장음표시 사용
91쪽
cta mentione fructuum pendentium: in huc contractu bonae fidei lata est in lem prelatio, ut nomine horti veniant etiamsi uetus pendentes, Seu accessorii. At si donasti hortum, non expressis fructibus pendentibus. in hoc contractu stricti juriri stricta est interpretatio, ut nomine horti non veniant stuctus pendentes. Siceliam venditor tenetur de evictione rei venditae, etsi de hac nihil sit conven-lum: at donator non tenetur de evictimne rei donatae, si id expresse non fuit conventum. Actiones, et contractus bonae fidei numerantur S. 28. eι 29. D. de aelion. emptio, venditio. locatio. conductio, neg0tiorum gestio, mandatum. depositum, pro socio. lutela, commodalum, pignus, familia herciscunda, seu haereditatis communio, rei singularis communio, contraelus aestimatorius, permutatio, pacta dolatilia. Celeri cmnes contractus Suni Stricli juris, ut mutuum, stipulatio, donatio. indebiti solu-lio. aditio liaeredita lis pro exolvondis legatis. I. In contractum purum, Seu absolutum, cui praeter propriam obligationem nihil extraneum admiscetur: et non purum, cui c0nditio, modus, causa,
vel dies exflvendae obligationis adjicitur. De his plura in lib. 4. 1iι. de eondit. appos. 8. Denique eontraelus a causa ossieiento alii sunt jurisgensium, qui ex hoc iure originem ducunt. ut sere omnes contractus I. 5. U. de I. eι I. alii sunt juris eluilis, qui a Romanis introducti sunt, et perpauci, ut stipululio, sponsalilia largitas, donatio propter nuptia S, emphileusis. et probabiliter etiam littera. rum obligatio: cum de iure naturali, et gentium scri plura non requiratur ad
De culpa, casu sortuito, et obligatione
s. Culpa alia est theologica, quao coram Deo est peccatum mortale, aut veniale: alia juridiea, seu civilis, quae est omissio diligentiae debilae, ex qua sequitur aliquod damnum proximo: pula dum quis per imprudentiam. vel negligentiam omittit ea sacere, quae facere deberet. vel facit ea, quae sacere non deberet. Culpa iuridica licet saepe conjungatur culpae theologicae, saepe tamen sit absque omni pectato coram Deo: ut si ex naturali oblivione omittas custodiam alicujus rei. 2. Culpa juridica est triplex: Lasa. levis, eι levissima. Lala est omissio diligentiae, quam communiter homines talis conditionis adhibere solent: ut si erale rem aureum tibi commodatum relinquas an lo domum. et is perdatur: haec culpa saltem in civilibus aequiparatur dolo ι. 226. Τ. de P. S. magna negligenιia culpa esι, mactnaeulpa dolas esι: imo. si quis data opera omitteret diligentiam, ut alteri damnum eveniat, esset culpa latissima. quae est apertus dolus. Levis est omissio diligentiae, et circumspectionis, quam solet diligens paler familias, aut homines diligentiores eiusdem eonditionis. et artis rebus suis adhibere: ut si perdatur cra-ler aureus tibi commodatus in cubiculo. quod abiens non clausisti. Levissima Diuitiam by Corale
92쪽
osi omissio diligentiae, et circumspectio nis. quam solent homines diligentissimi
suis rebus adhibere: ut si craterem aureum cistae inclusisti, et manu non len-lasti. an bene sit obserata.
contractu sit praestandar seu quod damnum culpa datum in contractibus sit reparandum y R. Id generaliter de- sumi ex tribus sequentibus regulis: 1. Si contractus celebretur in gratiam solius dantis, hoc est, qui dat alteri ali. quid custodiendum. vel administrandum, nulla mercede consillula. regulariter praestatur solus dolus, et culpa lata, ut in deposito l. 5. g. 0. U. commodas. excipe ιutelam, mandatum, eι negotiorum gestionem, in quibus ob specialem rationem praestatur etiam culpa levis:
et quidem in tutela ob favorem pupilli:
in mandato autem, ei negotiorum gestione. ob speetalem diligentiam promissam. 2. Si contractus celebretur ingratiam solius aecipientis, eui ex contractu sit quoddam beneficium, praestatur non tantum eulpa Iala, et levis, sed
etiam lovissima ι. 5. g. 5. V. commodati. I l . g. 4. V. de o. eι A. cap. un.
