Caii Plinii Secundi Naturalis historiae libri 37. Interpretatione et notis illustravit Joannes Harduinus Soc. Jesu, jussu regis christianissimi Ludovici Magni, in usum serenissimi Delphini

발행: 1685년

분량: 663페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

351쪽

, 6 C. PLINII NATUR. HISTOR.

granum, ut dicemus in terrestribus, aut circa Enieritam Lusitania ii in maxima laude est. Verum uoimul peragantur nobilia pigmenta, M anniculo grano languidus succus: idem a quadrimo evanidus. Ita nec recenti vires, neque senescenti. Abunde tractata est ratio, qua se 1 virorum juxta feminarumque forma credit amplissimam fieri. CA pux LXVI. Concharum generis dc pinna est. R Nascitur in limos sT L ΙΙ- 3 subrecta semper, nec unquam sine comite, quem pinnoterem Vo

crent, alii β pinnophylacem. - Is est squilla parva : alibi cancer dapisalse Lator. Pandit se pinna , luminibus orbum corpus intus minutis 1 o piscibus praebens. Assultant illi protinus, & ubi licentia audacia ere-vit , implent eam. Hoc tempus speculatus index , morsu levi significat. 7 Illa compres tu, quidquid inclusiit, exanimat, partemque socio tribuit. LXVII. Quo magis miror , quosdam existimasse , aquatilibus,s nullum incise sensum. Novit torpedo vim suam, ipsa non torpens: 3 mersaque in limo se occultat , piscium qui securi supernatantes

N o T AE. it. Vt dicemsu. J Loeis proxime appellatis. x. In maxima Iaude. J Vilissinium contra Hispanum esse scribit Dioscori

des , lib. 4. cap. 48. 'Exaemia 'Idrire . . Sed de Mκκω- mnolenter admodum is tractavit, uri suo loco monebimus. Contra Petronius in Satyr. Hesserium coccum laudabat miles , eademm sim tellure nitor terram erat ostro.

De minio Hispano loquitur. II. Anniculo grano. J Cocco. Sech. LXVI. r. Et pinna. J Nostris. Natre. Iconem vide apud Rondelet. lib. I. de Τ est cap. 48. E. Nascitur. J Rem hane totam eleganti carmine , totidem serme verbis ae Plinius . ceeinit Oppianus. lib. 2. Ha-lieui. v. 336. Cicero quoque , lib. 1. de Nat. Deor pag. Io C. Plutarchus, lib. de solert. anim. pag. 9so. AElianus lib 3 hist. amni. cap. 19. aliique e &ante eos Aristoteles lib. s. hist. cap. I .

Sed id verumne sit omnino , dubitat Bumequius, epist. Ture. Itb 4. pag.

3. Subrecta semper. J Vide Notas &Emendationes num. CX II. . Pinnoterem. J vel mνH es eνς, ut seriabit Athenaeus, lib. 3. pag. 89. eX Chrysippo Solensi : hoe est . pinna eustos rvel , ut Plutarchus loc. et t. ab observanda pinna, vel a pabulo pinnae venando r nisi mendum ei voci liabest. s. Pinno stlacem.J Oppianus loc. cit., aliique.

s. Is est fruilla parva. J Latinum no-

men apud nos quoque retinet.

7. Illa compresu. J Vide Notas α

cnd. num. C.X III. Sess. LX V I l. i. Quo magis. I Reliquum deinceps caput expressiim plane totidem verbis ex Philolbpho. lib. s. hist. anim cap. 48 pag. Io 82.2. Novit torpedo. J Refert hoe & Plutare lius, lib. de seler t. anim pag 978. Eleganti vero earmine cecinit Oppianus, lib. 2. Halleut v. 61. Torpedo nostris Torpiri r Aremoricis, Trambis. Ieonem Rondeletius habet, lib. II. cap.

I9. Carmen x L v I. de torpedine non

inelegans, Chaudianus. 3. Mersa rue J Vide Notas & Emend. num. C X I V.

