장음표시 사용
241쪽
o6 m Mono ALMs c MN Extu .. Demonstri Cum, qui docet alios, aliis verItates Imrognitas manifestare debeat i β. 47 . in evidens est docentem alios eo quoque perducere debere, ut distincte intelligant, esse verum, quod docetur. RIias ambigent, num veritas ipsis proponatur, adeoque ianis docentis minus obtinetur. Si vero docens id agore debet, ut alii Intelligant distincte, esse, id verum, quod docetur incere debet, ut alii, quos docet, do veritate certi reddantur 348. . q. 482. Ex quo conficitur, docentem habitu d monstrandi, & ratiocinia sua concatenandi deberu
Demonstra Cum certitudo obtIneatur vel a posseriori sive per experientiam, vel a priori per legitimas demonstrationes , & continuum ratiociniorum nexum s L 3so. docens autom quam maxime ad certitudinem debere esse instructum habitu demonis firandi, i. e. ratiocinia tua tamdiu coneatenandi, do
antellectus , qua ratiocinia ita concatenare novimus, ut propositiones cum principiis certis & indubitatis legitimo connectantur. q. 484. Unde conficitur, soliditatem esse palma tiam virtutem docentis. De Ur. Cum docens habitu gaudere debeat, ratiocinia tua. tamdiu concatenandi, donec perveniatur
ad principia iudubia g. 48 i. 'ν, ejusmodi autem ha bitus sive perfectio dicatur soliditas , s3-
perspicuum est, toliditatem ad docentem praecipuo requiri , eamque esse palmariam doeentis virtu
β. 48s. Convincere aeterum dicimus, cum escimus ut propositio alteri certa evadat ; dc pomissis sactive sumta est actio, qua alterum sertum reddimus vel doveritate vel de falsitate alicujus propositionis & co vi-
242쪽
eis passive sumta est status ille, quo earti su mus de alicujus propositionis vel veritate vel falsis
β. 486. Docens itaque id docendo intendere debes ut alios, quos docet, de veritate, vel Sisitate pro . positionis convincat, Demonstr. Cum docens id agere debeat, ut illos, quos docet, de veritate vel lalsitate alicujus propinsitionis certos reddat . 48 r. i tum autem, Cum alios de veritate vel Allitate alicujus propostionis cer eos redd mus eos in dicamur cottvincere β. 48s, manifestum est, docentem id debere intendere, ut alios de veritate vel falsitate propositionis convi
Not. Ut vero convictionis indoles & natura distinis Oius intelligatur, requisita cum conmincenti, tum comtZ een s , spectatus enumerabimus, maxime, cum doctri na de convictione in capitibus subsequentibus de m sutatione, & disputatione multum direndis effundae lucis. I. 487. Convincimus alios, vel a priori sive perd monstrationem k vel a posteriori sive per experie
Demonstri Cum ad certam cognitionem vel a prior, per concatenatam ratiociniorum seriem sive demon strationem, vel a posteriori per experientiam & se sionem legitime institutam perveniamus g. 33o. eonsequens est ut alios quoque ad certam cognitionem vel a priori vel a posteriori perdueamus Alios ad cognitionem certam perducere, sive, luod idem est, alios de veritate vel falstiato propositionivcertos reddere, est alios convincere . 48 , Ergo alios convincimus vel a priori vel a posteriori. g. 438. Hinc patet , eonvicti onem a priori esso vel ost suam, vel apogogicam. Demonstr. Cum a priori Alterum eonvineamus, si alterum per demonstrationes cerium reddimus β. 487o
243쪽
Demonstratio autem fit vel ostensiva vel a gogica έβ. 3ς 3. : alterum uos COUvincere, Patet, vel dir ite sive ostensve, mi per indirectum sive apegog, cer adeoque amnem convictionem esse vel ostentivam sive Hrectam, vel apogogicam sue indirectam. 339. Qui alterum convincere vult, ille id age, re debet, ut explicet prppositionem, de qua coobctio debet institui. Demonstr. Qui alterum de aliqua propositione vult
convincere, ille eam propositionem per demonstra alopem cum aliis indubiis veritatibus connectit. 487. - . Quomodo propositionem cum aliis veritati, ius indubiis ita connectes, ut alter de eadem re datur certior, nisi alter ejusdem propositionis sensum capiat λ Necesse itaque est, qui alterum convincere vult, prius propositionem expύcet, quam desemonstratiooetu cm fructu instituat . . 4ρo. Ex his intelligi nunc possunt requisita convii gendi, sive ejus perlimae, quae convinci Ruit & debet, β. 49 i. Qui convincendus est, debet in demonstra, tionibus esse versatus. Dem r. Cum convictio iustituatur vel per ex orientiam, vel per demonstrationes . 487. : consequens est, ut qui demonstrationibus non versatus est, easdemque minus capit , convinci .vix possit, convincendus itaque io demonstrationibus sit ve latus, easdemque capiat.
