장음표시 사용
1쪽
Ex Bibliotheca majori Coll. Rom.
4쪽
A vGUSTINO NIPHO MEDICE, PHILOSOPHO Suessano,interpretata atque exposita,quae ap- hae a studiosis inter alias Logi prime
Mille in locis restituta.quod candidus lector ingenue salebitur:
si nostiam hanc editionem cum Veneta sedulo conferet.
5쪽
Suessani, pica Commentaria, ad Paulum Iouium Novocomensem.
Um diebus elapsis Ioui e doctissime,in domo Popeii Columnae Cardinalis olim illustrissimi ut nosti occupatissimus essem quod nec ego sine tanto principe vivere nec ille sine me potuerit, Commentaria Topica absce , . non potui. nata igitur in praesentiarum bonam opout niuato extremam manum non tine magno labore, eis tandem impo- suimus. quae nunc ad te mittimus,non quidem ut dialecticam eum dicere velim,quem multis antea annis in omni disciplinarum genere doctissimum, & in dicendo disertissimum atque facudissimum nouimus. Esset enim, ut in prouerbio dicitur,noemaas Athenas mittere: atq;,Sue Mineruam velle docere sed ut ea linceo veluti aiunt osculo recognoscas,demens quae demenda,& quae adiicieda videntur, addes. Sic enim efflagitat nostra tanto tempore inita amicitia: sic quoque amor erga te meus,atque obseruantia merentur. Est insuper alia causa non sub sil tio praetereunda,ut intelligant videlicet omnes,qui haec Commentaria legerint,quanti te inter viros nostri seculi semper secerim. Vale.
6쪽
Interprete & expositore Magno Augustino Nipho.
Ropositum quidem negocii est, methodum inuenire,a qua pestetimus syllogizare de omni proposito problemate ex pronabilibus:& ipsi disputatione sustinetes, ni nil dicere repugnas.
ωOLENs Aristoteles absiluere uniuerilan negocium Topcum, ad quoq&ad quae utile '. st Philosepho huiusmodi negocium,& quis illius finis ut Alexander inquit) in praesentila 'eo proponit Et primo proponit ad quot di ad quae utilis st.secundo Leo non lange prone
diens explicat quis sit civi nnis.ut ex iis pateat,d alecticam philosophantibus dign1m esse se s dis quatenus ad ipsus veritatis inuentionem,quae finis est Philosephi,momentum non paruum praebet.Nee iniuria Aristoteles haec fecit nam sunt, qui dialecticam ex medio sustulerunt, asserentes potius obesse,quam p esse philosophantibus pro veritatis inquis neaeuius signi, attulerunt ex hoe, quod qui petitiores in dialectica fuerunt omnis philosophiae fuerint penitus ignari, ut Protagoras, qui cum ignarus philosephiae esset, ct dialecticis omne studium a iuvise deos in datum reuoeauit,& ob id decreto publico Athenienses eius libros inerant, ipsumque profugarunt ab agro Athe visens,iaquam sophistam,ae dialecticum inutilem reipublicae,ce veritati philasi sieae.Temporibus mostris hoe idem videmus in hominabus nostri temporis Sunt enim qui summi adiis dialectie incubuertit,& tame omnis philosophiae sunt ignari, ut Hesterus, rebricius stratas, Dulmentonius.
