Cremonensium orationes 3. Aduersus Papienses in controuersia principatus

251쪽

maiorem unq1ws post omnium annalium memoriam . I latuite uobis ante oculos miseram flebilem speciem illam v ncula uerbera, eculeos, carni-φυ - tortores barbaros. Caeterum uos hic orator

uolo; ut uestra bona uenia liceat mihi de I donum' nefariis stupris, nihil penitus dicere, illorum tetras tragicasqh ct in omni intempantia effusas libidines .camemorare mliariimus plane refugit ad illarum' memoriam totus phorresco, natus in ea ciuitate. ubi urirecundiae, ac pudori, qui ingenuos decet, semper INupsuit. Quae modo inices comemoraui nn bello facta fuerunt. atque in uictoria , in qua immanissima' helluae exercuerunt suam insatiabilem crudelitat'nimmaniter. scelerate', nefarie. In pace vers qualem fuisse creditis nefariorum latronum do, hinatum,msrtierrimam, nisi crudelissimam Orannidem ' qital putatis fui se totius Imucide, trucidationem, Licta atque euersa Italia' Quis νυ erit, q p rei magnitu. dine non dico uerbis exaequare, sed animo coplecti reterrima immanismae, ac spurcissmae gentis farta, 'rapinas, crudelitatem, auaritiam supbiam , s eius, 'Πrannidem inusitatam, inauditam .serros, ac barbaros mores, asperam eorum naturam, di Icilem a ditum grauem uultum si pha responsa. insolentem uitam, crapulam, uinolentiam, atq; fasidiu into

terandum 'illis nulla religio fuit sanctu, nulla lex

252쪽

integra, nullus existimationis patur,nullius apud illos raus au turitas, uuliam exemplum, quod seqvi uellent. omata tuticia in potestatem Ham redegris rasit. pia contra leges facere , omnia ex libidine ,

tere. Omnia repagula iuris, paloris. Uy ij pbring re. apud ill s nullam Dram in Ita curia , Omma in-frmata iudicia atque deleta, deniq; ius, o fas ommabolitum, ct ab omni bominam cousa tudine, atq; memoria penitus euulsam. Inter eras erat satius aetatem degere. quidere, ct pati tantam illam tin

re, in tenebris , in squalore, in sordib' 0muib' ciui ob culus semp mors versabatur. maiores uestri, qui soli erant barbaris cari, aderant testes flagitiorum, es omnium furtorum cunodes. ex t0ta .luincia ueniebat ad uus p a. spolia totius Italiae Papia copretabantur receptricem fartorum, stagitiorum socia Madiutricem scelerum. erat se aceruis cadaueru' referta , ct Italorum sanguine oes eius uiae redum dabant . in uestram urbem erat ugium omniusce-Αlerum, oe flagitiorum ibi tormenta , ct cruciatus, insontium. ibi miserrimae seruitutis supplicia. credo equide adhuc parietes, postesq; domorum uestrarsi sanguine sociorumsunt stati urstigia retinent crudelitatis. Diu totius municipii cruore .puinciae adhuc pingue luxuriat. Fecerunt ut prones facere solent.

253쪽

' C T T O Tyr. retonam quis illime, coes hominu hostes amen alicuos deligunt, quos hi unos amicos parem, quibusue -modo pareant, sed et cum eis furta comunicent.plemq; tamen eos eligunt, qui et oppidum opportuno. loco habeant, quosve humitu atque illiberali quada na rura Aimissisq; animis cia Ibra, ac dedecora ferre posse exqimam, adstruitutem natos . nullum munuvium, nulla coloniam, nullam ffecturam inueni re potuerunt , quorum incolae magis morib', o vitas impiei bi ui fuerint, magisque adsua fagitia appo ti, nulla citritas indicata es ab illis magis o ue-yra sua consuetu vie digna.nulla agrie, ac ue1tra reperta est suae crudelitati accommodata. Hic Papia hi si ego hanc: causam oratorum modo σcre uelle,