352쪽

6 obtorpuere , corripiens. 3 Hujus jccori teneritas nulla praefertur. si Nec minor solertia I ranar, quae in mari piscatrix vocatur. Eminentia sub oculis cornicula turbato limo exerit , assultantes pisici culos attrahens, donec tam prope accedant, ut assiliat. Simili modo squalina,' & rhombus, abditi pinnas cxcrtas movent specie vcrmiculorum: itemque quae vocantur ratae. Nam pastinaca latrocinatur ex occul

to, transeuntes radio quod telum est ei ὶ figens. Armimenta solertiae hujus, quod tardissimi piscium hi , mugilem velocissimum omnium

habentes in ventre reperiuntur. Scolopendrae terr restribus similes, quas centi pedes vocant, hamo devorato omnia interanea δ' cvomunt, donec hamum egerant, deinde resorbent. At vulpes marinae , si

mili in periculo in glutiunt amplius usque ad infirma lineae, quae N o T

4. obtorpuere. J Vim hane torpedinis, Sinittendi halitus , qui stuporem rebus cunctis afferat contactu , expertum se testatur V. Cl D Redi, apud Uenysium . in Diseeptationibus Aead. anni

1672. pa g. Is s. Cum enim is manu tor

pedinem prehendisset, brachitim sibi tor. Pete . non sine vehementi dolore, sensit. Hujus jecori. J Rondeletius tamen torpedinem damnat in cibis. Laudat Galenus multis in locis : Molli earne aetenera esse set ibit, i. s. de faculi alim.

cap. pae . 398 tom 6 At non torpedo hie tota , sed iecur modo commendatur. 6 Nee minor. J Arist lac. eit. Oppianus, lib. h. Halleui. v. 86. . lianus.

sib. s. him anim. Ap x . E nostris, cicero Itb de Nat. Dcor. pag. I I. . Rana. J Itali, M rtino suscatore , 3c ldi mare , inquiunt Rondeletius. α Salvianus. etera apud alias gentes nomina ab iisdem require. 8. Exerit. J Et quali escam praeternatantibus pisciculis ob)icit. s. F. rho,nbus J Qui Aristoteli, loe.cit. Nostris Iu bonio. Phinas i Non tam pinnae dici,

uam virguIae, radii , aut vermiculi, ebent Aristoteli, alacδία. l . cit. Il voean ur rara. t Ita Reg. I. 2. Coib. I. 1. Paris. Chim &e. Uiti,

vocatur rara , mendose. Diversa ratarum

geneia significat, de quibus Rondeletius, lib. I L. cap. 13.

I i. Nam J Arist. Ioe. est. Haee rarae simillima est i quam ob similitudinem Galli ratam voeant : Graeci πρυγοδα. Iconem ejus exhibet Ron deletius, lib. I x. cap I. 3. Scolopendra. J Haec totidem verbis Arist. lib. a. hist. an in . cap. II. pag. 137. & lib. s. cap. 1 I. pag. Io 86. Oppianus, lib. 2. Halleui. v. 41 . AElianus lib. τ . hist. anim. cap. 33'. Albertus M. lib. g. de anim. trach. 3. pag. 26 I. scolopeiadras depingit, describitque Ron deletius, lib de inlcch. cap. 1. pag. Iog.i . Evomunt J Triplicem deseribit astum adversus hamos : Primum , scolopendrae , quae evomit: Alterum vulpis, 'uae erodit: Tertium , glanidis, qui esca spoliat.1 s. At vulpes. I Arist. lib. s. hist. cap. 12. pag. 3 37. Alian. lib. I. Var. hist. eap. 43. Oppianus, lib. 3. Halicui. v. 1 . Ab cauda, quae similitudinem ensis refert ali'uam, nomen traxit apud Mon spelienser, reste Rondeletio, lib. is. cap. Io. pag. 187. ubi ejus estigiem ex-hidet. is . Gutiunt amplius. I Hoe est, ut ait Albettus , lib. g. de anim. trari. 3. pag. 162. Magnam partem hamorum, florum retis , aliquando glutit, se glutita masticat , o, abscindit ea dentibus ro viam evasionu prapa v rim, tunc evomit interanea, ut Dolopen-

17. Qua facili. J Forte , qua : hoe est.

qua parte.

IO XLIII.

353쪽

3 8 C. PLINII NATUR. HIs TOR.

