장음표시 사용
291쪽
quis mediam aut quartam tantum eandella prociat ardentis pauetem oculo liberam relinquat, tantam nihilominus ipse iudicabit facem, quantam viderat integre patentem; ex quo manifestum est, omnes etiam exiles lucidorum partes, totam quas pupillam occupare. unde fit I. ut omnia lucida procul aspecta rotunda compareant, quia totam pupillae capacitatem insident rotunda. a. Vt stellae multo maiores appareant,quam apparerent si nobis duplo, triplo aut quadruplo viciniores cssent. Vt eaedem rotundae putentur, cum necessario non sint, ut in Venere falcata patet. 4. Vt earundem radiationes sint solae quaedam apparenue in Retina e radi)s debilibus refractis & inter pectines processuit cibliarum allapsis, ortae. Atque ex hoc etiam se intelligere datur. quid sit, Album esse vises disgregativum; quoniam enim maiorem oculi partem occupat, quam alterius coloris obiectum aeque magnum,fit ut ipsum visum distrahere putetur. m. Ferrum certὸ candens, quadruplo aut ampliui mesus apparet, quam si ut eu, denter patet in congelato.&ς. 6. Ratio datur, cur tubus opti stes ab oculo maxime distantes, praetatim Stellas firmamenti non ita augeat adsensum, sicut amplificat res viciniores v. g. Iouem Martem,Solem, Luna, aut res alias incospectu viciniore positas' Huius rei culpa non est transferenda in tubum, sed ratio exige
da partim a stella, partim ab oculo. Cum enim stella lucida sit αmaxime remota, ipsa communem basin in oculo post humorem
Crystallinum breuissimam iacis eo in Retinam seselotaradi
tione vehementer diffundit, multoque maior apparet quam do. ret; superueniens ergo tubus, exhibet magnitudinem ipsius ea proportione,qtiam aliacorpora in data eadem apertura. equo G.
iecturari liceat, quantilla serpe sint stellarum fixarum corpuscula Sedde hoc, alius erit dicendi locus. Reliqua vero corpora quia libero obtutu praecisa& vera magnitudine apparent absque
tubo, hinc superueniens tubus hanc veram magnitudinem imeredibiliter auget ue quam veram magnitudinem quia sensus liboreetiam apprehendit , hinc si eam eti m quam tubus exhibet cognoscit, vide: maximum augmentum. In Stellis vero, quia amparens magnitudo veram longi*mc superauit, hinc fit, ut tubi Ggia augmen
292쪽
augmentum, vix aliquando deprehendatur. Tubus Enimn auget .magnitudinem apparentem, sed veram. Vnde r. Fieri potest 5c solet, ut siqua firmamenti stella libeia visa maior appa, reat, quam per tubam ullum. Nihilominus tamen tubum ii prudenter culpaveris, si impotentem propterea existimaueris; duo potius alia hinc collegeris, exilitatem corpusculi siderib,& eia ficaciam lucis eiusdem. Quod si tubus ille seruataeadem distan tia, aliud etiam corpus vicinum praecise ostendit, scias certissim tubum eximium este i eademque proportione auctum corpusculuitellae, q obiectum vicinius; v. g. Luna.&c. ex quo S. Haud difficulter in veras stellarum magnitudinesinquisitione institues.
