장음표시 사용
51쪽
Aliae accedunt extrinsecus. Uerum quum ab aliqua ς terna caussa pullamur, minime laedi potiumus, nisi alia intcuina caulla in corpore delitescens, impetum externae illius excipiat. Porro Methodici non duas taltim comunitates, ted plurcis etiam statuunt. Alias natim in victus ratione alias in chirurgia collocant In victus qui- dena ratione, Ut asti ichim,& fluens ,adiuncta g, magnitudinem,& morbi lpa quatuor,&longinquitatem, Aaccretionem,& intermiSsionem. In manuaria autem
opera, quod a natura alienum est,ponunt loco & te fore, di pluribus aliis. Sed de iis tantum communiratius, quae ad victus rationem pertinent, fatis fuerit impraeientiarum aliquid dicere: quas quidem introduxerunt,nihil reperientes, quod auxiliorum differentias 1- dicaret: ut scilicet iuxta ipsa: si diuersitatem, diuersam inuenirent medendi ratio nem. Quod autem magnitudo communitatum non indicet magnitudinem remediorum hinc nobis discere licet g in ipsi, morbis curridis, non limpliciter auxiliorum magnitudine egemUS, 1ea hujulcemodi certa magnitudine. At magnitudo c5m Uuirat una nonhunc liniusce auxilii magnitudinem sed simpliciter magnitudinem indicat. Deinceps nesmorbi tempora Vtile qAlippiam indicare ostendemus Prius tamen aliqua de temporum differentiis tractiadalunt. Dirae igitur temporum differentiae apud Medicis celebrantur. Aliqua enim morborum rati qua auxilios dicuntur tempora. Arm hinc ia manifesta curatio fieria Catilicia; autem motiones, morbi cise tempora dicunta A t motionis differentiae sunt quatuor:inicium, incrementum status,& declinatio. Haec eadem sunt & temporum nomina. Aia Yiliorum Vero tempora. a quae a lipsorum eaehibitionem idonea sunt, praedicant. Sunc
autem idonea , quando remedium postulantia quidem adsunt: prohibens vero, iat illim. Pleric a Utem aUXi- :liorum morborumn tempora, non re ipsa sed cog -
52쪽
eatione tantum differre existimant: et augilii morbiq; tempus simul incidant, interdumq; eodem tempore di morbus sit , & auxiliis optima reperiatur occasio. Hallucinantur autem non lauiter Namsi eadem auxi- πpamxiliorutiorum, morborum s tempor a forent, nec re ipsa ilistarent,oporteret quociis morbi tempore,tempus etiaauxilii adesse: non autem quo cunili morbi tempore auxilia adbibemus non eadem igitur augiliorum morbo runt l, sunt tempora. Plerunt etiam administramus riit igOF mor,
remedia, qtium morbus quidem non adest, led futuruῖ bo existete n5ej metur. In morbi autem vigore dc impetu, aurillis co era opportu modum tempus non est. Contra vero in iplo uno de- v ili uc linationis tempore plura quis auxiliorum xςmpQ R, D sin id mordi quidem opportunissima accipiet. Adhaec, morboru bb Gobstituaquatuor c mpora habentur ,initium,augmentum sta- este auxilioratus ic inclinatio: quae quidem in auuilis minime reperi usum. re licebit inmieriam,morborum geaera, ali ua ViU-xiersalia, siqua particularia sunt. At remediorum gene P 'Talia quidem de cribi poss uat: particularia vero no ite.
Ex quibus liquido constat non sol a cogitatione sea re ipsa etia dist ingui huiustemo di tempora. Ac tennpora quidem id quod utile est indicare, Methodici hac ratio
De impulsi purarunt, τ tempora non omnia ad cibi medicamenis hae assumptionem apta e se cernebant:quii is temporibus nonnullis haec utiliter exhiberi, nonnultis vero noxie,spectarent,id ob temporum discrimina accidere arbitrabatur. Qia ire ex eo te fonte & cibi proposita ic remetiorum tempora manare profitebatur.
