장음표시 사용
241쪽
ACTI III. Io 8 vide polluerunt,pestes illorum temporum furiae r- η aliae, tempestas omnium bonarum artium, insigne
odium omnium hominum, coe incendium naturae, et humanitatis inimici. Dii tales reges terris auertite.,onuos puditum est Papienses beluas tam imanes, ham diras, atque pestiferas reges appellare, ut res is re imas bonenapscriptione regeretis λ reges essvporter qui ab aequitate, a legib', ct institutis non recedunt.ab Hiqua gente, aut ciuitate ob virtutem, aut suam, aut mci 'rum suorum ad gubernacula rei-
rub. uocati,d Pomisce Maximo, a supremo Romanoru Imperatore comprobati fuerunt. uestri uero ari bipjrate, o pionum principes, Sacrosancti Remanoru Imperj perpetui hones exgurgustio nes io qui ex coeno atque ex tenebris emersere, a nemine pler4 a uobis nisi iij, ct iniuria comprobati, atq; suscepti . o istos reges appellare non uos pudet φCredo equidem si aliquis Cerberus , aut Demogose guu, aut qu0ppiam aliud tetrius monstrum, natuvie portentum in uestris oris nesio quo fato, insedisset, id, quodcunque fuisset, .p regestatim babuissetis. Porro si illi reges fuerunt, fateri necesse est occidentrale Romanora regum imperium contra ius, ct fas innitutum fuisse, minusq; ex lege. O .illud omnium sentium, atque omnis memoriae clarissimum lumen Carolum eius nominis primum minus legitimum imipdratorem fuisse, qui magni cognomen meruit ob fila - inuni
242쪽
ipsum quod incredibili quadam, eximia. atque sui a
uirtute illas penes reges ulros, tau ηρ teterrima monstra illius reperiatis id ia domuit Italiam sublata eorum Orannide a misera seruitute liberauit, Des Opt. Max. beneficis illis temporib pcreatus .s illos reges fuisse contenditis, Carolani iunum aut ιιgmmum imputorem nonfuisse uobis omnino fatendum erit. nrediar paulo ultra . si ille imperator non fuit quod dixeritis , erit extremae demet neq; tot alii magni, o clari reges, qui ei longas trie successere, imperatores dicendi. cogemi r quz audite audite, at i attendite Papiensies) hunc nostrum ab eo eiusdem nominis quntum, cuius p clari rsme res genas domi, militiae nulla uηρ ob stabit
oblivio, uelimus, nolimus, regem non esse necessario confieri, hac.n.arctius ratio astringi non poten.ma Idm potius illis latrunculis sese Hris regib cruce, ac pesse . cauete per amicitiam rogo ne quis ina tam inconsiderare, atq; inconsulte essurientes uos pduellionis reos lege Cornelia, aut Apuleia deferat male natis, neu uosmet os inducatis in eas captio es,
quas nunquam explicetis. sus etiam si Carolum ci qui in imperium usq; ad nostra tempora successere imperatores fuisse conceditis, nulla ratione defendi clat uereros L ise reges. nihil.n.tertiu esse potest . circunspicite quid agatis. utrumlibet attigeri
iis, ulcus erit . utrocunq; couertamini, u9s metipsorin
243쪽
in praecipitem locum committitis. nulla. n.pacto, et hos, et illos legitimos extitisse admitti potest. si illos, idest uestros latrones, pugnatis suspe reges, cum Carolo, ob id maxime, quod illos regno euersos spoli uit, d0muit, ne carsit, regnum, atque imperium defertur 'si illi inquam iusti, ct legitimi, qui Caroli iusta
arma dici poseisnt φ Quaesu A9s Multis ne etiam contra Imperatores, qμ; Carolo successerunt, agere in indicto V INDE VI, ut reges illi uestri, aut eorum posteri in maiorum sucrum regnum restituantur 'sillud legitimum regnum fuit, cur Imperatores nostri sancti, atque augusti illorum regnum damnauerrint, non modo acta infirmantes, ac plane resindent , sed etiam omnes eortim leges, quarum nulla erat optimae reipub.consentanea, refigentes, ipse tulerunt legem, qcia illa omnes non antiquarentur modo, o paulatim ab usiu recederent, sed etiam expresse abrogarentur distuerentur , utpote iniquae, et per niciose,p ium, libidinemqo contra omnia exepla , contra gentium, s naturae ius latas puincias perscelus, ct laetrocinium impositas , o cundia feru Italiae inlisas quib' nos, nostra omnia addicebamur, barbaris, ac seruis, no leges, sed latrocinia, sed iniurias, ct nefaria optimo cuique irrogata priuisemaias cum neque animi hominum, neque soliferre possent, nontri Caesares una rogatione abrogarunt, ac deleverunt. Si regum uestrorum leges, acta Esi defenditis,
244쪽
defenditis, necesse en sacrosanctas Imperatorim nostrorum sanctiones infirmetis, impugnetis, conues latis. utrinq; simul nullo modo consistere possunt.
