장음표시 사용
41쪽
ia sanitatem accersendam oronnusu si ad eam retinenda confert,nobiscu reputant est onsequutionem auteni ipsam diiudicare oportet, ex eo v lublato Vno , aliud donsemientia necessario aufertur: sicuti & posito ponit. Talia natam να H-xx conseqtienria,consociataq, iure putada sinat. Neque n. quod medicinale theorema uerum Vtilem sit , cogiὶO-1cere satis fuerit sed nihilo setitis ipsum cu aliis cohaerere,consentirem opus equitandoquidem igitur oninis oratiq,omnel theorema,trib hisce perpenditur: se ειε Mediis trςs axi in medicina sectae celebres sunt, Ratioalis, eum tres, Empirica,Methodica s,age &hisce iudicandi rationi Nonar, Empi. bus Vsi, earum singulas diligenti' examinemus: Vt syn' Mςxhψα cerae di salutari,caeteris pos trabitis,adhaeream'. In pri
' ' mis itaq; quid inter eas coueniat di quid cuius p sit proprium,exponere Videtur necesse .Dein autem,singulas ad examen reducere. Porro conuenit inter illa* trium
8Minivi fissi ista rum prosei res,qubd euidentia theoremata uti--muvinia. lia sunt,analogismus obseruatio historia adsimile trasitus. Praeterea-historia sine iudicio non admittenda: g instrumenta,& remediorum applicandorum modex Vsu sint: quod ex aliis alia deprehendu tur: τ iisdem praesentibus malis eadem sint facienda: quod adiectioi Dus di subtractionibus sanitas conseruatur, at p fugdiatur morbi: l ad materiar adhibendae notitia, experientia potens atl Vtilis est. Siquidem quae nutrivi,& quae non nutriunt purp3ptia di laetalia omnia, experien- M.flibdis I iid comperta suntNerum Methodici & Rationales ea
Nati5ales qui tenus inter se conueniunt,quatenus Virim Vtile perci- conueniat dif- pi ex indicatione arbitratur. Quatenus vero a diuersis
M. i ix - accipiunt eatenus sunt discordes. Siquidem Methodici ex euidentibus sensui,utili uJicari existimant. Ac Rationales ab huiuscemodi qde minime,sed ab occul-
. tis hoc est,a caussis. Qua in re etiam Empirici Ratiotia
m: M libus suffragantur .Rursum, hoc loco inter Empiricos s ita st dat Mothodicos . conuenit,occultum ex euidentibus no
42쪽
unosci, ex quo conferentium indicatio oriatur. Obiu eoncordes
ciunt autem Empirici,& Methodici Rationalibus, um- C ba ta
tilem esse rerum abditarum notitiam: nihil enim abdi in iii Ration tu utile reperiri. Ad hoc Rationales Empiricis quidem les obiectio.. respontant sensu comita non satis esse ut in ipsis uti- Hationaliu csti a obseruatione deprehundantur: quu ne ipsi quidςm P .ui .. Empirici in omnibus sensu perceptis, Vtantur obseruatione. Ac proinde occultis elle opus,ut a quibus conferentium indicationes nascantur. Vltra dicta etiam,qua . do quidemimpirici afferunt,& in praeteritis,& in praesentibus obseruidum esse, quum infinita sint, tum praeterita,tum pinesentia, in infinitis autem obseruatio fieri non possit plane eorum obseruationem eκ iis esse, natioalium atquae fieri non potant. In Methodicos autem sensui per simio sonu spicua conferentium esse indicativa putantes haec Ra MGbψας - cionales adducunt. Sensui nota ex se ipsis percipi posisunt. Vulgo igitur nota erunt. Qupniam Vero & comunitates indicant,sinuitq; cum indicantibus sese indicata offerunt vulgaribus Vtil indicabunt comunitates: r
ati ita nihil a vulgarib ', b Methodici differetis. Qii d
ab affectibus verb conferentium indicatio non proue ferentinin nola hiat, hinc maxime licet cernere, τ eodem affectu, eκe suma ab ampli fratia phlegmone occupante differentes corporis partes, Ut oculos,iecur,& gulam,no utimur eadem ratione medendi, quum nimirς desyderetur diuersa. Ocu oeulo Iussam, io ita v inflamato succus foeniculi,& lac muliebre con malo succus ueniunt. Gulae autem,aut iecori aliud quippiam: quum tamen idem semper in omnibus eidem affectui applicadum effet praesidium si affectus ipsi conferentia indica irent. Non applicatur autem, affectius igitur coserentia Ardeae, e5- non indicari is summatim expositis, quidnam sit ipsa rentia no indiindicatio a B etiam analogismus,& qua ratione ab il- Iis ne iacia ab obseruatione stultatur utile, expedit ali-
sui i diccre Quemadmodum igitur sensui euidentium aliqua per ieipsa percipiuntur, ut albu di nigrum: no-
43쪽
dictionem Faetarii. timans quo pacto pcipiaε ext lollisino. Insocirmum fieri per transisu ad linulta. iudicatio i d.
