장음표시 사용
131쪽
C modo Allii odorem referentia, adstringentia gustum, subamara, uir gulas quadratas, a quibus flos subrubens dependet. De I N ae Y B I S. In bum duplex est Domesticum,et Sylvestre:hoc Cichorium illud :Endiuia uocant. Amensis rursum duplex est: scilicet Radicula, et quam Cicerbitam uulguS appellat Apium Hortulanum id est quod hodie Petroselinum uocant.
Tarcon, uulgo Draconem herbam uocant.
Rhaphanus duplex est,quida qui Radix, alius a Armoracia dicit. lSpinacium olus quod Arabes Aspanas uocant, nos paulum imitas sto nomine, inacium appellamus. De O P O B A L S A M o. Ex ii sexto. Verum opobalsamum, uel ad nos non affertur:uel si assertur, tanti precii existit ut totius antidoti precium praeuertat. duodecim enim dra/ schmas, praeter id quod in Hedicroo apponi debet,tota Andromachi cos positio recipit quae.asuibras parum excedit. Vix tamen crediderim, kncerum 8c reces afferri.Nam quod hactenus uidere potui, odore,colore, ssubstantia,longe a qualitatibus ueri distabit. Sed&Gale. uarrjs adulte φ :rari id modis queritur, inueniri in optima Myrrha opobalsamum,ω
intra corpus assumptum mortiferum esset: nisi forte extra hoc periculum Μyrrha uera nos sumus,qui non optimatotum sed bona etia myrrha caremus . nam V- quae myrrhae loco habetur,pro odore suauitatis teterrimu uiruS Obolet.
mitem,cum id quod in usu est, nullam cum Costo nigro similitudinem sgerat,magnum longe odorem,nec insuauem iactet.
De A M O M o. Veru Amomu.t.botruosu, S ueluti uua,nescio si Italia hoc seculo ui De C INNAMO M o. dit. Neminem adhuc audiui ambigentem,praecipue a Lusitani Regis cias :se id quod passim ex India in Europam inuehitur, esse uerum Cinnamo imum. Quod tamen non esse, Galeni uarias dictis in lib. de Antidotis, s
facile patere potest,Cinnamomum dicentis esse arbustum. G. vel .F. plus minus adnascentes ramusculos habes,longitudine inaequales,ita tamen,
ut maior se pedem Romanum non excedat Mid quod optimum est, indicibilem quendam super omnia alia odorem habere, gustu aliqum iterim calefacere non us adeo tamen,ut cum tristicia mordicaret . Colo re tale, Me si lac uocato Phaeo,cum exiguo uocati Cyani misceretur.i, ut mihi uidetur,colore albo ad fuscum 8c sub aneum tendente . Esse eistus. σ.genera, s . uidelicet inter optimum &pessimum quod exiguo in V steruallo ab optima Casa minime mirandum distare .cum ea in Cinnas anomum aliquando conuertatur: quemadmodu post Galenum in lib.ῖ i
dicinae scripsit Auic.uidisse enim se ait Galenus Casam adeo alv
132쪽
IO. Μ AI NARD 1 3 tam 8cubere, ut ad arbusti ascenderet magnitudine ramusculoso quosΘ A dam mitteret,uisu,corticis renuitate odore 8c gustu exacte similes Cin De Adulterio Casiae nostrae uulgais,et erro nam οὐ
Ex quo dicto intelligere quo licet, quantu uulgaris nostra Casia dis
stet a uera,nihil cu Cinnamomo habens comunerteria cum sit,inodora ,
