장음표시 사용
621쪽
uentur naui. haec enim secundum seipsam mouetur: illi autem eo quod sunt in eo , quod mouetur. Mani festum autem in partibus est. proprius enim motus pedum ambulatio est,hςc autem & hom inu est non inust autem nautis tunc. --. -q ε Dupliciter itaq; dicto ipso moueri,nunc in-
Τ. tendimus de anima, si per seipsam mouetur, Mparticipat motu . Quatuor aute motus cum sint,
M m Iitio alteratio augmentum, di decremetum,aut
secundum unum horum mouebitur, aut secundum plures, aut secundum omnes. Si vero mo uelut non secundum accides, natura inerit motus ipsi. si autem hoc,& locus. omnes enim dicti motus in loco sunt. Si autem est substantia Fς ' '' animae mouere seipsam, non securi dum accides ipsum moueri ipsi inerit sicut albo. vel tricubito. mouentur enim N haec , sed secundum acci des cui enim insunt,mouetur illud colpus. Vnde non est locus ipsorum. animae autem erit .liquidem natura motu participat. Amplius autem .si natura mouetur, & violent; a mouebi -
uit& si violentia, & natura. Eodem autem mo-
do se habet & de quiete. in quod enim mouetur natura , & quiescit in hoc natura. in quod aute T F. violentia mouetur quiescit& in hoc violenti
Ih - Ouales autem violenti motus animae erunt, ta Qietes, neque fingere violetibus lacile est reddere. Amplius autem , si quidem sursum moue bitur , ignis erit: si vero deorsum , terra. limum autem corporum motus hi. Eadem autem ra-rix i. tio di de mediis. Praeterea, quoniam vide- tur mouere corpus , rationabile est iis mouere motibus, quibus & ipsa mouetur. Si autem hoc. conuertetibus est dicere verum , quod secundum quem corpus mouetur , eo & ipsa:corpus.
622쪽
autem mouetur secundum lationem: quare dc anima mouebitur,sicut corpus, aut tota , aut secundum partes transata. si autem hoc, dc egrens am iterum ingredi continget. ad hoc autem sequetur Vt resurgant mortua animalium. Motu aatem secundum accidens etia ab al- Tex. Arrtero mouere Iur. relletur enim utique violentia animal. Non oporret autem, cui a seipso moueri inest in substantia, hoc ab alio moueri, nisi secundum accidens. sicut neq, quod secundum se bonum aut propter seipsum,hoc quidem pro- ripiet aliud esse aroc autem alterius causa. I.,his' θ Animam autem maxime dicet aliquis Vti his, . que a sensibilibus moueri, si quidem mouetur. , At vero & si mouet ipsa se ipsam,& ipsa moue-ρ' η'bitur utique. Quare quoniam omnis motus fre- .motio est eius quod mouetur secundum quod 'mouetur,dc anima ' remouebitur utique a sulse . . . .
stantia , nisi secundum accidens se ipsam mo- 'urat .sed est motus substantiae ipsius per se. Qui da autem dc mouere anima dicunt cor- Tex. g. pus, in quo est, sicut ipsa mouetur.ut Democri- Democratus simi liter dices Philippo comoediarii magi- Ω .stro. Resert enim Daedalu mobile fecisse lignea Venerem , insundendo argentu fusile. Similitet aute dc Democritus dicit .motas enim inquit indivisibiles sphaeras, propterea quod aptae natae
sunt nunqua manere , cotrahere,& mouere corpus omne. Nos aute interrogabimus, si Zc quiescere facit hoc id ε.quomodo aute faciet hoc disficile est, aut etiam impossibile dicere. Omnino aute non sic videtur anima mouere animal, sed -rct electione quanda, Zc intellect one. Eod ε Ἐς π 4s autem modo de Timaeus '- naturalitet ostendit ' lanima mouere corpus. eo enim quod mouetur γ' 'ipsa,
623쪽
ipsa ,& corpus mouere, propterea quod conexa est ad ipsum. Constituta enim ex elemetis, S di-l βρηρr i, spatium secundum harmonicos numeros. cq quatenus connaturalem sensum 's harmonia: μ' habeat. dc , ut totum feratur consonatuibus lationibus, rectitudinem in circulum flexit. & cssdiuidendo fecit ex uno duos circulos dupliciter connexos,iterum unum diuisit in septem circu-Ios , tanqua essent coeli lationes animae motus. Tex. Q Primum igitur non bene est dicere anima magnitudinem esse. Eam enim quς uniueIsi, ta- tiones lem esse vult. qualis est vocatus intellectus . non ontra m- enim qualis sensitiva est,neque qualis desedera-
ronem. tiua:harum enim motus,non circulatio est.
