장음표시 사용
631쪽
maxi me motivum enunciauerunt, eo quod mouet seipsam : hi autem corpus subtilissimarum partium , aut maxime incorporeum aliorum. haec autem quas dubitationes ,& subcontrarietates habent percurrimus sere. Reliquum est autem con syderare, quomodo dicitur ex elementis ipsam esse. dicunt enim, quatenus sentiat ea, quae sunt, di unum quodque cognoscat. Tex. s. Necessarium autem est accidere multa,&impossibilia rationi. Ponunt enim cognoscere simile simili, perinde ac si animam res ponant. Non sunt autem haec sola, multa vero dc alia. magis autem sortassis infinita numero , quae
Tex. 7. sunt ex his. Ex quibus igitur est unu quodq;
horum, sit ea cognoscere animam.& sentire:sed compositum, quo cognoscet, aut sentiet,ut quid Deus, aut homo, aut cato, aut os, similiter autem & quodlibet aliud compositorumZ Non enim quolibet modo se habentia elementa, horum unumquodque , sed ratione quadam, di copositione , sicut & Empedocles dicit ipsumos. Terra aut e t onsinna in amplis infundibulis Duas ex o partibus sortita est idi luminis, Suatuor autem vulcani ossa autem alba Iucta sunt. Nulla igitur utilitas elementa in anima esse nisi& rationes inerunt, & compositio. cognoscet enim Vnumquodque, simile: os autem, aut hominem nihil, nisi& haec inerunt. hoc autem quod im possibile sit,nihil oportet dicere. Quis enim dubitabit,si insit in anima lapis,aut homo: similiter autem & bonum, & non bonum, eodem autem modo Zc de aliis Tex.78. Amplius autem, cum multipliciter dicatur
id quod esti significat enim aliud quidem hoc aliquid, aliud autem quantitatem, aut qualita-
632쪽
tem, aut etiam quoddam aliud diuisorum praedicamentorum in utrum ex omnibus erit anima, annoni Sed non videntur communia omnium
esse elementa. Num igitur quaecunque substantiatum sunt, ex his solis i Quomodo igitur cognoscit & aliorum unumquodque 3 An dicent uniuscuiusque generis esse elementa, di principia propria , ex quibus animam constare Erit ergo & quantitas,& qualitas , di substantia. Sed impossibile est ex quantitatis elementis esse substantiam , & non quantitatem. Dicentibus itaque ex omnibus , haec , huiusmodi alia accidunt. Inconueniens autem est dicere qui- Tex. Ddem impassibile esse simile a simili: sentire autesimile simile,& cognosce te simile simili, sentire autem pati aliquid,& moueri ponunt: similitet autem dc cognoscere,& intelligere. C m autem multas dubitationes , & difficultates habeat dicereicut Empedocles,qubd corporeis elementis singula cognoscuntur , & ad simile , testatur Ossa,ne quod nunc di chum eiu quaecunque enim insunt ui pili,nihil in animalium corporibus simpliciter terrae,Vt si,tire υι-
ossa, nerui, pili, nihil sentire Videntur. quare ne- dentur. vi que similia,& tamen conueniebat. de contra. Amplius autem unicuique principiorum Zim. ignorantia amplior, quam intelligentia inerit. Tex.So. cognoscet enim unum Vnumquodque , multa autem ignorabit. omnia enim alia. Accidit autem & Empedocli insipientissimum esse Deum.