Dcile praerodant. Cautius qui glanis vocatur : aversos mordet ha--C A p v et mos, nec devorat, sed esca spoliat. Grassatur aries, ut latro. Et X L I V. nunc grandiorum navium in Laio stantium occultatus umbra, si quem nandi voluptaὲ invitet, ex speetiit: nunc elato extra aquam capite, pis-3 cantium cymbas speculatur , occultusque adnatans mergit. CAru τ LXVIII. Equidem & his inesse sensum arbitror, quae neque ani- L malium, neque fruticum , sed tertiam quandam ex utroque naturam habent: urticis dico, & spongiis. Urticae noctii vagantur, noctuquero mutant. 3 Carnosae frondis nis natura : - ω carne vescuntur. β Vis pruritu mordax , eademque quae terrestris urticae. 6 Contrahit ergo sequam maxime rigens, ac praenatante pisciculo frondem suam spargit,

complectensque devorat. Alias marcenti similis , & jamri se palla fluistu algae vice, 7 contactos pisces, attrituque petrae scalpentes pru- is ritum, invadit. Eadem noctu pectines & echinos perquirit : dum

inquit. hoe est, meliore consilio glauis in mari , quam priores . s lopen-drae, ae vulpes, hamos non devorat, sed obliquo morsu spoliat esca. Vide Notas & Emendationes num. C X V. is. Aries. J Ab iis arietibus de quibus diximus, sect qui sunt belluarum generis , hune arietem se a discrepare Plinius significat. lib. 3x. sin. 13. ubi

genera Plinium ei erans: Vt a belluisordiamur, inquit, arbore , physeterra, ....

arieras, musculi, ct alis piscium forma arietes. Nisi alios ibi intelligat ab istode quo nune sermo est, ς ab iis de quibus seeh. 4. diversia r quod vix reor. Sect. L x v I I I. I. Noctu vagantur. JVide Notas 3e mend. num. CX v I. L. Noctuque mutant. J Sedem videsieri , rimasque saxorum . in quibus gi

gnuntur , quo e evagatae se recipere con iueverunt. Non omnes inmen urticae va

gantur , ut Plinii seri interpretatio : sed

unum tantummodo genus earum. Nam

fi Aristoteli eredimus, lib. s. hist cap.

s. pag. FIT. Genur duplix umea est: alia cavis adharent pereu, rise unqu-

ab iis .ia soluuntur : alia plana ct brara amant, qua auriunt se si . sissim

lud esse eallosum esculentum , quod Bu d lae vocant Caal ut: aliamque his esse in Aremorieis scopulis naturam, seribit Sealiger, Exercit. x s. pag. Harum , quae solutae sunt. Ac vagantur,emiem exhibet Rondet. lib. II. cap. is. & xo. Gallis plerumque, orties da

. Et eam. J Pisciculis , qui ad eas allapsi laetint. Arist. lib. g. hist. cap. I. pag. 866. 3c loc. cit. Pas. 46 E. 3. Uis pruritu. J Diphilus Siphnius, apud Athen. lib. I. pag. 9 . AElianu ,

lib. 7- Eist. anim. Cap. 3s. s. Cmxtrahat ergo. J saereseitque simul saxo : unde praeternatantes pisciculos fionde sua. hoe est . brachiis stringit. Arist. lib. 4. hist. cap. s. pag. 462.

354쪽

admoveri sibi manum sentit, cotarem mutat & contrahitur. Tachi uredinem mittit, paulumque si fuit intervalli, absconditur. γ Ora ei in radice esse traduntur et excrementa per semma tenui fistula reddi.L XIX. Spongiarum tria genera a Timus et spissum ac praedu- 3rum & asperum , tragos id vocatur: spistiam & mollius , manon: in tenue densemque, ex quo penicilli, Achilleum. Nascuntur omnes in petris e aluntur conchis, pisce, limo. 6 Intellectum inesse his apparet , quia ubi avulserem sensere, contractae multo difficilius abstra-nuntur. Hoc idem flueta pulsante faciunt. 7 Vivere esca , manifesto Itaconchae minutae in his repertae ostendunt. Circa Toronen, vesci illis avulsas etiam aiunt, & ex relictis radicibus recrescere. In petris cruoris quoque inhaeret color, Africis praecipue, quae generantur in Syrtibus. ' Maximae fiunt manae , sed mollissimae, circa Lyciam. In pro- .ndo autem, nec ventose , molliores. In Hellesponto asperae, & 1Idenis circa Maleam. Putrescunt in apricis locis r ideo optimae in gurgitibus. δ' Viventibus idem , qui madentibus , nigritans color.