vi quidem ad quot dialebica methodus utilis si,secundo quis si eius finis: uterias duobus p expostis aduetietur,atque occurrati s qui dialecticam methodum e mediu sustulerunt. Everum antequam ad verba Aristotelis veniamus non erit nobis inutile primittere quaedam quae partim ex commentanis Alexandri parum ex paraphractus Averroris coli untur nonnulla vero ex ηs,quq iunio C res dixerunt:alia quidem approbando,alia vera refelle .Et primo videamus ad quid diale meae nomen Philosophi retulerunt. e Stoici itaque dialecticam asserunt constare in bene dicendo. Benedicere vero aserunt idem,quod vera de conuenientia dicere: ct cum vera de conueniatia dicere proprium philosephantium si ideo solus Philalophus secundum istorum opinionem dialecticus nuncupari debet. CPlato vero dialecticam laude prosequens,lechnam totius philosipluet ipsam voca cuius ossicium explicans,dicit ese vim,qua quis potest virum plura, di plura unu facere: facit enim quis unum plura vi dialectica,qua diuidit genus in species per descientias,& compositum in atomos cis solitit.Confert vero plura ad unum compos ne ut fpecies ad unum genus S atomos adissi mixtum.Per qui Plato indicat omnem dialecti vim conssere in diuidendo, de componendo. CSed utrique horum pos ut mihi videtur falsa est Stoicorum quidem quoniam non semper vis dialectiea eonsstit in veris dicendis,cum aliquando sophista,qui dialecticus est,falsa syllogietat: topicus vero probabilia ex probabilibus rhetor ex petitiastitibus perstatas Platonis autem opimo manca est quoniam diale Asci incium non solum in diuidendo de componendo consistit sed in sygometando. et propterea Alexander Aphrodisus magnus Aristotelis interpres tradit de Aristotelis α eius sectatorum mente,omnem dialecticet vim consistere in syllagietando,cum posuerint dialecticam ni-D hil aliud es quam syllogisticam methodum. Sed occurres sylla imi disserunt inter se uitur dia lactica non potest esse,vna facultas syllogieaetandi Alexander innuit responsonem et e quia syllogisnus,vi syllagumus est,nihil alius ab alio differt sed disserunt secundum propositi si species,&secundum figuras,d: modos, ct secundum materias circa quas sunt ratione tamen syllogismi non disserunt,ut patebit. Disserui quidem pmpositionum specie quonia alii sunt hypothetici qui ea propositionibus sunt hypotheticis alii prcdicata qui ex propos nibus sunt categoricis. Disserunt vero
cauus,qui ex propola natius sunt categoricis Uinerant vero
o quatenus quosdam imperfectos,ut qui sunt in secunda di tertia figura:quoslam periectos, ut qui sunt in prima figura facimus. Disserunt etiam materiis, circa quas vinantur, quonia m qui circa necessaria ex veris de necessariis sunt demonstrativi dicuntur: de ea ars,quc illis utitur,demonstrativa methodus vocatur qui circa probabilia ex 'habilibus dialectici, de ea iacultas quae illis utitur,dialectica nuncupatur qui circa aptarenter pmbabilia ex apparenter probabilibus s)phissici,di facultas,quet illis vivi ophistica appellatur Conueniunt enim omnes in Arma,s est in natione syllogismi,
quoruam quisque horum oratio Ahin lia quibusdam positis,aliud sequi .Differunt autem propo
7쪽
Dialdai si num aut flauram aut materiarii disserentiis. CEx iis instretur dialecticae definitio, et, si me Edefini thodus syllogistica ex probabi assius de Omni problemate. Et quidem,ut inquit Alexander merito hutio. iusinoes syllogistica methodus de omni problemate,dialectica appellatur. Dialectica enim ἀt
.st δαλέγti'. lacne tum dissacre , tum disputare,Vocatur. Et cum disserere in interrogatione, &responsione consistat, interrogans autem de omni proposito interrogat respondetem, recte addituest in definitione de omni problemate,siue proposito.& cum non semper syllogitans ex veris syli siret non enim problema omne verum est recte in additum ex probabilibus. e Sunt autem pro babilia qu cunq; coceduntur a respodete,siue Vera ta siue salia, modo dentur a resipondente. Hii ius rei causa est quoniam officium interrogantis est ducere resi dete ad aliquid pter opinione. Ad. hoe autem indueedum suffici ut ex prob bilibus syllo χα.S pe enim interrosans adducit resiae dentem ad aliquod praeter opinionem ex falsis, modo respondenti sint probabilia I ab eo concessa. Dialemo igitur no ex eo,quia per vera Verit syllogizet,ratione sua sertita est: sed eo, quia per I babilia. Male ergo Stoici vim dialecticae dixerunt consistere in asserenda veritate. Male etiam Plato vim dialecticae omnem in diuid do & coponodo consistere asseruit. Praeterea,hoc idem patet exeo,quia non quemadmodum Vnaq Neque scissiliarum circa quiddam determinatum penus propria
illius generis ostendit & accipit per propria illius seneris princita sic & dialectica: sed dialectiea cis Eea communia. Dialectici enim similiter de muscis, medicinalibus,& de geometricis naturalibus,&moralibus rasionalibusq; ,& Omnibus Puepositis argumentantur,non tamen ex repriis propositorum,sed ex communibus,& probabilibus. Non enim per medicinalia principia aliquid in medicina ostendit: nec per geometrica principia aliquid in geometria: esset enim dialecticus geometra sed est proprium dialectico de omnibus propositis per probabilia syllogizare, & non ex veris vini semper.