expientia ide. analogisnais quid. Empiricorumvropria. Rationalis ob ectiora aduersis Empiricos
nulla adhibita obseruatione, ut ea quae dignoscinitu per notas ita & iuuantia quidem per indicationem patefiunt ,nullius m cogitationis ope indigent. Quare qain apertissimis & sime cotrouersia concessis reperitur, id nimirum di in perceptis ex indicatione contigerit Obseruatio autem,proportione ad ea respondet, quae per signa & notas comprehenduntur. Verum ex analogismo iuuans ipsum percipitur,quiido caussa ipsa ignoratur, nullaq, obseruatio habetur, sed affectus quam si . millimus ex symptomatis est. In huiusmodi enim ab indicatione profuturum colligi nequitiquuna ignoretur cauis a. iccirco nulla praeterea facta obterualloe, caluusimilituditiem intuentes,cogimur ad simile transgredi. Analogismus itam per tranulum ad simile fit: quo Vientes,a simili adsimilia transiimus. Empirici vero secus ac no, hoc e aullo protulis iudicio adhibito transitum hujusmodi usurpant/Est igitur indicatio iuuantis comprehensio ,simul cum comprehensione infestatis adueniens ,sine obseruatione aut ratiocinio. Experientia Uero est eius quod frequenter di eodem modo visum est, coprehensio, di memoria. Caeterum obseruatio & eκ- perientia sunt identi Analogismus autem est compara tio, di perceptio caussarum iuuantium per similitudinem. At deiceps propria cuiust sectae quum exposuerimus,aduersus singulas aliquid inducemus. Empiricorum sunt propria iuuantium in cocumbys obseruatio, historia diuersus m a simili transitus b ipsis in caussa iure perenda est, cur noli in ornnibG ac cidentibus,sed in certis quibusdam, se conferentia obseruare fateantur: quum accidentia , quatenua lensui euidelitia tutar, tam illa in quibus fit obseruatio st caetera omnia inutilia nulla ex parte dissideant. . Dicantigit nobis, quidnam accidentia villia coin moliret apparens' ne,an Occultum λsi enim apparens dixerint, quo utilia accidera
tia pro uiatur,& in quibus est obseruandu, inferemus
44쪽
verum hoc apparens quatenus conspicuum st, nihil ab inutilibus differre accidentibus. Quod si occultumen id quod indicat utilia accidentia affirment,occulta ad accidentium obseruationem coducere necessum fateantur. At ossulta nulla vi alia,quam ratione coprehendi queunt Quare si occulta utilia sunt, in concursib M ustorum est obseruatio. Et si nihil aliud si obseruallans
ratio co endit ea apertu iaν est, bi, ratione ob -
tertiationem fieri non pollemuod autem iniimilium Obsesu,tion' - naccidentium concursibus o Oseruatio colligi neque i,2 non posse colin haec euadetperspicuum. Qillim enim prorius oporteat ligi i similitin ipsa concurrentia,non modo genere eadem , numero δ αμ qu lia,magnitudineq; similia ei se,sed etia idem tem- pus, eundem it, ordinem seruari necessium sit sui etiam 1 confitentur Empirici )si debeat integra absolutaq; obseruatio fieri: quum q; in omni vita,ne duobus quidem grotis,nedum pluribu ,omnia symptomata quae comitantur morbos,acciaece similiter queat, clarum est huiusmodi obseruarionem fieri haudquaquam istis cocursibtis possie. Quod si duo etiam aegri nulla in re differentes inuenti fuerint, non ob id tamen concedenda obseruatio est quandoquidem ipta in plurjbus feri dem ob his bet. Porro in quibus propositis vrile ipstim aut inutile hei fieri in granos observemus iam dicamus Empiricis . Nos scilicet tib--iniolis symptomatum generibus obseruare,in quibusi nec potentia,nec tempore, nec magnitudine, nec ordiaae,nec alio quopiam est opus: ut in dentium stupore et quaecunq' caussae,loci,facultatis ue symptomata sunt, xa reputantes Vtilia:quae uero non huiulinodi, ceu inutilia explodentes. Caeterum si dicant,naorsum harmor . rhoi plura symptomata comitatur, vos autem nihil in his obseruatis: ad haec eis respodebimus,n6 In illis syni .pto inatis, sed in antegressa caussa,nos obseruationem i 'facere: sy mplomata uero ad antegressiarum caussirum cognitionem in quibus obseruationem statuimus ,eκ-
