장음표시 사용
291쪽
In omnibus enim, & quae natura, & quae ab arte tacta sunt,& constant, aliud est ipsa per seipsam
sorma. & mista cum materia .ut sphaerae alia sorma, & aurea, & aenea sphaera. & rursus circuli alia forma, & aeneus, 5 lineus circulus. nam
quod quid erat esse spherae, aut circulo dicentes,non dicemus in ratione autum, aut aes, tanquam non existant haec de substantia. si vero aeneam , aut auream dicemus: etiam si non ponsumus intelligere , aut sumere aliud aliquid praeter singulare . quandoque enim nihil prohibet hoc accidere, Ut si solus unus sumatur circulus: nihilo enim minus aliud erit esse circulo.&huie circulo & illud quidem forma , hoc autem forma in materia , & eorum , quae singularia sunt Quoniam igitur coelum est sensibile , singularium utique erit: sensibile enim omne in materia existit. si autem singularium , aliud erit. ω ὰ esse huic coelo,& coelo simpliciter. Alterum igi- , tur est hoc coelum, & coelum simpliciter :& hoe hqς quidem ut species,& forma,illud autem ut cum MI materia mistum. Quorum autem est forma quae- dam, & species, eorum aut sunt, aut esse poniunt plura singularia. Sive enim sint species , quemadmodum dicunt quidam , necesse est hoc accidi omnibus, dere. siue etiam separatum nihil talium sit, non auoris subia minus . in omnibus enim sic videmus, quorun statia Hi in cunque substantia in materia est, plura , & in fi mauria, nita esse ea , quae eiusdem sunt speciei. quare aut plura suur, sunt plures copii, aut cotingit plares esse. Ex hi, oui sint ι- igitur suspicabitur Vtique aliquis & esse, & eon
.isi. con*derandum autem est rursus quid ho Tex. 93. rum dicitur bene , di quid non bene. Aliam igitur esse formae rationem eam, quae sine mate-
292쪽
ria est, & eam, quae in materia est, bene dicitur. ssique hoc verum . sed nihilomi aus nulla nece stas est propter hoc plures esse mundos et neque contingit eme plures, si iste ex tota est materia, quemadmodum & est. Sic autem magis forte erit, quod dicitur,ma- Tex. ' .nifestum. Si enim simitas curuitis est in naso, aut carne, & caro est materia simitatis, si ex ona nibus carnibus una fiat caro,& exilat jn hac simitas,nihil utique aliud aut esset simim, aut co- tingeret fieri. similiter autem &, si carnes,& ossa materia sunt in homine, si ex omni carne,& os bus non potentibus dissolui homo fieret, non utique contingeret alium esse hominem . similiter autem tu aliis. omnino enim quoruncunia βμοruncuque substantia est in subiecta quadam materia, θην βυῖα horum nihil contingit fieri, non existente aliqua est insub materia. Coelum autem est quidem eorum, ect Ga Mad quae singularia sunt, & eorum, quae ex materia. teri , hosed, si non ex parte ipsius constat, sed ex uniuetia ru nihil consa esse quidem ipsius coeli, & huius coeli aliud ii guest, non tamen aut erit aliud, aut utique continiano' exseM-get fieri plures, propterea quod hoc materiam te comprehendit uniuersam. Hoc igitur ipsum reia morario. stat ostendere quod ex uniuerso natu tali, dc sen- Tς -'s. sibili constat corpore. caput Octauum. O Grenditur causa, quare Mundus sit unus, O non plures.
DIcamus autem primum quid dicimus esse Tex. s.coelum ,& quotupliciter , ut magis nobis coelsi quid, manifestum fiat quod quaeritur. Vno igitur mo- is quot modo coelum dicimus substantiam extremae, da dicatur. uersi circumlationis, aut corpus naturale, quod
293쪽
in extrema est circumlatione uniuersi. consuevimus enim maxime extiemum , dc sursum vocate coelum , in quo S diuinum omne collocatum esse dicimus. Rursus autem alio modo coris Pus continuuia extremae circumlationi ipsius uniuersi, in qno Luna,& Sol , di quaedam astiorum stini. eterim haec in coelo esse dicimus .Praeterea aliter iicimus coelum contentum corpus ab extrema circumlatione . totum enim , dc uniuersum consae uimus dicere coelum.