t. Him vides, cur homo rudis &plebejus dissicise
Iius convincatur de veritate aliqua, a sensibus remota .quam homo eruditus, demoustrationis noo ignarus,
g. 492. Qui coni inci vult, debet attentiooem adserrea
De Ur, Qui convinci vylt, debet demonstrui0ues capere s β. 49 I. ὶ adeoque pr0positionis, de qua
convictio instituitur, nexum cum aliis veritatibus dc
principiis indubiis debet distincte perspicere . 336.
cum vero ad distinctam repraesentationen p positi nis
244쪽
-ius nexus cum suis principiis indubiis praecipue rerui iratur attentis g. 79. ): Qvidens est , ex parte ejus.. qui convinci vult. in primis requiri attentionem. g. 493. Patet hinc , sol Iicite cavendem esse , ne ejus, quem de veritate vel fallitate propolitionis
convincere Volumus, attentionem turbemus.
. 494. Ex quo pCrro perspicuum est , nos non debere illum , quem convincere allaboramus , turbulantis affectibus implere. Demonstri Cum per principia psythologica dc ipsam experientiam constet, assectibuς turbari omnem attentionem ; cavendum autem nobis sit , ne ejus αluem convinc re cupimus attentionem turbemus β. qa θ'. perspicuum est , a nobis illum , quem con- vincem cupimus, in statum turbulentorum affectuum mon conjiciendum esse. . η9 S. Fugienda itaque sunt convicia & omnia acommata aculeataque dicteria , si alterum convince,
Demonstr. Cum per convicia & dicteria , obliquePungentia alter, qui convinci debat, in astectum irae Ric tristitiae redigatur per experieuriam ); nos autematon debeamus alterum , quem convincere Iesumus , offectibus turbulentis implere h. 404. : patet , i pienda essec vicia & omnia scommata, oblique pus sentia, si alterum discupimus. convincere. g. 496. Qui igitur , dum in altero convincenta laborat , alterum vel o viviis proicindi vel acui eatis scommatibus alterum oblique punnt , is me- vita adhibet , quae sim suo sunt contraria, adeoqne tald ssime agit . stultus G:m vocatur , qui es igitanedia, Mi luo contraria. . 497. 'A convictione d ffert persuasio . ouot ses-I cet pronosit. Onem at quam , quae ita: ussc enter . - , dc ex incertis principiis probata , pro a talusta cienter demonstrata habent, atque adeo illi aD
senium praebent , illi sibi salio persuadent , se sie. mictos . Persuasio itaque passive suma in definiri
245쪽
potest per assensum, qui praebetur propositioni, nam dum sussicienter explicatae & demonstratae.
CID alios convincimus orroris , tum, illos dici
490. Quicumque at e m resutare vult, ille de bet demonstrare fallitatem propositionis, quam alter
Demonsr. Cum alios convincamus tum , C m demonstrationes , legitime concinnatas , in subsidium adhibemus I. 487. , consequens est, ut s alios erroris movincere volumus , debeamus demonstrare ψpropolirionem , quam alter pro vera habet, esse falsam 33r. ). Alios erroris convincere est refutare alios β. 408. . Ergo qui alios vult refutare, debet demonstrare, taliam tale propositionem , quam . alii pro vera habent. . soo. Hinc intelligi potest quomodo resutatio aqualicumque impugnatione diiserat. Impugnamus alium si insussicienter, scilicet ex principiis incertis di pro- eariis: probamus, alterum errasse. . sor. Propositio vera non potest refutari. Demon o Si propositio vera pollet refutari; tunc demonstrari posset , propositionem , veram esse falsam 1 9. 49ς. . Cum vero omne id quod legitime de- monstratur, verum sit . 399. ), verum quoque cimi set, propositionem veram vile falsam. Abluta a au- rein di impoli bile est, ut propolitio vera simul lit fdisa pe risc. contrad. se Ergo absurdum quoque &' impossibile est, ut propositio vera refutetur. Non Impugnari quidem potest propositio verae, i. e. POuum varia dubia, quae nituntur principiis i iussi-
246쪽
susticientibus & dubiis, iplis in speciem obverti, sea
. soa. Ex quo vides clarissime , propositioneni. quae legitime demonstrata est, non posse resutari. Demonstri Cum propositio , quae legitime demonstrata est , sit necessario vera β. 339. , Vera autem propositio refutari nequeat .sci. ): consequens est, ut propositio quae legitime demonstrata est , non possit resutari. g. 3o3. bi itaque propctationem tuam demon esti legitime, contrariam jam resutasti. Demonstr. Si propositionem tuam legitime dampnstrasti, eo Iplo evicisti, eam esse, veram. 390. Si evi isti per demonstrationem , tuam propolitionen elle veram, demonstra: hi co ipso, c antrariam propositionem e te falsam i quia contraria propositio non potest limul este vera; alias non ellet contraria adeo que contrariam propolitionem jam refutasti β. 4sq. γρ. 3O4. Quemadmodum alium convincimus vel a
priori vel a posteriori 49'. item vel pe de- ,
monstrationem di rectam , & ostensivam , vel per demonstrationem indirectam, & apogogicam I. 438. .' ita datur quoque modus resutandi a priori a posteriori , neque minus rei utatio directa sive ostensiva ,& refutatio indirecta sive opogogica locum hu:Ft. 9. 3o . Queruadmodum porro alterum convict i rus , sensum psopolitionis , de qua convictio instit uitur, 'distincte explicare debet β. 403. ): ita consuti-
tutus alterum , propositionem explicet ex mento, a se
firmantis, & demouil andum est , quod scilic t hic,
nee alius sit sensus auctoris, quem consulare volumus.
