장음표시 사용
11쪽
csa DE VERA, RECTA ATQUE SALUTARI PACIS,
'victas esse daturos, conatus certe meos adprobaturos. Cum veris
haud ignorem quosdam ex collegis tuis hactenus exillumasse, stultra esse conatus omnes eorum , qui manum huic operi adjecturi sint, officii mei esse putavi, ea quae de hoc argumento coram tecum sae-- pius locutus sum, in chartas conjicere, eum in finem, ut hanc epistolam cum iis communices , eosque ad argumentum hoc sollicite expendendum horteris. Tam mihi persuasus esse videor de iis , quae in hac epistola edissero, ut firmissime credam, me omnes objectiones, quas sententiae meae opponent, facile soluturum. Nihil igitur mihi magis gratum atque acceptum erit , quam si collegae tui sententiam meam rigidissimo sebmissuri erunt examini, atque mecum communicaturi rationes, quae impediunt, quo minus sententiae meae album calculum adjicianti Antequam autem sententiam meam de vera sacrae hujus pacis constituendae ratione in medium proferam, duo necessario praemittenda esse video. Primitm est , mihi in hac controversia negotium cum
iis Theologis esse, qui argumentis gravissimis sacrae hujus pacis Messitatem dudum probariuit, non Vero cum rixosis quibusdam The togastris , qui pedibus manibusque huic negotio obstrepunt. Hinc omissa videbis omnia illa argumenta, quae a doctissimis viris Striamem, Heis gero, Brulero, Vacto, Turretino, aliisque in medium
sunt allata r existumo ea ejus esse ponderis, ut quemvis rerum sacrarum perhum , atque controversiarum de quibus agitur gnarum. necessario , si praeconceptas animo opiniones tantisper facelsere jubeat, in adsensum si1nt pertractura. Hoc unum addendum esse puto, nimirum Theologos illos praeitantissimos, quorum hic mentionem facio, si convenienter quae recte p0fferunt , agere Voluissent, ulterim debuisse progredi, atque arctius aliquod unionis sacrae visioth m quaerere.
Alie in ad quod attendi velim hoc est: licet latius extendam pacis sacrae limites, quam a praestantissimis nostris Theologis factum
est, non tamen ad sententiam meam probandam neccssarium esse puto, ut dissidentes fratres unam eandemque de controversis articulis foveant sententiam, atque alterutra pars Victas det manus , unaque sit omnium sententia ; ad hoc enim in hac rerum caligine & opinionum diversitiite pervenire nunquam licebit, neque ut fiat necesse est.
Unde etiam doctusim viri, qui sacrae pacis studio aniniati. animum ad
12쪽
INTER PRO PESTANTES INEUNDR, RATIONE.
ad scribendum de hoc argumento adjunxerunt, recte monuerunt, suam cuiqtie de controversis articulis iugitandi libertatem concedet dam esse. Hoc ideo moneo, ne, dum limites hujus pacis latius e tendendos esse dico, quidam existument, me id agere, ut probem, Lutheranis vel in castra Reformatorum, vel Reformatis in Lauheran ritin cinna esse eundum. Hic dissensus, salva pace, quum ineundam puto, potest locum habere.