Tex. 7. Intellectus autem unus, S continuus est,ficut & intellectio. intellectio autem ipsae notio nes . hae autem, eo quod consequenter unum, sicut numerus, sed non sicut magnitudo .Quapropter neq; intellectus sic cotinuus,est sed aut impers , aut non sicut magnitudo aliqua cotinuus.
Qualiter enim intelliget, magnitudo clim sit, , qualibet parte sua Θ parte autem, aut secundum magnitudinem,aut secundum punctum,si oportet o hoc partem dicere. Si igitur secundum . punctiim: haec autem infinita : manistum est quod nunquam pertransibit. Si vero secundum magnitudinem , saepe , aut infinities intelliget idem.videtur autem & semel contingere. Si autem lassiciat qualibet partium tangere , quid
oportet circulo moueri, aut etiam omnino ma-ς 'Α gnitudinem habere si autem necessarium intelligere toto circulo tangentem,quis est partibus tacuis Amplius .quomodo intelliget partibile imperti , aut impers partibilit Necessagium autem est intellectum esse circulum buc- interi
624쪽
intellectus enim motus intellectio , circuli autem circumlatio. Si ergo intellectio circumlatio, & intellectus utique erit circulus, cuius hu- 'iusmodi circumlatio intellectio. Semper autem
aliquid intelliget, siquidem perpetua circumlatio. ' Actiuarum enim intellectionum termini ' a.l. Facti
sunt. Omnes enim alterius causa sunt. Specula uaru Numtiuae autem , rationibus terminantui similiter. 9 activa- Ratio autem omnis definitio est, aut demon- rum interustratio. Demonstrationes vero & a principio lectionum.
sunt, & habent quodammodo finem syllogi Cmum, aut conesusionem. Si autem non terminantur , sed non reflectuntur iterum in principium,accipientes autem semper medium, & extremitatem tecte procedunt. circumlatio autem iterum in principium reflectitur. definitiones enim Omnes finitae sunt. Amplius autem, si eadem circumlatio saepe fiat, oportebit saepe intelligere idem. A dhuc autem & intellectio assi- Intellectio mi latur cuidam quieti, dc statui, magis quam motui .eodem autem modo & syllogismus. m tur At vero neque beatum, quod non facile, 61 a sed violentum. Si autem est motus ipsius non motμi, Ide substantia, praeter naturam utique mouebitur. 7 PQ x. Laboriosum autem est & commistum esse cor- ast pori,non potens absolui, & praeterea fugien . Tex. 2. cum siquidem melius est intellectui non cum viri citra. corpore esse , quemadmodum & consuetum est Zim dici, dc multis placet. Immanifesta autem comemmest dc cur circulariter sertur coelum causa. Neq; si σηi- enim animae substantia causa est cur circulari- ma non mister sertur: sed secundum accidens sic mouetur. cera corpori. Neque corpus causa, sed anima magis illi. At Tex. IQ, Vero neque quod melius dicitur, & tame oportebat propter hoc Deum facere circulariter serri ani
625쪽
ri animam , quia melius sit i pii moueri quM
manere, moueri autem sic quam aliter.
τ.ae ii 'QRQRi-m au e huiusmodi intentio est aliti rationi bus magis propria . hanc quidem d imittamus nunc. Illud autem inconueniens accidit
di huic rationi, di pluribus, quae de anima. Copulant enim & ponunt in corpus animam : ni Tex .si. hil ultra determinantes proprer quam causam, . & quomodo habente corpore. Et tamen videtur hoc utiq; necessarium esse propter comunione enim hoc quide agit, illud aut e patitur: dc quidem mouet, illud autem mouetur. horum autem nihil inest adinvicem quibuscunque. Tex. 3, autem solu conantur dieere quale quid sit anima. de susceptiuo autem co pore ni nil amplius determinant : tanquam possibile sit, se- Pithetori cundum Pythagoricas fabulas, quamlibet ani- ea*buta. mam quodlibet corpus ingredi. Similiter iraque dicunt, atque si quis dicat Tectonicam in fit Q - - Hae vir l ingredi oportet enim autem quidem uti iri-ιὰ inti isi strumentis, animum autem corpore. ' Videtur urio ilibuὸ ς Dim V Dumquodq; Propriam habere speciem,
caput Secundum. Confutatur opinio, . cmam hammoniam esse asserens.
