장음표시 사용
61쪽
nitum raperentur. Ibi, Urgentes inter se, cedensibus extreinis ab aqua, trepidationis aliquantum edebant; donec quietem ipse timor circumspectantibus aquam secisset. Excidere etiam saevientes quidam in flumen; sed , pondere ipso stabiles, deiectis rectoribus, quaerendis pedetentim vadis, in terram ex asere. XXIX. Dum elephanti traiiciuntur, interim Hannibal numidas equites quingentos ad Castra romana miserat speculatum, ubi et quantae copiae essent, et quid pararent. Huic alae equitum missi, ut ante dictum est y, ab ostio Rhodani trecenti Romanorum
equites occurrunt. Proelium atrocius, quam Pro numero pugnantium, editur. Nam praeter multa vulnera
caedes etiam prope par utrinque suit: fugaque et pavor Numidarum Romanis , iam admodum sessis , victoriam dedit. Victores ad centum seXaginta , nec omnes Romani , sed pars Gallorum : victi amplius ducenti ceciderunt. Hoc principium simul omenque belli, ut summae rerum prosperum eventum ., ita haud sane incruentam ancipitisque certaminis victoriam, Romanis Portendit. Vt, re ita gesta, ad utrumque ducem sui redierunt, nec Scipioni stare sententia poterat Α, nisi ut ex consiliis coeptisque hostis et ipse
miter quidem inter se colligatas. ad ceteras vero . sive duas stabiles . ita, ut Mincida, quibus i iter iis essent arris nexae, extemPlo resol imstent ' ιι ansis gressi sunt, etc. Forte et Liviiis per errorem , aut alios sequia tria a letores, unam tantum ratem suisse mobilem putavit, ideoque dixit minorena aρ-pli tam , et deinde soluta rate ab ceteris, duabus stabilibus. - ει altum L. l. de fluvio , proprie de mari. Aliquantum edebant iunge. 12. Donec quietem ime limor Iecisset , fecisset, ut quiescerent, quieti consisterent; Doer. - Stiabiles; vide ad cap. 5 , n lo.
C. p. XXIX. I. Vt ante dictum est. CaP. 26. - Proelium a riseius quam Pro numero, etc. : v. ad VII, 33 n. 2.2. Viatores ad CLX, ininio CXL. Cons. Polyb. III, 4 S. - Picti amplius dueenti: vide ad III. 64. not. S.
62쪽
conatus caperet; et Hannibalem incertum, utrum Coeptum in Italiam intenclyet iter β, an cum eo , qui livimus se obtulisset Potnanus exercituS , manuS COII-Sereret, avertit a praesenti cortamine Boiorum legatorum regi ilicsue Mag ali adventus β; qui se duces itinerum , Socios periculi sore , assirmantes , integro bello 7, nusquam anto libatis viribus , Italiam aggrediendam censent. Multitudo timebat quidem hostem, nondum obliterata memoria superioris belli: sed magis iter immensum Alpesque rem fama utique inexpertis horrendam , metuebat. XXX. Itaque Hannibal, postquam ipsi sententia stetit pergere ire , utque Italiam petere , advocata
concione, varie militum versat animos λ castigando adliortandoque. Mirari se, quinam pectora sena Peris impavida repens terror invaserit. Per tot annos dia vincentes eos Stipendia sacere; neque ante Hispanian C CESSiSSE, Pluin omneS genteSque et terrae eae ,
Post sente alia excidisse voculam atia, Mnfitimque esse : nec in alia nune
Scipio acquiescere poterat sententia; putat Doer. Susticit vocem alia fiuP pleri ob seq. 2 sι tit, et stare hoenensu quidem dicitur vide ad III. 36, n. I t uon vero stat mihi sententia. S. Coeptum in Italiam intenderes iter; vide ad IV, 9,n. I. S. Boioriιm legat mim ret Ii ille Magali a Dentus ex Gallin circumdadana, ς ιι ele.; coiis. Pol vh. ill, έέ. Is sugilon vocat: sed literae a et e commutantur saepe in barbaricis non inibus, ut Masinissa et Masanissa vel Massanissa et Maasanassa, Seu Musan,issa; vide ad Sil. XVI, ii l. II thri, lutea et Mimradates. A-ο- et Indibilia . Haralysis ra Plut 'acoras . Κατανη et Catinis; Gr.
