장음표시 사용
61쪽
aliquid, ob al. eerationein, &soludove con tinui. olitura eorὰ Pubidem esse debet patibi.
Sensibila coro Pus, non necessario ex Rusti libus cofi Nementa esse eum plura uno eum alteratio. ni obnoria. Alterationet fieri absin colaoctu non poM.
relinquatur,in quod mutetur. Quod si est mutationis. erit quot alterationis eκpers, ait impatibilς, ac proέ inde nulli dolori obnoxium. Si ita mele ne tum carni elset specie Vnum, nunqua in illa diseret rdulet autem, igitur elementum carnis no erit specie unum. Rursus,sDmpatibile esset elementum carnis no doleret: atqui dolet: non igitur est imparibile. Q cubus rillionibus iubuertuntur dogmata eorum, qui tum atomos, tum sinularitates, tum elementa quatuor, ted qua: mutuo intense transmutari nequeat introduxeriit . Quippe si duoς digitos stimul committas, inqXq, disiungas iterii, neu eorum conuentus, nee diductio, aliquem excitabit do- orem. Vt enim aliquid dolet,' ta paritur. Siquidem pati ab his duobus prodit, ab alteratione per tota,& a cGtinui dissolutione. Qualido quident igitur nec conuentus,nec separatio corporib' vel petanifesto patibilibus fvthim adfert dolorem, minus profectb adferet impatrialibus. Etenim quodcunt in dolore suturum est, laeceisum habet,Vt quum patiendi, tum sentiendi facultate praeditum sit . Nulla tamen necessitas cogit, id quod sentie, ex illis primis constare, quae ipsa etiam vim habeant sentiendi. Nam sat erit,si ex patibilibus sit. Dun enim patientur, alterabuntur q, poterit aliqua sentiendi vim assequi: quum innumerae possint esse alteratio ex elementorum,Vnde mox innumerae particularum poterunt proprietates oriri psic Vt aliae evadant tensus expertes: aliae illo praeditae sint . Ex dictis igitur costat, elementa esse plura Uno, eaq, alteratiot elle obnoxia. Nucvero numerus eoru nobis iiivestigandus est. Necessu in autem est,ut illa quae rem quampiam alterant, primu quidem, illud contingant, quod ab eis alterandum est: atl ita mox,ipsum ladem inanilitent: idque per tactiles qualitates,quae alarerare totam proximae rei substati ἀ
possunt. Cuiusmodi sunt caliditas, frigiditas, humidi ta S,atque siccit s. QVie quide activae qualitates plane α
62쪽
sint Sc dicurur rex eis iq; vel maxime oppositio prima: atq; in hae ipsa caliditas. Praeter has quatuor iusta reperitur quaIitas, quae corpora quibus occurri , alteram citatire per totum possit. Unae si niuem ad minima viri; se .cueris, nix quidem seruabitur. Sed simul ae calfiet, desinet actutum nix esse. Qxsere qua cUt corpora has qua Elementa omtuor qualitates tibi vendicauerint primum erunt om - nium sunt teranium corporum elementa. Sunt aut haec terra, aqua, g α' aer,ignish. Ac proinde uniuersi, qui demonstrationi rparent,philosophi,haec esse omnium quae hisnuntur ,
interemtq; vera elementa, necnon motuo te trasinu . . - . , . .