8c penitus aspernabilis, imo nihil habens quare Casia putari debeat: ut Dioscoride 8c Pliniu legenti,remclopsam in manu habenti facile constahit. Casiam cu dico, Aromatite intelligo,qua Ossicins Ligneam uocant. alia enim cuius nunc communis est ad alvu lenienda usus, scio antiquis, penitus incognita Inter illas id est, Aromatites ea esset eligenda, qus Gizi,non Gizir,ut putauit Hermol. barbarico nomine dicituriqus adeo simiIises Cinnamomo,ux dupla eius pro Cinnamomo, Galeno teste poni pos iit, a Quinto accedendu non putauit:dicenti no secus eos facere, qui caretes Cinnamomo dupla Casa accipiut:his a diceret,du caremus phalerno,uel uino cretico duplu uilissimi uini bibendu:8c eos qui simi lagineum pane non habent, debere duos furfuraceos esitare.Non enim ait Gal. simile quid his faciunt, qui Casiam Cinnamomi loco accipiunt, sed illis assimulantur potius,qui cum forti careant uiro ad pondus ferens dum idoneo,duos ei sabstituunt debiliores . Hanc Gizi appellatam, theriacs imponere deberemus & carentes Cinnamomo,pro simplo Cinnamomo duplam accipere .Fistularem autem uocatam,omniu uilissimam, Sc propterea theriacae non imponenda scripsit Gale . esse passim cognitam, exteriorem quidem corticem,quem Fistulam uocant,sortem haben
te 8c odore & gustu, interiora debilisssima, adeo ut nullius sint utilitatis. B4 De NARDI S P I C A. Carere nos Indica Nardo quis dubitet, qui Spicam quidem uocari apud Galenum legerit c esse tame radicem. Sed 8c in ea theriaces prsparatione, quam csteris ueluti concisam magis 8c manifestiorem praefert Galenus,sic ad uerbum carmine quoda scribitur. Termentinae rhesinam, nardi radicem indicae ad nos uehitur spica, at utinam nardi essetisu uitate enim odoris penitus caret,&saporis est ualde ingrati. De s C H OE N OIn flore etia Schoeni idem accidit. cu enim scribat Democrates, Schoenim non festucarum ,sed flos, ad nos festucae portantur,non flores. sed in hoc magna uis non est:squidem Galenus herbam laudat . 4fD E M A L A B A T H R O. Malabathru quis nostro seculo cognosci Ego toto uitae meae tepore uix unicum folium uidere potui. De T ERR A LEMNIA.
Lemnii Sigilli terram nuncb uidi uel glebulam saltem.Nam quae pase sim uendit,nec facie,nec uiribus fere similis existit. Alioqui Galeni quoque temporibus tam apte adulterabat ut dignosci a legitima uonposui.
133쪽
so C E N S V R AB De DICTAMNO. Dictamno nisi eam rursus Venus ab Ida sylva deportet, omnino de Oficimus. flore enim, caule. 8c semine carere debet, quibus nostra lisc uulαgaris maxime abundat:radicem uero habere tenuem, & inutile, quae nostrs magna 8c ad usum sola ueniens neglectis foliis, quae imponenda ess
Quod uulgo Petroselinu vocamus,uel apiu est ab antris dictu hortulanu uel acad tande sit. costat eius seme no id esse qd Theriacs miscendii
iussit Andromachus. piari enim reliqs,Gil teste, Macedonicu, S maces donicis extreaticii: in hoc alia excellens, qd amarissimu 8c acerrimu exi stit. Nostratis aute seme ut acredinis cuiusdam particeps forte uideri possit omni in Orsus caret amaritudine. Sed post macedonico carendu eyrat,ticina Epiroticu haberemus, qd Galent tepore tanta erat ueri emulactio)in Macedonia a Thessalonice apportabat, uti Macedonico uendi posset. Recentioru aut negligetia effecit,ut MacedonicoM Epirotico casrentes, Aph communis semine pro eo utamuri De RHESINA TEREBINTHINA. Loco Termentitas quae ex Chio optima,ex Libya et Ponto etiam bona asserebatur, hodie utimur Peucina, uel Laricsa rhesma. De s C O R D I o.
