Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

231쪽

AD IUS IUSTINI AN EUM. Due

reditatem usucapi posse, sed ea quae in hereditate sunt. de beneficiis vi. ue de tutela legitima nihil posse usu capi ait Cicero ad Atticum I. I.

L. Remm .

Tria autem genera sunt corporum J Vide quae dicta a nobis ad librum D. de iure Belli ac Pacis ix. s. & ad Instit. de rer. diuisione. L. eam rem ipsi. Abolita est enim quorundam veterum sententia, existimantium, etiam fundi losve furtum feri J In hac fuit Sabinus libro cui titulus,de furtis. Gellius xi.13. Vide & Plinium historiae naturalis Hr68. L. Pro soluto.

Ponendus hic nouus titulus : PRO SOLUTO.

L. Pro emtore .

Vt hie plus sit in re, quam in existimationei Legendum, hic plus quam in re, sin m Nimirum bona fides, tantundem possidenti praestat, quantum veri. tas. L. bona fides. D. de R. I. Sunt quidem in iure quaedam distorte, aut καθ' 'ri et ἀμα alia, dicta, sed recepta hic lectio, plane contrarium proposito diceret.

232쪽

Lic HVGONIS GROTII FL. SP. DE RE IUDICATA, ET DE EFFECTU

sententiarum, & de interlocutionibus. nquam iudices, homines cum sint, & affectibus in transuersum agi, Se per ignorantiam falli pos sunt, ut ij qui Socratem damnarunt, &qui Rutilium, quorum hos causam dicturos omnibus saeculis, dicit Seneca de prouidentia iii. &in damnatione eius maiorem fuisse poenam reipublicae, quam Rutilij, Cicero ad Pisonem: Tamen ut finis sit litium, res iudicata, modo legum solennia obseruata sint, vim veri habere debet. Valet enim, ut Aristoteles ait, πιλι κως mettia ciuiliter & ad publicam utilitatem: ac saepe locum hic habet illud Sophoclis:

Quod Plato sic extulit δεκειν - τι Videri aliquid, verum vincit. Antipho cpονου-μηn e --. De cate iudi cium, etiam non re ite peractum, plus valet iusto ac vero. Status enim reipublicae maxime rebus iudicatis continetur, ut ait Cicero pro P. Sulla. Lex Attica erat. Δli πως -τὸν aάτων ου τε , ου --, ου τε P -- δεο Vi miουVεν-7 h. Adue .s eundem de rebus iisdem neque iudicium sit, nentre animaduersio , neque actio, neque aliud quicquam tale. Ex qua lege sunt illa in Phormione, qui Graecὸ GHδευι αδνος.

Mihi non videtur , quod sis sectum legibus, Rescindi posse iurpe inceptum est.

Item:

At tu, qui sapiens es macistratus, adi, Iudicium

233쪽

Iudicium de eadem re iterum it re dant tibi,

His de eadem eausa bu iudicitis adipisicier Agit de hac re Andocides cotura Alcibiadem. Herm genes titulo etta ι κα. pM. Symmachuses. Fl. Inne1 tempore ac iudicatione. finitis, cessare aequum s longa ora, tionis excursum. Philippus Macedo chin male iudicasset, iudicium nω rescidit, sed aestimationem persoluit ; quod & a Tiberio factum aliquando legimus. Hahet tamen haec regula suas ex populorum legibus e ceptiones. Nam Spartae reus, quamuis absolutus,maneoat . πολυς, id est , in iudicium repeti poterat: apud Hebraeos vivo, etiam post sententiam pronuntiatam, licebat cuiuis adferre pxo reo, quae ad absoluendum eum, aut . poenam minuendam valere potexant. α iudices corrigere tale iudicatum poterint. Quod Quintilianus proponit vii. 7. Solet illud φιari quo res ratur quod scriptum est , bis de eadem re ne sit aftio, id est, hoc, . bis ad actorem, an ad actionem: parata responsio est ad trumque referendum , ut idem sit actor, eademque eausa. L. si quis, D. de excepi. rei iudicatae L. cum quaeritur, cum legibus sequentibus, D. ibidem.

L. Iudex. Et hoe iure utimur, mi iudex qui siemel, vel pluris, vel minoris condemnauit, amplius corrigere sinimιιam μam

ηρη pulsit J Chrysostomus de statuis tertia:

beat, . . i. t . . . . i l . t. - οιέ. ι' '

234쪽

ia HVGONIS GROTII FL. SP

L. Saepe eonstitutum est.' Item si ex duos in petit Oribiu J Vox petitoris hie ν, non 3AEHώρμαν, intelligenda, ut signifieet eos bus petendi Ius erat.

DE CONFESSIS.

