ad cap. a. n. s. Priore j-dere nou eo, quod mutatum est, sed eo, quod validum fuit, adeoque altero et novo, Gron. Contra Bauer. monetra Falso: nam neque prius dici hoe potest, neque erat staretiar diceret Liv.; steterunt enim altero foedere. Intellig. Prius . quod, crem Hasdruhale L lum, socios utrorumque excipiebat Recte, si pro Hasdrubale seribere voluitiatatio. - Tantum, tantummodo, Mil. id aequum censeret quis, ne, ut Carthaginiensium socii non aut solli-
44쪽
neque additum erat, iis, qui tunc essent, neC . nequi Postea assumerentur. Et qNum assumere novos liceret socios, quis aequum censerct, aut ob nullaque inquitan merita in amicitiam recipi 3 aut receptos in si te in non de senili 3 tantum . ne Carthaginiensium socii aut sollicitarentur ad desectionem, aut sua sponte desciscentes reciperentur. Legati romani ab Carthagine. sic iit his Romae imperatum erat, in Hispaniam, ut a divont civitates Ut in societatem perlicerent, aut averterent a Poenis . traiecerunt. Ad Bargusios primi in x onerunt: a quibus benigne excepti, quia
taedebat imp rii punici, multos trans Iberum populos ad cripidinem novae fortunae erexerunt. Ad Volcianos fi inde est ventum: quoi in celebre per Hispaniam
responsum Ceteros PopuloS ab So Cie tute Pomana avem
tit. Ita enim maximus natu ex iis in concilio respondit: u senae vore cundia est. Bomani. Postulare 7 vos, di, uti vestram Carthaginiensium amicitiae praepona-
γγ natas. quia m. qui id socerunt. Saguntinos crridulius, quam Poenus hostis perdidit. vos socii prodideritis Ibi quaeratis socios, censeo, ubi saguntina clades'ia ignota est. Hispanis populis, sicut lugubre, ita in-M signe documentum Sagunti ruinae erunt, ne quisis fidei romanae aut societati considati H Indo extem
eitarentur ad d fretionem , aut suas onte descistentes me me eultir; et ris.
dam putant ni, Iicie opp. non differre Ueνsium XXXIV, 21. vel al, eo Corbionem in Silessetanis XXX lX, 4 a.
6. Ad y olei, nos, al. Volsesanos: Pol ultim minias notum. - Celebra per II. r. e lebrati an . vulgatum, fier mouibus divulgatum. 7. Quae r erecundis eat , malit are. aenum sat vere lindiim est' ubi est verecundia Postulantium' an Me v recandiae eonvenit . Batier.
45쪽
LIB. XXI, ω P. I 0 . 20. 43plo abire finibus Volcianorum iussi, ab nullo deinde
concilio Hispaniau benigniora Verba tulere. Itaque nequidquam peragrata Hispania. in Galliam transeunt. XX. In his nota terribilis lite species visa est, quod armati ita mos geniis erat) in concilium ve- xint. Quum, Verbis extollentes gloriam virtute inque ili romani, ac magnitudinem imperii. petissent,no Poeno bellum Italiae inserenti. per agros urbesque suas transitum darent; tantus cum si emitu risus dicitur ortus, ut vix a magistralibus malo vibusque natu iuventus sedaretur. Adeo stolidii impudensque postulatio visa est. cen Seue - . ne in Italiam trans
mittant Galli bellum, ipsos id a vei leve in se . agrosque suos pro alienis populandos obiicere. Sedato ta
men fremitu, responsum legatis est. Romanorum in se meritum esse , neque Ciarthaginiens um iniuriam, ob quae aut pro Romanis, aut adoresus Poenos stimant inma. contra ea 4 audire sese, gentis suae homines
Uris snibusque Italiae pelli a populo romano. Mjendiumque Pendere, et celera indigna pati. Eadem serme in ceteris Galliae conciliis dicta auditaque: nec ii
CAP. XX. x. In his, scit. Galu . Galliae populis. etsi praecedit Gal- Iium; Sttolli. Sed Gallias sorte te.