Scord4 no solu herba, ueraelia significatu ipsum hodie amisimus, Alliu sylvestre eius loco, nominis similitudine decepti, accipietes:magis in D hoc peccates qua in pereosesino quod non ideo Theriace imponit, quia
fit uenenosis pharmacis,aut seris repugnas sed aque i ntercutis gratia, fismiliu morboru. Scord13 aut tanta uim esse nonulli fidedigni scripserui, iat,quaecun supra illud in praehoqdam corpora occisoru ceciderant,dia1UuS remanerent incorrupta, secundu eas potissimu partes, que herbam ipsam auigerat. Unde credit, Galeno teste, uenenis feraxu, Sc mortiferis
Pharmacis uehementer repugnare. De P E N T A P si V L L O,et
De Penthaphyllo libenter intelligere uulgarem ne hanc passim in uis is, etia stratis naicente acceperitis: ego non huius radice accipienda puto, sed eius quam Tormentilla uocant:qua licetseptifolia maiore ex parte in Italia uideamus, hic,hoc est,in Pannonia, sepius uidi quin soliam. De T H L A S P L. Thiaspi ignota nostro amo,etia uoce est mihi apud Ioanne Augustis lauriensem episcopu,uiru & doctrina 8c prudentia,& quod m agis,estreligione celebrandu degenti comperta herba est,quam ueram Thiaspi esse puto appadocam tamen de*derat Galenus, colore ad nigrum accest dente maiorem Cretica, & ex quadam eius parte ueluti quinam, unde renomen a Spit.
134쪽
Aspalatho nisi sandali tiocati spes sit, puto hoc tepore penitus ignota. De CALAMO AROMATICO.Calamus aromaticus hodie nulIus habet, et quod uulgus eo nomine uocat, radix potius est, non Calamus. Nec,ut arbitror,ueri illius calami radix etiam , sed uel acorus est, ut etiam suspicari Hermolaus Barbarus quodam loco usus est, uel alia qusdam res nobis incognita. Oe A C O R O. Ego quoties Acoro opus est ,no uulgari illa radice,& iniucundi odooris,sed uocato Aromatico calamo uti consueui.
ε De MARO, Μ. A R O N sae non est Sampsuci species, inaenue fateor me nesci; re quid sit. De A C A C I A. Veram Acaciam. i. ex Aegyptia spina factam, quam lachrymam Cyaneam uocauit primus Andromachus, puto etiam in Italia deesse .sicuti&uerumBalsami lignum. Pompholix nostrum, in myropolijs Nil oculorum collyrium. Nux myristica. idest Muscata. Polentam latini uocantid quod Graeci ri: ἡ,8c Arabes Saul ε De CONVENIENTIA S U C V T I
Nemo qui Avicennae caput.2. lib. Gaz.ubide Sucum agi capiti Dios scoridis de Symphyto comparauerit ambigere poterit, idem esse Avicennae Sucutu, Sc Dioscoridis Symphyton: erroreq; uel interpretis,uel ipsis Busmet Avicenns contigisse, ut Semperuiuudicatur. Errasse autem Auio Sonperuia cenna,vel potius nescisse quid esset, ex eo constariquod uarias de eo opis niones &.2. R. 3. lib. astert,nec uni preali js adheret. Secundo em lib. Misos existimasse quod esset Semperuiuum alios quod mandragors cuiusedam seme,alios aliam rem. Lib. etiam. 3. cap. desputo sanguinis,duas de
eo sententias affert. Nam postΦ dixerat quod est semperuiuu, aliam cuoiusdam Aggregatoris subdit opinionem. non enim de alia medicina tosquitur sicut Iacobus cognomento de partibus est arbitratus; sed de eodeSuculo ait, scripsisse uirum quendam in suis aggregationibusesse, calas menti id est, origani specie, hoc est,similitudine. Origanum autem dici origanum Aab Avicen na Calamentu . a. Iib manifestatur,cap.isS. ubi sub calamenti ut DRAE CHRnomine de omnibus origani speciebus pertractat . Deinde subdit eunde ' μ' uirum dixisse, quod nascitur inter lapides:utrumch autem primae Symsphyti speciei adscribit Dio. nasci uidelicet inter petras,8c origani trahere similitudinem,tertium cum his. Sputo sanguinis prodesse. Melius igis tur quam Avicenna coniecisti & Sucutum esse Symphyton, Sc utram eius specie uulgo dici Consolida. Quaru maior passim apud nos nascit.