INTERPRETATI .

s. Ora ει in radice. J Arist. tum lae. cit. tum lib. s. hi si cap. 3. pag. 866. unde hae ipsa sumuntur, G μ σεν Os habere urticam , hoc est, in siti medio, non semel testatur. Sed nimirum B dis vocabulo, quo non semel in hujus aquatilis deseriptione Plinius abutitur. haud male nunc radices respondere vi dentur, idemque significare ac medium, sive os ipsum. O. Excrementa. J Arist. lib. s. his .anim. cap. I. pag. 866. quanquam idem Philasophus sibi contradicens in quarto, PQ negat ullum ei excrementum esse : at os tamen habet, & past

.s. Nascuntur. J Arist. Ioe. eie. 6. Intellectum. J Sensum ν - , di xit Aristoteles, tum l . et t. pag. 37ν. rum lib. I. cap. 2. unde haec ad verbum

excerpta.

. Ut esca. J Arist. pag. 18 o. R. Circa Toronem. J Arist. loe. eicis. Maxima ni. J Reliquum deineeps eaput expressum ex eodem Aristotele, pag. 1 gr. sed ita solerter ingeniosequei redditum , ut nisi omnia exactiore diligentia inter se conserantur, diserepare interdum a Philo phi sentetitia Plinius videatur : sed minus cautis, nec facis Graece peritis. o. In profundo. J omnino , inquit Philosophus, quae in profundis tepidinque locis sunt. mollissimae : vento enim de frigore , sicut 3c alia plantarum genera , indurantur , dc crescere pirahil en

tur.

355쪽

C. PLINII NATUR. HISTOR.

Adhaerent nec parte, nec totae: Interstini enim fistulae quaedam in a. nes , cli laternae fere aut quinae, per quas paici existimantur. i Sunt &aliae, ted superne ' concrctae. Et ut belle membrana quaedam radicibus carum intelligitur. Vivcre constat longo tempore. xi Pessimum 1 omnium genus cit carum, quae aplysiae vocantur, quia clui non possent, in quibus magnae sunt fitillae , & rc liqua densitas spilla. cibuet L XX. Canicularum maxime multitudo φ circa eas urinantes gra-XLV I. vi periculo infestat. Ipli ferunt & nubem quandam crallescere super capita , 'animalium planorum piscium similem , prementem eos, Io arcentemque a reciprocando : & ob id stilos praeacutos lineis annexos habere sese : quia nisi persollae ita , non recedant: φ caliginis &pavoris, ut arbitror, orire. Nubem cnim & nebulam cujus nomine id malum appellantὶ inter animalia haud ulliam comperit quisquam.

INTERPRETATIO. Concreta. J obturatae. Arcentemque. J Prohibentem , ne retrogrediantur ad summum aruor, is ex imo mari surrigant f se.

b Linois. J Filis e lino brachiis adalligatos. e Cabrinis. J de ea nube id ν f. at urinantes, facit, ut arbitror, ea-ligo de pavor : non vim animalis eo 'ectitit nam qui nubem & nebulam I quo nomine id malum appellant j inter animalia reponeret, nemo fuit.

I L. Adhareni cte. J Arist. ἡ συγ- τυ ετιν - νN7 εν, ουτε κr παν. Quae Gaza Plinium secutus se reddidit : Ad harent nec parte, nee rota. Sed rectius fideliusque , opinor . sic ea verrisset:

Adharent neque ex una parte, neque ex omni. Nam quae nec totae, nec parte adhaerent, qualiter tandem adhaereant, non

satis intelligo. II. Sunt alia. J Fistulae videlicet ,

seu meatus : quorum nulli sunt ad sti- periora pervii, praeter quateInos aut quinos e quae causa fait, cur existimarent aliqui, his meatibus eas cibum capere. Haee Arist. loe. cit. ι . Etsube se. J Arist. pag. ISI. Harent. inquit , neque unβ tantum parte, neque omnibus d intervenientibus scilicet si tali, inanibus r atque ambiuntur ad raisitem uasi membrana: plurimis tamen pa1t busarent. Περ--αι is clat ες ὐραν etsta τα ι , &c. I s. Pesimum omnium. J Ἀ--r- , ab α , ut vocant, privativo, & πυ m. lavo. Vide Notas & Emend. num. CXVIII.

16 Et reliqua densias spisa. J Hoeest : cetero corpore ibi ido sunt : sive, reliquum omne densum est r-δ' ιμο,

Sere. L X X. I. Multitudo. J Ita MSS. omnes. Editi libri, Multitudine. . . infestantAr.

1. Circa eas J Spongias nimirum, de quibus dictum est proxime. 3 IUi ferunt. J Narrant ipsi utinantes . inquit , praeter caniculas . nubem etiam quandam instare capitisus suis, quae speciem . similitudinemque reserat animalium . e planortura piscium genere :qiuaeque ipsos urinantes premar. vide Notas & Emend num. C X I X. . Animalium. J Vide Notas M eud. num. CXX.

