장음표시 사용
121쪽
s. LBRUGGIΑ. J Peculiaris inter Luppiam, Amisiam, Vuriam , Glennamque amnes , & Teutoburgiensem saltum, Dioecosis & Principatus Paderbornensis ditio seu territorium, in quo, uno magno Vico excepto, caeteri incolae dispersis longolatoque spatio villis & tuguriis habitant, industrii, laboris patientes , & militiae apti, quos feroces & indomitos injuria nominat Grypitiander lib. de V cichbild. Saxon. c. 17.&ex Allobrogibus illuc migrasse fabulatur Reincccius p. I. Syntag. sol. 229. & in append. I. ad Helmoldum. Iisdem imputari, ait idem Gryphiander, quod in provcrbium abiisse dicit Frctherus de occultis judiciis, reos primum in furcam tolli, deinde de illorum ad missis, aut innocentia demum inquiri Qtere. Sed mittamus putidas Gryphiandri calumnias, quas res ipse refutat. Hic inter bellicosae gentis viros, natales suos habuit Joannes Sportatus, humili quidem inter colonos ortu, sed militari & praecelsa supra natalium sortem indole: Ideo dum Martius calor juvenem ageret, & circum arma Caesaris sonarent, abjecto ligone armis se induit, ultroque ad Catholici foederis, & inde ad Caesaris castra transiit. Hinc per omnes militiae gradus provectus, bello Succico, Gallico, Polonico, Danico&Turcico praeclarisse
per facinoribus gloriam praestantiit imi militis ac ducis exaequavit , dum bello domum Hungarico supremus exercitus Caesarcidux, rebelles Caesari submitteret,. Hungariamque perdomaret. Qu ippe duo semper Caesarei belli fulmina Poannes merthius,& Joannes Sporalius, uterque tanquam Cincinnati aetatis nostrae ex agro ad exercitus duccndos, hostesque fatigandos evocati. Nec Caesar minus. liberalis in quam isse bello fortis, amplis bonis, arcibus & honoribus exornaVit ; videtque nunc Delbruggia Sporalium Imperii Comitem, quem colonum g
a- ULT IMA s E D E s. J Tacit. lib. I. Annal. Ductum inde
122쪽
PADE R in ORNENSI A. Dogmen ad ultimos Bructerorum; quantumque Amsam ct Luppiam mmnes inter, vastatum: haudproculTeutoburgien altu. Ultima vero Bructerorum sedes Delbrumia vocatur, non eo sensu, quasi novissima fuerit: Fuit enim hoc modo & ordine prima, aut certe
antiquissima, sed respectit temporis, quo Germaniciis bellum in Germania gessit, & reliquorum , qui ad inferiores utriusque fluvii ripas & ostia paene pertinuerunt.. 3. VETERuM BRUCTERO Ru M. J Et sedes & nomen saepe vetus hic clarusque populus mutavit. A Velleio, Tacito,Plin. lib. 3. epist. 7. Suetonio, Apollinari, Claudia no,
a Ptolemaeo Βουσακτεροι , Strabone, Vitiose ab utroque& contra etymon nominis; in Tabula Itincraria Burritari & B cturi , in panegyrico Nagarii , apud Sulpitium Alexandrinum a Beda in histor. Anglorum, Marcellino in vita S. Si iberti Boructuarii, a Gregorio 2. Papa in epillo quae e stat invita S. Bonifacit, Brethari appellantur. Postquam vero pulsis Bructeris ac penitus excisis vicinarum consensi nationum, seu μι- perbia odis, supraedae dulcedine, in sines eorum antiquos Chamavi se Angrivarii immigrarunt , Tacit. de morib. Germ. superstites partim ultra Lupia de Amisiae fontes ac saltum Teutoburgium domicilia ad Vsurgim , & silvam Hercyniam quaesivcre. Claud.de . cons. Honorii,
Partim ad Ruram consederunt, ubi hodiedum manci vestigium gentis, Eruchium arx, dynastiae Bruchianaec put, scdesque Comitum. Inde resumptis paulatim viribus ausi proferre pomoeria, totum Ducatum Montanum, subactis pulsisque Tencteris, sui juris fecerunt, in WcsterWaldiam usque progressi: nec sc- mel negotium facessiverunt Constantino M. Imp. Hinc in Tabula Itineraria locantur e regione Coloniae Agrippinae: a Na-Zario lacin & Sulpitio Alcxandrino assiguntur ripae Rheni, numeranturque inter primarios Francorum populos, Romanis semper formidabiles , donec una cum caeteris Francis Gallias invaserunt. Reliquiae circa Ratingam D seMorpium H di ira
123쪽
q. BRUCTERUS HAEC COLUIT LOCA. J Si, ut Tacitus habet, inter Amisiaram Sc Lupiam, haudprocia Teutoburgiensi s liu ultimi Bructerorum fuerint, manifestum est, tractum eos
Delbrunium tum tenuisse, qui Cminores sunt dicti, per quos, . teste Strabone lib. 7. Lunia is, cum Majores Amisii fuerint a cohae. Unde ad mentem Strabonis & Taciti dicendum, Del- brugios , Ritlbergenses , Rhedanos , Strombergenses, Wi-denbrugios fuisse Minores Bructeros, Transsalanos, OP abru-gios, Monasterienses, Lingenses, titulo gloriatos.
f. QUOD NUNC INDIGENIS NOMEN UT. ANTE.
MANET. J Mollerus in descript. Rheni lib. Ain , Dasiretis mesima nominis insunt.
Sive enim Bructeri nomen a paludibus, ut Pighius, aliique complures sentiunt, quas inrouiten vocitamus, ut sint inroucterg quasi paludum accolae, sive a pontibus, qui aeriisten appellantur, est deductum, Delisuggiae utrumDe convenit, quae & paludosa est , & propterea pontibus aggeribusque abundat. Vide orig. Franc. I facit Pontani l. I. c. 9. Quos haud dubie Tacit. lib. I. Annal. de loc in ultimos Bructerorum expeditione Germanici agens, his verbis indicat: Praemisso Caecing, ut occulta saltuum scrutaretur, ponterique aggeres humidopaludum cst fasiacibus campis imponeret&c. Huc etiam illi pertinent, de quibus idem Tacit. lib. I. Annal. Angusus is trames, vast, inter paludes, ct quondam a L. Domito aggeratus. Cujus sitispiam, tum in his westphaliae paludosis locis usus fuit, cum via militari a Rheno& ostio Luppiae duceretur exercitus ad interiora Germaniae; quocunque tandem loco cum Lipsius designet.
6. HIC VARUM INFESTO. J Haec potissima causa fuit expeditionis advorsus Germanos, qlia ultimi Bructerorum Vastati. Tacit. I. Annal. Iesium ea re sate, qua Augustus obierat,nusium, nis adversus Germanos supererat: abolendae magis infamiae, ob amissum cum Ginctilio Varo exercitum, quam cupidine proferenes imperii, aut dignum obpraemium.
124쪽
7. GERMANICUs. J Drusi filius, cui, Meririque ejus. orpseris cognomen istu a Senatu datum. Flor. lib. c. 12. Dio lib. s s. Suetonius in Claud. c. I. Praeterea Senatus inter alia complura decrevit Germanici cognomen i posteririque ejus. Quod alii deinde Imperatores, ut Vitellius, invita Galbae Pimarch. qui ctiam infamrem filium Germanicum appeltavit. Tacit. lib. a. histo. Trajanus, in Panegyrico Plin. M. Aurelius Antoninus . Capitolinus. Commodus Antoninus, Lampridius. Antoninus Caracalla, Spartianus. aliique Caesares immerito sibi arrogarunt, quando aliis in provinciis parva strage excursantes quosdam milites Germaniae vel Vicerant, vel in amicitiam receperant, vel domita modica Gemmaniae regione, mox totam Germaniam sic domuisse sunt gloriati. Elias Schedius de diis Germanis pag. 27. Domitianus autem, cui nomen, teste Martiale, Nobilius tribuit domito Gemmania Rheno , tam vanus & appetens hujus tituli fuit, utpost duos triumphos, Germanici cognomine assumpto, Septembrem mensem se Octobrem, ex appellationibus scis Germanicum Domitianumque transὴominaverit: quod altero sesepisset imperium, altero natus esset. Sueton. in Domitiano cap. I 3. Macrob. lib. I. Saturnal. c. I 3. Quam
falsiis autem triumphus , & quam indebitum hoc illi cognomen fuerit, auctor est Xiphilinus e Dione, qui in Germaniam Domitianum cum exercitu profectam, hose nusquam vis, ait, re 'ertisse Hinc Tacit. in vita Agricol. testatur Hrigui fuisse Domitiani falsum e Germania triumphum, emptis per commercia, quorum habisus er crines in captivorum steriem formarentur. Imitatus nimirum ridiculam hac in re C. Caes. Caligulae vanitatem , qui teste Suet. Lq. c. f. Mox deficiente belli materia, paucos de custodia Germanos trajici, occulique trans Rhenum jussite ac i post prandium quam n multuosissime adesse hostem nuntiari. facto, proripuit se cum amiarcis, se parte equitum praetorianorum in proximam si me truncatisque arboribus, ct in modum tropaeorum adornatis, ad lumina reversus, eorum quidem , qui secuti non essent, timiitatem se ignamiam corripuit e comites autem y participes victoria, novo genere ac nomine coron
rum donavit, quas disinctas Solis ac Lunae erumque , exploratorias appelusit. Ludicra, & a Germanis nostris merito irrisa
125쪽
6r MONUMEN ΤΑ cxpeditio, ut proprie vereque dixerit Tacit. de morib Germ. Ingentes Cati Caesaris minae in ludibrium meo. Pergit Suetonius cap. 4.7. Conversus hinc ad curam triumphi praeter captivos o tran fugas barbaros, Galliarum quoque procerissimum quemque, se ut ipse dicebat, , ac nonnullis ex principibus legit aeseposuit ad pompam: coegitque non tantum rutilare, se submittere comam, sed se sermonem Germanicum addiscere, se nomina barbarica ferre.
8. VICINAM DRUSO GENITORI CONDIDIT Α-R A M. J Tacit. 2. Annal. Tumulum nuper Varianis legionibus fructum, se veterem aram Drusistam disjecerant e restituit aram, honoriquepatris princeps ipse eum legionibus decucurrit. antiquissimo ritu
in funere illustrium virorum, quem Virgilius lib. s. & II. Ε-neid. Livius liti as . Lucanus lib. 8. Statius lib. 6. descripserunt.
Diversa fuit haec ara a tumulo honorario, cujus Sueton. in Vita Claudii cap. I. meminis: Exercitus honorarium ei tumulum excismuit , circa quem flato die, quotannis decurreret , o Galliarum eisitates publice supplicarent. Hic enim ad Rhenum crat, teste Dione lib. 11 . honorarii ad 'sim Rhenum tumuli dati. e quibus unum Eutropius lib. 7. hist. Rom. apud Moguntiacum fuisse perhibet, &Serarius lib. I. re r. Mogunt. cap. I s. describit) illa vero Lumia &Alisoni vicina, in ea planitie, ut sentit Horrion in Panegyr. P
derb cap. IX. Usuae initer Alisonem jaccet.&Luppia caput, a Germ nis disjecta, conditorem seu restitutorem habuit Germanicum Caesarem, primam vero originem debet Alisonensi praesidio. vel L. Domitio AEnobarbo, Neronis Imp. avo, qui Alisoner lictus, tanquam Germaniae praeses sive legatus, viam militarem, seu tramitem, teste Tacit. l. I. Annal. a Rhcno Ali nemusque aggeravit, ac deinde referente eodem Annal. lib. . exercitu flumen Albim fransiendis , longius penetrata Germaniat, quam quisequampriorum, eassue ob res isse ita triumphi adeptus est.