135쪽
C Alum uolentes, uel potius debentes dicere. ita enim prima eius speciem snominat Plinius lib. 2 S. &.27. in saxis nascente ramis origani tenuibus. in cacumine thymi capitibus,surculosam odoratam gustu cum dulcedo lne saliuam cientem,radice longa,rutila, digitum crassita De RHEV BARBAR O. 8c quod hodie uerum: Rheubarbarum non habeatur.
Quod u*lgus medicoru 8c Officinae omnes nunc Rheum barbarum uocant,& punici Rauediani hoc Celsus Radicem pontica, Diosc. Rha. 8c iuxta quosdam Rheon.secundu alios Rhian,Plinius Rhecoma, Gal. squemadmodum Dioscorides interdum Rheon,interdu Rhian, aliquan sdo Rheon ponticum appellat . Eo antiqui ad uentris purgatione non ua liebant,sed antidotis miscebant, Sc ad pigros usus alios adhibebant, P opereprecium non est hoc loco referre,quando ex Plinio,Dioscoride,cs iterisq; facile disci possunt.Primus qd meminerim Averrois Corduben lsis Galenum interos. medicos taxans ,qui constringere eum putarunt, lnedum subductiuu uentris, sed inter caetera purgantia medicamina esse scripsit praecellentissima. que secutus Ioannes Damascenus cognomen φ lto Meie, ubi medica pharmaca luroria,quae benedicta uocat,receset,
seriosam & honorificam illius mentionem facit. Cui hac in re,sicuti Sc in ireliquis recentiores medici crederes,tanti illud fecerunt,ut aliquando au sD hi precium squarit, ad alios fere usus nostro suo accomodat,quam luel ad bilis vacuationem uel ad intestinorum dissicultates,uel ad eos qui ide si1blimi aliquo loco ceciderunt . Non praetereundum tamen silentio, Posse cuipiam uideri, Serapionem iuniorem solutoria ut illu praeditu exs :istimaste,quummo de simplicibus medicamentis lib. scribat, dari in omβ inibus in quibus datur Agaricum. Verum cum uerba illa no ex propria, sed ex Diosciententia proferat .nec sit quod plerum . pecca)ffatis fidus in terpres, audiamus ipsum Diosc. sua uerba personantem, uidebimus id non ex Dioscoridis,aut Serapionis opinione, sed potius de peruetia uerboru Dioscoridis uel lectione, uel intellectione, ueΙ interpretatione lprod asse . Ait squide ipse Dioscorides . Modus pariformis Agarico ad iuniamquemque affectum eodem drachmar pondere. Quod si quis consttendat Dioscoridem his uerbis sensisse omnibus uiribus pollere Rheon quibus Agaricum,is 8c Galenum incurie,& Averroin crimine falsi accu set necesse est. Illum quidem,quoniam ex Dioscoride non didicerit Rhe son sicut Agaricon inter cathartica reponeodum hunc, quod talem ignos Tantiam perheram antiquitati impegerit, & se quasi nouum tam nobilis j medicamenti inuentorem iactanter 8c falso praedicet. Magis autem mos uet me Paulus, si lib.1.sus medicine i dixisset,Resina Terebinthina olius imagnitudien uentre ciere, subdit, magis aut subducere uoletes parti ad Rhu admiscemus.Est aut Rhus uulgo Sumacdicut Diosc. Gal. terIS, experieua ipsa testate, medicame uehemens uetris adstrictuu: q fit ut
suspicer librarii culpa deesse, Gliteram illi dietioni , legendumque Rheu,
136쪽
