장음표시 사용
31쪽
Medῖcus aerii ventri obsecundat. Qui igitur sobrietatis amator Div. qui st. nec minus veritatis amans, hic verus Medicus comps nationalis , , rix,'r H iniς .utena cum naturali,etiam ars rationalis dine a medieo. ikςridβ,ςXercenda δὶ eae quo sciat, quot in uniuersum sint morbi:& quo pacto cuiuiis sumenda sit curatiois ratio: qualisl praeterea sit uniuersa corporis humani natura id quod ars ipsa rationalis, siue logica , do, Medirem de, cet accusatissime. Quid igitur iam deest Medico, quo tere ec&pbi minus sit&philosophus,quis uuis Hippocratis arrvn . QiQP m vise exercuerit3Etenim si ob dictas caussas eum in logica speculatione exerceri conuenit: Vt vero impigri. perleveret in exercenda arte, oportet ipsimn tum aspernari pecuniam,tum sobrietatem amplecti nimi philosephi, i, ς mnς phil0sophiaepartes habebit: nempe eam quae rates aiuralis, tio id lis dicitur: & eam quae naturalis atq3 adeo etiani R. tioesis,Mo cum his,eam quae moralis. Nec enim verendu fuerit. ruis ne qui pecunias contemnit,ac sobrietatem suspicit, alis, ethes, Grurdum coniittat Nana quicquid facinoris au-Datizahiti dςnt p.trare homines,aut avaritiae persuasu, aut volatiae re suasu. ptatis fallacia patrant. Nec arbitror vlIa esse opus de 'aut uoluptatis monstratione Ut probemus, Medicis esse necelsariamfδύδα-- philo tophiam ad recte utendum arte: quum plintnm videamus eos non inc dicos sed venefico; esse, qui pe- .cuniae studio dediti in aliud utuntur arte, quam est in-menta. Ergo ipsi philo sophiae navem' strenuam opera. si mo veri sumus aemulatores Hippocratis. Quod quidem si fecerimus,nihil vetat, quo minus euadamus,nodicam illi similes led superiores certe illo,percipientes, quidem quae recte ab eo sunt tradita, quae vero rei LIqnostra ipiorum industria inuenientes. al
ad eos qui introducuntur. Liber untis. νPu J mx - ID Ropositum artis medicae sanita est: finis ipsius adαti hi ait, ptio. Dibus autem quis Vel absentem ianitatem adeptio. rccuferet,Vel praesentem coseruet, medicis est neceia
32쪽
sarium cognoscere. Porro quae absentem quidem sani, talem restituunt, curationes & auxilia appellatur . quae vero praesentem conseruant salubris Victus ratio. Hac igitur de caussa &ipsam medicinam salubrium ti morbosorum scientiam eise, antiqlia definititio a ferit: salubria quidem Vocas ea, qtiae praesentem sanitatem tuentur rei ituunt gli deperditam ma orbosa Vero, quae con traria his sinit. Utra ligitur medicum nolle oportet.. Caeterum qua ratione horum scientiani facit quis cosequatur, non pariter adhuc omnibus est conteisum. Verum hi experientiam solam arti satis esse affrinant: aliis Vero & ratio non parum videtur coferre. Qui igitur sola experientia ducuntur Empirici, & memores .nuncupantur: sicuti Dogmatici & Rationales, qui ututur ratione, ad inuenienda remedia . At ' hae quidem duae principes sunt inter medicos sectae altera quidem per experientiam ad remediorum inuentionem test irans altera Vero per indicationem. At tum iuuantia, tum noxia Empirici in duas species diuidunt quarum Primam naturalem appellant, complectentem affectus omneis, qui in corpore citra manifestam caussam oriatur: secundam autem, artem fortui rana, quam eorum esse volunt, quae a casu solent homini accidere. Ipsius autem in pectionis Empiricae, tres sunt species . Prima dicitur Graecis η 'πτω quasi incidentiam dicas: du inconsulto ad experiundum accedimus. Secunda αυτοσκε ὁ ,hoc est, ex proposito, nominatur: quando i veliflomniis admoniti, vel alia opinione ducti, ali si spo: te experiuntur. Tertia deni P dicitur imitatri κ, dum qaiduis eorum quae opem attulerunt, aut no Xam, rursus i iisdem affectibus aut experimur, aut declinamus. Quae quidem vitinia species , ipsorum artem maximi: . constiruisse Videtur. Quia Vero occurrunt ipsis Empiri. cis inter in assectus incogniti, vel quorum no habent satis explorata remedia, instrumenxum quoddam co-
eurationes. Victus ratiosa uibris. Massicina siclis Sal ibria qu. Moibosa, q.
