Hugonis Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

241쪽

AD IVS IVSTINI AN EUM.

DE LIBERIS EXH BENDis, ITEM

ducendis. Seneca Pater controuersiarum viii. c. Vuli educere puellam ad magistratus.

DE EXCEPTIONIBUS, PRAESCRIPTI NI-

bus, & praeiudiciis. - ' Exceptio vox est Latina . praescriptio idem significat

DE EXCEPTIONE REI IUDICATAE.

Dici in hac causa solebat: Actum ne agas. Terentius Phormione, & ibi Donatus. Idem Donatus in Adelphis D. 2. Actum agam. prouerbium, id est, nihil opam, quod enim in iure siemel iudicatum fuerit, rescindi-irerum agi non potest. V ide quae dicta supra, de re iudicata.

DL DIVERSIs TEMPORALIBUS

praescriptionibus, &de accessionibus possessionum. Tempus obliuionis est causa: & ex tempore derelictio praesumitur, ut diximus ai. de iure Belli ac Pacis iv. Aristoteles iv. Physicorum is. ων ο τύ

In tempore fiunt omnia , ac pereunt: unis quidam tempus rem sapientissimam dixere: At Paro D thagorein, solidissimam, quia tempore cuncta in obliuionem veniunt , in

242쪽

Omnibus quidem hibiti parere quos aequum est, Atheniensis, huic vero maxime. Videtur enim mihi Solon non alia de Musa eam posuisse, quam ne vos per lites vexaremini. Putauit enim passis iniuriam Auficere ad agendum annos quinque. aduersus menllaces etero exi simavit, legem ipsam ore indicem optimam ;praeterea mer) cum sciret feri ηοη posse, τι semper. viverent , aut ciui contrax Dent , aut qui contractui testes ad-

fuissent, pro bu ipsam legem stubstituit, mr testis e stet de conuentis. Similia habet in praescriptione aduersus Nausimachum.

DE DOLI MALI AC METVS EXCEPTIONE.

Plautus Rudente: Ni dolo malo instipulatussis. Vide supra, de dolo malo.

DE OBLIGI TIONIBUS ET ACTIONIBUS. L. Oblig

atronum.

Sedintiam hoc animo dari accipi ut obligatio constitua tur J Vide i1. de iure Belli ac Pacis xii. a.

243쪽

L. Non figura. Non figura literamm, sed oratione quam exprimunt litterae, obligamur J Aristoteles initio de interpretatione r

igitur voces signa mentu senserum, o scripta mocum. Ac sicut

btera non omnibus eadem , ita nec voces. mentis autem sensi ,

quorum illa proprie signa siunt, eadem omnibus.

. L. Arrianus. εἶ bi de obligatione quaeritur , propensiores esse debere nidis,si habemus occasionem ad negandum: ibi de liberando ex diueraso, vi facilior sis ad liberationemJ Non longeabit, idqhiodest in Baha Kamma X. T.

DE VERBORUM OBLIGATIONIBUS.

I L. Intersipulamem. Alius pro alio promittens, daturum facturumve eum, nono ueligat Job id Vulcanus non curat Odysseae ix. proinmissum Neptuni de factρ Martis, donec adiecit, si is non praestet, se praestiturum. Non simplex abἡutiuum stondet J Sic , etiam Apuleius vertit, abdicati in Capella. '

244쪽

L. Seruus meus.

Negat furii deberi Sabinus J Lege furi. Et mox, sed

furi, nec mandati.

DE SOLUTIONIBUS ET LIBERATIONIBUS.

NOh batis est mutuam dedisse pecuniam, ut debeatur: sita romtet ut maneat mutuum, neque dissolutum sit. L. myo.

Cuius stipulationi nomen incertum est Edi debet, m-

fertum est. .

L. 1 uod dicimus. Debere statim siluere J Protinus per Avim exponit Nonius. in Glossario. Nec enim Eum sacco adesse adiuet J Saccum intelligit in 'uo priuata pecunia condebatur, ut notat Asconius.

in secundam Verrinam. Catullus: ,. Sed tuo Catillo

Tlenus sacculus est aranearum. Martiatio:

245쪽

AD Ius IVSTINI AN EUM. 12'Nscit bacculus ista meus, DE PRIVATIS DELICTIS.

Heredem autem furti asere posse confat J Fuit id

' olim imis controuersi, vertim haec sententia pIa -- . luit. Cicero EpistolarΗm ad familiares vir.

DE FURTIS.

Capitale crimen apud maiores furtum fuit ante' poenam quadrupli. Ita Seruius ad AZneid. viii. Apud Graecos morte puniebantur furta in balneis, palaestris, foris. Arist. Probi. xxix. 14. Fit autem furtum etiam in seruo celato. Plautus Poenulo m. 4. Apud Hebraeos qui farem norat, deferre eum tenebatur. Prou. XXIY. '

s I FAMILIA FURTUM FECISSE

DICATUR.

Si dominus per seruum suum quodcunque sibi pe-- tierit commodandum seruus cum rebus commodatis in fugam fuerit elapsus, tunc dominus obligatur ut commodata resti uat. Si vero seruus petisse dominum mentiatur, & sic quasi deportanda ad dominum susceperit, & quae sulceperit, aut euerterit, aut perdiderit, & fugitiuus non potuerit inueniri; Dominus serui praebeat secramentum se eundem seruum, ut susciperet,nqnmisisse; & cum id peteret,ignorasse, εi nihil calumniae pertimescat. Seruum tamen tam do-

246쪽

minus, quam ille qui commodauit, quaerere sollicite procurabunt. Haec eadem & de commendatis praecipimus custodire. Haec ita constituit lex Wisigottho

ARBORUM FURTIM CAEDENDARUM.' Capitale fuisse supplicium arbores alienas incidere ait Seruilis ad illud Virgilij

Atque mala vites incidere falce nouella Plinius Historiae Naturalis xviii. I. Fuit arborum cura legibus pristis, cautumque eit xii. tabulis , ut qui iniur a ca-cidisset alienas aueret in singulas aris xxv.