non Rhu. Verum haec ambigendo potius quam decernendo dieta sint. Anondu enim uidere potui, quae scribunt a Paulo proprio cap. de Rheo, quammutS legerim apud medicu no magne autoritatis,ex sententia Pauli,quod mundificat. Quicquid tamen sit, non est ambigendum eam, prs rogatiuam non habuisse apud antiquos inter carinartica, quam nunchahet. Quae reS non mouere nos debet, Ut minus illud hac in re faciamus. Quandoquide neq; myrobalanos int solutoria medicamina,&senam, Sc mannam &siliquam Indam, quam uulgo casiam uocant,re pumano tibus nunc pristantissima, habuerunt: item moschum, camphoram sandalos, ambram, nobilissima quidem et emcacissima medicamina pe nitus ignorarunt, alia permulta nostro aruo explorata & supreme celebeata. Antiquos cu dico, G aL & eo uetustiores intelligo: qui no propter Ex si u. ea tamen accusendi sunt. siquide nec omnia cognoscere, nec eorum quae Wrum cognoscebant, omneS etiam uires scire potuerunt. Nec enim salso quod ' μ' Averrois innuere uidet Rheo adstrictoria vim attribueruti ipsum na ,
sicuti plaera alia, utra ui pollere dicimus,adstri storia uidelicet. 8 purgatoria. Ex loannis Mesue 8c AverroiS igitur, ac recentioru omnium acitoritate, ipsa experientia didicimus, Rheumbarbaru inter medicina bilem pituitamq; expurgantes, essesteXim tu, adeoq; ab his nocumentis quae secum reliqua cari,artica asterre consueuerrit,immunem,ut pueris, B praegnantibus, caeterisq3 imbecillioribuS tuto exhibeatur. Esse autem iecinori cqngruentissimum, non solum hii sed & Plinius 8c Dioscor . Heunus contestantur. Quod uero particularim bilem a capite educat ,non legi penes idoneum autorem. Plinius tantum bibi contra capitis grauitates astirmat. quas tamen ut in pluribus, non de bili naturaIi 8c imperiniusta sed de al1js potius humoribus pendere aptum est.siquidem bilis ipsa
aliorum humorum comparatione suapte natura leuis est. Dioscor. febri entibus cum melicrato insebrientibus cum Cenometite, Pthisicis cum passo, stomachicis in catapotiis exhibet. Plinius pro uarietate morboru modo in uino, modo in aqua, modo in passio.Communis usus medicoru habet, ut uel formetur in catapotia,uel cu aquis Arnoglossi in intestinoru
difficultate, uel deuolutis, Apij, aut inlybi in febribus bibat. Nos ap mora
horum uarietate, patientis teperatura,consuetudine ,aetate, at id genus caeteris, modo huic,modo illi rei miscemus, prout tamen conducere arbitramur, ut nihil perpetuum habentes,ita a maiorum uestigiis ratione, ac experimento non diseedentes. De T V R B. I τ H.
Quid per Turbith in tellexerit Hestue dissicile est diuinare. enim cum serapione con - peprehenso uenit Tripolium intelligente, nec cum Dioscoride radice Pityusae sic vocante .solio enim haec messue per Pint,illud Tatidis constat, non ferula.Sed necv id pingere uidetur quod passim in ossicinis nunc Μainardum , turbissi uenditur. siquide ut a fidedignis intelleπi,explanta accipi quae folio myrti constat. et inibi de per De P O D Y P ODI O. aci errore In Polypodio Iudicio messus standum non est. Siquidem integra uncia per se parum pumat CollinM iis um ille quatuor aureos non transcendat. ' Leoniceno.
137쪽
NI C. LEONICENU S defessa quas rundam Herbarum inscriptione a Plinio. De ORMINO. S T A C H Π8c Leucographide.
