Theologia Dogmatico Polemica

301쪽

Soo ο R I G E N E S. Liber VII. memorati operis continet tantum supplementa quaedam ad sex libros praecedentes, quae ite rata consideratione nonnullis librorum locis velut impersectis ipse S. Optatus postea adjecit. Hine mirum non est, quod S. Hieronymus non nisi sex libros a S. Optato contra Donatistas seriptos memoret; quodque ipse Optatus Lib. I. propositi sui rationem reddens , se rem sex libris absoluturum esse promittat.

S. Optatum ediderunt Franciscus Balduinus Parisiis A. 156S., et 1569. Commelinus Hei libergae a 599. Gabriel albaspinetis Aurelianensis Episcopus Parisiis 1 G1. P Iericus Casa ubonus Londini 16o1. Philinus Priori

Parisiis 1679., atqae omnium exactissime Ludocicus Elias m Pin Doctor Sorhonicus Parisiis A. IToo. , et Antuerpiae, verius Amstelodami Iro1., qui addidit praeterea Historiam Donalistarum, Geographiam Epistopalem Africae, Monumenta vetera ad Donatistarum historiam spectantia, ac Balduini et Albaspinaei Praefationes ac notas.

CLXXXV. Orlaenes , dictus a laboris assiduitate

Adamansitis, et Chalcenterus, qui adamantis Instar frangi non posset, et visceribus aheneis praeditus esse videretur, circa annum 185. Alexandriae natus est. Praeter Clementem Alexandrinum , Leonidem Patrem suum non in artibus liberalibus tantum, et amoeni O-Tibus musis, verum etiam in Sacris Scripturis magistrum habuit, ex quibus adolescens singulis diebus

aliquas sententias memoriae mandare iubebatur, ante quam ad studia profana se accingeret. Porro tanto am Te in sacraq Litteras serebatur . ut in aperto illarum sensu minime eonquieqceret; Sed nova saepe, quaequae

vel doctissimos fugerant, suo de ingenio adderet : ut

302쪽

adeo pater stium saepe admoneret, ne altius quam humanae vires ferrent, se attolleret; quamquam idem pater saepe lacrymis perfusus Numini gratias ageret, quod talis tantusque filius sibi obtigisset: atque an dormientis lectum adrepens , pectus illius tamquam divini Spiritus templum venerabundus oscularetur. A. Io2. Leonidem patrem , cui in persecutione Septimii Se-τori Christi causa caput amputatum suit , annum agens aetatis XVII. amisit, tantoque aestuavit Martyrii desiderio, ut nisi mater pio dolo sub luetis clam vestibus prohibuisset, ne domo prodiret, ultro se in cruciatus dedisset. Cum patri comes in supplicio iungi haud posset, hortator ei per litteras fuit, ut cara omni de se, liberisque aliis missa, maguo animo Martyrium subiret. Ex eo tempore paternis facultati-hus fisco addictis, matrem cum sex parvulis liberis, ex artis Grammaticae prosessione necessaria vitae Subsidia sibi comparans, tempore aliquo sustentavit. Inde anno aetatis XVIII. privatae Catechumenorum institutioni in Ioeum Clementis praeceptoris sui a Demetrio Alexandrino Episcopo praefectui, plurimos eosque ma gni nominis discipulos habuit , Plutarchum, Hera- clam , Serenum, Heraclidem , Heronem , II erat lena, et Potamiaenam; multique ex ea schola Martyres Pr dierunt , quibus in vincula conjediis omni subsidii

genere adsuit, eductos ad supremam pugnam est hortatus, militumque globos perrumpens, sanetis osculis

discendentes est prosecutus: eam ob causam non se

mel in periculum capitis adductus, struetas ta inen insidias vel mutato opportune domicilio, vel captatis lutebris effugit. Zephyrino Pontifice Maximo adhue s perstite Romam prosectus est Ecclesiae antiquissimae

303쪽

MItisendi studio. Inde reversus Alexandriam, solitum docendi munus hortante Demetrio repellit. Et oum 3gendae scholae solus non sufficeret, IIoraclam, d scipulorum suorum primarium, in partem laboris voeavit, commissa ei catechumenoram, et recens haptizatoruin institutiono.

