장음표시 사용
101쪽
silum juris. quo res dei, ia. eredituri juste oblata, et ab eo injuste rejeela d. ponitur in aede sacra sob quod etiam sacramentum dicitur vel apud magistratum ad sistendum cursum uSura.
rum: et Si pereat, perii creditori, quia fietione juris censetur ab eo acceptata, ι. 19. C. de usuri et ertrajudiciale dum privatus apud privatum quidpiam custodiendum deponit. Aliter vocatur conventionale, commendatum, receptum. Vel
depositum faeli. 2. In restulare, quod
servat lolam naturam depositi: et irregulare. qu0d ex aliquo adiecto alteratur: ut vel assumat aliquid ex alio contractu, vel transeat in alium contractum. Et quidem, si pro eustodia merces detur
erit localio: si quid aliud erit contractus innominatus: nisi quid gratullo daretur
permodum honorarii. Si usus rei non langibilis concedatur, erit commodatum: si vero usus rei langibilis permittatur erit mutuum. saltem partieipalive.
I. 0. I. Qui possint deponere, et de positum reeiperet R. Illi, et soli, qui
ratione utentes contrahere valent, illampupillus. vel minor sino auctoritale lu. toris, vel euratoris: quo casu non obligatur deponenti, nisi ex dolo. vel si exm deposita Iocupletior satius est. I. I. g. 5. q. h. ι. Si vero religiosus sine sui Superioris . vel ClericuA sino sui Praelati licentia. vel ipse Praelatus sine consensu capituli depositum suscepit. Eeclosia, vel monasterium exindo non obligatur: ne delietum personae redundet in detrimentum Ecclesiae contra reg. 76. in s. nisi Ecelesia ex tali desosito lacla fuisset Ioeupletior e. l. h. t.
II. Omnis res sub custodiam eadens, etiam alieno. dummodo sur non deponat
apud dominum. l. i. g. 59. L53. g. l.
U. h. t. Et quamvis plerumque res minbiles deponantur, lamen res immobilis potest esse materia depositi, cum et ista
tradi possit custodienda, lib. 72. pr. V. de P. O. ibi: fundum tradi e. 2. de doloe. q. de sequestraι. Nec obstat, quod JCli non ponant exempla in rebus immobilibus: nam exempla ponuntur in notioribus, et frequentioribus: neque regulam restringunt, sed illustrant. 2. Accessoria depositi non censentur deposi
si homo restilus deponatur, vessis non est deposita, nee si equus eum eapistro nam solas equus depositus esι. Haec tamen accessoria restituenda sunt cum ipsa re, vel eorum aestimatio. si dolo
depositarii perierint, arg. I. 5. g. s. hyeod. I. Si cista sigillata deponatur, Eliam res in ea contentae sunt depositae: adeoque si sigillum Paelum est, et aliquae res non reperiantur, praesumitur
dolus. et culpa depositarii. et deponeris admittitur ad iuratam rerum amissarum probationem. I. i. g. 41. eod. et ata. ι. s. c. unde vi. nisi sigillum fuissei valde fragile. et depositarius integrae sa-mae, et fidei: quo casu. sicut etiam si. integro sigillo permanente. res aliqua deperdita sit. dolias non praesumitur, sed probari debet a deponente.
5. 0 Ill. 0uae siι obligatio depos
tarii R. l. Tenetur rem depositam custodire : non vero illa uti sine lieontia deponentis: secus utendo surtum commiliit. I. 29. pr. β. depositi: si lamen res langibilis. v. g. pecunia sit deposivi per-Disitigod by Corali
102쪽
modum generis, ut eadem in genere restituatur, tunc usus talis pecuniae cen-Setur concessus depositario, et periculum peeuniae est illius, non deponentis, sicut
in mutuo I. 24. 25. 26. g. l. U. h. t.
