장음표시 사용
271쪽
ergo aduersi sententia euersione nullam agnoscit, ubi ' eiusmodi medium noninteruenerit. Quid igitur dicit ad experientiam rei unius duplicatae riplicatae &Gidque seu euerso l. 1.p. a. c. I. pro ductam 3 quidad experientiam cerae concavo vitro illitae , quam modo tetiges' quid ad experientiam puncti alicuius libero oculo Qbientii Aduersuriigitur sententia ruat necesse est ei a m
Contra si horum a nobis exposcatur ratio, damus hanevns
semper & eandem ; videlicet radios vilarios in Retina e ceptos semper in contrarias obiectorum partes de Errifinia mosvidelieet in dextras,dextros in sinistras biq; rerum vi runt locos vis, ab ijsdem ostendi, ubicunque tandem res ipsae sint hinc necessario effici, ut omnis res visa in cognominem sibi Retina: lbeumincideris,in alium visum cidat,adeoci euersa fiat ; dc vicissim omnis res incontrarium Retinae locum allapsa,relabatur in suum pristinu i non numero saltem specie. Haec autem citrita fiant, caussam damus refractionem 3 refractionis caussam d mus temperiem atque figuram humorum& tunicarum , simul etiam situs eorundem & quod rei visae apprehensio fiat non ita indivisibili puncto radjformaliter visorii, sed in haliquanta ipsus particula secundum longitudinem exporrecta. Sit oculus A B C, res vilitis DE, videantur primo puncta D & E libere, per radios D F, & EG ; quia igitur ipsi in oppositas Retiniae partes H& I perueniunt, est enim axis CΚ, MI ad dextram eius, H ad sinistram&c. M per refra- ectos radios H L, & I M in easdem obiectorum partes E &. D reuertuntur; hinc res in locis natu- rae debitis spectatur. Eodem modo, si eadem pu-cta D & E in foramen N ante oculum cogam
272쪽
r Iae m. PARS I. iranslatanam aliquam, aduenient in Corneam radiis Eo, at PD,&quia ipsi nihilominus radi s QR atque ST ultimores Etis,in hidem partibus haerent, quibus radii H L. M lM, inque Gmiles partes antrorsum tendunt, nimirum R ad Sc Tad D; m nisestum est rem eodem modo M ad easdem partes cerni; pers ramen ,atque sine foramine hoc unico discrimine, quod perso tamen res minor, at distinctior, libere conspectaratior at cons cor plerumque appareat.
iijs ex situ rerum visarum euerso difficultas.
DR aeter dicta superius iterum interrogare Iuuat ex aduersari ML Quare res aliqua per vitrum convexum in certa aliqua di . stantia ab oculo visa, situm&lucum permutati ut si punctia A arradiet in vitri convexi punctum B, ex hoc in C deinde ad Oculi punctum D, abeoq; in E usque perueniat, spectabitur in cheno loco F : huius rei rationem reposcimus ab aduenariis dieent hoc ideb fieri, quia punctum A, pςr radios suos AB, B C, C D, D E, venit in Opposi tam Araneae aut Crytallini humoris partem, videlicet in Er Ergo si idem punctum A, per exile foramen G, absque vitro conuexo BC, veniat in D, de ab hoc iii E, quod aςcidere ad libitum Cuiusque propter refractionem potest, i fiet ob eandem causiam situs euersio&loci permutatio. Cui tamen experientiae veritas repugnat. ξt si per idem foramen G simul per conuexum vi-icum radius AHIGΚ, feratur in L, quod facere . cuiuis semperest in promptu in videbitur punctu A, situ vero, quia in dextram humoris Crystallini
partem accidit 3 cui tamen , et i refragatur experientia.