Qui confessum defendit, non absolutionem scel .ris petit , sed licentiam, ait Quintilianus Declamatio ne xiii earum quae institutionibus subiunguntur. Ouudius de Ponto I . 2. Non est conss causa taenia rei. Demosthenes in Tim ratem:

-υφίζεοθω. Sicut ergo facinorum aliorum confessos sine iudicio puniri leges volunt, ita iustum est,c hunc qui manifestus est leges violasse, damnari, ratione reddιta, nec audita. Et ' haec quidem ag confessiones sponte factas pertinent Nam illis quae per tormenta, quam periculosum sit indiscrete credere, ostendit insignis hiuoria apud Philostratum, in vita Apollonii v. g. de alia apud λmmianum libro xiv. & xv. Notum illud Mimi:

Saepe innocentem cogit mentiri dolor.

Quintilianus v. 3. Aliis patientia facile mendaetiam fuit,aliis infirmitas necessarium. Itaque Vlpianus,l. .de quaestionibus, ait esse rem fragilem ac periculosam , & quae V ritatem fallat. nam plerosque patientia siue duritia tormentorum, ita tormenta contemnere, ut exprimi

235쪽

eis veritas nullo modo possit: alios tanta esse impatientia, ut quaevis mentiri, quam pati tormenta ma lint Utrumque verum esse agnoscit Imperator ricus libro i. Const. Neap. tit. xxvia. Curtius de Philota : Verone, an mendacio liberare se a cruciatu voluerit, ο - .caeps coniectura est: quoniam σ vera confessis , o fas, dia libus idem doloris finis ostenditur.

DE CEssIONE BONORVM.

Locutio est Graeca, ν ογων, qua utitur D mosthenes aduersus Pantaenetum, &pro Phurmione. Eadem locutio in Graeco, Novella iv.

DE RE Bus AUCTORITATE IUDICIS

possidendis, seu vendendis. Si seruus siub conditione heres institutus sit J Bene proposuit hanc quaestionem: quia si nihil aliud obstaret, in

sectione erant & serui, ut ait ad Iuvenalem Scholia- istes. L. Cum bona. . Hic ponendus noulis titulus: de ΡRI v I LEGIOCRE D I T OR v M. id , vocat Plinius T. epist. io 2. Traianus interpretatur- priuilegium, ' caeteris creditoribus anteferantur. bene: nam . Graecis inter alia est exigere.

ad lege sua priMik. ius habebant Bithyni

Antiochen sum '

grum in bonis deseηm accepit J Idem

a & Ponticae ciuitates, Ut ex

236쪽

istis epistolis animaduertimus: nempe ex lege gentis si ae , quam Romani, cum eas gentes in fidem suam recepere, integras reliquerunt. Vide diximus libro iri. de iure Belli xv. s. & ro. Leges Romanas non recepere gentes istae, nisi post ea tempora ,& magno pretio coocessae ciuitatis, &ne tunc quidem sine quibus dam exceptionibus.

DE SEPARATIONIBUS.

midam putantJ Papinianus , supra, L. debitor in

NE QUID IN LOCO PUBLICO, VEL

' IEthai fulsi' fige Rhmst neglecturi 'diu, renituit

Domitianus, unde' Mattialis rhateriam captauit eius laudandi: Abstulerat totam temerarius in litor mrbem, Inque suo ullum limine limen erat. Ius ista tenues, Germanice, crescere micos,

Ei modo quae fuerat , simila . LEu via est.. . Has quoque publicas. esse quidam Hcuni J Et ipse dixit Vlpianus alio libro, ut videre est stipra: L. vltima, D. aletlbtis 'Mit Heribus. De viis eiusmodi loquitur lex

237쪽

publico reficiendo. Ad vias rusticas hoc interdis' tim pertilier.

in gumine publico, ripaue eius fiat quo peius nauigetur. Vtilissimum interdictum, cuius sensum habcs apud Cassiodorum v. i . Illud eruam magnopere credidimus amputandum , quod vestra feri Aggestione comperimus, ne quis in fluminibus nauigans , diuerss rerritoriis meantibus, id est, in Mincio, Ollio, Auxero, Amo , Tiberi, audeaι fluminum alueos pistandi studio turpissimo sepe concludere: er riae sunt

praestu ta,protinus auferantur. Pateat amnis in nauium cum

sui: Aufisiai humano is siderio consuetis artibus delicias qua rere, non artificio rustico libertatem fluminis impedire: ne, quod dici nefas est, utilitati publicae voluptas priuata obstitisse via deatur. Adde quae infra, titulor in flumine publicona-Iare liceat. Huc etiam illuci pertinet edictum antiquum, quod seruauit nobis Gellius xi. a 7. iri mina retanda publice redemia habent, si quis eoram aή me adductus fuerit, qui dicatur quod eum ea lege locatioηis secere oportuerit, non1εrisse. Vbi ex Gavio dicit retas esse arbores, quae aut ex ripis fluminum eminerent, aut in alueis eorum exis starent, appellatasque a retibus, quod praetereuntes naues impedirent, & quasi irretirent: ideoque retanda flumina locari solita esse, id est, purganda, ne quid aut morae, aut periculi nauibus in ea virgulta incidenti-

Ee iij

238쪽

bus, fieret. Locare opus frequens, sed impropria locutio est. Proprie enim opera ad opus faciendum co ducitur: idque dicitur opus locare faciendum.

