장음표시 사용
141쪽
pradidicium haeredis l. fis ad L.
Foleid. I. l. C. de usust. Lex vero cautionem istam remittit patri in boniq ad. venti itis silii ι. sin. 4.s de bon. quam lib. non lamen matri, quae caret patria potestate. Bonasori omnium bonorum usum fructuin sibi reservanti l. 19. 2.
matur esse solvendo. Celera de his videin jure civili. Casus speciales do male.
ria pignorum utiliter perlustrabis, in iuribus in fronto hujus lituli citatis.
Do Fiddussoribus. Agitur de hac materia potissimum injure civili: in Institutionibus lib. I. sit. 2 l. in Pandectis libr. 46. Iit. l. et de Fideiussor. Tu lor. lib. 27. lit. 7. in Co- dies lib. 8. sit. 4 l. Item de Fidojussor. minorum libr. 2. tit. 2I. de Fideiuss.lutor. libr. 5. sis. 57. In Authentico Nov. 4. eι 5 . . Nola. 1. Hi dejussionem dici a Maei jussu. quia fideiubens alterum de sua fide jubet securum esse. Fideiussio, quoad
rem est contractus Verbalis, quo quis rogalus alienam obligationem in so recipit. si principalis debitor manens obliga-lns non esset solvendo ila in re eomm
Ex qua desinitione patel. fideiussorem distingui ab aliis personis, quae pro altero intercedunt: nam sponsor Sponte
propria iniere it, et allione mandati convenit debitorem. si pro eo solvit ιib. 18. J. mandast. Mandator, qui alteri
pecuniam credi, seu mutuam dari man. dat: qu0 easu mandator obligatur dans iactione mandati: mutuatarius vero actim
ne mutui I. 35. J. do fidei. et mand Erpromissor reum liberal, et principalem obligationem in se suscipit. Constiιulor nudo pacto constituit se solu-lurum id, quod alter debet, vel quod debet ipse constituens: adeoque in consti, lulo supponilur debitum praecedens: insideiussione vero debilum potest praecedere. vel subsequi. 2. Nola 2. Fideiussionem. non Secusae satisdationem dividi in voluntariam. et necessariam. judicialem. et extrajudicialem. ut sit. praecedenti dietum. Praeterea fideiussor alius est principalis.
qui obligal se pro debitore principali ι. 27. g. 2. 4. U. h. t. alius succeduneus seu Vicarius. qui obligat se pro fideius- soro I. 8. S. sin. g. eod. alius indemns talis. qui obligat se in residuum. si hoc
ereditor consequi non posset. 5. Nola 5. Fideiussionem esse Speciem stipulationis, et cons. de iuro Romano debere seri per certam verb0rum formulam. sicut si stipulatio lib. 8. eι 2. C. hoe liι. sed quia formulac islao stipulationum jam exoleverunt. et hodie omnis seria. et deliberata promissio vim
habet stipulationis: ideo fideiu sio fieri
potest quacumque verborum, aut Signωrum similium forma. etiam per zpistiniam, aut procuratorem, Harpp. Sebe-
0mnes, et soli illi, qui ex contractu obibgantur, nisi specialiter a iure prohibeantur. Prohibentur autem, praeter insantes, et amentes: l. Pupilli sine inlorilale tutoris, et minores sine auctoritate Diuiti reo by Cooste
142쪽
