Gerardi Croesi Historia Quakeriana, sive de vulgo dictis Quakeris, ab ortu illorum usque ad recèns natum schisma. Libri 3. In quibus praesertim agitur de ipsorum, praecipuis antecessoribus, & dogmatis ... factisque, ac casibus, memorabilibus

241쪽

22 HIs TORIAE U AXE R. stituendi curam susciperet Mox quidam accurrunt milites is nullo dato signo missionis , irruunt, sicut in contemptricem publici regiminis turbam is multo clamore magnoque impetu capiunt e multitudine viginti quatuor, ducunt ad quos assoleret locos , inter nepotes, quod ipsum jam quoque in consuetudinem venerat, ganeones dures, atque ejusmodivitiis Macinoribus affuentes Post aliquot septimanas Smithus pauci alii detrahuntur in judicium ac quaestionem. Rogantur utrum juramentum fidelitatis jurassent se iis negantibus . utrum nunc velint jurare, hoc more quaestorio jam usu recepto. Illi respondent, se propre conscientiam jurare atque ad formulas ac genu, llud rem asseverare ηο posse, cateroquin id

post bona fide φrere . rastare se sua erga regem

ac regimen ostia omnia, eque rem ullam appetitu-

νοsisse, qua contra eorum ornamentum ac commo

dum aliquod faciat, neque quicquam facturos quod

illi merito se vituperaturi Uum autem in hac collocutione nulla disceptati rei, at tantum in Mi ac circumstantiarum controversia esset, interim Qua heri suum antiquum obtinerent, ac starent capite tecto judices illam de iuramento disputationem missam facientes , id quod homines hi sua integebant capita, accipiunt ut critimen, capitum involutum tegumentis . ac manifestum omnibus, qui huic apparebant judicio, violatae regiae dignitatis, tale ac tantum, ut hoc

jam jure juridiciali atque insigni supplicio debe

242쪽

ant persequi. Illic Smithus argute , quoniam non modo peccatum nullum, sed nec tenuissima quidem su stici in eos conveniat, eos regis ac regimina imperii nominisque existimationemfactis perbisperio-

νer cum galervis tegumentum capitis, Osingula corpori memha sua perimenta habeant, neque quiquam accedens ad homises, licet magistratia, sareliquis partibus corporis denudet, atque cum id non agiι, illud equaquam ' ηdicium contumelia atque inobedientia, mirum esse , hac lege

religione circa pilaum homines teneri Lata post orationem hanc sententia in omnes, ut in carcere asservarentur, propter negatum obsequium& observantiam erga regem, irreverentiam erga judices. De Smitho constitutum, ut exors siet regis patrocinii, ejus bona in fiscum regis reducantur. Tunc, reliqui ad accusationem detracti, tartim propter congressionem, partimo juramenti negationem , itidem damnati ad carcerem. Res ab oratione desertur ad concionem advocationemque juranti gnitores in sententiam, absentibus reis. Sunt testes jurati valde dissimiles inter se. Comperitur actio tota, de qua saetitata erat accusatio

judicatio, se longe aliter, quam ut erat judicatum, habuisse. Judices aliquo modo sunt soliciti, quidnam perspicue respondeant ac de

hominibus statuant. Tandem decernunt, ut remittantur ad carceres. Hoc tempore Fr. Η-

si, praeco inter hos homines summa religi0ne ae

243쪽

diligentia. Contagii e soro, in quo sua negotia

curabat per viatorem vocatur ad renarchas, congregatos in proximo diversorio. Hi virum limulis intuentur. ἔestant, rogant , polirem

eo ad quod erat veniendum proficiscuntur, ab eo exigunti elitatis juramentum. Ille primum similiter cunctari, cognitis illorum illecebris , neque quicquam excusares, ne purgatio deli et quicquam delicti videretur portare , deinde vero sine dubitatione eo pergere quo illi cupiunt, atque negare posse se salva conscientia ipsis juramentum dare. Sic conjectus in carcerem. Unde protractus Apelbiam ad j dices ordinarios , quum hi juramentum ut daret mandarent, atque ille eo adduci non posistes, reducitur in pristinum carcerem. Anno deinde sequente rursus in idem adducitur judicium, constituiturque eadem in ipsum quaestio. Ibi magna conliantia, & tamen modestia multa, deo arat, se, quod ad auumentum seu materiam peminet juramenti, non defugere id sari, o parueri, Oietiam sua manu pubscribere , perum j rejurando firmare non posse, neque id licitum esse

Chiadiano, neque utile hominibuι, quamdiu ejusmodi a jeperationeque bonu, tu vinculum impona sua servanda fidei, neque improbis timorem adimat, ct dem cunctisfalys animorum morialibus modost in-νitamentum temeritat , a velamentum malorum, ac interdum flagitiorum maximorum. Qua oratione ac moderatione dicendi tantum aberat , ut