33쪽
Transtus ast similia. Bationalium tirogressiasia
1Renti sunt ad inuenienda praesidia: nempe trassium ad similiamin ru ab affectu ad affectum a loco ad locum, sicuti ab auxilio ad auxilium. Talis itaq; Via est per experientiam ad artis finem. Quae vero ratio e perficitur, corporis curandi naturam prius addisci iubet, necnon omnium caussarum Vires, in quas incidens corpus V et salubrius Vel morbosius seipso essicitur. Praeter ista, aeris etiam, di aquarum & regionum naturae,& vitae stu
diorum,& ciborum, & potuum, & consuetudinum,
oportere medicum necessario peritum esse, Rnioales contendunt,Vt aegritudinum omnium caussas, di medicaminum facultates inueniat, riteq; tum ab affecta ipso, tum a Viribus aegrotantis,necno ab omnibus iis, quae recensui possit indicationes elicere, cog ruentiacis morbis temper accommodare remedia semper cc trariis affectibus contraria praesidia ministrans. Caeterurn
quibus rei conferentis indicationem Dogmatici, ab iisdem Empirici obseruatione eliciunt. Dogmaticus si-iqitidem interdum plus languinis detrahit, ipsa rei natu ra & ratione ductus. Empiricus verb, τ i aliis sic obserauauerit. In Vniuersum autem, eadem in iisdem affect bus remedia Dogmatici pariter & Empirici admittiit, de modo inuentionis ipso v interim altercanteS. Ex apparentibus enim accidentibus circa corpus, indicatio causiae Dogmaticis fit, per quam inueniunt. Empiricis verbinstituitur recordatio eorum, quae saepius eodem modo obseruata sunt. In quibus autem Dogmatici nullum habent accidens manifestum, qa cauisam iptam demonstret,in his cauisum procata relica non cunctantur inuestigare. Ut si canis rabidus fuerit, aut ipera, d nromordit, tunc sane minime cicatricc flatim indiscunt Viceri,sed potius contra, particulas quae circa v cus consistunt, nonnunq minutatim praecidunt: dein, vero calidis di acribus medicamentis Venenum extra
hunt,quod in corpus una cum niorsu est illapsum. E
34쪽
ctem autem medicamenta etiam Empirici applieant, non ipsa rei natura ad illorum inuentionem perducit, quemadmodum Rationales sed recordatione sola eo, rum quae longo usu GP eMerientia explorarvi Dogmatici porro ipsam experientiam acculant. hi tanquainconstantem alii ceu imperfectam alii ut artis omni oo expertem. Rursus ratio em Empirici, taquam probabilem quidem,sea non veram,damnant. Methodici autems sic enim seipsos nunc pauerunt ac si non etiapriores Dogmatici artem methodo pertractandam esse tradiderint no verbo tenus cum vererum lectis cerrare mihi videntur, sed multa adhuc artis inautare opς ra: quanto quidemnet locum Palium, neq3 caussam, vel aetatem neq; anni rzmpus,nec regionem, nec cosuetudinem nec virium aegri is ctionem, seu naturae,
seu habitus conferre quicquam ad indicarionςm aiuς; sed a solis affectibus eius quod confert, indiςationem suis sibi esse putant. Atl horum sane qdidam, morborum omnium qui ex vi cius ratione proueni vult, abi omnium simpliciter duas eis commVnitates, tertia quandam ex illis misia,Ostendere nobis conantur,astri
aionem videlicet,fluoremq aps ex his teaiam dis o
stionem conflatam. Morbum ital omnem,uel astridum vel fluentem Vel etiam eη utro P compliςatum aeta contendant, Utilis autem indi ationem in astri. eis quidem laxationem:in fluentibus vero, suppressionem existere. At in complicatis affectibus ei qui magis . urget esse occurrendum. Suam autem sectam defini ut jen cognitionem euidentium communit in , finem
medicinae sequentium. Nolant porro dici Dogmatici, iactitent se non idigere t tentibus , quemadmodum 1lii. Nec Empirici ςtiam se appell/ri patiuntur, licet illi quam maxime circa euidentia versentur: o Empirici i. euidentibus utantur obseruatio ne, ipsi vero indicatioe
Methodici c5stituut duas comunitate3 mothom,astrictio ne,ato fluore. ac tertiam e his conMethodico secta quid. Methodicibus dii tingui, tur ah Empiricos & ration tibus.