Sacrarum Litterarum ingredibili studio impulsus Bebraicam linguam didicit. Cumque invenisset tres antiquissimas Scripturae saerae interpretationes , unam Nicopoli ad Actium littus, Eliam alibi aeque fausto eventu, tertiam in doliis Iorichuntinis ; ox his Hex

Pla adornavit. cum antea Tetrapta conscripa isset. Te rapia vocavit editionem Seripturae sacrae, quatuor e

Iumnis Per singulas paginas distinctam. Prima exhi-het versionem Tων LXX., altera translotionem Aqub Iae; tisrtia Symmachi; quarta Theodotionis. Hexa-pla inscripsit editionem ejusdem Scripturae sex solumnis per singulas paginas distinctam , quarum quatuor

exhibebant priores quatuor versiones, et aliae duae PQ steriores quintam et sextam Anonymi interprelis. Octa-yla oo in columnas exhibebant, Dimirum sex illas versiones , et aliam praeterea ita doliis reportam, uec non Textum Hebraicum his omnibuq praejacentcm. Car chlla Imperatore in Alexandri uos cives saeviente cae esaream Palaestinae fugit, ubi adhuc laicus ab Episcinyis regionum viginarum rogatus , in Ecclesia Palam verba de saeris Scripturis secit, Demetrio Alox lindrino improbante, hominem laicam praesentibus Episcopis pro concione dixisse, ideo tuo cum Episcopis Al xandro Ierosolymitano et Theoctisto Caesariensi hac de re

acrius expostulante ; qui tamen prolato non uno exem-Plo, quod factum fuerat, tuebantur. Tandem quia

304쪽

ο R I . G E N E s. 363 missis Diaeonis origenis reditum urgere non desistebat Demetrius, Alexandriam ille reversus , vices solitas, . Demetrio iterum fidi demandatas, obiit. Reporta fre ab eo de Haereticis palmas testantur debellati Arabes, Beryllus Bostrorum Episcopus, Am-hrosius vir nobilitate et opibus potens, ex Valentinianorum, aut ut alii malunt, ex Marcionitaruin secta ad Catholicam fidem adductus, qui in sacris stadiis . ac laboribus Origeni Maecenatis heneficentiam exhibuit. Septem enim scribas, qui ei dictanti praesto adeSSent, nec pauciores librarios, et Virgines, adeoncinne scribendum pro he exercitatas , ipsi addixit.

Negotii cujusdam Ecclesiastici conficiendi gratia in

Achaiam vocatus, dum per Palaestinam proficiscitur, a Theoclisto Caesariensi, approbante S. Alexandro Ie- Tosolymitano, anno 228. , aetatis suae XLuI., Sacerdotio initiatur. Asegerrime id tu Iit Demetrius Alexandrinus; nam jam tum in legem abierat, ne quis ab alio quam ab Episcopo suo manum sibi imponi pateretur. Quare irritatus Praesul, facinus origonis si-hi iam multo ante cognitum , qui sacrarum Littera-Tum SenSum minus assecutus se exsecuerat, in orbem

evulgavit. Post haec rationibus uteunque cum Deme trio compositis Alexandriae se reddidit Origenes: sed dum saerarum Litterarum explanationem cum librorum scriptio e conjungit, et Periarchon suum vulgat, nova rursum odia Demetrii provocavit. Scatebat liber

hie multis haud dubie erroribus: Dialogus etiam, quo de dogmatibus cum Candido Valentiniano haeret,co fusius disputabat, blasphemiis consertus erat. Quare Demetrius coacta Synodo , non modo Origenem Ale Nandria expellendum, sed et Sacerdotio exuendum

305쪽

esse decretis Synodi eis curavit. Huic sententiae Episcopi tantum non omnes , si eos demas, qui in Palaestina, Arabia, Phoenicia, et Achaia sacras dignitates tenebant, atquS inter eos etiam S. Pontianus Romanus Pontifex , subscripSerunt.