gendiam. In is Nernis not/s etc. I eoni. Gron. CL XXVII, 39. Ibinoi Doee. In his unis Ill beri uiseies Matthiae. In Gavium ινιι ... ε' ιserant. In his noDa e e. I Stilon. et Glar. qui no-nien populi excidisse putant, sed quoil nam fuerit, uegant divinare P se. In Galliam trans rit. Ruscinone terribilis Ueries ele.; I. Cron. qui mo-het. id firmari e. Σέ , primum ex Hispania iuxta mare in Galliam trans. remis occurrisse Ruscinonem. τοι 'te autem saepius a librariis vel additum
dendo. dictum acet pii Doer. Super vacaneum illud esse, et delendum putabat Gron. 3. contra ea; vide ad II, 6o. n. . - Cetera ind/gna , alia i., ut Masin CL in L.
46쪽
spitale qii id si iam pacattimve satis prius audit im, quam Massiliam venere. Ibi omnia Α, ab sociis inquisita cum cura ac siile , Cognita, Praeoccupatos iam ante ab Hannitale Gallorum animos esse. Sed ne illi quidem ipsi salis milem geniem re adeo serocia atque indomita ingenia esse) , ni subinde auro , cuius aseidissimo gens est =, principum assimi concilientur. Ita peragr Hispaniae et Galliae populis, legati Romam redeunt, haud ita multo post, quam consules in provincias
prosccti erant. Civitatem Omnem in exspectationem belli erectam si invenerunt, satis constante fama, iam Iberum Poenos transmi Sisse. XXI. Hannibal, Sagunto capto, Carthaginem novam in hiberna concesserat: ibique, auditis. quae Romae, quaeque Carthagine acta decretaque forent, seque non diacem solum, sed otiam Causam esse belli,
partitis divenditisque reliquiis praedae , nihil ultra
differendum ratus, hispani generis milites convocat: is Credo ego vos , inquit, socii , et ipsos Cernere, Pa-M catis omnibus Hispaniae populis, aut finiendam nobis militiam, exercitusque dimittendos esse, aut M in alias terras transferendum hellum : ita enim hae a gentes non Pacis solum, sed etiam victoriae, bonis, florebunt, si ex aliis gentibus praedam et gloriam a quaeremus. Itaque , quum longinqua ab domo in- , stet militia *, incertumque sit, quando domos
alta , cognita a Romanis. - Praeoc-
c atos ianis; quod ante e MM. ad iecit DeaL. CL ad IX. , n. I. S. Cuius aDidissima seria erra, debebat poni ait: aui ex Livii ore, qua iPer Purenthesin, dictum accipe; Bauer. 6. In exametationem belli erectam; vide ad II. Sέ , n. la. CAP. XXI. r. His ani generia mili-les , Praefilautissimam exercitus partem. Cous. XXVII, rέ, et ad Sil. I.
2. Longinqua G dcimo instot ma
47쪽
D stras, et quae cuique ibi cara sunt, visuri sitis, si
a quis vestrum suos invisere vult, commeatum do.
D Primo vere, edico, adsitis, ut, diis bene iuvantiis bus , bellum ingentis gloriae praedaeque futurum D incipiamus. D Omnibus sere visendi domos oblata ultro potestas grata erat, et iam desiderantibus suos. e longius in suturum providentibus desiderium. Per totum tempus hiemis , quies inter labores , aut iam
exhaustos, aut mox eXhauriendos, renovavit corpora anunosque ad omnia de integro patienda. ere primo ad edictum convenere. Hannibal, quum Tecensuisset
omnium auxilia gentium, Gades prosectus Ilerculi vota exsolvit 4; novisque se obligat votis si cetera prospera evenissent. Indo partiens curas simul in inserendum atque arcendum bellum, ne , dum ipse terrestri per Hispaniam Galliasque itinere Italiam peteret, nuda apertagite Romanis Africa ab Sicilia 6 esset, valido praesidio firmare eam statuit. Pro eo supplementum ipse, ex Africa , maxime iaculatorum
levium armis petiit, ut Asri in Hispania, in Africa Hispani , melior procul ab domo futurus uterque miles , velut mutuis pignoribus obligati β, stipendia sacerent. Tredecim millia octingentos quinquaginta pedites cetratos si misit in Africam, et funditores Ba-
vid. ad Sil. III. ceter prospera XXXI II, 7 , XLIl, 28 . et apiad S.iu. B. Cat.
