Titi Livii Patavini Opera quae exstant omnia ex recensione G. Alex. Ruperti cum supplementis Freinshemii. Tomus primus decimus quartus

발행: 1825년

분량: 527페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

471쪽

LIB. XXIV, CAP. 48 469

congregata turba , oasta ac temeraria esse. Facturos se

in praesentia, quod vellet, legati responderunt; fido

accepta, ut remitteret extemplo eum 7, si imperatores sui non comprobassent factum. Q. Stutorio nomen

suit, qui ad regem remansit. Cum duobus Romanis reliquis Numida 'legatos in Hispaniam misit ad accipiendam fidem ab imperatoribus Pomanis. Iisdem mandavit, ut protenus Numidas, qui intra praesidia Carthaginiensium auxiliares cssent, ad transitionem perlicerent. Et Statorius ex multa iuventute rogi pedites conscripsit ; ordinatosque proxime morem romanum s instruendo et decurrendo signa sequi et servare ordines

docuit; et operi aliisque iustis militaribus 'ita assues cit. ut brevi rex non e quiti magis sideret, quam pediti; collatisque aequo campo signis, iusto proelio G

thaginiensem hostem superaret. Romanis quoque in Hispania legatorum regis adventus magno emolui niOsuit: namque ad famam eorum transitiones Crebrae

ab Xurni dis coeptae sieri. Ita cum Syphace Romanis iuncta amicitia est. Quod ubi Carthaginienses acceperunt, extemplo ad Galam , in Parte altera Numidiae

. V. remitteret extem O eum, se. umina e qui ad regem , h. e. apud regem ut supra apud sese; vide ad ii, Io, n. to),' remaneret. Sed sorte leg. etim tintim. - . Statoris

nomen fiat; eoni. XXX . 23 . et Oadend. ad Frout. Sirat. I, 1. 3. S. Cι iam dii 4ua Rominnis reliquis Atimida . Sypt x. Numidari m rex legatos, etc. vox resiquis, a Dra keub. e duobus NM. haud optimis recepta. languida est et valde duhia. In omnibus sere MM. ex ea L est relata, et deinde Numidia . vel Numittis, vel mi ιqtie legatos . vel Iegatosque. Iu ed. Iunt. Cum d. R. legatis Numida Iegatos non impr. Cron. , qui tamen illud aut restita delere malebat. Pro eo sorte Ieg. re Paeta , aut potius

regnator. s. ordinatosque Proxime morem

eurrendo ; vide XX lli. 35. n. 3.1o. Iustis militari s. omnibus, quae ad rem militarem vel ad iustos honorum militum laborea ritusq perlinent. quae hono militi et noscenda et saetenda sunt. Instultitia pro iustis ed. Tamia. et al. Cons. Gron. O servat. IV, ε, et Cori. ad Sullusti

472쪽

T. LIVII

Mass*li ea gens vocatur rognantem , legatos

mittunt.

XLIX. Filium Gala Masinissam habebat, septem et docem annos natum, ceterum iuvenem ea indole, ut iam tam appareret, Intius regnum Opulentiusque, quam a Cepisset, sacrurum. Legati, quoniam SyPhax se Romimis iunxisset, ut polentior societate eyum ad- persus reges POPulosque A seae esset, docent, fore Galae quoque , Carthaginienstibus iungi quam priamum , ante quam S MX in HisPansam, aut Romani in Amricam transeant: UPrimi Syphacem, nihildum praetor nomen ex ferire romano habentem, Posse. Facile persuasum Galae, silici deposcente id bellum, rit exercitum mitteret; qui, Carthaginiensium legionibus coniunctis, magno proelio Syphacem devicit. Triginta millia eo proelio hominum Caesa dicuntur. Syphax cum paucis equitibus in Maurusios ex acie Numidas extremi prope oceanum adversus Gades colunt refugit *: unluentibus quo ad famam eius undiqne Barbaris, ingentes brevi copias armavit. Cum quibus ante quam in Hispaniam, angusto diremptam freto, traiiceret, Masinissa cum Victore exercitu advenit: isque ibi cum Syphace ingenti gloria per se, sine ullis Carti in giniensiuin opibus, gessit bellum. In Hispania nillil inemorabile gestum , praeterquam δ