273쪽
r FVND A M. o PτI cet, Dices punctu A videri in loco ves F vel Mpropterea, quod . radius DE ex E progrediatur in locum F, ct radius LΚ in locum M. Sed respondetur hos radios, DE & KL, quia in subiectis qu Ita sunt tunica Cornea & Aqueus humod formaliter videntibus, non inhaerent, ad rem penitus nihil facere; uti ostensum cst in prioribus: Quandoquidem ipsi non sunt radij formaliter visorij, sed tantum deferentes, soli autem radij se aliter visori , vitum rei locum designant. urgebis ulterius radios hosce DE, & XL, in punctis E aut L, authumore denique Crystallino,sentiri in longum secundum lineam, nonin puncto tantum; ideoque in loca F A: M efferru
Sed contra est, quod tam radius AD, absque vitroper foramenstra G traiectus, transferret punctum A in sinistram quandoque par tem, contra Veritatem, quamradius IK rem euersam in suum l cum restitueret; eo quod utrobique tantae refractiones contim gerent, quae hoc praestare possent. Adde quod tantae in stallino refractiones aut raro aut vix unquam sint possibiles. In nostra vero sententia ad haec omnia facilis est respoideo enim punctum A videt in F, per vitrum,aut in Madiunctis ad vitrum foramine G; quia illic res videtur apud punctum' hic apud O, in tunica Retina: quae ambo loca sunt in dextra Rotinae, ideoqde in sinistram emittunt radios formaliter viserios. At vero idem A, per nudum foramen G, radio AD immissum. venit in punctum Retina: Q, per radium visorium P Q,qui ru sus ad partes Arespicit .i ctum A cernit.
Vare species rerum in chartam per eonvexum vitrum deductae inuersae, in oculum si libere aspiciantur absque vitro conuexo , erecta veniunt ut patet immissione
274쪽
macularum solarium, avispecierum receptione in papyrum,reruvero libero aspectu quocunque t Quare eaedem in oculo inue tuntur,quando in charta duobus vitris conuexis eriguntur, si l co ultimi conuexi oculum adhibeast Nonne ideo contrarietas ista situum accidit, quia visio in Retina, non autem in Aranea,vel Crystallino humore contingiti Nam sicut uno vitro conuexo
Oecies in charta erigere impossibile est, duobus autem utrumq; fit, pro varia ipsorum applicatione, ita si visci absoluitur in Crystallino aut Aranea, modus euersae visionis&erectae non inueni tuti Aranea enim & Crystallinus humor est veluti charta in aduersa opinione, in quo species situm euertant quandoque, no nunquam etiam confundant; in visione autem libera directa, erugant oportet. Certissimum aute est in omni visone libera,etia distinctissima, species ab obiecto in humorem Crystallinum allabieonfusas, quomodo igitur ibidem. visio celebratur ρ certissumum etiam est, in omni visione libera confusa, qualis esse solet obiecti vel nimis propinqui vel nimis remoti, rursus speciem in Crystallino esse confusam, ut prius; quomodo ergo in eo visio- celebraturi quid causi t diuersitatem aspectus,cum species eodemodo se habeat in organo formali visus ' Certissimum rursus est, si humorem Crystallinum loco oculi tui chartae post vitrum cinuexum obhcias, species in humorem Crystallinum casuras situ quidem euerso, sed ordine punctoru distinctissimo; ab oculo tamen nil penitus, praeter titubantem lucem visum iri. qu modo igitur in humore Crystallino visio ceIebratur ' Certissimum iterum est, in visione per minutissimum lamellae foramen, species in Crystallinum accidere situ euerso,ordine punctorum fatis distincto, nihilominus tamen rem erectam clarissime sp ctari: quomodo igitur in humore Cristallino visio existit Certissimum praeterea est , oculum post convexum & l
cum chartae statutum rem visurum clarissimo& stu euerso,spocles nihilominus in humore Christestino consulas esse;quomodo igitur in ipso visio elicitur; qui specierum collocationi tam contumax existiti At vero in nostra sententia per Retinam hisce mnibus abundantissime occurritur uti visum superius, Eς i. . Contra
275쪽
iis FUNDAM. OPTICI, . Contra si quis duo vitra convexa inter sese componat,prci hciet species jnchartam euersas, in aliquo situ, si nimirum vi chartae proximum intra concursum prioris teneatue erectas vero, si extra. Ex quo manifestum sit, alterius vitri 'rationem ,&locu i ubire humorem Crystallinum. Sicut enim duo convexa res in chartam cita unum Conuexum una cum Crystallino species Π ijcit in Retinam: Et hinc fit ut Crystallinus intra punctum concursus Communis positus, rem erectam ε in eo positus totam comfusam ; post illud totam euersam exhibeanquia in contrarias semper partes Retina recipit, & oculus videns collocat. Hoc ita esse probabis,si lentem vitream in modum Grystallini humoris est glaueris,de aliud convexum illi adiunxeris.