solus enim elementorum unum non cognoscet ipsam discordiam e mortalia autem omnia. ex omnibus enim unumquodque. -ς omnino autem propter quam causam non omnia , quae sunt, habent animam et cum omne aut elementum sit, aut ex elemento uno,aut Plu
633쪽
tibus, aut omnibus nece Te enim est unum alia quod cognoscere, aut quadam ,aut omnia. Tex. z. Dubitabit autem utique aliquis & quid est ruiμi unum lactens ipsa. materiae enim similia sunt vise m elementa. Principalissimum enim est illud, o prin μ'' quod continet , quodcunque est. anima autemrtu . avimo aliquid esse melius, & praestantius impossibile est mn'. est. impossibilius autem adhuc intellectu.ratio-ι nabilissimum enim esse hunc antiquissimum, -- ώμrim & dominum secundum naturam. elementa a adhue intis tem dicunt esse prima entium. Omnes autem ,& qui ex eo, quod cogno-Tςλ. scit, & sentit ea , quae sunt, ex elementis dicunt ipsam, & qui maxime motivum, non de omni dicunt anima. Neque enim sententia omnia motiva. videntur enim esse quaedam anim lium mansiua secundum locum et& tamen videtur hoc solo motu movere anima animal. Similitet autem & quicunque intellectum , de sensitiuum ex elementis faciunt. videntur enim plantae vivere, non participantes latione,neque sensu: & animalium multa intelligentiam non 'ς 34 habete. Si autem aliquis & haec concesserit, posuersique intellectum partem aliquam animae, similiter autem dc sensitiuum,neque utique sic dicent de omni anima, neque de tota, neque Gyphiso de una. Hoc autem sustinuit dc , quae est in Or--δ ιμ- phicis vocatis carminibus,ratio. dicit enim animam ex toto ingredi respirantibus,tatam a ventis. Non possibile itaque plantis hoc accidere. neque animalium quibusdam et siquidem non zex. s. omnia respirant. Hoc autem latuit sic opinantes. Si vero ex elementis animam facere oportet,nihil oportet ex omnibus.Sufficies enim
est altera pars contrarietatis seipsam diiudi-
634쪽
edire, M oppositam.recto enim & ipsum, & obli- quum cogno&imus. iudex enim vitotumque i , E
regula. obliquum autem neque sui ipsius, neque utium is recti. IEt in toto autem quidam ipsam mi-on. im
stam e sse dicunt. unde fortassis & Thales opi-: A. . 'natus est omnia esse plena Diis. Hoc autem ha- wνo navabet iu sdam dubitationes. Propter quam enirnrreolis Ucausam inare , aut in igne anima cum sit, non Tei iafacit animal , in mistis autem . praesertim, cum Thales M'melior in illis esse videatuCQuaeret autem Vtiq--- οι- aliquis,& quam ob causam quae in acre anima, ruι est Om- ea, quae in animalibus, melior est, & immorta- nia esse risistior. Accidit autem utroque modo incon-.na Diuueniens, dc irrationabile .etenim dicere animal Tex.8: ignem, aut aerem , irrationabilium est. & non ' 'vicere animalia,cum anima insit,inconuenient
opinari autem Videntur animam.esse Tex.M.& in his , quoniam totum cum partibus eius. dem speciei est. Quare necesiarium ipsis dicere&animam eiusdem speciei cum partibus esse, si, quia intercipitur aliquid continentis in animalibus, animata animalia fiunt. Si autem a rquidem discerptus eiusdem speciei sit: anima autem dissimilium partium: hoc quidem aliis quid ipsius inerit, ut patet, aliud autem non,' it. Necesse est igitur lysam aut sim ilium partium esse, aut non inesse in qualibet patietotius. Manifestum igitur ex dictis est quod
neque cognoscere inest animae , pr . Pterea quod sit ex elementis; ι neque moueri ipsam bene, atque vere dieitur. in D: nig
635쪽
caput Septimum. Nonnustaeproponuntur di ustates de ipsius Gnima unitare.ac partibιtirare. e Voniam autem cognoscere animae est , Sc
pi laete , di deliberare,& omnino appetitus et sit autem & secudum locum motus ab anima animalibus et adhuc autem & augmentum, di status, di decrementum, utrum toti animς unuquodque horum inest, & tota & intelligimus, & sentimus,& aliorum unumquodque facimus , di patimurian partibus aliis alia. Et ipsum etiam viis uere, utrum in aliquo horu est uno aut in pluriabus,aut in omnibus,an dc aliqua alia causa est. i Dicunt itaque quidem partibi leni ipsam, Malia quidem intelligere , alia autem concupiscere. Quid igitur continet animam,si partibilis est natura No enim utique corpus videtur enim
contra magis anima corpus continere. egrediente enim expirat,& putrescit. Tex si. si igitur aliquid aliud unam ipsam tacit, il- ' lud maxime utique erit anima. Oportebit autem iterum & illud quaerere, Vtrum Vnum , an multarum partium sit. Si enim unum.est, propter quid non mox dc ani mam unum esse Si veto partibile , iterum ratio quaeiet quid est contiistinens.& sic utique procedet in infinitum. Tex. 9i. Dubitabit autem aliquis & de ipsius parti-
mma bus, quam potentiam habeat unaquaeque in cor unumne an pore.Si enim tota anima totum corpus continet, multarum conuenit & partium Vnamquanque continere partium. aliquid corporis .Hoc autem assimilatur imposis Tex. 93. sibili.quam enim partem, aut quomodo intelle.
