장음표시 사용
611쪽
cunque aceidunt circa ipsam: quorum alia quidem propriae passiones videntur,alia autem communes,& animalibus propter illam incile. το Omniquaque autem,& omnino dinaci Ilimorum est accipere aliquam fidem de ipla.Cum enim sit quaestio comm unis & multis ali is idico autem eam,quet circa substantiam,& ipsius quid est) fortassis alicui videbitur una quaedam me. thodus esse de omnibus, de quibus volumus cognoscere substantiam : sicut & eorum, quae secundum accidens propriorum demonstrati nem. quare quaerendum utique erit methodum Tex istam. Si autem non est una munis methodus de ipso quid est, adhuc distacilior fit ipsa negociatio. oportebit enim acciis vere circa unumquod lue quis modus. Si autem manifestum sit utrum demonstratio aliqua fit, aut diuisio, aut etiam aliqua alia methodus, adhuc multas habet dubitationes, & errores , ex φω ciuibus oportet quaerere. alia enim aliorum prinνμm suu et cui numerorum,& planorum . iapris ipse. σptimum autem fortassis necenarium est di-Tς uidere in quo generum, & quid sit. dico autem, virum hoc aliquid dc substantia sit, an qualitas,
aut quantitas , aut etiam quoddam aliud dirui sorum praedicamentorum. Adhuc autem virum eorum, quae in potentia sunt, an magis actus quidam M. differt enim non parum. Tex. . σCons derandum autem & si partibilis ut, an viri infra impartibilis : & vicum sit similis speciei omnis rex. s. o anima, an non. Si autem non similis speciei, ino. virum specie differant ,an genere. nunc eni m d centes,& quaerentes de anima de humana solum Te videntur intendere. . Cauendum autem .est, ut non lateat vitum una rotio ipsius est, sicut anima
612쪽
animalis: an secundum unumquodque altera, ut equi, canis , hominis, Dei Animal autem uni- Animaluersale, aut nihil est , aut posterius .similiter au- - φυαίς,
tem & si quod commune aliud praedicetur. nihil est f Amplius autem, si non multae animae, sed μμt
partes , mum oportet qsaerere prius totam ani- Π-.mam , an partes. Dissicile autem & harum de terminare quales aptae natae sint alterae ab inui- Thes..cem esse. Et virum partes oportet qu*rere Tex ioprius, an opera ipsarum: ut intelligere an intellectum.& sentire an sensitiuum . similiter autem di in aliis. Si autem opera prius, Verum Utique
dubitabit aliquis si opposita prius his quarendum: sicut sensibile sensitivo.& intelligibile intellectivo. videtur autem non solum ipsum Tex. u. quid est cognoscere utile esse ad cognoscendas causas accidentium substantiis, sicut in Mathematicis quid re ctum , bc quid obliquum , aut quid linea, & planum ad cognoscendum quot
tectis trianguli anguli sunt quales:sed& econistrario accidentia conserunt secudi m magnam Aeetae napartem ad cognoscendum ipsum quid est. Cum fici enim habemus reddere secundum imaginatio' partem . Onnem de accidentibus , aut Omnibus, aut pluxi strit ad Obus . tunc & de subflatia habebimus dicere ali- 1ris Edom quid quam optime. omnis enim de mos strat O ipsum cuidnis principium est ipsum quid est. Quare secundum quascunque definitiones non contingit accidentia cognoscere , sed neque coniectare de ipsis facile, manifestum quod dialecticae dictis sunt & vane omnes. Dubitationem et ex.ii' autem habent bc passiones animae , virum sint omnes communes & habentis, an sit aliqua dc ipsius animae propria. hoc enim accipere quidem necessarium est,non autem lacile. Viceior
613쪽
autem plurimarum nullum sine corpore pati, neque agere : Vc irasci, confidere , deside lare, at iaδε- omnino semire. Maxime autem et assimilaturiis Iortia proprio ipsum intelligere. Si autem est & hoc t k imasti nitio quadam , aut non fine Imagmatio ne non coatiliget Vtique hoc line corpore eite. Si isti tui est aliqua animae operatio, aut palis ς ' i' sonum propria , contingvi Vtique ipsam sepatari Si vero nulla est propria ipsius, Hon utique
et it separabilis. sed, sicut recto, inquantum rectum, multa accidunt, Vt tangere aeneam sphaeram secundum punctum monta me tanget hoc, separatum ipsum rectum. inseparabile enim;siquidem semper cum coriore quodam est. Videntur autem & animae passiones omnes
A εώ eum corpore, ira, mamsuetud o. timor. nos eri coidia . confidenti a. adhuc gaudium 'ama re M odire. simul en m cum his patitur aliqui dipsum coirus. Indicat autem aliquando quidem a validis , & manifestis passionibus accidentibus nihil exacerbari, aut timere aliquarido autem & a paruis, & debit: bus moueri cum accend tur corpus , dc se habet sic , ut cum iram riar AAhuc autem magis hoc mani tellum.