45쪽
indicatione carentes obseruatione in antegressis caussis praestamus. Etenim quis dentes stupent, minimὶ portulaca obseruarur,sed affectus ab acidis, acerbisq3 o tus: qui si ex fluxione aut vomitu aut secatis serrae stri. dore productus sir,nihil in portulaca psidii fuerit Prius
oreulaea au- ital caudam rimati,dein portulaca utemuram vero aciliaturiu'pin Empiricorum historiam qua utuntur quuna Vr rem
ans contra omnes morbos abundent,rum Vt ipla tra-
. ditio sit breuior,inanem omnino esse,nec confici potatasto iam om, se mox patefaciam. Omni3 enim historia,aut praesei nem esse prae- titim aut praeteritorum est. Siquidem futurorum noniail biuis P Ori ,sed poti diuinatio est dicenda Etenim ipsi Em
'μφ' pirici frequenter praeteritorum historia sunt usi: quam ruturorum 45 definiunt esse narratione a rerum saepius circa eadem historiam, sed probatarum. QNum autem omnia in historia marinulamone eri rata vera essc affrinent,aliquem profecto iudicem habere deberent, qui recte historiam institutam esse, diiudicaret. Is quum non adsit, aliquod diiudicandae historiae istrumentum est reperiendum, quo a falsis vera d sterni possint. Si quidem circa una eandem qi rem,nor solum non consentiunt medici,sed eriam corraria opi riantur. re quum ipsi fateri cogantur,vrile eise historiam admittere,interrogandi sunt,experienti in an ratione historia iudicent. Ratione quidem nequeu . quu ipiam exterminent,& alioqui eo iudicare debent, quo istorum unumquodq; percipitur. Atqui experieny tia quae iuuant deprehensa fuisse praedicant: experientia igitur etiam iudicari ea est necesse. Qtnire necessari ,
Mi ommiudi etiam Empirici de historia per experientiam iudicium ciri ab Empi facient: id quod si ita est,relinquitur superuacuam,in 'ujά-τ . esse historiam. At Rationalis Medicus, per caus vitibuli hu, saria diiudicare historiam poterit: qui ubi caussam nar να causas . cisci non potest,historiae iudicium Experientiae cominiit . Nullius autem iuuantis notitiam haberi posse ex ha
46쪽
oer quae conclusurius in concurtibus obteruatio em ne tibiis
ri non posse,per eadem effcitur , ne Phistoria posse co tiam. stitu Ne venim obseruationem fieri non posse, posse
autem non obseruata describi, quispiam dixerit. Utuntur autem ipso transitu ad simile Empirici, nonniiqua Empirici quo ab auxiliis ad auxilia nonnunquam a locis ad locos est quum a vitiis ad vitia. Ab auxiliis quidem ad auxilia,
vi quando mespilos,vice cotoneorum, torminosis exhibent. A locis autem ad locos,ut quado ea quae in musculosis membris obseruarunt,talibus etiam applicue- , runt. A vitiis vero ad vitia,ita transeunt, veluti quum remedia ad languinis fluxum probata, ad harmorrhoi morsum accipiunt. Quomodo autem intelligat ipsa nisimilitudinem si interroges,facile ipsos conuices, atq; in ablurditates innumeras praecipitabis. Nunc vero deflarandum superest, quo modo Rationales transitum Rauenalis
ad simile quem nonnulli vocant analogiimum)Vsur' id i. a
pent. Ipsorum sympto matuna, aliqua quidem caussas, aliqua pallos locos,aliqua facultates aliqua aegrotates sequuntur. Haec Rationalis omnia distinguit, uoscitq; bi obseruandiana sit nec ne. QVod alia Vero adtar, ab risint ue, non laborat quum nihil a i curationem confe- Tant. Quinetia,ubi concursus ipse in aliquo sympto male inutili variare videtur, haud secius ii idem utitur, et si penitus consimilis concursus adessiet. Quocirca utilia
symptomata distinguens Rationalis ab inutilibus qua
facultate carent Empirici, quum secudum concursum put absentiam sit nilium sympto matu, soleant semper curatione variare)laepius disturilli in multis apparente gQ cursu, eadem medicamenta sectatur,Vt in emprosthorono,opistho tono, & tetano: qui affectus diuersum co cursum habere videntur. Intelligens siquidem copiam sanguinis si sic euenerit) in caulla esse illoru an luti. mulauiorum i eis e vitium,ati unum eundemq, miseB Iari
47쪽
eausa genus auxilii idicat. Locus indicat utendi modu.