liis Marrubio similibus scribunt Dioscorides Galenus. ac Paulus, quas omnes Plinius non Prassio,id est, marru bio sed Pras .id est. Porro selia tradit habere similia . Sic
Orminon libro.22. dixit semen habere Cymino simile, caetera VONO:lic Balloten,quae alio nomine Marrubium nigrum,a similitudine foliorum appellam Plinius lib. 27.scripsit,alia nuncupatione Porrum nigrum RGraecis uocari,ac liis quam Porri maioribus constare. Sic Stachyn Porri habere similitudinem,longioribus seliis pluribus=cΠ,lib.2R.notauit.Idem Plinius lib.2'de Leuce, Leucoleuce, aliarum herbarum generibus tra stans, nominis similitudine,ac dictioniS rigura deceptuS, eisdem Leucographida quo annumeravit inui eit Prosculdubio Leucographida herbam putassiciquam tame Violaor. aieiu& Paulus genus lapidis quod alio uocabulo Moroxus nuncupatur ,e se testantur. Et ne quis serte pro Plinio obiiciat, herbam etiam este quae codem nomine cum lapide censeatur: easdem uires,proprietatel eusco raphidi Plinius ascripsit, quas in eiusdem nominis lapide Uioicor. Gllen.ac Paulus pariter retulerunt. Scribit praeterea Plinius de Leuco φ raphide,qualis nam esset, ab autoribus scriptum non reperisse cum lasmen Dioscorides, S quid ea sit,& qualis suo quinto de simplicibus dicaminibus libro satis notificauerit. De PO DIO, ET
Ob eandem nominis uicinitatem Polium, pro Tripolio, 8c uicissilit Tripolium pro Polio Plinius accspit. Nam libro.υ. duo Polli genera cie scribit quemadmodum 8c Dioscorides:alterum campestre, alterum lybuestre, seliis utrunq; cani hominis similibus. At quod miraculum in Polio affert, hiusdem klia mane candida,meridie purpurea sole occidente caerulea aspici, hoc de Tripolrj flore a Dioscoride scribitur. Pollu m ueroatin Tripolium non modo locorum diuersitate in quibus utrunq; gignitur,sed figura insuper,atq; colore, ac proprietatibus etiam inter se plurist mum disserunt. lium siquidem utrius generis partim in campis,partim in montibus nascitur: Tripolium uero in maritimis tantum locS, que unda maris allidit . Polium habe ut diximus,ssilia cani hominis usmilia : unde & illi apud graecos nomen : Tripolium seliis Isaridis con sstat:quemadmodum de utroq; scribit Dioscorides 8c Plinius ipse libro.
Emendatur 25. confirmat. Nam quod apud Plinium legitur de Tripolio. klio satis iQ . Hi η- grossiore,palmo alto, error est codicis:ita enim legi oportet . Tripolium in maritimis natatur saxis, ubi allidit unda, neque in mari,neq; in sol
138쪽
solio Isatidis crassiore palmeo caule in mucrone diuiso . Haec em omnia Auerbum fere ex uerbo Plinius ex Dioscoride transtulit. Quod uero po stea idem Plinius subiungit , hanc herbam eandem uideri quibusda quae Polium, miror. ipsum quo illorum errorem sequi potius arq3 imirari, quam improbare atq; abisscere uoluisse: cum quod de Tripolii flore misraculum legitur, Polii fotris adsignauerit. Sed paruum hoc futurum erat in uita periculum, si no etiam Poli j uires uicissim Tripolio adscripsisset. scribit enim, TripoIη radicem dari hepaticis in farre cocta quod quistdem Tripolia remedia apud nulla grauioriS autoritatis medicu legitur. Polium autem no hepatis tantum, sed omniu plane uiscerum uiths auxiliari, autor est Galenus in octauo desiimplicibus medicaminibus libro. De H E R A C D r O. Scribit Dioscorides libro quarto, quoddam Papaueris genus , quod Heraclium. ab aliquibus Heraclium appellatur, habere soliu tenue, si mile Struthio, id est herbae ita uocatae. Quia uero Struthion apud Graecos significat e o Radiculam tiam passerem, deceptus nominis aequivocatione Plinius, hanc similitu dinem ad auem potius retulit quam ad herbam. Ita enim de Heraclio lio inosiobro. ao. scribit: Alterum est in sylvestribus Heraclium, foliis si procul in Barbaro. tuearis Deciem passerum repraesentantibus. Sed qui fidem ex re ipsa haubere non possit, aliquanto sane probabilius existimet, herbam herbae potius quam auibus folium habere persimile. De E M P E T R O. REmpetrum ubi nascat, & quas habeat uireS in trahenda bile ac pitu, Empetrum. ita scribit Plinius libro . a ,eodem quo Dioscorides modo alias tamen Gidem subiungit facultates, quod urina cit, Sc calculos frangi t quae a nulato alio autore de hoc Empetro traduntur. Quin contra G alenus Emporeum quod etiam Prassoides appellatur, solis purgationibus. 