356쪽

LIBER NONUS.

s At cum caniculis atrox dimicatio. si Inguina , dc calces, omnemque candorem corporum appetunt. Salus una in advcssas cundi, ultroque terrendi. Pavet enim hominem aeque ac terret. Et sors aequa in gurgite : ut ad summa aquae ventum est, ibi periculum anceps , adempta ratione contra cundi , dum conetur emergere : & salus omnis in sociis: funem illi religatum ab humeris ejus trahunt: 7 hunc dimicans, ut sit periculi signum, laeva quatit: dextra apprehense stilo in pugna est : ψ modicus alias tractus. It prope carinam ventum est, nisi praeceleri xi repente rapiat, absumi spectant. Ac i,pe jam subducti, e manibus auferuntur , si non trahentium opem , conglobato corpore in pil. e modum ipsi adjuvere. Protendunt quidem tridentes alii : sed monstro solertia est navigium subeundi , atque ita e tuto praeliandi. Omnis ergo cura ad speculandium hoc malum inlumitur. Certissima est securitas vid ille ' planos pisces : ouia nunquam sunt, ubi maleficae bestiae r qua de caula urinantes sacros appellant eos. LXXI. Si licea testa inclusis fatendum est nullum esse sensum, ut ostreis. Multis eadem natura , quae frutici , ut 3 holothuriis,

INTERPRETATI O. d Modicus. I Lente alioqui ex aqua attrahitur. N o T .e. s. At eum eaniculis. J Nune ad ea-nieulas, unde digressa erat, redit ora

s. Inguina J Plinii eaniculam esse galeviri canem. de quo Rondeletius lib. I s. c. s. p. T. vel haec nora demonstrat: nam c. ces, in uina, poplites que ita avide appetit, ut non urinantes modo , sed & qui in litore sedent, ejus morsus vehementer sormident : ea cista enim allecta cape in terram exsilit. Mon peliensibus Capror, eeu parvus canis, dc Milandre vocatur. 7. Hunc. J Funem laeva quatit, ut socios admoneat periculi ingruentis. 3. Repente rapiat. J Tractus ille scilicet, alias modicus. Ita M S S. Miti, raptauris. Planos pisces. J Accepta lixe sunt ex Arist. lib. s. hist. animal. cap. 49 pagios . Vide Notas x Emendationes num.

CXXI. Io. Sacros. J Fuit haee multis aliis pisi

cibus communis appellatio . ut videre est apud Athen. lib. I. de Oppianum, lib. 1 Halleut vers. I 8 I. Sect. L x X I. I. Nullum es sum. IVidetur hic Plinius ab Aristotele dissidere , qui non sensum ostreis ae reliquis testatis omnino adimit, lib. 3. de gener. in . cap. X . tag. Dio. sed ea, si cum moventibus se sponte sua animalibus conserantur, plantarum similitudinem referre testatur : sentiendi vero indicium alia ex his nullum exhibere, alia obscurum L. Hi tithuriis. J Arist. lib. i. de hist.

an rara. cap. I. pag. I s. inter ea quae non adhaerescunt quidem, sed neque moventur , ostrea numerat, & m eλο- θουρια. Horum geminam specie in exhibet Rondeletius, lib. de insect c.ap.

357쪽

C. PLINII NATUR. HISTOR.

3 pulmonibus , stellis. ' Adeoque nihil non gignitur in mari, s ut

c onarum citam aestiva animalia , pernici molesta saltu , & quae capillus maxime celat, existant , ει circumglobata escae saepe extrahantur : ε quae causa somnum Piscium in mari noctibus infestare exi s stimatur. 7 ibusdam vero ipsis innascuntur, quo in numero 3 chaliscis accipitur. - ε T I

CA Fur LXXII. Nec venena cessant dira, ut in Iepore : qui in Indi-XLVi λι- eo mari 3 etiam tactu pestilens, vomitum di Glutionemque stomachi protinus creat: in nostro ' ossa in Armis, colore tantum lepori simi-

io sis: in Indis, & magnitudine, i & pilo, duriore tantum: nec vivus ibi capitur. AEque pestiferum animal ε araneus , spinae in dorso acu-N o T

3. Pulmonibus ,-J Arist. Itae . hist. anim. cap. 14. pag. 37 V . Oά e . 9 NPlinio lib. 31. se l. 13. hali pleumones, hoe est, pulmones marini. Iconem vide apud Rondet. lib. de insech. cap. x8. Stellarum diversi generis, c XI. & seqq.