de commodat. quibus juribus statuitur, ui in ecmmodato in gratiam commodatarii celebrato praestetur culpa levissima. 5. Si contraelus celebretur in gratiam utriusque contrahentis, ita ut uterque emolumentum ex illo habeat, regulariter praestatur culpa lata, et levis, ncn tamen levissima. l. 18. pr. U. commodati, ut in locatione, venditione, SO-eietate, pignore etc. nisi nominatim conventum fuerit plus. vel minus praestan
1. 0. II. 0uid sit, et an praesteIureasus fortuiιus R. Ad l. Casus fortui.
lus est eventus ii opinatus, qui nulla humana industria, aut providentia ea veri,
aut averti potest, L 2. g. T. V. de adm. rer. ad civit. perlin. Saepius in iure
voeatur fulum, seu quaedam neeessitas: cuius exempla sunt: Raufragia, inundationes, chasmata, seu absorpti0nes sun. dorum, incendia ex sulmine orta, insultus hostium . praedonum impetus, fugae Servorum, pestis animalium etc. l. 25.
U. de R. d. quibus additur sui tum domesticum ata. t. l4. g. 6. U. de furIis.12. Ad 2. Casus fortuitus regulariter non est praestandus: ut si equus tibi commodalus fulmine extinctus est: nam latis casus humana diligentia averti non potuit. Unde periculum, seu damnum
inde secutum, esi domini, cujus res ea. su periit, vel deleriorata est. Haee tamen regula suas patitur exceptiones. Unde.
3. R. 5. Si alter periculum rei in
se suscepit, damnum est illius, et non domini: nam contractus ex conventione
legem accipiunt reg. 85. in 6. et quidem si generaliter in se suscepit omne
periculum, lenetur psaeSlare que meumque casum sortuitum, etiam insolitum: quia omnes species in genere continentur l. 147. U. de R. I. idque aperte docet Ulp. l. s. g. 2. V. toeali. ld. R. 4. Si debitor fuit in mora restituendi, tenetur prae3tare omnem casum, quo res periit apud illum, non peritura apud creditorem ex regula generali ι. 25. y. de V. o. nam aequum eSt. ut mora culpabilis debitori potius noeeat, quam creditori. At si res easu so Diqiliaco by Corale
93쪽
92 DE PRECABIIS tuito, v. gr. incendis, peste, chaSm Ble,
aequo peritura fuisset apud ereditorem, sicut apud debitorem, multi indistineto dicunt, periculum, seu damnum PSSecreditoris: sed melius alii distinctione utuntur: si creditor rem interim distrahere non potuit. periculum est ipsius: al si interim distrahere potuit vendendo, permulando, tunc periculum est debita
R. V. 15. IL 5. Si res missa est per nuntium ereditoris ad hoc destinatum. et pereal in via, damnum est cruditoris: qui sibi imputare debet, quod meliorem nuncium non olegerit. Item si debitor elegii nuncium, qui communiter habitus est pro sidoli, et industrio, periculum rei perdilae in via est creditoris. l. 20. U. eommodati . cum debitor in eligendo nuncio non deliquerit. At si debitor non elegit nunei uni fidelem. el industrium, vel rem deserendam commisit ei. quem creditor misit tantum ad monendum debitorem, non vero ad serendum, periculum rei in via perdilae est debitoris. I. 10. in D. U. commoda ι. nam tunc dolitior est in culpa. dam de obligatione,
quae est praecipuus esseelus contra.
6. 0. III. Quid, es quolupleae sit oblistutior in Ad l. Est luris vinculum.
quo necessitate adstringimur alicujus rei solvendas Secundum n imo civitatis
jura, pr. H. de oblig. Dicitur l. Iuris
vinculum, ut exeludantur vincula malerialia, quia verba ligant homines, laurorum eornua funes: eonlrhetus enim,
licet ab initio sit libertatis. ex positicio
lamen est necessitatis, et xim habet legis privatae . qua vinculum istud necessa rium inducitur, l. 17. g. 5. U. commodus. Dicitur 2. solvendue: quo solutionis nomine generaliter venit omne id. quod vi contractus praestandum est. Dicitur 5. Seeundum nosιrae eivitatis jura, hoc est secundum jura civilia, et Ca- noni a. quae modum exolvendis obligationibus praescribuni, v. g. ne quis propria auctoritate jus sibi dicat ele.