6. libro uiale esse testatur. At quos in altero Empetro,quod etiam Sarxiphages dictatur,Plinius legerat estectus, a graecis autoribus, ac praesertim Dioscoride traditos,huic Empetro a Sarxiphage diuerso, quod uim purgatoriam habet,nominiS aequivocatione deceptusa, dscripsit. De B E T O N L C A. Betonicam a Romanis dictam a Graecis Cestrum, pingit Plinius folio Betonica. Lapath Dioscorides autem, cui magiS astipulat sensus solio Quercus. AIteram uero Betonicam, quae alio nomine P ritanica appellatur, folia
Lapath habere idem Dioscorides tradix:ut uerisimile sit, Pliniu alteram
Parthenium scribit Plinius libro. 23. apud Celsum uocari Perdicium, Parthenium.& Muraliu deinde subiungit easdem Parthenio, quod Muralium apopellatur,uires, quas Dioscorides alteri Parthenio ascribit,quod Chamex melon alio nomine dicitur: quoniam parum sol 3s 8c flore ab herba Chaemsmelo differat . Hanc autem Parthenium Cham elo simile herbam E
139쪽
C nonnulli ex recentioribus medicis Cotulam appellant. Sed hare PartheνCOtula. nium non uocatur a Celi Perdicium, at Muralium, sed altera potius quae Elxine a Graecis ,8c simul Perdicium, ac Parthenium quo nun; cupatur a Latinis autem Parietaria & Muralium dicitur, quia passim in parietibus seu muris nascatur.Nostro quo aeuo uulgo una litera dempta, pro Parietaria, Paritari am appellant. Hanc eande herbam,sive Mutaratium,sive Parietaria dicatur, connumerat Celsus libro suo de medicina tertio,inter ea quae uim habent reprimendi simul ac refrigerandi . Quae
sane facultas ei Parthenio, quae Perdicium & Parietaria appellatur, non autem alteri quae etiam Chamem elon dicitur, ab omnibus fere medici Gnae autoribus adscribitur. Haec enim simi de eadem Dioscoridis uerba: Habent Qtia refrigerandi, ato amingendi faculratem . Nec de ea aliter Paulus at Galenus tradiderunt. Ipse pariter Plinius libro. 22. eandem& Parthenium.& Perdicium quo nominari confirmat. De CYCLAM1NI radice, & Aristolochia. clamini Plinium etiam non tantum nominum, sed rerum quo ipsarum simi litudo aliquando decepit. Nam Cyclamini radicem, quae Rapum terrae
Propter rotunditatem dicitur, Aristolochiae rotundae,quar 8c ipsa a radicis rotunditate nomen accepit, radice esse existimasse uidetur. Nam lib.
et quo in loco Aristolochiam quatuor distinguit generibus,eius quaero D tunda dicitur radicem scribit a piscatoribus Campaniae Uenenum terrae
uocari ac coram se contusam immixta calce, at in mari sparsam contis nuo aduolasse pisces mira cupiditate,statim exanimatos fluitasse. HOC
idem, ut a uiris grauissimis accepi nostro fit amo ab eisdem piscatoribus, non Aristolochiae rotundar, sed Cyclamini potius radice pisces allicien stdi atin exanimandi caussa. Ipse quo Plinius eosdem est ectus non Aris holochiae rotundae sed cuiusdam C yclamini radici libro. 21. tribuit. Aut igitur fatendum est duas esse radices qus eosdem praestent est ectus:quas rum tamen alteram esse Aristolochiae rotundae radicem, ne ab aliquoi autore scriptum reperitur,ne experientia coprobarum: aut illud dicen dum erit, Cyclaminum, qui radicem habet rotundam,quartum esse Aristolochiae genus: quo nihil dici posset reru naturae repugnantius. Siquistdem indeapud Graecos Aristolochiae nomen, ut Dioscorides ac Plinius Aristolochia. ipse testatur,quoniam sitoptima praegantibus:Radix uero Cyclamini ast deo est aduersa pregnantibus ut si eam mulier grauida transcenderit,abstortum faciat ueluti Dioscorides plures. alii medici insignes retulerunt, ac Plinius ipse quo confirmat.