Origenes in defensionem sui Apologiam adornavit, ubi suum Dialogum aliosque libros suos ab haereticis corruptos fuisse conquestus est; relictaque Alexandria Caesaream Palaestinae iterum migravit, ubi

maxima sane aestimatione et honore apud omnes no

ruit: ex ejusque schola viri doctrina ac pietate clarissimi , atque in his S. Gregorius Thaumaturgus, et ipsius frater S. Athenodorus prodierunt. Mammaea , pia ac religiosa foemina, Alexandri Severi Imperatoris mater, ingenti Origenis fama excitata, misso militari sattillitio illum Antiochiam accersivit. ab eoque multa pietatis et divitiae cognitionis documenta hausit. J Iota anno 235. a Maximino Imperatore in Christianos persecutione, Origenes Caesarea Palaestinae cedendum ratus, ad Firmilianum Caesareae Cappadocum E- Piscopum , summa sibi necessitudine de vi natum, fuga se subduxit. Urgente autem adhuc perieulo uterque apud Julianam piam ast divitem matronam usque

ad Maximini mortem delituerunt. Quo sublato , Pa'ceque Ecclesiis reddita, Origenes Cappadociam reliquit, et Nicomediae aliquamdiu moratus , Athenas migravit, ac laudem Caesaream Palaestinae reversus est. In

gravissima illa Decii Imperatoris p rsecutione, Origenes Tyri, ubi per annum sere, Caesarea profectus, moratus fuerat, multos pro Christo cruciatus pertulit. Ipsum consessionis gloriam maeulasse thus idolis adolendo, atque ad hoc nefas adactum fuisse incla

306쪽

stupri ab Aethiope inserendi, quem perseeutores ad

violationem casti corporis conduxerant, author est S.

Epiphanius in Panario Haerest LXIV., quamquam Omplures ex Eruditis hodiedum non desint, qui facti hujus veritatem aut inficiantur, aut saltem in du-hium vocant. Obiit Origenes Tyri in Phoenicia anno Christi 255., aetatis suae LXX. Magnis in vita et post mortem impugnatoribus, ne defensoribus nobilitatus est. Origenom dilaudarunt S. Alexander Jerosolymitanus , Theoclislus Caesareae in Palaestina , Firmilianus Caesareae Cappadocum Episcopus, S. Gregorius Thaumaturgus , S. Dionysius . et S. Athanasius Alexandrini Praesules , S. Basilius , S. Gregorius Nazianzenus, aliique. Contra eumdem impugna-Tunt, praeter S. Demetrium AleXandrinum, cujus sententiam ratam habuit ejus in Episcopatu Alexandrino successor S. Heractas , Origenis olim discipulus, S. Pomlianus, et S. Anastasius Romani Pantifices , S. Eust thius Antiochenus, S. Methodius Patarensis, S. Epiphanius, S. Hieronymus, Theopilus Alexandrinus, aedenique Synodus V. Decumenica , seu CPolitana II. A.

553. quae Origenis nomen anathemate confixit, ejusque errores , tamquam putidas haereses, prOScripsit. Et quamquam non Veteres modo, ut Euschium , Caesuriensis Episcop*s, sub ementito Pamphili Martyris nomine , et Rufinus Aquileiensis PresbγtLr, verum etia. ii Recentio res quidam, ut Daniel Huetius Abrincensiain Episeo pus , et Petrus Balloix Leodius, alii quo complures, Apologias pro Origene conscripserint; doutrinam tamen Origenis omnis erroris immunem asserere vetant Patrum

de ipso, et Ecclesiae judicia; prohibent et ipsius libri,

qui gravissimos errores, quorum est insimulatus, T

307쪽

366ORI GENEA. praesentant. Errandi causa ei fuit Philosophia, cui plus aequo indulsit. Platonicae enim Philosophiae placitis

dum accommodat mysteria Beligionis, multa depravavit. Rufinus ipse, ejus maximus laudator, fatetur; inveniri in ejus libris quae veritatis regula non admittit, quae nos quoque , inquit, nec recistimus , nec Probamus. Dixere plures, ejus libros fuisse ab haereticis corrinpios ; idque inagna probabilitate dictum videtur: siquidem in iis contraria, et repugnantia non solam in diversis , sed etiam in iisdem Iocis leguntur, quam