Tex.s . T ipliciter igitur cum dicatur coelum, totum' ab extrema contentum circumlatione neces le est ex omni co.. stare naturali , & sensibili corpore : propterea quod neque ullum est extra coelum corpus, neque contingit esse. Si enim est
extra extremam circumlationem corpus naturale, necesse est ipsum, aut simplicium es cor- Forum, aut compositorum, & aut secundum naturam , aut praeter naturam sese habere. Simplicium igitur nullum utique erit. quod enim circulariter fertur ostensum est quod no potest permutare suum ipsius locum. At vero neque id, quod a medio,esse potest. neque quod substat. secundum enim naturam non utique erunt. alia
enim ipsorum sunt propria loca. Praeter autem naturam si sunt, ali j cuidam erit secundum natu Iam,qui extra est locus .eum enim,qui huic praeter naturam est , necessarium est ali j esse secundum naturam. sed non est aliud corius praeter. hac. Non ergo est possibile ullum simplicium
corporum extra coelum esse. si autem non simplicium, neque mistorum necesse est enim & simplicia esse misto existente. η-I3. At vero neque ese est possibile. aut enim
praeter naturam et it, aut secundum naturam, Naut
294쪽
aut simplex, aut mistum . quare rursus eadem veniet ratio, nihil enim resert consederare si est,an fore potest. Mamsestum est igitur ex di ctis quod neque est extra, neque iore contingit ullius corporis molem, ex tota enim est propria materia totus mundus. materia enim ipti est naturale corpus, di sensibile. Quare neque nunc sunt pluis res coeli,neque luerunt, neque contingit fore plures, scd unum, & solam, & persectum est hoc
coelum. Summa Nona. Extra mundum necplenum.nec vacuum darti
Imul autem manifestum est quod Tex. 9'.
neque locus,neque vacuum. neq; Extra Coelutempus est extra coelum. in omni ni s neque enim loco corpus esse possibile Dius, neque est.Vacuum autem esse dicunt,in is su, quo non est corpus, poisibile aute temp- Ide est esse.Tempus autem est numerus motus,motus a. c text. autem sine naturali corpore non est. con. 27. Extra autem coelum quod neque est, neque Tex. io . contingit esse corpus , ostensiana est. Man: sc-stum igitur est quod neque locus , neque Vacuum , neque tempus est extrinsecus. Qua proin Pter neque quae illic sunt, nata sunt in loco elle. neque tempus ipsa facit senescere, neque ulla transmutatio ullius eorum est, quae super extima disposita sunt latione, sed inalterabilia, dc impassibilia, optimam habentia vitana, Zc per se sum cientissimam , perseuerant toto aeuo. Etenim hoc nomen diuine enunciatum est ab Antiqui S. finis enim, qui cotinet vitae uniuscuiusque
empus, cuius nihil est extra secundum natus v
295쪽
Iam, aeuum uniuscuiusque vocatum est. Secun- dum eandem autem rationem & totius coeli finis, & finis omne tempus, ac infinitatem continens, aeuum est, ab eo, quod 'sit semper, sumpta denominatione, immortale,& diuinu. unde
di aliis pendet, his quidem exactius, his autem obscurius esse, & viuere. Etenim, quemadmo- γκυκλίοις dum in vulgaribus sententiis circa diuina isse declaratur Iationibus , quod diuinum ipsum intransmutabile esse nece fle est omne, primum, ac maxime summum , quod sic se habens, attestatur iis, quae dicta sunt. neque enim aliud melius est, quod moveat: jllud enim esset utique diuinius . neque habet prauitatem ullam, neque indigens suorum bonorum ullo est. Et incessabili
Vtique motu movetur rationabiliter. omnia enim quae mouentur, quiescunt, cum venerint in proprium locum. eius autem corporis , quod circulariter mouetur,idem est locus,vnde incoepit,& in quem finit.