l. T. 8. C. eod. quo casu egreditur ea res depositi notissimos terminos, et in esseclu est mutuum. An vero administratores pecuniis, et rebus sibi commissis uti possunt, vide Laym. l. 5. tr. 4. e. 25. a n. 4' In praxi ob multa mala, quae timentur, non est attentandus
G. R. 2. Tenetur ad nutum deponem iis rem depositam redde', non obstante termino praefixo, cum hic gratia deponentis apponatur, ne ante illum reddemallentet. l. s. g. 22. U. h. ι. c. 2. eod. nisi ratio altior, vel aequilas dictet, depositum non esse reddendum: ut hostinetpubl. damnato, cuius bona consseata sunt, suri, si dominus cum illo in pel, lione rei concurrat: vel alias damnum passurus sit: vel si res surio ablata deposita sit apud dominum, vel ejus se vum. aut filium f., l. 51. β. eod. Cum re etiam fructus eius restituendi sunt, ulpartus eum ancilla elc. T. R. 3. Regulariter tenetur praestare
solum dolum. ei culpam latam. l. i. g. sin. J. h. t. L M. eod. ι. . g. 5. hy de O. eι A. quia depositum regulariter ingratiam solius deponeniis celebratur: is. que sibi imputare debet, quod minus diligenti amico rem eustodiendam tradiderii. S. 5. D. quib. mod. rs contr. Tune autem eliam praesumitur eulpa Iola, dum depositarius majorem SutS,
quam depositis rebus diligentiam adhibet, eit. I. 52. imo si in rebus suis negli-Tu Lus xvI. 10 lgens sit, ni bili mitius eommi am culpam latam in rebus depositis praestare lenetur; cum ex natura hujus contractus
culpa lata praestanda veniat. Per accidens praestatur culpa levis; ut si depositarius mercedim aecepit. si se ipsum pro eustodia obtulit, vel si ila convem tum sit, c. sin. h. ι. Item praeStatur culpa levissima, si ila convenit expreSSe, aut laetis: ut si deponens quaerat eustodem diligentissimum, et depositarius se osserat ad rem custodiendam: vel si
res iradatur nautis, stabulariis, cauponibus, qui ex officio obligantur ad reseustodiendas, I. l. et seqq. V. Nautae: licet hodie hospites, accepta clavi a cubiculo. plerumque in se Suseipiant. eustodiam, et ei periculum rerum Suarum. 8. R. 4. In casu periculi. v. g. ineen dii, naufragii etc. si res depositae sunt pretiosiores, quam propriae, et utrasque salvare non potest, lenetur depositarius salvare res pretiosiores deposilas prausuis: alioquin, si suae Sint pretiosiores. vel aeque pretiosae, suas splvare poterit
prae depositis: nam hoc modo quilibet
prudens. et diligens palersam. Operare lur. Quo casu, si res alienas salvavit, suis consumptis, ratione damni eme gentis petere potest compensationem. Ldem die in conductore, pignoratario, et comm0dalario: excepto ultimo easu, si res aeque sint praeliosae: tunc enim commodatarius obligatur ad salvandas
res et mmodatas prae sui S. cum tenea-lur ad diligentiam exactissimam. At casum fortuitum regulariter non praestat deposiurius seeundum alias dicta. s. n. 5. Depositarius in uno casu lenetur ad duplum: si depositum misera Diqitig Corale
103쪽
bile tempore ineendii, aut similis periculi perlido neget se recepisse: et haec actio dupli est praetoria uno anno durans l. i. g. 1 ff. h. i. g. 25. In . de action.
10. 0. IV. Quae cletiones nascantur eae contractu deposui3 R. 1. Actio di. recta depositi. tquae competit dep0nenti, contra depositarium ad rem suam integraliter recipiendum, vel ad ejus aest, malionem. si culpa Iala depositarii periit. vel deleriora la est, i. i. g. 16. et ι. 24. U. h. t. et quidem si res in se eviet, deponens praeponendus est omnibus creditoribus depositarii, etiam uxori l. 7.