35쪽
obscuris recedant : ipsi vero tanqua ab mucili Methodis rei buri;. Porro totam artem medendi adeo breuem effi- , T dbsui. ' ciunx dxcpin angustum contrahunt Ut non modo in ncunietilo meti inligatis illi, teA mensibuSs quibus posse doceri ea prosim seil. fitentur )Verum multo ea citius vialitersam p ossit quis piam ediscere. quum iureta eorum decreta su sis nobis caussis Unitiersiis tam procatarcticis,quam coniunctis neglectis,astrictos quidem aflact'laxare suidos aurem situ re,a quacun illi cauisa procelserint: id di nulla habita temporum aerarum regioniam aut laborantium particularum ratione. At qua topere hallucinenturhi., . Vel Empirici percipere potiuntaqqi vident plane, quos
rabidus canis momordit,si statim ulcus ad cicatricem ducatur,prius no administratis remediis quae si ipsin scausiae procatarcticae indicatione stimimtur,conuulso omiaeis animam exhallare seruari autem quibus iuxta indicatioem illius, adhibita fuerit medendi ratio. Qnare ne ipsarum caussarum,neCp aretatum, nec temporum,nec regionum,nec denii affectarum particulasi indicationes negligunt: quum eκperientia didicerint , Pueris sembris nec senectute cofectis,nec item admodum pueris, Velo nulla PR Qi laborent pleuritide uenam secandam esse. Sub can*.laam esse. Rur m,ta ante canem,laboriolas purgatioeg ex11lero.: Vacuatioesco Eos qui septentrioni subiacent,aut Aegyptum, aut pla PionS ui fe- gam meridionalem incolunt copiosas dinem eI Dd avxMl , euacuationes non ferre. Qui vero inter hos sent medii maiiifestam subinde ex vetiae sectibiae utilitaton senti Auriu insima re. Quinetiam oculum phlegmone obsellium diuersanationi aurisimi curationem requirere ab ea, quam inflammara auris. ς μ ςV. .ς postulat. Quippe acetum cum oleo rosaceo i stilla tuim
Oeuris acetu Unice aurium inflammatioI auxillatur. Oculis auterii,
esse si mici siquis id istindat,haud leuem noκam attulerit. Adhaec se imum, gurgulioni inflamato , spinae Aegyptiae mictus, nec S casiae alumen,praesentanea remedia sunt: quibus ea
nien nem in auribus,nem in oculis,uti impune liccbi δ
36쪽
Pars quaepiam astricta es non continuo laxadam esse: g ιζ Va
quum nimirum in aptius cruris Ins amatione qua ipon c., te decubuit minime quidem ante totius corporis quam ti .cuationem dum pletliora adest)laxania sit inflammM .uri ta particula sed refrigerantibus potius & astringentibus medicamentis admodum coprimenta. Ubi autem corpus vacuatuna fuerit, tum daemum laxandam elle- . Atm his qui deni contra illos argumentis Vluntur Em- I rici. A t Dogmatici ae tum iudores tuna urinas. t tuti 'g' 'iaeaealones alui atP adeo etiam tanguInli naKus P na ira res,quauis modum naturae excedant, in morbis cotin cos. gat oriri utiliter convellunt eorum Methodicor a sen . , centiam qui ex immoderatis fluxionibus morbos coi resr iudicat: nempe in fluore quidem Vocantes morbuz a --r 'bi humores excernuntur immodice in astrictione au tem Vbi praeter naturam sistuntur: curantesqi virus remedio cotrario Nam tametsi iubae excretiones creticae lupprimendae ullo modo no sint, quia per eas id qd tardit,uacuatur Methodici tamen, qui naturalibus excretionibus ad omnia,tanquam regula,Vtuntii prohibere eiusmodi accidentia conantur. Caeteram qui Methodici non in excretioib' ipsia, sed in affectioibit; cor Porum, colHunitates suas collocant nomine liqui denitenus inter se omnes concordes sunt,sed in rebus ipsudissentiunt ) quo pacto eas dicere euidentes sunt ausi, quum a sensibus remotissimae sint, nec possint nisi per signa cognoscit ripa quidem si nobis fateantur,1 quouam a priscis medicis discrepent, non satis noui: nec etia qua freti ratione, sex tantum mensium curriculo, se edocturos artem promittant. Q aippe ad cognoscenda ea quae nostro; lentus effugiunt, no videtur mihi esse opus methodo exigna: quum psertim talia indagar ei necessaria in primis sit anatomicae alministrationi cognitio oc tum naturaus scientia tum dialectica e Me
37쪽
inptinatio seu phlegmcne , quid. Phlegmone affecta particulani nec ratio tem nec desiorem,nec duriotem efficit. Phlegmones curatio. Tesio comita eur repleta.
