Gerardi Croesi Historia Quakeriana, sive de vulgo dictis Quakeris, ab ortu illorum usque ad recèns natum schisma. Libri 3. In quibus praesertim agitur de ipsorum, praecipuis antecessoribus, & dogmatis ... factisque, ac casibus, memorabilibus

231쪽

quis compellaret unum singularem hominem. ut nominaret singulari pronomine Tu . non

Vos, quod Anglis in more , si cum homine

digniore loquantur. Accuraverant opus ingeniose ac lepide cum multis impensis, Johannes Stubsius is Benj. Fur us. Atqui Foxus, qui excepta sua lingua Anglica harum triginta linguarum callebat nullam, adeo te hujus operis auctorem cupiebat videli, inuicquid in eo

positum erat in sustriae ac laudis, id e se ortum esse, ut etiam unicuique pageliae identidem suum nomen subscriberet , atque id linguam unamquamque continere ac doceres, suo testimonio comprobaret Quo opere quaque opera Foxus iam non pueros, sed viros omnes, in hac ignorantia puerorum similes , hanc rem plane edo cebat, de illum pravum loquendi modum de dotacebat Quum autem Fox ab aliquibus objiceretur illarum linguarum ignoratio, cies haec ut pars dementiae exprobraretur , is novo occise diluebat, se tantum nosse linguarum quantum sibi satis esset. Insgnis annus sexagesimus

secundus multarum rerum commotione ac cominmutatione cum summa incommodatione atque infeliuione horum Quakerorum, tem pore insequente, processu, ut res ad interitum universae gentis spectare videretur. Videlicet jan anno praecedente tabulae foederis ecclisiasti. ci interregem ac populum Britannicum, Angliae QScotiar, quo foedere antehac nullum

foedus vitum erat sanctius Mamabili vi aequis

232쪽

tatis, libertatis populi, neque vinculum in jus ad colligandum copulandumque totum ecclesiae corpus, firmandam religionem utriusque regni, habitae velut opus Antichristianum , ac fons multarum vitiositatum, idcirco, etiam jussu Pariementi, era. ex omnibus actis poliaticis atque ecclesiasticis, Londini variis locis manu carnificis combustae. Hoc anno vero Ordo autoritas episcopalis , quae semper stirps Morigo plurimarum rixarum calamitatumque, ubique omni modo confirmatae , etiam aliquibus e Presbyterianis potentiam hanc ac gloriam, quibus ante restiterant, nunc concupiscentibus, aut oblatas non repudiantibus , per hanc prudentiam, cum ipsi futuri essent in hoc munere boni viri, ne ipsis recusantibus accederent, qui talem conditionem non ita moderate explere possent. Iam rex, qui dudum metus fuerat bonorum, quodque nunc habitum ut novum regni portentum aut unus, inire matrimonium cum

regia filia Lusitaniae, adeo ecclesiae papali illiusque caeremoniis dedita ac devota , ut inter reginas ac foeminas primores sui aevi nulli cederet in ejusmodi superstitione. Postremum rex, postquam se sibi regni ac domus stabilimen putabat acquisivisse , magis magisque pro cura laborein continentia, se otio ac luxui dare, plurimarum rerum gubernationem tradere suis consiliariis Madministris, iis potissimum qui se in ejus familiaritatem consuetudinemquemaxime

233쪽

tradiderandi Quae omnis mutatio aut Ievem perturbationem di aegritudinem, timorem ac formidinem incussit his omnibus, quorum reliis gio diversa a religione ac institutis nunc ita redivivis. Qui alium insectatur etiam se ipsum agitat is quem multi pavent hunc non sine metu esse ibi bene cavere necesse eit. Itaque ex hac commotione aliis quoque, alioquin magis metuendis, metus accedebat , ex inetususpicio is hinc sermo, unde rumor, esse in urbe lalibi multitudinem inimicorum conjuraistorum lue, qui regi struant insidias, novum imperium universum unditus evertere parent. Quanquam multi hunc improbum rumorem credebant, astute fictum ab illis , qui statuebant famam ejusmodi optimam viam esse perveniendi ad id , ad quod rebus pacatis aspirare non Pollent. Jam ut nil committebatur ab insidi sis fraudulentis, maleficis hominiibus cmjus non aut auctores , aut adjutores, aut participes, aut conscii, aut sustragatores habebantur