T. in ud 2. Obligatio est triplex:
Pure naturalis, pure civilis, et miata ex ulraque . Naturalis est, quae a solo jure naturali inducitur, ut ex paelo nudo.
Civilis pura esl, quae a solo jure civili inducitur, ita ut de juro naturali nulla
subsil obligatio: ul in contractu litterario pecuniae non numeralae. Missa esl, quae ex jure naturali, et civili inducitur quatenus jus civile naturalem obligatio. nem approbat. et assistit, et ex ea actionem esticaeem concedit: ob quod etiam dici solet quasi antonomasti eo obligatio eisitis: imo in juro obligatio solitarie posita, plerumque significat obligationem mixtam. l. i. si seqq. U. do 0. ei A. et huic proprio compelli des nilio supra tradita: nam si obligatio est lanium naturalis, actionem non parit L 7. g. 4.U O paοι. si vero est obligatio lanium civilis, actionem quidem parit, sed si noesseetu, quia n gens doli. exceptione re
pelli pol esL Haec divisio ab antiquis ira
dila relinenda esk eamque defendo in Controx. Civilib. Dispus. X. confr . 4. licet dies, Schamb. et alii contendan non dari obligationem pure civilem.
94쪽
jus alicui eontentioni nec resistit, nee assistit, oritur ex illa obligatio pure naturalis: ut ex pacto nudo. ex contractu inter patrem, ei salium, inter dominum, et servum inllo: item si verus debitor per sententiam absolutus sit, quia natura manet debitor etc. 2. Si lex assi. stit alicui actui. in quo descit aequilas naturalis. ex eo oritur sola obligatio civilis: ut ex litteris, in quibus quis consiletur se accepisse pecuniam mutuam. vel dolem: quam tamen re ipsa nun ac
cepit: item si non debitor per sententiam condemnatus est. I. 56. β. de re judio. item ex culpa mere iuridica, ex sieto contractu: et generaliter in iis, quac sunt contra legem in praesumptione sa-cli landalam, si praesumptio Lilat. 5. Si lex, aul Canon assistit actui, in quo simul adest aequilas naturalis, obligatio
inde orta est perlaeta, Suu ex naturali,
ol civili mixta: ut ordinarie accidit sere in omnibus contractibus. 4. Si lex resistit allui. eum irritando. inde nulla oritur obligatio, nec naturalis, nec civilis in probabiliori sententia: quia materia subducta est juri naturali: l. 5. C. de LL. mulli lamen TT. et Juristae do.
cent, actus lanium communiter irritatos, validos esse pro soro interno: et comsequenter obligationem naturalem ex iis oriri: ut sunt contractus pupillorum, et minorum. alien blimes rerum Ecclesiae, lectiones, testamenta sine solemnitati.
hus a jure praeseriplis hela. 19. 0. V. 0uis sit essectus harum obligationum R. 1. Naturalis obligati innis esseclus sunt: l. Exceptio contra a
genti creditos i opponi potest exceptio paeli de non petendo. 2. Soluti retentiol. 10. V. de o. eι A. 5. Compensatio L6. θ. de compens. sic Cajus, si debuit Titio 100. ei Tilius et 100. promisit
debilum hoc compensare potest eum
100. prumissis. 4. 0bligationi naturali accedere p6lest fideiussor g. l. In. desidejuss. 5. Constitui pignus, Ll4. g. l. V. de pignor. 6. Sufficit ad novationem. i. i. g. illud. V. de novat. T. Sussiciti quoque ad constitutum, ι. i. g. debitum 1 ff. de eonSt. pecvn.