nullo enim terribili contingente in passionibus
nitiones tales. Vt irasci motus quidam existit ς δ' - ' ibit, eo potis , aut partis , aut pote Πῖ Τπ, ab hoc , gratia huius .Et propter haec iam Naturalis est consederare de
614쪽
put Seeundum. Disserenter definire Naturalem,ae Dialectuam.
Differentet autem definiet Naturalis , & Tex .iς.
Dialecticus unumquodque ipsorum. Vt Naturali, ira quid est. hic enim, asperitum l recontrista- de ιι peγ tionis,aut aliquid huiusmodi '. ill autem, seruo maiorium, rem sanguinis , aut calidi circa cor Horum au- Vacioiuus tem hic quidem assignat materiam, ille vero autem ριγ imam dc rationem. ratio enim haec ipsius rei .sermam. Necessie autem esse hanc in materia huiusnam viae coί
di , si erit. Sicut domus haec quidem ratio talis diremisonis fuerit quod operimentum prohibes corruptio- Ζι marinem 1 ventis, oc imbribus, δέ aestibus. haec au- t Micta. tem dicit lapides , & lateres ligna. alia vero, in his formam , propter ista. Quae igitur Naturalis harum3 virum quae circa materiam. , rationem autem ignorans, an quae circa rationem solum an magis quae ex utrisque Illarum autem quae utraqu .r fAn a est aliquis, qui Tex .i .
circa passiones materiae non separabiles, neque inquantum separabiles3 Sed Naturalis circa omnes,quaecunque talis corporis, & huiusmodi materiae operationes, & passiones sunt. Circa quascunque aurem quae non sunt huiusmodi, a 'ius , & circa aliquas quidem est arti sex,si fue- .rit: ut Faber , aut Meditus. Ipsarum autem non separabilium quidem, inquantum autem non talis corporis passiones , sed ex remotione, M thematicus : secundum autem quod separatae, piimus Philosophus. sed redeundum est,Vn- Tex. . t. de sermo.Dicebamus autem quis d passiones animae, non separabiles a naturali materia animalium , inquantum tales existunt, ira, & timor in
615쪽
Summa Secunda. De Antiquorum opimionibus ei
Tex.i'. I Ntendentes autem de anima , - ce ste est simul dubitates de iis, quibus abundare oportet,pertranseuntes priorum opiniones comprehε-
dere , qui cunque aliquid de ipsa
enunciauerunt ut bene quidem dicta accipiamus : si vero aliquid non bene hoc euitemus. Principium autem quaestionis , praeponere quae maxime videntur i psi inesse secundum natura. Animatu Animatu igitur ab inanimato duobus maxime ab mamma differre Videtur, motu,& sensu. Accepimus autei. indMbm & a progenitoribus se te duo haec de anima, maxime dis Dicunt enim quidam, & maxime, & primo
ferre vide animam esse id, quod mouet. existimantes au-iur, scilicet tem quod non mouetur, ipsum non contingere jensu, ct mo mouere alterum eorum,quae mouentur, aliquidiu. animam sic arbitrat sunt esse. Vnde Democri- Tex. xo. tus quidem ignem quendam , & calorem dicit mi moeriti apsam infinitis enim existentibus figuris, opinio. N atomis, quae speciei rotundae, ignem & animam dicit: ut in aere , quae vocantur ramenta, quae videntur in radiis , qui per senestras, quarum omni seminarium elementa dicit Dem critus totius naturae. Similiter autem & Leucip-Lσης pi pus. Hotum autem sphaerica animam proptervmiis. ea quod maxime possunt per totum penetrare huiusmodi figurae, & mouere reliqua,cum mo- ueantur & ipsa : arbitrantes animam esse id, quod praestat animalibus motum. Tex. ii. Vndo M Viuendi terminum esse respirationem. Constringente enim eo. quod cotinet corpora,& extrudente figuras praebetes animali bas
616쪽
motum, ex eo quod non est ipsas quiescere unquam , auxilium fieri deforis, ingredientibus aliis nutusmodi in respirando. prohibere enim has , & quae inlunt animalibus segregari , simul
prohibentes constringens, & comprimens. αViuere autem, quandiu possunt hoc facere. Videtur aute & a Pythagorae is di chum ean- Tex. in