Thessalam inter Illos fefellit Hippocrates dicens. QS
morbus in summo est,timcui tu tenuissimo ut elidum. -- Sulpicatus est quippe ipsum natura temporis ductum,
alimenti qualitatem tunc praescripsisse: quum tamen arae facultatem illic mensus fuerit,ac scam ipsius facultati a mensura, cibi qualitate acceperit: id qd eκ ii; quae . subiunxit declarat. Coniectata enim inquit ari aegee
53쪽
rossit durare Plerui enim tempora, quod a facultat
requiritur,interuertunt:& ne accipiat impediunt nonnu quam aut elin quid faciendi in sit, edocent. Qtilina igi tur id quod aliquid postillat, eius qUod rosit latur propositum sit: quod vero nos postulatu lunacre impedit, proposituna nequaquam dicatur: ut ii morbi tempora nos interdum postulatrina sit, mere pi ohibentia , proposita minime fuerint. Nea, alia ratione constar dixi se Hippocratem, inter moi borum initia squid videtur movenduna, moue Vlgentibus alitem , quiescere melius est, quam C circa ipsa principia, vii cis nondum infirmas else intcllexerit: sed posse eas facile inunitiones perferrerat circa morbi stat in , & inualescere caussas morbificas,& virtutem languida eiirci, proslerni, at mlabefactari. Cui accedit, nem impune poise acta nisi rari remedia, quum omnia praeter naturam sint, ob idq; naturales facultates infestent,nec possint adeo morbosas cauisas rescindere, quin una cum illis, ali quid etiam benignae substantiae rapiant. Quare primum ipsam auxiliorum naturam,& usum, non ignorare os orter. Auxilia autem per te, causi s extirpat e no roiiunt, ted natui ae adminiculum postulat:& feria e solum impetum, motus T initium naturae iniiciuiit, quae p te postea totum opus absoluit. Igitur quum est valida, remedioruviolentiam perfert, & bonae ingenitae a, iubstantiae detractionem facile sustinet, minimoq; negotio ipsam diuexantia excutere potest. At in morbi vehementia valde laborans,adhuc remediis adhibitis magis opprimi t di propriis direptis opibus, infirmior ieci itur di laederibus caussis magis luccubit, morbiq; authoies nullaten' potest expellere. Qui m vel O natura ipsa conata, discutere sibi infesta non valuit magnopere ex ipso conatu imbecilla cffcitur. Atq; his de caussis in principio quidem licet mouere,iuxta doctrinam Hippocrati S: in
itatu aut critati uni est. Qi pa aute ne v facultas ipia in
54쪽
ῆχare remedium possit ex hoc euadetperspiculi. N '-ar re hes constans Vis remedium inalcat,in ianis quo P, qam quidem in eis constat, remedium similiter indicabit Sed in fanis remedium non indicat, ergo necu etiam ineri ris modum teruans facultas idicabit remedium. Si -
medii icopiis ipla nequaquam existi . QE3m viceni au u ut 'i, rem in exhibendis remediis facultas gerit , eandem includis cibis,morbi tempora Item ,Vt ad remedia selia ibent eorum appetentes catissae,ita &ad alimenta faculcas. Facultatem Vero eriguam escam postulare,no ini- rittium, aut incrementiam,ide declaratur, quod ex aegri rudine conualescentibus modicum cibum praebemus, Cin Menti quem facultas requirit. Nam solaodicum cibum incre Bus inodicitHinentu ostederet, expediret istos ad saturitatem impleri pbsente nempe ipso paucum cibum indicante pro- .posito. Adhaec non indicari alimenti qualitatem,quan ilitatemue a tempore hinc etiam liquet. Quod genus indicat id qualitatem indicare est necesse . Atqui ali ---ii menti genus facultas indicat: illius igitur qualit/rςm, Em.i ee iii et quantitatem uadicabit. Nam sine differentia alimen- titit alii ii initi genus indicat. Differentiam Vero accipiens, & discri indicare. men in genere demonstrabit. Quare merito Hippocrates ciborum quantitatis scopum, facultatem statuisse ἀά,' videtur ubi ait. Ανgescentia corpora plurimu habent Facultatem te calidi innati plurimo igitur alimento indigent. Item ciborum quan sualitatem pro facultatis differentia euilefer assumit, in/tu s Pa dicens Cibus,tuuenibus quidem in sumnio aetatis flore ' . non mutatus senibus autem eκquisite permutatus. Ex D quibus clarissimum est virtutem absolute escarum geluis appetere differetia vero addita, qu litatem. At te Pus,nec ciborum qualitatem, nec qualitatem ostende. M.Nam si morborum tempora ciborum quantitatem
55쪽
Contraria a solis contrariis tolli. viiu pluribus
Acuti morbi simul atq; inua/scrut ad extrema peruentutmapnitndine
Morbi qui iudicantur, mutii antur declinatione. Morhum pes. sevi ,nitio di Lun.