4 sed dices,tunc rhetor esset dialecticus, quoniam rhetor ex persuasibilibus argumentatur quae 3- habilia sunt. Ad quod Alexander resimi ionem innuit, & asserit i licet rhetor non vinetur circarnus determinatum,veluti nec dialcaicus tamen no de omni argumetatur,veluti dialecticus. ve tur enim rhetor circa medicinalia,circa Philosephic circa music proprie tame non argumentatur nisi de politicis .videtur enim propria rhetoris materia in politicis consistere . qua ratione fit e rhetorica & dialectica differant: primo quidem circa materias, quoniam materia Nietoris est in politicis principaliter materia diala istae est in omnibus. Secundo quia rhetor circa singularia orati nes suas conficit . format enim Ora nes circa fortunas,tempora peti as, loca,& caeteras singularium circunstantias: nam de his hortationes & dehortationes sunt, & accusationes sunt &dciensiones,& laudationes,& vituperationes, in quibus omnis rhetorica vis consistit. At dialecticus cis Gca omnia comuniter.dabit enim nobis Aristoteles aliqua loca ex quibus tot erimus per probabilia de ominus propositis syllogizare. 4 Conueniunt autem rhetor & dialecticus,quoniam uterque habet facultatem arsumenties ad opposita.qui enim circa scientias veriatur,quanuis cognitionem op- sit om habea intentio tamen eius est alteram partem determinate considerare,videlicet meliore.
Medici quidem sanare,Philosophi vem veritatem adinvenire. At dialecticus & rhetor circa opposita consimilem ostensionem ha quiem; ex probabilius: licet rhetor ex iis probabilibus,quae vertismilia sunt, quaequere suasibilia vocat Aristoteles in rhetoricis. Exijs omnibus Alexander concludere intolit tam cotra Stoicos, i contra Platonicos, vim dialecti omne consistere in syllo et ado ex probabilibus,no autem in veris dicendis,ut Stoici credideruit nec in componendo & diuidendo,ut Plato asseruit. Et per dialecticam no omnem Iosicae partem Alexandantellexi sed methodum topicam,quam in his liris edocebit Aristoteles, ius causam Auermes in ymoemio Iaraphras 1 tarorum topicora assignat ex eo quia dialectica significat sermonem inter duos, litorii alterum alter vincere enititur.& cum Aristoteles his taris assi et loca ex quibus hoc fieri potest, iure dia e- ωcς nomen huic topic methodo Aristoteles appropriavit. Hactenus de vi dialecticς,quae topica . dicitur. Post haec de utilitate disserendum est. Auermes hic dialecticam, quae topica dicitur,dicit Hμ ν -- - - utilem primo quia disponit nos ad veritatis inuetione nam cum methoethloca, & propos - ς' nes fuerint nobis notae procedemus ad costruendum,& ad destruedum problemata, & tuc ex usu talium vis quaedam ac potetia in nobis acquiritur,qua poterimus facile verum a falso discernere: sic igitur ex crinitione locorum & repositionum faciles reddimur ad disputadum, destruedo & costmedo:ex usu vem disputandi facultas nobis relinquitur, qua facile poterimus vera a falsis dii cernere. emo prima huius artis utilitas erit disponere nos ad veritatis inuentionem. e Secudo utilis est ad poli a negocia,quet fiunt tria, hortari & dehortari in concionibus accusare & defendere in forensibita, laudare di vituperare in demonstrauitas.traduntur enim in hoc libm omnia illa loca per quae Aristoteles docuit in rhetoricis haec facere. Ierio utilis est ad veritatis inuentionem in theoricis facultatibus. Primo,quia cum fuerit aliquod Imblema cognitu dissicile antequam illius vera pars patea sti
- . mo,quia cum merit aliquoia proDIema cognitu amicile an equam uo VC A P.