curatoris, nisi pro patre incarceralo: g. l. Inst. de uulh. Tuι. Si autem minor curatore carens, fideiubeat. et laedatur, salvum habet beneficium restitutionis in integrum. 2. Milites. ne a castris avo-eentur. l. 8. g. l. g. qui satisdar. 5. Be-ιigiosi sine eonsensu Praelati: imo nec consensus iste dari debet in praejudicium monasterii c. d. h. t. c. 2. de solution. 4. Cleriet e. l. h. t. ne secularibus negotiis su implieent. Si tamen fideiubeant, tenet fideiussio, eum non irritetur. 5. Praelatus, saltem pro magna quantilato can. 29. te quidem l . q. l. si lamensi dejubeat nomine suo. illo solus obligatur ex bonis patrimonialibus. sit frueli. bus suae mensae; si vero fideiubeat nomino riclesiae eum consensu capitinti. tunc quidem Ecclesia obligatur. sed laesa restituitur. 6. Mulier ex privilegio Scit Velleiani. propter imbecillitatem
Sexus, ut eum esseelu nec pro marito,
nee pro extraneo fideiubere possit ι. l. 2. V. et O. C. ad SC. Velid. nam ibeet latis fideiussio mero jure valeat, tamen actio inde orta submovetur excinptione dicit SCli: et si quid a muliero ex
causa sdejussionis solutum est, repeli potest: imo solutum, velut indebitum, amio sententiam tenetur restituero creditor
L 16. g. l . U. eod. 5. Cessat autem exceptio Sini Velle. jani in multis easibus: s. Si hemina est valde illustris. ut regina et c. 2. Si pro Ddeiussione pretium aceepit lib. 25. C. ad Scium Veli. S. Si id. pro quo filo jussit, aequivalenter debeat creditori, LI. 5. 22. 24. J. eod. 4. Si sdeiussit in dolem alterius, no mulier maneat indolata, L fn. C. eod. 5. Si intercessit
pro servo ad oblinendam liborialem l. 24. C. eod. qu0d aliqui extendunt ad alias pias causas. 6. In easu, quo privilegium mulieris vincitur a sortiori privi. legio: ut si apud credit0rem minorem
legium aetatis praevalet. T. Si renuntiet expresse SCto Velleiano, postquam de illo sufficienter edocta fuit, cum lavori suo renuntiare possit, ei aliquando teneatur, ut si lutricem agat liberorum auth. matri C. quando mulier. vel si iudi
cium sustineat pro debitore I lin. g. 4. q. ad SC. Vel Plura de hoc SClo videin Civilistis et in sit. V. eι C. ad SC. veli. 6. 0. II. Cui obligasioni accedere possiι fidejussor3 R. Regulariter omni obli.
gationi, etiam naturali. vel civili lan. lum, vel claudieanti, ut in pupillo. vel minori eontrahente sine auctoritale luto. ris. aut curatoris 3. 4. in h. t. i. . U.
eod. ubi Lip. generaliter dicit: omni obligationi sideiussor aecedere potest. Excipitur l. obligatio dotis ab uxore
datae. pro qua uxor non potest exigere fideiussores a marito. ne causa perfidiae generetur in connubio. et amor coniugalis minuatur. I. q. 2. C. ne sit j. dot. dent Meus si dos daretur ab extraneo. 2. Causa criminalis criminaliter intentata ad poenam corporalem: ad hanc enim fideiussor non potest se obligare. eum non sit dominus vitae, et membro
5. Denique fideiussio corruit, si principalis obligatio nullo modo subsistat, nec
Vere, nec sete, Seu per translationem
obligationis principalis in fideiussorem; nam deficiente obligatione principali, Diqitigod by Corale
143쪽
desidii etiam sideiussoria, utpote acceSSinria, g. . 5. Inst. h. ι. I. 10. 16. 70. g. 4. U. eod. Unde non valet sil ussio in contra eiu usurarum, in venditione benes et Ecclesiastici. in promissione rei tu pis etc. 7. 0. III. In quam summam obligari possit sidejussori R. l. In eam Summam, vel minorem, quam debet reus
principalis l. 9. U. h. ι. nam cum liberosdejubeat, pro toto, vel pro parte debili se obligare potest. Quodsi fideiussit ita.
delerminale pro lota causa. obligatur etiam ad usuras solvendas. quae dehentur ex mora debitoris I 68. g. s. U.