g. 2. U. eod. quia ius dominii est foditius omnibus juribus creditorum. At si res deposita consumpta est a depositario, deponens nullam hypolliceam te. galem, seu laetiam habet in bonis depo. Sitarii, ratione cujus praeseratur celeris creditoribus, cum id nullo jure concedatur. 2. Aelio contraria depositi, quae compelli deposilario contra deponentem pro resarciendis impensis, si quas fecit in rem depositam: ut equum alendo, Servum infirmum curando etc. lib. 5. pr. U. eod. 0uo casu depositarius non lene. tur rem restituere, donec sibi expensae refundantur: sed instar pigrioris eam retinere potest ex regula generali l. l8. 3. 4. V. eommodast. At in recompensationem debiti non venit depositum e. 2. h. t. l. 11. C. eod ibi: nullamque compensationem. eι lib. sin. C. de compens. nam exuberantia b0nae sidet, ei specialis obligatio ad rem depositam restituendam, non admillii hanc compensationem. 5. Utraque ista actio est civilis quam praetor suo interdicto adjuvat:
personalis, ut polo ex contractu rei persecutoria, bonae fidei, perpetua. ut transitoria. Directa. si in sententia condein natoria est expressa causa duli, infamat
g. 2. Insiit. de poen. temer. liti9. l. 10. h. t. Dolus autem probari polust ex consessione depositarii, ex conjecturis: ut si, rebus suis salvis, alienas interire pe misit, c. m. h. t. si acium prohibitum posuit, ex quo damnum seculum est Ptc. Celerum licet dolus I Releritus rem illi possit, n0n lamen laturus: quia talis remissio invitaret ad delinquendum l. 1. g. 7. y. h. t. Vide Rotae a m 52. et selectos casus, qui asseruntur in V. eι C.
consequentium. Compilator noster tres contractus reales tribus praecedensibus titulis complexus est, ceteris omissis, vel in altum locum reiectis: nam de mutuo agetur
lib. 5. tit. de usuris. ei de pignoro hic
infra lit. 21. Nunc in seqq. tracta liu-nem aggredior de contractibus consensualibus in specie.
De Emplione, et Venditione. Agitur de hac materia in Extravag.
tio ista desumitur ex jure civili in Institutionibus lib. 5. fit. 24. in Pandectis lib. 18. per tot. lib. 19. lit. l. lib. 21. per ιοι. In Codice lib. 4. Iu. 58. usque ud tit. 65. Duiliaco by Coos le
104쪽
l. Nola I. Emplionem-vendi li0nem apud veteres usurpatam fuisse pro quacumque permutatione, et alienatione g.
contra eius consensualis hilaleralis super re pro certo pretio extradenda. Ex qua desinitione patet tria esse substantialia requisita huius contractus, scilicet
mutuum conSenSum, rem, Seu mercem,
et prelium, Seu pecunium: traditio vero mercis, et pretii ierlinei solum ad integritatem. et complementum emptioni venditionis.
2. Nola 2. Vendilionem varie dividi: 1. In seneris, eι speciei. Venditio se.
neris est, dum ex pluribus ejusdem generis rebus una indeterminale venditur, V. gr. una ovis ex grege. Vendiιio speeiei est, dum una numero res venditur, ut haec ovis. In quibus vocibus nola genus, ei Speciem apud Iuristas idem esse,
quod speciem, et individuum apud philosophos. 2. Dividi in venditionem ad
corpus, ei mensuram. Vendilio aulem ad corpus, Seu per averSionem. eSt. quando plura genera, aut species sine numeratione, ad mensuratione, et ad pomderatione per modum unius venduntur, ut tolus acervus tritici, omnes imagines in cumulo. Dicitur ad corpus. quia non Singulae partes seorsim, sed totum corpus ex partibus consatum venditur. Dicitur per aversionem. quia Venditor, et emptor, quasi avertuntur a distincla eon- Sideratione partium, et circa rem in confuso paciScuntur. Venditio ad mensuram, Seu quan Iitalem, seu ad modum est. dum venditur certa quantilas specieram sub genere contentarum, ut tradatur per adnumerationem. vel ad.
D L U S xvn. 105 Inensurationem, vel adponderationem: ut centum oves ex grege, Centum amphorae vini ex vase, centum librae earnis ex bove ocelso. Ex quo pales, qu in venditione ad corpus non allendatur
quantitas numeri, mensurae, et p0nderis: bene vero in venditionc ad modum,
seu quantitatem. 5. In aeconomicam. et nego taloriam. ΑΕconomica, Seu na- Iiιralis, aut noeeSSaria esl, qua paterfamilias vendit sua supersua, ut alia neceSSaria pro so, Suaque familia o-mat. Nessotiatoria, seu ar istietatis est, qua quis aliqua emit, ut ea carius vendat, vel immutando Speciem, ut ex frumento sarinam, aut panem sa-ciendo: vel sine mulatione, ut frumentum revendendo. 4. In Privatam, quaesii privata conventione partium: et publicam, quac si auctoritate judicis: ut si bona debitoris vendantur sub hasta, vulgo frida. Seriptura ex conventione partium adhiberi potest in emptione venditione: do jure autem non est necessaria, nisi ad faciliorem probationem. His praeiaelis, in hac amplissima maleria breviter more meo agam. l. De Substantialibus huius contraelus. 2. De paciis ei admisceri solitis. 5. De obligationibus vendi loris, et emptoris, ae reSolutione hujus contractu S. g. I. De personis, merce, ei pretio einptionis-venditionis.