9. ET TULIT AUSONIIS MANIBUS INFERIAS.J
Sueton. in vita Caligulae c. 3. de Germanico: Siculi clarorum viarorum pepulcra cognosceret, inferias manibus dabat. Caesorum elade Vmriana veteres ne dissersas reliquias uno tumulo humaturus, colligere μέ manu, ct comportare primus aggressus est. Tacit. lib. I. Annal. I
126쪽
remissi Caesarem inet adit solvenHsuprema militibus durique ; permoto ad miserationem omni qui aderat exercitu, ob propinquos, amicos, d nique ob casus bellirum orsortem hominum. Praemisso Caecina ut occulta Iabin crutaretur, pontesque cr aggeres humidopaludum d algacibus
campis imponeret, incedunt moestos lucos visuque ac memoria deformes.
Prima Vari castra laso ambitu or dimensis principiis trium legionum manus ostentabant: dein semiruto vasio, humili fossa, accisae jam rei, quia consedisse intelligebantur et medio campi albentia ossa, ut fugerant, ut res iterant , disse a vel aggerata: adjacebant stagmina telorum, equorumque artus, simul truncis arborum antefixa ora; lucis propinquis barbara arae, apud quas tribunos ac primorum ordinum centariones mactaverant. ct cladis e uspuperstitespugnam aut vincula elusi, hic e ridisse legatos ; illic raptas aquilas , primum ubi vulnus Varo adactum ;ubi infelici dextra, ct suo ictu mortem i venerit , quo tribunali con-Gnatus Arminius; quot patibula captivis, quae Hobes utquesignis oraquilis superbe Aguserit. Igitur Romanus qui aderat exercitus , sextum pos cladis annum, trium legionum ossa, nusio noscente aliena, reliquias
an μorum humo tegeret, omnes ut conjunctos, ut conseanguineos, aucta
in hosem ira, m fisimia ac infensi condebant. Primum exstruendo tumulo e litem Caesarposuit, gratissimo munere in defunctos, ct praesentibus doloris scius. Dio lib. 17. At Germanicus expeditione in Germanos propera ad oceanum usqueprocessit: barbaririque vi devictis, ossa
eorum, qui cum Varo ceciderant, lecta humamis. Non omnium porro caesorum ossa illic condita, sed quaedam alio, ut terrae mandarentur, transinissa, indicat lapis, haud ita pridem Veteribus erutus, qui teste Teschemachero, in arce nobilium de Loein Wimen adhuc extat, & multis, qui cum Varo occubuerant, Veteribus cenotaphia posita demonstrat. Deinde Georgius Agricola in metallicis tradit, transmissam sibi cx Hispania ab amicis hanc inscriptionem Helerenae repertam , cujus fides sit
Io. Posae V AI Us. J Gobelinus Per nain cosmodrom. a tat. 6. c. I. Anno Domini M. CCCC. X.supradicto inter Dominum In helmum
127쪽
Archiepiscopum Coloniensem, o Adolphum Comitem de Clitis se is
Marheparte ex altera, ora fimi guerraegravissmae. Unde Archiepiscopus ei' Comes valido exercitu conflato terram quandam Domini Elem
paludibus se se iis undique cinctam, Delbrilgge nominatam, dis
XIIX. mensis Decembris, potenter intrabant. Visiani tamen terrae illius eis occurrentes ingressum isiorum perplures horas retardabant: Sedramdem inermes cedentes armatis in paludes se receperunt. Dominus vero
Electus a loco ingressus hostium perplusquam sexaginta H nsadia, hujus facti penitus ignarus , in castro suo Neuhusob residebat
Cumque flamma incendii domorum, perlustrans mera, sibi indisavis adesse praesentiam , t e de exercitus eorum informatus potentia, bellam cum ipsis inire primo non praesiumsit. Et licet Archiepiseopus er Comes amtedicti, in terram istam nocte sequente casera metari decreverant, mu-berum tamen loci issius dulendisse agente miniserio domibus, quas pro unius duntaxat noctis commodo, is incendio crasino praesumpserant r smare, furtivum per incendium stu rati, Abito se, tanquamprimcipes, plin deliciis, quam nocturni stigoris incommodis assueti, subdis noctem ducere i grave nimis arbitrantes, terram uiam pro tunc exire , se ipsus exterminationem crastino reservare, seque ad alia loca via cina ditioni με subjecta transferre, confisio, deliberabant immaturo. Cumque viam per quam pausi ante intraverunt progressu fesino petriverunt , uia udibus se fossatisfaciam prorsiss inviam, se balistari