possem facile parie omnium malorum, q barbari Dcerunt in Italia in maiores uestros derivare, omnia illorum stetera vobiscum comunicare. Qui.n. feri potest, At dominatoribus sivis Papienses, qui tunc erant, non fuerint in eorum crudelitatibus pcommodi, adiutores, atq; adrninistri aliqui et scelera ocibarque participes, cum eis opus esseι parere, et obsce, ae quicquid latronibus collibuisset, facessere ' eranei.eiu modi, uis quid non ad nutu suum libidine ueDctum esset a uobis, omnia in uos exempla, o cruciatus edidissent. qta me dictumst sonoris ueriri

causa, ut interdi m et oratoris Aeriri partes agam . Iras nisi meorum ciuium iussu ac uoluntate digni'.

254쪽

tali uestrae parcerem, ita hunc locum tractare ρομ sem, vos oratione exultans hoc vido plena n.' nu u ere,' di quatefacere in majorem uestros inae cius. Vos tota gemente Italia barbaris pastione' ' - . dae empti emisiarii, ct adnuntiis ram omniu tra delitati m. a vobis cructa gebamur tormemque

sdam, etspolia cum latronib pariterim , cum cI- bus illifelera, ct latrocinia coitabant . uos pdon lus eratis in oculis II pdar, ac furtoru societatem. Nos inusitata inauditat auaritia ardentes, ut 1 hami Iurtorum portio ad uos uenirer uulsabatis Barba ris ubi octina eniinsece Iresia min , noriem sus gentes, eorumq; latibula funestam furem 1 ferentem illi Orabatis. omnia miserorum sociorum ioca nou

raris. om=res coram aditus te, bctis. uobis senati

cis, ueluti canil odorem sequentib pdam idi cupiebant, cuam ad tios deferrem. uos spinia, atq; spiravia sociorum.retrusa,atque abdita eruebaris, et sossa in lucem. siserebatis, is ponite uilis ante oculos, iudices detestabiliu 1 donum ora, uinctum, incessum,' spiritum, importunitatem. fastidium , animisq; ue Iris cogitare Napienses nostros, humanissimam genrem barbaros tyranos ad omne crudelitatis genus i amantes in socios populos, in ciem .puimia in totam Italiam infligentes, latronibus p adula

255쪽

, A C 'Τ Ι Ο ΙΤΙ. IIS apparasitantes, quos ultro sibi dominos im-4' suerant. Pro diuum, atque hominum fide, coelum,

terrain comestur atque imploro . ubi terrarum sumus λ et uos patres contra ora uetustatis exspla, contra ipsius naturae legem pinia scelerum, ac Mitiorum illi deposcunt, qui maximae fidiae poena plectendi esent oppugnatores patriae hostes Impijλ0mani, oe socior: Iditores' etiam ne Mediolapii in urbe inil principe puincia Romanis imPato-inibus desissimi aliq ornari uestrisIententijs periit, u Duearit eorum memoriae , qui hostes impii psellice iudicati fuerunt, qua impatorum leges delera smnino, obolitamq; esse uolucrunt ' ubi nunc obse' amoi.i C, uirtusque majorum ' Petunt Papienseruclioc manme adigeri Lignitate, ct Cremonen Ni ferri, quod eorum maiorcs conscelerati fuerint,qlcum Longobardis hostib ius impii se contra socios

coniunxerint, cons ensicrint, coniurauerint contra ἱ-

taliam, cum latroniP pdam partiri, cum eisdem .puinciam depradati fuerint, quod barbaris suerim scelerum 9flagiticrum administri, Iaironib' excursores, et in crudelitatibus emissarii, quod cum urbes fidelissimae Rcmano imis afflicta fortuna raceaeent, ipse coicatis cum bcstes logiiijs soli nedum in .puincia, sed in tota Italia triumpharim, quod cum h Des immanissimi cunctum Italiam laniarent, ipse