Ontrahanc nostram doctrinam, neque paucae neque par uae obiectiones,afferri posse videntur. Etenim onostrasen- , tentia
Sequitur a. aut omnem aut pleramque visionem fieri per radios dςcusatos, quod nouum&in' .auditum est.
Respons. Respondetur L Hoc absurdum is quod est j in omni sententia contingere. Patet hoc in omni tubo Optico per experientia
3. Capitis 3 LI. p. 2.patet in omni paruo ramine ante pupillam tento,per caput a l. I.p. t.
patet in obiectis lucidis remote visis. Sint nim duae candelae A &B procul ab oculo C, de in tenebris posito libere conspectat; si ex dextra pupillae parte admoueris Iamina D E, occultabit ea simul portionem candelae deκ
276쪽
dens est, radiorum ab istis candelis eiectorum ΑΚ&BLin E; H M & G Min M,intercisionem fuisse factam a lamina DE, ante oculum. Id quod alia euidenti quoque experientia clarescit,quae talis est r. Sit foramen aliquod ABC in
obscuro loco, in quo lateat oculus D; extra foramen in aperto loco,asedeant candelς quotcunque E,F,G, H, I. &c. Pendeat in medio foram, ne corpusculum opacum foramine minus Κ; oculus igitur per foramen illud in candelas intentus corpusculum in omnibus candelis spectabit,
haud aliter ac si illis singillatim esset oppositum, vel potius ac si singulis
immersum esset, & nisi spectator luculenter sciret corpustulum illud Runum numero.esse, diuelli a sententia non posset, quin assereret, tot eiusmodi esse , quot candelae. Vnde euidens est, singularum candelarum radios in eo este decussatos. uti figura ostediti alias enim, si candelae per radios iuxta corpusculum Κ allapsos& ab eodem non rasos viderentur, umbra corpulauii in candelas nequaquam incurreret, quod tamen fit, teste experientia. Vt taceam hane umbram Θ nulla candela eximi, nisi & corpusculum obueletri ocsimul ab omnibus candelis auferatur. & huiusmodi experientiae inlucentibus praesertim rebus sunt innumerae ,& passim obu
Quando autem visio euersa in oculo accidit, accedente via. tro conuexo, tunc duplex intersectio contingit ante factam viasonem, altera inter vitrum Mobiectum,altera inter vitrum & organum visus. Prior deprehendi potest interpositione alicuiu corporis opaci, umbra enim ipsum sectionis punctum annotabit. altera ostensa est nunc & alias passim varis experientidis , ea prae
277쪽
sertim quam attuli II. p 2.c. q. experimento de pupilla falcata. Rcsp. Respondetur. 1. Non esse absurdum radiorum decus I tionem fieri, eo quod ipsa etiam ex parte rei extra oculum in mmdlaphani puncto ab omnibus & quidem necessitate naturae admitu debeat, ut patet in specierum per paruum foramen intrinmissione, & si ipsa negetur, aut rectus radiorum curs , aut fi ctionum leges sistentur, aut visio penitus viciosa astruetur. iResp. i. Respondetur 3. Id quod experientia ostendit, natura facit, ratio demonstrat, quod difficultates omnes tollit si admittatur s auget si negetur, non esse nouum M inauditum. Tollat enim, si possibile est, omnis radiorum extra oculum intersectio,
M visibile sit qualecunque A B, aris Opticus C D,