.4 Vare uno & eodem oculo aliqui rem unam multiplices vident' Accidit hoc ideo quia obiecti eiusde coni dis. screti in Retinam cadunt, basibus diseretis non una comum. Hoc autem accidit vel ex nimia vicinitate obiecti ad octium, ut patet passim ex praemissis 3 vel tunicarum aut humorum, praesertim Crystallini mala temperie : nam si Cornea alicubi opse Alicubi perspicua esse utiqueobiectum multiplicaretur,ut tet ex laminaperforata, I 16 p.4. cap j Idem fieret, si humor Cry- esset, ut patet ex specillis ocularibus in diuersa ana angulo inis. Tandem in ipsim Retin possent quaedam plagae x
contrariasobiecti partes rei,iuntur Sit lux Α, radius incidens AB,in capillum ciliarem BC, refe- 'xus BD. Qui veniat in E humoris Crystallini punctu. Quaestio est, quomodo radius hic videatur in partesinistra obiecti, teste experientia,cum incidat in dextra oculi ' Aut enim BD resexus, est rectus ad Corneam '
293쪽
init noli. si primum, non restingetur in sentensa eorum,qui GL locant visionem in Araneaaut humore Crystallino, adeoque res videbitur ad partem dextram. contra experientiam. Si radius BD obliquus erit ad Corneam, vel verget ad dextram vel ad sinistram; . Vergat primum ad sinistram oculi partem: qualis est Hi in figura altera refractus ergo lΚ adhuc tendet ad partem dexteram L, ultra lumen ra diosum M. cui reclamat experientia. Vergat deinde ad dextram quia ergo refringitur ad perpendicularem DN, fiet refractus DO, & quia rursus hic ad perpenpiculare O N refringitur,fiet refractus OP ideoq; rursus re* videbitur ad parte dextram. Igitur cum responderi ad hanc experientiam non posist inullo casu secundum sententias a nostra alienas 3 ostendimus in nostra posse hoc mydo: Si radius reflexus sit HI, in z. fig. nulla ipsius in oculum efficacia erit, teste experientiae caussam huius esse putem, vel quia ipse nimis obliquus Crystallinum humorem non attingit, vel quia ipsum obiectum in easdem arradians partes ipsum quodammodo suffocat: Si vero sit B D in s. si: manifestum est quomodo per radios DO,& OP procowedax in P,terminumhumorisCrystallini, Sc initium Vitrei,&ex P rursus per vitreum in Retinam pertingat ad punctum dextrum m M quia saepius hucusque ostensum est, radiumsormaliter vis. num in Retina recepxum, ad contrarias obiectorum partes esse xi,&c. hinc ex puncto Q dextro, radiusso aliter visorius exit in locum sinistrumΚ, per radium ,QΡΚ, & sic Hela G. po
Quare Sol per tubum in cliartam immissus euertitur, oculis autem conspectus, caeteris omnibus inuariatis. situ recto apparet r
294쪽
ILla nebula est vitri portio, perquam ab oblecto miselli radii
concursum breuissimum ante Retinam habent; ideoq; non a stergitur ista macula, quae umbra potius est, nisi concauis ac tissimis ; haee enim radiorum illorum congressionem distendunt. de in Retinam ipsameducunt,unde etiam tubi tu talibus casib sunt amplius diducendi. Marginalis confusio, est a rad is lateralibus, qui sese in Corneam Malios humores maligne, & coquo possunt modo init dunt dec. Sed haec tantum delibo hic; nam tubus opticus,omnia
. Carvet XII. Quare suffusio oculorum omnia obiecta simili colore tingit
Va visio fit hi Retina. Cum enim visio non fiat absque lucis atque coloris diguotionem parte sentiente facta, lux autem, ut recte, ait vitelli L 3 pro' Ahazen. ta. pr. H. comprehendatur a visu ex illuminatione corporis sentiemtis,sse color ex alteratione formae eiusdem corporis sentientis, Meius coloratione, de albedo ex dealbatione similiter substantiae centientis; quae omnia non aliter fiunt, quam speciei in oculum aduentu, quae species&lucc& colorum simulachris, quibus hix imbuitur, constat; idcirco quando Suffusio oculi in Aranea comtingit,omnes etiam species transeuntes, illitis colore assiciuntur, vellectius,ipsemet Aranea sui coloris speciem accessii lucisexternae in Retinam assticat; unde fit, ut reliquae occupatum hospitiuingresse, repullam ferant. haud aliter atque obtento ante oculum vitro colorato fieri solet. Sed dicent Crystallini humoris propugnatores,ideo fieri,quod humor Crystallinus, suo hospice con tentus, reliquis audientiam M obsequium detrectet. At contra