Horeoli liceret consistere contra coniectatio

244쪽

molestiam suorum judicum , ut nihilois minus ita crimen constitueretur, itaque infligeretur poena, ut tanquam rei infidelitatis ipsius agri, tam diu quam viveret bona mobilia in perpetuum in fiscum regis addicerentur, ipseque extra regis patrocinium Comnem cum rationem esset, atque pcrenni earceris custodia includeretur asservareturque. Quod ita factum , ut vir eo in carcere perageret quinquennium, extreinum incipi bat admodum aegro i mortemistrias suas finiebat, inter amplexus atque julatus uxoris , multotaque amicos testes ipsius exitus, sui ince- roris propter amissionem viri, non sibi solum sed suae societatis omnibus hominibus caii mismus i jucundissimumque. Oriens Deum hominesque testificabatur, mori se in ea religione ob

quam tam multa erat e)pupus. In hac perturba tione atque oppugnatione Qua herorum Parim

mentum etiam rigidiorem legem ponit , sanci que . ut Quakeri coi copiis verbis apud magistratus urent in suam erga regem fidelitatem, summatum regis ecclisiasticum , vel si certa

de causa nequeunt adduci ut hoc agant , iaci

ant illud, intra annum toto regno excedant, tau

quam homines refractaritis rebelles, qui nutatam imperii autoritatem agnoscerent vinc la humanae societatis omnia repudiarent atque excluderent. Quo edidi pr ceres illi iam illis hominibu aperte Impliciter non tantum bellum allu arma, gruua tutaritum atqu2 Dcc sum

245쪽

sum indicere videbantur. Jam huic edicto anno proximo accedebat malum, quod illos homines multo suspecιiores infestioresque red iidit, incertum, ortumn ex opiniones hinc rumore

ejusmodi hominum , qui quod non capiunt putant, quod autem putant dicunt , an e*rum

qui callide hanc optimam viam atque rationem credebant esse , se ab his hominibus prompte atque Ocyus dissolvendi, an denique illorum, qui sperabant posse se in hac turbulenta tempestite commodis atque utilitatibus velificari suis. Id malum hoc erat Lata haec quoque magis imagisque in hos homines culpa . eo Iovere , certe latere inter eos, papistas,is quidem Iesultas, adeo exosos populo is hos illorum nomina personas induere,, concionari,

interdum unum eundemque doctorem, uno eo.

demque die, primum in coetu papiliarum cel brare missam, ac dei in Quakerorum congregatione, aut depilatum, aut alio celatum ais pillamento, orationem instituere neque alicu

hi inter uaheros insignis habita oratio, cujus auctor non serebatur .esulta. Et insidebat hoc adeo in plerorumque animis ac cogitationibus, ut si quis id nesciret, is rudis rerum publicarum, si negaret . perfricta frontis , si e ipse papilla aut Jesulta, fallaciis ac mendaciis natus, haberetur. Et adducebant illi quibus hoc figmentum gratum erat, illud propterea fieri a papistis, cum, quia hoc pacto juramentum de - vitarent, ut a quo juramento Quakeri erant

246쪽

ligionis decus atque emolumentum , tum quod ita suis artificiosis astutisque sermonibus incautos caperent Mallicerent. Memoria teneo , me

multo tempore post , in quadam congressione civili Anglorum, inter quos Muakeri quidam, audire , hos homines queri , etiam tunc tales sermones de tali commixtione Quakerorum ac Jesutiarum dispergi, neque licere contra dicere. Plus dicam. Scripserunt postea nescio qui Fo-xes irebrandes suo genio ac more esuitico, fuisse esuitam, sui loci, qui totis viginti annis inter Quaheros latitaverit atque egerit. Verum quotiens hanc rem ipsos percontatus sum maheros, illi respondent, hac re tota nil posse dici aut minus verum, aut magis ineptum , ne que se unquam quicquam experiri potuisse, quod

ad eam rem accederet, aut eam redoleret. Et

tramen infandum, quantopere opinio haec invidiati atque odium aliorum in hos homines, qui hanc sectam atque instituta sequebantur, acuehat. Certe non sic ullus annus notatus ac me

morabilis horum hominum persecutione, quam hic supra sexagesimum quartus. Cum enim ne que captivi, neque liberi, illi ut liberarentur. hi quo minus captivis accumularentur, possent in eam voluntatem ut jurarent perduci,s ii qui li-

here agebant, quaquam intermitterent suos agitare conventus, numero quam interdidium fere

247쪽

116 HISTORIAE U ATER. exirent, alibi quidem severissime in eos actaeim, alibi insuper , cum loca omnia deprehensis aeeaptivis repleta essent , in exilium mittere, aeut tetras chorribiles regni pestes inultimas te ras expellere placuit Hujus persecutionis non minimum praebuit spectaculum urbs Londinenfisi in qua urbes, praeter oppressionem ac vini quotidianain hominum vulgarium ac vilissimorum. tum militarium hominum, pro labore hujusin di factis exultantium, & nihil ut sua, ita aliciorum vita levius habentium, qui ubi

gressiones ipsis praestolabantur, jussu

tus identidem his , interdum vel centent, abrepti e concionibus, macti ut ovium grex, conjectique in carceres, non proximos , non discretos, in quibus tamen poterant satis tuto. idque misericorditer aut humano more, servari,

verum in carcerem unum atque communem me iudicorum, decoctor tam ae in aleficorum,quem vocant Neoportam, insurum, latronum sceleratorumque mediam tui bam ut secti ejusdementis

dum ritu coagmentati , coagitatione contagion que uescebant marcescebantque Unde V dam, usque adeo in hoc loco ac contori ope

racioso ac siuaesto coarctati ae penetrix oheliore spiritu aspectucceti ruerenim lu- noctuque aut ad impluvia, is haerebam aut conscendebant te et a ubi mis mi ,eae inhiruae