20. R. II. Esseelus obligationis mere civilis sunt: 1. Paril actionem: sed plerumque per exeeptionem doli elidi potest: adeoque non habet exactionem. 2. Pol est ei accedero fideiussor, et pignus S. 1. In. de sidd. at in constitulum, vel compensationem deduci non potest. ι. 5.
i compens. nec solutio per errorem parilrclentionem, sed civiliter tantum delia. t tum, si solutum est, repeli polosi: aut
saltem in foro conscientiae compenSari,
2I. R. III. Esseelus obligationis naim ratis, et simul civilis est, quod pariat actionem, et nisi elidatur per exceptionem, etiam habeat exactionem, L 27.
g. 2. V de paeιis. Ilinc obligatus ex
contractu, si non velit satisfacere, pulsari pclesi actions talis contra eluS.
Tandem nota, obligationem dividi posse iis modis, quibus contractus divi
sensu, obligatio paritur. Item alia est praetoria, quae ex jure praetorio, prouttivili contradistincto. descendit: alia ei. vilis. quae descendit ex aliqua specie ju-Disitigod by Corale
95쪽
ris civilis, pula ex lege, plebiscito, SClo, constitutionibus Principum, et responsis
neutro, et precaria in heminino singulari, seu precariae in plurali esse di. Versa : nam precarium est, quod preei bus petenti utendum gratis conceditur tamdiu, quamdiu is, qui concemit, patitur, Ulp. l. l. V. de precari ut si tibi petenti concedam usum libri ad meum
placitum revoeabilem. Disseri a commodato, quia hoc conceditur ad certum lem. Pus, et certum usum expreSse, vel lacilo: ita ut citius revocari non possit: precarium vero ad nutum est revocabi. te. Item commodalum est contractus pariens obligationem: preearium vero est
tantum umbra contractus, seu Species
liberalitatis l. 14. y. de precar. cum nullam obligationem pariat. sed ad placitum concedentis revocari possit. Precariae sunt contractus realis hilaleralis
jure Can. induelus. quo alicui ad preces, ae plerumque causa reminerationis ususfructus praedii Ecclesiastici conceditur: ea lamen lege, ut singulis quinquenniis petilio renovetur. Ex qua desinitione colligitur diserimen inter precarium, eι precarias: nam precarium sit circa res m0biles, vel imm0biles, regu lariter ad tempus indeterminatum, ei
Semper revocari potest, ac iuri cit ili est cognitum lit. J. de precario: al precariae de iure Can. sunt ei rea res immobiles. ad dies vitae. vel aliud tempus: ita tamen ut de quinquennio ad quinquennium renoventur, nequc pro Pla-ello revoeentur. Utrumque lamen dicitura precibus. vel a charta, quae precaria. Seu precatoria dicebatur. 25. Nota 2. has voces: precarium. commodatum, depositum, etc. tripliciter sumi posse: 1. Materialiter, seu obje-eιius pro ipsa re precario data, commindala, deposita elo. 2. Formaliter pro ipso contractu, seu actu celebrato. 5. Ε sective pro ipso essectu, seu iuro ex tali actu acquisito: seu pro obligatione, ut satissaeere precario, mutuo etc. Agemus hic s. de precariis, de quibus etiam agitur c. 4. et seqq. 10. q. 2. α l2. q. 2. Can. 44. precariae: deinde de precario. de quo in Pandectis traelatur ιiι. de precario, et C. eod. 24. 0. I. 0ua solemnisala consιituantur preeariae 3 Praeter causam precum, aut remunerationis, requiruntur ad con .eessiunem precariarum solemnitales pro alienatione rerum Melesiae praescriptae: nam per illas alienatur ususDuctus, vel usus ad Iongum tempus c. 2.