Quamuis plures sint herbae quae circumaguntur cum sole , Dioscoris Heliotropiv. des tamen duo facit Heliotropii genera. Alterum lihs O mi flore alaho,subruis,recurvo,ut scorpionis cauda possit uideri: unde & illi scorpiuri apud Graecos nomen. Alterum non absimile seliis.iuxta paludes nas
cens.Plinius uero libro . M. cu & ipse duo genera Heliotropii describa
140쪽
in eisdem comprehendere uidetur illam In bi specie quae a medicis grae Aco nomine Cichorium appellarurata enim eodem libro de Heliotropio scribit:Heliotroprj miraculum saepe diximus, cum sele se circumagentis
etiam nubilo die, tantus syderis amor est: nocte ueluti desyderio contra Ghit caeruleum florem. Genera eius duo, Tricoccum,& Heliostrophium. Hoc altius, quan* utruncp semipedale altitudinem non excedat. Semen
in folliculo messibus colligitur. Nascitur no nisi pingui solo,culto mas xime:Tricoccum ubi . Si decoquatur,inuenio in cibis placere . Quid' nam aliud erit Heliotroph genus, cuius flos caeruleus existat, S non nisi pingui cultoq; solo nascatur, quod si decoquatur in cibis placeat, praester eam quam diximus Inlybi speciem c Hanc tamen Dioscorides cum de Seride tractaret, ueluti unam eiusdem Seridis specie notificandam duxit, acoprietates longe ab Heliotroph uiribus diuersas assignauit. Quae: re mirandum est,quo pacito Plinius hoc loco,ubi In bum designare ui: detur,easdem tamen uires potestates subscribat,quas in utro 3 Heliostroph genere tradidit Dioscorides. Auget etia illud magis admiratione, quod idem Plinius In horum remedia, ac praesertim illius quod Cicho:rium a Graecis dicitur, cuius flos caeruleus cum sele circumuertitur, prios re in libro scilicet. 2i, suo loco notauerat, plurimu abhiis qus de utro Heliotropio traduntur differentia. - B De PENTA PHYLLO.
Simili errore Plinius Pentaphylion. at herbam fraga serentem pro Pentaphyll , eadem accepit, ac Pentaphylli notas simul ac uires eidem herbae praeter Pentaphylli nome censuit adscribendas . sic ei libro. u. de Pentaphyllo retulit. Pentaphyllum nulli ignotum est,cum isaga quoq; gignedo commendet .Existimare in in re in nota esse codicis potius Φ Plinii errore, ac
pro Pentaphyllo, Trifolium legi oportere quoniam ea herba quae fra σga gignendo commendatur, Sc quae nulli ignota est,no quinis,sed trinis constat soliis:nisi postea Plinius alia nomina graeca subiungeret, aro alia afferret indicia, quae non sunt alterius herbae qua Pentaphylli propria . '
De A D A R C H E Adarchen Plinius inter species harundinum labro. 15. connumerat, uφ Adarches.
hi ita scribit. Est&in Italia nascens Adarcha nomine, palustris ex cortice tantum sub ipsa coma, utilissima dentibus . Adarche vero Dioscorides, Galenus, &Paulus non harundinis speciem,sed potius falsugine quan dam in exiccatis paludibus harundinibus adhaerentem esse scripserunt .
De L E Μ N I A T E R R A. Plinius libro. 33. inter caeteros colores natiuos Lemniam quo rubri Lemnia terra. cam connumerat, cui inter alia rubricae genera palma a ueteribus daba tur. Hanc praeterea multum ab antiquis celebratam cum insula in qua nascitur refert, nec nisi sigillatam uenundari selitam, unde & Sphragidos illi nomen fuerit apud Grecos. Hac prsterea Minium sublimiri, adulte vari , remque in medicina praeclaram esse testatur . Omnes enim huic