ti qualitatem praescriberent, aut in tui pseruationem
aut abolitionem id facerent. Primum autem est omni ex parte ridiculum. Ex sc eundo ucro infertur talem tatimq; cibum , aliqua aduersus tempora contrarietate elle praeditum. A solis nanil contrariis contraria tolliatur. At temporibus nec talis, nec tantus cibus pirarius dicitur: quum non sub eodem genere contineatur,nec possit quod unum est dici coci arium pluribus. Hac eadem ratione efficietur,ut nec remediorum disterentia morborum tempora indicent. Quod autem alui, principium indicare,quod augmentum prohibet,scopumautcm agnitum indicare nihil , extreme ridiculum est. Cuius erroris origo ipsis ex altera falsa opinione ma nauit. Credentes enim quemlibet morbum transire Equatuor tempora, Verisimile arbitrati iunt,ut morborum initia suppressionem incrementi indicarent. Id igitur ipsos latuit,non omnem moi bum incipere,augeri in summo consistere ac declinare. Acuti nancti morbi, qualis apoplexia est,simul atm inuaserunt, ad extremam ascendunt magnitudinem. Et qui iudicatur morbi,Vno tempore declinatione scilicet, mutilantur. S quidem iudicatioes,in sita vehementia morbos, adhuc etiam augescentes aiscutiunt. Potest praeterea tiater initia, remediis adhibitis deleri morbus: atque ita caetera morbi tempora praeuerti, iiiccidim continget. Id praeterea Methodicorum decretum est fatuu ,τ inter morborum initia astringentibus semper utendum censent.
Causi in vero ide placitum illud accepit, quod multae phlegmonae per astringi tia, reprimentia q, inter initiariesinant. Quum autem quaelibet secundum ipsos phlegmone astrictio sit ablui dum plane videtur,asti ictos affectus p pdensantia tolli: id quod te hoc nomine facereri Ostentur,non ut causiae reprimantur,sed Vt cors Ora firmiora,minusq, patibilia reddantur. Quibus ita restonium olim,vaticinae steri rost e, ut nocentibus cinc
56쪽
ss smul auctis, corpora aegre patibilia reddantur. Caeterumq inchoantibus phlegmonis commode astrinia Phlegmoni t entia admoueatur, obrepercussionem humorum lae T. di Ventium ,non ut concilietur robur particulae Ut illi exi ii atriiugula. simant nemo id non fateatur.Nam si ex astrictoria ratione firmitudo conciliaretur corporibus, cutem rigi alam, distentamq; prae egestate habentes, Valentiores bene sanis, senes m iunioribus longh vegetiores existe Robur qm raxent.Qui igitur corporibus robur firmitudinem a: co- Parare stilauerit,minime qtsi corpus durum reddatur, V -- ρῆμ' cogitet opus est: sed qua ratione membrorum vires augescant,quibus libere, ait eXpedit. proprios usus
situtione Artis Medicae, liber Unus. Uandoquidem diuino quoda praeditus affectri, Patrophile mihi videris Vt qui ori nia cum de- . monstratione & methodo indipisci de*deres nec - .h eana prouinciam tibi committere audeas statui ala- critati tuae obsecundare, at in tuam gratiam duos commentarios conscribere, alterum in quo monstra- Ars qu betatur quamlibet artem a finis notione sua habere constitutionem: alterum quem habemus prae manibus)vbi μ' ostendimus, methodum eam quae oes alias artes,ipsam inthodus qua quocia Medicinam constituisse:id quod ia nobis est ex- alias artes .vrdiendum. Quum igitur artium ipsarum aliae quidem ipDim quoque
in sola naturae rerum contemplatione,quas tibi proposuerunt con*derandas suum habeant finem,ut astrologia, S physice aliae edant praeterea nonnullas actiones, a quibus cessantes , nullum permanens opificium os endunt,ut saltatoria: aliae opificium aliquod possint ostendere,ut ars aedificatoria & fabrilis: aliae deni v nu i hil essiciant ipsae aliquid tamen aucupari conentur, Vevenatoria manifestum utilest artem Medicam exes gelicis sectivarum genere existere. labet enim aliquod opifi- exH-
57쪽
artes Muplices. raedicam arolem ex iis esse labefacta ta instaurant.
em costitutu tus , corpo is humani par ε' Cinas exquisi. se debet coomoscere.
