장음표시 사용
71쪽
hic laesi retrogradus in hemisphaerio Solis, nec uitiae extent e tis obteruatio nos, nihil ad eius altitudinem&motus demonstrandos afferri potest nisi hoc, quod supposito motu Terrae Cometa motus diurnus ui principio traiectionis longitudine aequauerit motum Terra diurnum, per Th. XI III.& quia caudam tam cito per didit, quod ruerit versus solem, in linea oblique a Terra uerla.
V Ideo duos hoste passim in unum confundi nam eodem , tempore sunt vili,& ab eodem loco coeli progressi: ut valde' - iner de iis idem Se factum, quod de uno sui temporis prodidit Ephorus apud Senecam, unum in duas partes dissilijsse, que diuersas mundi plagasabijile quod ex Seneca transcripsit Camerarius,eXeOBuntingus, ad annum 372. ante aeram Christi hodiernam. Erat
autem idem ille Cometes, qua praecessit Helices& Buris, urbiumo Achaiae submersito nem: de quo Aristoteles, Diodorus, Plinius,&alij cum biennio post, Lacedaemoni a Thebanis ad LEVCTRA victi, imperium Graeciae, quod paulo minus D. anm tenuerant,
Seneca quidem fidem detrahit Ephororat argumenta quibus vistitur, tanti non sunt, ut gratis mentitu esse historicum persuadeant: De Cometa.aues mnium mortalium culta custodito, neminempraetem ea hoc a mare quod in duas discesserit part&. Quasi vero non idem accidat plerisque Cometis etiam hodies, ut principia notent pauci vel unus aliquis, caeteris ignarisZAt Graeci leues'miraculorum captatorci ad excitandum Ddforam Ephorus historiciω 'dubiasidei et mutarum Romani rerum domini supercilios, quibus in parte census est, contumelia victae gentis. Et Seneca declamatorio stylo opico pulsans loculos, personam suam agit, sed hoc ad naturae tribunal non competens. An vult nos credere Ephoro fuisse in animo dramata
scriberes Desinit opus Ephori in Olympiada C X. quam antecessit Leuctricapti 'na annis 3 o. Cometa igitur iste oculis ipsius Ephori videri potes it si quid errauit in historia, relatu aliorum seductus est: a quo periculo quis historicorum immunis potuit etiam ipse Seneca decipi seu lapsu inemoriae, seu Graecae Linguae ignoration . G Tradit
72쪽
,6 COMETARUM TRIUM, QUI ANNO 613.
Tradit enim de hoc ipse Cometascripsisse Aristotelem, Non trabem,
sed Cometamoisse cateriam ob nimiam ardorem non ovaru spar serem ignem sedprocedente tempore, cum iam insus. graret , reddita suam Cometasaeiem. Atqui si loci Aristotelis requira , sic ille prodidici. Cometa ille ingens, dcc. Et prima quidem apparitionis die non est vise in ipse cum siuo capite)quippe qui anteSolem occidebat Foseria die vero sus est, quantum dabutur quia minimospaciolo insequebatur Solem patimi occidit at lumen caudae extendit ad tertiam coe- lipartem,instarsaltus,ondeo SEMIT A anesiatm est. Enini elicem Senecae translationem. Quis inquit Senecia, momentu illuά obseruaret,quo Cometes induaspartes luim est 'Sufficit dicere ob
seruatum esse, Si quaerere pergit, Quomodo Θ in promi tu est exemplum, maculae Solis. Nam quae sunt talia , illa ut diuisa credamus, susscit pridie iblitaria videri, postridie duplicia, locisque vicina .