h. t. Nec obstat, quod in . Synodis quandoque precariae dicantur Eeclesialis
pecunia: nam nomino pecuniae etiam
venit res immobilis frugifera, quae inprecariam conceditur L pecuniae 222 U. de F. S. 2. Hodie precariae non in
perpetuum, Sed in quinquennium conceduntur: si vero ad longius tempus concesSae sunt, renovari debent singulis quinquenniis: secus preearista cadit suo iure: nisi alia esset loci consuetudo. c. 2 h. ι. In hac lamen renovatione non sunt necessariae Solemnitales, sicut nec in Dipiti red by Cooste
96쪽
renovatione se udi Ecclesiae: cum hienova alienatio non intercedat. 25. 0. II. Quis sit essectus precariarum i R. l. Ex parte concedentis est obligatio ad permittendum usum rei u que ad tempus conventum, quo sinito datur Ecclesiae actio precariarum contra precaristam, eiusque haeredes ad praestandum id, quod exigi potest ex natura huius contraelus. 2. Ex parte aecipientis est ius reale ad usum, vel usum lauetum rei. An vero usus, Vel insus lauetus sit. concessus, id ex mente
verbis et aliis circumstantiis colligi debet. Item obligatio ad rem diligentissime
sine culpa etiam levissima custodiemdam argumento commodati, et ad petendam renovationem de quinquennio in quinquennium. Competit etiam accipiensi actio, saltem indirecta contra Ecclesiam ad praestandum id, quod ex natura hinius contractus aequum est praestari. Utraque ista actio est Canonico-civilis, personalis, rei persecutoria, bonae fidei. perpetua, et in suceessores transitoria. Ex his patet precarias disterro ab empliseusi: nam haec inventa est ad a. gros colendos. conceditur ex quacumque iusta causa, sub annuo Canone, ad tempus etiam longum sine quinquennali renovatione: secus accidit in precariis. lieet et in his aliqua pensio reservari possit. 26. 0. III. Ouid in speete requira-ιur ad naturam precariir R. 1. Tradi. iio rei ad usum inde terminatum: alioquin si tibi roganti dedi breviarium ad dieendas lectiones hujus diei. non lamosi precarium, quam commodatum. 2. Nulla merces, quia est conventio gra- T v L U s x v. 95luila. et quaedam speetes liberal talis. I. Ut dans pro Placito possit rem revocare: non tamen in continenti: alias non esset senescium. nisi urgens causa ru- voeandi purgaret praesumptionem dolio. sin. h. ι. tempus determinatum non adversatur precario: dummodo dans ad citius non revocandum non obligetur
ι. 4. g. sin. U. h. t. tempore determina.
to elapso, si danS non revocat, praesumitur precarium ex lacilo consensu innovari: secus est in commodato. Pa.ctum vero de n0n revocando citius, adversatur naturae precarii. ei vel habetur
pro inutili, vel precarium transfert incommodatum: sicut donatio mortis causa cum paelo de non revocando transit
in donationem inter vivos. l. 20. P.
ve mobilis, sive immobilis. imo el jura in precarium dari possunt: uti oliam res propria in eo casu, quo allerius aliquod habet in tali ro: sicut fruel uarius domino proprio concedere potest usum rei si uel uariae. et creditor usum pignoris precario dare potest domino debitori. lib. ll. Τ. de precar. Nec obstat l. 4. g. 5. U. eod. eι l. 45. U. de R. I. ubi negatur pignus, depoisilum, precarium ele. in re propria constitui posse: nam id intelligitur de re propria, cuius alterjus aliquod, vel possessionem non habet.
possit precarium 8 R. l. Concedere potest quieumque habet liberam laculla. lem usum rei alteri communicandi: uii est dominus, et fructuarius. Αi pignora. larius, peu creditor usum pignoris non alteri, quam domino pignoris concedere pelesl, nisi consensus domini accederet Diuiti reo by Cooste
97쪽
t. H. V. de preear. R. 2. Precarium recipere potest omnis ille. qui acquirere, etiam pupillus. filius . et servus: et hi quidem, si rogeni nomise proprib, obligantur peculiolenus: si nomine patris. aut domini, pater, et dominus in soli
R. l. Ex parte accipientis est jus utendiro preeario data, et posse io rei, quoad hoc ius utendi. vi cuius possessionis habet interdicta uli possidetis, eι unde vi contra tertium. l. 17. U. de precar. Ipsam vero proprietatem non possidet precarista nomine suo. Sed nomine concedentis l. 6. g. l2. U. eod. 2. In prem-rista nascitur obligatio restituendi rem ad plaeilum revocantis, et obligatio praestandi culpam latam. non tamen levem, aut levissimam. l. 8. g. 6. U. eod. lumquia precarium non est stricio contra. eius, sicut est commodatum: tum quia
est speetes beneficii pro placito revolabilis; adeoque iura noluerunt precari stam obligari, nisi ad ordinariam custodiam rei. seu ad praestandum dolum. et culpam latam dum laxat. At si precari.