foramen alicuius laminae in axe optico situm E: si igitur radius ex Α& B, in oculum procurrit per foramen E, non secans axem C D, fiet id vel directi ne,quod est impossibile; eo quod foramen ri sit in axe, & sc duae rectae AD&CD haberent seg
quia corpus reflectens nullum est, lusenim aer uniformis adest: α radius reflexus rem aut omnino non, aut in alieno loco osten deret: aut refractione; & hoc non,ob uniformem aerem : Restat ergo; velut se secent A E radius de CD axis e vel ut radius AE imcessu curvetur; quod tamen est contra omnem veritatem. Vt
taceam aliud absurdum, quod per foramen plus aspici no posset, quam quantum ipsum foramen esseti quod tamen est omnii
Rursus in visione libera, si visite As,aut ergo radius C D, & E Rutrinque perpendicularis est ad Corneam Crystallinum humorem, & constat sectio in G: aut utrinque obliquus est, ist vel, A H, & BI, & fit sectio ansecentrum G; eo quod CD &EF snt perpendiculares, ad quas, non super quas refractiost: vel ΚHεριι dost sectio vel post centrum G introrsus, velante, prorsus.. Et
278쪽
LIB. III. PARS I. ID Et sie semper infallibilis est sectio, in casu quocunque, sententia
Neque nos moramur siue in sectione fiat visio, siue ante, siue post; satis est sectionem radiorum visualiu euicisse,&ex hac aut absurdum omninδ euitare, aut illud in omnem sententiam necessitate naturet inuehere. Quod ergo aduersarij mihi qbhetiit, a seipsis prius amoliantur oportet. quo facto, facita me ab ipsis expediam.
α. GEquitur, res visas in oppositis oculi partibus,
Dadeoque inuersas visium iri. Ita Rogeri Bacco,ita sibi ipsi Keplerus & alij. Resp. r. hanc obiectionem etiam abhsdem qui faciunt, esse soluendam. ut patet per experientias & rationes allatas, tam in cap. antecedente, quam aliis prioribus. semper enim res visae in contrarias oculi partes suos radios derivant. Aut ergo omnes istas experientias negabunt aduersari), quod non possunt: aut, quam stantibus experienti frosponsionem nobis dabunt, hanc sibi ipsi auferent. Respondetur a. Rem illic videri esse, quo radius sermali, ter visorius eandem portendit, qui cum in visione libera ordin rie redeat in partem rei vita, fit ut ros non suerso sed vero situ Mloco videatur. Imo tam necessarium est, radios in oppositam tunicae Retinae partem decusatione praeuia, deuenire; ut si hoc nofiat, rem omnino transponant, ut patet in aliquot allatis eueri vj , praesertim cap. 3. l. r. p. 2. & nonnullis alijs. Declaro hoc exemplo physico. Quando species per unum vitrum a charta excipitur,euidens est, a radijs decussatis in charta prolabi spec*m eueriarn, eamque in eandem quodammodo immergi, transparet clenim m. quado igitur charta viueret,& po tionem radij imbibiti sentiret, euidens est, quod inferiorem ς ei partemin locum obiecti superiorem deportaret, ex radij vi
279쪽
sorii tendentia:contra, quando per duo conuexaspecies in eba tam eriguntur, si ipsa sentiret, obiectum non erectum, sed euersum iudicaret, propterea, quod singuliradhin loca obiecti plane contraria serrentur. Quod igitur faceret charta sentient homidem agit tunica Retina animatat neque saluo radiorum species deferentium iure, aliter fieri ullo modo potest: neque aliter se Liri, neque aliter doceri.