ρitatio: ut quae uniuscuiust partis propria sun&o sicati eius quis usus,facilὲ deprehendat: Vtq etia ex quibus quid concluditur , plane perspiciat: ne sophisinatis quando. aut ab aliis aut etiam a seipso fallatur. Verti quandoquidem & de phlegmone,& de meatibus plurima absurda prodiderunt Methodici pauca aduersus eos dicere est animus, quae iuuentuti erudiendae nonni hil utilitatis adferent. I nflamatio est tumor praeter naturam dolorificus, tactui renitens, durus, di calid par tem ipsam, quam antea contra quana illi existimant Inec rariorem, nec densiorem, nec etiam duriorem emi ciens: sed a uxti humoris superuacui repletam, alvea de caussa distentam. Cuius qui dein curatio, euacuatio est humorum: quibus vacuatis, partes laxiores reddentur. Tensio igitur, necessario comitatur repleras neuti laxitas, eas, quae euacuatae fuerint . pticulas. At densitas & raritas horum neutri sunt ex necessitate ann rxae: sicuti nec fluor, nec retentio. Neque enim si rariana quippiam existit etia ex ipso quid effluere prorsus ne
cesse est quid enim si crassum & pusillum fuerit quod
continetur nec si densum sir, necessario quodcunque continebit. Nam multum & tenue . etiam per densos meatus diffluit. Praestabat itam didicisse illos. eκcerna quod prius in particula contentum est, rarefacto eo qIipsum continet:& eo quod continetur, attentiato, copiosioriqj effecto,& vehementi 'moto, di ab aliquo exteriorum attracto, ve ab aliquo laternorum expulsor
non autem ipsam eii acuationern referre ad solam rari tatem ira ea tuum. Frequenter etiam natura ipsa impeta
vehementiori insurgens, quicquid sentit superuacarlegin corpore,expellit, exprimitq7. Oculus praeterea nonnunquam fluxione affligitur, alit copiosiori existente quod fuit,aut etiam tenuiori effecto , aut a natura per ea partem expulso: nihil illis corporibus a naturali constitutione mutatis. Et oportet quidem,si velimus modu
38쪽
assectui tenuem fluxum crassiorem redderer copio- sunt Vero euacuare. Opinari autem inflammationem unam affectum astrictum esse & complicatum aliam , quemadmodum opinantur Methodici,deprauati certe est iudicii. At,quia iis . qui introducendi sunt ista se sciunt,huic praetenti sermoni ia suum finem impona
secta ad Thrasybulum. Liber Vnus. M Edicorum . theorematum singulum, at D Vni uersim omne theorema in primis Verum elle debet. Secundo utile. Tertio,iactis fundamentis conten riens. Quorum si desit unum,ne theorema quidem dici meretur. Quatenus enim lub coprehensionem omne theorema cadit,eatenus verum sit est necesse . Falsi Maqi comprehensio nulla est. Quaten' autem ad finem aliquem vitae commodum pertinet eo Vtile esse assirmandum est. QUja Vero quemadmodum sub uno principe subdito multitudo mente concipitur, sic & theo Tema ipsum,ad ante iactum principium refertur:ob id Gmne theorema verum,utile, cosentiens necessiarib dicenduna. in re si omne aliud liquidia certe est Medica etiam theoremata his tribus elle diiudicanda. Igitur quadoquidem nec verum ipsum quale nam sit, nec utile nec etiam consequens facile aut aestimari, aut de Prehendi possunt,notas horum aliquas, iudicandia in fruRienta in primis tradere,praetium opae fueritfipiam porro Verum ex orationis cum rebus concordia aesti. anabitur. At rerum aliquae sensibus euidentes sunt: aliquae sensum latent. Eviden tum rursus, aliquae per se in Motescunt,Vt albus aterq; color: aliae ab aliis euidentia
adipiscuntur: ut quae depreheduntur signis. Adhaec rerum sensui abditarum aliquae intellectui & perspicuae sunt,& dicuntur ut bis duo,quatuor constituunt, aliae cognoscuntur per ostensionem ut si dixeris, quo bene Uri licet eodem & abuti. Oportet autem senia sermo-
Tenue fluae oane oculo crassiore esse red dendam. Theorema oeuerit,utile, consentiens s este debet. Falsi comprevhensio nulla.