sta sit in mora restituendi, praestard debet omnem culpam, et casum, ibid. quia mora culpabilis ei nocere debet non domino. 5. Concedens, revocato preeario, habet pro re sua recuperanda interdi elum restitutorium de precario,
ι. 1 4. hue de precor. quod vocatur actio praeseriptis verbis l. 2. g. 2. ει ι. 9. U. eod. non utique civilis, et ordina. ia, sed praetoria, et irregularis ex bona fide, et aequilalo naturuli descendens:
quatenus, revocato predario, aequum est
possessionem rei restitui: eo quod post revocation om ineipiat esse vitiosa. 29. 0. Vl. Ouibus modis soli alurprsearium 3 R. l. Revocatione. 2. Morte roganiis, eum precarium sit beneficium
personale. 5. Morte concedentis. si concessit cum clausula: usque ad meum
beneplacitum: quia hoc cum morie e pirat. At si absolute eoncessit, vel Cum
clausula: donec revocavero. non solvitur morte eoncedentis, sed lacile per haeredem innovatur: nisi hic exprosso
illud revocet. e. D. h. t. l. 8. g. s. t de preear. 4. Alienatione rei procario datae. 5. Solutione debili: si dominus
rem Suam pignoratam precario hahens debitum exolvat, I. l. V. eod.
De Commodato. Agitur de hac materia in Pandoelis ot Codico h. t. ei in Instit. lib. I. ιil. 15.
g. 5. . Commodatum. quasi coinmodo datum. est controclus realis, iuris gentium. ei bonae fidei. quo res aliqua ad certum usum, et tempus, gratis conceditur ea lege. ut eo sinito, eadem res in specie restituatur: coni. Disseri a mutuo. quia in imo res datur langibilis cum translatione dominii, ut eadem res in genero restituatur: al in commodulo datur rosusu non consumptibilis, sine translatio. ne dominii, et cum obligatione. ut ea dem speetes, seu idem numero corpus rosiiluatur. Dissere etiam a locatione. quia in hac merces datur locanti: cona.
98쪽
modatum gratis. Tempus vero certum β. deposui: nam actio ista oritur ex praefigitur commodatario, vel expresse; contractu bona fide inito: quia vero ma. ut si librum commodes pro una septi- lae fidei posscssor tenetur rem dominomana: vel lacile, ut si librum commo- restituere cum fructibus: ideo commodes ad aliquid ex illo deseribendum. dare in foro conscientiae ei non licet. 2. 0. I. 0uis, eι cui commodare pos- cum ex alieno donare non liceat L 54. siι' R. Ad s. Commodare potest omnis. g. l. ζ. de furtis. 5. Bes sacrae ad u- et solus ille, qui liberam rerum admi- sum sacrum, ut calix ad missam. 4.nistrationem habet. sive sit dominus, st. Iura, servitutes, ut redditus annui, eumve fructuarius, sive alius administra lor. et ista finito usu, reddi possint. In specie commodare prohibentur insans. 4. 0. III. Ouae sit obliga fio commo- furiosus, pupillus, absque auctoritate tu- dantist R. l. Tenetur rem tradere, et toris, monachus sine licentia superioris, non revocare ante tempus, et usum si- Uxor sine cun Sensu mariti; secus res nitum. I. T. g. 5. Τ. h. ι. ubi dicitur Perdita eompensabitur in dole. I. 24. S. commodalum ab initio esSe voluntatis. s. U. solat. matrim. R. Ad 2. reeipere ex post laeto nPcessitatis, et c. un. h. t. commodatum possunt omnes, qui ex ubi ratio additur: quia non deeipi be- contractu obligari. vel saltem lucrari: et neficio nos oporteι, sed adjuvari. Si auii a pupillus eommodatum pro sua utit, tem tempus praefixum elapSum eSi, relate accipere potest absque lutoris aucto- voeari potest commodatum: etsi