Sed huc pro licuit Senecam ardor disputationis, dum Artemidoro, quem aduersarium sibi delegerat, hoc vuli eripere Gometa non scopulam duarumperennium Dilarun Metuit, ne vinceret Artemidorus, nisi ipse testem illi subtraheret Ephorum. At potuit vincere sine iniuria bcriptoris Graeci: non enim in duas perennes stellas, sed in duos Cometas partiales, Cometam unum solutum ille scripserat: de quorum singulis integra Senecae cum Artemidoro supererat disceptatio. Anno etiam qui mortem Agrippae antecessit turbas Herodis domesticas eratis R. ante aeram Christi hodierna Dio exhibet Comatam stellam, quae per multos dies supra urbem sulpensa in multas faces dissoluta sit. ViXit eo tempore Seneca, nec tamen
vidit, quando Cometa disiiiij t etsi huius etiam lib. VIII. Cap. XVIIuno verbo meminerit, scilicet Cometae sub Augusto visi. Exemplum igitur ex antiquitate, Cometae unius in duos diuis, stat illibatum ad quod utrum hi duo Cometae in ensis Novembris quadrent, historiaObseruationum toto orbe habitarum testabitur, praesertim si, qui Oceanum Indicum nauigarunt, diligenter attenderint. Et si seri potest, ut tam vicinum intermitia Solem habuerit Cometa, ut nulla in parte Orbis cerni potuerit: quod etiam illi Cometae contigit, de quo Aristoteles.
Ne vero praeteream quicqi am quod ad iam a Cometae pertinet,
illud obiter coiiunetaurandum censui, die o. ao Octobris vesperi hor
73쪽
hora a meridie septima cum dimidia,ad Nicri ripas in irtembe latore sedulo Draconem volantem, seu vocabulo vetusto face, qui Canite Andromeda per Piscem Boreum inter caput Arietis&Triangulum ad rictum et descendit. Verum hoc elementare meteorum, Cometa dici non meretur. Odigitqrde 3 o. Oct0br. Colonia Agrippina perscriptum commemoratVrsimus, visum esse Cometam ad Borrhapello ten tractu cauda longo, qui no diu duraue m:id puto de hoc meteoro, quod ante Io. dies in virtembergia visum, accipiendum esse, Primam autem iam a Cometae secundi excitatam inuenioNovesi in Silesia,& Romae. Sic enunde hac fama scripsit Ioannes RG mus Quietanus, is p. Caesaris Matthia Medicuso Mathematicus, libello de lioe Cometa edito Oeni ponti. In Silesia diei Io Nouem bris hora . post mediam noctem, visum esse meteorum ignitum fi oura pennae Struthionis, id est incuruatum: quod genus cometae Veteres Ceratiam dixerunt Romae vero die Ii Nouembris visam esse trabem ignitam, ei sus Orientem Adduntur verba obseruato ris Adit artrabu parum arcuata in accuratiori obseruat;one, quasi stadie o Nouembris,Mb hora I s. min. 2 o. vi ad horam ιδ. rn. o. Quae ego intelligo de horis a meridie dieito ut fuerit mane diei II. more Astronomico expressit appellat autem Cometam ad sensu divulei, citae'nti cauda a tere scilicet porrexerat caudam versus dextrum latus. Ait, extremum versm ori ηtemfuisse coilectum ad formam manubrij non tamen lucidivi corpore reliquo, nec discretum
si, satiuua ted , scilicet quia stella ipsa sub ad ijs Solis latebat. Al.
tero extremo, in, tetit se intersectionem autumnala tacirca δ.grad. L,b adesexuste ab Ecliptica in meridiem ad y gradus. Cum autem
Sol eo die versaretur m a '. Scorpionis, oportet locum capitis fuisse inter 18. 3 P. cis m. Oc intermedio, forte in primo De cano Scornion s circa vicimam Hydrae, propius tamen Ecliptica: inde caudari retorquebatur: curuabatur ab oppositione Solis versus Cum ad manus meas peruenisset Ambrosi RhodiiMedicin Doctore. Mathematum Profestaris itebergensii scriptum de Coam et videbatur is mitio de ea de imma die apparitionistellarifus enim
74쪽
ue COMETARUM TRIVM QVI ANNO 618.elaim ait, qui eundem plum, quem scilicet ipse obseruauit mense Decembri, in sine Oeloibru id esst, dic io Nouembris stylo nouo)vi