de m habere sentetiam. Dixerunt enim quidam Subruti. ipsorum animam esse , quae sunt in aere ramen- dammitata: ali 3 autem has mouens. de his autem dictum oriorum ell, propterea quod continue videntur moueri, de anima/etiam si sit tranquillitas omnimoda. In idem pinio. autem feruntur oc quicunque dicunt.animam esse, quod te ipsum mouet..Videntur enim hi omnes. existimasse motum maxime proprium esse animae, & alia quidem omnia moueri pro- pter animam , ipsam autem a se ipsa: propterea
quod nihil videbant moues,quod non & ipsummoueatur. Similiter autem dc Anaxagoras Tex. 1 .animam dicit este mouentem , & si quis alius Opinis
dixit quod totum mouit intellectus . non tamen naxastora
penitus sicut Democritus. Is enim simpliciter er in quo dicit idem esse animam & intellectum. verum disserat aenim esse , quod videtur. Vnde bene fecisse Ho- DemGri- merum, quod Hector iacet, aliud sapiens.Non Io. itaque utitur intellectu, tanquam potentia qua dam circa veritatem , sed idem dicit animam &intellectum. Anaxagoras autem minus ex. Tex. 24 planat de ipsis. multis enim in iocis causam eius,quod bene,& recte, dicit intellectum,alibi autem intellectum ipsum esse animam. in omnibus enim ipsum inesse animalibus, magnis,&paruis , dc honorabilibus , & inhonorabilioribus. Non videtur autem secundum prudentiam
dictus intellectus omnibus simi liter inesse ani-
617쪽
malibus,sed neque hominibus omnibus. T Y Quicunque igitur ad ipsum moueri, anima- tum aspexerunt, hi maxime motivum opinati sunt animam esse. Quicunque autem ad ipsum cognoscere , di sentire ea , quae sunt, isti dicunt
animam esse principia: illi quidem plura facie-Em , delis te haec hi Vero Vnum hoc. Sicut Empedocles. eis. quidem ex elementis Omnibus, esse autem Mi ' unumquodque horum anima, sic dicens et Terra
quidem rerram cognosiim- , uua autem aquam:
dethere vero aethera diuum, sia i te Vmm mani
fureta e Concordiam autem concordia, discordiam vero
Tex .ic discordia tristi. Eode autem modo& Plato inopi, o PM- Timaeo animam sacit ex elementis . cognoscitatio. enim simile simili, res autem ex principiis esse. Similiter autem & in iis, quae de Philosophia dicuntur determinatum est, ipsum quidem animal ex ipsius unius idea, & ex prima longitudine ,&latitudine altitudine : alia autem si- Tex .i . mili modo. Adhuc autem dc aliter, intellectum quidem ipsum Vnum , scientiam autem, ipsa duo.unice enim ad unum, plani autem numerum opinione .sensum Vero,eum,qui solidi.
Numeri enim formae ipsa, dc principia entium
dicebantur. sunt autem ex elementis. Iudi cari es aha iu tur autem res, aliae quidem intellectu,aliae vero dicatur in- scientia, aliae autem Opi Dione .aliae vero sensu. resiectu, a formae autem rerum numeri hi. lia sciet. tia. Quoniam autem & moti uu videbatur ani- aha opinio. ma esse & cognoscitiuum sic quidam complexine, alia -- sunt ex utrisque enuntiantes animam esse nu- rosenlu. merum mouentem seipsum. differunt autem de
Tex. 13. principiis , quae di quot sunt maxime quidε qucorporea faciunt ab iis, qui incorporea. ab iis aute qui miscentra ab utrisque principia eri-tiant
618쪽
tiant. Disserunt autem & circa multitudinem. hi enim unum,illi vero plura dicunt. . Consequenter autem ad haec di animam Tex. s. assignant. motivum enim secundum naturam primorum existimauerunt non irrationabili. . . ter. Vnde quibusdam visum est ignem esse. etenimi hic partibus subtilissimus est, di maxime
elementorum incorporeus . adhuc autem mouetur , & mouet alia primo. Democritus au- Tex. o. tem elegantius dixit, enuntians propter quid Democrν-Vtrunque horum. animam enim,& intellectum riu.
esse idem:istud autem ex primis, & indivisibilibus corporibus. Motiuu autem, 'proptet ' sub a Lallit tilitatem partium, di figuram . figurarum au ct mobile. tem facile mobili ssimam sphaericam dicit. hu- ὰ l baruiiusmodi autem esse intellectum, & ignem, rarem. Anaxagoras autem videtur quidem aliud et εχ dicere animam , & intellectum , sicut diximus
prius. utitur autem utrisq;, sicut una natura. Ve ras.