rum cusodia munitam invenerunt: quapropter declinantes abinde, i eum alium per paludosibi pervium secerunt, ortosquam Archiepse pus or Comes, cum nonnullis armatis equitibus , operit Uuouis uniseria sis, transerent: visiani per paludes disurrentes, viam hanc, de novo factam , occupant, or a versariorumplaustra, sagittas ferentia, cum '. bombardis, in transitu angusto , fortiter evertunt. Nam quidam visi
ni, ipse quasi quatuor misitam sagittis emissis , fuerant telis prorsus destituti: unde tune telis in plaustris hsium eversis, acquisti is , basi assisim trahunt, sagittas hinc inde, ante se retro, dirigunt se adve sarios propriis eorum jaculis viae scpraeclus arcent ab accessu. Unde, noctes emeniente, principes ipse inopinatis incommodis fatigati, disi per devia, quasi tota nocte laborantes, recesserunt: Agn0ua, cum m gna
128쪽
PAD ARBOR NE N sIA 6sgam parte gentu in terra ita dolenter relinquendo. isios igitur qui se inisti remanebant , visiani caecis ita fragittarum tota nocte fatigam re non cessabant. His auditis, Dominus Eliam suos fideles eadem nocte, prout circumquaque Ligebat, Ors diluculo cum suis ad terram istam festinanter eonferebat. Hucente igitur disi tace , hoses hinc inde per ipsus terrae devia pererrantes, exitas si locum undique quaerunt: nec Dominus Electus , tanquamsuoru delium adventus ste suspensin o
portuni , pugnam cum eis subito inire praesumpst , se ipsis tanquam laqueis sis comprehensis Aligentius observatis, qu fuga mulando .
misso disertis ab illis. Illi autem c. illaqueatos perpendentes, CT ad mersariorum suorum num eoum videntes plin es plus augeri , tanquam mortis desseratione, per paludis invis transtum facere tentaveruns sed pedites Dis. Elem, praesertim ci es Padobornensis , Egos inter palmias excipientes fortiter , quibusdam captis , ct nonnullis occiss , hunc eorum frustrabantur exeundi conatum. Multi tamen ex eis , priusquam praelestrae icti res attigi runt , cum verisio Comitis evaserunt. Tandem
quas hora post meridiem transacu secunia, m. Electus eos besti cm-santer aggreditur , se ipsi ex adverso instruentes aciem , equorum cu sim calcarium simulis excitabant. Sed ipsi , priusquam fori probar
tur acumen, occursum, quem equorum impetu, armorum colliseone , ct objecta lancearum exhibuerunt terribilem, declinantes in obliquum,
subito verterunt in fugam: sicque rati star per agros, ct equis , accursu devis, espalude devicti , capti sunt armati numero trecenti mginta , se inermes propὸsexaginta e paucique ex eis veloccisi, vel palmis submersi sunt , quorum numerus adsedecim fuit aestimatus i cir num μου equorum quos victi perdiderunt ad octingentos equos fuit aestimatus equamvis inter aevidenta olia . nequaquam tot equiproducti fuerum. Sequente die Electus Dominus a sngulis captivis juramento sub certa firma recepto , qui de genere fuerunt militari , unius mensis inducias eis derit, populares jusset cuse odiae mancipari. Voleus tamen cives de Sosto, caeteris popularibus fama celebriores, militarium praerogativa gaudere, eis con ius inducias dediti puerisique ministerio cursus equorum deputatis, induciarum tempus ultra tres mensis prorogavit. Ela o igitur
induciarum mense supradicto, snguli captivi militaris generis , juxta