. Adeoque nihil. J Hoe illud est, quod

antea dixit. sect. i. V opinio. vulgi, quidquid nascatur in parte natura iacta , se in mari r hoc est, ejus similitudinem quandiam, 'b eamque nomen commune. Sunt enim , inquit. Acin mari pulices, quo nomine aestiva cauponarum animalia p. rumque signantur: sunt x marini pediculi, quae ravulgo notat animalcula. quae capillus celat: quanquam malini pultera ac pedi li . a terrestribus ejusdem nominis animalculis , ortu, sorma, indole , toto denique propemodum genere discrepant: solo conveniunt nomine aut colore: ΝΜti ει φθειρες pariter appellati, ab Arist. lib. .. hist. anim. cap. 1 . pag. sol. vide ejusdem libri eap. I'. & rap. 26. pag. 63o. Pediculi marini effigiem exhibet Rondet. Itb Ig. cap. 1s.s Vt cauponarum. J Ita MSS. omnes. Sealiger eonopeorum legit : quod sint conopea dicta, quae adversum culicum modis . AI χροιαων, tendi solebant. Sed Aristoteli uita sunt, hoc est, pulices: non ονυπι , qui culices vocantur. aeua causa. J-Arist. I. ε. hist. anim.

8. Chalcu. J Columella , lib. 8 cap. t . ubi de esca piscium, praeberi praecipit

tabentes haleculas. e,salibus exesam ebaL-cidem , putremque sardiniam: prorsus uteongeneres hi pisces esse videantur. Nec congeaeres modo, sed plane similes, atque easdem esse γλαδες s meδίεις au-hor est Epaenetus, libro de plicibus apud Athen. lib. 7. pag. 328. De fluviatili, credo, chalcide Columellar de marina egit metus. Itaque ordinae nostrae enaleides antiquorum sunto. Sect. LXXII. I. Cessant. J Nee d sint, inquit, magis venena in mari, quam cetera quae terra gignit. L. Vt in lipore H Lepus marinus, λα. ναὸς θαλά-ος. Rondeletius lib. II. cap. x I. hune esse ait, quem Monspelienses Imbriago vocant. ne eo longe plura dicentur, lib. 31. sect. 3.3. Etiam tactucte. J AElianus, lib. I 6.

hist. anim. cap. 13. 8c lib. L. cap. 43.

. Ossa informu. J In qua neque oc los , neque pinnas. neque alia membraeernas apte distincta, ut in aliis piscibus. s. Et piis. J Haec totidem verbis AElianus loe . cit. Spinosum esse, sta perque surrectum leporis mitini pilum affirmat e quem ii quis contigerit, eum periculose laedi. s. Aranem. J Vide Notas ερ mend. num. C X X II.

358쪽

LIBER NON US. 31

Ii noxius. Sed nullum usqu. im exsecrabilius , quam radius , super caudam eminens y trygonis, quam nostri pastinacam appellant, quincunciali magnitudine. Arbores ' infixus radici necat: arma , ut telum , perforat: vi serri, de veneni malo. L X X III. y Morbos universa genera piscium , ut cetera animalia sCA puretiam fera, non accipimus sentire. Verum a frotare singulos , mani. X L I x. festum facit aliquorum macies, cum in codem genere praepingues alii

capiantur.

LXXI V. Quonam modo generent, desiderium & admiratio ho- Capuet L. minum differri non patitur. Pisces attritu ventrium coeunt , tanta ioceleritate ut visum fallant: R delphini, dc reliqua cete, silmili modo,' de paulo diutius. Femina piscis coitus tempore marem sequitur, ventrem cjus rostro pulsans : sub partum mares seminas similiter, 6 ova vescentes earum. Nec s.s est genera tioni per se coitus, nisi editis ovis, si interversando marcs ' vitale asperserint virus. Non om- IF nibus id contingit ovis in tanta multitudine : 7 alioqui replerentur maria & stagna , curri linguli uteri innumerabilia concipiant. Pis- cap. LI.

cium ova in mari crescunt, quaedam summa celeritate, ut muraenarum, quaedam paulo tardius.

INTERPRETATIO. a Vitale. . . . virus. J Genitale semen.