Summa iecima. Incorruptibilem esse mundum, erque nullam eorruptionu inesse potentiam : Osieri non posse aliquid esse genitum,non interiimrum, nec quicquam periturum esse, quod inge
Gput Primum. Antiquorum de Mundi generatione , corrupIioneque sententiad commemorat.
seque restitit. Tex. tol la autem determinatis dicamus post haec utrum sit ingenerabilis , an generabilis,& incorruptibilis, an co ruptibilis , narratis prius aliorum opinionibus . contrarium enim demonstra
296쪽
monstrationes dubitationes de contrariis sunt. Simul autem & magis utique credibilia erunt dicenda iis, qui ante audierint dubitatorum sermonu iustificationes . nam videri indicta causa condemnare, minus utique nobis inerit. etenim oportet eos arbitros esse , non aduersarios, qui veritatem sunt iudicaturi sussicienter. Genitum igitur omnes esse dicunt. Sed ge-Tex.Ior nitum, hi quidem sempiternum. Alij vero corruptibilem, quemadmodum quodcunque aliud eorum , quae natura constant. Quidam autem . vicissim, quandoque quidem sic, quandoque autem aliter se habere patientem corruptionem,& hoc semper perseuerare sic, quemadmodum Empedocles Agrigentinus,& Herae litus Ephesius. Genitum igitur esse. sempiternum tamen esse dicere, impossibilium est. sola enim haec ponenda sunt rationabiliter, quaecunque in multis,aut omnibus videmus esse . de hoc autem accini contrarium. Omnia enim, quae generantur,& corrumpi videntur.
Amplius autem quod non habet principium Tex.IOI- sic se habendi, sed non potest aliter habere prius per omne aeuum, impossibile est & mutari. erit enim aliqua causa, quae, si prius esset, possibile utique esset aliter habere quod impossibile est aliter sese habere. si autem prius ex aliter habentibus constitutus est mundus, siqui dem semper sic habentibus , & impossibilibus aliter habere, non utique factus est. Si autem factus est, necesse est scilicet de illa possibilia esse alitet habere, & non semper sic se habere. quare & consti tuta di sibi uentur , & d i ssoluta prius constituta fuerunt. & hoc infinities, aut sic habebat,aut poterat. si autem hoc,no utique
297쪽
erit incorruptibilis, neque si alitet habebat aliquando, neque si possibile sit aliter habere.
Tex. ro . Auxilium autem , quod quidam eorum conantur alterre sibi ipsis, qui dicunt incoiruptibi- lem quidem esse , sed factum, non st verum. Si militer enim dicunt iis qui designationes desciibunt, te seipios dixisse de genetatione , non tanquam generato aliquaudo , sed doctrinae gratia. tanquam qui magis cognoscant, si velut dc lignatiotiem, viderint factum. Tex.:o . Hoc autem est, quemadmodum dicimus, non idem. in ei rectione enim designationum, positis omnibus esse simul, idem accidit, in horum autem dc monstrationibus non idem , sedim cossibile. quae enim accipiuntur P, usi di PQ stetius, sub contraria sunt.
Te X.,Oε. Ex inordinatis enim aliquando ordinata facta esse dicunt. simul autem idem inordinatum esse & ordinatum impossibile est, sed necesse est generationem esse separantem. & tem pus . in designationibus autem ni bit tempore
segre satum est. Quod igitur est impossibile simul tempiternum esse ipsum, factum,esse ma- X. O . ni festum est. Vicissim.autem constituere,
atque dissoluere nihil aliud facere est , quam extruere ipsum , sempiternum quidem , sed mutantem formam : quemadmodum si quis expuero virum factum , & ex viro puerum, quandoque quidem corrumpi,quandoque autem esse putet. palam enim est quod di te inuicem elementis conuenientibus , non quivis ordo sit, reconstitutio , sed idem : praesertim & secundum eos, qui hunc sermonem dixerunt, qui dispositionis utriusque caulam faciunt ipsum. contrasium. Quare, si totum corpus continuum exi
298쪽
stens, quandoque quidem sic , quandoque autem illo modo disponitur,ta perornatur et uniuersi autem constitutio mundus est, & coelum: non utique mundus fiet,ac corrumpetur, sed di i-po sitiones ipsius. Omnino autem factum cor Tex.IM. rumpi & non reuerti,uno quidem existente, im
possibile est. priusquam enim se ret, seni per ex fiebat, quae ante ipsum erat, constitutio, quam non factam non postibile esse dicimus transmutari. infinitis autem existentibus contingit magis. At vero & hoc, utrum impossibile sit, an porii bile erit manifestum ex iis, quae posterius. Sunt autem quidam , quibus fieri posse vi- Tex.IDI. detur, & ingenerabile quippiam existens corrumpi. & genitum incorruptibile perdurare, ut in Timaeo. ibi enim ait Timaeus cauum factum quidem esse,non tamen esse corruptibile, sed so- te quidem reliquo semper tempore. ad quos naturaliter quidem. de coe o solum dictum est, uniuersaliter autem de omni seeculantibua erit S de hoc manifestum.
caput Secundum. - dari posit ingenitum e ruptibile, aut gen rum incorruptibile. mars Trima. Ruot modis generabile. O eσrruptibile. ingenorabile. 9 incorruptibile dica
rurecausa que assignatur, cur, ubi sani nom3 na aruiuoca, eorum primum fient cara enumerare oporteat.