illori tale: sed actione commodali non te. tempore commodatarius re commodatanentur, sed sola actione ad exhibendum, usus non fuisset: nam eontractus ex et rei vindicatione, sicut furiosus L 2. J. conventione legem accipiunt, rest. 85. h. t. quia iniquum est rem alienam a in s. Item in casu extraordinario non pupillo detineri. Servus vero cum domi. praeviso, quo commodanS aequale. vel no obligari nequeat, nee ab illo commo- majus damnum pateretur, commodatumdalum recipero potest. I. 15. g. 2. H. reVoeare potest ante tempus, arst. loca- eod. ubi limitatio ponitur: nisi servus lionis l. 5. C. de loeat. nam commintantum puta lilius esset. dans non praesumitur voluisse commo-δ. 0. II. 0uae res in eommodatum dare pro tali casu non praeviso: cum venianι3 R. 1. Res permanentes . seu nemo praeSumatur velle iactare suum non langibi Ies, sive mobiles, sive immo. I. 25. pr. hue de prob. sed tale commobiles: ut domus: res vero sungibiles. ut datum lacile ex communi usu hominum pecunia, non commodantur nisi per oci est conditi0natum, Si casus inopinatuscidens. v. gr. ad pompam, vel ostenta. non superveniat: ergo. Ex quo solviturtionem ι. 3. S. sin. U. h. sit. 2. Res o- e. un. h. t. I. 17. g. 5. P. h. t. reg. 35. tiam alienae, quarum possessionem ba. in s. et argumentum a donatione. R. 2.bei commodans. t. 5. et 10. eod. ubi Commodans lenetur actione contraria laribus, ei praedonibus conceditur aelio commodali, ut reparet ea, quae commin
99쪽
98 ΝΕ couu0DATOilem ut rosa relat damna, quae dolo. vel culpa lata causavii. ut si sciens commodavit vasa vitiosa pro vino, Vel servum furem. qui commodatario furtum fecit,
commodatarii 3 R. l. Tenetur taliter uti, qualiter ei concessum est. Unde si ro aliter utatur, quam sil concessum, furtum committit: ut si ulatur equo ad sex milliaria, cum ei concessum sueril equo uti
ad duo milliaria. l. 5 g. 8. Τ. h. t. 2.
seno lur rem diligentissime eustodire. cl snilo usu. ac lempore, eandem inspectu reSi iluere. cum invito creditori a.
liud pro alio solvi non possit L 2. g. l.
P. de reb. ered. 5. Tenetur praestarct culpam. de quo mox. 6. R. 2. Si commodatum ost celebratum in favorem. et utilitatem solius commodatarii. ut ordinario sit. is tenetur praestare omnem culpam, etiam levissimam, e. un. h. ι. l. 5. g. 5. Τ. eod. Sicelebratum est in gratiam utriusque, praestatur culpa talo. et levis L 18. pr. hy eod. ut si Caius vasa aurea commo- dei Titio ad communem utriusque amicum Spisendida mensa excipiendum. Si tandem celebratum est in gratiam solius commodantis, praestatur s0lus dolus, et
culpa lata l. 5. g. l0. Τ. eod. ut si
sponsus c0mmodet ornamenta suae
sponsae, ut honestius in domum suam deducatur, vel instrumenta muSicis. ut sibi musicam producant. Ratio horum Si quia in primo casu commodatarius accipit maximum honeficium, in Secundo minus. in tertio minimum: ergo etiam in primo casu levissimam. in secundo levem, in tertio latam culpam praeqlare tenetur, si res per ejus negligentiam periit, vel deteriorata est. An el quando casus sortuitus praestetur, vide superius d ela in tu. praeced. a num. H. Porro si in commoda lario nulla culpa theOIωgi ea. 'sed mere iuridiea intervenit. probabilius est. quod in foro conseientiae non teneatur ad reparandum damnum,
nisi post sententiam judicis, sicut plurimi tenent de obligatione L. Aquiliae.