sin ly R. Regulariter omnes, qui rerum suarum liberam administrationem ha-
105쪽
bent l. 14. C. de contrah. empl. Qui vero paeisci prohibentur, etiam emere, et vendere sunt prohibili. Speeialiter prohibentur personae nobiles perni ei in
sum civitatibus commercium exercere l. 5. C. de commer. eι mereat. Milites
in Provinciis praedia comparare ι. s. fde re milit. Judex bona a se subhaslata emere; uti et alius, qui venditioni auctoritalem praestat: sicut lutor a pupillol. 46. 62 f de contrah. empl. Porro
nMnSus ementis, ei vendentis debelesse verus absque fictione, dolo, et emrore substantiali moraliter praesens, et regulariter liber a coactiono. Sed .
dendum, aut emendum' R. l. Regulariter non l. 15. 14. C. de conti . empl. nam euntrahere est libertatis. R. 2. In ea sunecessi latis, vel publieae utilitatis magi. Stratus cogere potest ad vendendum justo pretio laxato, v. gr. frumentum tem
pore famis, ei inopiae: vel ad vendendam domum pro fortalitio. Ecclesia: ei
prohibere ne stumentum, vel aliae me ces exteris vendantur. Item si timeatur
communis inopia. vel obsidio l0ci. quili-bel civis eogi potest ad res necessarias pro tali casu emendas. In civitatibus habentibus jus stapulae merces certae illatae ibi vendi debent, nec inde reserri, ut Coloniae. Hamburgi etc. habentibus vero jus emporia merces quidem illatae
vendi possunt, non tamen aliis, quam mercatoribus. Clerici au s. et religiosi in casu necessitatis, non a lateo, sed a
iudico Ecclesiastico cogi possunt ad ven. dendum, V. g. frumentum: nisi judex Ecclesiasticus id negligeret: tunc enim ia desensionis, quam ius naturale per-
mitii l. horrea Clorieorum aperiri. et stumentum iusto pretio divendi posset ad
publicae necessitati consulendum: siquidem necessitas non babel li gem. 5. R. 5. Princeps laicus, nisi munitus sit indulto Apostolico, non potest serre legem amorligationis, qua prohibeat suis subditis, ne bona vendant Ee-elesiis, et monasteriis: alque ila ea tran. Aserant in manus mortuas: nam id a d. versatur liberiali Eccle asticae. ei sub exeommunicatione prohibetur. e. n. de immun. EccI. in s. ei in casu 15. Bullae Coenae.
G. 0. III. Ouas res vendi possinι R.
Maleria venditionis est omnis res e0mmercio humano Subjecta, sive corporalis, sive incorporallis: modo Sil certa, et sallem moraliter existens, et vendi specialiter non prohibila. i. 54. g. l. f de
conir. empι. nam sicut venditio . ita et
maloria venditionis est de genere permissorum. Unde l. Vendi potest res non tantum propria, sed etiam aliena I. 28. q. de confr. empι. nam tali venditiono non praejudicatur domino: cum is rem suam a quocumque repetere possit, ibid. neque enim talis venditio est alienatio. cum ius in re non tribuat, sed hoc maneat penes dominum rei l. l. 2. 5. 0.