derent vesperinister quo dc Artus antisca laus se refert, mani diste caudam solam visa asserens, tanquam praeludium Cometae venturi. Subintelligebarn autem eundem fuisse Cometam, cuius caput
vesperi post occasum Solis in fine Scorpi vel principio Sagittarij
visum sit itebergae, cauda in principio Scorpionis: in toto signo Librae apparuerit Romae tempore matutino At in cogitans fui, Cometarum caudas a Sole auerti, non versus Solem, ultra illum tendi. Quare si, quos Rhodius commemorat, ijs veras Cometa visus est ui occasu post Solem oportet ut is caudam in Orientem tensam a Sole auerterit, itaque alsus ab eo fuerit, cuius cauda Romae&Dantisci visa est Qti' mei erroris exemplo mitigatus, facilius ignosco Rhodio, qui ex tempore apparitionis vespertinae egistimaui se principia Cometae deprehendu se inThuribulo eiusque fumo: Cum tamen Occidente Sole inci'. in Nitebergae, quicquid stellarum es infra frontem Scorpionis coronam Australem, profundissime infra horigontem demersum sit. Neque tamen interempto argumento opinionem propterea ipsam de Thuribulo redarguo, quaeque illi mystica superstructa sunt. Videat vero Rhod nis& recognoscat authores suos,vesperi ne stellam illi, an mane Caudam, trabem, Cornu, aut Acinacem viderint dicto die. Nam Romanos, quibus aliquam multis gradibus altior est aequator, proxime sequitur Io. Georgius Sual bacus Spirae ad Rhenum, qui Cometam sine distinctione duorum)a se primit m visum ait die . II. Novembr. paulo ante Novilunium. Credo illi si patiatur obseruationem suam ad secundum, qui Romae visus est, accommodari. Nam hoc pacto v-triusque loci obseruationes confirmant mei Lincenses Cum enim dic ii et o Nouembris post diuturnas pluuias serenitate restituta,
Ego Linc ij,&qui paucis abhinc milliaribus equis vehebantur sub
auroram, animaduertistemus tractum quendam aes eum, lucidum, incuruum, famamque excitassemus eXtiterunte suburbanis prae-
dij agricole, qui se eundem splendorem iam ab octi duo Mamplius
animaduertisse in eadem coeli plaga eadem noctis hora dicerent. Et Io. Baptista Hebens rei tus amicus meus, lina a viatoribus audi- iit, Cometam, quem ipse 24 Nouemb. q. Decembr. primum vita
75쪽
disse ait, conspectuna essetana ab aliquot septimanis. Nimirum ipsi tres sepi nas hcundum, non vero tertium viderant. Sic et '' Hethc frefert, in Pomerania visum perluberiCometam a m)
Nouembris, in Borussia maturius adhuc. elperu Al sexu metam ab alijs refert visum perhiberi die ia. a a Nouembsi nesqIridem in ultimo Cometa, qui omnium mortalium oculis illuxis cogitationes occupatas tenent ignari penummulo se id se distinctum plane ab ultimo. Nam Tubinga quidem ad me perscrψt
fuit, Ioanne Straussio, L. A. Magistro, qui ante biennium Lincit mecum, nunc cum Maest lino Academico Mathemat via Prosecto
s e munia haec studia tractat:ab hoc, inquam, de Nouem ad
nae perscriptum, oriri cum esita in Cratere meteoron, nu cuia radianti, instar, quod ab im formam corn Mer/t, WV se T. mae in miselfundat da vero die qua suas ille dabat, non tantaru din is esse usum, acante aliquot dici sed magValbescere, in C caseum ver ere videri; is coelumseper aliquot dies nubibus obductumhli spe. Ex quanai ratione proculdubio colligendum est, neque Cometam tertium Tubingensii bus usque ad Z Nouemb. animaduersum esse meque Meteoron illud, quod ego secundum Cometam appello, antei Nouembris Tubingae agnitum. Cum enim
