장음표시 사용
51쪽
cum Titio. He virgulae iis in locis ponuntur, ubi ex regularum praescripto pinni deberent: tamen cum periodi membra verbis simplicibus absolvantur, inepte illae virgulae inseruntur: quia tantum abest sententiam inlustrent,ut potius reddant obscuriorem. Multo enim clarior est sensus, si tantum in vocabulo foro ponatur, quam si in reliquis. Reliquos casus jam supra commemoravimus. Vides igitur hujusmodi regulas, tametsi summo consilio constitutae sint, S ab omnibus quam maxime accommodatae ad sejungendas sententias exi-fimentur ; nihilominus pro scribentis prudentia ad membra singula oratio nis esse aptanda. Itaque eas, quod ad ejus fieri poterit, servet scriptor: nisi forte vel brepitas periodi, vel fensus per horum cogat majorem, aut minorem interpunctionem adhibere . inod tamen ita faciet, ut orationis partes sa-ii, distinctae sint, & illius sensus nulloneo otio percipiatur . Hic enim praecimius est finis interpunctionis, uti dixi-
52쪽
i, o De Latina orthographia particulatim iam disquiritur.
'ply III X duobus sontibus emendata Or
ilῖ - . thographia vocum dimanat, rs a rione, & auctoritate. Ratio sumitur abliti origine vocum , & accurata earum demti disinctione. Auctoritas vel ex vetustiso G monumentis, ut sunt , Dp des, i tabulae , numismata : veI ex contensu
M Ac primum verborum origo non to in firmam praebet regulam, cur de Oribo ri' graphia judicemus. Nam , ut scile monet Dausiquius,tot sunt vocabula quae au: o origine su 1 deflectunt; ut qui Originem pG in omnibus sequi velit, aliam linguam,
53쪽
quam qua Latini utebantur , fingat necesse est. Utiliter tamen aliquando in
dubiis rebus adhiberi potest, si modo
Di tinctio autem vocum tametsi in quibusdam, quae similiter scribuntur, & una adhibita littera possunt sejungi, habeat locum ; in omnibus tamen non item. Cum enim consuetudo obtineat, ut pleraeque voces, quae diversa significant, sine ulla distinctionis nota scribantur, ut plurimis adductis vocabulis evincit Cellarius; r fit consequens, & alias sine distinctione scribi posse : nisi ex iis sit quae a longo tem pore habent distinctionem , ut Habeo ,
& Abeo. adeoque ex illa argumentum bonum peri non potest . Jam ut de auHoritate dicamus, perspicuum est , veteres codices plurimis erroribus scatere . Ac primum librariorum incuria, ct inperitia menda nimis multa in eos irrepere debuisse est certum. Quis enim ignorat, quot fla- ζ1 In Orthographia p. m. a. IS.
54쪽
xitia librarii nostri, qui aliquid exscr1bunt, admittant Quis nesciat, diligentissimos scriptores vel oscitantes, vel occupationibus distractos menda non nulla, dum scribunt, sacere Quid ergo de illis suspicabimur , qui operam suam aliis locabant , & ex festinatione scribendi emolumentum non poeniten dum capiebant Θ qui ea qua: ex distante excipiebant , vel male intellige , Vel male exarabantὸ Quid si ex codice turpiter exarato sua descripserunt. Nandubitari non potest, quin Romani plurI- mi, ut nostri, litteras male depinxerinJ, Vix ut satis possent intelligi . Jam si in huiusmodi scripta librarius inperitus
incidit, si ea festinanter e scripsit, si aliis indoctioribus dictavit; quot monstra mendorum inde nascuntur . Ad haec mutatio characterumqplurima menda genuerit, dubitari potest. Nam veteres Romam charactribus majusculis utebantur , Anunc in inscriptionibus habetur. Postea labentis inperii aetate invalu t stripta D 4
55쪽
Longobardica, huic nostrae similior;
qua exarati sunt plerique omnes veteres codices, qui exstant: rari siquidem antiquiore Romano . Haec autem mutatio ut maximam in litteris , & vocabulis mutationem induceret nec este fuit.
Nam pluri imae in vetustiori charactere sunt similes, quae in alias adfines possunt mutari, i & sine dubio ab indoctis mutatae sunt. Addas Romanorum scribendi viam, quae plerumque obtinebat, sine intervallis, sine interpunctis verborum, perpetua de continua oratione; ut etiamnunc in plurimis codicibus, praesertim in Pandectis Pisanis, habetur: Σ quod causam profecto dedit copulationi, Squasi adhaesioni vocum ; ex qua & lilaterarum nonnullarum ablatio, & rursum earumdem adjectio, & transpositio , ac demum mutatio insignis exstitit. Addas vetustatem , quae & plurimas lit
ci , Vido, labillonium de Re Diplomatica L. V'ca fictorcst ' i fresi s Politianus , testis Ocu latus , in Miscuit. cap. XXXXI.