CApvet XXXVII. 1. ID Erla secundum Lanc nostram sententiam, An 1 gulus visorius visio enim non in angulo sed ini' basi anguli sit,& angulus aut nullus est omni no aut sit quis est, instabilis & saepe extra oculum est:
Respondetur L Hoc argumentu nimium probare:vult enim
omnem visionem fieri in Angulo, qui efformetur in oculo a lisneis formaliter viseriis. Hoc autem nimium est,quia hac ratione neque in Aranea, neque in humore Crystallimo , neque alibi posset fieri visio: in omni enim sententia datur accurata, perfect i&distincta visio, eaque frequens absque uno tali angulo 3 Vnde argumentum nimium, ideoq; nihil probat. Quod autem in Gmni sententia dentur crebrae visiones absque angulis ullis, proh tur primoex Opticis. Nam vitellio.Athazen,& Rogerius Bacco,& omnes omnino antiqui angulum formaliter visorium non agis noscunt, sed conum opticum aiunt esse curtatum, neque unquain verticem coire.Et Ioannes Ba . Villalpand. in Ezech. Tom. r.
pari. a. c. I. p. ,6. 37.& 18. ex instituto fusissime probat aulioritate Aristotelis rei veritate,visionem nullam in angulo aliquo emes, id quod etiam c. 8. saepe repetit. & ij ipsi qui eandem Araneae imbuunt,concedunt radios ad centrum Crystallini progredi quid sed tamen inipsis visionem non effici, sed ante in Aranea fuisse effectam: quod utique absque interuentu ullius anguli visorha cidit. Demo
280쪽
LIR. III P Aas I ut Demonstratur nunc ratione. Nam ut experientia l. r. p. 2 foraminis unius, foraminum duorum, grani item alicuius axi or positi, nec non cera tubo optico illita docet, viso efficitur perfecta & directa atque ordinata, radi)s nihilominus se decusi satis ante oculum; igitur impossibileest,ut radij vi- Asorbin adiecta figura, AB,&CD,exempli caussa, per foramen E decussati , unquam perueniant in F centrum Crystalliis; alias refractus radius B G, culpa perpendiculari B Fcoincideret, M punctum Aspectaretur ad punctum C, quibus sensus& ratio aduersatur.&c. Amplius hoc patet,si rei stasitus
M locus per lentem conuexam permutetur. nam illic angulum a
radi s in oculo fieri non est possibile, &c. Quo ergo gladio hunc
nodum aduersaribscindeni,hoc & suum dissecent. Respondetur z. Angulum visorium dupliciter semipini p. se, vel sermaliter,uel denominative. Angulus visorius formaliter est is, quem comprehendunt radi j ultimo & formaliter visorij in
organo visorio: denominative estis,que efformant radij, qui sintrauioru ultimorum formaliter visoriorum in directum extra o ganum visorium protractorum partes. Primo modo angulusu, serius nullus est, in rerum natura, non tantum in sententia nostra, sed etiam in omnium aliorum, ut vissim est prius, siue viso nat ratis per decussationem in oculo, sue artificialis per decussatione extra oculum fiat. Nam licet qui inhumore CrystaIlino visionem collocant,acquirant subinde radios visorios in centro eiusdesese intersecantes, ut quando ad Corneam & Araneam perpendiculariter incidunt, nihilominus tamen semper ij qui sunt later les, ad centrum Crystallini non pertingunt, sed necessario supra illud sese decutiunt ό impossibile est enim, ut refractus radius cum perpendiculari linea ad quam refringitur,omninbcoinctilat. His patetan duobus radi)s lateralibus AB, & . . t CD,qui in punctis Corneae B&Dpt urefringuntur, per rad. BE,& DF, atque ex his rursus per EG atqueFH, qui se neces laxios antin I puncto,supra Κ centru Α-