DE VI ΕΤ DE VI ARMATA.

, Multa de hoe edidi o habes in oratione Ciceronis pro A. Caecina. Alludit huc idem Cicero ad Cassium1cribens xv. is. Si enim stomachab re moleste feres , plurassicemuι ο italabim lue , ex qua haeresi vi hominibuι armatis deiectus sis , in restituare. In boe interdicti non θυι

addi, in hoc anno. quare si iam biennium, aut triennium es, quod virtuti nuntium remisitti, delinitus illecebris voluptatu, in integra res nobis erit. Cassius fuerat Platonicus. factus erat Epicureus. Cicero qui cum Epicureis iocari amat. ait , eum restitui posse: quia in re si charum illa adi ctio, quae est in noc interdicto, tantummodo intra annum, locum non habet. Semper enim a voluptates quam Epicurei commendantὶ deceptis patere riai. tum ad virtutem. Edictum Theodorici 76. Illi res omcupata per violentiam intra annum momenti iure salua proprietatis causa redduntur; qui eandem rem, quam alterius prae-μmtione perdigit, nee Golenter, nec ab condite , nec precaris pq et. Qiraestio ex hoc interdicto dicitur momenti consideratio, ut apud Cassiodorum iv. ε .& libro viar.

28. Momenti iureo competit, primituι reddantur inuasea. 4sidorus V. 21. Momentum dictum a temporis breuitate, ut tam cito, quam flatim, saluo negotio reformetur, nec in udam moram reduci debeat, quod repetitur;sicut Auc istum statiκm sn omenti, mus iam breuis est temporis p ctum , vicin aliquam moram nugo modo producatur. Momenti reforma

239쪽

tio est apud symmachum x. i. Causam momenti dixit Magnus Gregorius libro i. epist. io o. Momentum pari sensu habemus, L. cum in praeterito, Cod.Theod. ad L. Corneliam de falso. Re formationis vocem in hoc causarum genere usurpat Symmachus I. 68. III. 33. v I. r I. T. 46. Eadem celeris reforma tio. L s coloni. C. de agricolis & censitis libro it. Donatus ad Eunucbum iv. s. V olento civiliter resisti solet. Reformata possessio

Edicto Theodorici T.

sedit. Mox reuertens obibitis sit inpressi J Sie Ebutius Caeci nae, ne in fundum quem possidebat accederet, obsti tit. defendit Cicero huic interdicto locum esse, quia

vis sit, quae periculo, aut decedere nos alicunde cogit, aut prohibet accedere. Vide orationem ipsam. . mi deiectis est, quicquid damni senserit J Conuenis cum Hebraeorum dictis: Baba Kamma x. s. Id tamen nolunt referri ad damna caeteroquih euentura. Non alij autem quam ei cur possidet , inter ictum unde mi

Legendum p. edit, atque id olim annotauisuggerente Baudio.

UTI POSSIDETIS.

L. Ism

Nee mi, nee eiam. ηec precario J Donatus ad Eurimehum tr. 3. Secundum ius locutus esto nam bu tribus mati

240쪽

LL. HVGONIS GROTII FL. s P. Me aliquid p Metur, vi , ctim , precaris. . DE RIVIS.

m eontineniam transimittendamque aquam J Scholia stes ad illud Horatij: Addit opus pigro riuus,si decidit imber,

Afulta mole docendus aprico parcere prato. Si riuus negligenter ante fuerat munitus, tibi pigro nouum addit opus. .

Tertullianus praescriptionibus aduersus haereticos: Mea est possessio: olim popideo , prior possideo. habeo origines cymis ab ipsis auctoribus, quorse Isit res. Vide quae ad Institutiones de interdictis notauimus. D Ε Ρ R E C A R I O. .

Tertullianus aduersus Hermogenem: Aliena sumuntur iure, beneficio, impetu, id est, dominio,precario, vi. Horatius: prece, nuncipmio. Adde Doriatum ad Eunu

chum II. 3.

DE ARBORIBUS CAEDENDIS.

Sunt arbores, quae soliditati aquaedus' uum nocent. eas recidi imperat Theodoricus Ostiogothus, apud Cassiodorum V. 38.