logi sini fiunt pro utraque parte ex locis & pro sitionibus probabilibus, quae hic tribus hinc de tactis,relinquitur in intellectu nostro iacultas P da,qua facile poterim
8쪽
Α ram a salia secernere. Na cum propositiones probabiles no stat omni ex parte salsae eae illi, no nihil
veri eolluere poterimus. Quod autem ita, Aristoteles nobis fgno est,qui raro aut nun i pro dit ad problematis eam parte,quae vera vi,nis syllogisinos dialecticos praemittat: nam ex hs deducimur tandem ad veritatis inuentionem. Secundo, quonia ex Drobabilibus,salte scientiam principia aeripimus ex quibus sui demonstrationes: non principia in scientia cuius Gai demonstrari ponunt ea probabilibus quibusla expona ut sentiat, qui discui. que modii seruauit Aristoteles libro. i. physeae auscilitationis .in quo ex concessis de probabilibus cotra Parmenidem plura esse entia, de cotra eos, qui negarunt de quolibet diei esse vel non es ex concinis ab eis 4 metaphyse Iine recte ae verissime Victorinus Romanus dicit,natura homine ad veritatis inuentionem habile iactum esse arte vero disserendi i limose autem potentem. Erit igitur haec facultas nobis utilis quatenus per ea faciles sumus ad veritatis inuentionemur si ea utemur,& facilis erimus de admodii potentes ad veritatis inuetioncmoienire. Quam ob re recte Boetius cotra eos exclamat, qui dialectica tanuinutilem E medio sustulem cum inquit in Commentanis libri 2. picorii Ciceronis in prooemio, Pros diuina atque humana fidem,quae est haec homina protervitas, im tantae est imprudentiae cae-
a post haee de dii rentia huius partis,
hoe est topicae ad alias paries logicae quae traduntur in libro priorum de posteriorum monulli itaque hane logicae partem quae topica dicitur nitentiva esse rimat, et, omnis illius vis in inuentione co- distat: ea vero, tuae in posterioribus ae prioribus judicati m. Mouetur autem authoritate Boetii in iis commentariis quae in Ciceronis topica scribit, ubi topica inuentivam, caeteras vero iudicativis fecit. de quidem non ab ratione: na cum logica quaedam disserendi ratio sit:omnis autem ratio disserendi habeat duas partes inuesione de iudici se,ut duae sint paries lo cae,altera inuentilia,quae topio dicta est quae docet loca per quae faciles reddimur ad inuentione: altera iudiea a quae tradi iur in libris Prioribus ae posterioribus,quae docet inuenta iudicare. CSed mox occurres .cum cui-Ilet scientiae in sint inuentio , de iudicium per quae unaquaeque scientia disseri cur istae duae partes magis laneae, i caeteris scientiis attibutae suns Et dicendi O iacet omnis scientia inuenia di iudicet, quia tamen logica inuenit de iudicat,& docet artem inueniendi,& iudican uleo soli logicae lice attributa sint: vel quia logica virtute: propria, aliae scientiae virtute logicae inueniunt de iuvicant. propterea coneludunt inueniendi ariem traditam esse ab Aristotele in topicis, de elenchis iudicandi vero in Dotibus, de Posterioribus . e Sed contra quoniam in topica traditur ars inueniendi m
C dia in syllogistitis dialecticis, in motibus ars inueniendi media in syllo sinis simpliciter n posterioribus ars inueniendi media in syllogistris demonstrativis, i tur non sola topica erit inuenti-ua. Praeterea tam topica quam prioristica, de posterio istica videtur iudicatiua,quoniam unaquaeque istarum cum inuenit medium siti syllogismi iudicat . ut docet artem iudicandi de inuen
tis mediis motisticus enim doeet artem iudieanai de syllogismo simpliciter, si sit necessarius eae iis, quae posita sint posterior istaeus docet artem iudicandi de ivllogismo demonstrativo, ii sit ex veris, neces is,ptiotinus de primis .iopica aute docet arte de syllogismo dialectico, s sit ex probabilibus. igitur una tumue ham partiti est inueimu q, Occat inuenire mediu: de iudicativa,*doceat de in pars inuentiva est: de quoniam iudicium fit per causas,& post osticus d et syllogirare per causas, ideo dicimr iudica a. unde heet topiis doceat loca, et sunt a causis no is docet illa,nis ut signa
syllogistie per quae probabiliter syllogietet. CSed haec positio stare non potest,quoniam tue pri