est ex Philosophos quod se bilesupra sensum positum non es-ficiat sensationeme quod ipsi negare debent; nam suffusio illa ab culoseuutur,alias enim non ovinia simili colom praedita esse
295쪽
. sub Vuea circum circa extenditur,cumque Vueae interior super-
scies nigerrima existar, apparet Crystallinus obiectu ipsus lueidior, quam pars media soramini Vueae opposta, quae proinde Α- queo, Corneaq; tunica ad supercilium usque obsepta, obscura&tenebricosa apparet, quod flammula illi innata non aeque ab illis atque ab Uvea reuerberetur. Quae certZomnia uti egregie hoe modo defenduntur,ita si visionem in Crystallimina rehcias explicari nulla ratione queunt. Nunquid enim Crystallinus seipsum
M suam lucem cernet, contra Aristotelem 'quare dissitam a se tua dicaret,& non insitam, praesertim quod aeque cuipsa moueatur λquare ex opposito trusionis i quare hoc tantum fieret, si oculus pone,non etiam ante truderetur t cum par h Icesset ratio Z Cur amnulus tantum lucidus,& meditullium obscurum appareret 8 Certe horum omnium & singulorum ratio vel mediocriter probab,
lis nulla afferetur, si actio videndi Crystallim tribuatur; poterit autem omnium liquidissima dari caussa, si vim cernendi Retinae permittamus. Nam lucula haec apparet distare , quia lucidum distat: in oppositas trusioni plagas desertur, quia in Retina oppositas portiones illustrat. Nulla consequitur trusionem anteriore quia nulla tunica Retina ante Crystallinum existit: &α
Quare Res parua amissa,dissiculter reperitur,etiam
ante oculum iacens ὶ &c. QVia ut res cernatur non suscit tantum eius speciem inculo versari, sed necessaria est oculi ad ipsam attentio, ad quod multum iuuat collectio vel expansio pupillae. Nam etiamsi duo puncta in eodem axe optico iaceant, nihilominus t men remotum non videbitur,dum oculus se applicat propinquo; α vice versa, evanescet vicinum,si visus se intendet in distans. Sic ergo dum oculus simul in multam Aream cui res deperdita inest. estunditur inutiora non discernit; dum autem collectus in par
296쪽
ua sertur, donec in singula axen opticum inliebat, mora in qua rendo aliquanta intercessiti in magna ergo oculi diutatione sp .cies omnes utcunque debiles &confusae Retinam insident, & sic minuta sensum vix mouenti in parua, ubi axis Opticus potissmu dominatur, tempus intercedit, donec species illius rei cumam optico concurrat. Et sic parua amissa,difficulter reperiuntur GCApvτ XV. Quare rem palpebris nonnihil corrugatis, & conniventi quasi oculo, distinctius videmus, quam plane aperto
inia radij refracti,& lux nimia specierum nouerca diluit enim eas, ut sola oculum possideatin hoc modo excluduntur, & r liquae imagines ordinatius & mundius in Retinam depinguntur ut patet experientia foraminis in lamella. &
'. Quare in eandelis accensis procul visis plurima: .
quasi nigrae maculae aut foramina apparent λQVia vel in Cornea & eius humectatione eI in Aque aut in C stallino, seu denique in ipso tunicae Retinae fundo
insident aliqui pori,vel bullae aut maculae,seu denique ii terogenea quaedam portiunculae alicuius dispositio,quetrales v bras x lacunas in lumen apparenter transfert. Hoc autem ita esse experieris abstersione vel frictione oculi,mutabuntur namq; aliquot hiatus; quod si qui stati manserint, attribues id temperiei. . oculi innatae. Non esse autem illos nigricantes vel umbras vel l cunas vel in vel ab obiecto, hinc certo erudiaris, quod ipsae oculo in facem quamlibet conuerso, aspectui eodc modo obuersentur3.
ex quo impossibile est,eas in ignem conbcerci& quod alias osten dit sinu
297쪽
LIR. m. PARI 11. 2 idit sinister, alias oculus dexter. &c. Hinc ex parte sit, ut astrum
aliquod per solum vitrum convexum spectatum extra concurrisum radiorum refractorum,tam lacerum & perforatum appareat.
ex parte dixi, quia id etiam a bullis vitri accidere quandoque s let & potest.