Hisce praemissis dicam, quae mea sententia pacis illius sacrae
vera sit ratio, postquam paucis virorum doctorum, qui cam omniabus viribus urserunt, mentem exposuero. Contendunt viri docti, pacis rationem in eo debere consistere, ut Linherani e . Reformati positis praejudicatis opinionibus, modeste, &-παθων in controversias, quae invicem intercedunt, inquirant; ut omnibus duriorubus consequentiis, quae ex alterutra opinione necti solent, abstaneant l, ut sese mutuo pro fiatribus & membris verae Ecclesiae habeant. atque in hujus rei testimonium sacra coena, pacis A amoris symbolo, in diversis coetibus proniiscue utantur. Vel si mavis audire insignem mere esum, quem utriusque partis Theologi ob raram eruditionem & modestiam magni faciunt, in eo consistit illius unionis ratio: .Qιιe les Protesans ιυs Aux partis retardent res disseretices de sentiamenis, qui se rencontrem e mix, comme de ces incomeniens inevit
bres Pun m8me corps spiritues V comme steres : Et que cute union fimeise V chrisienne Dant bim Gracinee dans leurs coetirs, iis la tem rient publiquement devant mut is monis, non sevis=nentpar mittes sortes δεvυres de charite V Passection fratervelle, mais auissi es principals ment en ne fessant qieune meme commi nion, V en participant ea emble .ses tins avre les aratres a la Minte Cene , qui es la mamve lapta expresse de la communion des Christens. Hactenus merenset s. Ad hanc pacem stabiliendam variis utuntur argumentis, iis. que gravissimis atque evidentissimis, quae non repetam. Quin haec recte atque pie dicta sint, nemo dubitaverit. Hoc unum mihi in hac vitorum doctorum sententia displicet, quod nimirum limites hujus pacis sacrae Hurius non extenderint, atque adeo ad veram &; taut Di i by Gorale
13쪽
DE VERA, RECTA, ATQUE SALUTARI PACIS,
e, Tosalutarem animorum concordiam stabiliendam quaedam omiserint, quae mea opinione necessario fuissent adjicienda, quaeque pacis illius m Sesti1 ne declarassent. Mea igitur de hoc argumento haec est sententia: Oportere diuuillas diffsidentium fratrum familias iam in unum corpus coalescere , in non obsole illa qualicunque aessensu in una Midemque academia , ramnam, atque ecclesia, promiscue pullice doceare , atque sacris operari possint ι adeo ut m gr. Linia Theologi Lutherani V formati, es vice versa Basiliae U Ultrajecti Reformari U therani Ductorum pristicorum incla d fungi pasint, atque dissensus discrimen non majus inter eos .
beatur, quam Metianorum V. gr. & Cocchanorum in Belgio, aut dia rum Proses um Philosephiae, in una eademque Academia δυersam phil sophamsi viam ingredientium. Hanc seram, solidam, atque duratu-Fam pacis Verae constituendae rationem esse puto. Ne cui haec mensententia paradoxa videatur, adscribam clarissimi & doctiiIimi viri. Joh. Jae. Hul iri, Prosesitis olim penes nos duris Natura & Bbiaca, Praeceptoris mei aetatem colendi, de hoc argumento cogitata Praemittenda tamen occasio , qua data animi sui decreta publice, D presso tamen nomine suo evulgavit. Recusa nimirum est Tiguri ip so curante anno IIaa. dissertatio sub hoc titulo: Frater a G modesta ad omnes per uni Uam Europam Reformatas Ecclesias, eaomque pios ac Meles Moderatores ac Defensores, pro unanimi in toto Religionis evangelica negotio consensu inter se constituendo , exhortatis a pio Nerudito Theiam, nomine s atrum evangelicae professonis in regno Poloniae existentium, ante centum , U quod excuraui, annos scripta, uun que in lucem deuito edita, recudi curaruit Irenaetts Philalethes , i. e. Hulinvisus. Huic disquisitioni praemisit praefatiunculam, in qua inter alia mentem suam aperuit de negotio irenico inter Protesantes procurando
sequentibus verbis: si riuriret mihi inquit aliquo abhinc tem- pore & animus & calamus ad demonstratidam brevi aliqua diiseria se ratione specialem istam in causa hac irenica veritatem: Transa- ., ctionem religiosis, quae nuperrime Ratisbonae in illustrissimo Pr is testantium S. R. I. Principum Statuumque Collegio publice sancita is est, nondum illam esse, ad quam homines vere pacifici tot inde a
, duobus fere seculis spes erexerant, quamque tot ardentibus votit,, emagitaverant. Quanquam etiam in ea, quae vivimus, tempo-