verissime motum habuerit contra signorum o idinem, cum tellisiilitur Crateris diutius non mansit, mihi vero diea Nouemb. cum ij idem visum fuit. Sed venio ad illas meas observationes proxime enim Sualbaco succedo. Vitur mane Z Nouembris, fetia tertia, cuius antecedente chalmata visa ferebantur, hora post mediam noctem 3 clarisimus tractus, plenus&lacte is, conspectus est proxime sub stellis in quadrilatero corvi, cuius extremitas sursum curuabatui desinens quali ui medium Craterem. Hos fuisse radios alicuius Cometae fidem ista faciebant; qud te aurora exirent, Uic in partem a Sole uersana tenderentur, ut solent omnium Cometarum crines. Et si enim Sol tunc erat in ara an , a medio vero Crateris arcus circuli magnis brostrum Corui tractus, non tendit in Eclipticam circa dictum Solis locum, sed versus Arain, Vel caudam Scorpionis potius, profunde in Austrum: at non fuit tractus iste directus, sed manifessilli
76쪽
pend parallela incederet, quasi in caput Centauri tenderet, Ut eva- speetu globi apparet; Nam Centaurus ipse delituit in Aurora qua via proxime Solem in a. 8. R erat ventura. Solenne autem hoc est Cometis quod caudae ipsorum nonnihil ab opposito Solis de lectunt chiare oportet caput seu stellam huius Cometae die 2 o. Novem. circiter hunc coeli locum, scilicet prope caput Centauri in primo decano Ili stet iste, in aurorae claro lumine ante decem dies quando visus est Cometa Roma: in Silesia circa I 6 ni cum lat. merid. 8 grad. haesi Te cuius loci te iubeo memorem else, ubi ad initia Cometa terti veneris legendo: Nam etsi ratione situs ad solem , debuit Caudam ei j cere per Centaurum in Austrum fecit tamen declinatio curuatura, ut eam ad punctum aequinociij autumnalis retorquendo terminaret Nam valde insignem curuaturam suadet assimilatio pennae Struthionis. Inde motu fatis concitato sese proripuit Cometa in antecedentia& in Austrum versus Centauri partes equinas quod sequentibus obseruationibus intellectum est. Statim autem apparuit, fulisse sublime valde meteoron; nam progressus ex meis aedibus, quantum oppido clauso potui, situm adfixas semper eundem animaduerti. Confirmabant me qui iter facie bant, qui a decem millibus pastinim eundem tractum viderunt . Plenam vero fidem faciunt liter Tubingenses iam recensitae cum enim distent loca non minus trecentis M. P. idem tamen meteoron sub ij dem constellationibus eodem tempore est visum oportet gitur non humilius fuisse meteoron quam quanta est hec distantia,& omnino quam pluribus vicibus altius. Sed minus dubitandumaerat diebus sequentibus: non evanuit enim meteoron, nec adhaesit terris, ut solent alia terrae vicina:sed redivit cum reuolutione diu na, adeo jue etiam motu interim aliquo, planetarum motibus contrario, sese extricauit nonnihil ab ijsdem fixis, ut solent etiam caeteri Cometae.
Cum igitur persuasus essem Cometam esse, praedixi statim, qua- uis felici magis quam legitima coniectura, motum iri in illam plagam inquam exibat arcus mediae curuaturae, quasi promoto Cometa relinqueretur cauda, ut tenuis motui miniis idonea:sed hoc non est perpetuum. Verum continuabo obseruationes.
77쪽
Die zar. Noti emb. mane H r .caiidam hanc iam orientem vidi:
horas. tendebatur e X claritate rils Orae, qua eam praesecabat seu delebat inferius; tantos pacto sub rostro Corui tendebatur, quantum
id distat a Capite vel Collo, diuidebat mediam basia Crateris, relinquens unam eius stellam infra, alteram longius supra, tertia mo quae ultra medium Virginis qydrae tribuitur quasi dirocte attingebat, ibique desinebat, adhuc curua dilutior etiam erat quam pridie Miklatior. Mercurius apparuit in clara aurora clarisimae Sed aurora terminus mulco stiperior Mercurio, quae non delebat Mercurium, deleuit reliquum inferius huius tractus Visus est tam diu, dilucescente coelo, quamdiu stellae Corui potuerunt videri. Cum igitur die sequente rayrr. Nouemb. A lati nonnulli Cometens
vidisse iactitent, hunc igitur tractum lucidum illos vidisse verisimi-Die a 3. Nouemb. h. 3 dehiscentibus nubibus, adhuc satis clare apparuit, sivisus est longius deflexi si a stellis Corui in Austrum;