Idemsupra ctus continebit, dissicile est etiam fingere. rex. οδ. Videntur autem & plantae vivere diuisae, M
636쪽
animalium insectorum quaedam, tanquam eandem habentia animam δpecie , etsi non numero. utraque enim paritum sensum habet , 5 mota uetur secundum locum ad aliquod tempus. Si autem non permanent, nullum incon- TEY- ueniens est. inurumenta enim non habent,quibus saluent naturam, sed nihilo minus in utraq; partium omnes inexistunt partes animae. Et eiusdem speciei sunt ad inuicem,& toti . adinvicem quidem , tanquam quae non separabiles sunt: toti autem animae, tanquam indivisibili
existente. Uidetur autem dc, quod in plantis, Thesprincipium anima quaedam esse hac, enim sola communicant di animalia, dc plantae. Et haec quidem separatur i sen- sitivo principio : sensum
637쪽
I, Trima investigat,ae tradit Gnima definiturim. In Seeunda An mapor nr αι earum ordinem,ac quo pacta definiri debeant declarat. In T.raia de parentia Anima vigeratina H monem Insuarta de potentia Anima sensti . In Suinta probat non dari sextum se .m : curquensnunum aprures habeamus. se Sexta quaerit an e.dem, qua sentimus P,ertans sentire nor percipiam-οῦ .sumque . quem comis munem appel--,explanat. In Septima ponit diffrentiam inrer intelligere,iapeis re ae ipsium sentire.mμ mest μι ipsu. Imagin nou essentiam. damma F, ima spur Trimum. Traditur Anima desinitia declarant Μηtummoda quod est.
Vm autem quae a prioribus tradita sunt de anima , dicta sint, iterum tanquam a principio redeamus . tentantes determinare quid est anima, & quς utique eriti communissima ratio ipsius. Dicimus itaque unum quoddam genus ς . .eoni m. quae sunt, substantiam. Huius autem,
638쪽
aliud quidem sicut materiam , quod secundum se quidem non est hoc aliquid. Miud autem foris
mam,dc speciem, secundum quam iam dicitur hoc aliquid.& Tertium,quod ex his. Est autem . ., materia quidem potentia, forma autem actus. Et hoc duplicitet: hoc quidem,sicut scientia, itinlud autem, sicut speculari. Substantiae au- Tex. titem maxime esse videntur corpora: dc horum, vidιιbtua naturalia. haec enim aliorum principia. Nat Zim. Talium autem , alia quidem habent vitam, alia autem non habent. Vitam aurem dicimus,quae viri per ipsum fit, altionem, augmentationem, dc tradictio
diminutionem. Quare omne corpus naturale Zim. Participans vita , substantia erit. substantia autem sic , ut composita. Quoniam autem est Tex... corpus huiusmodi, vitam enim habens,non uti que erit corpus anima. non enim est eorum.
quae in subiecto, corpus: agis autem, sicut subiectum,& materia est. Nece ite est ergo animam substantiam esse sicut formam corporis natura. Iis,potentia vitam habentis.