Qualieri, ita heic quoque hi homines in suspicionem adducti hujus criminis, cum tamen nullum certum indicium appareret , profectet ab ullis hominibus vel conjurationis vel seditionis, a Quaheris ne minimum quidem vestigium Ita mox fama e sermonibus dissipata , hos illos homines esse, qui se tantis sceleribus polluant, atque ad ea colligant amicitias is quotidie conveniant in unum. Quibus de rebus eum illi ultro non purgarent ac defenderent, quod, ut absque

234쪽

Letas II. et a absque eertis aecusatoribus se facere non debere, neque absque suo praejudicio posse rebantur, hine eadem suspicio, fama magis augescere,

per hoc homines, non quidem vocati in judicium, quod nimis levi conjectura fieret, eis rum in odium omnium incurrere,, venire in sinamum discrimen ,, impune vexari omnibus modis ab illic, qui, quia non obstabatur, id sibi permitium putabant. lam rex edicit, ut Qua - . heri Londini ac Middelsextae, id quod arctissi-inum videbatur vinculum ad testandum animum, stringendumque fidelitatem erga regem ac regnum, jusjurandum darent, neque judices ulli illius gratiam facerent, si Quakeri juxta edictum nollent facere, nullibi conventus agerent. Aliud editium sequitur ad praevertendum coetibus seditiosis, ne qui conventus agitentur Imularione atque prasextu divinorum ociorum, non comprobatorum factorumque ratorum per iturgiam spe usum eccles anglicana, neve plures in uis congrediantur locum, quam quiηque numero. In quis anηοrum

sexdecim o plus eo contra agat , is subdituistregni u debito supplici luat Hoc edictum ad

retinendas omnes sectas pertinere, at vero maxime spectare ad Quakeros, atque his fore se pulum Gaeturam ipsorum rerum , nemo non peritus intelligebat. Sane sic ex his hominibus si qui jam detinebantur captivi, ob hanc causam etiam arctius servati, oractati acerbius ab suis ergattulariis, etiam ab iis, qui ante in eos

lanissiliu videbantur. Reliquis alia super alia

235쪽

ar Hrs TORO QUA KER. negotia iericula facessita iidem viaque propalam , non modo in suis congressionibus cum hominibus omnibus opprobriis affecti sed etiam coacti, suis ad sacra conventibus a stinere,, ubi nihilominus pergerent, oppressia militari multitudine, multatique , interdum rabie plus quam holtili ac conjecti in carceres, ac postulati edere juramentum , ubi id refugerent, detenti in carceribus, aut detrusi in ergastula, inter homines improbos ac nefarios, qui in vino in alea, in ganeis sua decoxerant bona, interque fures ac sicarios , quasi ejusdeni consortii, aut similis contagionis , atque ita in locis iis eoacti duras operas agere, iisque sustentare vitam, e cum reniterentur, multis miseriis & calamitatibus oppressi quidam usque eo modi ac temporis, donec mors ab aerumnis illis liberaret. Id factum Londini, idem in Vigo mae oppidis, item in provintiis aliis. Alicubinbnnulli e magna multitudine , quos aut vitae status, aut plurimorum clamor pracipue objiciebat invidiae , arpti, ac nocte intempesta lectis intercepti, raptique in carceres. Quod cum fieret, cum nullus harum rerum finis videretur laturus, Quakeri iterum libellum supplicem regi exhibent, in eoque quanto omnes eum labore, quantis in calamitatibus vivebant, ostendunt, probant iam nunc ab adventu regis , captivorum e suis numerum esse ad millia quatuor inuingentos mortuos vero ex illis incommodis atque detrimentis quinquaginta

sex.