Matali et Maeoti li. I. pleri ille MM. . Integro bHlo vide ad II, 5 . n.
, nusφιam ante libatis Miribus, im minutis proelio, vel tentatis. - Mud titudo , milites Hannibalis. 8. Iter immensum Alpesque, iter i. trans Alpes, rem fama , ob famam νPropterea, quile de Alyibus, liuiiDs- qite itinetis dissieultat thiis narran loaridita eraut, utique vide ad Il , 3o, 1. 3 ineamutis . iis, siti liaee nondum experti fuerit ut, horrenda/n. Conser
CAP. XXX. r. Osi sententia stetit; vide ad IV, i 3 , D. 6.
2. Varie militum svrsat animos e.
63쪽
is quas duo diversa maria 4 amplectantur, Carthagiis niensium essent. Indignatos deinde, quod, quicum a que Saguntum obsedissent, velut ob noxam, si hi,a dedi postularet populus romanus, Iberum trai b, cisse ad dolendum nomen Romanorum, liberandia dumque orbem terrarum 4. Tum nemini visum id a longum , quum ab occasu solis ad exortus intenis derent iter. Nunc, postquam multo maiorem Paris tem itineris emensam cernant, Pyrenaeum saltum is inter serocissimas gentes superatum , Rhodanum , b, tantum amnem, tot mi Ilibus Gallorum prohibenti- ,, bus, domita etiam ipsius fluminis vi, traiectum, is in conspectu Alpes habeunt. quarum alterum latusis Italiae sit in ipsis portis hostium si satigatos sub is sistere: quid Alpes aliud esse credentes, quam mon- ,, tium altitudines 8 Fingerent altiores Pyrenaei iugis.,, Nullas profecto terras caelum contingere, nec incx, superabiles humano generi esse. Alpes quidem lia- ,, bitavi, coli, gignere atque alere animantes. Pervius,a paucis esse 7; exercitibus invias I Eos ipsos, quos
3. Duo dii ersa maria , Meditere. et Oceanus; DOer. . Lberandumque orbent terrarum. scilicet servitute, qua eum pPrimur eupiant Romani. Ab occasu sotis ad exoratis al. ortum; sorte ea O tum ιntenderent iter; vule ad IV, 29, n. 1.
tus Latiae sit, scit. Iatus, sive Par Au, et ad eam Pertineat, ut ca P. 49. Hes, cuius ipsi elassis essent: Gron. Similitet XXVIII., 8. quod suorum Iisisse tam satiari Obubiant XXVII, bb. ea ciritatis Rho liorum essent ei libiectza essent, Reu parerent ); XXI, a i , n. 8 , ut XXII, 2o Pr. Terra hO- , ab iis Metapala ; XXII. O ext. ἀιionis impertique romatιis.
v. i. Hannibalis Arelia actam. Couser XXVI, a . n. 5 ; ad Iu , 36. n. 4 , et Iu, 62, t. s. 6. In sesis ρortis hostium . in aditu. seu sinibus Italiae, terrae hostilis, ut
M. in limine vel in Mesti lo, v. c. strorum XXV, x7; urbis XXXVI, 22. Sicilias apud Cic. Verr. V, 67. 7. Per ias 'Iucis rasa : uum modo legatos Boiorum vide cap. as exir. Alpes transgressos. Ea lem oro exer- euitas in ias existimarit Respondet orator: Gallorum ingentia fave a mina Al es tuto transmisisse cecinserV, 34, 3, , et militi armalo nihil λ- Mium, aut eastiνer ab le esse. Irator nininori ad uisius Progreditur, e du-
64쪽
. cernant, legatos non pennis sublime elatos Alpes G transgressos: ne maiores quidem eorum indigenas; is sed advenas Italiae cultores has ipsas Alpes ingen-n tibus saepe agminibus Cum liberis ag coniugibus,ra migrantium modo, tuto transmisisse. Militi quidem is armato, nihil secum praeter instrumenta belli por-n tanti, quid invium aut inexsuperabile esse 2 Saguntum Ut Caperetur, quid Per octo menSes periis culi, quid laboris exhaustum esse Τ Romam, orbis is terrarum caput'petentibus quidquam adeo aspera rum atque arduum videri, quod incoeptum more
is tur 7 Cepisse quondam Gallos ca, quae adiri posse
is Poenus desperet s. Proinde, aut cederent animois atque virtute genti, per eos dies toties ab se victae; is aut itineris finem sperent Campum interiacentemis Tiberi ac moenibus romaniS. DXXXI. His adhortationibus incitatos corpora Curare , atque ad iter se parare ilibet. Postero die, prosectus adversa ripa Rhodani, mediterranea Gallia petit: non quia rectior ad Alpes Via esset, Sed, quantum a mari recessisset, minus obvium fore - Roma-
bia . nude posita , exemplis resutat. oratoria autem vis et assectus augetur interrogatione , minuitiirque , si exemen . Stroib. legeris perseias mucis esse , nec exertalibus ini ias. vox lamen inMias primum adiecta in ed. Mediol. unde Geon. coni. pereias Raucis se non exercitibus P -- Legatos nonyennis in sublime elatos. sorte subi mes; m. Malim sublimelatos; Sehaec Conset Sehelleri Obss. pag. 133. 8. Romam , Orbis terrarum cutit: Prolepsis, haud bene conveniens Hannibali; Stroth. A decoro illa laudatio
obit, et magis a vero; Ilitheta. Eleet. I, ab. Sed orator potius mugna arte rem primum anget, ut, quantum e incoemo hoc gloriae redundet ait Poenos, RI' Parent, mox vero miunit ee-Pisse quondam Gallos ete. ), ne auimus militum srnrigatur. 9. Ea, quae adiri Posse mentis . . Nerei; li. e. Romam, ut ap. Cic. Cal. IV, 4, qui haee delere conati sunt; Ste. - Genli Galli aer eos diri toties ab se Mistae; vide cap. 23-28. Campunt Martium. CAP. XXXI. r. Profectus ad ersarma vid. ad XXI. 2τ, n. 2 modani. potius Larae. Gns. ud cap. line et xq.
Polyh. m. 49. So, ibi ille Schweigh. . Minus ovium fore vide ad I,
65쪽
num credens : cum quo, prius quam in Italiam ven
tum soret, non erat in animo manus ConSerere . quam
iis castris ad Insulam pervenit β: ibi Isara Rhodanusque amnes, diversis ex Alpibus , decurrentes , agri aliquantum amplexi, confluunt in unum: inde 1nediis campis Insulae nomen inditum. Incolunt prope
Allobroges'gens iam inde nulla gallica gente opibus
aut fama inferior; tum discors erat: regni certamine ambigebant si fratres: maiori
o. u. I Romanum credens, hoe est, quia erederet: nam tu partie. latet vis causalitatis; Stroth. 3. Quartis eastris ad Institam perin nit, ubi hodie est Liagdunum, et Arar hodie Saon Rhodanusque con fluunt ι sed Ilacinibal, qui transiisse Rhodanum videtur paululum insidia Avenionem, inde vix quartis eastris ad Lugdunum perveuire potuit, Str. Ego pro Vulg. Arar reposui Isara quilluvius fines . llobrogum praeterlabitur seonser not. S). et iusta Viennam urbem miseetur Rhodano: unde, ni fallor, est hodie Dere, non Oise, qui amnis in Sequanam inguit re ita postulante, et suadentibus Iac. Gron. .
Cluvero Ital. anti I, 33, pag. 363-8. Mandatorso in Actis Aead. Paris. eleg. liti tom. Ill. pag. 93 seq.: tom. V. pag. t 98 seq.; Seb sigb. ad Polyb. III, 49, not. 6; XXX, fio, not. 1, et Matthiae ici obas. ad Livii lih. XXI. lui docet, regionem dexiguari, quae a meridie tiara. a septemptu. Rhodano, et ab oriente Alpibus eineta siti Iidem viri docti plures disMultates, quibus
narratio Lir. in hoe et seq. mP. Pr milue, removere conati sunt. 4. Diseersis ex Alpibus, ex diversis istium partibus, deeurrentes eo fialami in uiatim locum: qtiae disortia
sorte da vortia; vide ad I, m a
aquarum dievntur XXXVIII, 46. Iv-gum montis, seu fons aquarum fluminumque, quae inde decurretitia divi. duntur in braehia. Similiter dipo tium itineriam XLlv, a, n. 4. Couser
2o. Arar ex Vogeso oritur, quae Alpium pars habetur. Cons. Strab. IV. 186. - ri Hiquantum , M. aliquian rutam. Cons. ad II. 39, n. g. Nox inde ante mediis inserui auctore Iae. yroo . . quia in multis NM. est in me. diis.