Quod vocamus fatum costroversie formare. . so6. Hinc ipso CVitamus omnem logomachi m quae est immignatio propolitionis , cui respondentem notionem veram agnoscit impugnans . sed quam ipse aliis verbis exprimit. q. Io . Ex regulis conVictionis tetera refutatoris O a re
247쪽
si vero per multas detorsiones bi friculas quasi hi δε exto queatu . δ) Requiritur, ut consequentiam qui rex alicujus auctoris placitis fuit non ipsi auctori semper imputemus, stuirer qui sori use hanc periculosam consequentiam non introspexit. ὶ In primιs vero ab ejusmodi consequentiis, quae tantum illudendi , nocendi causa 'rmantur, abstinendum est . ys. . Has cautiones illustrabimus pauribus exemplis teritoribus. ComCr. inter Holmanni δ ert. de D e Consequent ται - νum 1726. Vitem. habita, & Hobellet in Trail. per Consequentiae deductionem. ueo;. Qis ejusmodi consequentia formant , ut
exponant distentilentes tantum ritui aliorum eorum quae famam in dii crimen vocent, veritatis studio neglecto, dicuntur confectarii item consequentiaram fa
Sehes. Hi consequentiarii , qui distentientes ridiculis & periculosis consequentiis nocendi causis, onerant , I. primam, quam Armant, Conlequentiam pretario assumunt , ri ex hac , quam sine ratione ast
munt, deducunt plures , & verbis dilientientium in perverium sensum detortis, id agunt, ut ἱpsis multa periculosa & veneni plena imputent. s. 3ioi Hos consequentiarios stolidissime agere in Lehitando, ex dictis constat. Devingr. Cum: consequentiarios consequetiIs suis ridiculis famae dissentientis , & fortunae nocere studeat β. sop. ): consequens est . ut consequentiarius distentientem in statum turbulentorum affectuum conjiciat , adeoque media convictioni contraria adhibeat β. ερο Quo ipso con equentiarios stolidissime ag re, cum confutare alios volunt, pluς satis intelligitur. f. sii. Argumenta ab invidia ducta appellantur rationes illae, quibus utimur, ut dissentientem ejusque
placita aliis exosa reddam , quo opprimantur. q. stet. Hinc vides, consequentiarios uti argumen
248쪽
114 DE MODO A Llo' CONFUT KNDI.surando utuntur, Varias adhibent machinationes, quibus advertarium in vitae & iamae dilcrimen adduce
L Sententiam ejus, quem refutare Tolunt male ex- Uierent. . II. Dogmata fas quem confutare nituntur, Onye-vunt cum placitis hominum jam invisorum LIV. Nominibus invidio is doctrinam adver arti inja
V. Reticent argumenta, ad Haratis utitur. VI. Tacent commoda, ea sententia adorsarii expr-ctanda, is incomoda cumulant, Pibus ipsa premitur. Not. Plures modos, quibus ii, qui argumentis ab invidia ductis uti coniue crunt, adversarium alii' infensum reddere conantur, recenset Cler,cus in dissert. theologica de argumento theologico ab imidia ducto. f. st 4. Colligitur ex his , argumentum ab invidia ductuin in consutando neutiquam esse adhibendum. Demox r. Cum turbulentis affectibus alterum convicturi adversarium implere non debeamus g. 494 'eonseviens est , ut ejusmodi argumenta in confutando non adhibere debeamus . quae alios affectibus turbulentis implent . Cum vero argumentum ab Invidia ductum adversarium in affeta in stat, & tristitiae non possit non conjicere; quia in hoc argumento advertari sive dillentientis fama & tortuna labefactatur, palam est, argumentum ab invidia ductum oue mconfutaudo neutiquam adhibendum . . ' 'Hos impugnatores , qui periculosis consequent i , dc argumento ab invid a ducto uti, sub praetextu veritatis defendendae , distentientes in discrit alatnae, fortunae, inmo vitae adducere conantur, vo cat mollius persecutorci. Conf. LV. LM. Pag. 7I
249쪽