iare haberes omnia subiectum quoddam commune, autumant. gitur ex quatuor elementis simul contemperatis, corpus viauni similiare gignitur: quod pro vin bria temperamenti ratione aut particeps sensus, aut it - ii expers evadit. Unde corporum similarium differe Aritiae,quae simplices quidem sunt, tot sunt, quot elemen poni differemta. Calidiores nempe,frigidiores,humidiores, ait sic tias simplicenciores. Totidem vero & compositae: ut quae simul cali diores & humidiores sunt : quaeque Digidiores δέ humi- ddes
diores, di praeter has alia tertia ,siccior ali calidior: N eompositaα quarto deinde loco, quae siccior est, & frigidior: sic ta . aien ut quae temperatissima est,& horum omnin pri .ma,non negligatur. Quum igitur abunde sit iam osten similisa paestim similarium partium integritatem & vitium,in eleniento' tum moderatione, tum immoderatione con is em . . sistere, perest ut inquiramus,quo modo ab earum Vi moderatione. tio morbus sit distinguendus. Distinguetur autem a rei immoderatio cuiust notione. Porro salubris constitutio corporis actiones sibi ex natura debitas, inoffensas habet: Μor- φῖ mendus bosa offensas. Iccirco si quis sanus quide sit, altero ra- a uino sitas men, qui itidem prospera valetudine fruatur,actiones Hum partic habeat imbecilliores,erit sane is kemperatior illo, nec imm dum tamen aegrotat. Itam inter salubres habitus univcrses,Vnus crit Anteratissimus:octo autem intem
63쪽
Mn mirat, perati. Adinter morbos nullum temperatum Iuenia
. ' turae lalubres. Ac de his actenus. Deinceps autem dicendum est, quo modo quis morbos curet: quo modo , dc sanitatem tueatur. Enimuero medendi methodus ex. inpiQ quum iisnorum, tum aegrorum corporu affectu , . .: . . silum principium habet. Qusim enim id quod exquis o. te ianu existit,omni ex parte sit moderatum, quod vel ro aegrum,imoderatia: aduertendu, in primis est, quaenam ea sit illius imoderatio. Quippe necessariti est alia. h. . si uςniri immoderationem contraria per quam illa exterminemus. Reditus siquidem ab imoderatione ad tῆ ad impelle . Fςriςm,in Omnibus erit Fer immoderationem contra per immode, ria. Vt ladem necessum sit,id quod praeter naturam afrationem con fectum est,dum ad naturalem statum redit, illa eademerariam fm quasi via incedere , quam prius confecerat , praeter qConuatia ebri quod ordinς contrario. Qipare generalissimus curan- rariis reme, dorum morboru scopus erit, contraria cotrariis remecia stulti dia esse: & particularibus particularia cotraria. Calido. H. ςnim morbo,frigidum di frigido calidum. Ita etia si iise eo quod huniectata.humido, quod exiccat. In similari 9 bus si quidem res se habet hoc modo. In istrilinentariis
autem,oportet in unoquoPpraedictorum quatuor ge nerum,morbosae amoderationi eo Vs 33 adhibere con- trariam donec ad moderatioem naturalemq; statum
peruentum fuerit. Vt si, exempli gratia, caro plus e
par sit Vlceri excreuerit,erodeda est. Sin autem nimis .i cauum sit Vlcus,implendum. Similiter di in aliis faciun. dum. Conjderanduantem in omnibus generibus est se rium habeamus facultatem,ea quae ex indicatio e se ormini species serunt,perficiendi. Siquidem morbi species curationis euratione tan. tantum modum indicat. Id autem fieri possit, nec ne. eum indicac haud item indicat. Etenim eorum omniti quae prosunt ςorpori,in caussa est,quum ipsa natura, tum etiam medicus.Qumam tmenmedicus: quaedam etiam natu.