2. In Matiriasios ex atae Numidas . . . . refuga: Vide ad P. 48. n. 1. unde patebit, vorem Atimidas non esse deletidam, vel mutandam iniLι- midis aut I timidartim extremδ, etc. - Pro e Meanum ad nsus Gades o lunt; vide ad I , t , n. 3. 3. Praeterquam qui di vide sui'

473쪽

LIB. XXIV, CAP. 49 47i

quod Celtiberum iuventutem eadem mercede, quupacta cum Carthaginiensibus erat, imperatores romani ad se perduxerunt: et nobilissimos Hispanos supra trecentos in Italiam ad sollicitandos populares, qui inter auxilia Hannibalis erant, miserunt. Id modo eius anni in Hispania ad memoriam insigne est, quod mercenarium militem in castris neminem ante, quam tum Celtiberos, Romani habuerunt.

rIque et optimi NM.-etis nam Gallos transsova primo pu- p. reliqui MSS. et edd. ante Gron. qui nico bello a nomanis tu commili

malebat quam pacti .... erant.- mr- tium adscitos esse retulit ex Polybio cenarium....neminem ante. Illud non et Zouam Freinahemius, lib. XIX . Omnino vero consentaneum videtur; GP. 11. LEM.

477쪽

EXCURSUS

DE ALPIBUS AB HANNIBALE SUPERATIS

AD LIBRUM XXI. CAP. XXXVIII.

Quram multa aeternae memoriae facinora admiratiorini nostrae proponat antiquitas , .inteP cetera tamen

transitus Alpium eminet, sive ad incepti audaciam dissicultatesque, sive ad eventum respicias. Magnum enim spectaculum est, dignumque ad quod omnes populi convertant oculos , Contemplari iuvenem P triae amantissimum et gloriae Cupiditate flagrantem,

qui prioris belli dedecora et ignominiosae pacis somditatem indignatus, sibi viam hactenus intentatam per nives ac praerupta montium aperit, Italiam in pino tumultu trepidantem invadit, accensasque e binsto saguntino taedas in Capitolini Iovis aedem iacul turl Quamvis autem ab hoc Alpium transitu Hunnibalis audax et callidissima sortitudo tantas Romanis clades portendere visa sit, tamen, qua parte illas montium altitudines transcenderit, primumque suuminaverit in Italiam, dubium reliquere auctores , et inde nescio quid admirationis ipsa movet expeditio. Quae quidem temporum nocte involuta est, non quia nemini aut paucis admodum ea sint narratae immo quicumque de bello punico Secundo tractaverrint, tantum sucinus praotermittere nullo modo poterant: Plerique vero annalium scriptorcs, loca de quibus

478쪽

mentio erat cognoscere omiserunt; et quidquid diverso cuique diversa fama attulerat, illud statim ad-

Scripserunt, parum Curantes utrum Scripta rebus convenirent , un repugnarent.

Plurimi quidem ante Polybii tempora expeditionem

Hannibalis historiae mandarunt: PIOrum Opera pleraque tempus et barbaries abolevit, et ipsis nominibus vix ac ne vix quidem pepercit. . IIOs inter numerandus ost Fabius Pictor, iam factus Senex, quum bellum exarsit; Silenus, de quh pauca in vita Hannibalis , cap. IS , Cornelius Nepos , et pauca etiam Tullius . de Divinatione I, 24, commemoravit: iis adiungendus est Sosilus Lacedaemonius , quem Poeno literarum graecarum magisteum suisse, multaque de rebus ab Hannibale gestis scripsisse, aeque ac Silenum , narrat Ioco supra Citato Cornelius: tum Lucius Cincius Alimentus in Sicilia praetor, iuniorque ab Hannibale captus. Lucius demum Coelius Antipater, vir Gracchis coaevus, Veteribusque multum laudatus.

Qui quum totius secundi belli punici histoPiam ornavisset, a Livio saepius in hoc XXI libro testis adhibetur: in eius opere Tullius, Orat. II, 54, quum parum polita quaedam reprehendat, hoc tamen laudat, quod pnidulum so erexerit, historiaequo addide

rit maiorem vocis Sonum.