56쪽
teras delet e membranis, & vocabula contaminat. Addas denique eorum a daciam, qui, cum aliqua hujusmodi flagitia offenderent, idque deteriori aevo, ex ingenio potius, quam eX antiquis monumentis, aut eX analogia, ea emendarunt . Tum demum intelliges, plurima menda antiquis codicibus inseri debuisse, quae veteris Latii orthographiam turpiter depravarent. Nec dubitare sinunt hujusmodi conjecturas esse veras , codicum Ps-riantes lectiones, uti vocant, quae ad margines emendatissimorum librorum typis descriptorum videntur: in quibus non solum aliae & aliae voces, sed alioci alio modo depictae oculis occurrunt Altero post Virgilii obitum saeculo quaedam verba , quae non in omnibus Maronis codicibus eadem legebantur, no ix
uno loco Gellius adnotavit. i Id ipsum Servius ad pleraque Virgilii loca scribit: idem Caper, S Hyginus, & alii Grammatici scriptum reliquere . Sed , quod O Notum Atticarum I.Le.a I.& upe alibi.
57쪽
ouod mirere , ex solis vetustis Maronis nostri codicibus vir doctissimus Pierius
Valerianus tot partantes collegit, ut iustae molis volumen concinnaverit. Itaque ex codicibus veteribus certo nobis non constat, qualis nam fuerit ungularum vocum orthographia. Tamen
sit plerique omnes consentiunt, in iis praesertim quae aliunde clare non habentur, non inepte iis adsentimur. . Lapides vero, & tu bellae , & num- Ilata , quae vel antiquissimis Romana reipublicae temporibus, vel sequiori aevo &labente jam Latinitate incit1 fuere ', cum ab inperitis fuerint vel adornata , Vel sculpta , propterea qu0d recte scribendi studium & scientia evanuerat; & ipsa suis naevis non carent. Quae vero feliciori aevo exsculpta fuere ; aut saltim quae, tametsi aetate deteriori , publica auctoritate fuere insculpta, & in omnium oculis & manibus versabantur; maximam fidem faciunt
accuratae orthographiae. Nam quis labi
persuadeat, inscriptiones hujusmodi,
58쪽
itae quae non rudium modo , sed politissi-piti: morum hominum oculis & judicio subitii jiciebantur,flagitiis abundare At enim,
iussit inquiunt, numismata plurima habent m)ν novas litterarum figuras, contractio lilii nes, nexus, cultissimis scriptoribus Tiro incognitos : tum & lapides , ac ta-i, ir j hulae, quia ab inperitis caelatoribus no , sculptae fuere, & ipsae naevis non nulistis. lis inquinari possent. Fateor: sed haei nihilo obstant emendatae reliquorum orthographiae. si iii: Ac profecto angustia spatii in it ilia nummis caussa fuit, cur illa compen- diaria scribendi forma uterentur , α
litteras ligarent: quae tamen mutationes non rejiciunt correctiorem ortho-- graphiam. Nam ubi angustia spatii non cogit, ut in lapidibus, & tabulis aeneis, i it: Omnia plerumque plane & distincte habentur expressa is
Neque vero sculptores , & caelam lis tores, tametsi a plerisque non mult his nostris eruditiores judicentur, ram: fuisse rudes existimabimus, ut nimisi: iuul-
59쪽
multa flagitia scribendo admiserint. Enim vero Augusteo aevo,immo & post, Latina lingua illis erat vernacula: &multo politius & emendatius vel homines de trivio, mea quidem sentemtia, loquebantur ; quam plerique eorum qui hac nostra aetate Latinam linguam docent cum laude. Quod ex veterum scriptis, & ex ipso Cicerone colligimus : qui plurima exempla suppe ditat quae evincunt luculenter, quanta in illis recte scribendi, & pronuntian di cura, ac studium exstiterit. Accedit quod cum publica decreta a coloniis condebantur, quod ad Augustum mila tenda erant, teste Suetonio, Q a d ctissimis componebantur : ne Augusti,
quem severum Verborum censorem no verant, oculos offenderent . Itaque ino
numenta illa, quae melioribus sarculis condita fuere , nobis emendatiorem orthographiam polliceri videntur . . Ad haec quis censeat lapidum inscriptiones, ut ut ab inperitis labris inci
60쪽
LATINA . SI incisae, arbitrio & eruditioni illorum
commissas fuisse usque adeo, ut aliorum censuram non subierint ὸ Quod si hoc nostro aevo inscriptiones quaelibet non nisi a viris litteratissimis adornantur , ac post multam meditationem monumentis mandantur ', item igitur in illa aetate evenire debuisse suspicari debemus: & quo magis publicae eae erant, eo majori cum cura lucubratas fuisse merito suspicabimur. Ut mirer esse viros doctos, I qui tantum codicibus suis tribuant, qui in recessu familiari a quopiam fuere descripti: nihil autem aut fere nihil deferant lapidum inscriptionibus ,' quae in omnium oculos, & reprehensionem incurrebant. Sane cum Cn. Pompejus, vir ille
quidem vel Ciceronis judicio doctissimus, & elegantissimus , in publico quodam monumento tertium sibi delatum consulatum incidere curaret; & dubitaret , num se Consulem tertio, an ve