8. R. 2. Fideiussor non potest obligari in plus extensive, seu in majorem Sum m. g. 5. Inst. eι l. 8. g. 7. J. h. l. nam obligatio accessoria nequit excedere principalem. At in plus intensivo, seu sortius potest fideiussor obligari v. g. addito juramento. instrumento publico habente paratam executionem: vel si principalis debitor obligatus est tantum naturaliteri fidiussor obligari potest etiam civiliten quo sensu explicatur I 6. g. 5. hy eι ι. 2. 25. s. h. t. 9. R. 5. Fideiussio in maturem sum. mam facta. valet quoad summam debitam si inutilis est quoad excessum: ita coae. c0ntra Fachita docentem, quod lo ia fideiussio sit inutilis: nam talis fide. jussio quoad totum nullibi irritatur: tum quia quantitas minor inest majoris iumquia utile per inutilo non vitiatur: lumquia donatio excessiva, tantum quoad excessum sitiatur l. 54. C. de donation. ergo. Nec obstat Ι 8. g. T. q. h. t. ibi: placuiι eos omnino non obligaris nam vel legi debet non omnino, vel simplex sensus eSi, quia omnino hoc est, omnimodo quoad totum non obligentur, licet obligentur ad summam debilam, seclu
0. 0. IV. An, es quomodo eredilareonvenire possis sidejussorem R. Iuro antiquo I 2. 5. e. h. l. creditor aeque convenire potuit debitorem, et fidejussorem, imo eliam hunc ante illum: quod jus consuetudine Austriae dicitur esso
firmatum: sed jure novo Nov. 4. c. 1. et auth. praesente C. h. t. fideiussores triplex habent benefietum. sellieet ordi. nis seu ercussionis, divisionis, eι cedendarum actionum. Beneficium Drassinis id operatur, quod creditor prius debeat convenire debitorem principalem, et eius bona excutero, antequam fideiussorem aggrediatur: nisi fideiussor huieheneficio renuntiet, vel fidei ubeat pro eo qui procul a provincia distat, vel conveniri no luit; vel non solet, ut pupillus. vel palen pro quo filius intemessit. A
H. Beneficium diuisionis id operatur. quod, si plures sideiusserunt in solidum, unus conventus debitum pro rata dividere possit. v. g. si duo sint pro debilo 100. non ultra quinquaginta unus conventu s0lvere cogetur. 3. 4. Inst. h. t. I. I. s. eod. nisi alter confideiussor non esset solvondo: vel si quis cum muliero fideiussit. vel pro iutoro: vel si beneficio, seu excepi iuni divisionis renuntiavit, aut illam ante sententiam, vel
144쪽
nescio iuvari potest, habet beneficium
cedendarum actionum, ut solvere non teneatur debilum, donec ei creditor cedat actiones, quas habet adversus principalem debitorem, confideiussores, et pignorum possessores g. 6. in I. 15. 47. U. vi I. 11. 2 l. s. h. t. Si vero solvit, non cessis actionibus, do rigore jurisaeliones ὶsiae cedi non possunt post executionem solutionis laciae: et consequenter non habet regressum contrantios confideiussores, cum eorum negotium directe non gesserit. sed debitoris principalis, et Suum. et facta solutione, omnes actiones extiniae sint. ut amplius cedi non valeant, L 76. U. de soluι. At spectata aequilato sideiussor post solutio. nem solidi debili, petere polust cestiinnem actionum: quia Solvendo non intendit extinguere actiones. sed potius emers nomen debitoris: ergo ius istarum actionum quandocumque pelere potest aereditore, ceu vendiloro ars. l. 56. J. h. ι. Ceterum fidejussor id, quod solvit, actions ordinaria mandast repetero po-lest a debitore, vel actione negotiorum gestorum, Si pro absente. et ignoramusdeiusserit, aut solverit, g. 6. Inst. h. t. I. 18. U. mandati l. 20. g. l. vi I. 55. β. mandat. 5. d. V. 0uomodo sidejunio solva lues R. Regulariter solutions laeta, Sive a principali. sivo ab ipso sideiussore. I. 0. J. mandat. Dantur tamen aliqui casus, in quibus sdeiussio expirati et s-
deiussor liberatur ante solutionem sactam. l. Si debilor nimis diu. v. g. ad decennium. solutionem protrahat l. 58. g. g. mandat. e. sin. h. t. 2. Si ila convenit, ut, nisi certo tempore solvatur, fide-UL Us nil. 145jussio expiret, I 58. hy mandaι. 5. Si debitor incipiat prodigaliter vivere, inimicitias graves cum fideiussore movere, vel in regionem longinquam proseisci: in his enim, et similibus casibus side-jussor ante solutionem petere potest liberationem. 4. Si ereditor contra etan. ventionem proroget terminum debitori. nisi sdeiussor datus suisset simpliciter. et in omnem casum, neque protagationi contradixesset, I. 56. S. 2. V. h. s. Praeterea expirat fideiussio, si creditor eam remittat, etiam per legatum l. 49. J. h. t. vel si fideiussor fiat haeres debitoris L5 . g. S. eod. vel si obligatio novetur
sine consensu fideiussoris, l. 4. C. h. i. ele. Connexio praecedensium, et consequentium.