64쪽
ra praestare nequit. Os nimirum ita perfractum, Vt de suo loco partes decedant, membrum is distortum reddatur haud potest natura corrigere ut conformare , Natura quae sicuti potest medic'. Sed natura potest ulcus cauum implere, quemadmodum quae semicocta iunt, aut etiam cruda, concoquere: id quod negatum est medico. Quas ad haec peragenda, medici ministerium naturae pO- Medicumi esse vest ex usu esse: ut dum congruis medicamentis Vlcus naturae reddit purissinaum,& ei; quae concoctione egent ea os i
seri, quae modice calfaciant. Iam vero natura ipsa no- nulla etiam primum a se confecta denuo non valet reficere,Vt Venam arteriam,ligamentum neruit, & alia
id genus. Siquidem ob inopiam materiae, nullum eoru in uram inhanatura reiicere Valet, quae ex semine tuum ortum du- ii. VAE Uxerui. Igitur scopis ipsis a methodo medendi repertis, d.hiis
eos in particulares materias iducere Oporter : Vt dein- itareicde comprehendatur,quae aut omnino aut ex parte aliqua,aut aliquo etiam tempore secudum eam fieri poslint quaeq, secus. Nec Vero est exigua hui'artis portio, remediorum omnium materiaῖ tam similariu partiu, quam dissimilarium morbis congru entium adinvenire. Quorum uniuersunt gentis,i offerendis,efficiendis, Remediorum euacuandis,& iis praeterea quae extrinsecus accidunt, Plane consistunt. Quae omnia ,Vbi artis constitutor ac
amussim persequutus,& consequutus fuerit, iam caussas omnes salubres Vt nihil illi praeterea ad artem medendi desit,absoluiise putandus est: his omnibus red eiis in capita duo:nempe corporum cognitio nem, quibus remedia offerenda sunt: atl ipsam remedioru n*turam. Uerum hoc mox illi quoq; supererit ut sibi aliquam affectuum omnium dignoscendorii racultatem comparet maxime vero eorum,qui tartes i alto sitas . occupat: quos exacte cognoscere una cum affectis parsiculis haud fuerit obvii cuiuim . Quscirca, de his etia im
aliquid impraesentiarum dicendum. Tria iunx genera
65쪽
rmina praeter naturam. Primum, affectus qui laedui na' ' ita stilo. xui δὶς functiones. Secudurri,horum caussae.Tertium, Affectui. symptomara. Sed cautis potissmium appellantur, qua Cauis. agunt: quavis ita nonnunqua dicantur, invina habeae Symplomata. agendi. Syptomatum vero genus in tris differentias did sit '. ii ,. gςritur in *ctionis lWsioena. In ea quae colpori accidui:
Affectum N in eXcrumentorum extiperantias. Quocirca omnia Diosci exstin symptomatuna existit caulla ipse affectus: ob idque meri . Hematis. to ex illis agnoscitur. Symplomatum porro nonnulla affectus ipsos necessarib co comitantur. Alia non ex necessitate, sed aut saepius aut raro,aut aequaliter. Sicuti aliae rursus affectuum differentias necelsario sequunt equaeda saepe alia raro alia in ancipiti sunt. Ea ital syna , . promata,quae morbos eX necessitate sequuntur irata fectuum in t e cognitionem habeant, dicuntur draecis Pathognomo, pathognomonica , S pro morborum notis habendanica. 1 t. Qifae Vero non necelsario, ea vel morbi differena tiam,vel illius mores,Vel magnitudinem indicat. Vtrorum. autem vim uno eodemq; aperiamus eκem Picuritidos plo. Costas iuccingens membrana teneatur inflamma I F ςm- - tionet quem affectum necessarib sequentur tumor praeter naturam,rubor,& dolor veluti pungens circa ipsas. ' costas: quoniam eo ubstantia affectae partis membra nea. Late etiam Vagabitur dolor, i ea ipsa membrana late etiam diffunditur. Febrim quom tum ex ipsa phlegmone tum ex Vicinia cordis,sequi necessariu est. Quorum sit vel alterum desit iam non ex necessitate febris aderit.' tam si digitus inflammatioe laboret, aut costas cingens membrana scirrho, edemate Me affligatur, non continuo adorietur febris. Quin & spirandi dissicultas incidet,quam affectus ipse producet, potius qua Dbiorem late, la se p*rs Dolor nanus respirationis operam eius υλris: exolucie Nondum eXplero Uulsoluit: ut mox necessumst alter respiraticius celerius illi succedere Gionem: unde spiritus frequens QPςxδm- di paruus redditur.Adcrit etiam,praerer cam quae scin