A Lia autem quaedam opinio tradita est de
anima credi bilis qui dem multis, di rici Ilaia serior earum, quae di cta sunt rationibus tamequasi paenis afflicta a Sc in iis , qui in commarii Harmonia. fiunt sermonibus. Harmoniam enim quandam ipsam dicut. etenim harmonia tempera metum,& compositionem esse contrariorum , di Cor PUS Tex.11. ς poni ex contrariis, Atqui harmori iaratio quaedam commistorum est, aut coo P K
626쪽
tio: animam autem neutrum possibile est esse
horum. Amplius autem mouere non est harm niae:animae autem attribuunt hoc omnes.
Congruit autem magis de sanitate dicere - , harmoniam, & omnino de corporeis virtuti- ς bus,quam de anima. manifestam autem, si quis tetauerit reddere passiones, de opera animet harmonia quada: dissicile enim harmonice coaptare. Amplius autem si dicamus harmoniam Tex. 7. in duo respicientes, maxime quide proprie magnitudinum in habentibus motum , dc positionem compositione ipsarum, cum sic congruunt ut nihil eiusde generis suscipiant; hinc autem &eorum, quae commiscentur , rationem , neutro
v lique modo rationabile. compositio autem ' a. l. ma , partium corporis multum inuestigabilis exi- ιοmpasiti, stit. multat enim sunt composi iones partium, parnia eori multipliciter. Cuius igitur, & quomodo con ιal gruit accipere intellectum compositionem esse, examinati aut&sensitivum,aut appetiti uuait si, est.. Similiter autem inconueniens dc rationem Tex.18. mistionis esse animam. non enim eandem habet rationem mistio elementorum , secundum quam caro , 5 Rcundum quam os . Accidet igitur Sc multas animas habere , & secundum totucorpus: siquidem omnia ex elementis commistisiunt, commistionis autem ratio harmonia est, de anima. Postulabit aute hoc Vtiq; ali- Tex.ss. quis Zc ab Empedocle. unam quanq; enim ipsarum in ratione quadam dicit esse. Vtrum igitur ratio ipsa anima est, an magis aliquid aliud existens gignitur in membris 3 Ampliua aute, utrum concordia cuius ibet mistionis caula, an eius, quae secundum ruionem 3 2t haec , virum ratio
est an aliquid aliud praeter rationem 3 . . ' Haec
627쪽
x.6o. Haec igitur habent huiusmodi dubitationes. Si vero aliud est a mistione anima, cuinam unam cum ipso carnis e sse, S aliarum partium animalis tolliturὶ Ad haec autem,siquidem non Unaquaeque partium habet animam, si non est anima ratio commistionis, quid est quod coc- Iumpitur , anima deserente
Tex.61. Quod igitur neque harmoniam possibile
est esse animam neque circulariter moueri, manifestum ex dictis. seeundum accidens autem moueri, ut diximus, est, & mouere seipsam .ut moueri quidem id, in quo est, hoc autem moueri ab anima. aliter autem non est possibile moueri secundum locum ipsam.
I quis de ipsa , tanquam quae moueatur , ad
huiusmodi respiciens. Dicimus enim animam tristari, gaudere, confidere, timere:am plius autem irasci , & sentire, & cogitare. haec autem omnia motus esse videntur. unde opinabitur aliquis ipsam moueri. Tex.63. Hoc autem non est necesse . nam & si quado maxime tristari, aut gaudere , aut cogitare motus sunt, & unumquodque moueri aliquid, moueri tamen ab anima est: ut irasci, aut timere. eo quod cor hoc modo mouetur: cogitare aute, aut huiusmodi, aut forsitan aliquid aliud. Horum autem accidunt alia quidem secundum Iarionem quibusdam motis: alia vero secundum alterationem. qualia autem quomodo, alia Te .sq. ratio est. Dicere autem irasci animam , si exaT . mileCapur Tertium. Examinantur dubitationes nonnusia Animam moueri persuadentes. acae I aes a
628쪽
mile est ac si quis dicat eam texere, vel aedi fi- 'Melius otcare.' melius enim fortassis est non dicere ani- dicere homimam misereri, aut addiscere, aut cogitare, sed 'em anima
hominem anima. hoc autem,non tanquam mo- msreri, γtu in illa existente, sed aliquando quidem usque o discere , ad illam , aliquando quidem ab illa. ut sensus o intellige quidem ab his , reminiscentia vero ab illa
motus, qui sunt in sensuum instrumentis , aut nim amania quietes. Intellectus autem videtur' innasci substantia quaedami existens , & non corrumpi. Tex.6s. Maxime enim corrumperetur utique ab ea, quae ' ullas a est in senio, debilitate , nunc autem , quem ad . mire. 'modum in sensoriis accidit. si enim acciperet se senex oculum talem, & videret utique sicut & accipι- iuuenis. quapropter senium non est , quia susti- retaculum,nuit aliquid anima, sed id in quo, sicut in ebrie- rideret sistatibus , dc morbis. Ipsum igitur intelligere, ςμt O iu& ipsum specusari marcescit . alio quodam in terius corrupto: ipsum autem impassibile est. Tex. . Cogitare autem , & amare, aut odisse non sunt illius pas iones,sed huius habentis illud, secundum quod illud habet. Quare & hoc corrupto, neque meminit, neque amat, non enim illius erant, sed communis, quod quidem destructum est. Intellectus autem soria2is diuinius quid, & Drbluctus impassibile est. Quod igitur non sit possibile disinu ali moueri animam , manifestum ex his . si autem quid, ct impenitus non mouetur, mani festum quis d neque paybil. . t. a se ipsa. Multo autem iis, quae dicta sunt, ir- Tex.6 .