rum dissicultate, illa magni beneficii loco habenda. Deoque P
14쪽
INTER PROTESTANTES UNEUNDE, RATIONE. Hi
is .ificatoti infinitae merito hoc quoque nomine gratiae agendae sint. is non tamen talis transactio, & inde emanans religiosa Protestat is tium unio, totum illud ost, ad quod ego quidem, & ut putem, is una mecum plurimi , qui bonum Hierosolymae omni & preceis & pretio quaerunt, & spe & votis meis propendeo. Tolerantia is ista cst, quta inde sere a beatae Resormationis temporibus , R
,, formatis ne quidem suadetula sitit, non veri nominis unici & conmmunio, non mutua & solida fratrum ἰσοτιμον ἐν is τοῦ Θεου ἡμῶν su σωῖῆρος 'Iησου ιςς amplexatio. A tristia
- bus jurgiis abstinent vi hujus pacificationis Protestantes fratres in is posterum, nondum in dulcia oscula ruunt mutuasque dexteras sibi is invicem vere implicant. Persuasissimus autem ego sum, & pos-- se illos & debere , siquidem ossicio hac in parte suo facere ve- ἡ .lint fatis, & posse, inquam, illos Se debere adeo in unicae Ecelsis siae unum corpus coalescere, linoque ita inter se spiritu conglu- is tinari, ut v. g. mihi V. D. Μ. R indigno Prosei ri Tigurino li- ,. ceret posthac in Academia aut Ecclesia aliqua illarum , quae ha-is istenus Lutherame, quanquam intolerando inter illos, quoriimis unus Doctor & Μagister est Iesus Christus, nomine dictae sunt. ,, etiamsi vel Hamburgi seret illa, publice & legere & docere, i. e. si Prosessoris aut Pastoris munus obire & vice versa. Et certe quidia facilius hoc ipso paradoxo, quod hic assero, & dum vivam asse-- ram, foret intellectu, modo hominibus, potissimum Theologis.., veniret in mentem idem agitatis hactenus inter Protestantes con- ,, troversiis, exempli gratia, Cocceianorum & Uoetianorum iii Bel-- gicis, Particularistarum & Universalitiarum in Galliarum olimis Ecclesiis, tanto animorum aestu, iris tantis agitatis ; sed nigrest si rent sorte, haec me nullius nominis homuncione prolixius agenis te , & demonstrante, hinc inde, non quidem Τiguri, ast pismsi althi, multis venae intumescerent & ora , ipsoque ego, totus ad ,, jurgia cohorrescens, & almae pacis unice operans molestis litibus is implicarer. Hinc animum quidem ad hoc non sumo, sed cal - mum potius frango, & vigilata sorte isthaeo pro pace praelia d si leo ; veniet, opto dies, quo id ipsum agent alii, quibus ego comis rigias solvere & calceamenta portare indignus sum. Calidissimum
M cordis mei votum est , ut quod nos vix poterimus unquam,
15쪽
c a DE VERA, RECTA, ATQUE SALUTARI PACIS,
is ne pacis, litiganti suae Ecclesiae: PAX VOBIS acclamet, pretiosaque sua promissa adimpleat, quibus siccunda & praegnantia ad- ,, modum sunt in hanc rem stactorum suorum Ρrophetarum vati- ,, cinia. Uide Cant. VI. Ia. UUI. 8. 9. IO. Es ae XI. 9. I 3. I 4.ia LX. IT. I 8. LXV. 2s Ezech. XXXVIL IS. 2O. &c. In quo si pio voto bullienti de corde effuso finio, teque, B. Lector, in se Domino pacis bene valere, & pro pace Zionis ardenter orare ju-- beo. Postquam id unum addidero, quod in fine epistolae alicu-- jus Magni Oecolampadii ad Magnum itidem minglimn nostrum , is quam in originali inter charias uno & altero abhinc die meas se offendi, quaeque, quod nullus dubito, in impressis etiam lim .se roum horum lyteris Occurret, non fine animi voluptate legi: Dominus , ita pius Oecolanipadius, auxit me Filiola cui nomen bene. Oro ut illa aliquando Ecclesiis detur. Hactenus o cl. Huldrisin. Verba autem cl. viri licet paulo prolixiora adducere volui, partim ut exinde constet, quam propenso semper Tigurinae Ecclesiae Theologi animo fuerint erga fratreS Lutheranos ;quamque lubentes omnia illa conferre voluerint, quae ad stabilem illam & vere christianam unionem plurimum conferre possent ei pa sim quod ex iis constet, cl. Huiaricum ante me, eandem quod ad summam rerum pertinet, quam hic tueri & probare satago, de unione Ρrotestantium sententiam calculo suo comprobas te. Qua vis enim ad veritatem aliquam probandam parum intersit, utrum ea nova sit vel antiqua, in certaminibus tamen theologicis propter quosdam Doctores umbraticos & rixatores eo deventum est , ut veritati vix vacivae praebeantur aures, nisi ostendatur, jam ante nosi isse, qui eam propugnare aggressi sint.
Ut autem probem , veram illam & rectam pacis ineundae r tionem, necessario arctesimam illam unionem & concordiam postulare, non aliis utar argumentis, quam iis, quae viri docti. qui de ineunda salutari hac concordia scripserunt, in medium attulerunt. Non omnia autem, sed quaedam duntaxat adhibebo, persuasus, omnia argumenta , a Viris doctis allata, aut nihil probare , aut -- fravi mirifice stabilire sententiam. Prisnum atque gravissimum argumentum, quo viri pacis sacrae
studiosi utuntur, ad concordiam illam stabiliendam, hoc est: Qui is ovinibus articulis, qui ad saluum consequendam necessis is pq -
16쪽
INTER PROTESTANTES INEUNDE, RATIONE.
lantur, consentistret, issi concordiam istam , non obsante levi dissensu, inire teirentur : AEqui Lunerani V Reso inati, in omnibus istis capiatibus , qua ad obtinendam saluseris requiruntur, consentiunt. Ergo &c. Utramque propositionem, majorem & minorem, uti in scholis loquuntur, prolixe atque perspicue viri docti probant: quae cum notissima sint iis receiisendis non immorabor. At si vera sunt haec at-gumenta, sequitur in una eademque Academia , schola , coetu , non-
solum posse, sed & debere ferri Doctorps in necessariis hisce artuculis consentientes ; sequitur dissensus illius nullam habendam ellerationem, saltem non majorem, quam qui inter Theologos ejiisdem setiue de variis S. Scripturae eriplicationibus & hypothesibus h beri solet. Atque hic sese exerit concordiae, quam nos urgemus, emacia atque utilitas. Cur enim quaeso Lipsiensis Theologus pro Datre habere debet Theologum Batavum aut Helvetum, non V ro collegam in eadem Academia viventem , sed Batavorum Theologorum sententiae de S. Coena addi stum Z Aut vice versa. cur quaiso Doctor Basileensis pro fratre habere teneretur Theologum Tubingensem, non item fratrem in eadem Academia publice d centem, sed opiniones Patrum Lutheranorum de gratia & praedestia
natione defendentem Z Certe si dissensus ille, qui inter Τheologos
illos intercedit, non impedit, quo minus fratres , & membra vera Gessae sint, ratio nulla dari potest, cur in uno eodemque coetu, una eademque Academia docere, licet in quibusdam dissentiant, non possint: locorum intervalla ad rem prosecto nihil faciunt. Secundo, argumentantur viri pacis sacrae studiosi ab opinionum,
circa quas in diversa abeunt fratres , letatare, contendentes, eam esse errotum illorum, si recte perpendantur, naturam, ut mutuum in inis & amicitia vinculum dissolvere nec possint, nec debeant.
Recte ita sentiunt viri praestantissimi; at si hoc verum est, sequiatur , dissensum illum obstare non debere, quo minus duo vel tres Theologi, circa articulos illos in diversa euntes, in una eademque Academia publice doceant, seque pro fratribus agnoscant; sequitur, Theologum Resorinatum intercedere non debere, quo minus Theologus Lutheranus lateri suo jungatur, & vice versa. Ratio in promtu est. Cum Theologi illi dissentiant in capitibus ad religionis verae summam nihil plane facientibus, dissetisus ille non impedit, quo minus mitissimi nostri Soteris discipuli, atque vera Ecclesiae membra sint.
17쪽
ε 4 VERA, RECTA, ATQUE SALUTARI PACIS,
Tertio a mentantur viri docti a praecepto Dei, Chrisi, & AEposolorum , asserentes, Deum in verbo suo praecepisse, ut pacem &ιοncordiam alamus cum fratribus infirmis & in quibusdam errantibus; Christum & Apostolos, Doctores infallibiles, infirmos & in quia
busdam errantes coetu sacro & societate sacra non exclusisse. Hoc argumentum, ut solidissimum est, & πομης ἀξιον , ita quammaxime militat pro mea sententia. Cur enim quaeso cives ejusdem reipublicae , multis communis patriae vinculis constricti, non arctius & intensius amarent fratrem , in quibusdam se te errantem, quam alium, in diverso ptime imperio constitutum Z Num lassensi civi & Theologo magis carus atque acceptus esse debet Bataυus, aliam ejusdem urbis incola, & Theologus Batavorum de S. Oena sententiae addictus Z Num ejiciendus est Theologus Basileenses Lutheranorum sententiae de ratis V praede uatione addictus, licet, ut hoc fiat, neque Christi, neque Apoltolorum auctoritas atque exempla concedant, imo contrarium suadeant Mitto jam argumenta ab exemplo Ecclesiae primitivae, atque communionis fidelium natura petita, & qine viri docti alia in medium 'protulerunt. Uerbo dicam: nullum est argumentum, a viris pacis studiosis allatum, quod sententiain noMam non 'missime fabiliat. Video autem quid dissentientes dicturi sint: contendent, argumenta hactenus allata probare quidem, necesse esse, ut Rciarmati& Lutherani sese mutuo pro fratribus habeant, atque pacem colant , at ideo necesse non tae, ut in una eademque Academia Theologi diaversarum opinionum serantur, sussicere, ex. gr. si Lipsienses , Tmbiugetises, mittenbergenses, Bata-s , Helaetos , Palatinos &c. pro fratribus habeant; hac ratione pacem salvam esse, neque plura requiri. At aut ego. vchementer fallor, aut argumenta a viris doctis alia lata probant sinatil, omnia quaecunque ad unionem illam minise firmam atque stabilem reddendam conserre aliquid possunt, tenta da A facicnda. At lonoe arctior atque 'mior est unionis illius mistio, si nullo habito respectu dissentus , qui inter illos Viget, pr miscue muneribus publicis admoventur utriusque partis Theologi. quam si in hac demum vel illa republica unius partis Doctores
Ut autem hoc magis putescat, quaedam ad sententiam meam confamandam addam. Velim igitur notari, concordiam illam,
18쪽
quam praestantissunt Theologi hactenus commendarunt, non Deere iuri consciensia, & verae toleransiae , quae hic locum habere debeti Sunt inter Reformatos Theologos non pauci, qui Lucter norum de oraria & prae inatione sententiae addicti sunt ; ab altera parte reperiuntur inter Theologos Lucteranos non pauci, exempla adducere odiosum esset quibus sententia Resormatorum de S. Coena arridet. Si Angliam excipias, vix audet Theologus Rese matus multis in locis publice fateri se sententiae Lutheranorum de gratia &c. esse addictum, sed suam, quam profitetur, sententiam i get, atque Resormatorum decretis subscribere sese simulabit; vice versa Theologus Lutheranus non serretur, qui Resormatorum de S. Cinna sententiam veram esse profiteretur. An haec autem veri nominis tolerantia & concordia est y An haec est isterna animorum
consociatio 3 Num hic est ille insignis pacis illius sacrae frumιs P
Aut vera rerum vocabula amisimus, aut plura postulantur ad V ram atque salutarem concordiam stabiliendam. Ponamus, V. gr. Tubinga, vel lapsiae, Prosetarem esse Theologiae, cui sententia R formatorum de S Cana vera videatur, & ah altera parte Theologum Ultrivemnum ves Tigurinum sententiam Lutheranorum de gra- tia &α amplectentem: ponamus tales vi conscientiae adactos, suam quemque profiteri sententiam; sane ut sunt tempora, non obstante illa concordia, quam Viri docti urgent, uterque vel ad flentium t nendum adigetur vel si id recusaverint, muneribus suis privata tur, atque ita non tum conscientiae jura violabuntur, sed & n cessario rumpentur vincula concordia adeo celebratae. Quae enim haec tandem est pax & concordia, si vir caetera probus & doctus ob hoc unum, quod cum aliis fratribus eandem tuetur sententiam, de munere suo dejicitur, aut silentio tegere sententiam tenetur, quam conscientiae stimulis adactus veram esse putat, quaeque judicio eorum, qui eum impugnant, cum salutis e sequendae spe conmfere potes ' Unde patet, eam demum concordiam tutam atque si bilem esse, quae jubet, ut Doctores publici, circa articulos illos in contraria euntes, tolerentur; ita sane ostendunt, se alios pro fratribus habere; ita fatentur articulos illos, de quibus hactenus cor venire non poterant, ad salutem consequendam creditu non esse necessarios. Cum autem contrarium passim fiat, patet, conco diam, quam viri docti chactenus urserunt, non sitis esse tutam,
19쪽
ε ε DE VERA, RECTA, AT UE SALUTARI PACIS,
neque naturae vera pacis, atque duraturae concordiae accommod
tam. In Dania, necis, Samnia &c. soli Lutherani Theolos in Academus docere debent; in Belgio, miseria, & alibi soli Theo-lagi Reformati; una scilicet Academia non potest ferre duos fratres Theologos, circa levia capita religionis dissentientest bone Deus i r
peto, qualis tandem est haec fratrum adeo celebrata concordia' Diacent forte quidam, Theologos Resormatos , sententiae Lutheran rem addictos, sed muneribus suis ob hoc motos, tamen pro fratribus a Theologis Reformatis haberi posse; at mira haec est &plane insolita verae amicitiae atque concordiae ratio; natus est alia quis Basileae , ibi altus, enutritus, litteris bene instructus; duxit uxorem Balileensem ι habet liberos , fautores, amicos ; Theologiae muneri , Reformatorum quippe sententiae addictus , admovetur. Hic examine instituto mentem mutat , atque sententiam Luther norum de praedestinatione & gratia, rationi & S. Litteris convenientiorem esse putat, eamque defendit. Hic bonus noster stater. membrum vera Ecclesiae, in imissimis, judicio ipsorum reum errans,
eum familia, uxore V dulcissMis amoris pignoribus liberis , siquidem' in sua sentensia premameat, patriae, fautoribus, V amicis υaledicere. atque propter inuocino dissensum in alium locum, ubi Lutherani Do ctores sunt, migrare, aut in patria, muneresuo dejectita, cum maximo familiae detrimento privatam visere vitam senetur. Num haec agendi ratio, provoco ad omnium conscientiam, probat, Miberanos & RUONmatos esse fratres, & vera Christi membra Idem dicendum , si ponas, Theologum V. gr. Tubingensem, Reformatorum de S. Coena sententiae addicturia, talia experiri ista. Ex quo satis , ni fallor .eonstat, quam solida, atque Blutaris futura eiset ea, quam propugno, & dum vivam defensurus sum , pacis sacrae ineundae ratio. Saepe doctissimi inter Protestantes viri, in ea qua vivunt Republuca' emergendi occasionem vident nullam; cui malo facile occurri posset, si nullo habito dissensus illius respectu promiscue muneribus admoverentur. Cum autem vi principiorum, a viris doctis conceGrum, Theologi Luthermi & Reformati omnia facere teneantur, quae ad demonstrandam veram atque fraternam concordiam posti tantur, sole meridiano clarius patet, ea. quae dixi , via eundum
20쪽
INTER PROTESTANTES INEUNDE, RATIONE. 677
Facile autem conjicio , dissentientes , multa contra unionias illius arctissimae, quam ineundam puto , rationem in medium prolaturos. Τantum abesse dicent, ut plerique seatrum huic consilio subscripturi sint, ut potius hoc ipsum eos sit absterriturum e notum esse, huic concordiae obluctari non tantum ineptos quosdam Theologa stros, ab omni humanitate alienos, aut concinnatores quosdam i quaces , qui tribunitiis suis orationibus , omni data occasione, cum meliora adserre non pq t, in dissentientes statres debacche tur; sed & inter doctissimos Luneranorum tales reperiri, qui paci huic sacrae, toties totiesque commendatae, obstrepant, exemplo esse posse eruditissimi Mosbemii scit de Θnoia Dydracena, maximo unionis impe limento, consultation . At haec omnia non ita comparata sunt, ut probent, concordiam , quam commendavi, aut non esse rectam atque salutarem, aut conditiones hujus papis plane praestitu esse impossibiles ; quod si igitur ea, quae in medium proserunt quidam, non obstent, quo minus vera, solida atque salutaris sit illius pacis , quam ineundam pusio, ratio, omnium veritatis & pacis amantium officium est, omnia ad eam promovendam tentare ; supra dixi, nos negligere ea non posse, ad quae praestanda nos religio & pi Mepta Chriyli oblugant. Licet igitur persuasus non essem, 'institutum meum felicem exitum habiturum, non minus tamen gnaviter elaborandum esset mihi, ut facerem quantum in hoc negotio possem. Theologi quotidie contra errores & vitia pugnant, licet paucissimos esse sciant, qui nuntium iis mittanz, atque ad animum sua monita revocenti Uno frequenter in ore habent illud Lactantii, dicentis: Satis me vixisse arbitrabor, V incium hominis implevisse , si labor meus aliquos homines ab erroribus liberatos ad iter caeleste traxerit. Idem dixerim ego de pacis illius constituenda ratione , adsentiatur modo inutio unus atque alter, atque, quantum in se est, sanctissimo huic imstituto faveat, caeteros dies & meliora consilia sorte in adsensum
. in rapienti Nemo existimet me mortuo leoni instillare velle; praeter am enim quod hoc amoribus meis abhorret plane, supra dixi, hanc disserti epistolicam ante aci. annos scriptarii fuisse. Ut nihil non dicam ex editis meis scruptis manifestum asse, me maximi fecisse celeberrimum nunc coelo receptum virum . qui vicium, quod non contemiundis indiciis ostendere possem,