Deus de Maturi praenorunt cormiis par tes, earum o osciis quo eis
eiora quod finita actione possit ostendere.Quare iam operaeprecium fuerit,eandem methodum , quam 1 caesteris factivis artibus priori commentario tradidimus . ad hanc, quam in praesenti constituere conamur, traim ferre posito hic quem eodem principio, quod in aliis est statutum nempe finis notione . Prima igitur quae ir nobis suboritur cognitio,cst hominum recte Valentiu Altera ab illa eorundem quum morbis impliciti sunto unde mox in nobis bene valedi desydei iuni as iurgit ,
artemque aliquam sanitatis conciliatricem constituendi-Vt autem proponimus efficere itegram valetudinem, se ex factivarurn numero ars ea futura est, quam constituere Volumus. Dein, quia duplices factivae artes sinu nonnullae quidem res ipsas conficiunt, aliae labefacta ras instaurant corrigiat , haec quam inuestigamus, inicis potius erit quae rem iam facta reficiunt, quam quae aliquid quod prius non esset, edunt. Quemadmodum igitur illi qui aedificaturus aut collapsas istauraturus est
aedes,necessum est prius omnes aedium particulas,earumq; constitutionem accurate nouisisse: sic etiam, qui artem, quae circa humanuin corpus versatur,constitu
turus e illius partes omneis sigillatim necessario debencognoscere: quali nimirum substantia,qua namnitudine quali figura & numero praeditae sint: quamq, iter se structuram sortiantur.Et quemadmoduille qui extruit; domum nunquam cognitionem particularum ,nisi e ciresolutione assequi poterit,ita nos corporis humani noetitiam ex illius dissectione consequimur . Deus quippα& natura instar illius qui primum aedes est fabricatus , praenorunt partes earum ossiciis pro exeplari usi . Non vero illum qui eκtructam domum contemplatur, imitamur. Vbi autem eκ dissectioe ipsa, naturam,forma, magnitudinem,numerum, di concretionem partiunx similarium apprehenderimus, compositorum paritecmembrorum quae nonnunqua di instrumentaria vo'
58쪽
inriar scientiam assequemur. Quo fit deinde ut dupli
ves partium actiones in corpore reperiδntur. Simpltam h is nempe at comp ositarum: quu di crus Universum m. he. & compo- ueri & sigillatim muculos eius oes VideamuS: qui inq; sitarum: musculo quocunt per transuersum refecto , necessum sit deperire ipsius motum aliquem cruris ἴ vulneratoq3 Neruo primum quidelia, musculiam, cui inseritur,exp- em motus & senses reddi mox vero, di articulii qui ob eo mouebatur. Quare hanc nobis artem constituturis necessa ruam re arbitror, etiam partium .'0Πς, Thό s , si ' vognoscere:id quod lahean aedificatoribus nys distin- hapoitu actio guit.Duplex igjtur est, Vt particularum , ita & actionu na cognitio. tura Una quidem prima es maxime propria dii pariter omnes simplices partes agunt: altera Vero ex accidenti aut secundaria quae totius est instrumenti. Vt to
ius clusdem cruris actio incessus est qui fit,duni articuli illius vicissim nune extenduntur , nunc inflectuntur.' 1psius ob facultaris motricis a cerebro descendctis, neruus veluti via quydam est. Cerebrum esse ner σε aiis omni s huiuscemqdi facultatis originem, princi'--εHupitalia te inde perdiscas licet, T secto quocunt nomo, cis per nouoa in supremis partibus , quae verebro continentes sunt, delatae. victioires seruantur integrae quino tamen omiaes in inferioribus pereat. Incessus itam abio est totius cruris, cui actioni musculorum praees genus . Ossa siquidem, ' ης-μ shartilagines adeps blandulae arteriae,cutis, Venae hichranae irgamental .a musculis habent initium motus. Primum enim ab ipsis ossa mouetur. Mox caetera Vna cum ipsis etiam moueantur oportet. Ad quem motum recessaria fuit optima cum 'ssum tum etiam ligamen torum commoderatiq;csistitutioia . Ac de caeterarum
partium actoe & usi similiter differendu:vt quae optiane constitutae sunt seruentur: quae autem vitio hqn ca rent ad meliorem statum ducatur:id uod hianime
59쪽
