장음표시 사용
151쪽
deteriora sunt vitioso. Sanguinem ita 13 a mediocri, bileni ab immodico calore nasci putandum. Unde iis qui seiunantibus sani citra vitium sunt ubi aliqua coacti occasione con- ς''
ira cc suetudinem cibo abstinueruiat, OS quidem amδ' nam aecidant. rum lotium vero biliosum redditur: arin etia morde Quae coquuntur Venter, R Videlicet ea quae coquuntur immodice, tiir immodi primum quide salsiora, postea Vero amariora reddantur. Nam si mel ipsen, quod omnium dulcissimo est, i ori heddi plurimum percoquere velis, id quot reddideris ama Mei reddi exrissimum. Quod nan ad dulcedinem generandam ca longa coctura loris ei debebat accedet'e id ibiti prorsus intra se oblita Rinwδ net. Quare si calidum quum sit, calido adhuc iungatur . .
statim fit bilis no sanguis. Postulat itam ut Vertatur in sanguine naturam hominis frigidam,aetate frigid/- Mibaha, Non ab re igii censuit Hippocrates mel biliosis naruris natalis non es
iasi esse eκ usu: inimicum aut esse morbis, quos amara se ex usu conis excitauit bilis. At senili nature, maxime conuenies exi fine autem sestere. In Vniuersum autem,corporibus calidis quacuq iex occasione sint calida, mel ait dulcia omnia, generandae bili caussam praebent. Iis autem quae contrarii sunt habitus sanguini. Atqui non potest ide cibus aliis , ' verti in bilem aliis in sanguinem nisi intra corpus eorum generatio peragatur. Etenim si cibus quisl a se& in se hanc habens, nec in animalis corpore mutatus,bi . lem gigneret: utim in omnibus eant c'rporibus pari modo generaret. Sunt Nitur semper nobis caussae ipsae inquirendae. Qui enim intemperamelorum cauisti c0 Asnsu, clynorit, is facit. ad naturam suam ea reducet. Porro af mum tiberi fectus qui minime ex accidenti, sed primum & per se istans mitillio, labefactat functionem, is vere morbus est. Iam vero, i zm, inmor Hippocrates, temperatum calorem, & qui modice est hμε humidus sanguinis generandi caussam assirmat: qua ra ., tione sanguinem potestate calidum &humidii esse ait, dii,&hum. aequὲ ut flauam bilem calidam ait siccam, quantuitis Bilis calidad:
sit aspectu hunuda. Quippe dissidet quod secudum apia
152쪽
parentiam humidum est, ab eo quod viribus tale existit. Quiuia enim ubi plurima in ventriculo flava bilis Pituita frigida continetur, perpetua siti Urgeamur,signum est, pote-α mira state ipsam calidam esse,& sicca: aeque ut pituita stigidam, humidaq,: cum qua et albicans ille succus, quem
βλε- id est naucum appellat Prodicus, stigidus, almhumidus est. Est & alius humor frigidus simul & siccus, qui & in autumno,& in aetate illa qnae succedit vigori,
crescit: quam atram vocamus bilem flaua multo acrio
Atta hilis rem,&maligniorem .insenteria siquidem quς ab atra aerior & mali i ncipit bile mortiferam pronunciat Hippocrates. Non Eni ιβ tamῆ quae a flava oritur prorsus mortifera est: sed plerim ex ea seruantur. Est autem atrae bilis receptaculum Lim recepta. lien: qui ubi minus si iustum sit, illam ad sese trahit, ut Ium atrae hi puta quando est male affectiis, neq3 Valenter trahit, ut sanguis impurior est, sic totum corpus magis redditur decolor . Tum regii morbi, qui a liene aegrotante ori, Iurizriam habent , nigriores sunt:itemq, laterum cicatrices dant nigra'. caeterum quibus corpus floret,iis lie Hippocra Regii morbi a tis testimonio minuis. Qnibus vero id viscus magnum3-- ri, ni di tumens augescit iis corpus minuit, & caco hymums,h. reddit. Quemadmodum igitur in feruenti musto duo