Substantia autem actus, huiusmodi igitur Tex.s eorporis actus. ' Hic autem dicitur dupliciter: t Maris
alius quidem , sicut scientia: alius autem, sicut duplex,pr,4 specuIatio. manifestum ergo. quod sicut scien- min. ορ-tia. Ex eo enim, quia inest anima,& somnus, dc eun . vigilia est.proportionale autem vigilia quidem speculationi, somnus autem habitui non exeunti in actum. Psior autem generatione in s Tex. dem scientia est. Unde anima est actus primus corporis naturalis potentia vitam habentis. tale autem , quod utique sit instrumentale. ln- vide corra. strumenta autem dc plantarum partes sunt, sed Zim.
penitus simplicia,ut solium eius, quod circa sua quum cooperimenim: id autem, quod circa ua
639쪽
Buctum fructus. radices vero ori similes sunt'.
utraque enim trahunt alimentum.
Si autem aliquid commune in omni anima Tex.'. oportet dicere, erit Utique primus actus corpotis naturalis,instrumentalis. Vnde non oportet quaerere , si unum est anima & corpus: sicut ne isque ceram x figuram,neque omnino uniuscuiusque materiam, & id, cuius materia. Vnum
enim , & esse cum multiplicitet dicatur, quod proprie est, actus est. Vniuersaliter igitur Te . - dictum est quid sit anima. substantia enim est,
. quae secundum rationem , hoc autem est, quod quid erat esse huiust nodi eorporis . Sicut si aliquod instrumentorum naturale esset corpus , Ut x . 1 securis . e stet enim securi esse substantia ipsius.& anima hoc , separata autem hac, non Utique amplius securis esset, nisi aequi uoce .nunc autem est securis . non enim huiuscemodi corpotis
ipsum quid erat esse, di ratio anima, sed natu ratis huiuscemodi habentis in seipso principiam motus, & status. Consyderare autem & in 'ς - ' partibus oportet, quod dictum est. Si enim esset
oculus animal, anima utique ipsi visus esset. hic enim est substantia oculi,quae secundum ra-
. . tionem , Oculus autem materia vi sus est et quo
deficiente non est amplius oculus, nisi aequi uoce,sicut lapideus', aut depictus. Oportet igitur accipere quod est in parte, in toto vivente cor- . pore:proportu naliter nanque habet, sicut pars ad partem, totus sensus ad totum corpus sensitiuum, secundum quod huiusmodi. rex io. Non est autem quod abiecit animam po-. tentia existens ut vivat, sed quod habet, semen autem , & fririctus potentia huiusmodi corpus
vide cotra. est. sicut igitur incisio ,& visio, sie & vigil a
640쪽
actus. ut autem visus& potentia instrumenti, sic anima: corpus autem, quod potentia est. sed sicut oculus est pupilla, dc visus,& ibi anima, occorpus animal. Quod igitur non sit anima x.it separabilis a corpore,aut partes quaedam ipsius, si partibilis nata est, non immanifestum est. quarundam enim actus partium est ipsarum. At. vero quasdam nihil prohibet, propterea quod nullius corporis sunt actus. Amplius au- . . . tem immanifestum, si sit corporis actu, anima, et ' T sicut nauta nauis. Figura igitur sic determina Stum d descriptum sit de anima. Iit Umma
' caput Secundum. Traditur Anima isibin,' pN scilicet per ipsin rei causam. 'μ' O di m autem ex obscuris quidem, mani-Tς ' sestioribus autem fit certum & secundurationem notius,tentandum est iterum sic aggredi de ipsa. Non enim solum ipsum quod sit oportet definitivam rationem ostendere, sicut plures definitionum dicunt, sed & causam inense, & apparere. Nunc autem ut conclusiones rationes definitionum sunt, ut quid est ' tetrago- 'nismus 3 aequat e altera parte longiori rectangu- tum aequilaterale esse. talis autem definitio ratio conclusionis. Dicens autem quod tetragonismus est mediae inuentio, rei causam dicit. τ Dicamus igitur, principium accipietes eon- ςη 'I' sederationis, determinari animatum ab inanimato ipso vivere. Multipliciter autem ipsio vi- vide corra. uete dicto . & si unum aliquod horum insit so- Zim. H, vivere ipsum dicimus, ut intellectus,& sensus, & motus, & status secundum locum, adhuc autem motus secundum alimentum,& augmen