C. de reb. non alienand. Sed in essecluest discrimen: nam si vendil0r, et em Plor scit rem alienam, neutor obligabitur: puta nec venditor ad rem tradendam, nec empl0r ad pretium solvendum: si emptor Solus Scit. non obligabitur venditor: nec lamen ex vendito quid quam conSequetur, pula pretium. Si venditor scii, et emptor ignorat, utrimque obligatio contrahitur: quo easu em
106쪽
ptor bonae fidei accipit vacuam posses sionem rei eum conditione usucapiendi: nisi interim dominus rem vindicet, L 34. d. lue de contrah. empl. T. II. Vendi potest res, quae Spera tur exti tura: ut partus ancillae . fruetus nascituri etc. dummodo aliquid nasea
tur: secus emptio utpote conditionata resolveretur. At si vendatur speS, Seu jus, cujus esseclus ex natura sua est sonuitus, ut jactus relis, lusus aleae, ea plura
volucrum, venditio est firma. olsi nihil capiatur. lib. 1. Τ. de condit. et demonstr. lib. 8. in lin. Τ. O conIrahend.
raptura piscium, si quid pretio si loco piscium. vel cum piseibus extraetum sit, non erit emptoris, sed piscatoris: cum super hoc non cit actum. Zoes Τ. hoo
8. III. Vendi potest jus venandi, libgnandi, et alia similia jura pretio aestimabilia: uti et haereditas delata, toto
tu. Τ. de haerediι. veι aclion. vendiι. non tamen haereditas viventis I. . eod. et L D. C. de paei. nisi testator consentiat. Porro si haereditas vendita est cum modo, et quantitate, seu delerint. natione rerum haereditariarum, res So. lum de torminatae censentur emplae, et
nod aliae lib. lin. g. de haeredit. v dita. At si haereditas, prout eSi jus, indeterminale, et simpliciter vendita est, Omnia jura, et onera transeunt in emptorem. sieul transivissent in haerede adeoque emptor tenetur de evictione, Si res aliena in haereditato reperia suerit lib. 2. prine. U. eod. An vero ius accrescendi transeat in emptorem, acriter Musciat. T. V. P. II. I il. 105 in utramque partem disputant Civilis lae. Negant dason. Ctriae. Comeg. Vinia. et alii. sed Barioli, nunn. Ilam pr. Seh- inier. et aliorum affirmantium opinio videtur probabilior ex lib. 2. g. 5. 4. 9.J. eod. ubi Vlp. docet emptori obvenire omne jus vendi loris, non solum quod jam pervenis, sed eι quod quandoque peruenerit: ergo etiam jus accrescendi. cum portio deficiens, quasi jure alluvionis ad Mereat alteri portioni in emplorem translatae. Nec obstat, quod haeres post venditionem adhuc maneat haeres
sectu non manet haeres, sed in locum eius emplor surrogatur, eiusque nomino jus habet ad portionem alteram a cohaerede repudiatam.
et personales lib. 1 T. V. de haerei vendiι. paucis exceptis: uti sunt liligiosae.
populares, criminales, actio retractus jure sanguiniS competens, quae ex communi BD. a materia venditionis eximuntur. Porro si nomina, Seu chirographa
debitorum sint liquida. et facile eonsequibilia, tanti emenda sunt, quanti constant. ut debitum 100. pro centum. At si difficultor, et moleste sint consequi bilia, per lites . et alia inc0mmoda, ex communi hominum persuasione minus vale Bl, et cons. minoris emi possunt. No autem fraudibus. et cupiditatibus lucrisque improbis indulgeretur. Imper. Anastasius lib. 22. C. mandati. et Justinian. lib. sin. eod. constituerunt, ut emptor nominis, qui non justo. sed viliori pretio emit, plus a debitore cesso
107쪽
non peteret, quam dederit venditori, residuumque pretii eidem venditori resti.
hibitae r R. 1. 0mnes res extra commercium humanum existentes; ut res Saerae, religiosae, et sanctae, et publicis usibus depulatae: cujusmodi sunt gratia divina, missa, abSolutio, templa. eo meteria. sora ela. I. 6. J. de eontrah.
empl. res tamen Sacrae Secundum ma
teriam aestimabiles: ut calices. casulae etc. in casu necessitatis vendi possunt: et quidem, si vendantur ad usum prosanum, prius confringi. et execrari debent; si ad usum sacrum, integra vendi pote runt, modo ratione consecrationis majus prelium simoniace non exigatur. Can.