Hactenus Compilator noster egii docontractibus, et obligationibus: jam in seq. ιiι. 25. tractat de modis, quibus obligatio tollitur, scilicet de solutioni. bus ad imitationem iuris ei vilis. Sed
priusquam eo accedas, monitum to velim Canonista, quod in jure Can. Donomnes c0ntractus expressi sint, sed omissi maneant supplendi ex jure civili quos hie breviter insinuare placet, ui constet, quid sibi quaerendum supersit. Itaque. 14. I. Stipulatio est contractus verbalis, a iuro civili introductus, quoad in
terrogationem unius, et congruam responsionem alterius aliquid promittitur. v. g. spondes mihi dare decem, vel aedifiearo domumΤ spondeo. Et quidem. Si est stipulatio dandi. oritur determinale obligatio ad dandum, et promissor non liberatur praestando interesse, L 75. g. Diqiliaco by Corale
145쪽
fili. y de r. 0. Si vero est obligatio facti. seu faciendi, multi docent in arbitrio promissoris esse vel praestare sactum, vel interesse, sed probabilius est hum obligari delerminate ad praestandum laetum. v. g. ad aedificandum, pimgendum etc. cum invito creditori aliud
pro alio ses vi non possit, i. 2. g. l. J. de R. C. Correi stipulandi vocantur ii,
quibus eadem res in solidum promittitur: Correi promittendi, qui eandem rem singuli in solidum promittunt. In aliis contra elibus dicuntur: eorrei debendi, qui debent, et correi credendi. qui credunt, seu quibus debetur. Porro stipulatio inutilis est, qua quis stipulatur rem ex natura. vel de iuro impossibilem, vel sacram, publicam. aut hominem liberum: cum talis res dominio non subsit: vel si quis promittat praecise sa-clum alienum ele. Formulae stipulatio. num hodie subIalae sunt, et cons. Omnis
seria promissio quibuscumque verbis expressa, vim habet stipulationis. De hoe eontractu vide tu. Insι. de P. st cum quatuor seqq. et in Pandectis I. 45. per ιοι. eι lib. 46. ιiι. 5. cum seqq. in Codice lib. 8. lit. 58. 59. 40. 5. u. 0bligatio litterarum. Seu contractus chiroilrapharius. aut litteratis est, quo quis spe suturae numerationis dat chirographum, et in eo constetur, Se certam pecuniae quantitatem mutuo, vel in dolom. vel in solutum accepi SSe, quam tamen non accepit. Haec obligalio est puro civilis, non naturalis: in kro tamen externo parit actionem: sed haee eliditur per exceptionem pecuniae
non numeratae, modo in cansa mutui, eldesis intra biennium opponatur, l. 8. 14.
C. de non numer. pocuR. lapso autem
biennio, exceptio ista privilegiala non prodest, sed generalis extetitio doli non est deneganda contra eum, qui peeuniam sibi restitui cupit, quam non numeravit. I. 5. C. eod. ι. 5. g. sin. U. dodoli mali ereep. tit vero removeatur apocha, in qua creditor confitetur sibi debilum solutum fuisse, quod solutum non fuit, exceptio ista opponenda est in- ira 30. dies I. 4. pr. g. 2. s. eod. De
hoc contractu vide tit. In . de litter. OMlis tit. C. de non num. pee. tu. C. dodole caul. non num. Pandeclis contractus iste incognitus est, imo aperte omit-
16. III. Societas est oenuaelus cou- sensualis, quo duo, Vel plures convo-niunt, ut excollatis rebus, operisvo honestis lucra, et damna inter eos sint communia: ita in rc coae. Sufficit autem
consensus tacitus, dum res in commune conseruntur eo animo, ut lucra, et
damna fuit communia I. 4. P. pro s
eis. Secus sine conventione saltem lac ia nulla est societas, et ideo socius socii mei socius meus non est l. 47. g. 3. q. de R. I. Si omnia bona tam praeSentia, quam sutura conseruntur, est Soctinias universalis, Seu omnium bonorum:
si vero quaedam bona determinata conseruntur, est societas parιicularis. Pomm pacta specialia in hoc continetu ob.