VI BONORVM RAPTORVM, ET

de turba. L. Praetor ait.

Haec actio heredi caeter que siιccessoribus dabitur J Baba

An tamen in id quo locupletiores falsi simi , dari debeat, videamus: m ego puto ideo praetorem non esse pollιcitum in heredes, id quod ad eos peruenιt .' quia putauit si ficere con-- adiectionem J Baba Kamma X. IO. '

DE INCENDsO, RUINA, NAUFRAGIO,

rate, Iiaue expugnata.

L. eo naustagio. tEx naufragro clauos, mel ynuisex his ab tulerit J Id est, gubernaculorum alterum. Solebant enim ad uti una,

247쪽

que latus esse gubernacula: ut in Arateis ostendimul,& dicemus ad Ach. XXVII. 4 . . L. a les. ades, aeriiumve frumenti, ιuxta domum possum combus erit, vin ius, verberatus, igni necari iubetur, i modo sciens prudensque id commiserit : i χero casu , id eri negligentia, aut noxiam sarcire iubetur J Idem habet Baba Kamma vi .s. L. Vltima.

Licere τnicuique naufragium suum impune colligere eon

stat J Simile habes, L. i. & .L. Diuus, supra de fugi

DE INIURIIS gT FAMOSIS LIBELLIS

Solon iniuriarum publicum voluit esse iudicium, id est quemvis admitti accusatorim, quod in uno cive quasi omnium contemnatur libertas: quo & illud per- tinet Menandri: ae

Q nos ita versa pridem edidimus: 'Iniuriarum si improbis auctoribus Reponeremus ultionem finguli

248쪽

1. 1 HVGONtS GROTII FL. Sp. Nobis putantes ferri quod fit alteri,

Inter nos iuncti constiratis miribus Non praeualeret innocentia impetus Audiix malorum, qui custὀditi undique, qui nulli penitus estent, aut pauci admotam. L. Praetor edixit.

Vt tam Magistratui J Qui enim Magistratum spernit, ciuitatem spernit, ut ait Aristoteles. Martialis

VI. I.

Quisquis flotive, purpuraeve contemtor, eos colere debet, usit impio versu, Erret per urbem pontis ex seloecliui. Arnobius libro ii. Maiestatis sunt apud nos rei, qui dem stris obmurmuraverint alipsid legitas e Magistratus in Ordinem redigere, Senatorem. At conuitio persequi, sivis esse decrestis periculosi um poenis. Carmen malum conscribere quo fama alterius. coinquinetur, σ vita , decemviralibus scιtis euadere noluistis impune: ac ne me bas aures conuitio aliquis petulantiore pulparet, de altrocibus formulas constitui tis in .

Vide quae ad Institutiones diximus, & Horatij ibi adductis locis adiice illum de Arte poetica:

In mitium uberias excidit vim Dignam lege regi. Naevius in carcerem coniectus est quod in Metellos , scripsisset. Cicero de Repub. IV. Periclem cum iam suae ciuitati maxima auctoritate plurimos annos domi bello praefuisset, violari versibus, . eos agi in sicena, non plus decuit,

249쪽

AD IUS IUSTINIAN EVM.

decuit si Plautus noster motui stet, aut Naevius. P. C. Scipioni, aut Caecilius, M. Ouroni maledicere. Optima ergo hic regula est quam sibi praescripsit M. artialis: Parcere personis, dicere de mitiis. L. Dem apud Labeonem. Si quis pulsatus quidem non est, merum manus a lMersis eum leuata j Etiam Maimo1.des iniuriain hanc quoquς esse ait. Vide Baba Kamma VIII. c. L. Sed si inius. Meiam iniuria a liberis hominibus factae, leuis momenti*iἀentur, enimuero a seruis graues suntJIdem tradit Rabbinus Iacob libro Choschen Misclipat. Si iniuria mihi fui ab eo cui Iu ignotus, aut si qμ- ρη- tet me Lucium Titium esse, cum sim Caius Seius, praualet βοά principale se iniuriam eum mihi facere vel J Sic &Hebraei , ut Maimonides i. Chobet Oumassii K. Bonus ergo Rex Archelaus, qui aqua ab aliquo perfusus, amicis eum ad ultionem instigantibus dixit: Non ille me persedit, sed eum quem me esse credidit. refert in A poplithegmatis Plutarchus.

D S. EXTRAORDINARIIS CRIMINIBVS

L. In AH pto. '. Chomata etiam ct diacopi J Lege commata e id vero est

incisuras.

250쪽

L. II.

Denuntiandum, vel non denuntiandumJ enuntia dum, etet non Renuntiat testimonium, qui negat se quicquam scire. L. i. g. sed & si quis, infra de lege Cornelia, de falsis. Ly Pr is oratione contra Leo

προον, η-η μὴ, ἐπιρον- ρεῖ. Certo enim scitu multos refles aut pecunia, aut gratia induci , ut negent se meminisse, aut venire nolint, aut aliquid praetextus quaerant.

DE RECEPTATORIB VS.

L. Eos apud quos. Eos apud quos adfinis, vel cognatus latro construatus fit Seruius ad illucr xit AEneidos: Tu pro germano,si quid praesentius, audes, Perge, decet. Nam licer germanam, illicita etiam, pro fratris salute ten

tare.

DE FURIBUS BALNEARII S.

Vide Aristotelem Problematum xxix. quaestione 14. Demostiaenes oratione in Timocratem ostendit loca omnia publica a lege custodiri.