Tendebatur versus unam claram Hydrae, quam tunc quide existi maui esse Cor Hydrae: sed discernere non erat stellas adeo certo ob crebras nubes. Hunc igitur circiter diem potuit trabs ista Romanis, quibus altior polus gradibus aliquot, per humerum antecedentem Centauri tendi videri, quod Remus aflarmat de diebus obseruationem primam insequentibus: Nam nobis aurorae lumen inferiora
huius trabis cum ipsa Centauri stella fluderat. Dierum sequentium matutina ad Danubium pluuijs4 nubibus erant foedata, ut illa coeli plaga videri non posset. Die j Nouemb. Budo ici in Bohemia, in hybernis exercitus Caesareani, visium esse Cometam clara luce capite cauda claris imis assirmauit mihi Maximilianus Marsilius Societatis Iesu, tunc ibi praesens: id an ad secundum, an ad tertium reseram, valde ambigo. Nam triduo antea cum ad Mercurium respexis emin, n I:m-tem, unde tertius Cometa prodi j post octi duum Cometam ibi nullum vidi post biduum rursum insidiatus conspectui Mercviij,
nec hunc vidi, nec Cometam. nec sequenti 27. Nouembris te ilium Cometam animaduerti, quamuis ad horam 7. usq; attendis em Cometae secundo nec Tubingae diea Nouembris animaduersiis est Tettius, quando secundu Obseruatus fuit. At contra, non sequitur,
78쪽
ue COMETARUM TRIVM QIM ANNO 618.
eum qui secundo aduigilauit, propterea etiam tertium videre debuisse Nam vidi ego eodem die 29. Utrumq;, quandod tibingae tantum secundus est visus, nubibus forte horigonti inlidentibus. Si trismen tertius dieci .est visus, oportet illum, iste ortum una hora Ucbelse hora ante Solem, ad deStram eius, caudam versus coruum proiecisse multum ad horizontem inclinatam long. I ni. latitud. 16. Australi circiter, inter Tropicum C pricorni&Eclipticam, quam anter6. Novembr. transiile oportet in 16.i8.nt Sisi i di bus antea incensus est, die scilicet l . Nov. quando cepit videri secundus; consentaneum fiet, tunc illum circa Jori. cum lat. mer. d. ta haesiste, eodem loco circa quem antea secundum ex coniectura repositi, proxime rictum Lupi Quanquam si unus in duos diri illit, id nec prima apparitionis die sectum esse necesse est nec motus an 'osia in utroque usque ad illam primam diem retro deducerida fuerit Nam si primis diebus duo Cometae unus fuerunt, proculdubio ille unus diuersum habuit motum ab utroque diuitorum utasi ibi itur quod videmus utrumq; ex eodem circiter loco coeli prodire ζec multorum dierum interstitio videri utrumque caepisse. Die 26 16.)Nouembr. Ursinus affirmat visum elle Cometam inter nubes, Franc Ofurti ad Oderam. Dubium de secundo, an de te tatio id fuerit accipiendum Die J27. Nouemb. mane ab horas. pluviss& nubibus cetasantibus,& vento impetuoso nubes dispellente, apparuit mihi trachiis iste secundi Cometae lacteus Hilutus, sic tamen albicans ut visum facile moueret: non obstante quod iam hora . mulium diluxisset. Veniebat eX partibus Horizonti vicinis, stringebat superiori margine claram unam in flexu Hydra Australissimo , nam etiam latitudine sua occupabat, sic ut illa ex hac albed me velut ex rara nube emicaret; inde curuabat Dr, quasi usque ad stellam Hydrae quae proxime Cor Hydrae sequitur in fine Leonis interdum quidem hanc stellam attingere, i continuaretur tractus, paulo supra Cor Hydrae incesturus videbatur. Meminit &Remus ciarae in
a Hadrantis circuli. Diem non apposuit.
79쪽
que distantiam a Lance boreali q. paulo minus graduum deorsum ab illa, Mut ductus totus indicat, pene recta versus Eclipticam erat igitur in is blat lat. - boreali. Hanc tamen magnitudinem latitudinis defendere cum caeteris certioribus non possum. Itaque puto
obseruationem competere diei 28. mane. Itali enim, numerantes ab occasu solis transferunt fiequenter horas suas ad morem astronomicum, quibus d. 27. h. I 8.est politicus 28. h. s. matutina.