cuinis compa- Prouenire eXcremeta cernimus, altem leuius, magisq, eatio. aereum, quod nimirum florem vocamus: alterum grauius di magis terreum,qd appellamus faecem sic etiam in sanguine generado, excrementa gignutur duo quae illis proportione respodent: alterum tenue,humiduqi,& fluidum, quod flava dicitur bilis ,& in vesicam fellis
rimam hil iri excipitur: alterum faeculetum & terreum, quem Veteas itus reis res .mim succuna appellant, quema, ad se lien ipse tracant, ignei. & hit. Caeterv non eandem habent hi lucci specie, quum Mitolinam red respondent naturae modo, quam Vbi praeter naturam
se habent. Quippe quae flava dicitur bilis, dum ad ulti- Id duaἴ, mum passatur crassa ignea, & Vitellina redditur. Atrareddain. eti bilis,perpessa idem,longe malignior ,il naturalis
153쪽
adit. Siadem tum acris,in morem aceti,fit: tum cor Pus radit, necnon terram ipsam fermentat: ubi scilicet astititia putredo nigro illi Iucco naturaliter se ha- ' henti accessit. Mihiq, videnrur veterum medicoru ple , . 'rim id qd e tali succo naturair se habet qdq, exeplar &s a deiicitur,&saepe supra fluitar,atru VOcare succum, Ater succiis. 'non atram bilem : quod vero exustione quapia ac putrescentia, in acidam migrauit qualitatem, id atra nun Atrabilis. cupare bilem. quod excrementum, ia praeter naturam est: quum nimirii ab ustione non naturalis caloris acrirnoniam illam asciuerit, ac veluti cinis quidam sit redditum . Sic quodammodo & faex usta a non usta dissi- Fo uta intdet. Illa nam admodum calida est , ades ut carne vrat R F ςQxxum in liquet, tP corrumpat. Altera quae nodum est usta, ad PM -- μ' omnia utuntur medici,ad quae terra figulari, aliis 3, et, quae tum siccandi,tum refrigeradi facultatem habent. Sanbin atrae bilis sic ustae speciem, etiam Vitellina illa vi diis,m hi subinde vertitur, quoties ipsa quot igneo percocta est leuerti in spe, calore. Reliqua bilis genera, partim ex iam dictoru mi ciem atrae exustura iconstant uniuersia: partim laquam viae quaedam , Rhi nimis sunt aditiarum tum generationem, tum inter se mutata P ς'ς δ ut tionem. Distant inter se,maliae meracae sunt, ac solae: aliae veluti sero quodam imbutae. Verum seri genera sis , quae in succis habentur omnia sunt excrementa, purumq; ab iis esse postulat animalis corpus. Ea vero quae menta. Praedicta sunt, naturae usum aliquem conferunt. Pur- Bili uix P agatur autem ab iis sanguis tum per lienem, tu per eam T'. quae iecinori subest vesicam. Requirit enim sangui, in V 8 P M non paucis animalis particulis crassitudinem. Est etiam quado nel in postremis, flavum succum postulet: qui tamen igneus ad extremum factus no sit. Porro quod pituitam expurget, natura nullum instrumentum con Gdidit propterea. frigida & humida est,ac veluti ex dimidio coctum nutrimentum. Desyderat igitur talis suc instrumentii cus non uti P vacuari,sed in corpore manens alterari 'conditum.
154쪽
pituitam dulcem saluteIem esse animanti: acida esse cru dam: compu oliuisse salsam. Nutritio quando fiat.