66쪽
gia febri non potest di pulsuum M'. alteratio: nempe durities tensioni iuncta: quia pars phlegmone obseia La,neruose est. vii aurem duplax sit eg tunica quae co-sas Velat,n ea pgrs Par exterius ossibus haeret, valde ciliquando laboret facilius aegri in lami decumbutit oppolitum. Nam si decumbatitan laesum, copressio molestiam adfert. At si interior quod frequentius conti sit )vehementius dolent,si in oppositu latus reclineim: quum ni nitrum penti is sic reddatur inflammita particula. Quod si utrassi membrana assiciarur par i utroq3 latere decubitus fuerit. Adhaec,si inflammatio in lupre mis illius partibus excitetur, clauicula trahi deorsum videtur, Si in infernis dplor pr*corria tartita it. ob rem exigua ineamatio erit,di secundi 'm Parres co-siarum medias si in heutram se inclinet partem. Rupd
Vero tenue quid purclen umqt,ex instammata effluat parti evila quum ex morbo ipio,tum eue parte laesa procedit. Suboritur etenim inflammatio ex humorum af tu afluxu.Vbi igitur multus, tenuis q. is humor fuerit qui influit in Hammatam partem: atq; pars etiam ipsa estrarior plurimum est quod effluit. E contrario autem, si fluxio fuerit rum exigu/,tu crassδ, corpus I, pra terea densi na,minimum erit quod transrundetur: ac ' proinde excitabit tussim ita ut nihil inde excernδtur. i
nec parum expuent. Hunc ital affectum sempςr ῆς nς ehsi iii, shq cessario sequitur tussis. Screatus autς post ruSstria,no iis tuis semper: at maiori ex parte. Quod sputo reiicit, neceses sunt est semper esse infectum colore: non tamen perpe rub eodem,quum nec excrementum in instamara par ricula semper sit eiusdeni naturae. Etenim quus angu Sputorum e
nolentum fuerit biliosumve eiusmydi siquidem fere semper ea βurio est quae t plauriticii phlςgm0nςim si elota it)a detento succo in istaminata particula, ipulum Eum pieta colore lacitur: rubeo quidem, si sanguineum id *eω dem struit.
67쪽
Praesagum Iuirtus. Remediorem usus aptus, est in arte Praeci puum Excremento species.
eano autem ,si biIjolum. Caeteriam si pituitosus prima fuerit is Liccus qui di conclusus daemum Purrescat,ac deinde sit in caulia fluxionis gignentis Phlegmoncm ,
tunc spumola excreantur. Sed quadoch cernitur screa tus niger,dum biliola Anguinolentave fluxio praeaia satur. Quare omnia haec ,cum partis affectae, actectusqἄipsius dignorione etiam fluxionis indicant dusere i*Eκ dictis igitur constar pernecessiarium esse ad affect lociq; asse cti inuentionem tu uniuscuiusm affectae partis iubstantiam actionem ls: tum eiusdem crina viciniufontortim 'calleremecnoti morborum dc symptomatum Lenituras , adeo I, morborum effectrices caussas prius inuestigasse. Porro in nuper proposito exempla' perniciosissimus succus est atra bilis Omnium mitissimis languis. Medium in finaplicitate& malignirate roli qui duo obtinenta Ex symptomatibus autem in hil omnino expuere perniciosissimum est ira strea tua facilis saluberrimus praecipue si concocta exp uan T. Pulsuum etiam sympromata morborum mores ostea dunt sicuti & quae lege consortii accidunt: ut deliria, somni quidam inexpugnabilas, idia urina deiectionesq, alui .Ex quibus omnibus erit petenda rario, qua praesagiendi tim commode viedi remediis. Praesagia natist; & medicum ab omni mortis culpa reddunt inamunem,& aegros ad obtemperandum facilas,occasionemq; remediorum praemonstrant.At vero aptuvremediorum Vsus,id sit,quod in arte est praecipuum, liquet. Iam excrementorum species multorum noritia adfert, quum & corpus secum connexu habear,e quo illa excerni videmus Locus autem per quem fit excrettio Joterit certius nos ad affectas partes P ceve NAsi per inferiorem aluum, membraneum quid excernatur, ulcus indicabit in intestinis.Si per silerira Voma-tur,in Ventriculo Si per tussim excreetur, abradi tuni
fas artiae , indicium erit. Sicuti si mingatur .