3 Aa roges , populus Galliae Narbonensis. a lacu Lemano ad Isaram Rhodoni areola, cuius oppida erant Getieva. Cularo h. Gι enobia et Vienna. Gens gente, vide I, 3, not. 8. - Iam inde. iam tum, ut I, a. et II l, n. 36. Ita Stroth. perperam , ni salloe, in pr. h. l. ob verba sq. livra discors erat. Forte leg. iam dιυ, vel inde loeo motum, et suPra ante mediis ponendum. Confer noti έ. 6. Regni certamine ambigebant vide regno ambigere. h. e. certare XL, I S, n. 3; conser ad XXI, to , u. I , et XXXV, 33, n. q. Fratres et .: rLPolyb. III, ,s, n. bo. Vbi Schweipli. Um monuit', Polrbium satis diserte
66쪽
Brarcus nomine, minore ab utre et coetu iuniorum,
qui ure minus, vi Plus poterant, pellebatur. Huius seditionis peropportuna disceptatio quum ad Hannibalem reiecta 7 esset, arbiter regni iactus, quod ea Senatus principumque sententia suerat , impcDium maiori restituit. Ob id meritum commeatu copiaque
rerum Omnium, maXime V Stis, est adiutus, quam
in mes frigoribus Alpes praeparari cogebant. Sedatis certaminibus Allobrogum, quum iam Alpes peteret,
non recta regione 3 iter instituit, scd ad laevam in Tricastinos flexit s : inde per extremam oram Vocontiorum agri tetendit in Tricorios: haud usquam impedita via, priusquam ad Druentium flumen pervenit. Is et ipse alpinus amnis longe omnium GaIlluc numinum dis licillimus t Pansitu est: nam quum assuae
ab Allobrogibus eos distinguere; credi
lamen Posse, varias suisse Allobrogismgentes. Mox poterat ira Omnibus sero NSS. omui biisqtie e ld. ante DruLcith. Prob. Stroth. ut ad rettiotius fratre reseratur. Conser ad III. 72, ri. 3.7. Disce tutio ad Hannibalem raete-eta: vide ad II, 22, n. 4. 8. Recta regione , 1 ecta regionis vel Per regioriem hane via. ut recto flumine apud Virg. Λen. VIII, 57, et a l. 9. Ad Meoam in Trieastinos flexiletc., quod iter liaud memorat Pola b., at Sil. III . 466 seq., et Λminian. XV, 28. Livius regionem designat, quae non I anilibali, sed sibi, aut cuivis
Iu lo ad laeseam esset: mos est enim historicis, ut nonnunqtiam dextram si uistrantque non ab ho,tium Parte . . sed a sua desigucui; Strolli. coli. c. S
tu Epist. ad Belgas I, 93, ut Bl, a - uiu non iterum trati,ierit, sed ad laevum reliquerit, et ab eo flexerit tu Teiecisti nos. Idem, vel ad dextram , leg. pii tabat DraL. Triciastini, V---lιi, seu Vocuutii et Trιων ii vide Strab. t V, Pag. 185. et zo3ὶ inter Rhodanum et Druentiam hodie Du-rance , in Delphinatu, habitabant. - Tetendit; v. ad IV, 12, n. r.
Αlpibus oriundus tu Mont Genon e aequo uc Isara, Arar et Blindauus . qui propior ostiis, inter Αvenionem et Arelate, Druentiam recipit. et iudo, quod non micius rapidus ροδανος)e t. nometa accepit. - Di sciuimus transitu etc.; cotis. Sil. III. 468 seq. Non nisi ad Cabellionem thod. Ua-Daallon' naseium Piniens est. utiis r is, nisi valde planis et tenuibus. nequa iisdem ab eis; cons. seqq. Mox Iaciens post gurgites addunt edd. Mediol. et seqq.; sed verbum D lMens ad Dimita sussicit, et Mada ad surgites truluere heue dicitur timuis, qui volvendo areuas iacit vada hac, iliae surgites; Grou.