Nutritioni clussiit necessatia. Retet δε faculeas in quibus
EX crementum vero quod a cerebro destillat, fortasi se nec pituitam quis recte, sed naucum , & destillationem appellet. Ergo quemadmodum ex bilis generibus aliud utile naturaleq; in animalibus est, aliud inutile &praeter naturam: sic pituitae quod dulce est, id salutare esse animanti & naturale putandum . Quod acidii, se sumq; est acidum qdem,oino cruda esse salsum vero,
computruisse. Porro omnimoda cruditas pituitae intel ligenda est, quae in secunda eon coctione incidit, quae invenis agitur: non autem in ea quae prima est, quaeq; in Ventriculo perficitur. Quia si hac destitueretur ,ne su cus quidem omnino esse posset. . .
de Naturalibus facultatibus. Liber. III. Vtritionem quidem fieri, quum id quod nutrit ei quod nutritur assimilatur, esseq; in singillis animalis particulis facultatem
quandam alteratricem, qua membratim assimilatricem & nutritoria vocavinatis aliam praeterea attractricem quae materiam conuenientis nutrimenti suppeditat, in proximo demostratum est libro .indicatum praeterea est, & ir ante assimilatione agglutinatio fit hanc Vero ab appositione prς- cedi quae finis est actionis quae ab attractrice psicit. Porro ad nutritionem ipsam, ampliori opus est tempore, q ad perficiendas aliarum facultatum actiones: requiritur ut appositus in particula succus, si illam sit nutriturus , minime rransferatur ad alias, sed in ea qui stat: quare necessaria etiam videtur naturae ipsi faciliatas quaedam retentrix quae id quod appositum est retineat. Talis autem Vis,in maximis, maximeq, cauis in strumentis conspicua admodum cernitur: in paruit autem obscurior. At inter animalis partes maxime cauς, amplissiimaeq; sunt, ventriculus, uterus, & quae secudae vocantur.Retinet autem veter cibum, quoad eu con-
155쪽
coxit nec minus foetum Vterus, quoad hunc consum- mauit. Caeterum long amplius perficiendi foetus tempus, quam cibi concoquendi. Ac proinde retetrix uteri a nobis multo clarius cognoscetur . Quippe nouem
mesibus pleris p mulieribus perficitur in utero foetus,
qui tota quidem ceruice coiani uet: complectitur autem foetum vndim, una cum secundis. Est J, tum oris conuiuentiae, tu morae foetus iri Vtero finis , ipsa actio- Vteri naruranis utilitas. Nam ubi id copletum est , cuius gratia re- α φperatio adtentrice facultate est usus uterus, utim hanc inhibet, ''q- ac cessare facit, propultrice, quae hactenus quieuerat, loco eius assiimpta. Salab erat licuti quietis huius facul tatis finis ipse usus:ita etiam actionis eius de finis, similiter ipse usus: utpote quo excitante agat, no excitante quiescat. Succedentibus isitur recte omnibus quae in utero fiut,eκpultrix quiescit omnino facultas improsperh autem cedentibus, non amplius expectat uterus nouem mensium temporis moram: inamb retetriκ facultas statim desistit ab opere, & expultrici ut mouea- - -
tur permittit. Etenim sibi mutuo succedunt. lam uero i ii d ui praegnante; ipsae primis diebus, potissimumq; eo ipso ri. sibi mutuo quo semen est conceptum moueri ait in seipsum con inccedere.
currere uterum sentiunt: quod si praeter haec ,citra affectum aliquem, etiam conniueat os uteri, iam semen ipsum a mare, & se cepi lse, & retinere arbitrantur: quo tempore, adeo clauditur VteruS, Vs p ad hora partus , ut ne specilli quide mucronem admittat. At uero Hip ' pii 'pocrates connivere os uteri, di in conceptionibus , & v t M
dum phlegmone affectum est,profitetur. Caeterum in iuuere,&inc5 conceptibus,sernato naturali habitu in phlegmone in pxioibus, de durum mutato. Igitur absoluto,aut etiam mortuo sce 'g' tu,sub facultate expultrice os uteri apitur: fundus auia η--γμ' te, im uniuersae partes circuniacentes utero, sese deorsum contrahunt,ati foetum propellunt: itant la Vierit risin bore di conatu ut interdum ipse uterus excidat potit- denti
156쪽
Ventriculus quando no reocte cocoquat.