Servanda Sunt, v. g. ut ad unum duae
partes lucri, et damni pertineant, et te tia ad alterum. Item, ut ad unum duae partes lucri, et tertia damni: ad alterum vero duae partes damni, et una Iueri perveniat: dummodo in utroque casu is,
qui plus tueri vult participare, plus du
146쪽
rebus, vel de operis conserat: alias si unus lucrum, et alter damnum pati debeat. societas est leonina ex mento
Cassii L 29. g. lin. J. pro S io, Sum
pia denominatione ex fabula de vulpe, et leone, qui ex capta praeda nihil vulpi dedi L De hoe contractu vide ιil. In. de societ. sit. U. eι C. pro socio. T. IV. Mandalum est contractus consensualis. quo negotium gratis gerendum alicui committitur. Et de hoe egimus libr. l. sit. de procurasor. Videtiι. Inst. de mandato til. U. eι C. mam dari tu. de procuralor. 8. V. Conventio de eo, quod certo Deo dari oporteι. est illa, qua id, quod corio in loco solvendum erat, pelitur in alio loco: id quo ob causam, et aequitatem, quia debitor ad locum solutioni destinatum forsan nunquam esset venturus. Fit autem solutio secundum arbitrium judicis in plus. vel minus, prout
ipsa pecunia, vel alia commoditas major. vel minor est in uno, quam altero
loco. Vide ιiι. β. de eo, quoil certo loco,eι lit. C. ubi conveniatur, qui steris im
s. VI. Constitulum est conventio, Seu paclum . quo quis debilum proprium, vel alienum praexistens constituit, seu prinmisit se soluturum. vel simpliciter, et puro vel certo die; aut certo loco. Si dies non est conventa. exactio dissertur ad
docem dies L 2 l. g. l. V. de pseun. eo ι. in quo titulo, usi etiam in liι. s. O consιit. pecun. plura de hoc legi possunt. Nomine autem pecuniae constitulae venit omnis ros sive mobilis, sive
immobilis l. 2. s. d. t. et ex tali paelo Maschaι. r. m. P. II.
de se nudo praetor ob aequilalem condietionem conceMil. 20. VIl. Sponsio est conventio, qua duo de verilale. seu eventu alicujus rei
altercantes. sibi invicem aliquid spondent, ut ejus sit. qui verum habebit. Convenlio ista de se non est illicita,
dummodo neuter spondentium, Seu ce
tantium sit certus do veritate: alioquin: si unus certus esset de verilate, non posset hanc conventionem intro propter inaequalitatem justitiae: nisi forsan pertinaciter cogeretur ab altero, qui perditionem rei sponsae deberet suae imputare temeritati. Sponsiones, nisi fiant ad virtutis exercilium, reprobantur a jure
civili, l. 5. U. de aleatorib. 2 l. VIII. Ludus est conventiu duorum, vel plurium, ut victori cedat id. quod pinsilum est. De iure naturali, seclusa stamde. est licitus: quia sicut dominus rem suam potest alteri absolute donare. ita quoque potest illam transferro in alterum sub conditione. si in lusu vicerit. Quia vero in ludo periculum est blasphemiarum, periurorum. deceptionum.
el dilapidationum, merito iure civili pro
hibetur lusus aleae, seu omnes lusus sonuiti. in quibus plus operatur fortuna, et CaSus, quam ars, et industria ιiι. ff. de aleatoria. Iuro autem eanonico lusus
sonuiti, imo etiam intorsisse talibus lusibus prohibetur Clericis e. 15. de visa. eιhon. Clar. quam Concilii lateranensis constitutionem a sortiori observare debent Religiosi ob volum pauperta iis, quos Superiorum indulgentia non facile coram Deo excusabit. si pecuniam in lusu dilapideBl.
147쪽
22. IX. Dantur contractus, ex quibus alius praeter contrahentem obligatur: l. Contractus magistri, vel sub magistri navis, ex quo obligatur exercitor, Seu dominus navis. sit. U. de erercit. act. 2. Contractus institoris, seu praep0sili labernae. vulgo factoris, ex quo obligatur dominus principalis labernae, seu ossici,nae tu. V. de institor. ari. 5. Contractus siliorum tam . el servorum, ex quibus obligantur palorsam. et domini. et ita nascuulur variae actiones, ut tribulo. ria. de peculio, de in rem verso, eι
quod jussu. de quibus agitur lib. 4. Inst. tit. 7. ct in Pandectis libr. 1 4. et
1 5. per solum. 25. X. 0uasi contractus est conventio lacila. ex dispositione juris introducta. Huius sex species enumerantur ιu. Inst. de oblig. eae quaSi contra - ne90-tiorum - gessio tutela. rei communio .