236쪽

sex. Quam autem vim ille libellus habuit, liquet ex eo, quod is, qui conscripserat, a rege promercede locum obtineret, quo in loco ii asservabantur captivi, de quibus in ipso libello illo

conquestus erat. de hoc ipsum, quod suas miserias deplorarent ac deprecarentur, criminis loco habitum. Tandem tamen postquam rex nihil comperisset factis aut testibus , quo conis staret Quakeros in sua erga regem fidelitate elaudicare, aut quicquam commisisse , ut iacinus rebellionis non abhorrere ab ipsorum ingenio ae moribus existimaret, atque etiam criminatio ac clamor populi , ut res facillimae levissimae, sua sponte evanescerent, ac dies invidiam populi de iis rebus mitigasset, rex hunc sibi severitatis aculeum evelli exanimo passus est,

quum hucusque suae datae illis hominibus fidei cepisset oblivio, nunc xcdit in memoriam ejus

rei mandatque suis administris ac praetoribus, ne ita porro homines vexent, faciantque captis vis abeundi potestatem. Quo demandato tanta quorundam horum adminiliratorum duritia erat, ut regis auctoritatem , si non aperte repudiarent, sane aut non serio , aut sero explerent.

Quam rem in locis aliquibus vel custodes cariscerum ne quidem sustinere fugiebant, dum se captivos ita demum solvere ac liberare velle ostendebant, si captivi sol verent pecunia, aut per se, aut ab aliis , pro sua e carcere solutione. Quod eum illi se nunquam facturos assererent,

Ac malle se solvi in pus, eaquNutredine perire,

237쪽

ris His TORIAE QUATER. constanter affrinarent is cum revera quidam morbis laboriosis, e putore contractis, sic fatigarentur, ut mor consequeretur horum hominum voces ac lamentationes etiam in aulam

ad regis pervenirent aures, dum illi hac via grassabantur , rex denuo omnes indemnes Diane pactiones conditione jubet dimitti. In hac persecutione anni sexagesimi secundi Quakerivaria severissim judicii, ac maxima horum hominum constantiae , recensent exempla. Em duo tantum percurram. Dudiae in Vigorni stichar uast onus ob negatum juramenxum si rlitatis, conjicitur in carcerem. Ejus facultates omnes addictae fisco , ipse vero tam diu iam

natus eo loco, quamdiu adlubesceret regi Ih mas Storiam Moorboufensis nobilis natu in cum bria , raptus in quae itionem , atque rogatus, iuramentum ut daret . Nid renuens, alioqui se

unum esse eorum assirmans , qui injurati plus quam jurati multi regi obtemperant , per priorem provintiae Iohannem Loutherum condm naturo publicatione omnium opum , perpetuo carcere. Sic inclusus , non ut reli 4

qui, de quibus dixi , postmodum regis benigni

late dimissus, at retentus ab hoc anno, usque ad annum octogesimum quartum , quando suo in finem anni eodem in loco ad finem aerumnarum ipsiusque mortalitatis accessit. Caeterum hili mines hoc anno inprimis duorum virorum, lac rum maxime antistitum, inqrtes , oppetitas,

dini qumnad dum pro religione, ita sumn M

238쪽

umque praedicabant. Illorum unus erat ab -hornus, quem paulo ante dixi ipsi regi misiscarum, sic receptum a rege in fidem, ut in ipso etiam omnium sociorum aliis tuta uaria. tecta ab omni incommodo & molestia videri posset. Hic vir versabatur Londini, ac die

quo iam advocato populo, ascendcbat incon.