68쪽
ves vesicam vel pudendi meatum. Sed no parum pra terea ad rem faciet,ea quae primario affectu ab iis quae Per cosensum laborant,distinguere. In uniuersum au- illem,maxime necessarium est ad conroduni remedio sum,paim,quam curaturi sumus,substantiam, figu-Fam qi di positum accurate cognoicere Substantia n. λ- affectus primos, qui in inteperie consistinat, quantum a naturalitatu aberrarint ostendit,quantum qi resti pthisiserare,cesfacere,humectare,aut exiccare oporteat. Fi indicet.
sura VerO,morbos qui ad ipsam spectat, eorum q, niagnitudinem indicar:necnon quousi sit opus ad natu- Talem habitum per contraria reducere. Obstructiones autem ad hoc genus pertinent: quasi habent aliquam comunionem cum illis indicationibus,quae desiimunta situ de quibus iam agam,Vno proposito exemplo. Obstrumoem Obstructio affectus est partium instrumentariaru qui , aflam PraecipuE iecori istet negotium facessere. Nam venae P xxi Riis quae a Portis oriutur,per uniuersam huius visceris partem caua ditaminat tandem illis quae in gibba tum, Per quaedam oscula sensum effugientia applicatur. Vnitiersum vero alimentum, ex Ventriculo in huc unum Porta uenaciae
lacum ,qui ob id ipsum ,quod nua diximus, porta ap- sic dicatia. Pellatus cst,suggeritur.Quemadmodum enim i urbes nihil invehi nili per portas potest , ita ferri nihil potest in iecur nisi in hunc prius locum feraturrvnde in tota iecoris partem caua demittit:inde Vero , per eos quos diximus terminos,in ipsam gibbam.Quare nihil mi videatur,si viscus hoc,& ob viarum angustiam, & ob copiam pertranseuntis substantiae assiduis obstructio hiis corripiatur. Ei igitur curatio adhibenda est, prius quam Obstructides excrescant atm accendatur febris, '''e'
tum cibis tum medicamentis attenuatibus administratis Na si a uctae illae fuerint,euacuatione erit opus: quae
Per quem locum molienda sit, membri figura & stus cuctabunt.Quippe , si quid iecoris cauo adhaerescat Iinis s
69쪽
e me, brii per intestina detrahemus . Quae autem in gibbo coprepp qvδβyythendusitur euacuabimus. Eodem ed utibi: hi modo,quae in pulmone di pectore delitescunt,per tuncteris excie lis sunt expurgadassicuti deducenda ad nares, quae inimenta eipur cerebro sunt. Nec minus a m bri figura & situ de sum- grad/ Pu tys itaratis est sana di phlegmone detentas particulas. St ci ae setandi quidem fluxiones quae decubuere iii coxa, sectis venis
ratio in fluxio in poplite,aut in talo euacuamus et eas pariter quae iri utero comprehensae sunt. Quae in thorace aut pulmo- cumbux δd ςς cubiti interiorem venam . sic uti eas quis incδ thoracem puti pite di collo per humeralem. Ea quippe vacuario taciImonem,caput, lim & optime fiet, quae a vicinas enjas di affines parct ος ivm- ti affectae fuerit administrata. Porro S luam ex mor
es ' his, bo habet indicatiohem in halitum difflandum esse,qa