haereditatis cammunio . haereditatis a.ditio . ei indebiti solutio. Negotiorum sessio est, qua quis alterius absentis, et ignorantis negotia sine mandato utiliter gerit. Tunc autem utiliter geritur nego. lium. quando dominus rationabiliter id
ipsum erat facturus, etsi res per accidens essectum suum non sortia lur: ut sim leus filium absentis curet. et is nihilominus moriatur l. 10. S. V. de ne-90ι. gestis. Ex hoc quasi contractu daturoelio direeta domino, cuius negotia gesta sunt, ut negotiorum gestor rationes reddat, ei si quod damnum sua culpa otiam levi causavit, illud resarciat. Contraria datur negotiorum gestori. ut id, quod ratione administrationis suae im-i,cndit in negotium domini, sibi praefl0tur, ne officium suum sit sibi damno. sum. Vide. lit. q. et C. de negoliis
gestis. 24. Tutela est quasi contractus . vierius tutor obligatur ad curandam personam pupilli. ejusquo bona. Sub hac μliam continetur curalela, qua res minorum curantur, et administrantur. Pupillo contra lutorem datur aetio direela tutelae: lutori vero contra pupillum melio contraria tutelae. De lutelis, et curis vide in Insi. libri l. tit. 15. usque
ad sin. in Pandectis lib. 26. eι 27. per tot. in Codico libr. 5. sit. 28. usque ad sin.
25. Rei eommunio est quasi contra eius, que duo. vel plures unam rem singularem sine societate habent: ut si una vinea duobus donata, vel legata Sit. Ex hoc quasi contractu datur actio communi disidundo ad commoda. et incommoda. ol ad ipsam rem dividendam; eum ne mo teneatur in eum munione vivere. Viderit. Τ. et C. communi dividundo. 26. Haereditatis communio est quasi contra eius, quo eadem haereditas ad plures cohaeredes pertinet. Ex hoc compelli actio familiae herciseundus, hoc est. haereditatis dividendae. ad antiquo
herciseerri seu dividere, ut eommoda,
ct incommoda haereditatis. imo ipsa haereditas aequaliter dividatur. Vide tu. Τ.
et C. famil. herciseundae. 2 T. Adiιio haereditatis est quasi contractus, quo obligatur haeres ad praestanda legata, et fideicommissa: nam adeundo haereditatem, lacile se obligat
quod voluntatem defuncti implero velit. At creditoribus defuncti obligatur haeres
ex vero conlimclu: nam defunctus vere
contraxit cum illis: haeres autem est eadem persona cum de lanelo. Quia vero Diuitigod by Gorale
148쪽
nce defunctus, nec haeres contraxit cum legatariis, ideo haeres ad exolvenda legata obligatur lantum ex quasi contractu. De hoc sparsim agitur ιiι. Τ. ite
28. Indebiti soIulio est quasi contra eius, quo plus debito solvens, obligat
croditorem ad istum excessum restituendum : qui etiam peli potest eondietione indebiιi tit. Τ. eι C. de Condiet. indeb.
modo indobitum 'sit solutum per errorem facti: nam si quis scienter solvat inde. bitum. praesumitur donare I. l. P. h. t. quae praesumptio in foro externo etiam
est in illo. qui per errorem iuris solvit indebitum l. 10. c. de I eι F. Unor. ut si quis legatum solvat haeredibus te.
gatarii, qui testatori praemortuus est. At in foro interno error iuris non nocet: el cons. est obligatio indebitum solutum restituendi. 2. Quod est naturaliter debilum, et lanium civiliter indobilum, ut
ex pacto nudo, solutum non condicitur L 15. h. t. nam aequilas naturalis non
permittit hanc repetitionem. At qui solvit naturaliter indebitum, et lanium ci- viliter debilum. v. g. ex clii grapho, solutum repetere potest, saltem intra biennium I. T. C. de non numer. pecvn. 5. Si reus conventus lateatur, se pecuniam accepisse, neget vero suisse indebitam. onus probandi ineumbit aciori repetenti t. 25. pr. is de probat. ubi ratio additur: quia nemo ita resupinustat, vι facile suas pecunias jaclvi, eι indebitas ejundat. At si reus neget pecuniam indebitam sibi numeratam sui se, et de hue eonvincatur. probam debet sibi fuisse debilam c. sin. de Solui. et eis. l. 25. mentienti enim in uno non
creditur in altero. Pupilli, et similes personae plerumque liberantur ab onere probandi, et alter obligatur probare pecuniam fuisse debilam. ibid. 4. Cessat condictio indebiti. l. Si solutum est ex
causa pietatis; ex qua putabatur deberit. 52. g. 2. Τ. de eondieι. indeb. quia
praesumitur donatio. 2. Si transactum est sine dolo malo. l. 65. g. l. β. eod. 5. Si ex re iudieala. vel ex juramento, quo quis juravit se velle solvere, solum est, regulariter non admittitur repetitio. Celera de hoc quasigontractu vide in iure civili Deis citc Et haec de contractibus indicasse sussiciat.