sis. Ui demonstrat, se ab altero non.esse conis sutatum . ille se ad versus dissentientem defendere dicitur . Qui vero insufficsenter tantum probat, se ab altero refutatum non else, is defensionem tui tentare dicitur. . sa 6. Ex quo patet, si propositio revera refutata est , tum defensionem nullum osse habere locum, quamvis ab imperiti; defensio tentari possit. Demonstr. Si propositio revera refutata est: tum demonstratum est, propositionem esse fallam lm4ος adeoque etiam necessario propositio resutata erit falia, quia omne, quod legitime demonstratum est. verum esse debet g. 3ςς. Fac itaque, contra propositione refutatam locum esse dessentionis; dum demon-ctrari debet propolitionem non esse refutatam , adeoque non esse laifam sis. Uerum itaque erit, pr positionem refutatam non esse falsam 499. Hac rationem una eademque propositio erit falsa, quia refutata est, & non erit falla, quia desentionis locus est. Cum vero impossibile sit , ut una eademque propositio sit simul falsa per prisc. contrad. impossibile
quoque est, ut in propositione, quae revera refutata est, defensio locum habere possit. Quia tamen' insus. scienter saepius probari notest, propocitionem , quae r vera refutata est, non esse relatatam: patet, deiensi nis quidem tentamen totum hic habere polle β. svs. : . si . De desensione seqnentes adhuc observes repulas & cautiones. 'Reg. I. Si propositio aliqua revera demovistrata est eademque ab aliis immonatur, non opus es, ut eam multis Aesendas , cum certam fit, eam refutari non p0sses. 3Oχ-Rep. II. 3 isengus verborum ten Pandus est, satis te defendisti, si, quid tibi velis per verba, demonstrave-
νιs . Si notionem. quam cum verbis tuis coniungis, pertinacit rejisit adversarius, aut malitio e Serba in O 4 alium
250쪽
alium sensum de revet, non opus es amplius destin
Reg. III. Si impugnans vel principia erronea , vilmodum argumentandi salsum tibi vult impatare, veι defensione opus es , ut, primipia tua legitinin esse,
commonstrea, itemque, ut, vitium formae per ignorantiam regulinum logicarum imputari pibi, doceas. Reg. ΙZ. Si impugnans consessuensiam, eA tuis affertis elicitam, habuerit pro absuγώ tum in defen-
one demonstrandumst, aut consequentiam esse lagiti- .mam, aut i stem ex tuis assertis nos fluere. .Reg. V. Comra impugnantem , quι injuriis potius is conviodis, quam argumentis , mulstat, ma opus est'
Schol. bi vero adversarius, qui nostra asserta impugnat , nostraeque famae labeculam aspergere nititur per convicia, magnae fuerit auctoritatis, multumque valuerit apud plerosque; opus est delensione nonnunquatri etiam duriori , piopterea quod ejusmodi impugnatori is & adversario ol, auctoritateni tuam qua multum valet penes plenoique e creditur atque ita non modo fama di fortuna in diserimon adducitur, sed veritas quoque ipla opprimitus haud raro . Contra homines autem, quorum ignora ia& Conviciandi libido omnibus jam perspecta eis, non magis e t cestaria desentio, quam contra Convicia, Quibus de praetereuntem petit furiosus aut summe elinus. Reg. VI. Si quam Henique o tra consequentiarios cmnesque eos, qui argumen o ab invidia ducto titMn-
eur si. 333. , de resonemsuscipis se horum hominum mali jam is nocendi studium aliis ostendas, tuamque potius commiserationem, quam iram is indignationem ipsi Inifices bio victo abibiin veritasque nihilo MAS
subit incuncussa. q. si δ. Ejusmodi scripta , quibus continen ur defensiones adversus imputariones errorum , dicuntur apolagetica. Scripta piaemica d matur, quibus errores resut autor aliorumque sententiae impugnatae desen