Eligite utras mesitis stare, utrorum etiam regan acta reipub. magis conducat esse sancta, atq; int gra . Scio patres me iniuriam facere tot magnus, clarisque Imperatorib', quos cum illis pectib' compara
quod facere coactus fui n pervicaces, ne dica ignorantes s forte istos tanto errore inflatos possem ad aliquam lucem, s minus ad frugem perducere. Sed qui malum , tandem Papienses isti fuerunt uestra reges ' iam intelligitis municipium uesstrum non fuisse regum domicilium, sied teterrimarum belluarum infame lustrum, non regiam, sed plane Iatrocinii aulam seu potius baram, eiusque omnem regni mem0riam .ie iactis uestris omnino tolli,ac deleri oportere,
nisi C arum legibus aduersari uultis, sed quid ego ipse quot dixi regni ' cum ine regnum non fuerit,
sed magis superba, crudelisque barbarorum dumin tio, aut potius ItaIiae qdam calamitas, uel Dei optimi maximi in genus humanum, ira, atq; uindicta- Cum in Graecia Romanora impatores rempubi negligentius administrarent, anno a partu Virgivis D. LX VIII Iustino eius nominis IL imp ore gens Longobardorum Ostrogotorumve imanis-sma collecto ingenti latronum exercitu ab Oceans, ex Pannonia mouens Albuino duce Romani iA
245쪽
ram immanitati facile patuit, qd illorum adirentus subitus sint, ct improuisus, nec Italorum ciuitates notrare potuerunt coniuncilis uiribus coicatisque eo illis subito conflato exercitu, ut malo, pericul9η; coi occurrerent, qlabesset interim longe rem .norum impator Italia barbarorum direptioni, atq;, ncendiis relidia, pollitque ideo sunt Longobardi hac.opima, atq; optima Italiae parte, Jomnib' fere a- ijs Italiae municiphs, ac coloni,s barbarorum irruptioni, .put cuiq, p se copia erat, resistentib', Ticino
'ses post paucorum dierum obsidionemse facile hostis dedidere, proiecta sua, Italiae .pdita libertate ,
e bus oportebat non tantum muros , sed et corpora sua opponere, ne se, socios populos, totamque Italiam traderent in turpissimam seruitutem, quam ιι bifortes non tantum in maximis malis semp dux Aunt,sed postremum omnium malorum, non modo,hello, verum morte etiam repellendum. quod quia sinitimis caterisq; ciuitatib' ualde pniciosum fuit, quoniam barbari postea usi sunt eo receptu, tanqua-rce, oe .ppugnaculo ad expugnandas caeteras It .lia munitiones, ipsamque Italiam in foedissimam Iem
Mitutem redigendam. Intercepto moxsuorum frau
de p in dias Albuino , suffcitur in eius locu ab μγercitu latronum Clephis archipirata, qui oem It Oam pter Romam,7 2bur, et cremonam occupauit
246쪽