niuea non esset iudicatiua,quoniam docet syllogizare po media quae sint comunia catas de signis. D preterea Philoponus trinio Priorum diuidens primum librum Priorum in tres partes asserit prunas duas esse inuentivas ultimam vere re luctam igitur in libris Priorum traditur ars inueniena ct itarot diei inuetivus e videtur igitur in si saluo iudicio meliori, de reseruatioe di edi aliter si aliter o curre δ: ta excusatioe, si aliter alibi dixerim,u, topica de sophistica utraq; est lassica tua.& inuetiva, analytica ta prioristica, i posteriosica utraq; est iudicativa de inuentiva quod dilucidamus to cainuenit media in syllogisnis dialecticis: de ea docet inuenire, de cuinuenit dieat de syllogismo dialectico inueto,st ne obpbabilibus costitutus: dedocet iudicaressime,ut decet,ex, babit costitutus: ergo topica in ta inuentiua ' iudica tua. sophistica inuenit, di docet inuenire media in syllogisnis sophisticis de postu inveni iudicat, S: docet iudicare secudo elechom si ne syllogismus inuetus ex mde postu inveni iudicat,& docet iudicare se do elechom si ne syl isnus inuetus ex o ibus apparenter. igitur ta topica e sophistica est inuentiu de iudicativa quoniam ratione habita ad suu opus nuenit, de iudieat. Simili rone pes sica inuenit de docet inuenire media in syllo sisno simpliciter, et patet capitibus de inuentione medii. Iudicat aut, de docet iudicare syllogisnu,
quem inuenit, si ne couenies siet aru, uter cocessis, vel M. Rutium posteriostica docet secundo
9쪽
MEorum inuenire medium in syllogismo demonstrativo, & inuenit esse defini nem eausilem Ee, qui coseit syllogisnum indicat & docet iudicare postquam inueni quod sit in primis, veris, immediam,& primis causis. inar topica, sophistic prior istica, ct posterioristica unaquaeq; est inuentiua & iudieativa atione videlicet habita ad suum opus quod conficit. CVidetur autem hoe ita esse, quoniam si siquis quaerit aliquid quod ex seis regulis inuenit, si non iudicat se illud quod quaerebat inuenisse contingit ire in infinimm . Etiam si aliquis docet inuenire aliquid, & non docet postquam inuenit artem qua cosnoscat se inuenit Iesiminute docuit inuentionem agitur si torica, & si, histi ea
docentinuenire media in sivis syllogismis, coguntur docere artem,qua iudicari posunt syllogismi in uenii, sintne conuenientes suae am vel no Amplius, si roristica & posterioristica iudicant & d et iudicare,oportet ut doceant inuenire,quoniam non iudicant nisi fiapponendo inuenta. semper enim iudicium inuentionem sipponit .Patet igitur omnem Iogicae parte quae docet syllogizare aliqua syllogis iiii specie,esse inuentiuam,ct iudicatiuam. Sed contra hoc est Cicero libesiorum topicorum, di cens, Cum omnis ratio diligens dissa di duas habeat partes,unam inueniendi, alteram iudicandi. utriusque princeps, ut mihi quidem videtur, Aristo.Qit stoici autem in altera elaborarunt Iudicandi enim vias diligenter prosecuti si ream scientiam,quam dialecticem appellant an ueniendi vero arte, quae topice dicitur,quaeque ad Vsim potior erat,& ordine naturae,certe prior,totam reliquerunt haec FCictio ubi Boetius vir doctissimus,inueniendi partem in libris topicorum atque elenchorum complecti affirmat iudicandi vero in prioribus & posterioribus. Hedenolphus in suis commenta ijs v Iens hoc concordare dicit in unoquoque dictorum librorum esse aliquid inuentici,ct aliquid iudiea cui, quoniam aliquid de inuentione & aliquid de iudicio: quia vero in syllo sino demonstrativo viritum est medium,scilicet definitio causalis,ideo parum habet de inuentione. Liber ervo qui docet me diu inuenire in demonstra ne parum est inuentilius.At cum syllogismi demostra uita plures sint coditiones cum debeat esse ex veris, necessariis prioribus ct primis,ideo multum habet de iudicio: &hine ob rationem liber ille iudicatius est nuncupatus, cum semper nomen,ut Anaxagoras dicebat, a praedominanti seruatur unaquaeque res.At cum syllo simus topic plura habeat media, multi; inuentionis est:conditionem autem una quod videlicet sit ex probabiturusadeo parum iudicii habet. recte igitur liber topicorum uiuentilius dicendus est. Simili ratione de sophisticis . e Sed pace tanti viri dixerini,haec non sunt dicta ad mentem Cicer is, nec Boetii aiam Cicero,& Boetius voluerunt