23, probb. Gron. et Dra L. ut adieet. Pro adv. positum sit. Si eetera quae Inedili retii r. moVere e MM. Bec. et Pal. III, sorte rectius. Pros Perenissent; Flor. 4. I 'ud r ηκrta 7tie Romanis AF iori ab Sicilia: vid. ad VIlI, 17. n. s. Nox firmare et eam. vel Metagm neam eoni. Gron. Conser Polyb. III. 33, unde et sequentia sunt linusta. b. Velial -ttiis pignoribus obligati,tit apud Polyh. l. l. νον s. Pedites cetratos al. eaetratos ), agiles , levisque armaturae , qui Graecis dicuntur: nam cet Parvum erat Hispanoriim A Ortamquasculum loreum, retiae simile; Stroth.
48쪽
Ita res 7 octingentos septuaginta : equites mixtos ex
multis gentibus mille ducentos. Has copias partim Carthagini praesidio esse, partim distribui per ADt- eam iubet. Simul conquisitoribus t in civitates missis, qua tuo D millia conscripta delectae iuventutis, praesidium eosdem et obsides, duci Carthaginem iubet. XXII. Neque Hispaniam negligendam ratus atque ideo haud minus . quod haud ignarus erat, circumitam ab Romanis eam legatis ad sollicitandos principum animos , Hasdrubali fratri, viro impigro , eam provinciam destinat, firmatqNe eum a Dicis maxime praesidiis, peditum Afrorum undecim millibus octingentis quinquuginta , Liguribus trecentis , Baliaribus quingentis. Ad haec peditum auxilia additi equites Libyphoenices mixtum punicum Aliis genus quadrin-
res , tritorum institne Baleares h d. M. ιameit vocantur. CL
recensio sum innidie desumpta ea . Pro
49쪽
genti et quinquaginta , Numidae Maurique accolao Oceani ad mille octingentos, et parva Ilergetum m nus 4 ex Hispania, ducenti equites, et, ne quid te restris deesset auxilii genus, elephanti quatuordecim. Classis praeterea data ad tuendam maritimam oram quia, qua parte belli Vicerant ,, ea tum quoque rem gesturos Romanos , credi poterat ) , quinquaginta
quinqueremes, quadriremes duae, triremes quin yae: sed aptae instructaeque remigio triginta et duae quinquere me S Erant, et triremes quinque. Ab Gadibus Carthaginem ad hiberna exercitus rediit; atque inde, pro laetus praeter Et vis sam . urbem, ad Iberum mari-vulg. CCC et substitni. ati et cire Cron. qui bene monet cceri in eco et trans-
in quihusdam MNS . reperiti CCCC. Ex eodem Pola iti mox I. g. e- erunti XXI. Africa inter qi nitior populos e r. divisa. Poenos, Labr- νων iees liii Byetaeium et maritimas obtinebant ii rhes; cs. Plin. V, 4. et Strab. XVu . pag. 8ab . Afros. fiet Mauros , et Numia as. Diodor. Xx.
Schweigh. haec notavit: in litum utique debet videri, qui sat, ut medios inter Al coe populos , e qui hus eqtiites relicti Hasdrus ali, una
n. si antea memoretur, et clii id ni irnns
Iberum inter Iberon et Dymiaeum incolen , Posteaque demum subaelaab Hannibale vid. Polyb. III. 3b,
et Liv. XXI, 23 : Proes itim 'fuit consentaneum sit, hi panos equitespiti res Mne, quam CC. vel CCC, sub Hasdrubalis iti, pirio suisse relictos. Ilitie apud Polyb. prolλrργn v. quos ex Livio substitui, e MSS. Λεογητῶν resti lutum velim, etsi populum huius nominis iu Λfrica nulli alii seripiori memoruttiri, novi. Livius, quutn Λeργητων , aut aliud hui iis modi nomen. quo Libyae populus aliquis desigii .hatiir, a P. Polyb. ligisset. Perperam sorte, sinitIitulline noni iiiis decopius, de sulis uolo ali iiqiliai Hispaniae popido cogitavit. . Forsati Polybius seria psit: Ni γ steti: v. - Ducenti equites, sorte trecenti ex Pol b. . Qua parte belli vide ad e. 37. n. 7 Mι cervini Romani bello pilaico primo. 5. Praeter Elm issam . Reteci: Nin M. tunis opis a Ptol. - Ducit; vid. ad 1, 23. 4. Aserue imἰe Iectus.
praeter Elo issam urbem ad uerum maritimia ora dueit: coni. Iae. Gron. quia mam Iiiritim omnes Paeti e MM. siue copula que exhibent. Et ovissam, vero non maritimam, sed ni editerraneam tirbem esse, monet Drah.
50쪽
timamque oram ducit. Ibi, suma est inquiete visum ab eo iuvenem divina specie, qui se ab Iope diceret duoem in Italiam Hannibali missu et Prota de sequerelu r, neque usquum a se desecteret oculos. Pavidum primo, nusquam circumspicientem aut respicientem, Seguu-tum; deinde, cura humani ingetiit 7, quum, quidnam id esset, quod respicere Velitus esset, agitaret animo, temperare oculis ' nequivisse; tum vidisse, Post sese Serpentem mira magnitudine cum ingenti arborum ac virgultorum strage serri, ac post insequi cum fragore caeli nimbum: tum, quae moles ea, quidue prodigii esset, quaerentem audisse : Vastitatem Italiae esse ἰ Peroret Porro ire, nec utim inquireret, sineretque fala in occulto erae. XXIII. Hoc visu laetus tripartito Iberum copias traiecit, praemissis , qui Gallorum animos , qua traducendus exercitus erat, donis conciliarent, Alpiumque transitus specularentur. Nonaginta millia peditum, duodecim millia equitum Iberum traduxit Ilergetes
s. Ibisma in quiete risum ab eo itiMenem dioina vaecis et . Conser
VaL Max. l. extu. t; Cic. de Di . I. 2έ; ad Sil. III. Ib8 - 219. et, qui hane similesque tabulas ridet, Polyh. III, 48.
7. Gra humani ingenii; pro ea, qua duei solent homines, res vetitas novas quoque , insolitas et ignotas sciendi cupiditate ; Doee. - Quod res cere Metitus esset, de qua superstitione; vid. Sil. III. l8t. 8. Temperare orauis; es. ad II, , N. 8. - Ferri; vide ad Vl, 3o, n. a. CAP. XXIII. i. Nonaginta multa stem tum , XII millia ecpιittim tradu arisse uertim tradii et Polyh. III. 35; deinde eum Hannoni reliquisse decem millia peditum, et millia equites; d mum remisi se parem numerum; in subigendis populis intra Iberum Py
renaeumque maximam exercitus partem amisisse; quum Pyrenaeum trans
ierit, reliqua habuisse L mil. peditum, IX mil. equitum. et, si Perat
Rhodano . XXXVIII millia peditum; equitum paulo amplius VIII mil.; tu
Alpitim tra itu harum copiarum di midiam sere amisisse partem; et, quum ex Alpibus in campos ei reum-padanos deseruderit. reli stia habuisse