P mum autem diuidendum est quomodo Tex.Ild.;ngenerabilia & generabilia, dicimus, &corruptibilia , & incorruptibilia. Multiplicitet enim cu' dicantur. & u nihil resert ad tali
299쪽
nem , necesse est intellectum indeterminate se habere, si quis eo, quod multi pliciter diuiditur. tanquam indivisibili utatur : immanifestum enim est secundum quam naturam ipsi accidit quod di ctum est. Dicitur autem ingenera' bile uno quidem modo, si sit aliquid nunc, quod Vbiaiiὸν prius non erat, sine generatione , & mutatione, T quemadmodum quidam tangi , & moueri dicunt. non enim generari dicunt id, quod tangitur, neque id, quod mouetur. Vno autem,si quid, quod potest fieri, aut factum e sse, non est . similiter enim & hoc ingenerabile , quia contingit fieri. Vno vero, si quid omnino impossibile est factum esse, ut quandoque quidem sit, quando-Imp.'bile que autem non. Impossibile autem dicitur duaduruιiteri pliciter. aut enim simpliciter, quia non verum est dicere quδd factum utique erit, aut quia non facile, neque cito, aut bene. Tex .m. Eodem autem modo & Generabile .Vno qui-G.nera- dem,si quod non erat prius, posterius sit, siue ge-bile. nitum , siue absque generatione quandoque quidem non sit, rursus autem sit. Uno autem,si pota sibile sit, siue veritate definito possibili, siue facilitate. Vno vero , si generatio ipsius sit ex eo, quod non est, in id, quod est, siue iam existente, sed per generationem existente, siue etiam nondum existente, verom contingente. .
Tex.us. Et Corruptibile autem, & Incorruptibile si- corruptibi- militer. Aut enim quod prius aliquid est, poste-
D. rius autem non est, aut contingit non esse , corruptibile esse dicimus, siue corruptionem subiens aliquando,& mutationem, siue non.Est autem quando & quod per corruptionem continis git non esse , corruptibile esse dicimus. Et adhuc aliter quod facile corrumpitur, quod di -
300쪽
xerit aliquis utique facile corruptibile. Et de Incorruptibili eadem ratio. Aut erum Tex. ri . quod sine corruptione quandoque quidem est, μοrrupti- quandoque autem non est, ut tactus ipsos, quia, biis. cum prius sine corruptione sint, posterius non sunt. Aut existens quidem, i impossibile autem ' a. l.ρο
non esse. Aut etiam non futurum aliquando, bile aurem nunc autem existens. tu enim es, & tactus nunc, non esse ut sed tamen corruptibiles: quia erit aliquando, etia non Ν- quando neque te esse verum erit dicere , neque turum ali haec tangere. Maxime autem proprie quod qui- Pano. dem est, sed impossibile est corruptum esse sic, ut nunc existens posterius non sit, aut contigat non esse. Aut dc id , quod nondum corruptum est, contingit autem posterius non esse. Dicitur autem incorruptibile & quod non facile corrumpitur. Tars Secunda. Suo pacto aliquid dicatur habere potentiam, aut non habere. Suave lege potentia, ct impotentia definiantur.
Iraque, si haec sic se habent, consederandum Tex.iis est quomodo dicimus possibile,& impossibile. Propriissime enim dictum incorruptibile est eo, quod non possit corrumpi, neque aliqua do quidem esse , aliquando autem non. Dicitur autem & ingenerabile quod impossibile est, de quod non potens est fieri sic, ut prius quidem non sit, posterius autem sit, ut diametrum com mensurabilem. si igitur aliquid potest mo TOX usi.
uere per stadia centum, aut leuare pondus, semis per ad plurimu dicimus. ut talenta leuare centum, aut per stadia ambulare centum et quamuis