librum priorum esse iudicacuum, cum Partem iudicativam tradi asserant in libris priorum & posteriorum,ubi plura sunt media:& plures fiunt conditiones syllogismi de quo considerat Propterea non parua fuit mihi semper dissicultas luid sit dicendum, dissereretaeo saluo meliori iudicio, dicerem in- ciuentionem & iudicium accipi posse,aut respectu operis & syllogismi circa quemversatur facultas aut 'resipectu eorum problematum,quinum quaeritur & inuestigariae vesitas,quam a natura appetimus at . ringere de unoquoque quaesito.appetimus enim natura scire, sit ne animus mortalis,vel non. An nu1dus si aeternus,vel no.Tunc dicerem,quod ratione habita ad opus, quod docent istae facultates & ad syllogismum fiunt inuentiuae ac iudicatiuae,quoniam ut argumenta concludunt, unaquaeque docet inuenire medium in syllogisino sibi proprio,& docet iudicare &inuento virum sit conueniens sibi, ratione habita ad veritatem quaestorum,ad quam assequendam natura impellimur, topica docet inuenire,quoniam docet loca ex quibus possumus syllogizare de omni problemate ambas cotradictio nis partes:at cum veritas sit in altera cotradictionis parte, si toricus docet ex probabilibus ambas inuenire docebit & alteram, in qua veritas est itur respectu veritam qu storum problematum quam natura intendimus inuentiuus est liber topicoriura: Phisticonun quidem apparenter topicorum autem probabiliter.N5 autem iudicatiui sunt,quoniam parte veram a s lia non docent distemere: quia vero posterioristicus docet disternere partem veram a talia,cum doceat syllo Eare verum ex veris,
α necessarium ex necessariis,& per se ex sis quae fiunt per se, iudicativus appellanir ab Aristo. & Cicerone.Prioristicus vero,quia docet discemere combinationem necessariam, & syllogisticam ab asyllo risistica,& non necessaria,iudicativus appellatur. Prioristicus enim est, qui docet cognoscere genera- tim de omni syllogismo sit neces latius,an asyllo sticus ideo prioristicus iudicativus est censendi . Hactenus de disserenis partium logicae,quae habentur per inuentionem & iudicium. e Deinde via deamus sit ne topica resolutiva, an noti,sed compos a. Animaduerte quod resolutio non inuentioni, sed compositioni aduersaturdoquimur igitur de resolutivo,ut distinguitur contra composilii . Philoponus in prooemio primi priorum di it,librum priorum & posteriorum esse resolutivos,& c positivos: nam, ut inquat liber priorum est diutius in tres partes: quarunt duae primae sitiit inuentia tertia est resolutiva:& quia resolutio est nobilior compositione ideo a nobiliore liber priorum in plus est Similiter liber posteriorum est diuisus in duas partes: quarum prima docet moluere demonstrativum syllogiimum,& haec traditur primo lib.Secunda vero docet componere, quoniam docet medium,quo demonstrativus stilo sinus constat:& quia resolutio prauiantior est, ideo inseribitur analyticus,hoc in rc luiiuus. De libui se topicorum nihil dixit.Nos vero dicamns saluo meliori iudicio,& refiniatione dicendi aliter, ii aliter occurrat,& cum excusatione,si aliter alta mus:quod
10쪽
A si loquimur de composinone,& resola ne respectu syllogismorum:quos docen tam topica quam. histica,& analync utraque est compositiva & resoluinia,quoniam quaelibet talis docet componere sylli sisinum sibi proprium,& docet resolucre ipsem in ea, ex quibus compos lat. topicus quidedocet loca & propositiones,ex quibus componitur uialecticus syllogisinus,& postquam est compositus docet eum re luere in probabiles P ostiones, ex quibus fit.Simili modo, α prioristicus, di posterioristicus,& sephisticus suis modis suos syllosissimos docent componere,& compositos resel-
cus docet syllogisticam necinitatem per cautis deo & ipse lacuus est. non igitur recte dixeritne inuentione fieri per signa , ct iudicium per causas:sed debent dic compositionem per signa re- De deserisblutionem per causas fieri. Ex ijs patet libri inscriptio, dicitur crim hic liber topicorum a ver picue libri