67쪽
vim vehat ingentem, non tamen navium Patiens est: quia nullis coercuris ripis, pluribus simul, neque iisdem alveis suens , nova semper Vada novosque
gurgites et ob eadem pediti quoque incerta via est),
ad haec saxa glareosa volvens, nihil stabile . nec tutum ingredienti praebet; et tum, sorte imbribus nucius, ingentem transgredientibus tumultum iacit quum Super cetera trepidatione ipsi sua atque incertis clamoribus turbarentur.
XXXII. P. Cornelius consili triduo sere post, quam Hannibal ab ripa Rhodani movit, quadrato agmine
ad castra hostium venerat, nullam dimicandi moram facturus : cet rum , ubi deserta munimenta, nec cile se tantum praegreSSOS assequuturum videt; ad Ioare ac naves rediit, tutius faciliusque ita descen- donti ab Alpibus Hannibali occursurus. Ne tamen nuda auxiliis romanis Hispania esset, quam Provinciam sortitus erat, Cn. Scipionem fratrem Cum maxima parte copiariam advorsus Hasdrubalem misit; non ad tuendos tantummodo Veteres socios, Concilia indosque novos, sed etiam ad pellendum Hispania Hasdrubalem. Ipse cum admodum exiguis copiis Genuam repetit eo, qui circa Padum erat, exercitu δι
x. Saxa glareosa: al. Homerosa et globosa, iit XXXVII l, 29. Gla- reariae, aut glareasque coni. Gr. timidimprob. DraL. Non satis intelligi pota fit, I tiomodo saxa d iecit, turalisi intelligas, vel in Laxorum modii rinc magnitudinem compactam temere Riaream, vel si xa minutiora ad tapit. lisuam vel plareae modum; Siroth. Conser ad XLl, 27. n. 7 22. Tiamtillum jecit . eo istisionem animorum et peltiirhailouem, ut CDP.
tar. XXXII. l. Quadrato mari intvid. ad II.,n. 3. 2. Repelit Gentiam, quod Ligurum
emporium sorte appulerat, qutim oram Ligurum praeternavigaret. vid. C. 26.3. Eo, qui tarea Padian raι, stare eitia, L. Alatilius et C. Atilius prae lores praeerant. Vide cap. 25, 26 , ettid cap. 39, n. S. Mox verba ad Almatu on uibun edd. aule Siroth. , et Plevi silue MM. Perveratu Post illa eum Lania Paee, sed in a optiiuis NM. auis ea leguutiar.
68쪽
Italiam ii sensi iriis. II anni biit ab Druentia campestri maxime itinere ad Alpes cum boli pace incolcntium ea loca Gallorum pervcnit. Tum, Iuamquam famat, i ius qua incerta in maius vero serri solent prae-CEpta res erat , , tamen ex propinquo visa montium altitudo . , nivesque caelo prope immixtae, tecta informia imposita rupibus, Pecora iumentaque torrida frigore , homines intonsi et inculti, animalia inani- Dauliaque omnia rigentia gelu, Cetera Visu, quam dictu . iaciliora, terrorem renovarunt. Erigentibus in Primos agmen clivos apparuerunt imminentes lumidos insiden los montani; qui, si valles occultiores insedissoni, coorti in pugnam repente, ingentem sugam stragemque dedissent. Hannibal consistere signa
iubet; Gallisque ad visenda loca praemissis post
quam Coui perit, transitum ea non esse, castra in te PConfragosa omnia praeruptaque, quam eXtentissima potest valle, locat. Tum lier eosdem Gallos, haud sano multum lingua moribus quo ubhorrentes, quum so immiscuissent collo pilis montanorum , edoctus in- 'terilia tantum obsideri saltum, nocte in sua quemque
An n. Xlli, 35. n. b. et Sil. IV. 6 S. Mox inanimaliaque e MSS. et priscis
ν 6. Collisque ad Misenda loca erraemissis , legatis Boiormn , qui se liuius itineris dueres scire prcis Asr stierant ;
69쪽