runtamd intellectum ponit principi u maxime omnium. solum enim dicit ipsum , eorum, quae sunt , simplicem esse,& immisbim, id puru . Assignat autem utraq; ei de principia, & cognoscere,& mouere, dices intellectum mouisse omne. Videtur autem & Thales ex iis , quae com Tex .set. memorant, motivum aliquid animam opina- rhati ri. siquidem dixit lapidem anima habere , quoniam ferrum mouet. Diogenes autem , sicut& lii quidem, afrem,li sic opinatus omnium sub- Dingener tilissimarum partium esse , Sc principi u , dc propter hoc cognoscere , & mouere animam. secudum quod quidem primu est, & ex hoc reliqua cognoscere: secundum qu bd vero subtilissimum est , motivum esse. Heraclitus autem principi si ,
φsic dicit, siquidem vaporem, eli quo alia con- ας ς tvv
619쪽
stituit: c maxime etiam incorporeum,& fluens semper. quod autem mouetur eo , quod move tur,cognosci. in motu autem esse quae sunt & iΙ-le arbitrabatur, & multi. Similiter autem his N. Alcmaeo opinari videtur de anima.Dicit enim
' '' ' psam immortalem esse propterea quod assimi
latui immortalibus. hoc autem inesse ipsi , tanquam semser motae. moueri autem & diuina omnia continue semper Lunam, Solem astra,&t . totum coelum. Magis autem onerosorum quida Hinqς. & aquam existimaaerunt,ut Hippo. suaderi autem videntur ex genitura, quoniam omnium humida est etenim redarguit sanguinem dicentes animam, quoniam genitura non est sanguis:
hac autem esse primam animam. Ali j aute san- guinem, quemadmodum Critias,ipsum sentire
Omm t ς' animae maxime proprium opinantes. hoc autem 'tμ πψ' inesse propter natu tam sanguinis. Omnia enimi r tkr sm elementa iudicem acceperunt, pIaeter terram.
Mi m μς bane autem nullus protuIit, ni ii aliquis dixit
Pim' ipsam ex omnibus elementis esse, aut Omnia, Tς Definiunt autem omnes animam, tribus,VtTς ita dixerim,motu,sensu incorporeo. horum au-
'o tem unumquodq; reducitur ad principia. Vnde uq ipso cognoscete definietes ipsam , aut eleme Wit m g tum aut ex elementis facinni,dicentes fim i litet. ἔ esse iv uiuieem praetet unum. dicunt enim simile co- sest , mr gnosci simili. quoniam enim anima omnia CG-h Q gnostit, costituunt eam ex omnibus principiis. rim Gm Quicunque igitur unam aliquam dicut cau-h- ςrς- tam , & elemetum unum,ta animam Vnum P is /-Phas nunt:vt ignem, aut aerem. qui vero plura dic ut 37υ principia, & animam plura dicunt. Anaxago-
ιι ms .' tas autem solus impassibilem esse dicit inte Ile-- t ctum , di nihil commune uri pliorum habere.
620쪽
Huiusmodi autem cum sit, quomodo cognoscit, & propter quam causam, neque ille dixit. neque ex iis, quae dicta sunt,conspicuum est. Q cunque autem contrarietates faciunt in Tex uprincipiis,dc animam ex contrariis constituut. Qui autem alterum contrariorum, Ut calidum.
aut frigidum , aut aliquid huiusmodi aliud, de animam simi liter unu aliquod horum esse ponunt. Vnde dc nomina consequuntur. qui qui- 'dem calidum dicentes, propter hoc & im dest. vivere nominatum esse .qui autem frigidum, propter respirationem, dc refrigeratione vocati id est,animam. Tradita igitur de anima, di propter quas causas dicunt sic haec sunt.
Summa Tertia. consutantur Mntiquorum opiniones de Mnima essentia: Adducunturque nonnusta
circa ipsin unitatem di cultates.sput Trimum.Diluuntur opiniones Animam m ueri asserentes. Onsyderadum autem primum qui- Tex. 6.dem de motu .sottassis enim non solum falsum est substantiam ipsius huiusmodi esse, qualem aiunt dic tes anima esse ipsum seipsum mouens , aut potens mouere:sed unum quodda im-
possibilium est inesse ipsi motu . Quod igitur nonecesse sit mouens Zc ipsum moveri, prius dictum est. . Dupliciter autem cum moueatur Tex. omne , aut enim secundum alterum, aut secundum seipsum. Secundum alterum autem dici- Moueri ali-mus,quaecunque mouentur eo quod in eo sunt. quid bis- quod mouetur, ut nautae.no enim similiter mo- riam dira.