70. aurum 12. q. 2. Can. hoe jus 10. q. l. Auli. praeterea C. de SS. Eeel. 2. Res de so malae, ut philtrum amatorium, proelii ullo corporis etc. 5. Liber homo. I. 6. P. de contr. empl. eum Iibertas sit res inaestimabilis. l. 103. fyde R. I. 4. Fundus dotalis. I. S. V. do fund. dot. 5. Res propria emptori8, LGl. V. de contrah. empl. nam quod meum est, ex alia causa fieri meum non potest. nisi sub eonditione, quia foris erasur meum rare desinere, cis. I. 6 l. 6. Denique vendi non possunt res, quae specialiter a iure, testatore, vel ex pacto vendi prohibentur. Sic barbaris purpura
Sericum, vinum. Sal, serrum, arma. et Sio
milia vendi prohibentur tis. C. quas res venire non poss. et sit. C. quae res e porIar. Item a lesialore prohibentur vendi silet commissa, confirmante hanc prohibitionem consuetudine. el lege Principum. Denique ex pacto potest res uli- qua dari eum conditione, ne hendatur, ei alienetur. l. Lex, et lestator beneficio iuris, ipsam rem asseiunt, ut venditio sit irrbia : paetum vero privatum non videtur obstars valori venditionis l. 5. C. da cond. ob caus. t. pen. J. in sin. β. de paci. nam pactum non allicit ipsam rem; sed contra violatorem paeli datur condictio personalis, non vindiealio: quo sensu explicatur l. tin. C. de reb. alien. L D. C. de paeἰis. inter emps. Paritas vero a servo manumitti prohibito non lenei: quia latis conditio ossibus, seu personae servi cohaeret. l. 5. C. si man. eipium ita: paelum vero rei non cohaeret, sed personam obligat. 2. 0. V. 0uo pretio res vendi possint 7 Ante resp. nota, prelium esse duplex: legale. seu lassitimum, quod a lege,
seu republica laxatum est: et naturais, Seu vulgare, quod . attenta rerum natura. necessitate, utilitate, aliisque circumstantiis ex communi privatorum ju- dieio laxatur. Prius consistit in indivisibili, nee a privatis mulari potest: postmrius habet latitudinem summi, medii, eι
infimi. ita ut quodlibet ex his iustum
Sit, T. g. Summum pretium est 100. modium 98. insmum 94. I. R. l. Pretium hodie consistit in
pecunia l. l. hs de conir. empl. Sivusit pecunia propria, sive aliena: nam ellar aliena poeunia emere potest, V. g. equum, ι. l. et pen. s. si quis alteri: quo casu res empla eum fructibus cedit emptori. pecunia vero surtiva non sit venditoris. nisi bona fido eam confinmat, alienando. vel suae permiscendo, ut discerni nequeat. Ipse autem emptor Diuit tred by Cooste
108쪽
aliena pecunia emens tenetur reparare omnia damna, quae, sive domino talis pecuniae eausa, sius venditori acciderunt. 2. Pretium pecuniarium debet esse umrumi eι sincerum, non selum. et simulatum: ut si quis una drachma domum venderet: nam donare potius, quam vendere conseretur. 5. Iustum, seu aequale meret: et ideo, maxime in foro conscientiae reprobatur prelium arbitrarium, ut
quidlibet quolibet prelio vendi, aut emi' possit. lib. 65. U. ad L. Paleid. nam
emptio-venditio est actus iustitias commuta livae: ergo exigit aequali alem inter mercem, et prelium, vel naturalem,
vel legalem a republ. definitam. Unde nee mereatores merces exoticas quolibet prelio vendere possunt. Sed juSto dumtaxat, computatis omnibus sumptibus, periculis. novitate. utilitate. et aliis adjunctis. 4. Si pretium justo laxatum est a Principe, illud observare tenentur subditi. exteri. eum ratione contractus sortiantur Brum: imo et Clerici. ac Religiosi, saltem indirecte, ut sunt membra communitalis: neque indigenae carius debent vendere exteris sub poena excommunicationis. cap. s. hoc tu. 5. Si pretium legale est minus vulgari, idinetur venditor sequi pretium legale juste laxatum: Meus peceat contra legem, et ad restitutionem tenetur, nisi mula lis circumstantiis, pretium legale evaderet injustum. At si pretium legale est majus vulgari, et laxatum fuit in gratiam emplorum, venditor lenetur sequi pretium vulgare, ne lex volens lavere emptoribus. in eorum odium detorqueatur. Si vero laxatum est in favorem venditorum, potest exigere pretium legale, ut i 00. Π L Π s on 307pro jure exigendi quinque annuos sto
4. 0. VI. Er quibus eausis ruriari possis pretium 3 R. I. Augeri potest ob
inopiam mercium, et emplorum copiam, ob majores labores, pericula, Sumplus in eis colligendis. ei conseriandis . ob lucrum cessans. et damnum inde e medigens. ob periculum a millendi. vel diu. ei disseuller obtinendi pretii. dum merces dantur ad creditum morosis debilo. ribus etc. Decrescit vero pretium, si adsit mercium copia. si res cumulatim, et non singulatim vendantur etc. nam licet res eamdem relineal intrinsecam bonitalem. haec lamen sola non allenditur in taxationc pretii. sed etiam aliae circumstantiae.