sociorum sanguinem stibundi lambere ηο deserim,

256쪽

re, cuicato etiam cum barbaris trucib' sanguine pis' mutua connubtii, donec gens illa exitiales habuit Exitus. earn se nobis dignitate anteferendos pugnam, i Mel saltem adaequandos, inluti, si lupae, ac nulgaria scorta contenderent i ferri matronis uel hoe uno, quod ipse prae ullis habereηt pudicitiam in sparula. i sit; adeo ne Papienses leues, at i inconsiderantes Mos ostenditis ' adeo ne abutimini patientia nostra aut portus tantorum uirorum. qui sedent, Ii nitate' Ite nunc ct regni illius .pbro ac dete nandi memtionem facere audete . Metus quantam labeculani uobis insperserit u strum istud regnum crusntissim non ne 1i Cremonensib' seupiores essetis caeteris hi rebus. ob id unum tamen uos illis longe inferiores tu dicari oporteret ' Ex illo ciuitas uestra apud totam luinciam maxima sem deflagrauit inuidia. sermonesqJysminu de uobis parum comodi semisuerunc ciuitates sociorum pditae atqἰ euerse totaque viciniaras maxima partem suarum calamitatum nobis a icepta referunt. u0s non tantum adiutoresscelerum Pacflagitiorum, sed etiam auctores fuisse 'dicant .

Nos hoc momine odis . se liuntur. Omnes nomen

piense coe odium, labem, o .pbra illorum teporum exerceantur .solum illud detestabile, ubi tonditum es uestrum muni liura , non modo non habendumq

257쪽

lim loci illius Geium multa religiυne placandum sedemq; illam crudelitate, ac stupris pollutam, maioribus uicti yimis expiandam, delenda st; omnia bam

barorum Me ligja, ct monimenta comburenda censent. Q et potius animum indoissetis, q latronum

rcgnam, .pbrosium, et detestabile prae uobis tam inconsiderare iactare, ct inde comendationem qrere, nunc obent fortasse meliore loco res urstrue, nec tadiu egenate laboraretis, nec quocum; intenditis es snt uobis res aduersc. id uobis faciunt dirae impre uiones manium illorum quorum sanguine fora umbis urstrue, templa, di omnes uiue inundarunt. inde etiam tanta uisis caecitas uenit, ut q p uubis sunt, sed aduersus uos faciant, qu0d in maximis malis ducitur. non intraris, Ut, eo, ut q in hac cauo contranses punant, .p uobis in medium asseratis, tand fr-Mamentum, π robur totius actionis uestr.e, comendationemque bonoris inde aucupamini , unde maxime uituperandi estis. uidete quanta sit inter nos controuersastq; dι judiciario. Si uobis Papienses res esset cum ab s aduersarijs, si inimicisme, et infestissime agerent,eorum orator optimis uerbis cau 'sem explicans hanc partem libera oratione ita tractasset. u0s ita exercuisset, ita uersasset, atque iactasset. nori uero ciues, quib' uos negotium exhibere Multi luocati iniuria, haud ueriti sis, quasve mam

258쪽

Distis uobis aduersariosasoti0s, ct amicos nolunt, hoc modo in uos perorari, q d me dicta sunt, nullio pacto uolunt ad uos pertinere, uel saltem in omnes conuenire, Medraeque dignitati omnino parcunt, ut in hoc ipso seruem suam. Sibri aris ese cxi'mana ad causam uobis intactis describere illos reges amo- . res deliri ast uestras, in φι0s omnem culpam req-ciunt, conferunti , quale sue fuerint, torr huic consessui ostendere nituntur cui plane rei iam a me pro Iacultate satisfactum fuisse arbitror, uυlol ea, qde

regno mem0r ur , ad memoriam antiqtatis, n0n ad contumeliam ciuitatis referri. Dum haec patres animo phorrescens memorarem', admonebar recentis beneficus Caroli V. par.n. Italia calamitas, at l, tempestas .pximis annis a Germania imminebat, in eadem' fere mala, ac Ῥa rccidissemus n0n.n.puto dici posie illis peiora nisi tam pylantis imperatoris diuina, eximia, atq; incredibilis uirtus tetram crum delitatem barbarorum nobiscum de tota fere religioxiis ratione dissentientium a iugulis nostris dimicatio , ne capitis sui, uitael periculo, ut heri innuimus a-um set, iugi mi acerbissimum 1eruitutis a ceruiciamus torins Italiae repulisset . P quo immortali beneficio haec aetas, omnisi poteritas, dum latinae loque iuretiterae, Carolo V. Romanorum Imperatori e, suas omnia debere fatebitur. Vt intelligentia Us si ualeatis iudices, qualis fuerit illa barbarorum cra delitas,

259쪽

A C Τ Ilo III. I ITdelitas , Hesris animis cogitate, qualis totius I taliae futuras e t flatus n0s enim .ppiora simper magis mouent cedente Caesare,svatisque nostris legionib' in Germania illi uidiores fuissent. c. lii Ortilanis v stris imminebant suam cupiditatem religionis nomine uesantes . Dii boni, dum haec animo uersarem, qui mepfudit horror ' credo itidem uobis 6i Pissa uenire. Supen tantum, iιt ut is Papiens es nubem quam de illimam prae oculis gestatis, lumine

tamen tu i s. ut ego auἰumst, non intelligitis .sed νί-ique eo, quid arguaris, non habetis usit, ad infamamo impudentiam plinaces. Literariem monimentis

ditum est, Cacum furem in ignem Ui lcani credi- ium situm in que locis, ubi pollea Roma fuit condita, insedisse,'in suentino monte speluncam habitasse furtorum. ac rapinarum receptricem , quod obee ioci narura munita, in pene inaccessa. cuin igituris maximo t. rrori esrt omnib' late circii incolentibus, omnesque eum metuerent, cauerent, im

rent .ssidebatur quodam modo in illa regione regnare, cor in eo monte re iam suam constituisse. nonnς, mentis parum sanae esset, et ad aenatos deducendus iudicaretur,i quis propterea eam urbis Romα porrcm coemis anteferret, Auentinumque deserti spi-GG mam,

260쪽

ci celeberrimis collibus Tarpeio. Palatino, Guiri-trali, Exquil s, carerisq; pferret, quod in eo fur tale, ut narurae odium, illorum Ῥum .pdigium ab otiis nibus execrandus regnaMerit, donec ab Hercule domitus, ac Nigatus fuit ' non ne merito potius sie-dem illam I mani usque in hodiernum diem maxime oderunt, ac iure detessantur, Herculit ab incolis ranto meta liberatis habiti sunt diuini honores , cuius templa, ac delubra adhac mκtata tamen religionis rarione, uisuntur' non ne Carolus ille cogn0menio Magnus Dei beneficio illis Gib' natus Hercules noster suit, qui tot uestros Cacos repressi, domuit, Istigauit, rotamque hanc Italia partem tanto malo liberauit, ct placatis rebus cunctam Italiam quietam, ac securam reddidit ' Hoc en regnum uestra Papienses, qJelati, instatiq; tantope iactaris,illnis exemplar, quib' potui colorib', uobis express..Animaduertite uosmetipsi iudicate, an illi fuerint reges, quorum regnum augustissmi impatores nostri

non tantum armis euerterunt, uerumetiam legibus

in aere incisis expresse damnatum abrogarunt, eorum lexibus iniquissimis refixis, dctisque omnino Vescissi obliuione sempiterna deletum , ppetuoque

decreto ex omni hominum memoria. e factisque ipsit' euulsum esse uoluerunt. interdum aliqui euertuntur regno, quorum ramen regnum manet indenatum,