cionem. Ea re cognita praesectus urbis sive Major, cujus non necesse et nomen apponere, sed de quo Quakeri solent referre, eum quanta

a uetoritate , tanta immoderatione potuitatis

fuisse, mittit, qui Hubberthornum e coetu illo trahunt, ac traducunt ad se, poliquam hominem, copterea quod cinam se caput denudare nollet, suis utentem institutis , velut improbum ac seditioium, ac jam manifeste in tanto male ficio deprehensum Abene propriis a. nibus excepisset,is adducto pileiu bene intor sisset, inque humum proliravisset , jubet emtrudi in maleficorum sceleratorumque custodias. Quo in loco Hubberthornus habebat id, quod reo maxime est optandum abactore& magistro causaruna, ut ille causam quam inllituerat alio

transferret,is cum nil viii religionem, nunς ejus morositatem, ceu irreverentiam ac contumaciam erga magistratum, incusaret , atque eam injuriam acerrime ab eo animad erit pollularet. Hubberthornus, poliquam in hoc rein condito ac tristi loco duos consedisset menses,

239쪽

ac brevi tempore moritur, hane sui apud suos memoriam relinquens , quod quicquid ei acciderit, id animo aequissimo, tuendaeque suae religionis paratissimo , sustinuerit, atque ob id

mori quam vivere satius duxerit. Riter , cui in eadem urbe Londinensi sua in religione conis stantia & carcer morte stetit , fuit Burrauius, is quem Londinensium Apostolum solent habere hi homines. De illo junt , cum aliquanto tempore ante diversaretur Bristollit, tunc, cum inde discederet peteretque Londinum , suis amicis valedixisse oratione ac , velut praesaga aut omine fati, si jam iter dirigere Londvium,

ut istic cum fui statribus Euangelii causa patiatur,

suamque vitam deponat. Ubi Londinum venit mox adit suorum concionem, habetque ipse orationem, non aliter satis animo, non officio, non muneri recepto factum putans. Quod simulae adferretur ad praefectum urbis, eum virum, quem modo indicavi, advolat ille cum aliquot satellitibus militibusve, ac ne ipse iterum faceret, quod non multum in magistratu laudari posset, iubet his, ut hominem abripiant, ac confestim detrudant in carcerem, condantque, id quod faciunt, in locum deformem squalore plenum foetore, & adeo angustum, ut nullum vestigium posset facere. Quibus malis post octo menses incidit ii morbum, eoque in dies ingravescente, tandem morte vitae consentaneatinivit, se ad id tempus, tuos, qui non prohibebantur ad eum adire, atque ita omni tempore aderanes susten

240쪽

sustentans consolans multis orationibus, quarum omnium haec erat sententia lumina: Ego non gra reis gratuit hucusque Euangelium in hasinis annuntia νι, o sape meam vitam illi impendi, O nunc in mediuisita laboribus animam pro eo re do. Quam autem certumst, me pere ac st cereis eris o agere , Opit is qui omnia. ι vero tu Deus, me dilexisti tunc , quando adhuc in vulva matris eram inclusius, o ego amavi re a cunis atque incunabulis, se a prima aetatula, o ajupe ta ad hoc tempus tibi opera utili, idque flumina bis delitate, deserνiνi uuanquam ero corpusculum hoc meum redeat in pulperem, tamen mihi sum con scius, esse reversurum animum meum eo unde venit,

illum Spiritum , qui in me vixit, qui operarus es in me, qui me rexit, o est moderatus in omniabus, illustum iri in millia hominum. Condonet autem Deus, si pote, meis inimicu ipsorum malefacta.

Moriens atque connivens, nunc, inquit, amma mea

in sua requiescit centro. Hujus viri praematuram mortem istierus sublimiter, suo more rhetorice 'ragrice descripsit. Eminebat anno sequenti oppugnatio horum hominum in ipis urbe Norcestria. Convenerant in aedes Ru- perti Smithi plurimi Qualieri , non concionis obeundae causa, at eo fines, ut consulerent de quatuor pueris , quibus patris mors Wpatrem sustentationem atque educationem subtraxerat, quid factu potissimum esset, ne pupilli reciderent ad paroeciam , atque illa ut a

lendi onus, sic in sua disciplina ac religione in

stituen-