248쪽

gravabantur. Atque ita multi ex incommoditatibus & molestitiis defatigatione se foetore valde debilitabantur morbisque assiciebantur, quidam totius corporis corruptionem attrahebant, fimilem morti, aut ea gramiorem vitam agebant, pars cum serre non possenε, moriebantur quorum cadavera AEustra requisita ad sepulturam a propinquis consanguineisque , clami carcerariis sepulta. Nonnulli aegri dimiss1 Eearcere , malo permanente ac ingravescente, mortem non multo post occumbebant. E quiabus notetuis duo erant, quorum funera nocta concubia , cum paulo ante exspiraverant,d amici vixdum eos uxeramin se expleverant ac discesserant cubitum, convulsis foribus, ex aedibus extracta a satellitibus & ministris, missis a qui Gam h magistratu, Christiana sepultura, vhis amrcis, donata. Hortatur haec res, Fam his postremis verbis nomines, ut, caeteroqaen haut usurus exemplorum copia, hoc tamen unum addam, inprimis ob rem admistam, non indignam cognitu In insula Uecti in oppido Carisbrohic quidam uakeri coeunt in aedes Iohannis Bishopii, unius ex ea societate mcommunione. Accedunt ex oppidanis alii, 6 erosque Quadiros manu capiunt , ac sub eaeonditione eos impune bnectunt abire, si quisque pro delicti, solvat dimidium coronaAAnglicr. Quam pecuniam cum Omnes recusa hane dare, non propter nummos , quos parvim erasit, secissens, verum propterea, ut non P x laris

249쪽

118 4s ORI AE FATER. largiendo viderentur illam multam commisisse , atque ita se juste multatos agnovisse , omne conjiciuntur in ergastulum. Cum autem id nomen esset vir , in cujus aedibus illi homines seeongregaverant, B hopio , quod nomen Anglice notat episcopum , ita in Anglia compolita fabella, eadem alibi inter exteras nationes publice perscripta, Qualieros in ista insula domum episcopi, ejusmodi praesulis quem penes summa arbitrium rei ecclesiasticae , evertisse Aderat in eodem contubernio nominatim Priscilla frit, viduata scemina , quae cum caeteris petita nummos, atque id itidem ita quin litum ducens, ut non nummi, sed in se crimi na viderentur esse , adeoque idem communi atque eadem qua reliqui constanti rejiciens, in carcerem cum reliquis abducebatur, tametsi debilis atque infirma. Illa non multo post in loco illo moritur. Ἀltero die amici, nempe Quakeri, parant se , ut unus exportent, seponant in suum , quod sibi comparaverant , coemeterium. Atqui non serebat hoc tribunus oppidi, Mimperans sibi hanc potestatem dari, curat more Christiano in sepulchrum recondi summis illorum hominum ingratiis. Eteniin non id vaheri, quod illi suos mortuos homines sepeliebant, reprehendebant, sed hoc graviter ciniquo animo accipiebant dolebantque

quod sibi non concrederetur negotium mortuorum . quorurn sibi vita acres omnes erant commendatae, atque id postremum pietatis piscium

250쪽

liceret, Si quod ipsorum inlinici funera suoruitito ipsorum caeremoniis ac circumstantiis , inter preces quoque vota ad Deum , tumulo auspicato sacratoque inserrent, quam illi tunc appellabant sepulturam Christanam iustas hominis hriitiani exequias Quae tamen mi'raeorum hominum anxietas. Quasi vero Qua- heri his ritibus, his locis ipsi sua casta sanctaque corpora senestari crederent , atque ita aliorum superstitionem horrerent , ut alia superstitione suffragarentur, quidem ipsis confitentibus mortui nullo sensu assiciuntur , neque eorum interest , quibusnam locis putrescant. Porro hi homines ullud praesertim indignabantur, ac conquerebantur vehementissime , cum illi adversarii suos amicos, qui deperieram, antea, propter ipsorum religionem & fidem, mores facta adeo devitarent, quosdam detessarentur , atque illi demortui hac conditione eadem ad extremum vitae halitum perdurassent,& in ea immorerentur, tamen suisse, qui, quan do eos Christiana sepultura sepelirent, hoc nomine non solum , sed, honore, incinoria Christianorum dignos censerent, quin in recitatione suarum orationum funebrium ac solennium ad sepulchra, laudarent ut membra Christianae suae ipsorum ecclesiae, scilicet retenta semper sua fixa formula verborum. Sed haec res hanc rem, ut de ea re dicam, suggerit. Id

ab ipso horum hominum ortu iis semper visum, PQ omnia