Iis sectus auctoribus, Polybius Hannibalis Romanorumque in secundo bello punico gesta ordinavit;

verum quidquid illi perhibebant, haud sucilius admittendum ratus, omnia per se observanda prius iudicavit. Quippe quum animadvertisset vir doctus et sapiens longinquas regiones tunc temporis nulli bene notas ingentique tenebrarum nocte involutas refuge- Te , et Sicut temporum, ita locorum intervalla sabulis osse obnoxia sensisset, terras ipse Peragrare, ubi ge-Disiligod by Corale

479쪽

stae res memorabiles erant, agros, flumina, montes notare, civitates inviSere, mores hominum noscere, incolarum experientiam praecipue seniorum lucro appiniere statuit, quo meliori fida incertas annalium relationes confirmaret. Quapropter Alpes transiit, Galliam, Iberiamque lustravit, mari etiam Atlantico se commisit, certus labore et vigiliis comparare scientiam. Deinde reduci libros Consuales, qui in Iovis templo asservabantur, deserri iussit P. Cornel. Scipio, quo familiariter utebatur, ceteraque de Romanorum gestis, quae sedula magiStratuum Cura Sel'Osuerat,

monumenta.

Quod vero ad Alpes attinet ab Hannibale si peratas, Polybio quae fides abhibenda sit, ipse docet, Ilist. BI, 43 . , διὰ

Quis postea Polybium salsum dicere ausit, quem

hominem veri curiosum tenacem quo tum antea Comperimus 3 quumque nullus alius auctor tam sedulose ad scribendam historiam accinxerit, cui meliusquam Polybio considamus 3 quem ducem operis sapientiorem sequamur 7 Narrationem igitur quillem ubeo de transitu Alpium accepimus, Continuo a II te OCu-Ios proponamus, quae quasi stella viae adsit indicium, neque huc illue sinat deflectere: sed contra quaecumque alii de re cadem diversa memoraverunt, ad eum redigantur, illiusque persusa lumino inclare

scant.

At profecto, quas Alpium partos traiecto Rhodano

480쪽

petierit Hannibal, dubium non esset, neque tantis Tecentiorum Controversiis distraheretur quaestio, nisi Livius, quum in multis Polybium sequatur, hic in quibusdam ab eo omnino discederet, Poenosque ab Isara alio prorsus ac Polybius dessecteret, et in diversam Italiae regionem Alpibus delapsos deveheret-Cuius quidem scriptoris stores et elegantia quum animos hominum captiirent, huius eventus descriptio ,

qualis apud Polybium invenitur, veritati quidem

magis Consentanea, Sed Eimplicior et arida, mino-xem inde sidem consequuta est. Et tamen hic, vir belli peritus, veri austerus satelles, eaque tantum Prodigia esse ratus, quorum nulIas humanas deprehenderat causas , Hannibalis vestigia in ipsis Alpium rupibus quaesivit, veritatemque ex superstitibus Poenorum adversariis expressit: ille autem literarum , quam Dei militaris studiosior, ducentis post bellum Punicum secundum annis Romae secum historiam romanam Composuit. Quos si inter se Conserimus, perspectum nobis orit alterum, dum priorem sequitur, multa ad rem maxime pertinentia omisisse, multu Voro ex ingenio aut vulgi sermonibus addidisse, quae novum ordinem, novam rerum faciem inducunt; immo obstacula et dissicultates quas de itinere Hannibalis narrat Polybius, in iter aliud transtulisse. VIide magna venit quaestioni obscuritas : quum duo itinera , diverso ingressu, diverso sine, tamen si medium naP- Tationis attendas, unum et idem iter esse videantur. De transitu Alpium multa disputaverunt viri inter recentiores doctissimi, quorum quasi in duas acies

descendentium, alii stant e Polybii partibus, alii pro

Livio militant, ita tamen ut ambos componere enituntur, et narrationem Pol hii, quam reiicere no- queunt , narrationi Livianae cogunt inservire : Perim Diqiligod by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION