Institutiones philosophicae auctore J. B. Bouvier Metaphysica

181쪽

Solvuntur Objeeιiones. Obj. 1. Si belluao eadem ac nos haberent organa. tarte ex8re rent saeuitates nostris similes: ergo nou constat eas ab homino ossentia litor disserro. R. Nego ant. Mutatio enim organorum naturam animas non mutaret: atqui anima bellu ina praeclaras montis humanae saeultates certe non habet'; nullo enim indicio eas unquam mani&stavit: atqui repugnat belluas persectis hujusmodi laculla libus donari, et eas nunquam exercero; ropugnat illas esso rationales, ut ad conditionem brutorum a Creatore damnari. Insuper , organa non desunt belluis . ut intellectuales exereerent facultates , si illas possiderent; tam persecte. et saepe per sectius vident , audiunt. Odorantur , gustant, et gentiunt qua in homines; habent linguam, et pulmones : quid ergo cis deost ut loquantur , discurrant, etc. non organa. sed animao facultates. Denique tam invincibiliter judicant homines helluas ratione destitui , quam fiducialiter pronuntiant eas sentiro et ergo ele. Inst. 1.' Belluae educantur, et discunt, intra eamdem FIMei maliae multo facilius. quam aliao instituuntur : ergo tutellige utias characteres exhibent. R. Dist. eonsequens : Charaeteres intolligentiao valdo limitataeot circa objeela sensibilia tantum exhibent , eone . secus , Nello consequens, et consequentiam. Etenim non negamus bolluas quamdam habero intelligentiam ad objoeta gensibilia limitatam : hoc posito , facile comperitur intra eamdem speciem dari individua . quac diversos hujus intelligentiae gradus possideant. majori, ei minori aptitudine diseendi polleant : id ex organorum dispositionibus contingero potest. Sed nego belluas veros intelligontiae characteres circa objecta puro intellectualia unquam exhibuisse: nullae Visae sunt, qua o opo rati inii, sicut homines. erudiri posuerint: Solummodo ictibus repetitis, vel corum signis, pabulo Prae stilo, Vel oblato instituuntur. Inter varias earum multitudines . alia o ab aliis ingenti discrimino separantur . et tamen quae in telligentiores videntur non magis in ordino suo profecerunt, quam

crassiores : ergo Dic.

Inst. 2.' Quaedam belluao videntur diversa objecta comparare. deliberare. ct postea eligero: atqui haec vera sunt intelliguntiao signa : ergo et C. R. Dist. min. Haec vera sunt intelligentiae signa circa sensibilia , eone. circa intellectualia, nego min. Non dicimus enim belluas nullam habere ideain , nullam intelligentiam , nullam memoriam , nullam instituere posse comparationem , non delibera ro , non eligere ἰ haec e contra ipsis tribuimus , sed in ordino

limitato , et circa objecta sensibilia tantum , atque contendimus

182쪽

1 6 oKsTiTΠTIONES PIIILΟwPIII cI eas eximiis facultatibus homini essentialibus Omnino ea rere pra sens autem dissicultas contrarium non probat: ergo etc.

Belluas re ipsa habent animam a eorpore distinetam, et immateri lem , sed ratione destitutam.

Prob. Utraquc pars hujus propositionis ex duplici propositio noantecedente cuidenter sequitur. Eienim 1.' certum est , ex prima propositione , belluas non esse mera automata, sed sensationes experiri : atqui materia non est sensationis capax , nec a sortiori operationum quae in bellu is deprehenduntur: ergo 1. 'cte. 2.' Anima belluina ratione est destituta ; id ex secunda pr positione constat: ergo etc.

At petunt Philosophi quae sit natura hujus prinei pii immatorialis apud belluas exsistentis , et Sibi non e0nsentiunt; alii eni in dicunt illud posse duntaxat sentiro , non Vero comparare , judi- caro , deliberare, et eligero : alii autem contendunt illud quemdam habere gradum intelligentiae , ratiocinii, et oi iam libertati circa objecta physica , ad conservationem individuorum , et ad obeundas functionus , quibus singulae species fuerunt destina in o. Ultima haec opinio communius docetur, ot multo probabilior nobis videtur; illa quippo admittenda est opinio, qua o nullis Obnoxia ost incommodis, et experientiao consormior osso videtur :atqui latis est ultima haec de anima bellu tua opinio:. 1.' Milis obnoxia est incommodis: hoc enim praecipuo timendum foret incommodum , scilicet, ne sussiciens non assignaretur discrimen inter belluas, ot hominem: at nihilominus homo esset tialiter dissorret a bellu is ; nam belluas , in ea hypothesi , ad objecta corporea limitantur , ratione carent , proindeque natura sua ab homino longe diglant. Non repugnat dari hujusmodi substantiam : dantur enim substantiae pure intellectuales , nempo Deus , et Angeli , dantur etiam substantiao intellectuales , et sentioni g. Milicet , mentes humanaΘ : cur ergo repugnaret alias existero substantias in ordino inferiori, quao circa objecta sensibilia duntaxat versentur

Nihil contra hanc possibilitatem objici potest ; ergo 1.' haec opinio nullis obnoxia est incommodis. 2.' Conformior esι experientiae. Ideo cnim principium immaterialo admittimus in Miluis, quia invincibili proponsione serimur ad judicandum Oag sentire : atqui non minus invincibiliter serimur ad judieandum eas aliquando comparare, et clig re, recordari, et diligere, memores, et gratas esse, etc. ergo 2.' etc. aliundo etc. ergo Di Verumtamen omnes bestia o eumdein gradum intelligentiae non

habent : quemadmodum organis physicis multum a su invicem diserepaat, sta industria , aptituuine , intollige ulta , mansuetudi-

183쪽

ne, aut seritato, fidelitato, etc. inter se disserunt. Mirabilis est Deus in cunctis operibus suis. licet sinis ab eo intentus saeponos lateat. Si quaeratur a nobis cur tot creaverit bestias quae hominibus inservire non possunt, cur eas sic aut sic secerit , respondebimus nos finem ab eo intentum ignorare , sed in omnibus , etiam in minimis, manifestos infinitae sapientiae charactu res relucere. Vido Anti-Lucretium , lib. I. Solvuntur Objectiones.

Obj. s.' Levit. 1 in Deum usum sanguinis prohibet, quia Mnι- ma earnis in sanguine est: et in Deuter. 2ὶ Cave, iniquit . us

Sanguinem comedas, sanguis enim eorum pro anima est; et ideir- eo non debes animum comedere eum carnibus: ergo etc.

R. Nego eon seq. Nam anima in his locis sumitur pro vita animali , quae, tam in hominibus, quam in bellitis, ita annexa est sanguini , ut , emiso sanguine , vel circulatione ejus cessantu .

mors sequatur. Idcirco Deus dieit per Morsen 3j Sunguinem

inire inae carnis non comedelis quia anima carnis in sanguine

est. Ilaec Verba de cunctis entibus viventibus intelliguntur . ac proinde de vita animali. Deus aulsem esum sanguinis Prohibu- crat, ut Israeli lao ab omni crudelitate magis cssent alieni. Ergo eis. Obj. 2.' Si anima belluarum sit immaterialis , debet osse immortalis : atqui hoc repugnat : ergo etc. It . Nego maj. Ex eo enim quod anima bellu ina a corpore sit distincla, recto concluditur dissolutionem corporis illam non dein Struere , non autosa illam suturam osso immortalem : ad hoc quippe necessarium foret ut positivis argumentis ostenderetur Deum Velle eam conservaro : atqui nulla sunt hujusmodi argu menta in gratiam belluarum, quilo Deum ignorant, et Ordini morali prorsus extraneae sunt : ergo etc. Inst. 1.' Nulla pars materia o an nihilntur . sed tantum noVas induit formas et ergo a pari anima bellu ina , quao nobilior est materia , annihiluri non dubet. R. Nego eonFeq. et mi itatem. Ratio disparitatig est, quod dissoluto corpo . materia ad aliquem finem destinata osse non desinat; tunc enim ejusdem iit naturae, ne caetera olomenta ex quibus coii statur mundus. ac proinde camilem habet destinationum; contra vero anima concessu Mi belltis, ut carum conservationi invigilaret . eas tuo in obeundis sui etionibus dirigeret, nullis indi. ciis munifestat so ad sublimiorem sinum destinari: porro, cessanto

184쪽

Quidam naelum psrchosim pro bellu is admittunt , ita ut , una moriente . anima ejus in aliud corpus eo instanti alicubi sormatum transeat. Systema istud non demonstratur salsum; igitur admitti potest, si magis arrideat, quamvis nulla ratione positiva innitatur: Ilist. l. ' Mutino belluao plus experiuntur doloris quam jucundi talis in hac vita : atqui justitia Dei id permittero non potest nisi sutura sit vita in qua haec inordinatio reparetur : Ergo etc. R. t.' Nego eonseq. 1. ' Enim helluae non recordantur pra terita , nisi imperfecto ; non praevident sutura . dolorum cordis et animi sunt cxpertes , inoo roribus non assiciuntur : atqui haec mullo vividius nos excruciant, qua in dctores physici: Quisque m testia non premifur lj inquit Rousseau, propter articulorum dolores , do ores tantum animae eum ad desperationem adigunt.

sortis non compatiuntur , in servitutem rediguntur , catenis ob ruuntur, ad opera vilia adhibentur, post multos laboros aliis di minis traduntur . publico in foro sex ponuntur , et venduntur . sed haec non aesti inant, nec sentiunt : Occiduntur . sed de actis non poenitentus , de venturis non anxiae , momentaneum dolo. rum experiuntur ; flagellantur . et pro fideli scrvilio non semel mala recipiunt, sed ingratitudinem hominum non percipiunt , nee ideo de tali agendi rationc tristantur. Si injucundis sensati ο-nibus assiciuntur , mox gratis recreantur . et Sio quaedam eon pensatio sero semper instituitur.

ut ex plurimis experientiis constaro videtur. Sic araneis , mus cis , Scara bacis , etc. pes, ala, crus integrum frangitur vel eruitur , et nihil uni nus bestiola movetur , et abit sero sicut nihil sibi accidisset ; leve dat signum doloris. At satemur hanc rati num pro magnis speciebus non valere. R. 2.' Nessu min. Quoniam bolluae conservationi suae perpo tuo invigilaro debent, necosse fuit ut do his. qu au sibi conveniunt per sensationes gratas. ut de noxiis per sensationes ingratas monerentur ἰ dolores igitur , illias cxperiuntur . ex ipsarum constitutione naturali oriuntur. Si quaedam ultra modum ab homini hus cxcruciantur , id per accidens c venit, et Deo tribui non P0: est , sed hominibus qui saepe ordinationem Dei sapienter iustitutam deturbant : urgo et .smile , I. f. t. I. p. 39. 0 On ne se tue potnt pour Ies douieurs de Iu θ0ulte, it n'yu 9uἐm qua relles de ι' uine qui proditissent u deseῬυir M.

185쪽

CΛPUT I. De notione, essentia, et possibilitate entis in genere 4 CAP. II. De eausis entium SCAP. III. De variis speciebus entis ......... sART. I. De substantia , et modo 10

CAP. IV. De proprietatibus ensis - ... 13 CAP. V. De spusio , et durations entis 16

Da Deo , et ipsius attributis ibid. QILESTIO I. Do oxidentia Dei ' . . 19

CAP. I. De theismo , et atheismo inter se eomparatis. . . ibid.ART. I. An quis prudenter manere possiι indilberens eirea Dei eaeistentiam ibid.ART. II. De ineommodis eae atheismo sequentibus ... 22ART. III. In theismus praestantior, et optabilior siι atheismo 25 ART. IV. In theismus atheismo sit tuιior 26 ART. V. An theismus polytheismo sit pejor 27 CAP. II. De praeeipuis ardiumentis quibus eaeissenιia Dei de

monstratur . . 28

ART. I. De argumentis metaphysteis 30 Argumentum I. Eae enis neeessario ibid.Λrgum. I. Ex idea Dei 35 Argum. III. Eae propria existentia nostra. .... 38Λrgum. IV. Eae creatione materiae 39Λrgum. V. Ea necessitate primi motoris ..... 42ΛnT. lI. De argumentis physicis . . ..

S. I. De systemate Epicuri ibid. S. II. Exponuntur urgumenta physica Dei eaistensium

astruentia 47 Argum. I. Eae inspections Orbis petitum . . . . . ibid. Argum. II. Eae formasione corporis nostri 52ART. III. De argumensis moralibus 53Λrgum. I. Ex eonserim populorum deductum. . . . ibid. Diqiitreo by Corale

186쪽

Argum. II. Eae stimulis conscientiae petitum .... 60 QUAESIIO II. Quit sit Deus, scu quaenam sint ejus attribula G1 CAP. I. De unitate Dei saΛRT. I. De unitate Dei . adversus Gentiles . . . . . ibid. An T. II. De duobus Manichaeorum principiis .... 6, n rilli Di' origine mali εub unico ente summe bono. . sis CAP. II. De aeternitate Dei TCΛΡ. li I. De immutabilitate Dei Tmi ΛP. IV. De libertate Dei TR CAP. V. De independentia , eι omnipotentia Dei .... 83 CAP. VI. De simplieitate Dei . 8,CΛP. VII. De immensitate Dei 8T CAP. VIII. De intelligentia , et scientia Dei 90 CAP. IX. De sapientia Dei su CAP. X. De sanctitate, et reritate Dei 100 CAP. XI. De bonitate, et beatitudine Dei it,id CΛP. XII. De justitia Dei ihi CAP. XIII. De diuina Providentia rART. I. De divinae Providentiae existentia ibid.ΛRT. II. De rerum omnium conservatione 10GΛ. III. De influxu Dei in liberus hominum a liones . 10T. . l. n Deus in liberus actiones hominum reverti instu M. ibid. S. II. Oualis sit ille dirinae Providentiae in luxus in liaberus hominum actiones 108

PARS SECUNDI I EUM TOLOGI E. DE ANGELIS

CAP. l. Dε angeIorum eaeistentia thid. CAP. ll. De numero angelorum 1 laCAP. Ill. De variis angelorum ordinibus ibid. CAP. IV. De angelorum essentia DCAP. V. De angelorum intellectu , voluntate . eι inter se IO-cul ne 118 De eu*u . et poena angelorum 121 CAP. Ill. De angelorum ministeriis 125

C P. Vill. De angelorum potentis. . . . . . .. 126

PARS TERTIA PAELMI TOLOGI E.

DE MENTE HUMAΝΛ . . . .

CAP. I. e facultatibus mentis humanae. . . Ani. l. te intellectu g. l. fie origine idearum S. II. De causa elliciente idearum nosιra m. ibid.