C5como et nvo trina enti in priam eius q P
sinaum cum eius ad spinam ligamenta sunt laxa. Porro obstetrices ipsis non jubent surgere parturietes,neiu in sella collocant, donec ad foetus transitum os uteri si eis patet:id quod ex assidua manuu contrectatione serrtiunt fieri paulatim. Opus autem ipsum quod a seipsis praestant parientes , non uteri est, sed musculorum qui sunt in abdomine: qui scilicet tum ad deiectionem,ttura ad reddendam urinam nobis etiam auxilio sunt: atq; ita quidem in utero , duae memoratae facultates apparent. In uentre uero,ad huc modum. Quum is pro sua natura se habet,ac constrictoria Virite utitur, quamlibet exiguum sit quod in se continet, totum id undicu complexus,nullum Vacuum relinquit locum .Quu --becillus est, quacuno parte complecti exacte assumpta non ualet, ac proinde laxum quoddam spatium efficit, permittitq; ea quae in se continet humida, ex alio in alium locum transiire,ac fluctuationu sonitus edere. Talis autem uetriculus quum imbecillus sit, haud quidem probe cocoquet: sed in eo diutius uidebitur qua dam manere grauitas,tum cibi,tu potus: ut qui etiam tardius concoquat. Eius autem diutinae ciborum morae, non est caussa angustia infimi orificii uentriculi, quum uideamus in dies multa longe crassissima , quae Ier imprudentia uorantur,facile excerni: sicuti & aliaiquida retineri: unde net etiam eiusdem in uentriculo morae finis aut terminus erit ciborum in cremorem couersio alioqui sorbitiones,& lac,& ptisane cremor, in omnibus illico transirent) sed concoctio,quae a conuersione in cremorem res est diuersa: sicuti nutritio a sanguificatione. Est autem concoctio ipsa m uentrici lo, nutrimenti in propriam eius quod nutritur qualitatem mutatio. Ubi igitur ad perfectionem concoxit c bos uentriculus, tum aperit i nferius os, exciduiq, per ipsum facile cibi etiasi lapides,oisa,acinos, alia ue quae uerti in cremorem no possint, plurima secum ti beata
157쪽
At interim dum coquit uentriculus, cibos totus perinde ut uterus foetu)ambit, & amplexatur, clauditurqi ad unguem infimum illius orificium, quod pytoron no Pylam minant. Itaq3 net in utero,neiu in uentre,necp in uesica utrauis,licet reperire locum aliquem uacuum, scilicet instrumentorum tunicis,ea quae continent, semper
arcte amplectentibus, quadiu naturaliter se habet animal. Quare illis omnibus ingenitae sunt aliquae facultates, quibus retinere quae expediut,expellere aliena possint. Siquidem quod bilem ad se trahat ea quae iecinori istissabest uesica, supra est monstratum v autem & in uentrem quotidie eiiciat,id quot euidenter cernitur. At qui si tractricis operam statim expultricis actio exciperet,nec media semper inter eas intercederet uis retentrix, par semper in uesica bilis inueniretur modus: at non sic inuenitur,sicuti nec urinae in altera, quae lotio es1 addicta. Porro ubi ventriculus circa imas partes multitudine, ac acrimonia humoris afficitur, si firmae sint quae circa stomachum habentur partes, diarrhoeae Diarthoeae citantur. Qitum uero sic eius os infestatur, si caeterae M iri mr. Fartes ualentes sint, uomitiones sequutur. Quippe uen 'ericulus , non secus a partes reliquae, ut conuenientem
sibi qualitatem expetit,sic prorsus aliena respuit. QBarc si expetit, trahet utim,sicuti & expellet, si etiam fastidiat aliquid. Ad haec autem,si trahit necessario etiam fruitur, id quod non licebit illi ,nisi retineat. Sed ipsius fruitionis aliquis erit finis, nepe benignioris ciborum substantiae sectus , & repositio intra uenas. Post quem
finem iam expultricis facultatis agendi succedet tempus. Nam ubi abundE saturatus est ueter, quicquid reliquum nutrimenti est, ueluti onerosum aliquid reiicit, Saex eo,quod cum uentriculo habuit, commercio ipsiim quoi cosecutum est salutare aliquid. Quippe ubi conueniunt duo corpora, quae ad agendum ac patiendum sunt nata si pares iis uires sint, ex squo tum aget, I ii II
158쪽
tuo Nutrimentum a deleterio medicam to quomodo differati inci non esse aliud ib alterari.