CApur XVII Quare homines ebrij, aut sebrij quidem, sed oculis
plus nimio humectatis unam rem geminam vident,&hoc quidem secundum latitudinem tantum,
non autem secundum altitudinem . . . DRior problematis pars clard proposita est; posterior rudior, i Dus nonnihil obscuritatis forsitan prae se ferat. Lucem addo in exemplo. Videt aliquis procul ambulantem homine, & cum sit unus, apparet geminus, & hoc quidem modo,ut utram imago partes corporis homologas collocatas habeat, intra eadem plana pauimento parallela,adeoque altitudinis aequalis existant eiusdem membri simulachra nec caput capite,neque thorax th rac neque manus manu eleuatior aut depressor existat: cum erago unius hominis positio duplex non sursum aut deorsum, non pone aut retro, sed tantum in latus dextrorsum aut sinistrorsum contingat, huius rei ratio exposcitur. . Aut res apparet gemina utrique oculo aperto,aut uni tantu. . Si utriq; ita quidem ut uni oculo res simplex, duobus tamen d plex conspiciatur; tunc tota ratio in distortum oculorum situm rehcienda videtur, quod hac quaestione non ventilamus, cur a tem clauso uno oculo,res una nihilominus alteri aperto duplic tur, hocloco inuestigamus. Caussa igitur unuersalis est haec, quia rei unius imago in tunica Retina geminatur,& hoc ideo,quia pD. ramidum a re visibili in oculum prolapsarum communis concumsus Retinam vel omnino non assequitur,vel multum transcendit,& sic imaginum diuisio, obiectim in fundo Retinae multiplicatapcditio contingit. in ebrius quidem hae rationes in particulari as.
298쪽
signari posse videmur,quod vinum multum spiritus tam animiales quam vitales augeat ; illi tunicas & humores oeuli distendunt, quo fit ut Crystallinus globosior redditus communem basnante Retinam finiat M imaginem in multas dispertiat; hi copia vini aucti per laterales radios in Retinam allapsos obiectum sentiunt, eo quod ibidem in communem quandam annularem basin comcurram. Sobriis varia oculorum humectatio radios etiam indiuersas imagines solet distinguere; sed & naturalis Crystallini globofitas,& spirituum visoriorum temperies ad hanc rem multum facit. Hoc certum in hisce casibus eas rerum imagines,quae meditullium humoris Crystallini peragrant, in formale vis iis organum, quod Retina est,exiguum quid posse, sed solas laterales in Retina picturas sentiri,quae quidem circumcirca in eadem ei ει marentur, si supercilium plane apertum esset; nunc autem quia id plexuque aliquam pupillae portionem obtegit, speciei amplit dini ex ea parte in Retina tantundem decedit, & hinc res secum dum latitudinem,no autem altitudinem geminatur, vel etiam trinplicatur aut quadruplicatur; quia totius pupillae capacitas secti dum utrumque oculi angulum semper patet. Signum huius equidem est hoc: quod, si oculum una cum capite flectas, ut alteruter angulorum sursum spectet em sursum&deorsum multipliace aspicias. Et sic alteri etiam quaestionis membro satis factu esto.