7. Trumh. J Graece dicitur .

quam D. Ambrosius in Hexai m. lib. s. cap. 48. Turturem Latine reddidit: Celsus, lib. s. cap. s. εc Plinius, pastin cana. De ea diximus, seist. 67. Insanabilem aeulei pastinaeae ictum esse scri-hit AElianus . lib. I. his . anim. cap. 36. de lib. x. cap. 36. εc FO.

g. mincunciali. J Uncia pars est pedis duodecima. s. Infixm radisi. J Vide Notas 3: Emend. num. C X X III. io . Ut ferri o e. J Oppianus haee eleganter expressit. lib. h. Halicui. V. 482. Sect. L X X I I I. I. Moνbos. J Accepta lixe sunt ex Arist. Itb 8. hist. anim. capa F. pag 's . ubi vocat. Communes popularesque morbos Plinius intelligit, qui contagio per genrra saeviunt, lateque vulgantur : -δη-μos Graecis nominatos.

s.f. L X X I V. I. Pisces attritu. J Vm- trium eo missione. Arist. lib. s. hist. anim. cap. s. pag. 316. dcx. Delphinr. J Hos Oppianus I ib. r. Halleui. v. sgo. scribit hominum more adversios coire : pudenda iis esse humanis similia r virile non semper esse conspicuum , sed intus lateter Veneris tantum in ullis nudari εc exeri. 3. Femina. J Arist. Pag. 1ι o. 4. Ova vescotes. J Et ex iis ouae reliqua sunt, pisces generantur: AN FM-μνων, ω ἰχθυες. Arist.

s. Nec satu J Arist. lib. s. his . cap.

ε. Nisi intemersando J Vide Notas de

359쪽

314 C. PLINII NATUR. HISTOR.

3 Plani piscium quibus cauda non obest, aculeique, & testudines in coitu superveniunt: polypi crine uno seminae naribus annexo: sepiae de loligines δ' i Inguis , componentes inter se brachia ,& in contrarium nantes : ore dc pariunt. Sed polypi in terram ver-s so capite coeunt. Reliqua mollium targis, ut canes: Item locustae,& squillae : cancri, ore. Ranae superveniunt, prioribus pedibus alas feminae mare apprchende te, posterioribus clunes. Pariunt minimas carnes nigras, quas gyrinos vocant, oculis tantum & cauda insi-

Notas & Emendationes num. CX X V. 1i. Et toludines. J V ide Notas & Gen. dationes num. CX X V I. IE. Polypi crine uno. J Hujuscemodi polypi coitus, qui ut certus exploratusque nune a Plinio traditur, ineam pertus, ac dubius admodum Aristoteli esse videtur. Is enim , eum vulgatiorem e tum retulisset complexum , lib. s. hist. cap. pag. s s. passis nimirum , e-junctisque flagellis, ita ut acetabula inter se continuentur i subjecit, δἰ Λ-Hς ψ τ αοίε--π ὐ μια τυ

habere nonnihil simile genitali, in uno ex brachiis: quod duo maxima acetabula continet: 1d protendi quas nervosim, medium qua brachium . quod nari femina totum inseratur. Hane vero erinis seu braehii

insertionem idem Philosophus Τib. i. de

plexus tantum gratia fieri asseverat: ne. gat id instrumentum esse ad generatio. uem utile. I 3. Nari ι. J Arist. τ ρως FH θη- pariter vorat 34 Linguu. J Hoc est, ore: unde mox sequitur , oro'pariunt. Arist. loe . eit. Ai s σκας ι - τευ 'inς νέου άμα συμπεπλεγμnu , - τέμιτα Ν ταἰ --τα- νας ἐφ vn et in Gerπιπικρὰ, &c. Sepia nutem Iotigines complexa , commisso inter se utrinque ore ct brachiis, contrariis natatibus simul feruntur : Aptant etiam

nares uarιbus r tum etiam natant, nMuc

orsu/n , nunc rurβων, &e. Est porro in ore sepiarum linguae vice caro fungola. Verum de coitu, partuque sepiarum

dissidet a Philosepho Plinius e neque enim ore parere sepias ille dixit, ted

ea corporis parte . quae in ventre fistula dis itur : quaeque simplex in mare , in semina duplex est : qua & eoire eas

11. sed pol pi. J Qui subjacet polypus,

vers b est in terram rapite : alter stupet-

veniens altero ii tu se habet: passis enim flagellis acetabula sua singula singulis seminae applieat, & sie iahaerescit.