Alterationum ubi differenotiae. Alteratio quae fit in ore. Triticum mal sum citidos fu
Pituita oris ne eare scorpios .
tum patietur. Sin longe superet, Vincat alterum, ni gnum quiddam in id quod patitur, efficiet: ipsum vero vel exiguum aliquid ,vel omnino nihil patietur: quo
nomine dissidet nutrImentum a medicamento Veneo noso hoc natam vim corporis vincit: illud ab hac vincitur. Minime igitur potest conuenies animali nutrimen
tum esse, quod ab iis quae in animali sunt qualitatibus
non vincitur. At vinci aliud no est quam alterari. Non tamen aequali omnes modo vincunt nutri nactum particulae . Siquidem alteratio quae fit in ventre, maior est quam quae in ore perficitur minor vero ea, quginiecinore di venis. Horum nant alteratio, nutrimetum III
sanguinis substantiam mutat. Quae in Ore agitur, mutat quidem id in alteram speciem manifesth, no tamen ad perfectionem tra, format. Caererum quam magna sit ciboru in ore alteratio, hinc dilcas licet, r manium triticum crudos farunculos o cyssime & mutat & coquit : quum tamen si aquae admisceatur, nequeat tale quicquam praestare. Nec est quod id merere. Na pituita quae in ore habetur & lichenum remedium est, & scorpios statim necat: prsterea multas ex venenatis bestiis, partim protinus perimit, partim spatio: omnes certhinsigniter laedit. Uerum quanto ii qui mali sunt cibi, iis qui inhaere icunt in vacuis dentium interuallis, magis sunt alterati : tanto etiam his magis ii qui deuorati sunt. Siquidem incomparabilis est horum alterationis exces
sus si & quae in ventre est pituita,& bilis, di spiritus, &
calor,& tota uentris substantia,aestimentur. Quod si uiscera quom illi adiacentia, tanquam magno lebeti plures ignis foci pariter aestimata sint, a dextris quide iecu a sinistris lien, superne cor, di trasuersum septum,& eleuatum,& assidue motum, ingentem quanaam ciborum,otii in uetriculum sunt deuorati, alterationem fieri credideris. Quo autem pacto mutari facile in sanguinem possient, nili tali essent mutatione praeparati e
159쪽
Monstratum nani est, nihil in contrariam qualitatem totum simul migrare. Porro veter duas habet tunicas, vso ad ipsum os pertinentes. Vt ara interior quidem, qualis in ipso est ventre, talis perisistit,in directu 1; porrectas fibras sortitur, trahendi nimirum gratia. Altera ad carnosiorem specie ruingula conuertitur , habetq; transuerses fibras, ad contrauedum undit. Quippe sinfuloru quae mouentur instrumentoruna corsea,pro fi rarum positura motus habent. Iam in singulis intesti nis, circulares in utral tunica fibrae sunt,et contrahantur duntaxat,nec quicquam trahant. At venter alias fibrarum rectas habet, quibus scilicet trahat: alias trans Herses, quibus costringat. Verum Vbi traniuersae fibraetenduntur, latitudinem Ventris minorem reddunt. Rectae autem dum contrahuntur, necessario logitudinem minuunt. At vero deglutientibus nobis, liquido cerni tur larynx sursum in latum currens quantu gula deorsum trahitur: quumq; completa iam deglutiendi functione laxaverit se te gula, luculenter descendere cernitur illa summitas asperae arteriae. Si quidem interna ventriculi