Iia ab homine non insano, nec penituS emotae mentis scripta fuisse nullus suspicari possit. Verum errores omnes refundere in eam corruptionem temerarium est; Cum

ipsemet Origenes se in multis errasse consessus fit ea in Epistola , quam, teste Hieronymo ad S. Fabianum Papam scripsit: causamque in Ambro,ium referat, quod secretis edita in publicum protulerit priusquam emendarentur. An vero sincere erroris Suos eiura erit, ac Postea

iis contraria docuerit: vel si quos retinuerit, id hum, nitus ei contigerit, ut aliis Patribus, certo non constat. Sed multa ei favent: constans haereses inscctandi

studium : relatae do Valentinianis , Marcioni his , Basili-dianis, Apcllitis, IIelcesaitis, victoriae: litterae, testes poeuitentiae, quas ad Fabianum Papam scripsia: denique quod communione conjunctus cum Episcopis Catholicis obierit, nulla per se instituta secta, quae nou nisi eo jam demortuo , ex incauta operum ejus lecti

ne exortu eSt.

Antiquiores Patres haec potissimum in Origene redarguunt. I. Quod Filium non esse natum, Sed laetum, asse Putro minorem et tu feriorem : comparatum Patri Non esse veritatem : et Spiritum Sanctum esse tertium

308쪽

s R I G E N E S. 3υ dignitate et honore post Patrum et Filium. Filioque i feriorem dixerit. II. Sensit hominiun animas ante CODpora creatas fuisse , et coelestes fuisse virtutes, quae ob peccata prioris vitae in corpora, velut in carcercs quosdam , supplicii causa immissae dein fuerint. III. Sensit animam Christi praeextitisse, Deo Verbo unitam ante Incarnationem , et generationem ex Virgine. IV. Christi passionem daemonibus ipsis profuturam: immo christum in futuro saeculo pro daemonibus crucifigendum. V. F turam aliquando diaboli salutem , et daemonum hominumque impiorum suppliciis finem imponendum esse propugnavit. VI. Non Poenarum dumtaxat, sed felici-

talis etiam tempus certis circumscriptum terminis esse voluit, animasque ad persectionis c tamen evectas, asi peccati corporeaeque molis sordibus eX purgatas , rursus a virtute in vitium defiectere posse: quod cum seuerint, in orassioris corporis carcerem detrudendas. VII. De r surrectione mortuorum pessime sensit; carnis enim resurrectionem infici a tus, corporis resurrectionem voce tenus adstruxit, addiditque , illud qualecunque corpus, quod in in uudi consum inutiUne recepturae essent an mae , orbi latum fore, figuram Omnium perlaetissimam, et rerum coelostium Propriam novo corpori Congruam existimans. Vt Il. Iguem in furni allegoiice dumtinat intellexit, nihilque aliud esse voluit quam con Cleoliae peccato sauciiitae stimulos. t X. Abira aut mala esse assi γvia it, Deum cognoscere, ae Precari: puccare P Ss, judicatum iri, ac salutcm sperare, et Posse Cousequi. X. Circumscriptam esse Dei potentia doc ait. XI. Munduin hune aspectabilem et corporeum ex occasione dumtaxat , et secundaria intentione Dei creatum esse asseruit,