ei nemo, qui summam rerum unus administrare , successi. sed triginta duces, ad quos torus exercitu, respicerer, creati fuerunt . hi per decennium nullo impatore Italiam depopulati sunt. tandem Euth ris ab exercitu Impator dicitur . eo dominante Cremona adhucpntabat in Ade cum imperio Romano. post illum itu bus Taurinorum dux Theodolim dae Moemrnae primariae optione, et ducum uoluntate, summe rerum procitur . primus hic nomen regiu
mi arrogauit, ct Papiae Regiam constituit sub quo
cremona triginta dierum obsedionem passa, ut tandem capta est, direpta, ct pene solo aequata , tela 'omnia Papiensbus subminiserantib'successere mox 'aliis alii ea durante calamitate, ac tempestare, compertumque est annalium memoria eam immanisma
gentem circiter annos ducentos Italiam diuexasse, '
deuastasseque, ct eorum duces oes hostes imperii Romani, atque summis Ponti cibussemper infestos Dis se, scmperque fouisse illos, qui de religione praua sentirent, praesertim, qui essent ex Arrianoru bares. μTandem Carolus Gallorum rex incredibili ac diuina uirilite, magnis Italiae lud Ib'.funeribusq; subuenit,
eamq; liberauit 2 crudelissima seruitute compressa 'barbarie, capto, interfecto Desiderio ultimo Ligobardori imperatore. Victori, liberatorique habiti sunt tota Italia, niti sq, in luinciis honoros re diuini. Ne uero de caetero π Romanorum im- Q
247쪽
peratorum absentiam Italia direptionib' barbaro risis, ct incendijs indefensa relinqueretur, 'mani pontificis nutu, atque auitoritate, mira totius It hae ipsius, ct omnium .puinciarum regnUrum, et nationum consensione ipse Carolus manissine gentis uictor Romanorum Impator appellarus fuit, hac lege, ut diuiso impio ipse, o eius succesores in occia dentali plaga regnarent, Graeci uero in Orientali. Haec mihi suerunt altius repetenda, ut inrelligeretis Papienses, qJsupius diximus, necessario fatendum esse salsie inq iniuria impium Ausum.neque Carolam magnum iustum, et legitimum impalorem dici p'tuisse, neque eos, qui ad baec usq; lpa ei siccesserunt iure instituzos, si reges fuse coprobentur illi,
qui uos in miseram, o turpem seruitutem adduxerant, qui contra omnes diuinas, atq; humanas leges, religionesque regnarunt, quorum regnum non modo is ullo Romanorum impalore, ut opus est, coprobatum, aut a Pontisce maximo laridarum, receptumue juit, ni P vim, uerum etiam contra inum 'manum impium, contra omnes ponti cum religiones, isemp flerit, barbarique per latrocinia, o caedes nulla instituto, nulla religione, nullo more,nlisis exemplo Orannidem crudelissimam adorti, hesius sacro-Jancti imperis, ct sacroruppetui hostes 1 donesque reli onum, ad facinus, pdamque nati. diu ius tam sanctum, tam integrum, quod regnum vestrum illud .