De Solutionibus. Agitur de hac materia in Instilul. libr. 5. sit. 50. in Pandectis lib. 46. sit. 2. 5. 4. in Codico libr. 8. tit. 42. 45. 44.
. Nota, fututionem generice accipi pro quacumque liberatione, seu salissa-ctione. ι. 54. Τ. h. t. quo sensu sub socomplectitur uoxationem, accepti lationem, compensationem, paetum de non petendo, et alios modos. quibus obligatio distrahitur. At solutio specifice accepta est naturalis, seu realis, ac legi lima praeualio eius, quod debetur: ita in recom. Erit autem solutio legitima. si solvatur lolum, quod debetur eo loco. et lempore, de quo conventum est; cum ereditoris multum intersit quo loco, et
tempore solutio fiat I. 85. Τ.. h. t. Et de tali solutione hic primo agetur. et deinde de celeris speciebus. Diuitig oste
149쪽
Debitor liberam habens rerum suarum administrationem: unde pupillus. min0r, et prodigus sine auctore ivlore. aut curatore solvendo, nihil agunt, et res ab eis tradita remanet in eorum dominio,
ut vindicari possit: nisi bona fide eonsumpta fuisset a creditore: quo casu do minium rei consumptione acquiritur, et solventes liberantur S. 2. in quib. alien .lie. t. 34. S. D. Τ. h. t. 2. Procuratoreum libera, vel mandato speciali, l. 87. eod. 5. Quieumque alius pro debitore ditiam ignorante, et invito solvero potest L 55. eod. cum liceat meliorem conditionem alterius sacere: si tamen pro invito solvit. non repetit solutum. quia praesumitur donasso, arg. I. sin. C. de nessot. 9est. 5. 0. II. 0uibus solui possiti R. l. Ipsi creditori res suas administranti. 2-liam invito, quo pecuniam recipere Niniente. potest debitor eam deponere apud magistratum periculo creditoris I. 9. c. h. t. Ut pupillo, et minori solvatur, re quiritur lutoris auctoritas; et insuper, ut plena sit liberatio, decretum praeis ris: secus minor, vel pupillus per solutionem laesus restituitur in integrum g. . in quib. alienar. l. l. c. si advers. solui. 2. Proeuratori ereditoris instrv. clo saltem generali mandato L 12. et 54. g. 5. Τ. h. t. vel si quis alius ad exigendam pecuniam constitulus eSt, ut filius . servus L l8. 49. 5 . eod. et qui xolutionis causa in contraelu adjecius est 3. 4. in de inusiι. stipui. I. credi. ιori creditoris. si is consensat: secus debitor ipso jure manet obligatus: licet exceptione doli se lueri possit. quatenus creditor dolo politi quod mox creditori suo restituere debet I. 6. U. de doli maἰ.ereept. Aliis. praeter hos. non recte solvitur: cum solutio non censeatur fieri creditari.
4. 0. III. 0ua forma. et modo sis soluendum' R. I. Solvenda est res, quae debetur; quia aliud pro alio invito σω dilori solvi non potest. I. 2. g. l. J. Oβ. C. unde nec pecunia loco vini. aut frumenti, nec e contra recte solvitur. nisi creditor consential.