topos, cuius adiectivum est topicum , quasi liber eorum, quae sedent in locis Sedent enim in ta cis propositiones,quae dicuntur marim ,ri haec propositis, si cui minus videtur inesse,& inest, ergo B cui magis et enim hoc in loco a minore, siquis enim definiet ipsem minus,sumet statim hae propositionem pro maxima. Est igitur liber hie inscriptus topicorum, quoniam cst de propositionibus probabilibus,& maximis, quae sedent in locis dem enim topicum,quod in loco sedens. e Iis declaratis,veniamus ad verba Aristo.& dicamus quod Arist proponit intensionem re ea ad quae utilisest intentio,& quidem generati quoniam sequenti cara te assignabit ea, ad quae speciali si utilis sit proposita intentio.& dicit. Propositum quidem negoci J si audi nostri in ius topicorum libris sest methodu inueni J & per propositu,quod graece est, tu meritentu intelligit, non enim o me ατρο θεας ide sent.Est enim protius fraece ,latine proposuo,prothesis Vero, propositum siue intetum.& per negocium,laborem intelligit,quem in praesenti libro ad sentiendum subit.quasi dicit interum nostri laboris in his libris.& per methodum breuem artem intelligit,nam licem isti graece,latine sit semita, transiumitur tamen ad compendiariam artem, quae breuissima est, ct cito nos ad res cognicionem ducens de qua est quas dicat intentum nostri laborisin his libris est, breuissima,& c pendia iam artem ad inuenire.& dixit adinvenire,quoniam ipse primus inueni aut quia ea, quae de Irae arte ab veteribus tradita stat, aut nihil simi, aut adeo manca, ut relatu nequaquam digna sint. nam ut Cicem inquit in suis topicis hane inueniendi artem tota reliquerunt Stoici,& Drus Arist. tanquam princeps eam prosecutus diligenter est.Et sici bit ad quoq& ad quaevisis sit haec methodus quam se inuenire proponi di dicit duas vulitates, alteram si parte interrogansis e opponentis, alteram ex parte respondentismam cum dialecticae,quae hic tradetur, sic disserendi ratio, & omnis
disserendi ratio inter duos versetur,inter interro antem α dentem, portet tradere eam artem
quae a inter ganti & respondenti utilis sit.& haec ambo explicat,& dicit. Da qua poterimus syllogizare de omni proposito problemate ex probabilibusJ quoniam docet loca,& propositiones, ex quibus poterimus inuenire medium in omni syllogisino ad construendum,vel destruendum omne F blema ex probabilibus Addit autem sex retabilibus,d quoniam non ex veris,necessinis, motibus, α primis,& per se,ut docet ars posterioristic nec ex apparentibus,ut docet sephistic iee ex veris
milibus,ut rhetorica, sed ex probabilibus dixit Ne omni reposito problemateJ id est, dialectico. ut
exponit Alexandia riuoniam sunt nonnulla pmblemata non dialectica de quibus dialacticus no dic LQuid sit mblema dialecticum,quidve no dialecticum,postea Arist declarabitatune vero illud habeatur,methodum hanc docere nos syllogiore de omni problemate dialectico. quod additu est ut Alexander annotauit) ut diuideret rhetoricam a dialectu non enim similiter de omni dialecti problemate rhetor syllogizat, materia enim rhetori magis moralia &politica pmblemata sitat AeM materia dialecticae in omitibus est; quantum de naturali iis, de moralibus,medicinalibus,& rationes bus pertractat.Et per omne problema,non in specie,sed in genere intelligit, quoniam ut postea dicet,unum problema est in quo de specie accusationis praedicatu iterum in quo de specis praedicatur genus tertium in quo de specie praedicatur definitio,& quartum in quo de specie praedicatur proprium. Alia problemata, ut illud in quo differentia de specie praedicatur,& problema de eodem & diuerG,& caetera id genus, ad hoc reducuntur docebit igitur nos syllogizare omne Problema generarim construm vel destiuendo.haec est utilitas ex parte interrogantis,d de sub cribit utilitatem ex 'parte respondentis.& dicit. LEt qua ipsi disputationem sustinentesJ id est, ct ipsi respodentes nihil
poterimus dicere repugnans,J vel a qua nos pondentes nihil dicemus repusnans.Quo quide ad verba attinet,disputatione fiuctinetes, graece est rahar .ariaεντ latine ratione fustinentesmam qui respondent rationem,& disputationem sustinere dicuntur.& per repugnans tellisit praeter opini nem eorum qui probaum vel contra dictione tamet. nam ut Alexander inquit in prooemio huius a iiii