CApvT XVIII. Quare Myopes adhibito specillo conuexo, omnia ' Paulo remotiora per nebulam, vicinissima
clare vident Θ Via basis communis obiectorum remotorum per duas lentes breuiata, Retinam non assequitur 3 vicinorum producitur.
eandem* plene apprehendit. . -
Quare aliqui cauis adhibitis specillis omnia pern bula dc cum dolore oculorum vident
299쪽
-υ Viarauum conuexoadiectum basn communem protru l dit longius, hinc imago ultra Retinam excurrit, &conmissio in Retina manet, dumque potentia videndi interualluinter Crystallinum& humorem & tunicam Retinam producere eonatur,& humorem Cryhallinum conglobat, &α dolor ex neruorum attractione enascitur, M oculi lachrymae si e cons
t. A Xis Opticus non cadit ulla sui portione in neruum Opticum; quia axis est perpendicularis ad Corneam,Meius aliorumq; humorum & tunicarum centra trahcituri extra quae neruus opticus ad latus in oculi tunicas sese exsinuatia. Unicum tantum est planum, quod per axem & nerui medium traducitur, & in illo plano iacet etiam alterius oculi Vis Mneruus, neque possibile est absque violentia alterutrum oculoruexillo educi. Quod si contingat, obiectum duplicatur,&vnum altero altius 3c depressius videtur.&c. In hoc plano est horopter. 3. Planum per axem priori ad rectos traductum, est in quo oculus res secundum altitudinem percipit, & haec plana ordinarie non sunt aequidistantia, sed ante oculum ad se inclinantur,incommunem lineam in obiecto visibili terminatam. Hinc fit,axes opticos non esse parallelos ; neque angulos aequales semper facere,sed maiores aut minores pro obiecti distantia. Item oculos ad se convergere dc divergere; praeterea unum plus altero moueri posse dextrorsus aut sinistrorsus. Imo uno stante, alterum ni ueru&
4. Motus oculi ad omnem loci disserentiam ideo datus est, ut in quamlibet obiecti partem axem opticum transserat, &hac via eandem distinctissime percipiatis Axis opticus cst radius ad omnes oculi tunicas & hum res rectus,qui solus& unicus est is,qui pet medium oculi incedit 3 reliqui omnes alicubi infringuntur. Hinc errant,qui putant axe
opticum etaillum radium, qui ad superficiem rei vita rectus exse
300쪽
stati imb fieri potest, ut omnes radis ad superficiem viam sint o
liqui, nihilominus tamen unus ex illis axem constituat. 6. Quilibet radius, qui fuit axis, si oculus moueatur ad latus, transit in radium lateralem refractum. . Quilibet radius, qui fuit lateralis, si oculus moueatur.
8. Oculus plura obiecta in axe optico iacentiassimul distin .ete non percipit: sed singula successive discernit, laxanda vel coarctanda pupilla , adducenda vel reducenda tunica Retina,prout res procul vel prope extiterit: quando autem simul omnia videt, tum visio illa non distincta sed nebulosaeuadit, qualis esse solet hominis considerabundi,animoque in res alias intenti. s. Senes plerique obiecta remotissima acutissime disce nunt, non quia spiritibus visorijs excellunt, sed quia humore Crystallino minus globoso praediti sunt, cuius proinde beneficio, rerum remotissimarum species in Retinam ordinate deserum
io. Iuvenes aliqui omnia acute vident, quia Crystallinum flexilem, & tunicam Retinam valde mobilem habent, ut pro arbitrio eadem coniungere& disiungere valeant: scut experimur in charta&vitro conuexo qualicunque; sola enim chartae admoc 'tio efficisi ut rerum imagines in eandem mundὰ consideant i siσs humor Crystallinus aliquado planior, aliquando globosior fiat.'α Retina accedere aut recedere valeat, obiectum quodcunquasemper probissime percipietur.' ii. In oculis sanis amborum axes optici ad unum obiecti psi. ctum conueniunt,quo fit utres visa clara dc una compareat: si auterutrum oculum claudas, dimidium claritudinis abscedet; si alborsum premas, aut intenso mentis cogitatu evagemalio, gemin, bitur res visa ; quia oculorum axes ad idem obiecti punctum non erant inclinati. ii Qui aegritudinealiqua videndi facultatem amiserunt, culorum axes minime convergentes habent, etiamsi id visu intogro potiti pr stiterint. sed stum axium aliquando convergentem,
aliquando paralcllum,aliquando divergente ostendunt : id quod'