T. R. 5. Si res duobus commodata est. et alier commisit culpam, is solum tenetur damnum roparare. Si uterquo culpam commisit, uterque in solidum obligatur. uno autem solvente, alter dimidium compensat solventi l. 5. S. D. U. h. t. quod etiam servatur in locato, et deposito. Si uterque periculum. Seu casum fortuitum in so suscepit. qui libottantum pro parte tenetur, nisi ali aer convenisse l. Gloss. in cis. l. 5. v. pervenietur.
8. R. 4. Si res commodata aestim alaost in ordine ad venditionem, si fortuito pereat, perieulum est eo inmodatorii: si aestimata est ad explorandum prelium.
vi communiter sit, ne commodans leneatur apud iudidem prolium probare, periculum casus fortuiti est commodantis. qui sibi imputare debet, quod rem n naestimaverit per modum venditionis: vel non institeri l. ut commodatarius in
se susciperet periculum rei eommodatae. Quodsi laxatio non praecessit. facienda est a tempore morae etiam extrajudicia. iis, quanti res eo tempore valuerit. l. 8.
g. 2. U. de eond. furt. nam obligatio
restituendi currit a tempore morae com
B. 5. In comm sedato non admittitur
100쪽
compen Salio, si res ipsa commodata e
9νι or. acl. ubi a materia compensationis expresse exeipitur corpus, seu res in
specie debita: lum ne aliud pro alio invito creditori obtrudatur: tum quia dominus rei potest habere specialem associum, et speciale interesse cirea ipsam
Speciem, Seu corpus; lum ne commodatarius quasi propria auctoritate debilum sibi exolvat. Unde pro debito l00.
sor. non potes tibi relinere equum commodatum constantem 100. florenis. At si res commodata perii l. vel deleriorata est, et cons. loco illius debeatur quantitas, v. gr. 100. poterit ista quantitas cum debito priori compensari: nam quantilatis ad quantilalem datur compensatio ex g. 59. Ins de aclion. I. s. eι seqq. V. de compens. l. 4. C. eod. et clarius i. sin. C. eod. ubi in omnibus actionibus admittitur compensatio; ea-cepta actione deposiιi propter ex huberantiam bonae fidei, et no depositarius, qui fidem suam obligavit ad restituendum , contractui depositi contraveniat. Ex quo solvitur g. 2. In . quib. moc reconlr. t. sin. C. de commod. eι argi ea
furtis. 0. 0. V. Ouae dentur actiones eae commodulo Τ R. l. Aelio directa commodati datur commodanti, eiusque haeredibus contra commodatarium, eiusque haeredes ad rem sinito usu recuperandam, et damna per culpam data resarcienda. Aelio contraria commodali datur commodatario contra commodantem ad interesse, si res prius revocetur, vel si commodatarius in eam vumplus ex
traordinarios fecit i. 5. 5. 35. l4. U.
hoe sit. Utraque iSla aclio est civilis. quam praetor Suo interdicio adjuvat, per-Sonali S. rei persecutoria, bonae fidei. et perpetua. 2. Si commodatarius re aliter usus sit, quam fuerit concessum. datur contra eum actio furti t. 5. g. 8. eod. si rem culpa sua dextruxit, vel delerioravit. datur aelio legis Aquiliae: quae tamen consormatur prinei pali aetioni
commodati; et contra tertium rei deleniorem datur rei vindicatio: una autem ex his actionibus electa, celerae c0DSumuntur: nisi quid speetale per aliam actionem peteretur, l. 7. in sin. l. l8. g. l. U. eod. Casus speciales in materia commodati vide in V. h. t.
De Deposito. Agitur de hae materia in me telo Can. 14. ne quis. 22. q. 2. In Institu. tiun. lib. I. lis. 15. g. 5. in Pandecl. ei Codice h. ι. . Depositum quasi de manu in manum P0Silum, PSl eontractus realis, quores alicui gratuito custodienda traditur ea conditione, ut eadem in specie ad deponentis placitum restituatur. Disserta commodato, quia in hoc traditur res ad certum usum: at in deposito traditurres ad puram custodiam. Ex data dest. nitione colliges omnia necessaria requisita ad substantiam depositi.
2. Depositum dividitur 1. In judietate, seu Sequestrum, quo res litigiosa
apud tertium deponitur, ut dictum lib. 2. ιit. 17. sub quo etiam continetur depo Diuitigod by Corale