I s. Reliqua mollium. J Non eorum, quae mollusca vocantur, vix enim ullum

est insigne , prater tria laudata , polypum , loliginem , sepiam di sed eorum quae molli erusta tesuntur. Haec enim Philosophi nune verba redduntur a Plinio, quae ille statim subjunxit iis . quae

ζονναι, inquit Arist. pag. 33s. quod genus coitus ab eo quo copulantur canes,

differre palam est. is. uas gymnos. J Pt iam. Vide Notas dc Emend. num. CX X V i I. Sunt autem haec , opinor, de abortu ranarum aliquo sortassis aceipienda : eum sit usit& experientia comprobatum. ab ovis

Verno tempore excIudi ranas: easdem in aquis calidioribus. tum hieme, tum aesta. te vertari et aecedente autem Vere, nona modo recentes ranarum istas , sed veterea etiam ranas natantes conspici.

360쪽

gnes: mox pedes figurantur, cauda find cnte se in posteriores. Mirumque, semestri vita resolvuntur in limum nullo cernente,& rursus vernis aquis renascuntur quae fitere : naturae perinde occulta ratione, cum omnibus annis id eveniat. Et mituli & pectines sponte natum in arenosis proveniunt. Fdurioris testae sunt, ut murices, purpure , salivario lentore : sicut M acescente humore culices: apuae, spuma maris incalcscente, cum ad millus cst imber. Quae vero siliceo tegmine operiuntur , ut ostrea, putrescente limo, aut spuma circa navigia δε diutius stantia, defixosque palos , de lignum maxime. Nuper compertum in ostrea Ioriis , humorem iis setificum lactis modo effluere. Anguilhae atterunt se scopulis: ea strigmenta viviscunt: δ' Nec alia est earum procreatio. Piscium diversa genera non coeunt , praeter squalinam dc ratam et cx quibus nascitur priori parte ratae similis, & nomen N o T AEary. grua fuere. J M s S. sua fuere nata , proinde occuIta ratione, &c.

mngues, o, pectines in arenosis constiturionem suam nanciscuntur. Mitulos paula ante, ut purpuras, idem favi hcare dixit et quod ex ipso repetit Athenaeus, lib. 3. pag. 9,at 'salivario lensore. J Qui λllieulis, seu favis continebatur iis . de quibus diximus sec1. 6 o. quique itidem tolutis

decidens in terram, & cum coeno mixtus,minutis ille purpurillis fit proe reandis aptissimus. Hae ex Arist. loe. eit pag. 167. Eadem habet & Plutareh. lib. de seleri. anim. pag. 'go. 21. Acestente humore. J Ex aceto eu- lires. Vide Notas & mendationes num.

CXX V I I I. M. Apua spuma maris. J Apua nostris

Anchois rectius, quam Anchoie. Ita quidem appellari s cribit Petr. Qirique ranus, M. Senec. lib. 1. de laud. ι Iovine. Di. 41. In oceani Galli et Normannieo litore , vulgo Menuise. V ide Notas de Emend. num. C X X IX. 4. Incalescente. J vide Notas &mend. num. CXXX

vero. J In duo genera dividit testata e priora , quae durioris testae:

altera, quae siliceo tegmine : quae Philosephus conjunxit, euncta in istρμοeommuni nomenclatione circumscribens.

26. Diutius stantia. J Rectius id. veriusque, ex omnium MSS. fide, quam flante, ut omnes editi. Ad navigia enim id pertinet. 17 Nuper compermni. J Aristoteli re te id incompertum , qui plane negat,

lib. 3. de gener. animal. eap. XI. pag. III s. semen ullum ostrea genitale emi

tere

13. Anguilla. J At nos, lib. 7. pag. xyg. ex Aris h. εc Oppianus, lib. I. H lieui. v. si 6. mire anguillas aiunt eor-potibus inter se complicatis a ventrisque attritu, lentorem in arenam distillantem ex eipi limo, in quo. deinde innumerae anguillae procreentur. Strigmenta porro Ibrdes sunt, quae ex corporibus ra

duntur.

29. Nec alia est. J Ho est, non ex semine . veroque coitu M. Sic Arist. lib. 6. hist. anim. cap. I s. pag. γO4.3o. Piscium ἀψν a. J Aeceptum hoe ex Arist. lib. 6 his . anim. c. s. p. 6 8 . 3I. Priori p rte. J Hoc est, anteriores partes rasae habet, posteriora squalinae: τα , ' τά γ' μου , εἰ-

SEARCH

MENU NAVIGATION