5. II. Sola indigentia. necessitas, vel utilitas particularis non sufficit, ut res carius vendatur, vel vilius ematur. S. D. 2. 2. q. 77. a l. nam latis indigen. lia, vel utilitas non est aliqua pars me cis; ergo non sufficit. ut v. gr. venditor vendat carius, quia emptor tali re indiget: vel emptor emat vilius, quia venditor opus babel pecunia.
6. lII. Privata nolitia de pretio brevi
minuendo, vel augendo, per Se non in hesi. quo minus currenti pretio venditor vendere, et emptor emere possit, ut secti Joseph Gen. 4 . nam currens prinlium est iustum: nolitia vero privata non
facit illud injustum, nec ponit aliquod
vilium intrinsecum in merce: ergo. Poraecidens autem charitas suadet contrarium agere pro casu, quo por hujusmodi emptiones enditiones proximus in e tremam, vel gravem necessitalem redi. geretur. Et haec de substantia emptio-Diuitig oste
109쪽
De paclis vendilioni admiseori solitis.
Pacla ista sunt: arrha, lex commissoria, additio in diem, retrovenditio, ei jus retrahendi.
7. 0. I. 0uid sit. et quid juris cir-
ea arrham R. l. Arrha, seu arrabo. est id. quod datur in securitatem, vel confirmationem contractus: et quandoque computatur in sortem prelii, quan doque non, sicut convenit inter contrahentes. pr. Inst. h. I. 2. Si arrha datur in securitalem coniraelus faciendi. licet quidem a eoniraelu abstinere, sed emptor arrham datam perdit: venditor vero resiliens. duplum arrhae pendere cogitur: nisi adesset justa causa resiliendi: quo casu nulli poenae locus est, pr. Insi. h. t. t. l . g. 6. U. δε action. empl. At si arrha data est in confr tionem contractus jam initi. non licol. allero invito, a contractu resilire I. 5. G. T. C. de resciniae vend. nam contractus ex post laeto sunt necessitatis: quam necessitalem non tollit, sed frmal arrha, nisi aliter conventum fuisset.
8. 0. II. 0uid siι. et quid juris cir-
ea legem commissoriam' R. l. Lex commissoria est conventio, ut, nisi emplor in ira praefixum tempus solveril, res Sit commissa. seu venditio resoluta et nulla l. 2. 5. Τ. de lege commissor. In iure Canon. vocatur paeιum lestis commissoriae, seu c0nventionis privatae
de commillenda. seu resolvenda vendi. ti0ne. cum etiam pactum sil lex priyalat. 20. g. l. Τ. de pael. 2. Pretio intra
praesixum tempus non soluto. venditorvi legis commissoriae in arbitrio habet. vel irritare. seu restituere venditionem. vel ea stando agere ad implementum contractus, seu ad solutionem pretii. l. 2.5. 4. eι seqq. V. de leg. commiss. Ple-xtione autem laeta, variare non potest l. 4. 0. T. eodem. 0uod si venditor eligat resolutionem contra clus. Don tantum res, Sed etiam omnes fructus rei ad eum redeunt l. 4. s. eod. quia eminior non aequisivii dominium rei, et fruoluum irrevocabile, sed revocabile, resoluto titulo emptioniS.
circa additionem in diem y R. 3. Addictio in diem est conventio, ut venditorrem pririlo emptori venditam, licite possit vendere alteri emplori, si is intra praefixum tempus meliorem conditionem obtulerit. hoc est majus pretium. vel saei liorem solutionem. vel generaliter quamcumque meliorem utilitatem: sicut accidit in venditions publica sub hasta, a qua hoc pactum originem habet. Dicitur in diem addiesio, quia res primo e lori non attribuitur perpetuo. sed in certum diem . si interim alius me,liorem conditionem non obtulerit. l. 3.