dilabi tecta; luce prima subiit tumulos, ut eX apEP-to 7 atque interdiu vim peP angustias lacturus. Die deinde simulando aliud, quam quod Parabatur, ConsumPto , quum eadem, quo constiterant, lo o Castra communissent, ubi primum degressos tumulis montanos, laxatasque sensit custodias, pluribus ignibus, quam Pro numero manentium, in speciem factis, impedimentisque cum equite relicti S, et maximaliarte peditum, ipse cum eX pediti S, acerrimo quoque viro η, raptim angustias evadit; iisque ipsis tumulis , quos hostes tenuerant, consedit. XXXIII. Prima deinde luco castra mota, et agmen reliquum incedere coepit. Iam montani signo dato ex castellis ad stationem solitam conveniebant; quum repente: conspiciunt alios, urce Occupata Sua, Super caput imminentes, alios via transire hostes. Vtraque simul obieeba res oculis animisque immobiles parumpor eos defixit Deinde ut trepidationem in angustiis, suoque ipsum tumultu misceri agmen videre, equis
T. Ex Verto, ni in aperto I, 33;
t. aequi evin 'i velaw vim. Conser ad V, 38, n. 4. - Vim, al. Miam. Mox ramiti erant et communissent, scilicet Poeni, et sensu Hannibal. Λ l. ennstiteriat et communisset, fortu rictius. 3. Cum e editis, acerrimo uus
Ap. XXXIlI. i . Ex eastellis vide ad V, 5, 23 ad stationem solitiam . ad
saltum. - Arce sua iunge; tua su-Per eaPitia coni. Sigon. , et, ne M sua redundet, arva summa , vel subito Bauer. Sed aDue sua eodein sensu dictum , quo supra statio solita , et sal
tus in tumulis, quem Galli interdiu obsidore solebaut. - Via. sorte inmi: Grou. inteli. e superioribus Mia per
2. Immoli Ira μarumper eos defixit . eleganter exprimit intaginem homi
num, Prae stuPOre, blattiaraim instar, sine omni motu in uno eodein lite loco
70쪽
maxime consternatis, qDid ita id adiecissent ipsi terroris, Satis ad perniciem fore rati, perversis rupibus iuxta invia ac devia assueti disCurrunt. Tum vero simul ab hostibus, simul ab iniqui toto locorum Poeni oppugnabantur; plusque inter ipsos sibi quoquo
tendente ut periculo prius evaderet , quam Cum hostibus, certaminis erat. Equi maxime infestumn gmen Aciebant . , qui et clamoribus dissonis, quos
nemora etiam repercussaeque Valles augebant, ter Diti trepidabant, et icti sorte aut Vulnerati adeo Constemnabantur, ut stragem ingentem simul hominum ac Sarcinarum OmniS generis sacerent: multosque si turba, quum Praecipites deruptaeque utrinque angustiae essent, in immensum altitudinis deiecit, quos dum et armatos: sed ruinae maximae modo 7 iumenta
insta discurretunt, ut assueti, nisi malis ad vel in quae Praepos. excidisse videtur inina ac d is loca assueti , diam nι ι vel Potius yer mersis rivibus deciιrrunt, quod iiiiidam MSS. habent. PerMers s ru bias , in sextis , inconi tmodis, ut ni'. Sela. de Ira I, 36. Per ersa induenda magistralui Destis es. Cerda ad Virg. Aeli. VII, 584 . aut i,otius transversis seu obli
nd I, 7. n. 7. - RΠλercussae Malles, i. e. v quibus. Per quas fionus, voco repercuterentur: tiisi rePerctissae es Pro si iii PL Percussae, uiore fere eius aetatis; Bauer. 6. Miatiosque turba, turbae tumultus et Perturbatio: Doer. Mutios, ficu. lixas et calones, quibus mox armati OPPonuntur: nam lumultus accidit circa impedimenta ' Gron. 7. minae maximae modo, in modum maximno a dieioriim ruitiae;
a. In time eoui. Dulcer. et Baver. Hi sit serme, paene. l Mitissimum. Vese hum de Moebantiar , quod in NS. Flor. nb alia maiau alia riptum est, delere malobat Gliariovius, ut omnia a deiecit Pendcrei t.