rationabilius , dicere animam esse numerum ratisim seipsum mouentem.Insunt enim his impossibi- eotra ponenlia. prima quidem,quq ex ipso moueri accidunt: us animam propria autem ex eo, quod dicunt ipsam esse nu- esse numι- merum. Quomodo enim oportet intelligere rum. unitatem moueri ,& a quo, & quomodo, imparin
629쪽
tibilem dc indifferentem existentemὶ Nam si est
motiva & mobilis, differre oportet. Amplius autem, quoniam dicunt lineam motam planum facere ,punctum autem lineam: N unitatum motus lineae erunt. punctum enim unitas est positionem habens. numerus autem ammae iam alicubi est,ec positionem habet. Amplius autem , a numero si auferat aliquis M. M θη merum , aut unitatem, relinquitur alius nume muta diη rus. plantae autem , & animalium multa diuisa se viμμ' vivunt :& videntur eandem habere animam
O vi ς μη specie. Videbitui autem utique nihil diia
dem μmmμ nim ex Democriti sphaerulis si fiant puncta mo-Poiς- do autem maneat quantitas, erit aliquid in ipso, Idam /η hoc quidem,quod mouet,illud autem,quod mo-
ἔφη si uetur,sicut in magnitudine.non enim, propterea
Tς ----d magnitudine differt hoc, aut paruitate, accidit quod dictum est, sed quia quatum. Vnde necesse est aliquid esse motivum unitatum . si autem in animali id,quod mouet,anima est , de in numero.quare non quod mouet, & quod mouetur est animal, sed quod mouet solum. Tex. o. At vero quomodo possibile est hanc unita tem Heroportet enim inesse ipsius quandam differentiam ad alias. puncti autem unici quae utique differentia erit, ni si positioisi igitur sunt
liae,quae in corpore, Unitates,aut puncta,in eo. dem erunt unitates obtinebit enim locum Puncti. attamen quid prohibebit in eodem esse .si . duae sunt.& infinitas λ qreorum enim locus est indivisibilis,& ipsa. si autem ,quae in corpo- Tex. i. re,runcta numerus animae sunt, aut si qui eo. tum , quae in corpore,punctorum numerus ami- m. quare non om0ia habent anima corpora
630쪽
puncta enim in omnibus videntur esse, & infinita. Amplius autem,quomodo possibile est separari puncta, & absolui a corporibus Zsiquidem non diuiduntur lineae in puncta. caput Suintum. O Umram exsubtilissimo erepere
cci dit autem, sicut diximus, partim qui Tex. dii dem idem dicere corpus quoddam subti-
partium ipsam ponentibus: partim autem, sicut Democritus dicit, ab anima moueri, Proprium inconuenies. Si enim est anima in omni eo , quod sentit corpore, necesse est in eodem duo esse corpora, si corpus aliquod anima. Numerum autem dicentibus, in uno puncto puncta multa, aut omne corpus animam habere : nisi
quidam numerus disterens innascatur, & alius ab iis ,quae in corpore punctis. Acciditque animal moueri a numero, sicut Tex. s. ec Democritum diximus ipsum mouere. Quid enim differt dicere sphaeras paruas, an unitates
magnas, aut omnino unitates motas utroque
enim modo necesse est movete animal, ed quia mouentur ipsae. Complectentibus igitur in Tex. di, Unum, numerum,& motum,& haec accidunt, & '' multa alia huiusmodi. non enim solum definitionem animae impossibile est huiusmodi esse. sed & accidens. Manifestum est autem, si quis conatus suerit ex ratione hac passiones, & opera animae reddere, ut ratiocinationes,sensus,VO-Iuptates, dolores, & quaecunque alia huiusmodi. sicut enim diximus prius, neque diuinare est facile ex ipsis. Tribus autem modis traditis, Tsecundum quos definiunt animam: illi quidem