suram prcsidii indicat. Ratigales pos
uariare, id qa non licet Empiricis.
bium,eadem via incedeta Nam in priorem , ut in posteriorem, aut aequaliter in v traiam partem conuelli pallentis tympio ma est : quod obseruatum nullum ascurationem momentum adfert : quemadmodum neClachr Tnari. Contra nonnunquam simili apparente cScurii ubi cauffam animaduertit, differenti curatione utitur:vt in illis qui ob erosionem, aut fractura, Crueruta ore emittebant. Diuidens enim symptomata Radionalis, ad utileq; indicantia respiciens , ait Vtilia tat χeκ ipsis deligens , auxiliis P contra ea pugnare Ualentibus Vtens plerian B diuerso apparente con Cursu, eodem ipse semper modo curabit: aut contra, apparet te silmili, diuersim curationem instituet rem ia nempe caussis symptomata producentibus, contraria adh
bem. Sed quomodo dicet aliquis, Utilia symptomata Evanis ipse Rρtionalis distinguet 3 Ad indicantia proposita referendo, respondeas. Hemadmodum aurem co-
cursu g, ita & curandi rationem distinguit: atq; in primis perspicuum haber, qtiar na curationis auxilia,synaptomatis quae a cauassis producta surit, aduersant:quar
1ymptomatis a loco, facultate ue exortia. Sciens nanqς
hoe a caussis lympio ma enasci,a locis illud , aliud denique a facultate: a caussa praeeterea , ali xilii genus indicari, a loco utendi modum, sicuti a facultate mensura, si quidem eadem caussa sit, & caussam prodentia signa simul etiam appareant, sed nec loc' sit idem, nec facultas eadem,Vtiq; idem remedii gentis accipiet, sed mei seram,& Vtendi rationem Variabir. ontra, si caulia plane diuersa fuerit, sed locus & facultas sint iideni risidem auxilii genus, sed inen tu a,& Vtendi ratio septiabitur. Postquam igitur Ronalis medicus Sc concursiis, di curationes metiri est idoneus,potest secundum cor eursinam similiti dines aliquas curatiois parte Spro suo arbitratu mutare. At Empiric ne B causam in scatissarum aut loci, aut facultatis pro altoria rimatus sym
48쪽
vlomata id neutiquam facere po terit. Quo circa neat adsimile transitum inter curandum rite V surpaverit.
Ostendimus itam ea quibus Empiricorum secta isigni- informatur,nempe obteruationem, historia, di adsimile transitum frustratoria elie, minin ς', coia sistere posse. Modo superest ultima acies cum Methodicis depugnanda: quorum sane instituta sint haec. Qua eadem symptomata sunt affect ' aut quibus haec jnhaerent differunt,no eadem medendi ratione est utendit, ut in phrenitide generis astricti,ati laxi . Rursus,ia iideadsint affectus symptomata aurem disserant, ead inquiunt)curatione Viemur : Vt in costarum , cel bri I; phlegmone: si utral sub astrictionis Mnece contineatur. Quandoquidem igitur symptomata eadem quum snt,di,sidente tamen rone in medςndo Vtimur quuq, Illa differunt eodem nonunquam modo curamus, ideo inutilia prorsus adcurationem pronunciant e ς syna Itomata. Quum aurem sibiatis affectibus ipsa pereant ymptomata: p9sitis autem, perdurent:utilas ei te affectus contendux, ut qui haec exorientes producan e tinguant aute, evanescentes. Quod autem per ea quae Methodici faciunt,cogantur utilia fateri syniploma ta facile cognitu est. Nam homines utcun p infamemtes, siue ob fluxum siue ob astrictioneni infamant,coulociat in tenebricoso cub iculo lucem ipsam addere ad infamam eκistimantes. At Vet ςrnosos siue astrictione, siue etiam fluxu laborent loco splendido continere conantur. Tenebris enim Veternum augescene putam, Quum igitur delirantes ex astristione in icnubri qu/t adaugent ipsam astrictionem detineas: in luce autem, veternosos exfluxu, licet lux ipsa fluxum reddat magis exorbitatem: vi dentur certe mihi esse his ipsos negligere. sola I, intueri lymptomata. Sed net affectus pisi entia indicare,Vt opinatur Methodici, iisdem illis
rationibus, quibus ipsit inutjlia else simplomata nitςb4
Medio cicoridos mi Rationales castra Methodi
cos. Insanentes c5 muniter collo