tunica, quae certas habet fibras, quae , tum gulam intrinsecus vestit, tum os ipsum, ea inquam super internis partibus ipsius laryngis extenditur. Ita pfieri nequit, quum ipsa a ventriculo deorsum trahitur, quin simul etiam secum detrahat laryngem . Sed et supernis partibus contractis infernς dilatentur, conimune quidem id est, tum vitiis , tum demortuis corporibus . Gula igitur, ut monstrauimus, trahitur alioqui la- ryngem non traheret. Trahit autem per gula ipse ventriculus cibos: quos etiam per eadem evomit. Ait idcirco facilius est deglutire quam vomere τ scilicet deglutiatur: ambabus Ventris tunicis operantibus: interna quidem trahente, externa se contrahente, ac trudente. Uomatur autem altera tantum, quae foris est,ac
trudit, agente: nec ulla in os trahente. Non enim si
Ventricissa duas inesse tuonicas uso ad os pertinetes. Fibrae reficit hendi gratia. Fibrae transuersae ad contra. ctionem a Intestina non trahere,sed c5 trahi tantum. Lar x suro
hiturrituin guia deorsum. Ventriculi in
Gulam esse ciborum ad uentriculum uia. Deplutire cur facilius vi u
160쪽
cuti ventris appetentia deglutiendos cibos pcedit,sieri vomitionibus appetit oris ps xlla, excitati affectus Q piam. Sed sunt ambo uentris affetius inter se cotrarii Quorum viri P inseruit gulae tunica externa, cui traia Gulae eπterna uerlae sunt fibrae. Etenim deglutitio in iis qui immodi
alui defluit' sum Vellente, prius quam suu imansi, ut in Hiatulis, ditioni. Synodontibus accidit, quorum prae gulositate ut Ari- Veter quibus stoteles inquit uenter aliquando in ore inuenitur . Ae Πςyς uJ-ςNM uero utrancia gulae tunicam praedictis fungi actionibus posse, hinc deprehendes, quod si in uno animali externam quidem tunicam,cui transuersae adsunt fibrae, ni alio autem internam,cui rectae,transuersa incisione secuet is utrunt plane animal deglutire uidebis. Ex quo manifeste patet ,τ altera earum deglutire licet, caeleo illaiei rum deterius quam ambabus. Sed hoc interim perpengluticidum ini- dudum est,spiritu qui una cum cibis deglutitur, gulam
pleris ritu. inter deglutiendum impleri: esseq; sirum huius oblii quiliu SP quum, Indicauimus igitur quatuor in uentre uirtutessitas. Nempe in deglutiendo attractricem rin coquet do retentricem: in uomitione, & concoctorum ciborum in tenue intestintina descensu, expultricem: ip-Vdificuliqua, sim uero concoctionem quandam existere alteratio-tuor facultates nem. Quas quidem facultates ministras esse nutritio- 1 turrie ,quae nis , sumiliter expositum est. Sed enim ut stercus hu--m m manum canibus existit suavissimum, ita iecinoris excrementorum , aliud lieni, aliud bilis uesicae, aliud re-
Insilii Eli, siti ni byri acceptuni. Ergo uniuersa instrumenta gemi pillis sucsse at nas facultates obtinent: di qua conueniens trahunt, & tramice & ex qua alienum repellunt. Proinde si quod uel ex unica ta PQ nica instrumentum constat,ueluti ambae uesicae, uterus' uena, utrum fibrarum genus obtinet, rectarum S trasuersarum . Quin tertium quom fibrarum genus obi quarum est, minus omnino, q duo praedicta gen ra,nunierosum. Inuenitur id in iis instrumentis,qus ex