ff. de in diem addies. l. 2. 3. 4. ff. pro
emptor. 2. Hoc paelum de se est liti-lum, cum nulli bi a jure canon. reprinbetur: ei regulariter venditionem non facit conditionatam suspensive, sed absolutam relinquit: nam eventus moli ris conditionis non suspendit. sed resolvit contractum; adeoque est tantum e0n-
110쪽
dilio resolutiva, quae non officit contractui absoluto, I. l. V. de in diem ad- dieι. Unde emptor statim si dominus rei, dominio saltem revocabili, fructus suos facit. ius habui rem pignorandi, vindicandi. agendi interdicto quod vi,
aul. clam, et tanquam dominus Suscipit periculum rei emptae. l. 2. 4. eod. At si venditio celebraretur sub conditions suspensiva, nihil horum, pendente conditione, haberet emptor, ibid. eι ι. 2.3. 2. U. pro emptor. 5. Si tempore lapso, melior conditio non est oblata, ressit emptoris irrevocabiliter: at si melior
conditio oblata est. venditio resolvitur. res cum fructibus extantibus etiam vidilualiter, seu in augmento restituitur venditori I. 4. 6. V. de in diem addieι. ubi de hac materia plures casus legi pos
20. 0. IV. 0uid sit, ei quid juris
eirca paelum de retrovendendo R. 3. Pactum retrovendendi est conventio. ut emplor vel possit, vel debeat rem emplam revendere venditori, L 2. C. depaei. Fieri potest vel in gratiam solius venditoris, ut ei petenti res empla ro- vendi debeat: vel in gratiam solius emploris, ut is eam rem venditori reven.
dere possit: vel in gratiam utriusque dum uterque se obligat: emplar quidem ad revendendum. si venditori placuerit: venditor vero ad redimendum, si placuerit emptori. Frequenter adjicitur etiam
tempus, v. g. ut intra tres annos reven
dilio celebretur. 2. Patia haec de se sunt licita l. 2. C. de pacι. in ι. empι.eι e. 0. de fid. instrum. eι Eaetrapass. . et 2. h. t. inι. com. nam sicut venditor potestatem habet rem abs0lute ven. LS xvii. 109dendi. ita quoque vendendi tum certo modo. et pacto: et Similiter emptor cum vel sine lati paelo liber est ad emendum: modo aequalitas utrinque servetur. Si pactum adjicitur gratia venditoris, pretium minuitur, V. g. hune ortum, qui constat 200. vendo libi 100. ut eodem pretio milii illum revendas, quandocumque mihi placuerit. Si vero paelum adj,
citur gratia emptoris, pretium augetur. v. g. emo a te hortum 200. qui tanti non valel, ut quandocumque illum sibi re. vendere possim. Vilanda autem esi pal. Itala usura. el iniquitas. cuius signa sunt: pretium vile ab emptore oblatum pro re diutius relinenda: item Si emptor, alias
usuris assuetus, nolit mutuum dare, sed rem emere cum paelo retrovendendi α5. h. t. c. 4. ds pign0r. Porro servata
utrinque justilia, emptor si dominus rei, et fructuum perceptorum: fruetus vero immaturi pendentes, laeta revenditione. pro rata inter utrumque dividuntur 3. 4 I. Insι. de R. D. Reis . a n. 279.2l. 0. V. In licitus sit eon Iraelus
molatrae Contractus iste est species revenditionis, seu eonvenlio, qua, V. g. mereator rendit merces summo pretio justo emptori ad creditum, ui statim ab e . empl0re . numerata pecunia indi, geBle, easdem merces emat prelio insi. mo. dando peeuniam numeratam: ut si
ter vocatur Paratra, vel Baratra. ItalisSιoceo, floccola. veruclolai Gallis ven-le. rerente et apud Bispanos mullum viguit. R. Negative. nam eontractus iste
ob palliatam usuram damnatus est ab Inn. XI. propos. 40. et a Couar. dieitur latrocinii genus maxime execrandum, et Diqiliaco by Corale