terminum eis consitutum , vi iuramenti tacti in captivitatem redi
129쪽
66 M' O N U M N T, Arunt: cives autem de Sore , armati quippe octoginta octo, ct famuli eorumsedecim, a quoiam Comitis praeim capitaneo in via , qua adrevi eundum in captivitatem tendere videbantur studiosa capties c odia mancipati, in captivitatem minime redierunt. An autem cives isti, vel ex eis aliqui, hujus eaptivitatis , - ab rerum litis conserte 'ses illaiae, Urifuerint confilii , tunc multi dubitabant: de consensu tamen Do- . minorumsorumpraediciorum captivitasem istam prodiisse, mulsi re diderunt. Tolerabilim tamen nonnustis misum est, factum hoc in istas
qua facta uisset in sis, qui de genere militari fuerunt procreati
cum principes regni Teutoniae, more Romanorum antiquorum, qui Mar- cum Regulum, suis temporibus gloria militari Romanos supergredientem universos, juramenti religione tactam, in captivitatem redire volem .hem, prohibere reveriti pudendum esse censebant , mili rasvis victos, in fideservanda, usque ad ista tempora non consue erunt impedire. Exacerbatis autem sic, ut praemissum est, Archiepiscopoo Comite praedictis , . guerrarum curseu dirius instauratur, i,que in quatuor Upidis , videliaeet Briton, Euden, Cesele, o Lippe in multitudine. armatorumpraesidia ponunt, quibus Dominus Tlectus in duobus diarcesssisae oppidis fideles siti
opponit, o contrariuscum inligam unam Ducibus, comitibus, nobiliabus se baronibus numero XXI, eis potenti manu restitit. Hinc fiunt ho- minum caedes, domorum incendia, praedae multiplices se Caris hostiles incursu utrinque. Nunquam tamen Archiepiscopus vel Comes ante
cti, post bellum radictum, in personivropriis terram ipsius Domini lecti intrare praesumserunt: sed ipse Dominus Electur Iaepius in per a
propria ducens exercitum, terras eorum praedis se incendiis tentavit pe
vagari , unde oppidum Kalenhan captum ignis incendio dedit. Magna utrobique fiebant expensa , sed quanto magis Domini Archiepiscopus oromes divitiis abundabant, tanto. in eorum praesidiissis ni expen apotiores. Sed Dominus Uectus in expensis et Zualium, quin is magnapa te M ad Variis suis polenter extorsit, se donorum largitione , praese tim in equis militaribus, quorum ultra ducentos in si a tempus' hujusinodi litis largiebatur, tam liberalem se exhibitis, quam benignum familiaritatis affatu cunctis sepraebuit: quo plures militares de partibus exteris fama ejin tracti ad sum conmenerimi. Tandem postquam guerram rum haec tempestas Ix. duravit menstibus, Viscopus Leodieno ob se chiepi
130쪽
Ρ Α D E α B o R N E N E I A. Q. Aiepiscopi Coloniensisse rem Elem Paderbo . Deras di otionis db. rexit. Cujus Domini potentia ipsum Electum admersarii sui plurimum terreri aes abant Archiepiscopui ct Comes supradicti , magnoque commio exercitu , cum quadrigis multis victualibus 9 armis onustis, tamquam terram Elem manupotentipervaseri, ad prae Forum tuoruml case contulerunte viros tamen Iolennes ad certum locum, quas inter ipsa adversapraemia medium, i, , ct Dominus E lectus ex advers com sies illi unfidelesse perpace tractanda miserunt. Arbitratantur enim illi , Dominum Electum, exercitus eorum fama magnitudine territum , vel altem in aggressupotenti eorum necessitate coactum, pacem ab eis petere , relaxationi lonsione captivorum: quod Electus praesentiens,
conlocatis amicis, adnumera paene mille lavcearum armatorum miliatarium , ab que popularibi armatis subditis suis equitibuspeditibusque pervenit. Demum vero, multis tractatibus per amicos utriusque partis habilis, sexta die mensis Septembris , Agarum luerrarum tempe spermiam compostionis amicabilis adlacis tranquillitatem es redas .