usum atq; adeo etiam struchiram exanilnarimus .structuram porro cuiuspiam rei, an vitiosa sit, an ab omni prorsus immunis Vitio nemo perpendere poterit, nisi is magnitudinem numerum,figuram, & situm omniupartium,ex quibus talis res constat, optime scrutatus prius fuerit. quidem olum instrumentariorum corpor quae ex compositione suam essentiam sortiuntur, gnitudine. nu. tum Vitiu,tu integritas,affectus P ois, quatuor generimo igura,et bus his cotinetur. Od si partes Vesonis quom ex nasim coiisse tura participes sint quintum hoc genus his addendum
eri r corporibus:ita ut quod in ipsis se praestatissime hamitati, A. 0pxin RS h-biturum actiones: quemadmoda tuis. .hi 2 p simas, quod deterrime. Si ergo etia viaio s.luatur,
his morbus est talis affectio erit morbus,quem unitatis diuortium vosmilarium & camus: quo non soliam instrumentariae, sed similares mssimnent lin etiam affligutur particular. Caeter ina in osse is affectus nisui. 'φ' fractura dicitur. In carnea vero musculorum parte, si S uia. cum distentione accidat, e hyμα, hoc est scissura . Vbi autem sic filamenta tenduntur,ut disrumpantur, Conuulsio.Vbi caro citra tensionem soluit, Vultius. In nesuo dicitur affectus is,scissio. Si vulnus ab acuto telo infigatui punctio vocatur. Si a graui, contusio. Si a comrossione ortum habeat in osse quidem, caries in aliis autem partibus ulcus Vocatur. Tot ergo , talesq; in hoc quinto morborum genere, quum simplices particulas occupat,differentiae erunt. Instrumentariis vero saepEaccidunt,aim diuulsiones dicuntur. Sed si similaris quaepiam particula dissiecetur in totum affectio illa, partita, illius quae secta est dicetur: partim totius instrumenti: Iauis nonnunquam huius non nisi ex accidenti dicena sit : ut quum aliquis musculus patitur . Quandomautem etiam primum,ut quum aliquod ligamentum. Quemadmodum igitur in hoc uno morbortim genere fecimus sic in aliis quatuor disserentiae tibi lci titandae sunt. Quibus examinatis,nosse oportet, possit namnuulsio. vulnus. scissim Punctio. Contusio. Cines.
60쪽
pars quaepiam in alterius locum restituti , an minimF. iuandoquidem si resecueris carnem Vitiatam, facili
poteris similem aliam reficere. Secus autem si neruus, vel ligamentum dissectum fuerit .Nel enim alia resa rari possie. cies qualia erant priora: quum illa quidem, ex sangui- Neruum aut urie generetur:haec vero, ex semine ducant originem. gam tuos quom in iis est,quae per prima efformarionem con ut ii structa sunt. Caeterhim in locum ipsius aliquid suggerer Came insan re possumus,quod ossi quam simillimum sit. Verum ia guine, nemos methodus ipsa nos cogit ad inquirendum virum una- ex semias in
ἔuael pars ea; : quae A simplices,& similares viar, unu 'μμμt: an potius ex plurib' pstituta:& pterea, quis sit earucoponis modus. Quae inqsitio quis no philosophis mo, sed et medico* nonullis admodu sit visa dissicilis ii lia,qbus adsint septem adiumenta quae subdam, facile quu . t
illius tum aliarum omnium dissicultatum ipsam veri- 'tatem inuenient:aut si minus , saltem non omnino de inuentione desperabunt. Septem igitur illa sunt, N*tu ad tiri a ra perspicax, Educatio optima,Praeceptores ingenui, ptem ad uino Labor improbus, Veritatis ardentissimus amor, Opti talem in ab .nia methodus Exercitatio deniq3 assidua. Quorum si vel unum desyderetur, qui ad viam veritatis introdu- P P. cendus est,non est admodum sperandum, illum possie 'sui voti copotem fieri. Si vero omnia cumulata adssint, . .. iruid deinde vetat, quo minus Veritatem, bona etiam , e,exquiramus Reuertamur autem eo,unde digressa est oratio :disquiramusq, primum an carnis exeΠΙ-pli fratia elementum,unum specie sit. Deinde vero,si sic Videas,an plura. Mox,quot ea sint,& quae,& quu Camis rim qhabeant copositionis modum. Profecto si caro quum xVM QR in vel secatur,vel impesius calfit,dolet,fieri nequit, Vt ex
uno elemento constet: Vt ex atomo, quemadmodum
Epicurus existimauit. Quare pulchrE Ditius inquit Hippocrates. Si Unus existat homo, neutia dolebit: quia in . , terum nequit mu rivinam cst,quu nihil praeterea in