248쪽
non uiolarit, atq; imminuerit,genus hominum ser retrum, barbarum nanditum, inusitatum, exi suetere, edi fabulosa immanitate. s ulla apud uosso ret annalium memoria, aut cura, nis plane nihils pereris,nun in regni illius mentionem praecipites ruissetis , nunq rones uestras tam infelicii er ad hos scopulos appulis elis. perhorruisieris illius nefaria
tempestatis miserias. reformidasset uobis animus renouare illorum temporum calamitates, quib' nullae
Mng in Italia maiores fuere, cum immanissimi pilones bellum in tota luincia Dujs, hominibusq;indixissent, cum resara Italiae urbes exhaurirentur, uastarentur, lirerentur, cum illi a sacrosanctis delubris sacrilegas, impiasq; manus non abstinerent, cum nu tam crudelitatis genus omitterent, cum non homimum modo, aut more in uictoria exultarent, cum . uincias popularentur, uexarent, euerrerem, a figorent ciuitates uastarent, domos exinanirent, qui sidauri,quicquid argenti, Hragudae, ac piisse usis in Italiae urbiΚ, sedibus, delubris fuit, abriperent, a que auferrem , cum delubra sanctis is religionis consecrataspoliarent, fana diripereἡt, oia pulcherrima, o antiquissima gna, pictasque muro ope tabutat, o opa, q paulo magis affabre, atque antiquo amissicio facta uidebantur non modo auferrent, uerum etiam nullo compendio, aut usu barbare rigerent
foedaretque omnis humanitatis, ambi elegantiae hostes, barbam
249쪽
turbare dixi, cum non occurreret mihigrauius no cabulum, quo libenter usius fuissem uix hoc uulgari contentus, desunt.n. mihisepe uerba ad tantam immanitatem apposita . Mullum crudelitatis genus ab illis omissum fuit. tota ardebat ItaIia, oppida evertebantur a diripiebantur uisse. uastabantur agri. matres familias, uirgines, pueri ingenui raptabantur. 1 tempestas Di mortalesi istamma, q uastitas Ita-
Iiae ' o uere spectaculum illud non modo hominibus saxis ipsis et scopulis luctuosum.quacunq; ibant,
omnia uolabant, omnia abripiebant, omnia cruen- rabant,ad pdam,facinus qo ct crudelitatem nati nunq Poeni tantum Italiae malum non dico iam intulerunt, sed optarunt, quantum illi fecerunt. P0 nute uobis ante oculos patres miseram fugam ciuia ex omnibus municipi f. tam cis omnia crudelitatis exempla animis uestris coplexi fueritis, nihil scio adhuc dignum illa immanitate cogitare poteritis acdios ante suos lares familiares truculentissimi praedones trucidabant.alii eiecti, euesque fortunis omnib'Ni tempestatum, et calamitatum concursu, miseram fugam si omniin foliiAdines comitabantur lassitudi--ne, morboque, ut inquit ille, exitio,inopia circunuen- si deprendebantur in spelancis, cauernisque sepia cris latitantes, erat barbaris in caedendo nullum di- scrimen. nulla conditionis. nulla sexus, aut aetatisrs Babebatur . non aetate conlectis , non mulieribus
250쪽
- . . CREMONINI 1UM non infantibus parcebant. agri undique , fosse, riui , ac muli ciuium sanguinem exorbebant ubiq; formido, ubiq; luctus, supremi gemitus
morientium audiebantur . e parentum coplexu parvulos abripiebam, ad necemq; ducebant, et sub eo rum oculis trucidabant.infelicissimas matres p sepultura liberorum pretium deposcebant, 'periblato as quoq; nihilo minus crudelissime obtrunca- . aliorum capita a ceruicib'amplitata, aut aliud
D pilo i fixa circumgestabant . reliquum corpus in
mare, aut flumina laceratu abiiciebant. alios in crucem agebant.alus dispersi bunis insepulti iacebant, caeteri semianimes incuria, fame, uallitate, illi eq; consumpti optatissimam mortem expectabant. Hic optanda mihi eser ea in dicendo uis, ea copia , a b facultas, qua summi poetae, quales multos habet no-sra Ciuitas, praediti sunt, ut haec .p atrocitate rei agne dolere possem, qAoue uobis patres planum facerem, quod hominum genus si tamen illi homines judicandi, p regib' suis praese iactitant Papienses: saltem utinam adesset aliquis ex magnis illis nostris
oratorib quos domi reliquimus omni laude cumulatos, ex illis inquam, quorum oratio aculeos babet, et neruos frenses. Subuenite igitur uos iudices meae mediocritati, aut potius in dicendo tenuitati. puidete ne pauptas orationis nostrae cause noceat, neue