Canonici Juris Institutionum libri tres

11쪽

Tit. XVII. De Jure Patronatus. 3 octTit. XVIII. De Renuntiatione ct aliis amittendorum Beneficiorum modis. 3 O7Tit. XIX. De Religiosis Domibus. 3i Tit. XX. De Censibus 9 Procurationibus. 3J7Tit. XXI. De Rebus Ecclesie alienandis , vel non. θι Tit. XXII. De Contractibus Ecclesiasticis. 3.7Tit. XXIII. De Precariis, Protariis, ct Lib/llis 3 33Tir. XXIV. De Bonis Clericorum re

Monachorum. 3 4onac.

LIBER TERTIUS. Tit. I. Dis ostionibus siti fudiciis. 33 3Τar. II. De Foro Competenti, 36odicis inter Clericos. 363Τit. IV. In quibus causis Clerici ciυilia ter agere vel conoeniri possint apud iudices publicos. 37 STit. V. De causa possessionis st proprie

tatis. 382

Tit. V I. De La icis, an ct in quibus

causis Ecclesiastica Drfrictioni sub

iaceam. 3

12쪽

Tit. VIi. De Publicis Judiciis. 39r Tit. VIII. De Delictis L icorum. An ct quanam sint Ecclesia a brisi

Tit. IX. De Accusationibus. AO Tit. X. De Poenis. OST it. XI. De Excommunicatione. 4 I ETit. XII. De Suspensione 2 Depositi

Τit. XIII. De Interdicto. 16 Tit XIV. De Purgatione Canonica ct vulgari. 429 Tit. XV. De Absolutione a Censuris.

ΑΠΤit. XVI. De Irregularitate. 438Tit. XVII. De Privilegiis. SE Tit. XVIII. De Di pensationibus E 'clesiasticis. 4,9Τit. XIX. De O cio fidicis. o FINIS.

13쪽

Lei Exemplairos ont esse Durnis.

14쪽

CANONICI

IURIS

INSTITUTIONUM.

LIBRI TRES.

UM Christus Dominus Sanguine suo acquisivit & fu davit Ecclesiam, ejus San titati & Majestati valde con-Veniebatiui quasi quaedam Anarchiae species incerto jure non regeretur. Indὸ st tim Sancti Patres ad eam regendam d ilici Iure usi sunt & divino,quod omni

no certum , & Canonico, cujus certum quoque corpus habere curarunt, ne quis

pro Dua libidine falsos & supposititios

Canones obtruderet. Praeterea sicut in Tullio non est civitas quae non habet Ieges : Ita nec est Ecclesia sine certis Canonibus. Hinc Sacerdotes. In Can. I.

15쪽

, Juris Canonici dist. 38. Sacras Scripturas & Sacros C nones addiscere jubentur, & in actione quarta Calched. Concilii praecipitur Episcopis , ut omnes Christianos vel etiam laicos diligenter edoceant sacros illos Canones, qui ab iis omnibus indistincte custodiantur, ut est in Can. 34.3feldensis Concilii. Sicque dici recte potest omnibus Christianis apprime ne

cessariam esse Canonum scientiam: non tantum ut bene beateque vivant secundum reCeptas Ecclesiae regulas, sed etiam ut eos quotidie ad manum habeant in ipsis rerum argumentis. Quia vero immensa cepit esse sylva Canonum, quam vix ullus propriis viri bus persuadere poterat , perutilis fuit

corum opera , qui varias eorum colle tiones accurata methodo digesserunt,

de quibus suo loco , ut ita quidquid

in ca scientia certum est, sub uno aspectu . illud habere liceat , & falsos

canoncs facile secernere a veris , qui soli contineantur in jis Codicibus. Universa fere Catholica Ecclesia eo Canonici juris corpore utitur hodie, quod conflatum est ex decreto Gratiani, quinque libris decretalium G r

gorij Noni , Sexto Bonifacij Octavi,

quinque libris Clementinarum, Extra-

16쪽

Instititutionum. Liber I. 3vagantibus Ioannis 21. & quinque tiablis Extravagantium Communium, e que Omnia , eorum progressum , &primam editionem paucis expendere juvat exemplo Iustiniani Imp. in prooemio institutionum. Igitur prima pars ejus corporis est decretum Gratiani. Erat ille patria Clas. sensis in Italia. Robertus de monte in Appendice ad Sigibertum facit eum Clusinum Episcopum, quem tamen non agnoscit Author Italiae sacrae, & omnes eum vocant Monachum S. Benedicti in Monasterio Bononiensi S. Felicis. Lia brum illum sub Eugenio 3. edidit circaan. II o. ut scribit Abbas Urspergensis

ad eum annu: Et notat Hugutio velutis. simus ejus Interpres. post can. I. 2. q. s.