39쪽
GAL .PER. nem,at B omne theorema ad propositae rei speciem referre. Ia vero iudicia de rebus sensui euidentibus atmoccultis differunt. Quaecunq; enim senilii euidentium rerum per se de se ipsis notiti; in faciunt, sensu diiudicantur: ut album δέ atrum. Quare illi medici iure sunt deridendi qui de rebus sent ut euidentibus , sentctiam, non tensoriis, sed ferre demons ratione conantur. At euidentium quidem sentita,non autem per se cognitorum iudex est obseruatio. Praeterea, sensui abstruserurerum,Vt plures sunt differentiae ita dc diuersa uidica di instrumenta .Eκ abstrusiis autem sensui,aliqua intellectui perspicua sunt,ut hoc fieri non possie,Vt idem homo Athenis simul atm in Aegypto sit. Aliqua per ostensionem agnoscuntur. De pei ibi cuis intellectui iudiciuex communi omnium hominum conceptione habeL.
At quae ostensione percipiuntur,per coniensium ab iis, quae ab omnibus conceduntur, diiudicantur. Rursus concessi diiudicatio in plura diuiditur. Aut enim ex cosenlii cum sensui apparentibus aut cum intellectui perspicuis,aut cum demonstratis, concessum discernituri Igitur quo modo verum, δέ adiudiciun eri ducentia, iudicari oporteat,iam explicauimusmeinceps de utili dicamni theoremate. Utile theorema, quum ad artis finem refertur,dignoscitur. Oportet autem ipsum primum quidem comprehendi posse:alioqui inutile theorenia redditur. Deinde ipsitus apprehentionem non couenit vulgaribus esse communem,sed artificibus propriam. Iccirco nam eos falsos esse nos dicimus,qui tensui cuidentia initium artis existimat. Nem enim ex sensui euidentibus ars constituitur,nec per sensui eviden tia fit eius traditio ' quandoquidem nemo sentui nota tradit, sed ea quae ex sensui notis pcepta oriuntur, quae plane tensui lubiecta non sunt. Haec igitur artis princi-cis tum esse haud ab re quispiam existimauerit dico melicorcinata ex euidentibus sensui nata: τ principium
40쪽
triaenaar ab tensui euidentibus artis euadat. Itam sen-1ui nota principium intactationis theorematum esse iure dicuntur:principium vero artis nequaquam Nam Ams prycipia ortis principia Vulgo ignota esse debent, licuti & ipsae v gQ ςς hortes illi omnes ignotae iunt. Praeterea, artium FrjHcj Aue, uulgore Hatradi neur: euidentia autem se 'lui haudquaquam se ignotas. tradu itu6rseorentata nam, aut in sensui notis,aut in Tbeoremat iiis quae ex aliis percipiuntur,aut in his quae praes stensa ' μ- ς' NM.fuere aut in Dianifestis intellectui consistit nim a d igi datur ex manifestorum sensui co sensu, aut in iis quae ma dicanu. nifesta sunt sensui, ratione inuentum est, & uniuersu a Theorema φεProlatum id appellatur theorema. Omne autum theo 'Icesta
xema aeternum, firmum, arch ppetuunt est. Quam ob rem hallucinantur illi,qui ab ipsis theorematis Medicinam appellari existimant artem coniectatricem: quum ab actione,& medentiuna opera, quae incertum habet citeritum, ea coniectriae reddatur. aeterum quoniam ille diiudicadum esse profitebamur, si referretur ad fivem, artis finem proponere taetri tempestiuum fuerit. rtium igitur aliquae ea quae non sunt efficiunt: ut na- Mesu fines GH Mium structoria. Nonnullae quae facta sunt,conteruant: vini vr nauium gubernatoria. Aliae virul praestant ut aedificatoria .Porrb in facientibus artibus, aut seruatibus, unus est consequendi finis naodus: ac proinde i his simplex est utilis aestimatio. Atiniis quae iuxta faciunt, &aeruant iacui ita facile fuerit diiudicare. Ars itam Medi . A
ca inter eas eIt,quae faciunt,ati conteruant: no Ob io esse Aa ieeui tamen geminum elli eius finem credere cc uenit,&qd & coiis non est facere, utpote sanitatem:& eam quae est, con- seruamcum ha eruare. Si quidem ipsius artis vilicum est propositum , Mς i sanitas scilicet finis munic',nempe adepti' jlli'. qua- 4 tarzia. Mis modi sint ipsius adeptionis multiplices ppe dustbmovemus aduersa & noxia,sanitatem adquirimus dum Vitamus illa praesentem sanitatem tuemur. Qua-