Eodem i8Jr8. Nov. visium ormatia assirmat et perus:eodein mari Balthico, Dantisci Arthusius, eode&Coloniae ad Rhenu Cais sparus Hersi achius eo de Parisiijs, passim in Gallia, GallusProuenis salis. Eo de deniq; , conspexit illuvi Benjamin Ursinus Astronomus Marchicus, circa chelas seu lances librae ad aestimationem. Et si vero
hi authores nullam faciant mentionem Cometa Secundi facile tamen ex obseruatione Romana intelligitur, hunc iam 1se Cometa Tertium, quem ego die χ .nondum animaduertebam: nam erat eius caput tota cauda iam Borealis. illa vero Secundi Cometae cauda de die in diem abibat in Ruilrt: n. Quaestio tamen supere se, cur obis ruatcre si ii non duos simul animaduerterino An quia, ut triduo antea Marsito illi, clara iam aurora Secundus disparuerat, Tertius clari. ate suae nitebat Mihi
vero Secunducibius visius, die 27 quia maturius obseruare coepi: Tertius non visus, quia vel maturius desij, vel sinistras horizontis partes turbidus aer ob uelabat:vel claritas caudae secundumEclipticam sere tensa, accensebatur aurorae lumini. Die V, 9. Nouemb. mane hor. . cum coelum ad momentum detegeretur inter atras nubes ventos vehementes, chim campi ensent picti niuula, apparuit tamen tractus iste Secundi Cometae, sed valde dilutus, nec aequans albedinem nubium a Luna illuminatarum: Iam porrigebatur infra stellas spirae Hydrae Australissimae, infraque stellas proxime sub Corde Hydrae, videbatur curuatura sua tendere quasi in Cor Hydrae, sic tamen ut extremitas eius lon ogius abesset a Corde, quam stellaeillae quae Cor sequuntur. Haec ultima Secundi Cometae fuit
80쪽
Prima mea obseruatio Cometae Tertii.
Eodem die V Nouembris horais cum rursum discit teren-, tu nubes, ascendi tectum, si sorte accuratius aliquid in illa o
metica cauda veniret notandum: Verum illa iam disparuerat adulto diluculo: at vicissim adstim stram infra lancem Librae borealemptato, nam unam sola vidi Comer alius Harissimus per nubes apparuit, cuius cauda tendebatur inter lineas ex Arctu id eri pim in Cometam, propius tamen lauic quam illi Color caudae ter flauum&rubrum micabat, ut interdum longa, interdum ti se UISeliet:
spargebatur a capite, ut copae d aeri rigentes Caput d eleico
pio inspectum, infra quidem rotundum erat , supra vero' crines obliterabatur claritudo maior sine Telei copio, qua raper illud sata erat claritudo per hiatus nubium, ut priusquam me collegissem, Lunae vicesimae septimae splendores me videre putarem .solcelesqua si erat triangulum ex Arcturo, Lance Cometa formatum. Distantia Cometae a Lance quassi tres Lunae. Cum haec consignarem ex memoria eorum quieodem horae quadrante videra minuta dubitare caepi, supra an insta lancem Cometam viderim nec dab turre ditio in rem praesentem, iam enim diluxerat. Verum liberat me dubitatione obseruator Romanus qui distantiam hoc ipso die a lance boreali exhibet sesquigradus ad ventum Siroccum, lure iunt praecise meae tres Lunae. Itaque hanc obseruationem paulo post susumam ad demonstrationes. Caudam ad O .gradus longam censebam; at Romae LViennae gr. 38. inconstans enim apparebat haec lo-gitudo. Lances quidem etiam X obseruatis dierum A. 9. Dec. f cile discernere erat, sit die 29. Nov. supra visus estet, non infra nam loca horum dierum,lineam tendebant non supra borealem, sedi ter Vtramque. Itaque si infra borealem lancem visus, cadit in αἱ ut, cum lat. 7 boreali. Eandem primam apparitionis diem, eundemque situm Cometae,inter duas scilicet lances, prodit etiam D. Herlinius, Pomeraniae Mathematicus Hoc biduo innotuit Cometa plerisque prouincijs:
in Saxonia, Morauia, Austria, Allatia, tuta, eaequibui descriptiones vel uteras habere potui.