ad g. forma. Alii volunt editum illum fuisse an. rasi . Math. V vcstmonasterie sis, Ptolemaeus, Lucensis, & Calderinus sequerer Hugutionem. Post Burchardum Uvormac. & Yvonem Carnot. librum illum inscripsit DECRETu M,'. quod nihil aliud est, quam collectio earum omnium Constitutionum , quae inter Christianos vim legis & canonis habent. Nec ita inscriptionem illam accipias , quasi totum illud opus iunii sit Gratiani decretu, nam bene multa in eo exieri po

17쪽

sunt. Sed sicut collectio variorum edi torum a Iurisconsultis appellatur edictu perpetuum: ita & cum unus ille sit Gratiani scopus , ut omne exscribat genuS decretorum quae in Ecclesia obtinent , suum illud opus inscripsit Decretum, vel ut quidam legunt L1BRuM DEERETORUM , quasi secutus sit Paulum Iurist consultum,qui cum varias Imperatorum sententias in eodem libro colligere voluit, eum inscripsit librum Decretorum. Ita liber ille Gratiani statim a prima editione appellatus occurrit liber DECRETO RuM, in Epistola Goffridi Comitis Alesini ad an. 1I76. quae integra extat Lib. 3. Chronici Casauriensis stae Piscari--pag. 3 29. I S. Spicilegii Dacheriani.

Plures volunt ex mandato Eugenii 3. S. P. editum fuisse illud Decretum : aut saltem authoritate Apostolica confirmatum a Gregorio I 3, cum juris Canonici Corpus Typis mand ri curavit. Sed omnino verius est opus istud esse privati hominis. Primo enim omnes sere veteres interpretes agnoscunt mandatum illud nullibi extare, nec ullam ejus Apostolicae confirmationis mentionem apud Authores Gratiani aequales. Secundo Ioan . Andraeas ait

dicta Gratiapi quotidie in Scholis xe-

18쪽

Inglutionum. Liber I. sprobari , quia non sunt authentica. Quod jam olim docueiat Innocentius 3. in cap. s. de elect. in tertia compit. Sane Gregorius I 3. suam nostri Corporis Canonici editionem Apostolico restriapto confirmavit : Sed illud pertinet

tantum ad emendatiorem ejus corporis editionem, non etiam ad ejus confirmationem: Cum enim corpus Iuris C nonici, & praecipue Gratiani Decretum innumeris erroribus scateret, Pius quartus, Pius quintus , & Gregorius I 3.

doctissimos undequaque viros conVoc, runt , qui errores illos emendarent.

Et hi sunt Correctores Romani Summus ille Pontifex in eo rescripto nihil aliud jubet, quam ut illud ita emendatum, in posterum edatur. Sed cum Decretum illud esset tantum privati hominis, & adeo mendosum inconditum, undenam ei conciliata est tanta authoritas , ut omnes viri docti ad solam hanc impersectam Canonum collectionem Glossas & Commenta rios scripserint 3 Duplicem ejus rei causam esse conjicerem, & Institutum Gra-riani , & Bononiensis Academiae famam Canonum collectores antε Gratianum eos tantum ad literam exscribebant ,

sed cum videret plures ex iis dissidere

19쪽

s Iuris Canonis; invicem; ex Scholastica disciplina quae

tum primum oriebatur , & cujus erat

peritissimus ) iis varias in erpretandi 8c conciliandi rationes subjecit. Unde quidam ejus librum inscripserui t Concor diam discordantium Canoisum : Et

Stephanus Tornac. in Epist. I. Grati num vocat Magnum Canonum Interpretem. Adcb ab omnibus probata est ea methodus, ut qui jus Canonicum Bononiae docerent, solum illud Decretum legerent in Scholis , & ideo dicerentur Magistri de Doctores Decretoru, c p. 3. de judici ct cap. I. de regul. in

quinta Compilat qui statim ab ejus libri editione summas , hodie paratida ejus scribebant, ut docet eadem Epistola Gostridi Comitis. Sic etiam ejus Ac

demiae fama illa erat eo tempore, ut ad eam juris studiosi undequaque conflue rent , quod per totum Occidentem in ea sola tum primum jus civile docere tur , ut videre est apud ejus aetatis Authores Petrum Blesensem , Joannem Sarisberi ct Stephanum Tornac. in Epistosis. Cumque studiosi a suis Canonici Iuris Professoribus nihil aliud domum suam exportarent, quam Glossas& Commentarios in Decretum Gratia- .ni, hoc ei magnam existimationem