nv - φῖ δ' loeunt defluxit. Situs tamen aristae p*t Situs uariat ah tis varium demde infirmat particulariunt auxiliorum inlathm p x usum. Etehim qiatecum th uinama cute ortum habent,n vi ri*- l,exposcunt dimatorium remedium quate ipsa indiarietus qualia cat inflamatiois species. At quae in protundo, eo egeneremedia pota m his amentis acrioribus, quo magis ab exterioribus ημ recessere:vt quadom cucurbitulis sit utenda ; si sedem plurimum profundam habeant quod tameti inflama, qualia ' λαζ tionibus quae in summa cute consistunt quani aduersi dia postuletit. smum Est. Nec minus etiarii est situs loci aestimandus . Cucurbituli quando astringente medicamento opus fuerit. Quia sit Tisi' ii . medicamentum ipsuhi astringes potest eo peruenire,2 i. '' nil vetat quis minus ipsum administremus. Sin minus,
cauendum tunc;ne humo rhm ex vicinis partibus in af sirin sum sectum locum pellamus: Qilare vel aliquid admiscet quantis diim astringenti medicamento est,quod eo virtutem il q*δ' jius perducat: vel ab illius usu in totum fuerit supersedendum. Ac de iis quiὸem iam dicta sussciant. Dein- ,hisiatu ovi. ops normihil de praesagio dicendum : cuius attem qui tu bus propitu costituere Voluerit is necesse habet prius examinasse
ani sicuti cuilibet rei animataeproprium vitae spatium
70쪽
eostitutum est a natura sic etiam Oibus morbis: ut nul eonstituis esseto deinde pacto,si sit alicui illorum a natura constituisi δη xv biimestre rempus possit is quatuor dieb' absolui an ve vo & in logum protrahi di celerrime possit finiri. Ubi igitur excrementalia locum aliquem decubuerint, nec defluant amplius si cuius p humoris naturam explora rimus facile artificiali quadam coniectura cococtionis rationem & tempus deprehendemus modo caetc-
ra omnia recte circa aegrotantem tracsentur, Na quic umquid erroris fuerit in his commissum, erit profecto in si producunt caussa ut vel serius morbus soluatur, vel mors celeri' . morbum , uel adueniet. inare tuc sane praesagia sunt euentura, ubi exi/m mprtem di medietis praestantissimus metit,& aeger in nullo de 'ptasti qua, linquat.Medicus igitur his duobus,morbo.inquam & do mentura. natura veluti colluctatibus,semper mentem intendit: Medicus uim
ac dum discernit quod nam ho robustius sit primum z I R
cuidem suum de salute hominis aut interitu praefigiti '' '''depromit.Dein vero, quo alteru altero fortius esse no Rinui niti, Qtiit, eo & illius praefinitum tempus agnoscit. Ut enim eognosci eae celerrime morbus soluend' est,si vires sint validiores::propriis illius sic cito mors aduentabit si hae imbecilles fuerint,mor actionibus, d bus autem vehemens. Sed magnitudo excessius horum tempus indicabit. Naturae robur ex propriis illius actio Meri,i magninibus comprehendes: maxime. vero ex puisti Siquide rudine cogno-is,facultatis vitalis est opus Morbi aut magnitudinem e m sym cognosces ex suis symptomatis, At quatenus stςrum' cεῖ ub quia altero praeualet concoctio cruditas ii, indicabit: quas iudiea. subinde ex propriis excremetis cognosces. Quae enim citi ias quid in Ventriculo conficiuntur,deiectiones comonstrant v quae in vasis,urinae: quae in corpore uniuerso sudores: vah Quo etiam modo A reliquae concoctiones omnes se Sudb ea. babent,quae in una quapiam parte, aut pluribus ab l- Morbum nuduuntur. Quibus omnibus comune est nunquam imoria soliti niti c5co
hum solui posse,nisi prius in excremqntis, concoctiois e . Esi ,
signa cernantur. Nam ut cococtiones os nos celarςm praecesserint.