ad Puniendas, et quibusdam quasi ersas tulis conclade

309쪽

das naturas rationis compotes, quae ante orbis creationem deliquerant. XII. MDndorum perpetuam Propagationem ae successionem admisit. XIII. Totam de Paradisi consitione Mosaicam narrationem ad allegoriam detorsit. Arbitratus enim est Paradisum terrestrem post 'tum in coelo fuisse ; arbores Angelieas esse sortita-dines , scorteas tunicas, quibus Adamum et Evam Deus induit , esse terrenum corpus et mortale animabus impositum. XIV. De gratiae divinae auxiliis pessime semsit. Existimavit enim animas iuxta mensuram meritorum, quae comparaverant, antequam corporibus iunge-1entur, variis gratiae donis cumulari. Immo et meritis ,

in hac vita partis, divinae gratiae praesidia largiri De- im contondit, ita ut ii hero humanae voluntatis arbitrio tribui debeant , per quod homines talibus donis digni essecti sunt. Hinu S. meronymus in Epistola ad Ctesiphontem , Cap. II. Pelagii doctrinam Origenis rami

sculam esse non immerito pronuntiavit.

Fortiar Origenes, comprehensis singulis homiliis et epistolis, sena librorum millia conscripsisse, quae amon majori ex parte interieriit; et quae naufragium evaserunt, non nisi Latine exta nt, pauca si demas , quae etiam Graece sunt edita. Genuina Origenis opera hodie lum haec supersunt: mmiliae XVll. in Genesim, XIII. in Exodum, XV l. in Levitic una , salso a quibusdam S. Cyrillo Alexandrino adscriptae, XXV II. in librum Numerorum, XXV l. in Iosue , IX. in librum Judicum, IX. in Psalmos, videlicet Homiliae quinqueio Psalm. XXXVI., duae in Psalin. XXXVII. , duae iti Psalm. XXXV lII., Bomiliae IV. in Cantica Catili- eorum , Ποmilia lina in Cap. I. et II. Libri l. Regum. Al quo haec omnia ex interpretatione Roni Aquil eje

310쪽

ORI GENES. 3n9sis Presbyteri habentur. Item ex interpretatione S. Hieronymi minitiae II. iu Cantiea Canticorum, IX. in Isaiam, XIV. in Ieremium, XIV. in Ezechielem , XXXIX. in Evangelium S. Lucae , ac Libri X. Explanationum in Epistolam S. Pauli ad Romanos. Romilia una in CaP.

XXVIII. Libri I. Regum , de Engastri tho inscripta

quam inter S. Eustathii Antiocheni Collectanea Lugduni A. a 629. edidit Graeco et Latine Leo Allatius. In Matthaei Evangelium Commentarii seu Tractatus XXXV. ex quibus decem primi desiderantur. In Ioannis Ivangelium commentarii seu Tomi XXXII., ex quibus Tomi IX. hodie supersunt Graece et Latine ab metio editi , Nempe I. I l. VI. X. XIII. XIX. XX'. XXV HI. XXXII. Tetroyla, Hexapta, Ocivia. Protrepticus ad Martyrium,

Ambrosio et Protocteto nuncupatus, Graece et Latino editus a V eistento cum nolis Basileae A. 167 . Disto ia ad Iulium inricanitim de Si sannae historia , quam idem Veistenius Graece et Latine cum notis edidit. Periarehon seu de Principiis Libri II . , qui in Latina

Origenis operum editione extant ex versione R Gini pessima fide eonfecta , mullis omissis, multis interpolatis ac in melius mutatis. Haud dissimili arte in caeteris etiam a se versis Origenis libris usus est Rufinus; adeo ut vera Origenis sententia ob infidi interpretis additamenta atque interpolationes et truncationes aegre deprehendi queat. Quapropter S. Hieronymus librorum Periarchon verbionem adornavit, ut Ecclesiae Latinae oria genis errores, et Rufini fraudes detegeret. Ejus autem

versio temporis injuria interiit. Libri VIII. adςersus Gl- sum Philosophum Epicureum , qui Christianam Religionem edito libro impugnaverat, ex interpretatione Sui

mundi Cesenti cum nolis Danielis Naeschelii Augubtae