5. II. Solutio debet esss integralis pro loto debilo: non particularis per partes L 41. g. l. fis de usur. quia particularis solutio propter facilem minutae pincuniae consumptionem damnosa est crinditori l. 5. J. fam. hercis. nisi creditor consentiat in particularem solutionem 3. . In quib. mod. oblig. toll. vel nisi per
paries sit creditum ata. reg. l. in an-
ι'. vel ex diversis eausis debilum I. l. C. de Solut. vel si altera pars debiti non sit liquida ars. I. 2 l. J. de R C. l. 8. V. si pars haered. vel nisi saxor lihorlatis, vel alterius piae causae id exposcat t. d. g. 6. U. de Stusu liber. 6. III. Si duo debila sint acque prin cipalia. sed disparia, ut unum sub usuriri poena, aut brpolheea, aliud sine his solutio censetur debili durioris . si debitor non exprimat, ex qua causa Solvat.
l. 3. 97. 05. J. h. t. quia praesinmitur agere, quod sibi melius est. At si unum debitum est principale, ut Sor
et alterum accessorium. ut usurae. SO
lutio indeterminale saeia praesumitur pro usuris. quas creditor iuste pelere potest et non pro sorio l. 5. g. 5. J. de solus. . l. s. eoa. Si vero ambo debila sint Diuitig ooste
150쪽
pasa, parum reseri, quod ex his solva. lur. et videtur solvi ex omnibus summis aliqua portio, I. 8. V. h. t. 7. IV. Solutio saetenda est in loco convenio. l. s. U. de eo, quod eerti Ioe. Secus, quantum interest. alibi solutio in plus, vel minus pro arbitrio judicis do- Cernenda, L . 2. g. si quis eod. si de loco non est consentum, solutio peti pinlest regulariter in Ioeo contractus, aut domicilii. 8. V. Si obligatio est conditionalis, puri sileaia conditione. si in certum lempus, et diem, adveniente tali die, solutio fieri debel, g. 4. Inst. δε ν. o. I. 44. g. 1 . U. de 0. eι A. Nec anto diem, si is in gratiam ereditoris adjectus eSt, solvi potest l. 15. U. de annuis legat. Se-eus si dies in gratiam debitoris adjici, tur I 58. g. ι 6. U. de V. o. et tunc debitor solvendo non repetit; bene vero, si per ignorantiam solvit ante evenium conditionis, I l6.18. 48. y de condies. indeb. Si landem obligatio est pura, prae sonti die debetur. S. 2. in de V. 0. I. 4.ίη de R. I. Quod intellige m0raliter, non
ut eodem momento ereditor debilum re. petat, sed intra competens tempus arbitrio iudicis assignandum, v. g. intra 14. dies. vel plures L 105. q. de solui. Ratio horum est, quila in obligatione pinra statim cedit, et venii dies: in obligatione in diem, sialim quidem cedit. non
lamen venit dies, nisi die statula adveniento: in obligatione vero sub conditio. ne nec cedit. nec venit dies, nisi eveniento conditione: licet diei possit, quod cedat dies condi lionato: ila Ulp. l. 215. 6. de P. S. Tunc dies cedit, quando aliquid inei pii deberi, sed necdum peli
potest: tune vero dies venit, quando debitum pelli potest. 9. n. II. Modus etiam ex parte credi- loris observandus est, ne is, etiam indebito liquido, propria auctoritate sibi solutionem satiat: secus occupando bona debitoris, poenas invasorum incurril. et actionem perdit L 15. ersat. q. quod met. cau3. t. pen. U. ad L. Iul. de vi priv. sed prius amicabiliter debitorem conveniat; et si hoc non sussiciat, lumvia juris contra illum agat. 0. 0. IV. 0uomodo debitores condemnandi sinIZ n. Regulariter in solidum, et ad instantiam eredi lorum detrudendi sunt in earcerem, donec intingre solvanL Pro evitando lamen carcere datur eis beneficium cessionis bonorum, cum obligations residuum solvendi. ubi ad pinguiorem fortunam venerint: salvo lunc beneficio competentiae, ne ex bonis postea quaerendis in plus obligen-lur, quam poSSint, salva sua honesta Sustentalione. 8. D. Insι. de action. l. 4.Τ. de eession. bonor. Hoc tamen benescio eessionis non gaudent lares, prindigi. et dilapidatores. et alii sommiseratione indigni. et qui huic beneficio renuntiarunt l. D. g. D. Τ. quas in fraud. ereditor. lib. 8. eι sin. C. qui
l. R. II. Personae. quibus compe' si beneficium. seu privilesium empe tenιiae, Si salva Sua competenti susten- latione non possunt solidum debitum solvere. non debent condemnari in soli. dum, sed in id, quod sacere possunt: nam eausa reverentiae. pietatis, et ne-eessitudinis suadel certas personas non esse eondemnandas in solidum. Cuju