49쪽
'ir probare,etiam elici potuit. Nam si iidem affectio
ver ini si calculus sit in causa excitidiuro C, phlaguertitate eis a Qx ς, δxoplasma lilinimus. Si vesicae supra moduni diruinis . . . si ς xiQ,Oriςuldri uulpecillum,aut cathoera imponi-. nius . it δῖrtim inguntia flectentes, aphronarro exta emuni va mariae fimilae persticamus. At vira*ium cst catilla licet asscctiis dissideant dem curandigcnus ad mittimus. Cholera nan ,& arquartis morbus, qDavis dissianiles, eadem fel me & ipsi ratione curantur .Qua ob rem, quoniam hi blatae caussae affectus auferiar: posi ta constitutini: item diuersa canisae quavis attictos finr iident diueriam caedena licer affectus varient eandem curationem poctularit mon iniuria nos di caussas, di af-fectus,& pallos locos expendimus .Et qti em admodtim
impromata ipsi Methodici, quoniam a diuersis aliam
-bus eadem,& ab iisdem diuersa proueniunt,nihil co II οῦ ,- , i modi indicare testanturcitidem nos, a diuersis caussis eosdem ab iisdem diuertos gigni affectiis ceriactes,eos Curationi qui ad Vrjliu indicatio em incc modos else dicimus ad citra sufficiant. tionein aut tussicere pceptionem caus dignotioneam. perpessi loci necnon ipsius facultatis mentiara. Quan- . . do quidem sit ne fluor,an astrictio superuacancurΠρο--Mne tu si am to cognoscere: quum affectus non quid agendu sit , aur
re dumtaxat . ne bruta quidem ignoraim. Ar artifices tali indicatis nec non egenr,sed illa scire eXoptat per quae lamores peta. .lantur. Nam si morbi Quiplorum remedia edocerent, , laborantes ipsi per quae ad sanitatem redir*r, intelli gerent. Quin & ex auxiliis adhibitis , non morbos ea Causae medela caussas indicare medelam deprehenditur. AuxiIia na- indicRnt. in non effectis, sed eiscientibus,aduersant tr. lta non
fesu, s .sc F .Qrixis in .moda esse tymptomata, nec a morbis cori ducibile,sed a caussis bdicari,tatis ample est ostensum,
50쪽
Iam vero quum Methodici Medicam facultatem defi- cictibus adimniant esse cognitionem per se evidentium communitatuin manifeste etiam hallucinantur, asP conuinci pus sunt: quandoquidem communitate, iplae, quas Vocat, . . Hel euidentes sunt,nel p te perceptibiles . Siquidem quit no Ois dentatio & retentio asti actio sit, neq; omnis raritas aut excretio fluor in praegnatibus cnim rς en inristitio a re itio menstruorum non est astri uo:isicuti uel fluor, ex tentio, non est
pulsio illa materiae inutilis, quae in mulierculis mollio Pi victus ratione usis excerni singuli mςntibv. io ςx) rς V hi ualli.
linquitur manifestunt, qui tota jpia symptomata rcipi cietis.cit, eum nec fluxu nec astrictionem deprehendere pocse: sed haec ex aliis etiam else diiudicada. Siquidem densitas ipsa & raritas nonnullis quidem ingenitae aliis ad Dentitiae & pter eorum natura sunt: ac proinde oportet in aliud quippiam affectiones eas referentes,ita secundum naturam ne sint,an Vitiosae, iudicium ferre. Amplius id quod immoderatum, ait praeter natura est euidens non est: qua loquidem Vt cognoscatur, magna est opus inquisitione, necnon collatione ad Vires. Atqui Wmmunitates quod fatentur etiam Methodici )praeter naturam sunt,ati immodica quaedam, co- Coi nitates munitates igitur euidentes non erunt. Illud etiam con non syderandum est,num quispiani unquam medicum ac- cersierit spissitudine, aut immodica raritate vexatus Quod si nemo unquam communitates percipit sensu, cur ipsi artem medicam definiunt esse notitiam per se . ieuidentium communitatum, quas quidem inuestigaredi cognoscere , Erasistratus & Hippocrates oppido q2 diffidite & laboriosum existimarunt i Caererum etiam si communitates ipsae euidentes sint, nςc ob id tamen eas aliquid utile indicare est fatendum: quum aliunde ipsa uera indicatio investigari debeat nempe ab efficie . tibus caussis, quarum differentia communi sima est da Causarum di Plex. Aliae si quidem in nostro corpore continentur. scinia duplex